Gehele ZUIDELIJKE BIESBOSCH
ONDER WATER
J
EN DAT IS DAN ZTERTKZEF,..
ONZE PUZZLE
Richtlijnen voor getroffen boeren
Stormvloed sloeg 83 grote en kleine gaten
Fantastisch
goed en lekker
KLM
Bij inzaai rekening houden met
zout-schade
Tweeërlei nadeel
Dikken Bruines DuivgnkrOnkk
Vele postduivenverenigingen
verloren haar gehele bezit
DAGBLAD DE STEM VAN ZATERDAG 14 FEBRUARI 1953
Pioniersgeest kwam tot uiting
In een rijles-keet z it pachter de
Winter te huizen. Zijn boerderij is
niet meer te bewonen. Maar hij heeft
ai weer plannen gemaakt voor de
toekomst. Het zal wel gaan. als de
diepe en grote gaten in de Lepelaar
en Plomp maar gauw gedicht zullen
zijn. ..Want. van oogsten zal het toch
weer moeten komen".
Bij van Veldhoven, die met een
zuster van Piet Jansen uit Dongen
getrouwd is zitten we onder de olie
lamp. waar voor een week geleden
de roeiboot onder dobberde. .,We heb
ben het er goed afgebracht en met de
polder zal het meevallen, als ie maar
eenmaal droog is". Pachter v. Veld-
(Van onze redacteur).
DE DICHTJES van Drimmelen brandden reeds, toen de boot van de
Rijkspolitie te Water, na een dag de Biesbosch doorkruist te heb
ben, het kleine haventje binnenliep. Wij, zoals we daar aan boord wa
ren, burgemeester Crul van Made-Drimmelen, de heer Brok, technisch
ambtenaar der gemeente, schipper Witte en zijn mannen keerden met
meer moed uit de Biesbosch terug, dan wij erheen waren gevaren. On
danks alle ellende, ondanks de gesprekken met de mensen op de pol
ders, waarin met enkele woorden soms triestheid en angst gedurende
die rampzalige Zondagnacht werden samengevat, Met meer moed en
zelfs een zekere trots, omdat in de Biesbosch de mensen getuigen van
een pioniersgeest en een kracht, die tot grote dingen in staat stelt.
Wij redden liet wel
F)IE pioniersgeest en die mentale
kracht, die burgemeester Crul op
deze trieste Februaridag bij het zien
van de chaos, die het water in de
Biesbosch heeft aangericht, de woor-
m de mond gaf: „Ik ga trots op deze
gemeentenaren", treft men niet op
deze of gene polder. Deze geest en
stoere kracht, die zich niet buigen
laat door een ramp als deze. treft ge
vrijwel op elke polder, in elke boer
derij en iedere woning. Men krijgt
de indruk, dat voor de Biesbosschers
het water eerder een vriend is dan
een vijand, een vriend, die ze door en
door kennen in zijn goede en kwade
eigenschappen. ..Ik geloof zeker, dat
het daarin voor een groot deel le
danken is. dat in de Zuidelijke Bles
bosch geen slachtoffers te betreuren
zijn en slechts circa 60 stuks vee is
verdronken. Deze mensen zijn met
het water vertrouwd, als wij met on
ze tuin bij wijze van spreken," aldus
burgemeester Crul.
Maar denk in 's hemelsnaam niet,
dat de Biesbosschers in de nacht van
Zaterdag op Zondag 1 Februari geen
doodsangsten hebben uitgestaan.
Groeneveld van de Petruspolder
weet je dat anders te vertellen. ..We
moesten uit de boerderij vluchten,
toen de polder doorsloeg. Met z'n zes
sen hebben we uren en uren boven
op de dijk achter een berg hout ge
zeten. Twee kinderen hebben we in
een teil gestopt onder een paar de
kens. De kleinste heeft gesla
pen. Van de boerderij kwam alleen
de punt nog boven het water uit" Nu
zijn er muren van ingevallen.
In een keet op de dijk staat nu de
„huisraad" van Groeneveld. Het is
een chaotische aanblik. „Ik weet niet
waar te beginnen, maar ik zal een
begin moeten maken," zegt de doch
ter van Groeneveld. ,,\Ve leven nog
en dat is het voornaamste. We red
den het wel weer". Maar is hier dan
niets nodig? Geen kleren, geen dekens
of bedden? „Och, wij redden ons wel.
Er zijn in Zeeland misschien men
sen, die het harder nodig hebben
dan wij".
Burgemeester Crui moet praten en
aandringen: .Vraag nu als je wat
kunt gebruiken. Het is er en we hel
pen je graag. „We laten er tenslotte
'wat dekens en een ollejas achter. Och
we redden het wel. Maar in feite
gaan ze het redden 'mfttvvür.' de grond
af aan opbouwen" wat Verloren ging.
Als de polder maar weer droog komt.
En gauw. Er zijn vijf grote gaten in
de Petrus.
ENORME MATERlëLE
SCHADE
hoven meent, dat het brakke water
weinig kwaad kan doen.
Wat moeten we nog vertellen van
de Dcod en de Moordplaat. Dat ze
onder water staan? Van de Turfzak
en de Questieus? Hetzelfde? Van
Mooke en Middelveld al hetzelfde?
Van de Gijster en Heenplaat, waar
de materiële schade zeer groot is en
waar de gebroeders de Jonge weer
net zo vei- zijn als toen ze er begon
nen?
ENE grote moeilijkheid van het her-
stel van de Biesbosch zit 'm in
het feit, dat de polders meest parti
culier bezit zijn. dé waterschappen
Advertentie)
trekken zich van dijken en kaden
niets aan. Daar heeft de eigenaai
voor te zorgen Daarom is de vraag
urgent wie de schade aan de dijken
en kaden zal moeten dragen. De eige
naars moeten repareren? Natuurlijk.
accoorJ Maar zij vragen al ever,
dringend: hoe zit dat met betalen?
Daar komt nog bii dat een deel van
de polders buitenlands bezit (kapi
taal) is
Het gemeentebestuur van
Made heeft echter bericht ge
had, dat geen verschil tussen
buitenlands- en binnenlands ka
pitaal zal worden gemaakt en
geen verschil tussen de feite
lijke en economische eigenaar,
waaruit derhalve de conclusie
mag volgen, dat het Rijk de
schade aan kaden en dijken voor
zijn rekening zal nemen.
.,En daar moeten we naar toe, om
hier snel en afdoende te kunnen be
ginnen aan de hei-opbouw", aldus
burgemeester Crul.
Exl/* toogexoegdeiwit, balk,
phostor, vitaminen A, B. on C
PROOUCT VAN DE NOORD-HOLLANDSE MARBARINEFABRIEKENZAANDIJK
Door da zilverpapier verpakking heelt hat licht geen nade
lige invloed op- de inhoud en blijven de vitaminei behouden.
Straten die ravijnen werden
\UE voeren naar de Annapolder, een
der. zwaarst getroffen polders
van de Zuidelijke Biesbosch, Er viel
wat regen over wat eens de florisan-
te Annapoldèr was. Het huis van
pachter Kerremans" heeft het zwaar
te-verduren gehad. Zijn grote hangar
is met de grond gelijk gemaakt.
F 50.000 schade ruw geschat. Grote
gaten in de dijken. Een dei- keten
verdween, de ander is zeer zwaar be
schadigd. in de stormnacht zat de
boer en zijn gezin kleumend van de
kou op de hooitas. De golven sloe-
een over het dak van de boerderij
heen, ..Wat was ik blij, toen ik de
„Zilvermeeuw", het ranke, sterke
jacht van de. heer Verwiel uit Waal
wijk. komen zag'.
Bij Jan Saarloos op de Visplaat
valt het mee. De Visplaat is droog.
„Als het iels wil kan ik ran de zo
mer nog inzaaien" Ondanks het
brakke water, dat de grond bederft?
Jan Saarloos meent, dat dat mee zal
vallen. Zo denken er meer pachters
in de Biesbosch over.
Met wat pijn in het hart beziet ge
de ravage, die water en storm hebben
aangericht bn de kooiker Martien v.
Lent. Het huis slaat nog overeind,
maar daar hebt ge zowat alles mee
gezegd. Er is een stuk uit de keuKen
geslagen, muren zijn gebarsten. „Het
huis \viegde in de stormnacht met ons
wc zaten op de vliering, enkele
vierkante meters op en neer. Dat
we het er levend hebben afgebracht,
is een wonder. We dachten het is af
gelopen". Op de Hofpolder valt het
ook mee De pachter is er vrij gerust
op. Ze zullen het wel rooien op de
Hofpolder. Er zal voor de kleine vent
een nieuwe .,sik" móeten komen,
want die is verdronken
'n Bevolking op drift
EEN STAMPENDE SLEEPBOOT zocht ter rede van Zierikzee de
lijzijde op van de „Oosterschelde", die reizigers van Katseveer voor
Schouwen had meegenomen.
Kleumend stonden we, na een hachelijke klimpartij, op het dek van
het vaartuigje, dat alleen in de stuurhut beschutting bood aan de kapi
tein. Een barse windvlaag joeg ons een golf „Duits" in de oren. Een
ploeg technici van een Hilfsorganisatie uit het Rijnland, zette een stel
kisten en kratten met apparaten en gereedschappen over.
Toen naar de monding van de havenarm. Het opkomend water droeg
de sleepboot als het ware over een drempel er in en de eerste verwoes
tende gevolgen van de zwarte Februari-vloed vertoonden zich al vlug.
Op tal van plaatsen zijn de twee lange havenarmen doorbroken. Het
water kolkte er door naar binnen, dansend met zich meevoerend wrak
hout in allerlei vorm van een omgekeerde salontafel, tot een stuk van
een kippenhok aan toe.
Dichter bij de kade wemelde het van Britse oorlogsbodems; vissers
boten en allerlei andere vaartuigen. Plaats om aan te leggen was er
niet aan de kade. De sleepboot meerde langszij een ander schip en na
een nieuwe klauterpartij stonden we op de vaste wal, oog in oog met
de rauwe werkelijkheid.
er z'n stempel op. Amerikaanse jeeps
razen voorbij; logge ducks waggelen
er achteraan; een troep paarden, kop
pen omlaag, klotsen in de richting
van de haven; een boerenwagen met
ordeloos opgetast huisraad slaat de
hoek van een straat om en een ambu
lance-wagen stopt bij het St. Cornelia-
ziekenhuis om een zieke Engelsman
af te leveren.
Aan de Nieuwe Haven'zagen we de
borstwering, die onder deontzaglij
ke druk van het water bezweken is,
dat toen ook hier binnenbarstte. Een
„noodverband" van baddings, stem
pels en grond is aangebracht en
maakt de omgeving modderig.
Het water heeft woedend zijn weg
gezocht door het Mosselstraatje, de
grondvesten blootleggend van zie
kenhuis en pastorie. Deze gebouwen
hielden het, maar even verder is het
grote herenhuis „de Swaen", met zijn
prachtige historische gevel, dat ook
op de hoek van een straatje stond, ra
dicaal ingestort. Wonder boven won
der bleven de bewoners, die in de ach
terkamer zaten, vrijwel ongedeerd.
De winkelstraten bieden weinig op
wekkends: sommige etalages zijn half,
andere helemaal leeggehaald. Alleen
op het hoogste punt der stad, in de
omgeving van Dam en Poststraat is
weinig of geen waterschade te con
stateren.
ste oude stadje, vol vriendelijkheid
dat Zeeland bezat. De Hoofdpoort
straat was nauwelijks meer te herken
nen. Het bordje met „Toegang verbo
den" is overbodig. Een bandjir leek er
door geraasd - te zijn. alles meesleu
rend wat rgeuAakt wevd- Onderspoelde
buizen hïhgen voorover geen levend
wezen bespeurde men.. Noodgedwon
gen hebben de bewoners elders onder
dak moeten zoeken. Over glibberige
losgewoelde keien gingen we stad
waarts. Alle zijstraten, die naar de
binnenstad voeren, bleken even erg
toegetakeld als de Hoofdpoortstraat:
de Nieuwstraat nog erger. Het zich
plotseling uit de haven verheffend
water heeft zich met donderend ge
weld, de vloedplanken verbrekend, in
de aflopende straten gestort, het weg
dek meescheurend, vormend een goor
ravijn, waarin de leidingen van gas,
water en electi'iciteit als vuile draden
kwamen te hangen. In een half in
gestort hoekhuis hing tussen geknak
te balken en versplinterde planken
nog een wiegje met verrafelde bekle
ding. Wat er vari de merendeels
eeuwenoude woninkjes overbleef is
een triest hoopje ellende, 'n Paar be
jaarde mannen zagen ons er naar kij
ken.
„Hopeloos" zei er een. „niet meer te
herstellen laat ze er maar met de bull
dozers overheen rijden".
Overal zien we mensen met bedruk
te gezichten. De sfeer is loodzwaar: de
koude motregen, welke uit de grijze
lucht valt, maakt alles nog naargees-
tiger.
Drukte is er genoeg langs de kade
en binnenstad. Maar het is geen le
vendigheid die opwekt; de nood drukt
PESSIMISME EN OPTIMISME
G"AP het aloude stadhuis in de Meel-
straat, dat eveneens droog bleef,
stonden een paar ambtenaren ons
welwillend te woord, 'n Kleine 3000
mensen zijn de laatste dagen geëva
cueerd. waaronder 500 vluchtelingen.
Ruim 4000 burgers zijn dus nog aan
wezig. Men vindt dit teveel, gezien
de omstandigheden: weinig water,
geen gas. een lamgeslagen zakenleven.
Zierikzee was het koopcentrum van
heel Schomven-Duiveland, maar het
eiland is zo goed als verlaten. Druk is
uitgeoefend op de bevolking om heen
te gaan; Prins Bernhard zelf heeft er
toe aangespoord, maar zij die nog een
goed dak boven het hoofd hebben en
niet direct brodeloos zijn willen nog
blijven. Ze hebben hun ervaringen uit
de vorige evacuatie, die op last van de
Duitsers geschiedde. Er is gedacht aan
dwang, maar daar aarzelt men toch
voor.
Middenstanders die we spraken la
ten zich pessimistisch uit, doch schud
den stug het hoofd als we het woord
evacuatie uitspreken. Toch zijn ze
niet blind voor de bezwaren van het
wonen in een door water omringde
stad, dat in dit seizoen iedere dag een
wilde gril kan krijgen. Ook is er geen
sprake meer van onderwijs, nu alle
scholen bezet zijn door militairen.
De grootste industrieel van Zierik
zee, de heer Doeleman, is, naar ons
bleek, nog vol energie. Hij wil vol
houden zolang het mogelijk is. Voor
de aanvoer van de grondstoffen en de
afvoer van zijn producten, heeft hij
al een schip in de vaart. In het fa
brieksmerk van zijn „Zeelandia",
houdt de leeuw niet voor niets de kop
boven water.
Ook bij onze collega van de Zierik-
zeese Nieuwsbode troffen we nog niet
geheel terneer geslagen mensen aan.
Na dG-Tamp, was dagfcSad niet
hieec v^VKchc-neii eo-»bepacflw—to-u
zich lotroe uitgifte /van een Vijftal
bulletins.
Maar nu dacht men er weer over
om een paar maal per week een
krant te 'drukken, zij het dan in be
perkte oplaag. De drukkerij heeft niet
geleden; de persen kunnen zo weer
gaan draaien mits men de verwar
ming weer op gang kan krijgen.
In het eerste bulletin lazen we hoe
de muur bij het Kraanplein het eerst
doorgebroken was en dat daarna de
vloedplanken bij de Hoofdpoortstraat
het begaven. Terstond daarop begon
nen de sirenes te loeien. „Ik heb het
geluid nog in mijn oren", zei onze col
lega, die ook water in zijn woning
kreeg.
NIET VOOR HET WATER
OVER M'N HOOFD SLAAT.
PAAN maakten we een babbeltje met
moeder Florentine van het St.
Cornelia-ziekenhuis, die de vaan van
de christelijke charitas stevig omhoog
houdt. Enkele dagen geleden vroeg
een autoriteit of zij er misschien aan
dacht met de zusters te vertrekken.
„Niet vóór het water over m'n hoofd
slaat", was het antwoord. Wel zijn de
ouden van dagen naar het moeder
huis te Aerdenhout gebracht en wer
den verschillende zieken geëvacueerd,
maar er blijven gasten genoeg. Spoed
gevallen worden behandeld; er wor
den daklozen gehuisvest en 'iet huis
fungeert tevens als hotel. Zolang ei-
plaats is wordt er niemand geweigerd.
De nacht tevoren hadden er nog drie
gestrande Sehouwse burgemeesters ge
logeerd. Water heeft het ziekenhuis
alleen in "net sousterrain gekregen,
wal echter net voldoende was om de
centrale verwarming te doen uitval
len. Rampverhalen doet de moeder
niet. Ze heeft het te druk met het op
lossen van de problemen, die ieder
ogenblik van de dag opschieten. Maar
ze houdt het hoofd even koel als haar
hart warm is; 't Cornelia-ziekenhuis
is in goede handen. Het ziekenhuis te
Noordgouwe sloot zijn deuren; dat
van Zierikzee zet ze wagenwijd open!
Over het kokende water in de Zie-
rikzeese havenarm, „rijdt" de sleep
boot naar de open zee. „Hou je vast",
wordt er telkens geroepen, wanneer
de stroom uit een der üijksgaten, het
scheepje doet overhellen. Maar we be
reikten veilig de provinciale boot op
de rede. Tegen de sombere hemel, in
de vallende schemer, zien we de
machtige contouren van de St, Lie-
vensmonster en het silhouet van de
luchtige stadhuistoren, Arm Zierik
zee hoe lang zou het duren aleer
je niet meer behoeft te treuren om je
19 doden, om je verdreven burgers,
om je geschonden huizen en je ver
loren welvaart?
Evacuatie van Zeeland
voltooid
Terugkeren nog niet
mogelijk
UNKELE dagen geleden is de eva-
cuatïe van het grootste gedeelte
der bevolking in de Zeeuwse rampge
bieden gereed gekomen. De situatie is
nu heel wat overzichtelijker gewor
den, al kan niet precies gezegd wor
den, hoeveel mensen uit Schouwen en
Duiveland buiten de provincie ver
toeven.
Men moet daar met schattingen vol
staan. De laatste dagen worden nog
personen afgevoerd uit Schouwen-
Duiveland, die bij nader inzien toch
maar besloten hebben te evacueren.
Dit aantal is echter niet groter ge
worden. De evacuatiecommissaris van
Zeeland, dc heer Schout, vertelde i
dat deze mensen komen uit de droog-
gebleven of droog gevallen dorpsker
nen op het eiland De meesten gaan
naar familieleden in of buiten de pro
vincie. In de meeste gevallen hebben
deze familieleden de achtergebleve
nen kunnen bewegen toch weg te
gaan om geen onnodige risico's te lo
pen. Voor de afvoer van deze evacué's
waren geen speciale boten meer be-
schikbaar. Zij reizen met schepen van
de provinciale stoomboot-diensten of
de R.T.M.
OOK ZIERIKZEE
(~)OK in Zierikzee, waar momenteel
niet meer op verplichte evacuatie
wordt aangedrongen, hebben enkele
honderden mensen toch maar beslo
ten weg te gaan, omdat het verblijf
in deze stad weinig aangenaam is.
Wanneer zij eenmaal de stad hebben
verlaten betekent dat een aanzienlijke
verlichting van de moeilijkheden.
Zeer velen zullen echter achter blij
ven, omdat verwacht wordt, dat Zie
rikzee een stad van werkers wordt
1
3
3
4
5
1
6
7 1
8
9 I
10
11
12
13
14
15
18
17
18
«0
21
22
33
85
28
27
38
30
31
33
33
M
'óo
36
37
38
"if
40
41
42
gg» 43
44
4o
48
48
49
60
51
52
53
54
55
5b
5(
08
50
cO
61
t.-;
64
65
bti
i 69
70
VI
73
voor het herstel van de dijken, het
geen onder meer voor de zakenlieden
tot gevolg zal hebben, dat ze er weer
een bestaan kunnen vinden.
Op Tholen is de toestand thans vrij
stabiel. Van de dorpen op dit eiland
zijn weinig mensen vertrokken, be
halve Stavenisse. waar slechts weinig
mensen zijn overgebleven voor her
stelwerkzaamheden en bewakings
diensten.
AAN re-evacuatie op grote schaal
valt voorlopig nog niet te denken.
Een algemene terugkeer zal pas mo
gelijk zijn, wanneer de autoriteiten
ter plaatse daartoe machtiging verle
nen. Tot zo lang zullen de geëvacueer-
den in hun tegenwoordige verblijf
plaats moeten vertoeven.
Oplossing van vorige
week
R A A M S
PA R O
Z Y KAR
U D K R A
I S A R A B
DIVAN S
D Z U N D
OPZET A
REIN AL
N K L E
LAB
S LU
D R I M M
E L
DONK
E D AL
BIS DO
A N S S
T NORS
E E L D E
E R T N
GELEI
S LENS
E D S S
ROK ME
RE- EI
E L E N
Advertentie)
HORIZONTAAL: 1 deel van Over-
ijsel; 6 deel van Groningen; 12 ge-
w'cht: 13 tijdperk: 14 noot; 16 was
middel; 18 kapot; 19 voorzetsel; 20 li
chaamsdeel; 22 gaffelvormige boom
tak; 23 smart; 24 pad; 25 voegwoord;
27 pers. voorn.; 28 voorzetsel; 29 spel;
30 armsholte; 32 bedorven: 34 drin
gend verzoeken; !"5 Oosteuropees
staatsman; 37 larve; 38 omroep; 40
vleessoort; 43 Mohammedaan; 48 te
kennen geven; 50 spoedig; 52 licht
bruinrood; 54 r'an. voornemen; 55 be
ruchte Duitse instantie (afkorting»;
56 reeds; 58 Europeaan: 59 Bijbeis
persoon: 60 Germaanse zeegodin; 61
knaagdier: 63 prul; 64 voorzetsel; 6o
voegwoord; 66 levendig; 68 noot; 69
lekkernij; 70 dunne, gesleten, door
schemerende plek; 72 deel van Zuid-
Holland; 73 deel van Noord-Holland.
VERTICAAL: 1 zeegroen; 2 maan
stand (afk.l; 3 bloem: 4 overal; 5
vereist; 7 klassieke taal; 8 zangwijze;
9 woonschuit; 10 familielid; 11 raak
lijn. 15 soort brandewijn; 17 put-em-
mertje: 18 lendepijn; 19 honingbij; 21
deel van een schip; 24 lijkkleed; 26
dans; 29 opperwezen: 31 officier (af
korting i; 33 voorzetsel; 34 voorzetsel;
36 zwaardvis; 37 insect; 39 zonder
Licht: 40 klank; 41 wortel; 42 voeg
woord; 44 noot; 45 kippenloop: 46 ar
moedig huisje; 47 hals over kop; 49
denkbeeld; 50 rythmische beweging;
51 karakter; 53 kleur; 55 duivel; 57
breed, gedragen (muz.); 60 Europese
hoofdstad; 62 kant; 65 insecleneter;
67 wig: 69 de onbekende (afk.); 71
bijwoord.
WERKKLEDING.
K<&« Langer M<s&
In Zeeuwsch-Vlaanderen 2400 ha. onder water
[)E RIJKSLANDBOUWVOORLICHTINGSDIENST te Axel heeft voor
de landbouwers in Zeeuwsch-Vlaanderen, wier grond te lijden heeft
of heeft gehad van de overstroming, enkele richtlijnen uitgevaardigd.
Daarbij is tevens een staat gepubliceerd, hoeveel ha. er in deze streek
zijn geïnundeerd. Hel btijkt, dat dit voor geheel Zeeuwsch-Vlaanderen
ca. 2400 ha. bedraagt.
N BRIL VOOR VERA* EN OICHTB'J.
WAAR U PLEZIER VAN ZULT I
BELEVEN
BOSCH - Optiek
HULST. 142-0
J_JET zijn nog zeer voorlopige me
dedelingen. zoals de dienst mede
deelt. De schade aan de grond is te
verdelen in: a. zoutschade en b. struc-
tuurbederf.
Bij de inzaai in het a.s. voorjaar
zal men vooral met de zoutschade re
kening moeten houden De keuze van
de gewassen hangt af van het zoutge
halte van het bodemvocht. Om er ach
ter te komen hoe hcog dit gehalte
is. zullen op de drooggekomen gron
den monsters genomen worden. Aan
de hand van de uitslag van dit on-
lyiAAR de ellende is er weer in vol
le omvang op de Catharinapolder
bij de Wed. Haringman, die in de
oorlog door het water van Walche
ren werd verjaagd en toen in de Bies
bosch ging pionieren. We moeten er
naar zolder klimmen, want beneden
is het nog een ontstellende chaos. De
pendule op de schoorsteenmantel 5s
er op half vijf blijven staan. Zielige
situatie. Maar toch hier ook die vast
beradenheid. die wil om door te gaan,
aan te pakken, op te bouwen. Al valt
het dan niet mee zoals de Wed. Ha-
ringman zegt.
Het huis van Hagens op de Malta
zweeft zowat op zijn betonnen plaat.
Het lijkt van onderen afgeknaagd te
zijn door een vraatzuchtig dier. Ook
hier een grote hangar weg. Ergens
boven het water m de polder, steekt
troosteloos het, stuurrad van een trac
tor, Drie flinke gaten in de kaden.
Twee keten weg. De andere pachter
van de Malta zit in een ark. In zijn
huis kan hij niet meer in Het staat-
bovendien nog zowat in het water.
Maar; „Als de polder maar spoedig
weer droog is dan. De rest weet
ge. Dan redden ze het wel.
Op de Ganzenwei sloeg het water
ook al gaten. Van Glerum. de pach
ter. zit bij Vermeulen op de Zalm.
Maar hij gaat terug. Binnen een
dag of wat. Iets nodig? Och nee. ze
redden het wel. Over een jurk, een
deken en zo kan men toch geen praat
maken. Klompen, ja. die hebben ze
hard nodig. Enkel maar klompen.
„Dat de accordeon van mijn dochter
weg i-. dat vind ik erg", zegt van
Glerum. Met de rest redden ze het
wel.
INTERNATIONALE DUIVEN-OLYMPIADE
TE KOPENHAGEN
WOLGENS de mededelingen van de
v heer A. Muller te Roosendaal, ge
daan op de jaarvergadering van dc Z.
NB„ zijn er in zijn afdeling 19 dui-
venverenigingen, die zo goed als alles
verloren hebben: manden, klokken
enz. Over de situatie in afd C (Zuid-
Holland) zijn er nog geen gegevens be
schikbaar vermoedelijk is de toestand
nog een graadje erger. Er
wordt echter niet stilgezeten. De Z.N.
B. is haar onderafdelingen voorge
gaan door het storten van een bedrag
van f 5000 in het Nationaal Rampen
fonds. De bedoeling is, dat ook de af
delingen gelden zullen inzamelen en
deze aan het Hoofdbestuur afdragen.
De afdeling ..Midden-Brabant heeft
geen halve maatregelen genomen. De
gelden, welke als voorschot waren
verstrekt aan de Z.N.B. en die dezer
dagen zouden worden terugbetaald,
zijnde ongeveer f 5000, blijven in kas
bij Van Eerd en worden ter beschik
king gesteld. Het Bestuur van de Bre
dase Bond heeft hierin een aandeel
van f 800. Het totale bedrag dat op
deze manier naar het Rampenfonds
gaat. zal niet ver van de f 20.000 blij
ven.
Het medeleven van de duivenlief-
hebbers uit alle delen van Nederland
met hun getroffen sportvrienden in
het rampgebied, is roerend. Het aan
tal aanbiedingen met hokruimte voor
huisvesting, jonge duiven broed '53
enz. overtreft de behoefte met een
veelvoud. Manden en klokken zijn
van later zorg; het zal er eerst en
vooral op aan komen, dat de gaten in
de dijken gedicht worden en dat de
liefhebbers terug kunnen naar hun
haardsteden, of wat daar nog van heel
is, de rest komt vanzelf.
De Nabvanpee denkt het hele be
drag van de aan zijn ontelbare vereni
gingen komende restitutie vliegsei-
zoen '52, zijnde f 1 per verzonden reis
mand duiven, vrij te krijgen; dit be
drag wordt geschat op ruim f 33.000.
VLUCHTPROGRAMMA'S
FNEZE grote Bond van boven de ri
vieren heeft inmiddels ook haar
vluchtprogramma '53 gepubliceerd. De
Z.W.richting heeft moeten plaats ma
ken voor de Zuid-lijn met de stations
van lossing: St. Dizier, Langres Beau-
ne. Macon, St. Etienne en als eindsta
tion Orange! Voor de oorlog werd
eveneens de Zuid-lijn gevlogen, na
dien werd er weer op teruggekomen,
vervolgens werd weer eens een proef
genomen met de Z.O,-lijn. naar Linz
en Passau, doch thans is het weer de
Rhöne-vallei: On revient toujours a
son premier ameur.
Wat de jonge duiven betreft (ver
zending van oude duiven toegestaan),
op 16 Augustus vliegen ze Parke-
ston en op 23 AugustusOrleans
Dit laatste in navolging van België,
waar de concoursen met de piepers
op Bourges, Argenton en zelfs Limo
ges en Angouleme. zich alle jaren in
een overweldigende belanstelling mo
gen verheugen.
Ook de Z.N.B. vliegt dit jaar met
de jonge duiven Orleans. Bij wijze
van proef weliswaar, doch alleszins
met grote animo.
Daar ik in deze dagen nogal eens
wordt opgebeld om namen en adres
sen van heren leden van Bestuur en
Bondsraad in de Bredase C.C. volgen
hier deze hieronder, ten gerieve van
alle gegadigde evacué's: A. Franken,
Populierstraat 11, voorzitter; J. Bor-
burgh. Haagweg 126. 2e voorzitter; C.
Steijlen, St. Janstraat 26. secretaris;
G. Bayings, Verlaatstraat 14, 2e secre
taris: Fr. Verdaasdonk, Kwartelstraat
12, penningmeester; A. van Rijsewijk,
Teteringsedijk 40, 2e penningmeester;
C. Schuurmans, Weerijssingel 38. com
missaris van materiaal; A van Nunen,
Dahliastraat 12, commissaris: P. Vink,
Pr. Hendrikstraat 128, commissaris.
Het Bondslokaal is gevestigd in de
„Haagse Poort". Haagdijk 149; ambte
lijk secretaris de heer L. W. v. Doorn.
Bondsraad: A Martens, Teteringse
dijk 122, voorzitter; M. Remie, Heuvel
straat 30, secretaris; Jan Sloekers,
Haagweg 415; Jan van der Horst, Pi-
Hendrikstraat 169; J. Kapitein, Pijn-
boomstraat 68; M. Claassen, Mastbos
straat 38; H, Verwey, Abeelstraat 62;
C. Vrins, Vestingstraat 3; W. Hens,
Bosstraat 25 en A. van Gerven, Zand-
bergweg 103, leden.
Verder is er nog een bericht van
de P.V. De Onderduikers, de wakkere
maatschappij die in December en Ja
nuari de Eerste Bredase Duiven-Zes
daagse heeft georganiseerd.
Aan dit evenement was een loterij
verbonden met als hoofdprijzen een
complete merkfiets in kleurendruk,
een complete keukenuitzet in idem
en een magnifieke schemerlamp. Op
de vergadering is nu besloten de ba
ten hiervan, na aftrek van gemaakte
kosten, te storten in het N.R. De trek
king, die was bepaald op 1 Februari,
is uitgesteld tot 1 Maart. Er zijn nog
enige loten beschikbaar. Adres: P. v.
Oosterhout, Dijklaan 127a.
IN KOPENHAGEN
FNP 1 Februari, de dag van de ramp,
werd in Kopenhagen de Interna
tionale Duiven-Olympiade '53 gehou
den .Zonder duiven! Aanwezig wa
ren ditmaal slechts de officials uit de
meeste landen van West-Europa. Een
en ander als gevolg van een maatre
gel van de Deense regering om (met
het oog op de vogelpest) geen duiven
toe te laten, Ziehier enkele interes
sante gegevens.
Henry Marlens te Brussel trad af
als president van de Federation In
ternationale. In zijn plaats werd ge
kozen de- heer Wilfried Staes te Ize-
gem, in het dagelijks leven schoenfa
brikant en voorzitter van de Belgi
sche Duivenliefhebbersbond (300.000
leden). De pers was niet uitgenodigd,
vandaar dat ik niet met mijn presen
tie aanwezig was .evenmin trouwens
mijn konfraters in het buitenland.
Vermeijen (Antwerpen) echter
schijnt een programma van de fees
telijkheden in handen te hebben ge
kregen.
Denemarken: Hoe het groeide (veel
is het overigens nog niet. in de Lage
Landen zat er meer schot in).
1873 De eerste melkers; 1878 de eer
ste duivenmaatschappijen; 1901 Stich
ting van de Danske Brevduen Forin-
ger: 2 verenigingen met 5 groepen, 52
leden; 1926: '54 verenignigen, 1100 le
den, 13.400 duiven; 1951 223 vereni
gingen, 5500 leden, 100.000 duiven. Zij
gaan nu op naar het millioen. Mogen
alleen postduiven houden als zij lid
zijn van de Nationale Vereniging. Het
orgaan „Brevduen" verschijnt twee
maal per week. Elke Zondag vliegen
er plm. 10.000 duiven vanuit Neder
land, België en Noorwegen. De open
bare weddenschappen op duiven (vgi.
onze totalisator bij de paardenrennen)
spekken mede de kas. Een deel van
de baten gaat naar de staat, een an
der deel naar werken van liefdadig
heid. Deze weddenschappen belopen
onder dit handjevol liefhebbers en
hun aanhang ongeveer tien mil
lioen kronen! Nagenoeg een half mil
lioen kronen komt de duivensport ten
goede.
Vergelijkende cijfers uit België heb
ik niet onmiddellijk bij de hand. Doch
ik vermoed dat er alleen door de
mijnwerkers in Luik eu omgeving
meer verpould wordt. Want daar
wordt gewerkt met een systeem dat
er veel op lijkt. De „Tabou" van mijn
vriend Paul Brochart won op twee
j Zondagen in de maand April '52 (dat
I zijn dus niet meer de wilde jaren van
kort na de oorlog) een half millioen
I frank Dat is één duif van één liefheb-
ber. Diverse kampioenen in het land
van Luik hebben duiven zitteu die
I luisteren naar de naam van de ..le
i trois cent mille", „le cinq cent mille"
enz. Wij in Brabant en Zeeland noe
men ze nog Coppi en Bartalï, bij ons
is er nog sport en sportiviteit, in Bc-I-
Schotland (mijnwerkersdistrict
Armadale enz.) en nu ook zo langza
merhand in Denemarken, is het alles
„plaatwerk" geworden wat de klok
slaat.
Waarschijnlijk is de Skandinavisk
Bvevdue Union de oudste internatio
nale duivenbond. Gesticht in 1919 met
de Norges, Svenska en Danske dui-
venfederaties. Elk jaar vergadering
met ereprijzen voor de beste duiven
van Scandinavië. Een halve kroon per
lid contributie. Noorwegen begon met
de duiven in 1895. Alleen in het Zui
den kan met de duiven gespeeld wor
den. Een bekende fondvlucht is Am
sterdam: 950 km. over zee!
In Zweden wordt van uit het Noor
den gespeeld. De ,Bond bestaat sinds
1917, Van de 48 in het hartje van de
zomer geloste duiven kwamen er over
een afstand van 1200 km. 5 dezelfde
derzoek zal geadviseerd worden, wel
ke gewassen gezaaid mogen worden.
In het algemeen kan men de voor
keur geven aan zomergranen en sui
kerbieten. voor de inzaai van de ver
schillende andere gewassen kan de
wenselijkheid daarvan alleen beoor
deeld worden bi) kennis van de plaat
selijke omstandigheden. Daaromtrent
dient dus eerst advies.te worden in
gewonnen bij de deskundige instan
ties.
NADER ONDERZOEK
F)E gewassenkeuze is beperkt. Cai
zoveel mogelijk risico's te vermij
den. zal men zich dus voorlopig moe
ten baseren op de weinig zout gevoe
lige 'gewassen. Voor de inzaai van
bieten en andere fijne zaden moet
ook terdege rekening gehouden wor
den met de structuur. Deze kan na
inundatie zeer slecht zijn. Om hier
van nog wat te maken is het zaak
de grond pas te bewerken als ze goed
droog is en dan zeer ondiep.
De grond mag absoluut niet „sme
ren". Vooral de zware klei is nier
heel gevoelig voor. Geduld hierbij is
noodzakelijk.
Verder ligt het in de bedoeling zo
mogelijk aan de betreffende landbou
wers gips te verstrekken om het siruc-
tuurbederf te voorkomen en te gene
zen. Gips is een kalkmeststof. Andere
kalkmeststoffen wei-ken in dit op
zicht onvoldoende. Deze gips zal wel
licht niet op tijd arriveren doch kan
ook nog na het zaaien aangewend
worden. De landbouwvoorlichtings-
dienst raadt de boeren dan ook aan
rustig nadere tijdingen af te wachten
en voorlopig geen gips of andere
kalkmeststoffen te gaan bestellen.
De hoeveelheid te gebruiken gips
hangt af van: de zwaarte van de
grond en liet zoutcijfer. Op korte ter
mijn zal nog een nader onderzoek
worden ingesteld.
ADVIEZEN
T~AE volgende raadgevingen dienen
thans voor de getroffen landbou
wers: wacht rustig nadere publicaties
af; houdt rekening met de zoutge-
voeligheid van de gewassen; bederft
de structuur niet verder: dus ondiep
en droog bewerken; zaait steeds, ook
al wordt het laat in het seizoen, een
gewas in: de grond moet bedekt wor-
dag thuis. Zij werden gelost te1 j den gehouden; zo mogelijk een groen-
uur in de nacht de zon gaat in dit j bemester - in het graan
de
gebied om deze tijd van 't jaar in het grond blijft dan ook in de zomer be-
geheel niet onder!) te I.ulea. De over- dekt en behoeft dan niet bewerkt te
winnende duif, die 1260 km. had afge
legd, bereikte haar hok in Ystad te
16.10 in de namiddag.
Allemaal goeie.
DIKKEN BRUINE.
worden. Deze adviezen gelden dus
voor de boeren in Zeeuwsch-Vlaan
deren.
15 POLDERS IN 'T H ATER
L-JIER volgt het overzicht van de
ondergelopen landerijen in Z.
Vlaanderen.
Bedijking Overstroming
Overstroomde opp.
in ha. op 1 Febru-
Kruispolder
1612
1906
Melopolder
1684
Kleine Melopolder
1862
1906
Nijspolder
1610
Hooglandpolder
1610
's-Heer Arcndspoldei
1710
1825
Rummersdijkpolder
Nieuw OthenepoldT
1S43
Ser Lippens polder
1682 cn 1808
Nw. Neuzenpolder
1816
Herdijkte Zwartepoldu
1329
Hoofdplaatpolder
1775
Elizabethpolder, Breskc
1462
plm. 1639
1808
Molenpolder
Tienhonderdpolder
1623
1662
ari
1953.
plm.
558
plm.
142
28
250
442
114
52
plm.
30
445
23
plm.
100
plm.
22
plm.
27
plm.
100
plm.
2400 ha.
