COMICS" in dienst van MACHT ZONDER GLORIE Honderden gaan geestdriftig aan de zelfstudie oorlogsvoorberei ding Onze jeugd bedreigd door Amerikaanse beeldromans! bij Pegasus verschenen VARIA Massale actie bevrijdde de schrijver Frank Hardyuit de gevangenis VAKBE WEGING De V i;aai'koid van Zaterdag 14 Februari 1953 7 gCHITTEREND op tijd! Kom op! We zullen even met die roodhuiden afrelcènen!Z< weg. Jammer. Ik had dat gespuis willen helpen opruimenIk neem de grootste schurk voor mijn reke ning Dit zijn zo enkele flitsen uit het eerste verhaal van een nieuwe serie beeldroman* voor de jeugd, die uitkomt onder de naam ,,De Onbekende Stille". Het eerste verhaal heeft de welluidende titel: „Een afschuwe lijk plan. Opperhoofd Bloed-Hand in de val". Nederland wordt overstroomd met beeldromans, strips, verhalen, boekjes, weekschriften in allerlei vorm, met en zonder tekst, die de jeugd dreigen te ver giftigen. De moraal van deze verhalen is verschrikkelijk. Het is een en al roven en plunderen, slaan en moorden en in vele gevallen komt er nog een fiks scheutje pornografie bij. Onze kinderen worden door deze beeldromans op grote schaal vertrouwd gemaakt met de sfeer van de onderwereld, de gedachtengang van de Amerikaanse gangsters. TVE boekjes verschijnen in hoge opla- gen. Ze zijn in boekhandels, kiosken en 's Zondags voor sommige bioscopen tegen betrekkelijk geringe prijzen te krijgen. Kinderen zijn geneigd tot na-doen wat ze lezen en horen. Verleden jaar b.v. pleegden twee jon gens van 16 jaar samen met een jonge man van 23 een roofoverval op een meisje van 16 jaar. Ze sloegen haar met een zandzak neer om een geldkistje met 65. te bemachtigen, j Voor de rechtbank bleek: Ze hadden vele beeldromans gelezen... Over een ander geval: In Groningen pleegden twee 15-jarige scholieren 18 inbraken en 11 diefstallen. Zij waren gewapend met pistolen en verklaarden voor de kinderpolitie, dat zij hiervan ge bruik gemaakt zouden hebben, indien dit nodig was geweest... De meeste lezers tellen de beeldro mans onder de jeugdigen van ongeveer 9 tot 15 jaar. De kinderen op deze leef tijd zijn bijzonder gevoelig voor indruk ken en de slechte invloed van al die moord-en-brand-verhalen is dan ook biet gemakkelijk de overschatten. 100 mïllioen per maand TAE oorsprong van al deze rommel is Amerika. Een deel van de verhalen wordt rechtstreeks overgenomen (al leen vertaald). Een ander deel is ge ïnspireerd op de g e e s t en de i d e e n van de oorspronkelijke Amerikaanse strips of „comics". Volgens een berekening van het blad „USA in woord en beeld" te Berlijn is de opla.gb van de in West-Europa ver schijnende Amerikaanse of direct op de Amerikaanse geïnspireerde strips niet minder dan 100 millioen per maand of 1.200.000.000 per jaar. Op de conferentie over „De Ameri kaanse bedreiging van de Britse Cul tuur" in April 1952 te Londen gehouden, heeft men zich scherp gekant tegen de beeldromans. Het is gebleken, dat een deel van de invoer met Marshall-gelden werd betaald! Ook op een conferentie van onderwij zers in Glasgow (Schotland) en in ltrin- 62 grote bladzijden 10 dollarcenten. „Opwindende strijd aan het front. Rode duivels van Korea. Volop vuurwerk wanneer Joe samenkomt met Lou uit Seoul!'' Dit is de omslag van een van de veel- Amerilcaanse Korea-beeldro- gen van opvoeders in tal van landen (Zwitserland, België en Frankrijk) heerst een groeiende verontrusting over de slechte invloed van de beeldromans. Onder de' druk hiervan heeft de UNESCO vorig jaar in Milaan een con- fe'rentie aan de beeldromans gewijd, maar op aandringen van de Amerikaan se gedelegeerden werd het verspreiden van beeldromans niet afgekeurd. Men ging over tot het vormen van een studie commissie...! Gruwelijke martelingen TN Amerika is de inhoud van de beeld- roman nog gemener, wreder en lieder- 1 ijker dan bij ons. De Wild-West-verha- len verliezen steeds meer hun min of meer onschuldige, aantrekkelijke ro mantiek. Ze worden steeds meer ge bruikt om de hetze aan te wakkeren tegen gekleurde volkeren (Indianen en Negers) en de Amerikanen voor te stel len als het onoverwinnelijke Herren-ras. Bijzonder geraffineerd wordt het, wanneer de blanken samen met be paalde „goede" Indianen-stammen tén strijde trekken tegen „slechte" stam men en deze uitroeien. Daarnaast zijn er de gangsterverha- len, waar de jeugd de vuilste taal voor gezet krijgt. Er wordt in die verhalen geplunderd en gemoord of het niets is. De heersende moraal is die van de spionnage en het verraad. De verhalen ademen een geest van wreedheid en sadisme. In een van deze „Comics" komen de volgende gruwelen voor: Men ziet hoe een hete naald in de ogen van een klein meisje wordt gestoken. Andere meisjes worden aan de voeten m»n een boom gehangen. Een half-ontkleed meis je wordt aan een boom gebonden en met scherpe pijlen bekogeld. Moord en doodslag - Liederlijke taal - Pornografie - Amerikaanse rassenwaan In een ander verhaal ziet men arbei ders bij tientallen vermoorden door ma chinegeweervuur van gangsters. Tot de Amerikaanse kinderstrips met de grootste oplage .behoort „Guns" („Revolvers" of „Geweren"). De afle veringen tellen 36 pagina's in vier kleu ren. In het nummer dat we hier als voorbeeld nemen, vinden 35 moorden plaats, die voor het grootste deel „rea listisch" worden voorgesteld. De jeugd vertrouwd maken mei moorden i r TN de Amerikaanse strips zijn „schur- ken" meestal Japanners, Duitsers, Italianen, of ze hebben een Joods uiter lijk, of ook, zoals te verwachten. Rus sen, Chinezen, Bulgaren- etc. De strips treden trouwens steeds openlijker in dienst van de politiek. Verhalen over sabotage in atoom- fabrieken om de oorlogs-psychose op te voeren en ook verhalen over Korea to nen de directe dienstbaarheid van de beeldromans aan de oorlogsvoorberei ding. (Enige tijd geleden werd ook in het Nederlandse weekblad „Robbedoes", waarin een reeks stripverhalen wordt afgedrukt, een verhaal over Korea ge bracht). De Amerikanen worden afgebeeld als edele strijders, die soms natuurlijk na enige moeilijkheden de Chinezen, de „gooks" in de pan hakken. Alles moet er toe dienen de lezer in te pren ten dat de Amerikanen een super-ras vormen. De „sterke" is het type van de blanke,, de „echte" Amerikaan, stoer, De frisse omslag van een beeldroman over Korea. Het eerst van alles moet de lezer weten wat voor verschillende soorten moordwerktuigen de Amerika nen tot hun beschikking hebben. De ver taling van de Amerikaanse teksten luidt:. „Het is vroeg in de ochtend en we slaan de aanvallers op hun hoofd met alles wat we hebben! Napalm. Zware brisantbommen. Grana ten. Onoverwinnelijke wapens. Donde rende artillerie." steeds met één hand aan de „colt", steeds bereid om Iemand neer te slaan, die hem in de weg komt. Dit alles wordt de kinderen systematisch, gemakkelijk te ver teren en zeer indringend, inge prent. Onder ouders, onderwijzers, jeugdleiders e.d. is een groeiende ongerustheid merkbaar. Er zijn onderwijzers, die de boekjes op school afpakken. Maar incidenteel is bijna niet tegen de stroom op te roeien. Onze jeugd moet be schermd worden door centrale maatregelen. Zij is te goed om ver giftigd te worden met al deze mon sterlijke rommel. Zij heeft recht op geestelijke hygiëne en een opvoe ding in de geest van een behoorlij ke humanitaire moraal. Letterkunde-expositie naar Rijksmuseum te Amsterdam AMSTERDAM, 13 Februari. De tentoonstelling „De Nederlandse letter kunde in honderd schrijvers", die in Den Haag is gehouden, zal van 26 Fe bruari tot eind' Maart te bezichtigen zijn in het Rijksmuseum te Amsterdam. De expositie zal worden aangevuld met schilderijen en voorwerpeii uit de ver zameling van het Rijksmuseum. De tentoonstelling omvat het tijdperk van de aanvang der Noord- en Zuid- Nederlandse letterkunde tct 1914 Tentoonstelling van Nederlandse architectuur in Londen ROTTERDAM, 13 Februari. Van 25 Februari tot 28 Maart zal in Londen een tentoonstelling worden gehouden van het werk dat Nederlandse architec ten na de tweede wereldoorlog hebben verricht. Er zijn vijftig panelen en ma quettes. Afzonderlijk documentatie materiaal biedt deskundigen de gele genheid zich in de details van ver schillende bouwwerken te verdiepen. Week van de Tsjechoslo- waakse film in Hongarije In de Hongaarse Volksrepubliek is een Tsjechoslowaakse filmweek gehou den, gedurende welke alle Tsjechoslo waakse films werden vertoond, die vorig jaar op het filmfestival te Karlovy Vary hun eerste vertoning beleefden. Een Australisch boek dat insloeg als een hom Ondanks de strenge vorst, waarmee de Poolse winter gepaard gaat, vordert de bouw van het Paleis voor Wetenschap en Cultuur te Warschaiu. Het paleis is een geschenk van de Sowjet-Unie aan de zwaar geteisterde Poolse hoofdstad. - In Tsjechoslowakije wordt op het ogenblik de laatste hand gelegd aan een populair-wetenschappelijke film over de mijnindustrie. Het is de eerste van een serie van vijf, waarin al leen de ondergrondse mijnarbeid is uit gebeeld. De volgende vier films hebben andere takken der mijnindustrie tot onderwerp. De kunstenaarswereld in de Sowjet- Unie vierde dezer dagen de negentigste verjaardag van een der oudste schilders, Wassili Baksjejew, wiens leermeesters a. Makowski en Repin waren. Een speciale Baksjejew-tentoonstel- ling werd te Moskou gehouden, waar men 150 schilderijen kon zien, die in een periode van 65 jaar werden vervaardigd. In Frankrijk wordt thans een nieuwe film opgenomen „Wanneer je deze brief zult lezen". Onze foto toont Ju liette Greco chansonnière en fümactrice) en de filmspeler Philippe Lemaire. JN 1950 verscheen in Australië „Macht zonder glorie" van Frank Hardy en misschien is er nog nooit in de geschiedenis zulk een felle- politieke strijd gevoerd rondom het uitkomen van een boek. Tegen alle verdrukking van geldmagnaten, pers, uitgevers en druk kers in, kwam de eerste uitgave van 8000 exemplaren (normale uit gave in Australië is 3000) van de persen en krap een maand later was er geen exemplaar meer te krijgen. Dit boek, dat het gangster- dom en de corruptie ontmaskert van de heersende kringen van Australië, is door Pegasus in het Nederlands vertaald en uitgegeven. Het uitkomen van dit boek in ons land moet als een feit van grote betekenis worden beschouwd. "FRANK HARDY is thans 35 Jaar. H(] verliet met twaalf jaar de school bij het begin van de grote crisis. Zijn vader was fabrieksarbeider, linkse so cialist. Zyn eerste politieke lessen ont ving Hardy in de crisistijd, toen hij als seizoenarbeider op het land werkte en telkens werkloos was. Via schriftelijke lessen leerde hij teke nen en hij kwam bij een krant. Toen hij een vakbond in zijn bedrijf wilde stich ten, werd hij ontslagen. In.'39 werd Hardy lid van de Austra lische Communistische Party. Geduren de de oorlog was hij in het Australische leger, waar hij een succesvolle staking organiseerde voor beter eten en betere kazernering. In 1946 begon Hardy met de voorbe reidingen van zijn roman „Macht zon der glorie". Samen met zjjn vrouw werkte hy jaren lang verschillend ma teriaal door. Hy verdiepte zich in oude kranten, in annalen van de politie, hij vertoefde onder een andere naam gerui me tijd in kringen van ondernemers, om hun levenswijze nauwkeurig te kun nen bestuderen. Ten slotte ging hij over tot het schrij ven van het boek. Het werd een in drukwekkend monument, de geschie denis van Australië van de laatste 60 jaar veelomvattend. Een groot deel speelt in de tegen woordige tjjd. Hoofdfiguur is de ban kier John West, wiens weg naar de macht (maar „macht zonder roem"!) weergaloos geschilderd wordt. Verder komen andere bankiers, journalisten, leiders van rechts-socla- listische vakbonden en ook figuren uit de revolutionnaire arbeidersbeweging in het boek voor. Zware sneeuwval in Oost-Frankrijk BERN, 13 Januari. Sneeuwlagen van meer dan drie meter dik hebben in het Juragebergte op de grens van Frankrijk, Italië en Zwitserland de be langrijkste spoorlijnen van Parijs naar het Zuiden afgesneden. De Oriënt-express en andere interna tionale treinen moeten worden omgeleid en hebben vertragingen van zes tot tien uur. Een trein van Parijs naar -Lausanne in Zwitserland bleef in de sneeuw steken en kon niet voor- of achteruit. Intussen duurt de zware sneeuwval nog steeds voort. Denemarken in de greep van de winter Ook Denemarken bevindt zich in de greep van de ijzige winter. Het grootste deel van het land is omgeven door zeeën die tot op enige kilometers van de kust toegevroren zijn. Een dikke sneeuwlaag bedekt het land. Het pakijs aan de Oostkust is zo dik, dat de passagiersschepen, die de 'dienst onderhouden tussen de verschil lende eilanden, er niet meer door kunnen komen. De grootste ysbreker, die in zeven jaar niet meer in actie is geweest, is uitgevaren om vaargeulen te banen. In de afgelopen nacht vroor het in Kopenhagen zes graden en de meteoro logen voorspellen nog meer kou en sneeuw. 1 Maart begint de eerste etappe: Nog velen kunnen zich opgeven! JJET eerste studieplan voor de Zelfstudie onder leiding van de afdeling Propaganda van het Partijbestuur van de CPN begint 1 Maart en zal tien weken duren. Het eerste onderwerp, dat bestu deerd zal worden, is „Het vraag stuk van de vakbeweging". Inmiddels blyven de aanmeldingen binnenstromen. Er bestaat groot enthou siasme voor deze zelfstudie. Het aantal deelnemers loopt al in de honderden. De afdeling Propaganda van het Party- bestuur zal een nauw persoonlijk con tact houden met de cursisten en hen van materiaal en aanwijzingen voorzien. Men wordt dringend aangeraden zich NEEMT DEEL AAN DE GEORGANISEERDE ZELFSTUDIE Ondergetekende: Adres: Plaats: geeft zich op als deelnemer aan de Zelfstudie en verzoekt hem verdere gegevens toe te zenden. Datum: Handtekening: Het eerste Studieplan „Het vraagstuk van de vakbeweging" wordt binnen kort gepubliceerd en aan de ingeschreven deelnemers toegezonden. S.V.P. INVULLEN MET BLOKLETTERS spoedig aan te melden, hetgeen kan ge schieden op bijgaand formulier. Ook zjjn uit verschillende districten collectieve aanmeldingen binnen gekomen. Opgave van een partijloze kameraad T7AN een 23-jarige magazijnbediende uit Amsterdam ontving de afdeling Propaganda een brief, waarin het vol gende te lezen staat: ,,Met enthousiasme heb ik het artikel van H. Verheij over georganiseerde zelf studie verleden week gelezen. Ik heb er echter niet op gereageerd omdat ik nog partyloos ben en in de mening ver keerde, dat dit alleen voor uw partij genoten bestemd was. Uit uw artikel van Zaterdag j.l. blijkt duidelijk dat dit niet het geval is en daarom zou ik graag aan deze studie willen deelnemen." Verder schrijft hij: „Hoe vaak voel je niet het gemis aan voldoende kennis als je je overtuiging verdedigen moet of antwoord moet geven op vragen die je gesteld worden. Je weet nu alleen de grote lijnen van ons doel, maar het is meer dan noodzakelijk ook de,kleinere details grondig te ken nen. Misschien kan er ook in onze krant een hoekje worden vrijgemaakt, waar de mensen van de zelfstudie van gedachten kunnen wisselen." Hoe het plan zal iverken Op verzoek van vele briefschrijvers willen wjj hier puntsgewijs het plan van do georganiseerde zelfstudie nog eens uiteenzetten. 1. De afdeling Propaganda van het Partijbestuur publiceert het studie plan over onderwerpen, welke nauw verbonden zjjn met onze hedendaagse politiek. Het eerste Studieplan, over de vakbeweging, wordt hierbij afge drukt. Voor zover dit beschikbaar is, wordt voor het te bestuderen materiaal nauwkeurig verwezen naar de klas sieke Marxistisch-Leninistische lec tuur, welke by de uitgeverjj Pegasus is verschenen. Aangegeven materiaal, hetwelk niet in de Nederlandse taal is verschenen, wordt opnieuw uit gegeven in de vorm van kleine brochures, welke tegen een lage prijs zullen worden beschikbaar gesteld. Er zal naar worden gestreefd in ieder Studieplan een aansluitende roman op te nemen, welke tot het verlevendigen van de studie zal bij dragen. De deelnemers aan de Zelfstudie worden geregistreerd door de afde ling Propaganda bij het Partijbe stuur. De inschrijving voor deelne ming aan de Zelfstudie wordt ge opend middels ons dagblad De Waar heid en ons theoretisch orgaan Poli tiek en Cultuur. ün ieder Partydistrict wordt een ka meraad belast met het organiseren van deelnemers aan de Zelfstudie, terwijl hy tevens zorg draagt, dat de deelnemers aan de Zelfstudie de hulp bij het aanschaffen van materiaal krijgen, welke zij nodig hebben. Het Studieplan zal in de Party-or ganen worden gepubliceerd, waar door een onbegrensde deelname mogelijk wordt. Tevens zal het aan de deelnemers, welke bij de Lande lijke Propaganda-afdeling zijn inge schreven, worden toegezonden. Aanvullende artikelen, afgestemd op het geldende Studieplan, zullen wor den gepubliceerd in onze Partij-or ganen De Waarheid en Politiek en Cultuur, terwijl voor de schriftelijke consultaties een „Vraag en antwoord- rubriek voor de Zelfstudie" in De Waarheid worden geopend. Daarnaast zal als begin in de 4 grote districten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Zaanstreek, eenmaal per 3 weken de gelegenheid worden Studieplan nr. 1 Het vraagstuk van de vakbeweging 1. De rol van de vakverenigingen in de kapitalistische maatschappij door I. Borsjtsjenko. (Overgenomen uit Kwartaal nr. 4). 2. Lenin en Stalin over de vakbewe ging In het imperialistische tijd perk door I. Borsjtsjenko. (Over genomen uit Kwartaal nr. 5). 3. ,„De party" door J. Stalin Uit: Stalin, Keuze uit zyn werken, deel I, bladz. 81, Uitgave Pegasus 1951. 4. „De klassenstrijd" door J. Stalin. 5. Moeten de revolutionnalren in reac- tionnaire vakverenigingen werken Uit: W. I. Lenin: „De linkse stro ming", bladz. 31, Uitgave Pega sus 1952. 6. De strijd om de lonen en het wetenschappelijk socialisme door Roger Garaudy. (Overgenomen uit Kwartaal nr. 3). 7. liet gedeelte over de vakbeweging uit de rede van P. de Groot In de partijbestuurzitting van 3 Juli 1952. Zie Politiek en Cultuur van Novem ber 1952. En de Congresrede van G. Wagenaar. 8. De politieke massastaking door Maurice Thorez. (Overgenomen uit Kwartaal nr. 7). 9. Strijd! Beknopte beschouwing van het Verbondsbestuur der E.V.C. (brochure) Verder wordt de deelnemers geadvi seerd om bij dit studieplan de roman te lezen van André Stil „De eerste stoot", uitgave Pegasus 1953. De met een gemerkte nummers! verschijnen in een speciale uitgave tegen de prys van 15 cent per stuk bij uitgeverij Pegasus, Leldsestraat 25, Amsterdam. FRANK HARDY de schrijver van Macht zonder glorie". Arbeiders spraken van Het Boek" A ANVANKELIJK was geen uitgever bereid het boek te laten verschij nen. Ten slotte werd iemand gevonden. Verkoop via de normale boekhandelaren was niet mogelijk, maar het boek vond zijn weg. Het ging van hand tot hand en in vier weken was de eerste oplage uit verkocht. Het boek sloeg in als een bom. Het werd door de werkers buiten gewoon gunstig ontvangen. Zij herkenden hun eigen leven erin; de reactie werd er onbarmhartig in ontmaskerd. Hardy werd met één slag bekend. „Macht zonder Glorie" werd hét boek van het jaar. De arbeiders spraken van „Het boek". De reactionnaire pers zweeg als het graf. Inmiddels bereidde Hardy een tweede druk voor. Duistere geldmacht ten intimideerden echter de uitgever.en deze durfde geen tweede editie te, doen uitkomen. Eindelijk werd een uitgever bereid gevonden. Het manuscript ging ten tweeden male naar de drukker... Maar de reactie zat niet stil. De ban kier John Wren diende een aanklacht in tegen Hardy. Hardy werd beschul digd van belediging: Wren meende zich zelf te herkennen in de hoofdfiguur West! Wren, die een enorme macht bezit in Australië, wilde de tweede druk van het boek op de drukkerij in beslag la ten nemen, maar de arbeiders verhin derden dit. De volgende dag brachten ztf alle reeds gedrukte exemplaren op een twee- tons vrachtwagen naar het huis van Hardy. De volgende dag werd Hardy gear resteerd. Een proces wegens belediging werd voorbereid. Protestcampagne - handtekeningen actie TVTU ontwikkelde zich een massale pro- testcampagne voor de bevrijding van Frank Hardy. „Verdedig Hardy Comité's" rezen als paddestoelen uit de grond. Vooraanstaande intellectuelen, vakbondsleiders, mensen van verschil lenden huize verzamelden tienduizenden handtekeningen. Het centrale comité alleen al organiseerde 400 protestver- gaderïngen. Een bedrag van 30.000 galden werd bijeengebracht om de ge rechtskosten te betalen en om een tweede druk van het boek mogelijk te maken. De belangstelling voor het boek steeg reusachtig. In enkele dagen na de ar restatie van Hardy werden 23.000 be stellingen aangenomen. Het duurde "ge ruime tijd voordat iedereen tevreden gesteld kon worden. De reactie bereikte precies het te genovergestelde van wat zij gewildhad. Zij wilde de bevolking naar Ameri kaanse methode intimideren .en hét be kend worden van het boek verhinderen. Precies het tegendeel gebeurde. De bevrijdingscampagne'werd, een,van de felste en grootste, uit' de geschiede nis van de Australische vooruitstreven de beweging. Een weekblad kwam met een grote reportage „Het boek dat Australië deed wankelen". Allengs gingen alle kranten er over schrijven. Een uitgever gaf een lijst van namen uit, namelijk welke per sonen Hardy met zijn figuren bedoeld kon hebbenDeze enkele namenlijst werd op de zwarte markt verkocht tegen een prijs 50 van de totale prijs van het boek..-....! Vrijgesproken t "jPINDELIJK volgde het proces. Dui- zenden leefden met Hardy mee, die zich moedig verdedigde en van verde diger tot aanklager werd. Op 18 Juni 1951 werd Frank Hardy onder de druk van de openbare mening vrygesproken Sindsdien hebben nog tienduizenden Australiërs het boek gelezen en hét'is in vele andere talen vertaald. Hardy Istegelijk pionier van de Australische vrijheidsbeweging alsook een van de voorgangers van een nieuw realisme in de kunst. Voor hem is poli tieke strijd leveren en kunst scheppen harmonisch met elkaar verbonden. Ook in dat opzicht is hy een .voorbeeld, waard om nagevolgd te worden. VAN DE KOMENDE WEEK Zondag- Hilversum I 11.00 uur: Toen Beethoven in 1827 stierf, zag het er naar uit dat alles gezegd was wat er-althans op dat tijdstip in muziek gezegd kon worden. Voor Beethoven was het een "noodzaak om alles wat hem innerlijk bewoog, in muziek uit te drukken en het behoeft geen nader betoog meer, dat zijn liefde voor het leven en de mens de kern is van hetgeen in zijn muziek te horen is. Als uiting van de menselijke geest is het werk van Beet hoven een onaantastbaar en glorieus hoogte punt. Daar volgde een neergang op. Niet dat i minder goede of ..knappe muziek ging schrijven, maar kunstenaar en publiek ver vielen in een grenzeloze bewondering voor uiterlijke schittering, voor verbluffende tech niek. Daarop was het muziekleven in de eerste helft van de negentiende eeuw geschoeid. Het virtuozendom ontstond. Paganini had het pu bliek reeds verblind en tijdens zijn spel kon men zyn oren r.iet geloven. Maar hij kreeg navolgers. Er ontstonden violisten-scholen met bewonderenswaardige vertegenwoordigers, die ieder op hun wijzé* het vioolspel op niet geringe wijze ontwikkelden en de technische mogelijk heden verruimden. Dat is de positieve kant van deze kunst. Die virtuoze vioolstukken zijn ook heus wel boeiend en aantrekkelijk om te horen. Luistert U maar naar de werken van Wieniawsky en Pablo de Sarasate, die door het Promenade-orkest worden gespeeld. Hilversum I 14.20 urn:: Wij zijn eïgenlyk verplicht om vooral naar de composities van levende Nederlandse componisten te luisteren. Zij hebben dat nodig en zy hebben er recht op, omdat zij vooral door belang stelling in hun scheppende arbeid wor den, gestimuleerd. Bovendien kan alleen 'door een goed contact tussen kunstenaar en publiek de voor de Nederlandse mu- ziek-cultuur zo belangrijke wisselwer king ontstaan. Daarbij is het helemaal niet nodig om alles maar klakkeloos mooi te vinden, omdat de componisten vaak nog zoeken naar de vorm en in houd van muziek, die in overeenstem ming is met hun artistieke geweten en bovendien aan het publiek de schoonheid of waarom niet? de verstrooiing en het genoegen verschaft dat het van muziek verwacht. De componisten Karei Mengelberg en Hugo Godron zijn voor een goed deel in deze pogingen geslaagd, hetgeen ge kunt horen in de Serenade gegeven voor mondelinge consul taties. De deelnemers aan de Zelf- studie zullen hier moeilijkheden, welke by de studie zijn gerezen, kun nen bespreken. Indien uit de consultaties de wense lijkheid hiervoor blijkt, zal per dis trict of per deel van het district op het einde van het Studieplan een afsluitingsbyeenkomst van de deel nemers aan de Zelfstudie worden ge organiseerd^; waar speciaal naar vo ren gekomen vraagstukken zullen worden ingeleid en uitgediscussieerd. Tevens zal hier het volgende Studie plan bekend worden gemaakt. De vriendschap tussen Amerika en En geland aan de oppervlakte en onder water. (Boris. EfimowJ voor strijkorkest van de eerstgenoemde en in de twee luchtige stukken van Godron. Hilversum U 22.20 uur: Tony Hartweger zingt en speelt een reeks van de ontelbare gevoelige en gezellige liedjes, die de typische sfeer van de vele wijnhuizen in Wenen heeft opgeleverd. MAANDAG Hilversum 22.10 uur: De Franse componist Hector Berlioz heeft met voldoende stukken het bewijs geleverd, dat hij een geniaal componist was. Die erkenning verdient hij eigenlijk reeds om zijn Symfonie Fantastique en „De Verdoemenis van Faust", zijn beste oratorium. Maar behalve een geniaal componist was hij een fantast en echt kind van zijn tijd een romantische heethoofd. Deze eigenschappen nu, die hem enerzijds in staat stelden om enkele grootse werken te schrijven, plaatsten hem vaak volkomen buiten de werke lijkheid. Hij maakte daardoor vaak din gen die technisch niet uitvoerbaar wa- ren, bijvoorbeeld een werk met vier orkesten en meer dan eens werden zijn ideeën door zijn tijdgenoten niet begre pen, die op muziekgebied door het vir tuozendom toch heus wel wat buitenis- sigs gewend waren. Vooral met zijn opera's was het een lijdensgeschiedenis. Om een opvoering van „De Trojanen in Carthago" mogelijk te maken, liep hy letterlijk de schouwburg-directeuren af. Zo goed als wij U bijna steeds aan raden om naar .de gloedvolle en bijzonder pakkende muziek van Berlioz te luiste ren, zo menen wij dat U ook gegrepen zult worden door de uitvoering in con- certvorm van het laatstgenoemde werk. Thans^ hoort U de eerste acte, de andere gaan in de loop van de volgende week. Hilversum II 20.20 en 22.10 uur: Een herdenking van de grote Ita liaanse componist Arcangelo Corelli, hy werd geboren op 17 Februari 1653, is zeker op haar plaats. U hoort van hem bijzonder mooie werken voor strijk instrumenten. WXM GAFFEL

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4