lood ook aanpakken
door zegels plakken
Aan slachtoffers van watersnood kan uitstel van
schuldbetaling worden verleend
Medewerking van schuldeisers is nodig
Hulpactie
Friese taal wordt als leervak erkend
Geruchten over staatslening
op korte termijn
Watersnoodzegels van nu en vroeger
Alles goed en wel
er zo over
De Rotterdammer
Pag. 4
(Van onze parlementsredacteur)
Hoe snel de Tweede Kamer kan werken, wanneer dit nodig is, is
gisteren wel gebleken. Eergisteren is bij Koninklijke boodschap een
wetsontwerp ingediend, waarin voorschriften staan ter bescherming
van schuldenaren en met betrekking tot de burgerlijke en strafrechts
pleging alsmede het administratieve recht, in verband met de bijzondere
omstandigheden, ontstaan door de op 1 Februari jl. in enige delen van
Nederland ingetreden noodtoestand.
Gistermiddag reeds werd het wetsontwerp in afdelingen onderzocht
en om kwart voor vijf kon de behandeling in het openbaar beginnen:
een uur later was het wetsontwerp reeds zonder hoofdelijke stemming
aangenomen.
In een dergelijk geval pleegt een
mondeling verslag van de zijde van
de Kamer te worden uitgebracht, even
eens mondeling door de regering te
beantwoorden. Natuurlijk was minister
Donker reeds op de hoogte gesteld
van de opmerkingen, die bij het af-
delingsonderzoek waren gemaakt, zodat
hij voldoende geprepareerd achter de
regeringstafel kon verschijnen. Hij had
zelfs al een nota van wijzigingen mee
gebracht.
De inhoud van het wetsontwerp
de daarin aangebrachte wijzigingen
is van de volgende eenvoudige aard:
de rechter kan een schuldenaar, die
tengevolge van de watersnood (hij
hoeft dus niet speciaal in het getrof
fen gebied woonachtig te zijn) niet
tijdig aan burgerrechtelijke verplichtin
gen kan voldoen, een of meermalen
een uitstel van telkens ten hoogste
zes maanden verlenen, indien dit rede
lijkerwijze van de schuldeiser kan
worden verlangd. Dit uitstel kan ook
voor een gedeelte en met terugwer
kende kracht worden verleend. D«
schuldenaar kan zich hiertoe bij een
voudig request tot de bevoegde rechter
wenden. Êen voorlopige uitspraak is
mogelijk, terwijl voor een definitieve
uitspraak de schuldeiser gehoord al
thans opgeroepen moet worden.
Hoger beroep of cassatie is niet mo
gelijk. Voor alle stukken geldt vrijstel
ling van zegel-, registratie- en griffie
rechten.
Voorts kan de burgerlijke rechter
wettelijke voorschriften betreffende ter
mijnen en vormen buiten toepassing
laten, indien deze tengevolge van de
noodtoestand redelijkerwijze niet in
acht genomen kunnen of konden wor
den. Voor de strafrechter geldt een
overeenkomstige bepaling, evenals voor
de toepassing van admir.istratief-rechte-
lijke voorschriften. De wet heeft een
geldingsduur van twee jaar, maar kan
eerder bij Koninklijk Besluit worden
ingetrokken.
Wat dit laatste betreft verklaarde
minister Donker, dat een intrekking
bij Koninklijk Besluit altijd op termijn
xal geschieden, zodat de schuldenaars
niet plotseling voor een voldongen feit
sollen komen te staan.
Uitzonderingen
Bovendien te gebleken, dat onder
deze wet n&e* vallen 6chulöen van
publiekrechtelijke aard. zoals belastin
gen en schulden op grond van de so
ciale verzekeringswetten. In voorkomen
de gevallen zal hier langs administra
tieve weg een oplossing moeten wor
den gevonden. Van communistische
zijde was gevraagd, 1e zorgen voor
een algemeen uitstel van betaling van
schulden voor alle bewoners uit het
getroffen gebied. Met anderen uit de
Kamer, die reeds in het mondeling
verslag deze opvatting hadden bestre
den, was minister Donker van oordeel,
dat dit niet nodig is: velen kunnen
toch wel aan hun verplichtingen vol
doen.
Ook was gevraagd, of het niet
billijk was, aan het indienen van een
request bij de rechter zgn. schorsen
de werking toe te kennen, hetgeen be
tekent, dat door de loutere indiening
reeds uitstel van betaling zou zijn ver
kregen, terwijl de verplichting tot be-
taling pas weer herleeft, wanneer de
rechter afwijzend heeft beslist. Ook
hiermee was minister Donker het niet
eens: in noodgevallen is er altijd de
mogelijkheid van een kort geding.
Van debat was nagenoeg geen sprake.
Mr. Burger (pvda), voorzitter van de
commissie van rapporteurs, verklaarde,
namens de andere leden dezer com
missie, dat een debat overbodig werd
geacht. Niettemin wilde de heer Gort
zak (comm.) nog enkele bijzondere
wensen kenbaar maken, die in het
mondelinge verslag reeds waren opge
nomen.
Dit wetsontwerp heeft reeds een
voorganger gehad en wel in het be
sluit van de Secretaris-Generaal van
het Departement van Justitie van 18
Juni 1940. Er bestaat dus reeds een
zekere jurisprudentie. Wij willen de
hoop uitspreken, dat van de nieuwe
wet die waarschijnlijk volgende
week Dinsdag door de Eerste Kamer
met evenveel spoed zal worden be
handeld een niet al te overmatig
gebruik behoeft te worden gemaakt,
althans wat betreft de betaling van
schulden. Wij menen nL een beroep
te moeten doen op alle schuldeisers,
him schuldenaren, die door de waters
nood zo ontzaglijk zijn getroffen, zo
soepel mogelijk te behandelen en uit
eigen beweging het nodige uitstel te
verlenen. Ook dit is een vorm van
„hulpverlening uit solidariteit". Men
make zoveel mogelijk een beroep op
de rechter overbodig.
Waar liefde woont daar groeit het geld.
Waar nood is, daar zal redding komen.
De hulp wast aan tot brede stromen,
omdat elk zich vrijwillig meldt
Het schrikklijk leed van 't bruut geweld
der watervloeden, niet te tomen,
heeft nog wel niet een kéér genomen,
maar 't wordt door liefde trouw verzeld.
Spontaan volgt elk 't bewogen hart.
Zo graag wil ieder medehelpen
om iets van 't druipend leed te stelpen
als lichtstraal In 't benauwend zwart.
Daar is nog liefde, warm en zacht
Dat mocht men zelfs van vreemden
leren.
Geen grens toch kon het schijnsel keren
van sterren, troostend In de nacht
R. R.
Tweede Kamei
(Van onze parlementsredacteur)
Minister Cals heeft gistermiddag
in de Tweede Kamer goed nieuws
verteld voor de Friezen. Tijdens
de behandeling van de wijziging
van de lager-onderwijswet heeft
hij meegedeeld, dat er enkele voor
stellen op stapel staan, die aan de
Friese verlangens op onderwijs-
Regeling voor land- en
tuinbouw-herstel
Nu de organisatie van het landbouw-
herstel Is geregeld, kunnen alle boeren
en tuinders in het watersnoodgebied,
die schade hebben geleden, zich van 16
Februari af aanmelden b(j de plaatse
lijke bureauhouders van de Voedsel-
commissarls.
De aanmeldingen woniem door de
plaatselijke bureauhouders doorgegeven
aan de nampschade-buneaux, waarin af
zonderlijke vertegenwoordigers van de
Ministeries van Financiën, van Weder
opbouw en Volkshuisvesting en van
Landbouw, Vissery en Voedselvoorzie
ning zitting hebben. Deze rampschade-
bureaux belasten, zich met de verdere
registratie, enquête en diergelijke, waar
over zo spoedig mogelijk nog nadere
mededelingen zullen volgen.
Indien reeds voldoende indruk kan
worden verkregen van de omvang van
de schade en belanghebbende in
reeds drooggekomen gebiedem, waar
met het verdere herstel aanvang kan
worden gemaakt, behoefte heeft aan
een geldelijk voorschot, kam hem dit
op zijn verzoek zo nodig worden ver
strekt. Dit voorschot dient uitsluitend
btj de plaatselijke bureauhouder te
worden aangevraagd. Na onderzoek zal
een eventueel te verlenen voorschot
door tussenkomst vani het rampschade
bureau worden uitgekeerd.
F amilieber ichten
uit andere bladen
GEBOREN: Elske Catharina, d van A W
Dijkema en p Dijkema—Wigboldus, Gronin
gen, 10 Febr.; Theodora Henriette, d van
J Hartbolt en O Hartbolt—Gerdes, Cornwall
Ontario, Canada, 28 Jan.; Trijntje, d van
P Spoelstra en S SpoelstraVisser, Min
ne rtsga. 11 Febr.
ONDERTROUWD: H Algra en J Wynsma.
huw.voltr 25 Febr, Ljouwert.
OVERLEDEN: Wed M v Kilten—v Leeu
wen, 88 jaar. Uithoorn, 11 Febr; M LooiJ,
80 jaar, Rotterdam, 10 Febr.; K Kort, 66
Jaar, Beilen, 11 Febr.: J ter Steege—Even-
huis. 66 Jaar, Groningen. 10 Febr.; J J
Bosma—Dekker, 61 jaar, Leeuwarden. 10
Febr.; Tj H Boskam, Rinsumageest, li Febr;
P Terpstra, 62 jaar, Harlingen, 11 Febr.;
T v d Boomgaard—Brieve, Kruiningen, Febr;
J Kakebeeke—Joosse, Kruiningen, Febr.;
p Francke, 67 jaar, Oostkapelle, LI Febr.:
M G de Vlieger—Bolijn, 53 jaar, Oostburg,
1 Febr.; P M de Nood—Hirdes, 40 jaar.
Yerseke, 9 Febr.; P Verbuist, 1» Jaar, Wol-
phssrtsdyk, U Febr.
Duitse fondsen
Vanaf Maandag as. zullen Duitse fond
sen weder tot de officiële handel ter
beurze worden toegelaten. Gezien de
Prijswinnaars
Puzzle van de week
De prijswinnaars van de puzzle van
de week in het Zondagsblad van 7
Februari j.l. zijn: W. Ramp, Blezen 07,
Boskoop: 5.J. Smit, Dreef 20, Rot
terdam: 2.50; A. K. v. d. Linden, Linde
laan 47, Zwijndreoht: 2.50.
grote belangen, welike hier te lande in
Duitse fondsen geïnvesteerd zijn, is de
ze uitbreiding van de handel ongetwij
feld toe te juichen. In het buitenland is
men al veel eerder tot deze handel
overgegaan-
De tender der Ned. Bankinstelling is
Inmiddels achter de rug. De koecre van
inkoop werd op 75 pet. bepaald. Tot dus
ver kiwam nog geen officiële notering
in deze stukken, na de inlkoop, tot stand.
De Twentsche Bank heeft een onver
anderd dividend van 9 pet. aangekon
digd, ervenals de Arosterdamsche Goe-
derenbank van 7 pet.
De Besoeki Tabak keert slechts 3*4
pet over het boekjaar 1951 uit, hetgeen
de beurs tegenviel. De resultaten van
genoemd jaar werden echter zeer on
gunstig beïnvloed door de verbranding
van het beste deel der oogst. Op grond
van de bevredigende resultaten van
1952 hoopt de directie binnen enkele
maanden een interim-dividend te kun
nen declareren. De veiligheidstoestand
op de ondernemingen wordt gunstig ge
noemd, de marktpositie van het pro
duct bervreüigdend. ondanks alle con
currentie.
Financieel Weekoverzicht
DEZE week heeft de effectenbeurs zich ernstig bezig gehouden met de
financiële en economische consequenties van de nationale ramp. Het
debat in de Tweede Kamer had de volle aandacht en men realiseerde zich
ter beurze, dat het economische herstel des lands een stagnatie dreigt te
ondervinden. De materiële schade is nog niet te bepalen, maar zal minstens
een milliard gulden bedragen. Welke uitwerking een en ander op onze be
talingsbalans zal krijgen, is niet met zekerheid te zeggen, maar in ieder
geval gaat er een ongunstige invloed van het wegvallen van productie en het
herstellen van schade op onze monetaire reserves uit. Gelukkig zijn deze het1
laatste jaar aanzienlijk gestegen en bedragen thans 2187 millioen aan goud
en 1660 millioen aan deviezen.
Het is niet aan te nemen, dat de particuliere hulp, hoe groot ook, de
schade zal kunnen vergoeden, zodat het Rijk zal moeten bijspringen om
voorzieningen te treffen.
Ter beurze circuleren geruchten,
dat een grote staatslening binnen
afzienbare tijd te verwachten is.
Wanneer we letten op het tegen
woordig koerspeil van staatsobliga
ties, dan is het waarschijnlijk, dat
het 3% rentetype voor deze emis
sie aan bod komt. De 3% obl.
Nederland 1951 noteren 99% ter
wijl de technische positie van de
kapitaalmarkt gunstig is voor het
plaatsen ener staatslening.
De Regering heeft verklaard, dat gel
den van „de ^tageiwaarderëkeninig"
waarsdhijnüjk gebruikt kunnen worden
ter financiering van het herstel. Deze
tegenwaarde-rekening is ontstaan uit de
dollargiften van Amerika, waartegen
over de importeurs van goederen gul
dens betaalden, welke op een aparte re
kening bij de Ned. Bank werden geboekt.
Er ging op deze wijze een deflatoir ef
fect uit van de tegenwaarde-rekening,
omdat ingevoerde goederen met guldens
betaald werden, zodat de verhouding
goederen-ban'kbiljettencirculatie een ver
betering onderging.
Gaat men nu deze tegenwaarde-reke
ning mobiliseren voor de financiering
van het herstel der schade, dan geeft
men guldens uit dus de geldhoeveel-
heid stijgt terwijl de goederenvoor
raad verminderd*.
Er kan dus een Inflatoir effect schui
len in de aanwending der gelden uit de
tegenwaarderekening, welk effect zou
worden weggenomen door de uitgifte
van een grote staatslening. Daardoor
zouden immers guldens worden wegge
zogen.
Ondanks de geruchten Inzake een
staatslening, bleven de koersen
staatsobligaties goed op peiL
Het koerspeil ter beurze bleef deze
week gehandhaafd. Internationale waar
den veranderden per saldo weinig. Ii
aand. Alg. Kunstzijde Unie bestond tij'
delijk goede vraag, maar de koerswinst
ging later verloren. De Amerikaanse
markt, welke voor de ontwikkeling van
onze internationale fondsen steeds be
langrijk is, bleef deze week teleurstel
lend en kon geen stimulans verschaffen.
De meeste belangstelling ging ter beur
ze uit naar cultuurwaarden, welke hier
en daar koerswinsten konden behalen.
Aand. H.VA lierpen op, naar men wil
op grond van gunstige resultaten, welke
met de cultuur van suiker in Abessinië
behaald worden. Ook het rubberfonds
Amsterdam Rubber wist de belangstel
ling te trekken en kon enkele punten
stijgen. Hier spreekt men over dividend-
vooruitzichten, maar het is wel wat
vroeg, om op korte termijn een voorstel
te mogen tegemoet zien.
Binnenlandse industrie-aandelen ble
ven ook deze week kopers trekken. De
dividendvooruitzichten lijken bemoedi
gend, gelet qp de resultaten van onder
nemingen, die reeds met een jaarverslag
kwamen. Zo kondigde de Heemaf 10 pet.
dividend aan (v.j. 8 pet.), terwijl de
brouwerijen hogere winsten en dividen
den bekend maakten. Enige aandacht
ging ook uit naar houteaken, welke ge
acht kunnen worden te zullen profite
ren van het herstel der schade. Beton-
maatschappijen genoten eveneens de be
langstelling.
De aand. Nationale Handelsbank wa
ren vaster gestemd op het bericht, dat
een bijkantoor in Canada kan worden
geopend. Ongetwijfeld kunnen ni<
perspectieven voor dit bedrijf in het
zich snel ontwikkelend Canada met zijn
vele Nederlandse emigranten geopend
worden. Deze, oorspronkelijk vooral op
Indonesië gerichte bankinstelling, is be
zig die bakens te verzetten.
gebied een heel eind tegemoet
komen.
Zo zal het Fries als officieel leervak
worden erkend en mogen worden opge
nomen in de leerplannen voor het ge
woon, voortgezet en uitgebreid lager on
derwijs. Voorts zal het mogelijk gemaakt
worden, op de lagere scholen tot het
tweede of derde leerjaar het Fries bij
het lesgeven als voertaal te gebruiken.
Door een wijziging van de kweekschool-
wet zal er een officiële akte Fries L.O.
komen, terwijl voorts een akte Fries M.O.
in het leven geroepen zal worden. Men
weet, dat reeds enige tijd geleden de
Friese taal in het academisch statuut is
opgenomen.
Dinsdag zal wonden gestemd over een
wijziging van de lager onderwijswet,
tengevolge waarvan Esperanto, na toe
stemming van de minister, de Onder
wijsraad gehoord, op sommige scholen
zal mogen worden onderwezen. In het
voorstel wordt Esperanto niet genoe
zodat ook andere vakken, niet in de
lager-onderwijswet genoemd, voor expe
rimentele/ doeleinden kunnen worden
gebezigd. .De heer Peters (kvp) was daar
tegen, omdat hij de maatschappelijke
waarde van Esperanto in twijfel trok.
De 'neer Tilanus (ch) vond het dwaas,
dat wel Esperanto, maar niet Frans, Duits
en Engels op de lagere scholen binnen
de normale lesrooster gegeven zal mogen
worden.
Minister Cals vond dit laatste ook wel
een beetje raar en wilde dit omzeilen
door te verklaren, dat de nieuwe bepa
ling slechts gehanteerd zal worden voor
voortgezet gewoon en uitgebreid lager
onderwijs. Over enkele ingediende amen
dementen op andere (meest technische)
punten ontstond enig geharrewar. Een
amendement werd zelfs ingetrokken en
later opnieuw ingediend. De knopen
zullen Dinsdag as. worden ontward.
Kaas naar W.-Duitsland
Voor de invoer van kaas uit Neder
land hebben de West-Duitse autoriteiten
een bedrag van 12,6 millioen DM vrij
gegeven. Voor de invoer van dranken
(behalve rum en arak), eveneens uit
Nederland, is een bedrag van 60.000 DM
Boom viel op een huis
Toen arbeiders gisteren op de Zoute-
landelaan te 's-Gravenhage bezig waren
een boom te vellen, brak het touw van
een takel. De boom viel daardoor de
verkeerde kant uit en kwam op een huis
terecht. Persoonlijke ongelukken deden
zich niet voor, doch van het huis werden
een dakkapel en een groot aantal dak
pannen vernield. Ook was er veel glas
schade.
Mevrouw Pinkham in West-
Buxton (V.S.) is moeder van een
vierling. Het ontbreekt haar dus
niet aan^ werk. Maar mevrouw
is vindingrijk. Men kan niet vier
babies tegelijk de fles geven.
Daarom bedacht zij deze manier
van de fles geven. Een ingenieuze
gedachte. Ze kan na ondertussen
aandacht aan haar verdere huis
houden schenken.
Paasve etentoonstel'ling
Rottendam gaat niet door
De afdeling R'dam, Schiedam en
Omstreken van de Hollandse Mij. van
Landbouw heeft in verband met de
nationale ramp besloten de 84ste
Paasvee-tentoonstelling, welke op 24
Maart a.s. te Rotterdam zou worden
gehouden,
vinden.
geen doorgang te doen
Zaterdag 14 Februari 1953
door G. J. PEELEN
Met voortreffelijke voortvarendheid heeft P.T.T. zijn watersnood
zegels voorbereid en uitgegeven. Niet de langdurige weg gekozen van
een nieuwe speciale serie, die pas over enige maanden zou kunnen
verschijnen, maar een opdruk op een bestaand zegel, dat een week
na de ramp alom al in circulatie kon zijn. Ook is men gelukkig niet
gezwicht voor de suggestie van een hoge toeslag. Men heeft de meest
gebruikte frankeerwaarde genomen met een bescheiden toeslag, die
het mogelijk maakt dat iedereen, particulier en onderneming, de
komende maanden zijn brieven slechts met deze weldadigheidszegels
frankeert (afb. 1). Het idee is niet nieuw. Dinsdag na de ramp ver
telde de radio reeds, dat Denemarken besloten had, een zegel van
Koning Frederik te doen overdrukken met een toeslag ten bate van
de slachtoffers der overstromingsramp. Ook dat zegel zal wel spoedig
uitkomen.
België, nu door dezelfde ramp getrof-
:n, had bij de watersnood van 1926,
toen bij ons de dijken braken bij Dalf-
sen en Zal'k, ook zo'n opdruk met toe
slag (afb. 2). Tweetalig, inondations en
watersnood, direct na de ramp, om de
eerste stoot op te vangen, en een paar
maanden later een tweetal zegels spe
ciaal voor dat doel gemaakt (afb. 3);
St Maarten die met zijn zwaard een
stuk van zijn wijde mantel snijdt, om
er de twee naakte en berooide slacht
offers van het water mee te kleden.
Ook in het kleine staatje Liechten
stein had in dat jaar van het geweld
der buiten zijn oevers tredende wate
ren te lijden. De mooi uitgevoerde
RHEINNOT-zegels brengen in beeld,
wat ons nu helaas ook maar al te
vertrouwd geworden is, door de foto's
in de kranten der laatste weken. Afb. 4:
het geheel door het woeste Rijnwater
overspoelde dorpje Rug geil, afb.
evacuatie der burgerbevolking
17 f5
Kernen van ingezonden stukken
Dijk was verhoogd
Ik heb ongeveer een kwarteeuw aan
-2 boorden van de Westerschelde ge
woond. Naar mijn mening had de ramp,
die ons vaderland heeft getroffen, nog
groter omvang aangenomen, als het pol-
dertoezicht dn Zeeuws-Vlaanderen niet
zulke goede maatregelen had genomen.
Twee jaar geleden logeerde ik in Ter-
neuzen. Ik ben toen een poosje erg te
leurgesteld geweest, want in vorige zo-
mervacanties had ik uit mijn kamer op
de tweede verdieping steeds zo'n enig
mooi uitzicht op de Westerschelde en
de talrijke boten, die statig naar Ant
werpen koersten. Nu zag ik ongeveer
niets meer van de Scheldegolven; van
de schepen waren alleen de masten
maar te zien. (Nu ben ik blij, in het
bijzonder ook voor mijn familie!) Wat
was er gebeurd? Wel, de zeedijk werd
een flink stuk verhoogd, misschien wel
ruim een meter, en dat zegt nogal wat.
Bovendien waren hier en daar ook ex
tra dijken, z.g. inlaagdijken, op korte
afstand achter de zeedijk aangelegd om
bij eventuele doorbraak de tweede stoot
op te vangen.
Dit alles is gebeurd in de laatste ja
ren. De Zeeuwse polderbesturen hebben,
voorzover mij bekend, alle een vaste
staf dijkwerkers. Dat was al zo toen ik
nog op klompen liep, meer dan een hal
ve eeuw geleden. Onder het toezicht van
een polderopzichter controleren ze het
gehele jaar door de zeedijk en repare
ren of versterken de zwakke of verzak
kende dijkgedeelten. Hier schijnen dus
geen bergen paperassen nodig te zijn.
A. W.
Stem uit Amerika
Maandag 9 Februari ontving ik van
mijn Amerikaanse vriendin uit Grand
Rapids een brief, gedateerd 4 Febru
ari, waaruit men kan zien, hoe men
daar oordeelt over de grote ramip die
ons land trof. Ze schrijft o.a.: „Onze
couranten brachten ons verschrikkelijke
berichten over Nederland. Engeland en
België. Is er Iets dat ik voor jullie
kan doen? In onze kerken wordt ge
collecteerd en het Rode Kruis vraagt
ons véél te geven voor jullie land. wij
allen voelen ons gelukkig te helpen
waar we kunnen. Als dollars kunnen
helpen zullen we die met genoegen
sturen. Of als er iet3 anders is waar
je land behoefte aan heeft schrijf het
ons s.v.p. We willen het per luchtpost
zenden".
Tot zover mijn vriendin. Ik kan er
aan toevoegen, dat dit allemaal van
ganser harte gemeend is en dat ons
leed zó gevoeld wordt door het gehele
Amerikaanse volk.
Hoe Zweden meeleeft
Als enige Hollander woon ik hier ir
een klein Zweeds stadje met 4.000 in
woners. Direct nadat de Zweedse radio
de ramp in Holland had bekend ge
maakt kreeg ik van verschillende men
sen zo maar geld en kleding aangebo
den. Van het plaatselijke Rode Kruis
ontving ik lijsten en een volmacht om
een inzameling te houden. Tot op he
den 6 Febr. heb ik persoonlijk
2.000 kronen opgehaald, doch bovendien
zijn buiten mij om padvinders en
schoolkinderen met lijsten op stap ge
gaan, waarvan ik de resultaten nog
niet weet. Het zal in ieder geval heel
wat zijn. En als ik hier nu nog aan
toevoeg, dat ik de eerste dag na de
ramp zeker 100 Zweden ontmoette, die;
reeds per giro een bedrag naar Stock
holm hadden overgemaakt er was
nl. een oproep door de Zweedse radio
gegaan en toch op mijn lijst ook
nog voor 5 of 10 kronen tekenden, ver
staat men in Holland misschien iets van
het grote medeleven van dit volk met
ons land. Een stadje met 1400 inwoners
bracht in een halve dag 1000 kronen
bijeen. In Mariestad schonk een arbei
der al zijn gespaarde pensioengelden
zijnde 4.000 kronen. En zo zou ik door
kunnen gaan met diverse fabrieken, fir
ma's, verenigingen etc. die bedragen
schonken variërend van 100 tot 50000
kronen (Eén kroon is plm. ƒ0,73) Op
vallend is tenslotte het grote aantal
berichten, artikelen en oproepen om
steun, dat de Zweedse pers in verband
met de ramp publiceert.
H. Knoester.
Uit Zuid-Afrika
Als een staaltje van Zuidafrikaans
medeleven met de watersnood in Ne
derland ontvingen we uit Londen het
volgende schrijven:
,Net 'n korte brief want woorde het
ek nie om my medelye te betuig met
die grootte ramp wat Nederland en
haar dapper volk te beurt geval het.
Van Sondag af luister ek gedurig na
nuusuitsendings uit Hilversum. Woorde
het ek nie om met julle te simpati-
seer nie; my hart is swaar, my ge-
es en gebede altijd by julle! Ek
nie verder skryf nie wil net
hê julle moet weet hoe ek die voor
beeldige houding van die Nederlandse
volk admireer en ten diepste simpatl-
seer met jullel"
Tot zover de briet Commentaar over
bodig.
God regeert
Ik werd getroffen door de zonderlinge
ingezonden stukjes over de ramp. In het
ene werden boeren geadviseerd boten
inplaats van auto's te kopen; in een an
der werd gepleit voor het stationneren
van reddingboten in polders. Etc. Na
tuurlijk moet er aan die dijken gewerkt
worden, en goed ook. Doch wij mensen
zijn zo gauw geneigd te denken, dat wij
alles kunnen en vergeten dan, dat het
God is die winden en zeeën regeert. Na
tuurlijk mag uit zo'n ramp ndet worden
afgeleid, dat de mensen, die er door ver
dronken minder waren dan wij, wij zijn
n.l. geen haar beter. Laten we daarom
God danken, dat wij er nog zo goed
zijn afgekomen en laten we bidden voor
degenen, die nu zoveel leed hebben.
C. S
Vrijheid van onderwijs
Toen enige tijd geleden de kerkeraad
der Geref. Gemeente (niet Geref. Kerk)
te Nunspeet de gemeenteraad om de
nodige gelden verzocht, teneinde voor
56 leerlingen (die tot genoemde Ge
meente behoren en op dat ogenblik
Hervormde en Geref. scholen bezoch
ten) een eigen school te stichten, werd
dat verzoek afgewezen. Ook Ged. Sta
ten deden zulks, op grond van de over
weging dat anders 46 leerlingen, beho
rende tot die Geref. Gemeente, gelijk
soortige bijzonder scholen (dus Herv.
en Geref.) zouden verlaten. Artikel 73
der L.O.-wet stond, aldus de gemeen
teraad en Ged. Staten, inwilliging van
het verzoek in de weg. Tenslotte ver
wierp de Kroon eveneens dit verzoek
daarbij overwegend (op grond van de
totstandkoming der L.O.-wet) dat onder
gelijksoortige bijzonder school niet moet
worden verstaan een bijzondere school
van gelijke richting. Dit kwam er dus
op neer, dat men volgens de opvattin-
§;n van de Kroon leerlingen uit Herv.
eref., Chr. Geref., Geref. Gem. enz.
gezinnen rustig naar één en de zelfde
bijzondere school kon sturen. Deze ge
dachte was voor mij, als interkerkelijk
man, werkelijk een aardige gedachte.
Het is echter de kunst, je te verplaat
sen in de gedachtensfëer van anderen.
En als ik dat doe kom is tot de con
clusie: a. dat de Kroon zich te buiten
is gegaan aan woordspelingen; b. dat
de Kroon de geschiedenis van de tot
standkoming der L.O.-wet uit haar ver
band rukt. In die geschiedenis lees ik
nl. dat ouders gerechtigd zijn hun kin
deren slechts die scholen te laten be
zoeken, waar onderricht wordt gegeven
overeenkomstig de beginselen, welke
de ouders zijn toegedaan; c. dat de
Kroon zeer slecht op de hoogte is met
de leer der Geref. Gemeente; d. dat
de Kroon vergat, dat er ook nog zoiets
bestaat als vrijheid van onderwijs, ge
waarborgd door de Grondwet.
N. V.
Herinnering aan spoor
stakingen van 1903
Met veel belangstelling nam ik in de
krant van 24 Januari kennis van de
beschrijvingen en afbeeldingen over de
spoorwegstakingen van 1903. Mijn be
langstelling was daarom zo groot, om
dat ik bij één afbeelding nauw betrok
ken was, nl. bij die van het station te
Utrecht met twee postauto's er voor.
Op de voorste postauto was ik nl. als
bestuurder gezeten. Beide auto's reden
de route Den Haag. Leiden, Utrecht.
Ik was toen 23 jaar oud, zodat die
avonturen me erg welkom waren. Di
verse automobielen van de toenmalige
Verwey en Lugards Auto Mij waar
ik werkzaam was zowel uit Den
Haag als uit haar filiaal te Amsterdam,
waren hiervoor ter beschikking gesteld.
Aangezien de auto in die dagen nog
een zuiver sportartikel was. hielpen
zelfs enige cliënten onzer Mij met him
wagens mee, zodat een groot deel van
het land kon worden bereikt. De Mij
heeft in 1904 een gedenkboek uitf
ven getiteld: „De automobiel in 'sj
historie 6-22 April 1903 van welk
boek nog een exemplaar in mijn bezit
is en waarin alles uitvoerig (met af
beeldingen) is beschreven. Zakenlieden
zowel als particulieren hebben, ondanks
de staking door ons optreden hun post
op tijd ontvangen, terwijl tevens voor
het automobilisme een prachtige recla
me is gemaakt.
W. G. Paans
Den Haag.
Maar één Vierdaagse
Ook ik ben van mening, dat er maar
één Vierdaagse is, en wel die van Nij
megen. Laten wij sportvrienden ons
mooie jaarlijkse wandelfestijn niet stuk
maken door het eens in een andere
stad, met name Apeldoorn, te zoeken.
Daarom straks als één man', resp. als
één vrouw, óp naar Nijmegen.
F. F.
Spoorwegstaking 1903
In uw artikel over de spoorwegsta
king van 1903, dat ik met zeer veel be
langstelling heb gelezen, werd o.m.
opgemerkt, dat mr S. de Vries Czn.
de enige overlevende is van de toen zit
ting hebbende anti-rev. Kamerleden.
Doch dit was onjuist. Immers de heer
L. F. Duymaer van Twist toch geen
onbekende in den lande had toen
ook reeds zitting in de Tweede Kamer.
En wel als afgevaardigde van het dis
trict Steenrwijk, sinds de verkiezingen
van 1901. De heer De Vries zat in de
Kamer voor het district Gouda, als op
volger van de heer Idenburg, die minis
ter van Koloniën was geworden na het
overlijden van Jhr. Mr. T. A. J. van
Asch van Wijkek.
J. A. v. d. B.
(Volkomen joist. Hoe kon de schrijver van
bedoeld artikel zo'n gerenommeerde voor
trekker over het hoofd zlenl -• Red.).
roeibootjes, bemand met te hulp ge
snelde Oostenrijkse militairen; afb. 6:
de door de watermassa's weggeslagen
spoorbrug over de Rijn bij Schaan;
afb. 7: de vluchtelingen met het scha
mele bezit dat ze no gredden konden;
op de achtergrond een offcier van de
Zwitserse hulptroepen. Ook toen dus
hetzelfde leed, dezelfde verwoestin
gen, maar ook dezelfde internationale
hulpvaardigheid.
Het Saargebied, dat nu zo snel en roy
aal was, om ons land te helpen, had
in de wintei' 1947'48 een zelfde waters
nood te doorstaan, die eveneens ontzag
gelijk veel schade aanrichtte en vele
slachtoffers vroeg. Daaraan herinnert
de Hochwasser weldadigheidsserie van
de Saar, die we eveneens voor u af
beelden. Afb. 8 laat zien hoe hoog het
water stond in de straten van Saarbrüc-
,ken. Het gebouw van de Landdag, op
afb. 9, rechts, is geheel door wild gol
vend water omgeven, zodat het lands
bestuur niet eens in vergadering bijeen
kon komen, om zich op de te nemen
maatregelen te beraden. Afb. 10 geeft
het ons nu maar al te vertrouwde ge-
flc^1 T_op h?4 troosteloze verdronken
landschap. Hier de omgeving van Saar-
louis. Afb. 11 geeft een ander straat
beeld van Saarbrücken met de St. Jo-
hanneskerk op de achtergrond. In 1920
werden onafzienbare gebieden van Oos
tenrijk overstroomd door de buiten de
oevers tredende rivieren. Ook daar werd
toen zoveel schade aangericht, dat ook
de posterijen te hulp kwamen, met een
grote weldadigheidsserie ten bate van
de getroffenen. Maar liefst 30 zegels
werden toen van de opdruk Hochwasser
1920 voorzien, en tegen drie maal de
nominale waarde verkocht. De serie liep
van 5 heller tot 20 kronen! (afb. 12)
In 1913 trof een dergelijke ramp Hom
garije, toen de Donau alle banden ver-
irak. Daar voorzag men alle in omloop
zijnde zegels van 1 filler tot en met 5
o v^n een toeslagaanhangsel van
2 filler „ten bate van de slachtoffers
van de watersnood" zoals de vertaling
luidt van het Hongaarse opschrift van
de a.mhangstrook: Arviskarosultakank
kuln (afb. 13
Ik constateerde het al meer: Zegels re
gistreren onmiddellijk elke belangrijke
gebeurtenis. Ook de droeve rampen. On
ze watersnoodzegels dragen sinds 10 Fe
bruari de droeve mare uit naar binnen-
en bulteniand, maar en dat is het
mooie ze helpen daarbij tegelijker
tijd mee de nood te lenigen! U plakt
toch ook??
Soda-industrie komt
in Delfzijl
De minister van Economische Zaken,
prof. dr J. Zijlstra, heeft een tweedaags
werkbezoek gebracht aan stad en pro
vincie Groningen. De minister verklaar
de na afloop van zijn bezoek, dat zijn
komst vooral verband hield met de Dro-
blemen van de structurele werkloosheid
m dit gebied en de daarmee samen
hangende ontwikkelingsplannen. Ook
werd Delfzijl bezocht.
De minister zeide, dat in Delfzijl een
grote soda-industrie zal worden gesticht
en dat de vestiging van nevenbedrijven
met onwaarschijnlijk is. Dit hangt ook
af van de ontwikkeling van de chemie.
Het ligt in de lijn der verwachting, dat
door de nieuwe industrie ook arbeids
krachten uit Finsterwolde worden aan
getrokken.
De kustvaartmaatschappijen zullen
volgens de minister een belangrijke taak
krijgen bij het vervoer van de soda.
Vooral zal men zich concentreren op de
export naar de Scandinavische landen.
Voor het vervoer in het binnenland zal
de binnenscheepvaart een belangryxe
rol spelen. Met betrekking tot de ont
wikkelingsgebieden in Oost-Groningen
zeide de minister, dat dit gebied uiter
aard de grootste aandacht van de rege
ring heeft Er zal een behoorlijke pro
paganda gemaakt moeten worden, en
wanneer het soda-project gereed is. komt
er uiteraard een grote zuigkracht naar
dit gebied.
Prins Bernhard in
Hellevoetsluis
Prins Bernhard, die zich vergezeld
van zijn adjudant, majoor Sondermann,
van het vliegveld Ypenburg in een sport
vliegtuigje naar Hellevoetsluis had be
geven. landde gistermiddag in de polder
„Oude en nieuwe Struyten". Samen met
de burgemeester van Hellevoetsluis oe-
gaf de Prins zich vervolgens per auto
naar de Oude Hoornce zeedijk, waar
hij de daarin door de storm geslagen
gaten en de werkzaamheden voor het
dichten ervan, in ogenschouw nam.
Langs het overstroomde gebied ten
Oosten van het Kanaal door Voorne reed
de Prins daarna naar het gedeelte der
gemeente Nieuwenhoorn, dat onder wa
ter staat Hier bezichtigde hij de werk
zaamheden voor de aanleg van een be-
kistingsdam langs de westelijke kanaal
dijk.
Via Oostdijk en de Rijksstraatweg
reden de Prins en de burgemeester ver
volgens naar de Brïelse brug te Helle
voetsluis. Hier onderhield Z.K.H. zich
enige tijd met de commandant der al
daar werkzame Engelse genietroepen,
die voorbereidingen treffen voor het leg
gen van een bailybrug. Hierna bezich
tigde de Prins de in Hellevoetsluis aan
gerichte verwoestingen en vertoefde hij
enige tijd in het Raadhuis.
Van Nieuw Hellevoet is de Prins met
het sportvliegtuig, dat hij zelf bestuurde,
naar Ypenburg teruggekeerd.
Hulp aan getroffen
schoenwinkeliers
Het secretariaat van de centrale com
missie van schoenwinkeliers, gevestigd
Wassenaarseweg 23 Den Haag, zal schoen
winkeliers uit de getroffen gebieden op
alle mogelijke wijzen bijstand verlenen.
Het zal hulp bieden bij het aanvragen
van door de regering toegezegde rente
loze voorschotten, het indienen van
schadeformulieren bij het commissariaat
voor oorlogsschade en het opzetten van
het bedrijf.
