Zuiderzeewerken zal
Schouwen-Duiveland
droog maken
Zeeuwse binnendijken
hebben haast geen
weerstand meer
38
MOSKOU
ISRAËL
Opa beschouwt Pluto (II)
als familielid
Tholen werkt, maar
te onsamenhangend
In Fonds
ruim
millioen
Kolen vermoedelijk
in April duurder
IN ISiifflPl 4 wBÉfl
breekt met
Tij verschil
ruim drie
meter
K.V.P.-er op
betwiste
Kamerzetel
25000naarV.S.?
Weerzien na
elf dagen
„Bonte Dinsdag-
avondtrein
moest doorgaan"
JHB99RH^S- HH Een nieuwe fi°nd(iic veei &e-
1 ÜH PM 9 baar voor wat de mensen uit Den
Koud weer
10
Vrijdag 13 Februari 1953
Achtste Jaargang Nummer 2372
Het Vrije Wk
DEMOCRATISCH-SOCIALISTISCH DAGBLAD - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL
(Van een speciale verslaggever)
Met angst in liet hart wachten de Zeeuwen elke storm die komen kan af. Het
heeft niet de minste zin, de mensen op Schouwen en Noord-Beveland te vertellen,
dat er geen enkele reden tot bijzondere ongerustheid is. Zwijgend wijzen ze op de
dijken, de verpapte, sopperige binnendijken, die doorsijpelen als theezeefjes.
Tweede Kamer
voor radio
Het water van de ondergelopen polders beukt er links en
rechts tegen aan. en af en toe spoelt het er over heen. Trucks en
Rode-Kruiscolonnes beuken er langs en slaan er diepe gaten in.
Boven de tien ondergelopen polders van Noord-Beveland
hangt een inktzwarte lucht. Een felle wind zwiept het water
hoog over de geteisterde dijken. Het maakt diepe wonden.
Ze zijn in een zeer slechte conditie, die binnendijken. De
Zeeuwen zeggen het ook zelf: er mag niet veel meer gebeuren...
Er is hier al zoveel geheurd. gis
teren hebben 7,e in K o r t g e n e op
Noord-Beveland weer enkele doden
geborgen. Het officiële cijfer ligt
tegen de veertig. Er worden nog
steeds mensen vermist. Op de Toren-
dijk. waar vijftig huisjes gewoon in
elkaar geklapt zijn, liggen de brok
stukken.
Tussen die brokstukken lopen
mannen en vrouwen naar hun eigen
dommen te zoeken: een radiotoestel,
een naaimachine, kleine kostbaar
heden. Ergens steekt een hand om
hoog. midden uit de vette, grauwe
brij. tussen al die planken en arm
zalige resten. Daar ligt een verdron
ken vrouw, die nog niet geborgen
kon worden.
Lugubere wacht
Op de dijk staan de houten dood
kisten. Ze vormen een lugubere
wacht. Een Rode-Kruisploeg uit Goes
heeft hier een tent opgeslagen en
doet prachtig werk.
Geen huis. geen winkel, geen in
woner van Kortgene is voor het
water gespaard gebleven. Het zie
dend geweld heeft dit dorp afschu
welijk verminkt. Een kwart van de
vierhonderd huizen is weggevaagd
Noord-Bevel and, een van de rijkste
I Zeeuwse eilanden, is in één nacht
verarmd.
Feest was er Zaterdagavond 31 Ja
nuari. Feest, omdat het nieuwe raad
huis in gebruik genomen was. Nog
wappert de feestvlag van de gevel
van de gemeenteschool. Maar uit
dat gloednieuwe raadhuis spoelt nu
het vuileAe water. De ruiten zijn
open gaten. De klok is op het fatale
uur blijven staan: vijf minuten voor
half vijf in de ochtend.
In de straatjes proberen de Kort-
geners de resten van hun huisraad te
fatsoeneren. Hun hele hebben en
houden staat op straat. Ze boenen
en poetsen, vegen en scheppen, ho
zen en spijkeren.
Waar deze mensen de moed van
daan halen is onbegrijpelijk. „We
blijven aan de slag", zegt een ge
meenteraadslid. „want anders ga je
helemaal kapot."
,De hulp die wij krijgen is gewel-
j. Dat houdt er de moed in." De
vrouwen uit de naburige dorpen, die
niet zo geteisterd zijn, komen in
Kortgene helpen. Vrouwen uit Kam
perland, Wissekerke en Colijnsplaat.
Meer dan honderd DUW-arbeiders
uit de omstreken van Nijmegen zijn
hier aangekomen om de ontelbare
gaten in de dijken te helpen dichten.
(Zie verder pagina 3)
(Van een onzer verslaggevers)
Er zijn teveel bazen en baasjes, zeggen de Tholenaren. Als zij dat zeggen
bedoelen zij het niet kwaad: zij zijn alleen maar bezorgd, dat de dijkgaten
rond Sint Annaland en Stavenisse niet snel genoeg dicht zullen zijn. En als
zij dat zeggen weten zij bovendien, dat al die „bazen en baasjes" zélf óók
niets liever willen.
Bij duizenden zijn de hulptroepen
naar Tholen gekomen: Nederlandse,
Eelgische, Franse en Engelse militai
ren, arbeiders en technici. Al die men-
Ben willen werken, zo hard zij kunnen.
Allen hebben zij maar één gedachte:
die dijken moeten dicht, vóór het
Zondag weer springvloed wordt.
Daarom sjouwen zij dag in dag uit
de dijken op, onder dikwijls haast
onbeschrijfelijk moeilijke omstandig
heden.
Dat het op Tholen toch niet gaat,
zoals het zou moeten gaan, is niet
hun schuld. Het is voorgekomen, dat
zij 'smiddag om één uur bij een ge
vaarlijk gat in de buitendijk boven
Sint Annaland moesten zijn, om met
het herstel te beginnen. Om half
twee kwam er een tegen-order: bijna
een uur ver lopen verderop moest er
gewerkt worden aan een dam in de
binnendijk. Toen zij daar aankwa
men, ging ook daar het werk niet
door en de hele middag was ver
loren.
Coördinatie
De oorzaak van deze gang van
zaken is. dat al deze hulptroepen onder
verschillende leiding staan, en dat
maakt het werken zeker niet doel
matiger. Dat zegt niets van welke
leidinggevende groep dan ook: elk op
zijn beurt wil zoveel mogelijk helpen.
Slechts coördinatie van de ver
schillende groepen kan de zekerheid
geven, dat alle krachten zo doeltref
fend mogelijk worden ingezet. Dat
zulk een samenbundeling snel zal
plaats vinden daarop hopen de
Tholenaren vurig. Want hun grote
doel is. het eiland zo sterk mogelijk
te hebben vóór de komende Zondag.
Bij het Nationaal Rampen
fonds was tot Donderdagavond
een bedrag van 38 millioen
gulden binnengekomen. Giste
ren was dit ruim 34 millioen.
De Sowjet-Unic heeft de diploma
tieke betrekkingen met Israël ver
broken „wegens de bomaanslag van
Maandag op de Russische legatie te
Tel Aviv", zo is Donderdag in Mos
kou medegedeeld. De Russische ge
zant en het personel der legatie in
Tel Aviv zijn teruggeroepen naar
de Sowjet-Unie en op een spoedig
vertrek der leden van de Israëlische
legatie In Moskou is aangedrongen.
Donderdagavond heeft het Israëli
sche ministerie van Buitenlandse Za
ken gezegd dat Rusland de betrek
kingen niet verbroken heeft omdat
er een aanslag op de legatie in Tel
Aviv was gepleegd.
„Het besluit van Moskou is de cli
max van een vijandige lastercampag
ne. Deze campagne is de laatste
maanden gevoerd tegen het Zionis
me. het Joodse volk en Israël met
de bedoeling de Joodse gemeenschap
in Sowjet-Rusland te isoleren."
Volgens de door het Russische
persbureau Tass uitgezonden offi
ciële verklaring hebben „op 9 Fe
bruari misdadigers, kennelijk met
medeweten van de politie, een bom
doen ontploffen in de Russische le
gatie, waardoor de echtgenote van
de gezant, mevrouw Versjow, de
echtgenote van een beambte, me
vrouw Sysoyew, en een ambtenaar.
Grisjin. werden gewond en een deel
der legatie werd vernield".
De verontschuldigingen, door de
Israëlische regering aangeboden,
worden „in tegenspraak" genoemd
met „talrijke andere verklaringen
van vertegenwoordigers van Israël,
in het bijzonder met een redevoe
ring van 19 Januari van de Israëli
sche minister van Buitenlandse Za
ken, Mosje Sharett."
Deze had zich geuit tegen de aan
klacht van Moskou, dat negen art
sen. van wie de meeste Joden zijn,
aanslagen zouden hebben beraamd
en gedeeltelijk uitgevoerd op hoog-
geplaatste Russische leiders.
I In Moskou wordt verwacht, dat
ook Tsjechoslowakiie en Polen de be
trekkingen met Israël zullen ver-
I breken.
(Van een onzer verslaggevers)
De herovering van Schouwen-Duiveland op de zee zal
moeilijker zijn dan die van Walcheren destijds. Zuiver technisch
gezien ten minste. Het spreekt vanzelf, dat wij thans veel beter
geoutilleerd zijn en ook minder met allerlei andere moeilijk,
heden te kampen hebben dan in 1945. Daarom wanhoopt er
niemand, ook onder de mannen van Waterstaat niet.
Schouwen-Duiveland ls „toegewezen" aan de dienst der
Zuiderzeewerken, die een twintigtal van zijn mensen naar het
hoofdkwartier Zierikzee stuurt (Zij zijn net aangekomen als
u dit leest) en die naar behoeven ook aannemers met groot
materieel aan het werk in het IJselmeer zullen onttrekken.
De groei van Flevoland zal hier
door wellicht worden vertraagd, doch
met stil gelegd. De dagelijkse leiding
van het werk op Schouwen-Duive
land zal berusten bij ir M. Klasema.
de hoofdingenieur der Zuiderzeewer
ken. die tot nu toe de dijkbouw
van de Oosterpolder in de practijk
leidde.
Nabij Schelphoek. ten westen van
Zierikzee. zal binnendijks terrein wor
den opgespoten om er barakken voor
arbeiders op neer te zetten. Indien
klei onvoldoende voorradig mocht
zijn, gaat men eerst in het verdron
ken land een kleine polder maken en
droogmalen.
Waarschijnlijk zullen tijdens de
herovering van het eiland enige
„grenscorrecties" worden toegepast.
In die 7,in, dat inhammen worden
afgesneden, zodat zelfs enige land-
winst ontstaat (onder andere bij
Dreischor).
Het eerste streven zal er op ge
richt zijn te voorkomen, dat de dijk
aan de noordkant van het. eiland
verder wordt beschadigd. Niels zou
erger zijn dan twee tegenover elkaar
gelegen diepe gaten, waardoor hel
dwars over het eiland zou gaan
„tochten".
Schelphoek dat is de naam
die even bekend, zo niet bekender
zal worden dan Rammekens het
was in de spannende'tijd van Wal-
cherens droogmaking.
Daar, onder Serooskerke, aan
Schouwens zuidkust zit de lelijkste
bres, die de stormvloed van 1 Fe
bruari in ons nationaal dijkenbezit
heeft geslagen.
(Zie verder pag. 2)
parlementsredacteur)
Mr E. G. M. Rooi vink (k.v.p.) is
gistermiddag geïnstalleerd als lid der
Tweede Kamer als opvolger van mej.
De Waal, die staatssecretaris is ge
worden.
Het zitting nemen door mr Rool-
vink geschiedde tegen de wil van het
KVP-bestuur. Volgens een interne
regeling van de KVP zou nl. mej. mr
J. C. H. H. de Vink uit Utrecht mej.
De Waal moeten opvolgen.
Mej. De Waal was gekozen op een
zgn. kwaliteitszetel, voor Buitenlandse
Zaken.
Mej. De Vink was daarvoor als
reserve op de lijst geplaatst en zij zou
derhalve voorrang genieten boven de
heer Roolvink, hoewel diens naam op
de lijst boven de hare staat. De heer
Roolvink, die reeds eerder lid der
Kamer was, heeft het verzoek van het
k.v.p.-bestuur om zich aan de gemaak
te afspraken te houden, afgewezen.
Hij heeft geweigerd voor zijn benoe
ming te bedanken en aangekondigd
bij de partijraad van de KVP in be
roep te gaan. Inmiddels heeft hij
hangende dit beroep, alvast zitting
genomen in de Kamer.
In het Amerikaanse Huis van Af
gevaardigden is Donderdag een voor
stel ingediend om 25.000 slachtoffers
van de overstromingen in Neder
land toe te laten tot het Ameri
kaanse staatsburgerschap.
Dit was de Torendijk van Kort
gene op Noord-Beveland met z'n
vijftig huisjes... Nog elke dag
lopen de mensen tussen deze arme
tierige resten naar dingen van
tvaarde te zoeken. Tussen de wrak
stukken moeten nog vier vennis-
ten liggen.
- Prins Bernhard heeft Donder
dagavond voor de BBC een dank
woord gesproken tot het Engelse volk,
dat Nederland, ondanks een cata
strophe in eigen land. zo spontaan
heeft geholpen.
(Van onze speciale verslaggever)
Op de pier van het Katsche
Veer (op Zuid-Beveland) stond
Woensdag een boer uit Nieuwer-
kerk. Naast hem, aan de lijn
stond een grote zwarte hond. die
geen oog van z'n baas afhield.
Deze boer was naar Nieuwer-
kerk op Schouwen teruggegaan,
om te kijken wat er van z'n
boerderij over was. Hij zag alleen
nog maar het dak. Op dat dak
stond de hond. Elf dagen heeft
die hond op dat dak staan wach
ten.
Toen de boer met z'n bootje
naderbij kwam, nam het beest
een sprong en viel in de armen
van z'n baas.
Toen heb ik gehuild, meneer",
zei de boer.
Het Landelijk Comité van Actie
van AVRO-leden heeft een circulaire
gericht aan de gewestelijke besturen
van de AVRO. In deze circulaire,
ondertekend door de secretaris-pen
ningmeester van het comité, de heer
G. C. Lanclé, worden aan de bestu
ren bij- onderheden verstrekt over de
houding, die volgens het comité de
heer G. de Clercq, voorzitter van de
AVRO, in de rampweek zou hebben
aangenomen.
De heer De Clercq wilde aldus
de circulaire met alle geweld
de Bonte Dinsdagavondtrein van
3 Februari laten doorgaan Gebrek
aan medewerking van de kant van
het personeel zou dit hebben voor
komen. De Snip- en Snaptoumeé-
avonden gingen doo., de heer De
Clercq zou zegt de circulaire
het AVRO-personeel verboden heb
ben deel te nemen aan een geld
inzameling ten bate van het Natio
naal Rampenfonds.
„Geen wonder aldus de circu
laire dat duizenden en nog eens
duizenden AVRO-leden vol veront
waardiging ogenblikkelijk hun lid
maatschap hebben opgezegd en dat
verschillende AVRO-medewerkers
meededeelden niet langer in AVRO-
programma's te willen optreden
(Van onze sociaal-economische redactie)
Op of kort na 1 April zullen de kolenprijzen in Nederland waarschijnlijk
omhoog gaan. Hoewel de verhoging naar wordt verwacht, „matig" zal zijn.
kan niemand in Nederland op dit ogenblik vertellen, wat er precies zal
gaan gebeuren.
In zaken van kolen en ijzer ligt het zwaartepunt van de beslissingen
sinds deze week nu eenmaal niet meer in Nederland, maar bij de Hoge
Autoriteit (het bestuur) van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap in
Luxemburg.
(Van een onzer verslaggevers)
„Opa" Jan Coenraads uit
Stellendam heeft zijn draai
weer gevondenzo nu en dan
komt er een nieuwe Pluto bij
hem staan en hem aankijken.
Ih dat opzicht is de schade door
pf# ^*9iiFMp$ÈjÊÊÊÈSÊÊ^'Ê fl de overstromingsramp voor de
HHËaIjggMESBraMi Êt-m 92-jarige eilandbewoner dus
WpjjÉr Ü9 weer hersteld.
|9É lijkenis vertoont met het oude
H H trouwe dier van de uit zijn
W jWB- m kleine huisje verdreven baas. is
Egn Woensdag op clubhuis te Werve
■r' SaWmÊ IBSl V BH in Rijswijk aangekomen.
rJi mUm'i J W'. 3&1 De oude Coenraads is heel dank-
w £fcgS| Haag en omgeving allemaal voor hem
tf- Wf <«|j1II gedaan hebben om hem aan een
IJ-vA JBBB Wy ..'jfM- MsËm; ?£oBI andere hond te helpen, nu zijn Pluto
- d ;i^Sflüa frfPWi tijdens de watersnood om het leven is
gekomen. Een
-'s,s./'i-naar was met een meisje van de
Marva naar Amsterdam gegaan. om-
Jan Coenraads met zijn nicht en Pluto II. Zijn nicht is met enkele dames dat zij gehoord had, dat daar in het
meegeweest om de hond in Amsterdam uit te zoeken. Het was haar eerste asyl net zo n hond was als Pluto ge-
bezoek aan de hoofdstad des lands. weest moet zijn.
Opa Coenraads had het nadrukke
lijk gezegd: Als jullie een hond voor
me zoeken, dan moet hij, net als
Pluto, zestig centimeter hoog zijn,
witte voetjes hebben en slappe oren.
cn het moet een reu zijn. Hij moet zo
mak wezen, dat ik 'm bij wijze van
spreken zijn poten kan uitdraaien, die
zet ik er dan later wel weer aan."
Nu, Pluto II is zo tam als een lam,
precies wal opa moet hebben.
..Ik heb altijd een hond gehad",
zegt hij ons. ..altijd rashonden. Voor
één heb ik vierhonderd gulden be
taald. Pluto beschouwde ik als een lid
van de familie. Wij waren altijd sa
men, mijn nicht, Pluto en ik.
Die nieuwe hond lijkt sprekend op
hem en tam dat hij is... ik ben erg
dankbaar voor alles wat de mensen
hier voor ons doen. Zij zijn eigenlijk
veel te goed voor ons."
Wij geloven graag, dat de mensen
van clubhuis te Wervc en de Rode
Kruiszusters daar in Rijswijk, opper
best zorgen voor het groepje door het
water verjaagde oudjes. Het mankeert
hen aan niets.
Zondag wordt Pluto 11 officieel, dat
wil zeggen: met strikken aan opa
aangeboden, want dan wordt opa 93.
Dinsdag 10 Februari is de „over
gangsperiode" van de Kolen- en
Staalgemeenschap ingegaan, een fase
die volgens het verdrag ten hoogste
vijf jaar zal duren. Daarna zullen de
prijzen van kolen, staal, ijzererts en
schroot in alle zes bij de gemeen
schap aangesloten landen gelijk moe
ten zijn.
Nu zijn de Nederlandse kolenprij
zen aanzienlijk lager dan die in an
dere landen Dit is enerzijds het ge
volg van de lage kostprijzen van de
Nederlandse kolen en anderzijds
van het feit. dat de Nederlandse af
nemer de hoge prijs van ingevoerde
kolen niet ten volle behoeft te beta
len.
Immers op de in Nederland gepro
duceerde kolen wordt een heffing
gelegd en de opbrengst, daarvan
wordt gebruikt als subsidie op dure
geïmporteerde kolen.
Op den duur zullen de Nederlandse
prijzen echter gelijk worden aan de
buitenlandse. Onze prijzen zullen
omhoog gaan. andere omlaag.
Waarschijnlijk zullen deze verho
gingen geleidelijk worden ingevoerd,
om ongewenste schokken in het eco
nomische leven te voorkomen.
(Zie verder pag. 2)
De weersverwachting van het
KNMI te De Bilt, geldig tot Vrijdag
avond luidt:
Overwegend zwaar bewolkt met
enkele verspreide sneeuwbuien. Ma
tige noordoostelijke wind. Lichte
vorst tot temperaturen om het vries
punt
Zaterdag: zon op 7.58. onder 17.52;
maan op 8.02, onder 18.50.
