ÖRiEFKt5 t
VDt 5
1-PoldER
Loebjankastraat 22
MENEER DE R1DD1KTEUR.
Aon 't poststempel zald' al wel gezien ebbe. da di briefke nie van z'n gewron
plek komt. ]ao. 't is mee mijn net as mee zo veul. Weg van d'oef. oondergebrocht
bij'j 'n aander. vecjooge deur 't waoter. De raamp, die voor veul meinsen 'n
dooijeleke gewiest is. eej ok oons getroffe. Ard. eel ard. In 'n kort oogeblikske
ebbe me oons werrek van jaore naor de bliksem zien gaon. 't Vee'/ ebbe me
as ratte zien verzuipe. en schuur en uis deur 't bruisende kollekende waoter zien
overspoele. ]ao. 't is ard. en ge mot me maor niet kwaolek neeme, da d'n aonef
van m'n briefke 'n bietje bitter aondoet. De slag is 't oonverwachs en 't ard aon-
gekomme. D'r zal 'n eel tedje mee'j eene gaon eer me da mereel en mattrejeel te
bove zijn. „Me leve nog", zeeje me tege mekaore. toen me laoter op de dag in
veiliged waare. Jao. me leve nog. Me zalle motte blijve levevan voore vandaon
beginne, en daoraon zalle me 't ardste gewaor oore. da me nog leve. Maor1 ja.
we motte d'r deur al is 't nog zo zwaor. D'r zijn d'r altijd nog wel. die 't zwaor-
der te pakken ebbe. As mee'j 't wegtrekke van 't waoter o onzen enerzjie trug-
komt, as me weer volop aon de gang kanne. dan is 't oopelek 'n kwestie van 'n
jaor of tien. da me weer dezellefde zijn. Over dieje bewuste nacht en oched ed
al wel veul oore vertelle. Over 't algemeen is 't veul 't zellefde. maor toch) eej
iedereen weer 'n geschiedenis apart, 'k Zal oe de mijne ver telle, dan wittè oe
me gevaore zijn. Op dieje Zaoterdag 'n aved was 't net, of oons Jooke. de klein
ste. 'n voorgevoel ad. Ze was zoo'w onrustig da ze nie slaope kon. en oplest
ebbe wij ze tussen oons mgenome. Maor ok toen bleef ze woele en teuw oons
daordeur ok wakker. Da's meschien van achtere bekeke nog wel 'n bietje oons
geiuk gewiest, waant toen 't eeste waoter kwam waare me present en ebbe me
nog 'n stelletje van oons koeijen op de dijk kanne krijge. Zoo'w as ik al zee kwam
't er dieje nacht nie veul van slaope. Buite brulde en loeide da sturrem roond 't
uis en stootte mee boonkend geweld tegen de muren en 't dak. Panne verschoo-
ven en stukke kallek viele naor beneeje. Affetoe oor de 'n ik takken afscheure van
de bome voor 't uis. 't Was wezelek 'n weer om bang van 't oorc. Ok oons
Jaans was bang, en iedere keer as ze wat oorde valle, zuchtte ze. Van slaope
kwam 't er op zoo'n menier nie veul. Affetoe verschoot oew o ogen is 'n bietje
maor dan was de weer klaor wakker. Nou. 't is me wel ne nacht gewiest. 'k Ben
d'r wel ne keer of vier uitgewiest, waant oons Jooke bleef maor tvoelen en jen-
gele. Oons Jaans kon ze nie gesust krijge. „Ze zal toch niks mekeere". zee'j oons
Jaans. Ik kon da netuurlek ok nie bekijke, en van 't kind zellef wierf: me nie
veul wijzer. ,.'k Zal is wa mellek wèrrem maoke voor d'r," zee j ik. Da zal zoo-
wa 'n uur of allef vijf gewiest zijn. deink ik. 'k Ging er uit, schoot m'n goed aon
en ging naor de bijkeuke om wa mellek 't aole. Mee da 'k daormee doende was,
zag ik o onder laanst de buitedeur waoter naor binnee komme. 'k Docht etst
dat da van de regen kwam waant de wirtd ston recht op d'achterdeur, 'k Lee d'r
d'n baol voor, maor toen zag ik, dat 't nog al bedicht kwam. Nog 'k nerreges
gin èregin. en ik ging mee m' nmèllek naor de keuke om 'm wèrem té maoke.
Sint ad ie'j op 't pitje ston, ging ik trug. om d'r desnoods nog ne baol bij te
lége. 't Was nodig ok, waant d'r stond al ne fleenke plas. Ik docht toen. Ida de
goot meschien overliep, 'k Ging eest de mèllek binne brenge en stook toen ne
lantaere aon om naor buite te kijke. Mee veul moeite kreeg ik de buitedeur
ope, en waaide bekaant omver, 'k lew m'n eige vast aon de deurstijl en lichtte.
En toen verschrok ik toch. D'r spoelde waoter achter 't uis, nog wel nie'j oog,
maor iedere keer waarre de golfkes toch groot genog om zowa binne te spoele.
Da was nie normaol, maor toch a 'k nog gin èreg in ne raamp. Ik dee de deur
weer dicht en ging naor de kaomer. „Wa sjouwde toch?" vroeg oons Jaans. Ik
vertelde 't van da waoter. „Da zal wel uit de sloot komme", zee ze. „die'j is mee
di weer meschien wel volgeschote!" Ik was er toch nie gerust op. Ik ging weer
naor de bijkeuke, en daor zag ik, dat er weer veul meer binne gekomme was.
Daor moes iets aon gedaon oore. Ik ging naor boven om o onze Toon en oonze
Jan wakker te maoke. We zouwe saome meschier^ kanne prebeere om 't waoter
tege 't ouwe deur 'n schot of zoo voor de deur te zette. De manne waare drek
beneeje. We stooke nog ne lantaeren aon, en ginge naor buite. We stapten al
tot over ons schoenen in 't waoter. Mee de lantaeres lichtte me zó, wijd as me
konne. Niks as waoter. tot bekaant aon de schuur. „Da's gin' waoter uit 'de
sloot oor.'" zee'j oonze Jan, „kek maor, daor bij de mispit sfaog 't ok al!" „Da's
buitewaoter deink!" zee 'j oonze Toon. IJ bukte, schepte mee z'n aand wa wao
ter en proefde, ,,'t Is buitewaoter, proef maor. 't Waoter is over de dijk gekom
me!" „Of d'r deur eene!" zee'j oonze Jan. „Voelde nie dat 't stijgt?" Jaó, 't steeg
en ard ok, en toen sloeg de schrik om oons art. „Vlug naor de schuur jullie twee-
je, de koeijen en 't paerd losgemaokt en op de werreft brenge. Rap aanders ver
zuipe z' allemaol!" De jonges liepe zoo'w ard as ze konne lege de sturrem in
naor de schuur, en ik liep naor binne. In 'n oogeblikske tijd a 'k z'allemaol ge
waor schouwd. en toen ging ik ok naor buite. Mee veul moeite kwam ik ok In de
schuur terechte en iellep de beeste losmaokeen en naor buite brenge. Maor 't
waoter eelemaol voorblijve konne me nie. Da kwam zoo'w ard opzette, dat in
'n minimum van tijd de werreft ok oonder ston. dat de bijkeuken vol liep en de
schuur en de stal blaank kwaame te staon. In 'n menuut of tien of meschien nog
korter, liepe me tot oons middel in 't waoter. 't Was in 'n oogeblik tijd n'n eele
chaos. De beeste die al op de werreft stonne begonne te loope en te brulle, wij
riepen en kwekte tege mekaoren in en in uis ston alles te jammeren en te schreeu-
we. „De Diik op jonges, de dijk op!" riep ik, „vlug mee'j alles wa me nog pakke
kanne!" W'ebbe nog twaalf beesten op de dijk kanne krijge. Dertien koeije en 't
paerd emme motte zien verzuipe.
In uis was 't waoter ok veul ooger gekomme en oons Jaans en de kinders
waare de dijk opgekomme. Z'adde d'r eige nog net aon kanne kleeje. As versuft
emme nog eve staon kijke naor oons boeltje, waor de golve d'r eige tegen kepot-
sloege. Daor ging alles wa me 'n adde. Veul tijd adde me nie om te suffen of te
treure. Weg moeze me. weg, de dijk af. waant as 't waoter d'r over eene kwam,
zouwe me nie meer deur de platte weg kanne komme naor d' aandere dijk. Me
zijn d'r nog maor net gekomme, waant 'n tedje laoter ston de tweede polder ok
oonder.
En nou zijn me geëvakkeweerd. Wanneer zalle me trugkanne? En oe zalle me
dan de schuur en 't uis aontreffeEn 't laand en de weije? Laot oons d'r nog
maor nie'j te veul aon deinke, 't zal al zwaor genog zijn as 't zo wijd is.
Mee veul groete.
DRIER.
de komen, omdat dit werk aan de
spoorwegen eerst dan kan plaats heb
ben als het gebied droog is. Misschien
een gelukje bij deze ramp.
Vele bezoekers heeft het gemeentehuis
jn de afgelopen week binnen zijn muren
gezien. In de eerste plaats vermelden wij
hiervan de Italiaanse brandweer onder
leiding van de commandant Ir Malagam-
ba uit Rome. In tegenwoordigheid van
de Burgemeester, overste Duran. de
heer Vogel en Ir. Goossens van de Ned.
Heide Mij. werd het gezelschap ten ge-
mcentehuize ontvangen, waarbij de bur
gemeester zijn dank uitsprak voor deze
hulp en deze zag als een wederdienst
van de hulp, welke Nederland aan de
Po-vlakte-ramp verleende. In een trein,
waarin de manschappen bivakkeren, en
die op het terrein van de suikerfabriek
staat, is een grcte hoeveelheid materi
aal meegebracht voor de werkzaamhe
den aan de dijken. Voor goed begrip
van de lezers zij vermeld, dat deze
brandweer anders dan bij ons. een be
roepsbrandweer is, welke landelijk ge
organiseerd is met onderdelen in de ver
schillende gemeenten. Het zijn dus be
roepsmensen. die op dergelijke rampen
volledig ingesteld zijn.
Ten behoeve van de bevolking bracht
de commandant een aantal zakbatterijen
mede met huls. welke hij de Burgemees
ter overhandigde. Voor de Burgemeester
en zijn gezin bracht de commandant een
kist met geurige sinaasappelen mede,
waarvan de ambtenaren mede genoten
hebben.
Tweede Kamerleden kwamen zich op
de hoogte stellen van de omvang van de
ramp. Wij noemen de heren Neder-
horst. Berger. Roemer, v. d. Ploeg, Sta
pelkamp en Gortzak.
Zaterdag bracht Minister Suurhof met
de staatssecretaris Dr. Muntendam, het
eerste Kamerlid Oosterhuis. vergezeld
van de inspecteurs van geneeskundige,
veterinaire en phamaceutische dienst een
bezoek aan de gemeente, waarbij de ca-
daverberging en de drinkwatervoorzie
ning bekeken werden, terwijl op het
raadhuis een overzicht van de ramp ge
geven werd.
Correspondenten van Reuter en een
Wcens blad hadden opdracht speciaal
ver Zevenbergen een artikel te schrij
ven omdat hier de eerste re-evacuatie
had plaats gevonden en deze plaats het
rentrum was van de hulpverlening aa;i
West-Brabant.
Uit Chanute werd een telegram van
deelneming ontvangen met verzoek een
uitvoerig rapport uit te brengen, hetgeen
inmiddels was geschied.
Father C. Matthee C.R.P. zond een
brief waarin hij sympathie uitsprak voor
de getroffenen en allen het beste toe
wenste.
De militairen gedragen zich uitstekend
en de geest is goed.
In overleg met overste Duran en de
Burgemeester is voor ontspanning van
de militairen en de Italiaanse brandweer
lieden gezorgd, waarbij alle medewer
king werd verkregen van de Schakel bij
het gebruiken van St. Jan.
„En", vroegen wij wellicht een beetje
overbodig, „is er nog meer. Burgemees
ter?"
De Burgemeester keek eens even, lach
te fijntjes en keek terloops op zijn hor
loge. wat voor ons betekende, dat het nu
toch wel mooi genoeg geweest was. „Ik
heb gaarne een overzicht aan U gege
ven, omdat ik het van belang vind. dat
de bevolking van Zevenbergen met het
verloop van de ramp op de hoogte blijft
en hierop ook wel recht heeft. En wie
kan dit beter doen dan U. Een beetje
eigenbelang zit er voor mij ook bij. om
dat Uw publicaties het mij gemakkelijker
maken met mijn inwoners in contact te
blijven".
De secretaris, die hoewel nog niet in
dienst getreden, direct na het bericht van
de ramp naar Zevenbergen is gekomen
om zijn diensten aan te bieden en meer
dan ooit een goed inzicht heeft gekregen
in de gemeentelijke verhoudingen, sta
pelde inmiddels opdrachten op het bu
reau van de Burgemeester, welke tijdens
het gesprek vluchtig werden doorgeno
men.
Wij kregen de indruk, dat het tijd
werd om in te rukken, wat wij ook de
den. doch niet nadat wij nog één vraag
gesteld hadden:
„En hebt U niet opgezien tegen deze
zware taak". De Burgemeester lachte en
zei: „ik heb al meer voor dergelijke vu
ren gestaan en gemakkelijk heb ik het in
Zevenbergen tot nu toe nog niet gehad,
maar dat kan ook niet in een gemeente,
die tweemaal getroffen is. Het werk is
prachtig en hoe drukker het is. hoe beter
de machine kan lopen, want dan blijft de
geest actief en... het lichaam volgt wel.
Maar. nogmaals, zonder de volle inzet
van al de ambtenaren was ik door de
grote rijstenbrei niet heengekomen. Het
was gemakkelijk voor mij erders te ge
ven. nadat ik de situatie kende, doch de
uitvoering is veel moeilijker, omdat dan
de problemen van techniek, financiën en
administratie pas komen, Samen hebben
wij Zevenbergen voor een grotere ramp
kunnen redden en samen werken wij
weer aan de opbouw van onze gemeen
te.
God's Zegen is hierbij onmisbaar en
daaraan mogen wij in deze kommervolle
dagen meer dan ooit denken.
In sneltreinvaart zijn wij door de pro
blemen van het gemeentehuis gevlogen
en het resultaat geven wij hier onze le
zers weer.
Verkoudheid
van neus. keel of borst,
snuift en wrijft U weg met
Film.
Bioscoop Dc Schakel, Zevenbergen.
Telefoon voor U.
A.s. Zaterdag en Zondag wordt in de
bioscoop De Schakel vertoond een aar
dige comedie van de Fox film, getiteld:
Telefoon voor U.
Bill Lawrence uit Glenville Indiana,
verheugt zich in het bezit van een lieve
vrouw, twee leuke kinderen en een aar
dige baan bij Woodruff's modemaga
zijnen. Hij heeft vele vrienden, weinig
ambities en goede vooruitzichten. Hij
doet mede aan de radio prijsvraag en
wint de hoofdprijs 7500 blikken soep,
een springlevende ponny, een collectie
ijskasten, een verplaatsbaar zwembad,
etc. De inspecteur der belastingen gooit
echter roet in het eten, legt een aan
slag van 7000 dollar op en Bill verkoopt
een deel van zijn bezit aan zwarthan
delaren. Hij komt zelfs in de gevangenis.
Alles komt echter op z'n pootjes terecht,
maar nooit neemt Bill meer deel aan een
radio prijsvraag.
In alle voorstellingen worden de eer
ste gedeelten vertoond van de Polygoon
opnamen van de overstromingsramp.
PLAATSELIJK NIEUWS
ZEVENBERGEN
HET ONDERWIJS.
Zij het nog in zeer beperkte mate. is
het onderwijs aan de scholen deze week
weer begonnen. Daar de militairen nog
in het grootste gedeelte der scholen zijn
ondergebracht, geschiedt het onderwijs in
enige hulplokalen klas voor klas. Het is
nog wel niet veel, doch het begin is voor
de schoolgaande jeugd toch weer gemaakt.
Wanneer de scholen weer geheel vrij
zullen komen voor het onderwijs is nog
niet te zeggen.
NIET ALLEN HIELPEN.
Wat men in een dergelijke noodtoe
stand, zoals we hebben meegemaakt, niet
zou verwachten, is toch gebeurd. Een
landbouwer, die zijn schuur hoog en
droog heeft mogen behouden, meende
onderdak te moeten weigeren voor
enige koeien, die met veelmoeite uit het
water waren gehaald.
Een dag daarna kwam weer een vee
wagen met geredde koeien en ook toen
weigerde de landbouwer de toegang tot
zijn schuur. Uiteindelijk is hij voor drei
gementen moeten zwichten. Een derge
lijke mentaliteit zou men in zo n toestand
toch niet verwachten.
UITGESTELD.
Ten gevolge van de grote storm- en
watervloed, heeft het bestuur van de
zangvereniging „Excelsior-Hallelujah"
besloten, om de viering van haar 60-jarig
Jubileum voor onbepaalde tijd uit te stel
len. Ook de te houden receptie en de
aanbieding van het Jubileum-geschenk
zullen in aansluiting daarop, eveneens
later plaats vinden.
VAN EVACUATIE EN NOG WAT.
Ook Zevenbergen heeft zijn evacuatie
gekend. Reeds in de Zondagmiddag zag
de burgemeester zich genoodzaakt de
vrouwen, kinderen en ouden van dagen
uit de laagst gelegen straten te evacue
ren naar Roosendaal. Velen gaven aan
net evacuatiebevel gehoor, trokken mee
naar Roosendaal en later verder door
naar Tilburg. Anderen zagen kans om
in de hoger gelegen gedeelten van de
plaats bij familie of kennissen een tijde
lijk onderdak te vinden. Deze evacuatie
verliep tamelijk vlot- doch in de nacht
werden de bewoners opnieuw door klok
kengelui en sirene gealarmeerd en toen
werd het haast een wilde vlucht. Men
sen die niet behoefden te evacueren trok
ken ook weg en kwamen elders terecht.
Na enige dagen kwamen er reeds ver-
scheidenen terug en toen burgemeester
Schaminée Donderdags kon aankondigen,
dat de evacué's konden terugkeren, kwam
ook de rest weer naar huis. Hiermede
was echter voor öe personen, die ge
ëvacueerd waren, de kous niet af. Er
werd gepraat dat er waren, die zich
(voornamelijk te Tilburg) zouden heb
ben misdragen, door zich door te laten
gaan voor slachtoffers van de ramp en
die op deze manier kleren en dekens
wisten los te maken. Deze handelwijze is
vanzelfsprekend zeer laakbaar en het
zou niet meer dan billijk zijn. dat zij
hiervoor aansprakelijk konden worden
gesteld. Intussen schijnt men hierover in
Tilburg ook niet te spreken te zijn, daar
de mensen daar zich in hun goedheid
bedrogen voelen. Het gepraat echter
heeft er ook toe geleid, dat geroddeld is
over mensen, die zich aan voornoemde
handelwijze niet hebben schuldig ge
maakt en die daardoor in hun goede
naam danig zijn getroffen. En dit is
jaramer.Het nooiste zou zijn het onnodige
gepraat te staken en de officiële instan
ties te laten uitzoeken, wie zich op deze
manier met kleren en schoenen heeft
weten te verrijken. En deze instanties
zullen wel weten, welke maatregelen dan
getroffen moeten worden.
DE EERSTE HULP.
Het zal wel overbodig zijn. terug te
komen op de zo schokkende en nood
lottige natuurramp, die ook onze streek
getroffen heeft. Deze zijn genoegzaam
bekend geworden en we zouden slechts
in herhalingen vervallen. Eén ding zou
den we echter nog willen memoreren, en
wel de hulpverlening, die Zevenbergen
verschafte, vooral op de eerste dag van
de grote overstroming. Het is ondoenlijk
elke instantie, instelling of persoon te
vermelden. Reeds direct bij het bekend
worden van de ramp in de vroege Zon
dagmorgen kwam het gemeentebestuur
met burgemeester Schaminée aan het
hoofd in volle actie. Ook de politie en
geestelijke overheid lieten zich niet
Onze geëvacueerde abon-
né's oi hun familieleden en
bekenden verzoeken wij be
leefd het evacuatie-adres
op te geven, dan kan regel
matige toezending van het
Hollandsch Diep plaats heb
ben.
De Directie.
onbetuigd en met de plaatselijke afde
ling van het Rode Kruis en vele particu
lieren hebben zij alles in het werk ge
steld om de bewoners uit de naaste om
geving, die de vlucht hadden moeten ne
men voor het water, liefderijk op te van
gen en onder te brengen. In een mini
mum van tijd waren de St. Jan en de
Eendracht verzorgingscentra geworden
voor de vele vluchtelingen. Daar werd
de eerste leniging in de nood gegeven.
Ook vele personen zetten zich in bij het
helpen redden van door het water ge-
isoleerde personen, het verzwaren van
dijken en andere noodzakelijke werk
zaamheden. Een woord van waardering
en dank aan al deze bekende en onbe
kende beoefenaars van de naastenliefde
mag dan ook niet achterwege blijven.
Later zijn de helpers van buiten geko
men, militairen, padvinders en burgers.
Ook zij hebben alles gegeven om de
gevolgen van deze grote ramp zoveel
mogelijk te beperken. Zij kunnen zich
overtuigd weten van de grote dank der
getroffenen.
Watersnoodpostzegels
Nederland.
De ramp in Nederland is voor de Ne
derlandse Posterijen aanleiding geweest
om een speciaal watersnood-postzegel
van 10 c met een toeslag van 10 c uit te
geven; de opbrengst van deze toeslag
komt in zijn geheel ten goede aan de
slachtoffers.
De eerste dag van uitgifte is 10 Fe
bruari 1953. Verkoop gedurende Februa-
ri-Maart. Geldigheidsduur t.m. Decem
ber 1954.
De vervaardiging en verspreiding van
het zegel hebben slechts 5 dagen ge
vergd.
Technische details:
Dit watersnoodzegel is het gangbare
10 cents zegel met de beeltenis van H.M.
de Koningin, voorzien van een opschrift:
1953
10 c 10
Watersnood
Kleur: goud oker.
Formaat zegel: 21 x 25 mm.
Formaat afbeelding: 18 x 22 mm.
Vellen van 20 x 10 zegels.
Perforatie 13J^ x 12J^.
Watermerk: cirkel.
Speciale First Day Covers zullen ver
kregen kunnen worden door storting van
een bedrag van 0.70 (d.i. 0,20 voor
de postzegel en 0.50 voor de omslag)
op postrekening 590.000 van het Comité
Watersnoodpostzegel 1953, Zeestraat 82.
Den Haag. De slagzin van het Comité
zal zijn:
De Nood aanpakken door zegels
plakken.
Ook de gehele opbrengst van de eer-
ste-dag-oraslagen komt ten goede aan de
slachtoffers.
(Ruslands Geheime Politie)
1
In het middelpunt der belangstelling
stond en staat het proces tegen de Jood
se artsen in Rusland, beschuldigd van
moord op wijlen Zjdanov, de rechter
hand van Stalin. Door de aantijgingen
in dit verband tegen dc Veiligheidsdienst
onder leiding van Beria wordt de herin
nering gewekt aan vroegere crises, waar
bij de Geheime Politie, om het even of
ze Tsjeka. Gpoe. N.K.V.D. of M.V.D.
heette, betrokken was.
DE RUSSISCHE ROBESPIERRE:
DZJERJINSKY.
Toen het Czarenrijk was ineengestort,
toen Lenins Bolsjewisten heersten in Pe-
trograd, was de nieuwe Sovjetstaat van
alle kanten in gevaar.
En Lenin. zelf door de Czaristische
Ochrana in ballingschap gedwongen, zag
de noodzaak in tot het stichten van een
geheime veiligheidsdienst.
Zo ontstond de Tsjeka. onder leiding
van Felix Dzjerzjinsky.
De rode vlag wappert boven de hoofd
stad der Czaren in het noodlotsjaar 1916.
De revolutionnaire regering onder Ke-
rensky is echter de toestand niet mees
ter. De democratisch gezinden vechten
een bij voorbaat verloren strijd tegen de
extremisten, de bolsjewiki. onder leiding
van Lenin. En wanneer eindelijk Lenin.
door geweld, de regering opzij dwingt en
de macht weet te grijpen, weet nij zijn
tegenstanders niet alleen in het rechtse
kamp van de aanhangers van de Czaar.
maar ook onder hen die eens zijn mede
strijders waren.
In het Westen staan de Duitsers. In
het Oosten hebben de Geallieerden zich
verbonden met Czaristische oppei offi
cieren als Koltchak. Denikm, Wrangel.
Dc Rode Regering geniet de steun van
vroegere Czaristische officieren, die zij
maar half vertrouwt. En de bevolking is
een ongebreidelde massa, die vandaag
Hosanna roept, maar morgen de beju
belde leiders misschien zal kruisigen.
Lenin is indertijd fel te keer gegaan
tegen het Czaristische machtsapparaat,
de Ochrana. Hij weet van de gruwelen
van de Peter- en Paulvesting. de ellende
der Siberische verbanningsoorden. Hij
ziet als ideaal een staat, waarin geen po
litie en geen leger meer nodig zullen
zijn. Maar voor het zover is, zullen po
litie en leger heel wat op te knappen
hebben.
Hij vindt zijn man in Felix Dzjcrjin-
sky. die zo pas door de bolsjewiki uit de
Tagankagevangenis te Moskou is ge
haald.
Dzjerjinsky is geen man uit het volk.
Zijn vader was een aanzienlijk Pools
landheer. De zoon werd besmet met re
volutionnaire ideeën, genoot de onwel
willende aandacht van de Ochrana en
kwam in de gevangenis terecht, waaruit
hij door dc revolutie werd bevrijd.
Dzjerjinsky. een mephisto-achtïge fi
guur met een puntbaardje, neemt zijn in
trek in het Smolny-instituut. de voor
malige deftige meisjeskostschool, waar de
nieuwe regering zetelt. Hij begint orde
op zaken te stellen door allen, die er wel
horen van papieren te voorzien, wie er
niet horen er uit of in het gevang te wer-
maar dodelijk zelfverzekerd, wekt hij on
weerstaanbaar de herinnering aan zijn
voorganger van de Franse Revolutie, Ro
bespierre. En even bloedig is zijn be
wind. Hij zuivert op grote schaal en
waar vuurpeletons te omslachtig zijn, ge
bruikt hij voor zijn slachtingen mitrail
leurs, terwijl vrachtwagens met dreunen
de motoren het lawaai moeten overstem
men. Zo vallen eens door een „vergis
sing" 1500 gevangenen tegelijk, maar
Dzjerjinsky is van opinie, dat beter hon
derd onschuldigen kunnen vallen, dan
dat één schuldige vrij zou blijven rond
lopen. Waar gehakt wordt, valle spaan
ders en men kan nu eenmaal geen om-
melet maken zonder eieren stuk te slaan.
Bijgestaan door een horde Lettische
scherpschutters, die niets of niemand ont
zien, vormt hij zijn beruchte Tsjeka en
het zal niet lang duren of het simpel
noemen van die naam zal de harten van
honderdduizenden doen ineenkrimpen
van vrees.
Op de 30ste Augustus 1918 vermoordt
een jonge Jood, Kannegiesser de chef
van de Tsjeka te Petrograd, Oeritsky.
Op diezelfde dag. wanneer Lenin fa
brieksarbeiders in Moskou heeft toege
sproken. schiet een jenge sociahste. Fa-
nya Kaplan, twee revolverkogels in zijn
lichaam. Zij. die elf jaar in Siberië had
doorgebracht wegens complotteren tegen
de Czaristische regering, wilde de „ver-
i rader van de Revolutiedoden. Maar
Lenin overleefde de aanslag.
Nu breekt de terreur eerst recht los.
Dzjerjinsky laat zijn Tsjekisten de vrije
hand. Zesduizend mensen worden in Pe
trograd gearresteerd, achthonderd wor
den zonder vorm van proces doodge
schoten. Bijna niemand durft zich veilig
achten voor dc bloedhonden van de
Tsjeka.
Maar ook voor Dzjerjinsky. die zo ve
len ter dood heeft verwezen, komt de
doodsengel. Hij, de man die de verper
soonlijking was van het geweld, sterft
op zijn bed door een beroerte.
Hij wordt opgevolgd door Medjinsky,
eveneens een aristocraat van geboorte,
die het ijzeren regime van Dzjerjinsky
voortzet. Want Lenin is overleden en
met grote praal begraven. Stalin heeft
de macht in handen, maar die machts
overname is niet geluidloos gegaan. Sta
lin heeft zich daarmede gevaarlijke vij
anden op de hals gehaald, oude mede
standers van Lenin. als Zinovjev Radek.
Boekharin. Rykov. Ook in het leger
rommelt het. Waakzaamheid is meer dan
ooit geboden.
Medjinsky. die graag de tijd doodt met
het lezen van pornografische litteratuur,
meent echter zich die ontspanning te
kunnen veroorloven. Hij heeft immers in
Jagoda, vice-voorzitter van de Gpoe (de
nieuwe naam van de Tsjeka) een man
naar zijn hart. Deze kleine man zonder
kin en met een Hitlersnorretje. weet wat
hij wil. en als Medjinsky dat ook gewe
ten had. zou hij zich niet zo rustig aan
zijn hartverheffende lectuur hebben ge
wijd.
Jagoda wil Medjinsky's plaats.
En Jagoda is een man. die werkt onder
het motto ..help nu u zelf..."
(Wordt vervolgd)
.opha
bescheiden
rustig
