DE WATERWOLF
VIJFDE BLAD
van het Weekblad „Schuttevaer" van Vrijdag 13 Februari 1953 No. 37
(Geschreven 20 Januari 1953)
Hoge dennebomen en hoge dijken.
Die wil ik eens practisch met u bekijken.
Ten aanzien van de zilte en zoete
stromen
Als de waterwolf begint te komen.
Storm, orkaan uit het Noord
Noordwesten,
Gedachtengangen om elkaar te testen?
Ten eerste gaat het dan over de den-
neboom, maar niet gelijk een populier
of eikenboom. De denneboom van my,
ik zal het u zeggen, is dan een onder
deel van een schip, hetzij van hout of
ijzer naar gelang van vaartuig. Zij staat
loodrecht of iets schuins naar binnen
aan de binnenkant van de waring of
het gangboord. De hoogte van de „den"
is variërend boven of in de den liggen
de merkels daar overheen, de luiken
met de scheerhouten midscheeps daar
onder, dit is de afsluiting van de laad
ruimte. Ik sprak van hoge dennebomen
op een vaartuig dan; nu daar is onge
veer vijftig jaar geleden mee begonnen
schipper T. Muller, domicilie te Bres-
kens, naam van zijn schip was „Sym-
phatie", pl.m. 300 ton groot. Een den
neboom van een meter hoog, nu daar
keek elke schipper vreemd van op, maar
de zeer hoge dennebomen zijn doorge
voerd als zijnde zeer practisch en nut
tig; meer laadruimte van binnen en
voor de waterkering en golfslag van
buiten. Maar zo ik zei, de hoogten zijn
verschillend naar gelang van elk vaar
tuig.
Ten tweede is mijn betoog in hoofd
zaak gericht op onze zee- en rivier
dijken, maar ik zou geen betere verge
lijking kunnen nemen dan de ,,den".
Nu moet u niet verwachten van mij,
dat ik als waterbouwkundige of geo
graaf mijn betoog ga houden, daar zou
den ingenieurs of de waterstaatswer
kers van. Sliedrecht en omstreken u
beter over in kunnen lichten. Ik ben
maar een gewone schipper, maai' dit
weet ik zeker er gaat toch in ons iets
om of over die N.Noordwester storm of
orkaan als die uit de N.-Atlantische
Oceaan met een snelheid van 125 m en
meer per seconde de Noordzee binnen
dringt op onze kusten aan.
Ja, mijne heren, dan bekruipt mij de
vrees wat er verwacht kan worden, als
uit de Bilt en van de weerschenen op
de Oceaan al maar depressie op depres
sie gemeld wordt uit N.West en deze
maar aan blijft houden en deze te samen
vallen met de springtijen, in gewone
schipperstermen uitgedrukt met de
naam van giertijen. Dat lieve kind daar
te Hilversum heeft enige weken geleden
zulke schone versjes over onze dijken
gezongen, en zeker wij mogen voor de
nu bestaande zeer dankbaar zijn. Waar
zouden wij blijven in ons kikkerlandje
zoveel meter onder de zeespiegel en dan
de catastrofe zo als boven beschreven.
Dat ik nu dit schrijven zend is niet
ongegrond, want de vrees bekruipt mij,
dat dan Holland op vele plaatsen nog
wel eens verdronken land kan worden.
Van de St, Elizabetsvloed hebben we in
de vaderlandse geschiedenis geleerd van
de dorpen die daar verzwolgen zijn en
het ontstaan van de Biesbosch. In Zee
land het verdronken land van Roemers
waal en Saaftingen. Ik herinner mij het
hoorspel enige tjjd geleden van het ver
gaan van het slot Lodijke daar bij Ier-
seke, allen als gevolg van bovengenoem
de natuurkrachten. Ja, plattelanders,
waar ik van zelf ook onder behoor. God
verhoede het uit genade. Die wolken,
lucht en winden, wijst spoor en loop
en baan, maar kunt u het zich voor
stellen zoals het op het eiland Walcheren
toeging toen het zeewater door de dijk
naar binnen bulderde, wat een paniek,
angst en ontzetting! Neen, neen te vre
selijk om aan te denken, en ik hoor de
opmerking oorlogsgeweld. Maar of het
water nu door of over de dijk komt,
blijft egaal en de natuurkrachten zijn
toch meer onberekenbaar dan alle oor
logsgeweld bij elkaar. De grote water
rampen zijn hier toch het bewijs van.
Ik weet van het eiland Tholen, dijk
doorbraak in de D. Kil nabij de Wacht
van de Bommelerwaard en zo vele dijk
doorbraken langs de Rijn, Maas en Waal
die hieraan herinneren. Vergeet niet als
de vloed catastrofaal wordt, er duizen
den mensenlevens op het spel staan, als
ook het vee en de schade zeker in de
milliarden gaat lopen.
Indien het dan bij een buitengewone
elegenheid zulk een noodgetij maar op
een paar decimeter, ten laatste op
centimeters en nog minder aankomt.
Denkt u het dan in als de noodklok
gaat luiden met het vreselijk gevolg,
En, nu u heeft het toch wel gelezen of
gehoord door de radio, vloedgolf aan de
Westkust Amerika, Australië, de Filip
pijnen, even zo goed kan de storm uit de
Atlantische oceaan het water de Noord
zee in drijven op onze kusten aan, be
zuiden door het Engels kanaal en ten
noorden rechtstreeks uit de oceaan,
En nu ten derde hel cardinale punt
waar mijn betoog feitelijk om gaat. De
Minister van Waterstaat, ook die van de
Arbeid is er bij betrokken even zo goed
als alle inwoners van onze lage landen.
Bovenal de Minister van Financiën niet
te vergeten, want het is geen paskwil,
die ik nu hier als urgente zaak neer ga
schrijven en mijn advies is aan de Excel
lenties: Wij beginnen met alle zee- en
rivierdijken te verzwaren en deze nog
eens 60 of 75 cm te verhogen. Verbre
den is een vanzelfsheid en dan zo spoe
dig mogelijk, werktijden in de zomer
minstens 55 uur per week. Als dan al
die tot nog toe onbenutte dijken klaar
zijn, dan gaan wij daar woonhuizen aan
bouwen, ze mogen wat ruimer zijn dan
voorheen, maar in de geest zoals onze
voorouders gedaan hebben: wat een
grote objecten voor handenarbeid. De
industrialisering zou er mee op de ach
tergrond raken. Ik hoor al stemmen die
zeggen, nu als voorzorg die dijken ver
zwaren en verhogen, daar kan wel iets
in zitten, maar dat bouwen van woon
huizen wordt immers veel te duur, dan
antwoord ik, vroeger toen wij zogenaamd
in het land van de halve centen leefden,
kon het wel en nu zou het niet kunnen
Ik voor mij denk, dat elke woning die
op het platte land gebouwd wordt, tien
maal duur der is dan een huis aan de dijk
op de lange baan gerekend. Want op
de duui' zal het zichzelf wreken, al die
woningbouw op kostelijke voedingsbo
dem. Wees gewaarschuwd. Ik adviseer u
de dijken moeten benut, zo wijs waren
onze voorouders toch wel!
Voorbeelden: och, laat uw gedachten
gaan, waar is te Rotterdam het eei'st ge
bouwd Ik verzeker u, dat het de West
en Oostzeedijk zijn geweest; weet u nog
van de beruchte Schiedamse dijk? Zo
zijn er honderde plaatsen op te noemen,
maar de dijken zijn benut tot op zekere
lengte, want van de ene grensplaats van
een gemeente tot de andere liggen nog
honderden kilometers braak, het lijkt
wel een soort Niemandsland. Och, had
den de mensen daar in Walcheren nog"
maar op of aan de dijk gewoond, de
schade zou onnoemelijk minder zijn ge
weest.
Mijne heren, ik geef u mijn gedachten
over onze dijken, over de dammen ga
ik nu niet handelen, mijn betoog zou te
lang worden. Maar het zou de moeite
lonen eens na te gaan hoeveel zeesche
pen die de naam van Dijk en Dam voe
ren, Amsteldijk, Burgerdijk, Sloterdijk,
enz. Ik meen, dat de H.-Amerika lijn al
een vierde Maasdam in de vaart heeft.
Denkt u even aan ons vlaggeschip het
schone m.s. Nieuw-Amsterdam. Dijken
en dammen, wat moeten zij niet in ere
gehouden worden en voor de mensen een
lust om daar aan te wonen, tenminste
van de zakelijke kant bezien, die ons
allen aangaat. En mocht mijn advies bij
de heren in Den Haag een gunstig ge
hoor vinden, wat een objecten dan voor
handenarbeid en tevens nog meer bevei
liging voor onze lage landen. En nu
nog eens over mijn gewettigde vrees
voor de waterwolf. Alle tijden hebben
weertijden en de historie herhaalt zich.
Ik weet van die barre winter van 1890,
van 1895, van 1917 en van 1929 wel
uitzonderingen, maar zij komen terug.
Twee weken geleden was er een dikke
mist te Londen, zoals er in geen 120
jaar was geweest, alhoewel Lest heugt
best is ook een spreekwoord.
Maar ik verzeker u, als de N.Wester-
storm precies samenvalt met de spring
vloeden, wanneer de Bilt en de weersche-
pen op de oceanen voor onze kusten de
ongunstigste omstandigheden melden en
aanhouden. Hetwelk God dank maar
hoogst zelden gebeurt, maar de kans is
er bij elke opkomende storm, daarvoor
mijn vrees en ik mag toch spreken van
enige ervaring in deze. Het mag tien,
twintig jaar of langer duren, maai- ko
men doet het zeker. Het kan nog wel
dit jaar zijn Excellenties, denkt u nog
eens na wat die eenvoudige schipper
T. Muller gedaan heeft met die hoge
denneboom. Het was maar voorzorg
van de man, maar het heeft zijn nut
voor velen afgeworpen. U ziet, er is nog
genoeg werk aan de winkel en ook zul
len er wel Amerikaanse dollars aan te
pas moeten komen.' maar de zaak is
urgent. Onderzoek en bestudeer mijn
plannen, want er zullen wijze en ver
standige koppen aan te pas moeten ko
men, want het is geen peulschilletje dat
ik u aan de hand doe. Mijn betoog mag
nog vele hersens aan hel denken zetten,
vele potloden en pennen in beweging.
Ik ga eindigen, ik verwacht van velen
sympathie. Gedachten van een oude
schipper. Men vraagt wie zal dat be
talen? Doch de N.N.Wester trekt zich
hier niets van aan. Die komt te zijner
tijd als waterwolf.
Zwijndrecht. 20 Januari 1953.
C. DEN BOER Gzn.
Sleepdienst Bröedertrouw.
Naschrift Redactie. Dit ingezonden
artikel lag reeds enkele weken gereed,
doch werd door omstandigheden opge
schort. Het is wel opmerkelijk, dat kapt.
den Boer deze waarschuwing inzond..
Weinig zal hij gedacht hebben, dat hel
gevreesde zo spoedig zou komen.
ACCOUNTANTS- EN A DM IN 1ST RA TIE KAN TOO-
UJymenga
STATIONSTRAAT 130
VLAARDING6N
UIT HANSWEERT
De eerste maand van het nieuwe jaar
is al weer voorbij en we kunnen niet
anders zeggen als dat deze voor de
scheepvaart wel heel ongunstig is ge
weest. Er was niet veel werk en diege
nen die een reis hadden kunnen vastkrij-
gen waren daarmee wel heel lang onder-
maal onmogelijk maakte. Gelukkig be
ginnen de dagen al weer wat langer te
weg, omdat de mist snel varen nu een-
worden, zodat er niet meer zoveel in
indien het werk nu ook nog een beetje
donker gewerkt behoeft te worden. En
mag toenemen, dan wordt het weer veel
beter.
Het Belgische schip Virgo Potens dat
circa acht maanden geleden als sleep-
scliip nabij Terneuzen was aangevaren
omgebouwd tot motorschip. Dit schip
is sinds dien gerepareerd en gelijkertijd
had nu begin der week zijn eerste reis
aangevangen naar Kerkdriel om aldaar
een reis zand te halen voor Gent. Alles
ging goed tot dat ze gekomen waren ter
hoogte van Baarland. De schipper hoor
de een verdacht geluid en het ging ram
melen. zodat hij helemaal niet meer ge
rust was. Bovendien verloor het schip
vaart zodat besloten werd te ankeren.
Toen korte tiid later het motorschip
Parana passeerde en de schipper van de
Virg'o Potens meende dat hij in winter
dag daar niet zo best lag, verzocht hij
om hem mee te nemen naar Hansweert.
Toen ze in de haven aangekomen waren
werd een onderzoek ingesteld en daarbij
bleek dat alle bladen van de schroef
afgeslagen waren. Wat de oorzaak van
dit °"ebeuren is kon niet worden vast
gesteld. Het was dus voor dit motor
schip niet zo'n best begin. Zondag
zagen we over de Schelde nog een on
gewone sleep Dasseren. Het was de
Franse boot Fauzon welke enige weken
geleden door aanvaring zwaat bescha
digd werd en in Vlissingen binnenge
sleept is, Aldaar hebben ze een flink
gedeelte van de lading gelost en is het
schip zo goed mogelijk waterdicht ge
maakt, waarna vergunning verleend
werd het schip naar Antwerpen te sle
pen om aldaar geheel te worden gelost
en afdoende te repareren. Het ongewone
van de sleep was dat dit schip over
stuur gesleept moest worden wegens de
grote schade aan het voorschip.
De scheepswerf Zeeland alhier, nog
maar kort in bedrijf, geeft nu al ernstige
redenen tot ongerustheid. Eerst werd er-
bekend gemaakt dat ze zo vee! werk
hadden en orders genoeg. Tot nu toe
schoot het toch maar slecht op met al
dat werk en de coaster Orion, die niet
zo veel schade had, zat reeds weken
lang op de helling". Hieruit zou men
kunnen opmaken dat ze nog niet de ge
schikte mensen hebben of de geschikte
machines. Doch de laatste dagen ver
schenen er ernstige berichten in de bla
den. die wel zo goed mogelijk weer wer
den recht gemaakt, doch er is nu ern
stige ongerustheid ontstaan. Het zal
weer moeite genoeg kosten om dit wan
trouwen weg te krijgen. En wat er alle
maal van waar is kunnen we niet zeggen,
een feit is het echter dat de oprichter
directeur op een gehouden vergadering
van aandeelhouders ontslagen is. Naar
het zich laat aanzien is de toestand wel
niet hopeloos en er worden ernstige po
gingen getiaan om de zaak goed op gang
te Krijgen, waarin ze, naar we zo graag
hopen slagen zulien. Hel is niet aneen
een belang voor de geldschieters, maai
ook voor onze gemeente en de werk
mensen. Beter kunnen deze nuttig werk
doen op de werf als op hoeken en kan
ten staan en leven van de steun. Er
wordt namens de werf bekend gemaakt
dat er nog niets in de weg is en dat de
nieuwbouw van de boot voor Pakistan
doorgaat en dat er een dezer dagen aan
begonnen wordt. Eveneens is er op
dracht voor de bouw van een coaster
van -MO ton en ook daaraan zal zeer
binnenkort begonnen worden. Als deze
nieuwbouw gelukken mag en ze er een
beetje gelukkig mee zijn, dan kan het
wei eens iets zijn waarmee ze de boel
goed op gang krijgen.
De binnenvaartrampenwet heeft in
haar zitting o.a. behandeld het uitbran
den van het motorschip Johanna in de
Witte tonnenvlije. Dit schip was geladen
met vlas. Blijkens het verslag is komen
vast te staan dat de uitlaatpijp niet ho-
gez- was als de deklast vlas, terwijl de
lading was geladen over de roef en het
motoi'kamerdek. Volgens de commissie
was er op onverantwoordelijke wijzege-
laden en kreeg de schipper er nog al
van langs. Het is wel wenselijk dat een
dei'gelijke lading niet meer wordt toe
vertrouwd aan iemand die voor het ge
vaar die bij zo een lading bestaat geen
begrip heelt blijkens het verslag. Daar
mee kan de schipper het wel doen en
we vermelden het speciaal opdat alle
schippers weten hoe in zo'n geval de
binnenvaart ï-ampenwet commissie er
over denkt.
De bokken Arend en Condor van v. d.
Tak's bergingsbedrijf die een paai- we
ken werkzaam waren bij het bergen van
het motorschip Peine werd weer niet
veel rust gegund. Nauwelijks was het
achterschip van de Peine op een Ameri
kaanse bak o-ezet of de bokken werden
weggesleept naar Terneuzen, alwaar ze
en opruimen van de Engelse torpedo
jager Valentine. Maandenlang warén ze
behulpzaam moesten zijn bij het bergen
daar- reeds aan bezig en alle pogingen
met bokken en luchttanks waren nog
mislukt. Nu waren ze weer zo ver ge-
konzen dat ze het verantwoord achtten
die twee bokken aan te nemen en op
nieuw een poging te doen. Laat ze nu
het geluk hebben dat het achterschip
meekwam. Nadat de bokken vastge
maakt hadden begonnen ze heel lang
zaam te trekken en zo waar het gaf
mee. Na heel voorzichtig manoeuvreren
werd het later met hoog water op een
zandbak gezet alwaar getracht zal wor
den het drijvende te maken. Ook zullen
ze proberen het voorschip omhoog te
zetten en drijvende te maken, waarna
beide delen naar Rotterdam gesleept
zullen worden. Het is wel een zwaar
karwei geweest tot op heden en volledig
succes is nog niet verkregen, doch het
is bekend dat bergers wel van ee vast
houdend soort mensen is. Hetg an ze
beginnen laten ze maar heel zelden in
de steek.
De gasleiding welke het vorig jaar
met zoveel moeite door de Scno.de is
gelegd, blijkt nu reeds een lek t.c heb
ben. Bij eên ingesteld onderzoek is ge
bleken dat dit lek niet ver uit ie wal
zit. Deskundigen zijn van me..mg dat
reparatie zeer goed mogelijk r. en dat
ze daar zo spoedig mogelijk n... zullen
beginnen.
De uienexport naar Engeland blijft
toch langzaam aan doorgaan. Deze week
werden de coasters Jan Kleumer, Fi-
dutia en Vecht geladen.
Hte vaarwater op de Oosterschelde
dat reeds dikwijls zoveel moeilijkheden
heeft opgeleverd, vooral in de buurt
va.n het Krammer en de bocht van St.
Jacob heeft in die buurt weer een bruik
baar vaarwater bij gekregen hetwelk
onder de naam van Noorderslaak in ge
bruik zal komen. De vaargeul die zich
daar gevormd heeft wordt steeds dieper
en is er met laag water reeds een diepte
van 28 dm. Er wordt een begin gemaakt
met de betonning zodat dit bij daglicht
goed te gebruiken wordt en de vaarweg
kan bekorten. Een verlichting wordt er
voorlopig nog niet gelegd, zodat varen
bij nacht hel noodzakelijk is dat de
bocht van St. Jacob nog genomen wordt.
De statistieken van de provinciale
veren werden weer gepubliceerd en we
zagen daaruit dat het deze diensten nog
steeds goed gaat.. Het aantal passagiers
zowel als de auto's, die overgezet moe
ten worden, nemen nog steeds toe. Op
het veer Kruiningen-Perkpolder werden
in 1938 slechts 83.511 passagiers over
gevaren en in 1952 niet minder als
1.216.221. Het aantal auto's in diezeflde
jaren was 15.598 en 267.391. Op het
veer Vlissingen-Breskens waren dit in
diezelfde jaren 342.276 en 2.357.307 pas
sagiers en 47.772 en 232.043 auto's. Als
men deze aantallen ziet begrijpt men
niet goed wat zowel al die mensen als
al die auto's in Zeeuws Vlaanderen te
doen hebben.
In de ZAAN is Uw adres voor
SCHEEPSARTIKELEN
Fa. A. de Grant, Wormerveer. Tel. 81857
