Meisje uit Letland wilde per se een onvervalste prins trouwen Kerkvervolging Polen neemt toe in omvang Groot probleem voor Financiën Regeling traktementt;oor de geestelijken nog onbevredigend Vraagstuk wordt al sinds Mei 1946 grondig onderzocht Zwitserland verleent haar nu gastvrijheid in de gevangenis die nee*, de jledactauK Wie is mijn Patroonheilige Astrid, Erik, Joost, Boude' wijn en Everard (Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG, Febr. Een van de moei lijkste en meest neteli.ge problemen, die al voor een reeks ministers van Financiën heb ben gegolden en welk vraagstuk noch tans buiten de grote politiek is gelegen vormt zonder twijfel de uitkering, die jaar lijks uit 's Rijks kas aan een aantal bedie naren van onderscheidene religies plaats vindt. In verband met de stijgende nood, die vele katholieke priesters (en stellig ook ande ren) de laatste jaren ondervinden, heeft dit vraagstuk sedert enige tijd sterk aan actua liteit gewonnen. Bij een eerste beschouwing lijkt de huidige regeling, volgens welke aan sommige pries ters, predikanten e.d. een uitkering wordt verstrekt, waarvan men enkele summiere ge gevens in de Rijksbegroting aantreft, vol on billijkheden en onbegrijpelijke discriminaties te zitten. Hetgeen in feite ook grotendeels waar is, maar wat zich alleen op historische gronden laat verklaren. Dat houdt allerminst in, dat men niet bij herhaling heeft getracht in deze scheef-ge- groeide situatie wijziging te brengen. Tussen I860—'65 heeft bijvoorbeeld reeds de Tweede Kamer achtereenvolgens enkele voorstellen van de regering tot verbetering van de hand gewezen. Ook na de bevrijding nadat de oude regeling, die door minister de Wilde in 1937 werd stopgezet, in 1950 door prof. Liefti nek weer op gang was gebracht zijn weer her haalde pogingen tot wijziging in het werk ge steld. Totnutoe zonder veel resultaat, omdat de moeilijkheden zo veelsoortig zijn en de overleggende partijen nog steeds niet tot een bevredigende overeenstemming konden ge raken. Die partijen zijn laatstelijk verenigd in een speciale staatscommissie, gevormd door ver tegenwoordigers van de regering en van de onderscheidene kerkgenootschappen. Namens de katholieke geestelijkheid in ons land heb ben in deze commissie zitting: mr dr J. J. Loeff, secretaris van het Katholiek Neder lands kerkgenootschap en prof. dr P. van Ber- kum uit Tilburg. (Aan protestantse zijde zijn er op dit ogenblik enkele vacatures, hetgeen wellicht mede tot Vertraging van de bespre kingen aanleiding geeft). Deze commissie ft op het ogenblik nog steeds belast met een opdracht, welke zij in Mei 1946 heeft gekregen. Die opdracht hield een onderzoek in van de vraag „of, en zo ja, in hoeverre de bestaande practijk met be trekking tot de financiële verhouding van de Staat en de onderscheidene godsdienstige ge zindten en meer bepaaldelijk met betrekking tot de uitvoering van art 178 van de Grondwet bestendiging dan wel herziening behoeft." Nog geen resultaat Eventueel zou de commissie haar voorstel len tot verandering in een wetsontwerp dienen neer te leggen. Ondanks herhaalde vergaderingen, heeft men echter op grond van de bovenbedoelde moeilijkheden nog steeds geen bevredigend resultaat weten te bereiken. De zaak is op dit moment zelfs ta melijk vast komen te zitten, maar naar wij vernemen valt op goede gronden te ver wachten, dat zij eerlang weer op dreef zal kunnen geraken. Op de moeilijkheden, die aan een financiële verhouding tussen kerk en staat inhaerent zijn, hier in te gaan, zou veel te ver voeren. Men kan zich echter wel voorstellen, dat er een groot aantal principiële bezwaren rijzen, die zich niet licht laten ondervangen. In be ginsel moet het bijvoorbeeld al een uitge maakte zaak zijn, dat de katholieke geeste lijkheid door haar gelovigen wordt onder houden, zonder dat daarbij steun#van buiten noodzakelijk is. De thans bestaande situatie dateert eigenlijk al van 1815, toen ingevolge genoemd Grond wetsartikel weer bepaalde inkomsten voor de bestaande kerken werden gegarandeerd, nadat haar bezittingen in de Napoleontische tijd geconfisceerd waren. Daai-uit is echter een practijk vrijwel zonder enige positieve richtlijn gegroeid, hoofdzakelijk gebaseerd op enkele wijzigings-besluiten van de ministers, zodat ook buiten degenen, die op deze histo rische basis aanspraken kunnen doen gelden, slechts zeer weinigen voor een uitkering in aanmerking komen. Daaruit volgt derhalve, dat nagenoeg alle geestelijken in nieuwere parochies buiten deze aanspraken vallen. Wel is sedert 1950 jaarlijks het luttel bedragje van vierduizend gulden in de begroting van Financiën opge nomen voor „nieuwe traktementen en ver hogingen", maar het behoeft geen toelichting, dat zulks niets anders is dan de druppel op de bekende plaat. Deze historische geworteldheid brengt dus enerzijds de thans geldende discriminatie met zich en voorts de omstandigheid, dat de des tijds vastgestelde bedragen door de bekende ontwikkeling thans zo bespottelijk laag zijn geworden. Traktementen De uitkering (de begroting blijft, naast an dere, nog vreemder termen, van „traktemen ten" spreken) bedraagt zodoende voor katho lieke geestelijken resp. kapelaans en pas toors tussen de 100,— en 1000,per jaar. De uitkering aan predikanten ontloopt deze regeling niet zo veel, maar zij kent daar enboven enkele bijzondere toelagen als „kin- der-, school- en academiegelden" (voor stu derende kinderen van dominees) hetgeen uiteraard op katholieke geestelijken niet van toepassing is. Maar ook de kapelaans, die onder de financiële zorgen van een pastoor vallen, kunnen dus niet in een soort toelage regeling worden betrokken. Bij de protestanten kent men ook nog het zogenaamde „vacature-geld": een blijvende uitkering, wanneer een bepaalde post vacant is. Elders bestaat zulks niet. Buiten deze uitkeringen kent men voorts een pensioen-regeling, die ook aan de zeer matige kant is, maar die evenwel geldt voor ALLE geestelijken, die gelijk men dat noemt - „in het harnas" met pensioen gaan. Te weten op een leeftijd van 65 jaar en met 40 „dienstjaren". Dat pensioen bedraagt 600 's jaars en het kan eventueel ook bij li chamelijke gebrekkigheid, maar dan na mini maal tien dienstjaren worden toegekend. De verdere incidentele afwijkingen van deze regel zijn van zeer weinig belang. Katholieke geestelijken, die een hogere rang hebben bekleed dan die van pastoor (bijvoor beeld die van deken) genieten een lichte ver hoging. Voor de protestantse geestelijkheid bestaat er voorts een regeling voor een be scheiden weduwen-pensioen. Na de beide wereldoorlogen heeft men van wege de gestegen levenskosten de tarieven der pensioen-regeling een weinig opgetrok ken, echter niet naar evenredigheid van de normale burgerlijke pensioen-uitkeringen. Namens de KVP-fractie heeft de heer Dassen destijds gepleit voor verdere verbeteringen ten dezen, maar ook die kwestie berust sinds dien bij de bovengenoemde staatscommissie. Begroting 1953 De concrete bedragen, die nu op de begro ting voor 1953 zijn opgenomen, luiden tenslot te als volgt: Voor het Rooms-Katholiek Kerk genootschap: (in totaal) voor kosten van kerkelijk be stuur (administratie e.d.) onveranderlijke competentiën „traktementen van plaatselijk dienstdoende kerkleraren" tijdelijke toelagen (in bijzondere gevallen), subsidies aan kerkel. gebouwen e.d. kerkelijke pensioenen vergoeding voor verzending van dienststukken 842.950 21.000 21.600 - 578.000 250 600 215.000 6.500 Voor protestantse kerkgenoot schappen: (in totaal) kosten van kerkbestuur traktementen van hervormde pre dikanten idem evangelisch-lutherse predi kanten idem doopsgezinde predikanten idem remonstrantse predikanten bezoldiging, meest van candida- ten voor hulppredikdiensten kinder-, school- en academie- gelden toelagen en gratificatiën subsidie voor het provinciaal kerkbestuur van Friesland kerkelijke pensioenen vergoeding voor verzending van dienststukken f 842.950 2.297.623 46.100 - 1.223.733 42.870 13.850 21.000 120.000 12.800 9.720 793.750 13.100 f 2.297.623 Er zyn verder nog enkele uitkeringen aan schappen 6 Israëlitische kerkgenoot- Engelse vorsten in rampgebied Koningin Elizabeth van En geland en haar echtgenoot Prins Philip hebben reeds en kele malen een bezoek ge bracht aan de gebieden bij de monding van de Theems, die door watersnood werden ge teisterd. Het vorstelijk echtpaar be tuigde de getroffen bevolking hartelijk medeleven en het toonde diepe ontroering bij het aanschouwen van de catastro fale gevolgen van de spring vloed. In de omgeving van Hunstanton werden vele door Amerikaanse militairen be woonde houten bungalows vol komen uit elkaar geslagen, ter wijl de bewoners het leven ver loren. Dan kon ze schoonheidsinstituut openen (Van onze redacteur) BRÜNNEN (Zwitserland), Juffrouw Frohner-Koretzky was nog maar een klein meisje, toen ze in 1941 voor de Russen moest vluchten uit haar vader land. Ze kwam in Wenen terecht, waar ze mét succes haar eindexamen gymnasium maakte, om vervolgens aan de univer siteit medicijnen te gaan studeren. Maar de Russen kwamen ook naar Wenen en weer moest het meisje vluchten, nu naar West Duitsland. De medicijnen waren niet winstgevend genoeg en aangezien het arme vluchtelingetje over een meer dan nor maal zakentalent beschikte, begon ze in juwelen te handelen, waarmede ze per jaar het aardige sommetje van 150.000 tot 200.000 D. Mark verdiende. cantiële eigenschappen zijn ver loofde beschikte, des te meer ont waakte zijn gezond verstand en des te minder zin kreeg hij, om het meisje tot zijn wettige echt genote te maken. En toen de bruiloft in Lugano zou worden gehouden, weigerde de prins hardnekkig „ja" te zeggen. Waar op het eenzame meisje hem de kwitantie onder zijn neus duwde en het geld terugeiste. ITALIAANSE CHèQUES Naar aanleiding van het weer- gegevene in' Uw blad van 14 Januari door Uw redacteur in Rome inzake bovengenoemde aangelegenheid, zij het ons ver gund op te merken, dat het een aardig „verhaaltje" is wat het verzilveren van Italiaanse chèques betreft, doch dat dit een geheel foutieve voorstelling van zaken is. Wij kunnen hem de ga rantie geven, dat, wanneer hij chèques op Italië te onzent neemt, hij in géén geval een kennis be hoeft te hebben, die aan een uit betalende kassier persoonlijk be kend moet zijn. Zijn paspoort is voldoende en het zou er tevens toe kunnen bijdragen, dat het naar Italië reizende publiek niet werd afgeschrikt chèques te ne men, want nogmaals, zijn bewe ring is er geheel naast en ten bewijze hiervan moge dienen het feit/dat wij reeds gedurende de na-oorlogse jaren héél veel chèques op Italië aan cliënten hebben uitgereikt en nog nim mer is uitbetaling bij eerste aan bieding geweigerd. Bovendien moet het toch duidelijk zijn, dat niet iedere reiziger naar Italië persoonlijke aan Bankkassiers bekende relaties heeft. Reisbureau Lissone-Lindeman N.V. Kantoor: Nijmegen. W. SIMONS. Onze Romeinse redacteur te kent hierbij het volgende aan: Het zou bijzonder prettig zijn, wanneer te Rome werkzame Juwelenhandel was te winstgevend Natuurlijk kreeg ze narigheden met de belasting, want haar zaakjes waren uiteraard allemaal pikzwart geweest. Dies vluchtte ze nu maar weer naar Zwitser land, waar ze 200.000 dollar als appeltje voor de dorst op een bank deponeerde. Ze wenste een verblijfsvergun ning te krijgen en zo gaf ze maar, zij het ook met bloedend hart, haar vermogen aan. In het jaar 1951 betaalde ze alleen aan be lasting 475.000 Zwitserse fran ken. Reclamekoning Tijdens een uitstapje naar Lu- zern maakte ze kennis met een Amerikaanse reclamekoning, die naar de typisch Angelsaksische naam van „Orlando" luisterde. Deze man had tot taak over de hele wereld de reclame te orga niseren voor het bekende schoon heidsinstituut, „Elisabeth Arden" Maar nauwelijks had hij het knappe meisje gezien, of hij ont dekte al de buitengewone talen ten en overreedde haar ergens in een kasteel aan het meer van Constanz een concurrentie insti tuut voor vrouwelijke schoon heid te openen. Dit instituut moest natuurlijk een klinkende naam hebben, vond Orlando en daarom moest de juffrouw maar zo vlug mogelijk met een echte prins trouwen, om als prinses zus en zo meer aantrekkings kracht uit te oefenen op de naar schoonheid snakkende dames. Orlando vond al vlug een echte prins, die Troubetzkoy heette, maar het huwelijk ging niet door, aangezien deze prins als huwe lijksgift een chèque van precies één millioen dollar wenste. En -dat_was_zelfs_de_juffrouw te veel. Dus werd een goedkopere prins gezocht en Orlando vond in Pa rijs de prins Ruspoli. Deze prins, zoon van een van de voornaamste en aanzienlijkste Italiaanse vor stelijke families, leidde een vro lijk leventje en was dus perma nent in geldnood. Hij wilde wel I trouwen en eiste slechts 25.0001 dollar, die hem contant werden uitbetaald. In Milaan werd de 1 verloving gevierd en de driei werden al spoedig dikke vrien den. Orlando kreeg als provisie 100.000 lire en de prins kreeg nog eens 125.000 lire, om de autori- teiten om te kopen, zodat de papieren vlug in orde zouden J komen. ZWITSERLAND, dat sinds1 de tweede wereldoorlog een soort aards paradijs van welvaart is geworden, blijkt daardoor een onweerstaanbare aantrekkingskracht uit te oefenen op avontuurlijke ele menten. Dezer dagen werd in Lugano een sensatieproces ge voerd, dat aan een surrealis tisch romannetje uit de onder wereld doet denken. Nu kreeg de prins eerst werke lijk in de gaten, aan welk gevaar hij was ontkomen. 'Want op de kwitantie prijkte wel zijn hand tekening, maar de 100.000 lire waren eventjes verbeterd tot 100.000.000 lire. De prins wei gerde; het meisje telegrafeerde aan de vader van de prins in Italië, om toch te proberen de 100 millioen lire los te krijgen en de prins diende in. Lugano een aanklacht in. Nieuw huwelijk Het kwam tot een proces maar voor dat het zover was, had de juffrouw toch kans gezien, vlug nog eventjes met een Zwitser te trouwen. Het was wel geen prins, maar dat huwelijk gaf haar ten minste het recht in Zwitserland te kunnen blijven. En de advocaat, die dit „blitz" huwelijk had bemiddeld, streek als provisie 5000 Zwitserse fran ken op. En nu stond de kwitantie van 100 millioen lire als middelpunt in het proces, waarbij het nu Zwitserse mevrouwtje als be klaagde fungeerde en de prins als kroongetuige. De rechter vond de juffrouw een gevoelloze gewetenloze en koel berekenende bedriegster. Ze verloor haar Zwitserse burger recht voor enige jaren, maar kreeg toch een verblijfsvergun ning, zij het ook In de gevangenis van Lugano. Maar ook de prins stond voor de rechter als een ridder van de droevige figuur. Hij kreeg een stevige strafpredikatie mee en de rechter vond, dat hij voortaan maar hard moest werken op een van zijn landgoederen, in plaats van als nietsnut een vrolijk en kostbaar leventje te leiden. Niet straffeloos in katholiek land! Daarbij drong het snoezige meisje haar nieuwe verloofde nog even 100.000 lire op, om juwelen en brillanten in te kopen. Want ze wilde naast haar schoonheids instituut toch ook nog wel het winstgevende juwelenhandeltje voortzetten. Maar voor deze 100.000 lire vroeg ze een kwitan tie, die door de prins aanstonds werd getekend. Maar lioe meer de prins In de gaten kreeg, over welke mer- Skandinavische namen worden de laatste tijd gaarne als doop namen gegeven. Vroeger gaven de ouders, die geen Nederlandse namen in hun trouwboekje wilden hebben, een Franse of een Engelse redacteuren en andere harde werkers hun maandsalarissen konden innen door een bundel tje chèques voor reizigers, want hetgeen de heer Simons over deze waardepapieren zegt is volkomen juist, hoewel ër wel eens moeilijkheden zijn ge weest met chèques van heren die op hun paspoort Joannes Petrus genoemd werden en op de chèque Jan Pieter of erger nog J. P., want in die gevallen vertrouwen de kassiers de zaak al evenmin. De betalingsopdrachten aan te Rome residerende Nederlan ders echter worden slechts uit gevoerd, wanneer de kassier de begunstigde persoonlijk kent, zoals ik in mijn ge wraakt „aardig verhaaltje" in den brede verteld heb. Om echter mogelijke misverstan den bij de lezer weg te nemen, voeg ik hieraan toe, dat het nemen van zoveel mogelijk chèques voor men op reis gaat naar Italië sterk is aan te ra den en het verblijf in dit zon neland in hoge mate zal ver aangenamen. De verzilvering ervan brengt geen enkele moeilijkheid mee, mits de voornamen op het paspoort en die op de chèque volkomen kloppen. naam, maar daar is de nieuwig heid al weer af. Astrid Uit Nijmegen werd mij ge vraagd, of Astrid de naam van een Heilige is. In de mij ten dienste staande boeken heb ik er geen kunnen vinden, maar als men deze Zweedse naam zou wil len kiezen, dan zou ik als Pa troonheilige Sint Astric durven voorstellen. Deze Heilige, bis schop en apostel der Hongaren, wordt gewoonlijk Anastasius ge noemd, in het Slavisch Radla. Hij is afkomstig uit een Slavische fa milie in Bohemen. In 992 zond de koning van Bohemen hem naar Rome om bisschop Adalbert naar Praag terug te brengen. Deze had zich teruggetrokken in het klooster van St. Alexius aldaar. Paus Joannes XV zond Adalbert terug naar Praag, maar Astric trad in bij de Benedictijnen en nam de naam Anastasius aan. In 993 werd hij abt van Brevnow in Bohem.n maar moest in 995 naar Polen vluchten. Later preek te hij het evangelie in Hongarije en werd er abt van Martinsberg. Hij wist in Rome de erkenning van koning Stefanus te verkrij gen. Bisschop geworden van Co- locza en later van Gran, kroonde hij Stefanus in het jaar 1000. Hij stierf 12 November 1007. Erik-Hendrik Over St. Erik, die van 1150 tot 1160 als koning van Zweden regeerde, heb ik vroeger reeds geschreven en verteld, hoe hij met bisschop Hendrik van Upp sala een kruistocht tegen de hei dense Finnen ondernam en veel deed voor de kerstening van Fin land. Op het feest van 's Heren Hemelvaart, 18 Mei 1160, werd hij in de kerk tijdens de H. Mis vermoord. In Zweden bidt men ter zijner eer als volgt: „God, Gij hebt de H. Erik, ko ning en martelaar de palm der overwinning en de glorie van het hemelrijk verleend. Wij bidden U: laat ons door zijne verdiensten en voorspraak alle hindemissen overwinnen en gelukkig de kroon der heerlijkheid verkrijgen. Door Christus, onze Heer, Amen". Een moeder uit Nijmegen las de naam Erik in de K.R.O.-Gids en de ouders vonden die naam mooi en hebben hem nu aan de pasgeboren baby gegeven. Maar een heer uit dezelfde stad is het niet met mij eens, dat Erik en Hendrik identiek zouden zijn. Beide namen komen namelijk naast elkaar voor in de Zweedse vertaling van de legende van de H. Erik. De koning wordt Erik genoemd, de bisschop Hendrik. Nu zou dit m.i. juist kunnen ge daan zijn om ze van elkaar te kunnen onderscheiden. Zo heb ik twee broers gekend, die Joannes als Patroonheilige hadden. De een werd Jo, de andere Jan ge noemd en beiden waren identiek. Mijn geleerde opponent zegt, dat de overgang van Heimrik naar Eirik zeer onwaarschijnlijk is, omdat het verlies van de H in casu vrijwel een onmogelijk heid is, nog afgezien van de M. Al ben ik geen germanist, ken ik toch enkele heiligennamen, die zowel met als zonder H voorko men b.v. Emma en Hemma, zo als de heilige abdis van Gurk genoemd wordt. Bij de romaanse talen is dit zelfs zeer gewoon: Hadrianus en Adrianus b.v. Dat de m of n verloren gaan, komt in germaanse talen meer voor. De naam Heinrich wordt in de Geschiedenis van de bisschop pen van Verdun als Hairich geschreven en in de Annalen van Lorsch en de Kroniek van Sige- bert van Gemblona als Heirich. De veronderstelling van ge noemde briefschrijver, dat Ei van Eirik (Erik) met Eiland en met au, aue (latijns: Avia in Scandinavia, Batavia, Austravla) in verband staoat, lijkt mij niet onmogelijk, maar het Altdeut- sches Namenbuch legt wel ver band tussen Erich, Ericcho, Aerich, Hairich, Heirich en Heinrich. Boudewijn Een a.s. moeder wil haar ev. jongen Boudewijn noemen en 'vraagt, of dit een Heilige is. Ja, er zijn er zelfs twee van die naam, een abt, leerling van Sint Bernard van Clairvaux Feest 21 Augustus, dus daags na het feest van S. Bernard) en een marte- dood door Simonisten niet ver laar, kanunnik van Laon, ge- van Cohartille, in 680. Feest 16 October. In het Engels komt meest Balduin ook Baldwin voor en Baud. Maar laten we eerst maar afwachten, of het Boude wijn of Astrid wordt. Dat kun nen we in Groesbeek vernemen. Joost Kan men als Patroonheilige Justus of Judocus vereren? Von del vertaalde zijn voornaam door Justus, maar onze lezeres zegt, dat zijn graf in Picardië ligt. En clan bedoelt ze S. Jqost, of in het Frans St. Josse, in het Latijn Jodocus of Judocus, Patroonhei lige o.a. van Hernen bij Wijchen. S. Judocus was een kluizenaar te Ray en te Runiac, dat nu_S. Josse-sur Mer heet. De Heilige stierf 13 Dec. 669 te Montreuil. Everard Een vraag uit Java: of Everard de naam van een heilige is. Ook een vraag! Dacht U dat de „hei lige bruur van Megen" geen Pa troonheilige heeft gehad? Er is 'n H.Everard, die graaf van Altena was in Westfalen. Hij trok met de bisschoü van Luik samen op tegen de Vlamingen en toen dit oorlogje verkeerd afliep, ging Everard naar het klooster en werd Cisterciënser te Morimond. Hij is echter gestorven op de S. Georgsverg, 22 Juli 1152. Tot zover is alles beantwoord. P. WILLIBRORD LAMPEN., ROME, Februari De ter dood veroordeling van een priester in Krakau en de veroordelingen tot gevangenisstraffen van een aantal andere priesters is voor het Vaticaan een teken, dat ook in Polen de godsdienstvervolging een ernstig karakter gaat krijgen. Tot nu toe was de communistische regering in' Warschau voorzichtiger tegenover de katholieken dan de rege ringen in andere communistische landen en dat is ongetwijfeld te danken geweest aan het feit, dat Polen geheel katholiek is en dat de Poolse bisschoppen volkomen eendrachtig en onwrik baar zijn, zodat alle pogingen om verdeeldheid te zaaien in het Episcopaat, op niets zijn uitgelopen. Nagedachtenis van kardinaal Sapieha wordt bezoedeld Maar het proces in Krakau wijst erop, dat de zaken een keer gaan nemen en men be schouwt deze rechtzaak als het voorspel op een vervolging naar het voorbeeld van de andere Cominform-landen. Al lang gingen er geruchten over huiszoekingen in het Bis schoppelijk paleis van Krakau, terwijl de Poolse bisschoppen kort geleden een gezamenlijke verklaring aflegden, waarin zij de katholieken - zowel priesters als leken - herinnerden aan de zware verplichting, de deviezen- verordeningen van de regering nauwgezet te gehoorzamen. Dat wijst er volgens het goed geïn formeerde katholieke dagblad „II Quotidiano" op, dat er moge lijk overtredingen van deze voorschriften zijn geweest maar tegelijk verwerpt de Osservatore Romano op de meest uitdrukke lijke wijze de beschuldiging, dat het Vaticaan medeplichtig zou zijn geweest aan de beweerde misdaden van hoogverraad en spionnage. De enige nieuwsbron, die ons ter beschikking stond waren de uitzendingen over het proces van Radio Warschau en herhaalde lijk is daarin gezegd, dat het pro ces noch de Kerk als zodanig, noch de godsdienst aantast en alleen gericht was tegen onwaar dige priesters. Desondanks heeft men de nagedachtenis trachten te besmeuren van Kardinaal Sapieha, die tijdens de oorlog het middelpunt was van het onover winnelijke geestelijke verzet van het Poolse volk tegen de Duitse bezetter. Kort geleden nog werd hij ge vierd en bewierookt door de volksdemocratische leiders en nu beschuldigt men hem ervan, tij dens zijn reizen naar Rome te hebben samengespannen, om het uitbreken van de derde wereld oorlog te bevorderen. De Kardi naal Aartsbisschop zou in dienst hebben gestaan van het „Ameri kaanse imperialisme" en al het mogelijke hebben gedaan, om een overeenkomst tussen het Poolse episcopaat en de regering onmo gelijk te maken. Routine-werk Deze verdachtmaking en be schuldiging tegen de kerk en de H. Stoel zijn langzamerhand rou tine-werk geworden voor de communistische landen en ook in Polen poogt men nu, de gelovi gen op te zetten tegen hun eigen bisschoppen en tegen de H. Stoel. Het optimisme, dat men hier en daar nog koesterde ten aanzien van de Kerk in Polen mindert snel. En het is de overtuiging van iedereen, dat de voorzichtige houding der regering in de afge lopen jaren niet was toe -te schrijven aan een minder grote vijandschap tegenover de Kerk, maar veeleer aan zuiver tacti sche overwegingen. Want wat men straffeloos kan doen in Roemenië, waar de ka tholieken nog geen percent van de bevolking uitmaken, in Hon garije of Tjechoslowakije, dat kan men niet in. het volkomen katholieke Polen, waar het volk gehard is door eeuwenlange te genslagen en waar het geloof geen questie is van uiterlijkheid maar is doorgedrongen diep in het volkskarakter. Amerikaanse zakenlieden gaan op studiereis WASHINGTON, Februari (Ass. Press). Het bureau voor de wederzijdse veiligheid (M.S.A.) heeft bekend gemaakt, dat een groep Amerikaanse zakenlieden en financier"; om streeks medio Februari in Europa en het Verre Oosten een studie zal gaan maken van de M.S.A.-programma's. Dit plan is uitgegaan van Harold Stassen, de nieuwe directeur van het bureau. Een woordvoerder zei, dat het doel van de studie is „de waarde te bepalen van de hulp-program ma's, zowel wat de programma's zelf als wel wat het personeel, dat ze ten uitvoer brengt, be treft." Verwacht wordt, dat de groep Groot-Brittannië, Frankrijk, Italië, Duitsland, Denemarken, Nederland, België, Turkije, de Philippijnen, Indo-China en For mosa zal bezoeken. Verwacht wordt, dat Clarence Francis, hoofd van de Raad van Beheer van de „General Foods Corporation", de missie zal leiden.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 5