Dag van angstige spanning voor
het kleine dorp St. Maartensdijk
Reis van koning lokt
felle aanvallen uit
2000 mensen kwamen door
nieuwe dijkbreuk in het
nauw
Stijging Kolenprijs na
1 April verwacht
Naguib tekent overeenkomst met
Engeland over Soedanese kwestie
De Ambonezen
Gezinsraad
Duizenden zwoegen in snerpende kou
„Een lieve vrouw" zei een
polderwerker.... voor het eerst
van zijn leven
Thans al 38
millioen voor
rampenfonds
Skikampioene te bezichtigen
a 10 pfennig in Bacl Homburg
Zo spoedig mogelijk verkiezingen voor zelfbestuur
Geen enthousiasme voor Eden
over zoveelste „nederlaag^
105e JAARGANG No. 37
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1953
Gelderlander Dagbl. t. Mijmeren
TM Gelderlander Geereet. D*«rblad
Arnhem» Dagblad
De Oost-Gelderlander
Telnwe- «n IJaeelbode
De Noord-Oootee
DagM. N.O. Brab. en K. Llmb.
DE GELDERLANDER
De Gelderlander-Pers:
Directeur: G. H. J. BODEWK8
Hoofdredacteur: LOUIS FREQUIW
DAGBLAD VOOR NIJMEGEN
Abonnement: ƒ0.47 per week;
I.M per kwartaal (Incaaeo 10 ct->j
Per poet: ƒ4.60 per kwartaal.
De» Vaderland Getrouwe
14-3—*42 1.5-'45
Kantoren;
WtJmegen.
Telefoon
(K 8800) - 24641 (6 lijnen)
alle afdelingen
GIRO: 36674
's-GRAVENHAGE, 13 Febr.
„De minister is er zich van
bewust, dat het de ernstige
plicht der Regering is, om ge
durende het tijdelijk verblijf in
Nederland een menswaardig
bestaan voor de Ambonezen
mogelijk te maken. Hij zal dan
ook niet nalaten hiervoor al het
mogelijke te doen", aldus ver
klaart de minister van Maat
schappelijk Werk, Mr. van
Thiel, in zijn pas verschenen
Memorie van Antwoord aan de
Tweede Kamer.
De minister zegt verder, dat
aan het arbeidsproces door de
Ambonezen slechts incidenteel
wordt deelgenomen, hoofdzakelijk
voor wat betreft werkzaamheden,
bij de landbouw. Hiertegen be
staan in zoverre bezwaren, dat
veelal gewerkt wordt tegen aan
merkelijk lagere lonen, dan inge
volge de betreffende loonrege
lingen dient te worden betaald,
terwijl tevens als. regel van de
verdiensten niet de voorgeschre
ven afdracht plaats vindt ter
gemoetkoming in de kosten van
verzorging.
Met de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid is over
een en ander overleg gaande,
waarbij de Stichting van de Ar
beid en de Stichting van de Land
bouw, worden betrokken.
Overigens is de minister van
mening, dat, gezien de toestand
op de arbeidsmarkt, tewerkstel
ling in het vrije bedrijf slechts
geringe mogelijkheden biedt. Zijn
gedachten gaan vooral uit naar
het geven van een ruime gelegen
heid om zich te bekwamen in een
of ander vak, waardoor het mo
gelijk zal zijn om te gelegenertijd
een goed bestaan te verwerven in
Indonesië of elders. Bijzondere
aandacht zal worden geschonken
aan voortgezette arbeid na be
ëindiging van de scholing, o.a. in
de vorm van het verrichten van
onderhoudswerken in de kampen
'en werkzaamheden ten behoeve
van bepaalde Rijksdiensten.
De minister spreekt hierbij nog
de hoop uit, dat van de zijde der
Ambonezen een beter begrip zal
worden getoond voor hun positie
in Nederland en meer medewer
king zal worden geboden dan
waarvan in het verleden is blijk
gegeven. Met de ministers van
Binnenlandse Zaken en Justitie
is hij overeengekomen dat tegen
ordeverstoringen krachtig zal
worden opgetreden.
's GRAVENHAGE, 13 Febr.
Minister van Thiel, de minister
van Maatschappelijk werk, deelt
ln zijn Memorie van Antwoord
aan de Tweede Kamer mede, dat
hij de instelling van een gezins
raad van grote betekenis acht.
Naar aanleiding van de opmer
king van vele leden, die de vrees
uitspreken, dat de benaming ge
zinsraad verwarring zal geven
met de gezinsraad uit het wets
ontwerp tot het tegengaan van
lichtvaardige echtscheidingen, is
de minister bereid de naam van
de hierbedoelde raad bij de defi
nitieve totstandkoming nader te
overwegen.
De nationale contactcommissie
voor gezinsbelangen maakt een
plan voor een gezinsraad gereed.
De minister ziet dit plan met be
langstelling tegemoet en hoopt na
bestudering hiervan spoedig met
voorstellen te komen.
Bij auto-ongeluk
Militair omgekomen
tijdens hulpwerk
DEN HAAG, 12 Febr. Ten-
gevolge van een auto-ongeluk in
de nabijheid van Temeu^en is op
10 Februari de dienstplichtig
soldaat M. Blok, legernummer
31.08.06.033, ingedeeld bij het
regiment veld-artillerie Prins
Frederik te Bergen op Zoom.
om het leven gekomen. Hij was
afkomstig uit de gemeente Vier-
polders op het eiland Voorne. Hij
was ongehuwd.
DEN HAAG, 13 Febr. Op
vragen van het kamerlid Scheps
betreffende de aan gedetineerde
van der Vaart Smit verleende
bewegingsvrijheid, heeft de mi
nister van justitie onder meer
geantwoord dat over deze bewe
gingsvrijheid verschil van me
ning geweest is van de aanvang
af. Van der Vaart Smit heeft van
het in hem gestelde vertrouwen
misbruik gemaakt. Hij heeft
steeds, ook tijdens zijn detentie
contacten onderhouden met oud-
politieke delinquenten en zelfs na
zijn overbrenging naar de straf
gevangenis in Scheveningen is hij
daarmee doorgegaan. Het is dan
ook noodzakelijk gebleken gede
tineerde cellulaire straf te geven.
Jfoningin Juliana bezoekt elke dag een van de streken, die door
de watersnood zijn geteisterd. Hare Majesteit bij haar aankomst
in Zijpe.
SOCIALISTISCHE „VERBIJSTERING IN BELGIë"
PRINSES VAN RETIE
IS DE ZONDEBOK
(Van onze redacteur)
BRUSSEL,, 12 Februari
Koning BoudewiVn. die Zaterdag
ju op aandringen- der regering
terugkwam van de Rivièra,
waarheen hij daags na de over
stromingsramp van 1 Februari
was vertrokken, is Donderdag
per vliegtuig weer naar de
Rivièra afgereisd.
Een hofcommuniqué meldde
Donderdagochtend, dat de ko
ning op medisch advies dringend
rust moet nemen aan de Middel
landse Zee om te bekomen van
een overspanning, waaraan hij
na een griepaanval leed.
Toen de koning Donderdag
ochtend op het Brusselse vlieg
veld aankwam, was er geen en
kele plaats meer vrij in het toe
stel voor Nice. De ordonnans
officier van de koning kon dan
ook niet mee, zodat de eerste
piloot van het toestel onmiddel
lijk tot speciale ordonnans-offi
cier werd benoemd, aangezien
de koning volgens het protocol
niet zonder een dergelijk officier
kan reizen-.
Gedurende de hele vliegtocht
heeft de koning in de cockpit
van het vliegtuig gezeten. De
overige passagiers zagen hem
niet.
In het begin van de week had
koning Boudewijn nog een be
zoek gebracht aan de Belgische
watersnoodgebieden, doch voor
Dinsdag waren alle audiënties
afgezegd.
Aanval
Intussen deed het Belgische
socialistische blad Le Peuple
een heftige aanval op de prinses
van Retie, die volgens het blad
de voornaamste schuldige is van
dit „afkeerwekkend incident".
Le Peuple schrijft„Iedereen
in België, ook de koning, weet,
dat zijn vertrek naar de Rivièra
(Van onze verslaggever)
MIDDELBURG12 Febr. In de
snijdende wind. soms doornat als ge
volg van slagregens en sneeuwjacht,
zwoegen duizenden mannen aan de
dijken, die dicht moeten. Op sommige
plaatsen vordert het herstel op bevre
digende wijze, ■- 'nar elders lijkt het of
de mensen vi,j'r een hopeloze taak
MEER BREUKEN MET
ISRAëL VER VACHT
WASHINGTON. 12 Febr.
(Reuter/AFP) In diplomatie
ke kringen te Wenen verwacht
men, dat Tsjecho-Slowakije en
Polen alsmede de landen van
het Sovjet-blok, binnenkort
eveneens de diplomatieke be
trekkingen met Israël zullen ver
breken. Zoals gemeld heeft Rus
land dit gisteren reeds gedaan.
Waarnemers te Washington zijn
van mening, dat de Sovjet-Unie
slechts naar een aanleiding ge
zocht heeft en dat de „koude
oorlog" in hevigheid zal toene
men. In Parijs meent men dat
een en ander gevolgd zal wor
den door een „versterking der
antisemietische campagne in
Oosteuropese landen".
Retie de eerste reis van de ko
ning op touw had gezet. Het
voegt er aan toe, dat men niet
twijfelt aan de noodzakelijkheid
van een koninklijke rust in het
buitenland, w£#:n^er die door de
doctoren isv -^^geschreven.
„Maar", aldus Ld Peuple, „hei
lijkt toch alsof de wil van ma
dame van Retie de overhand
heeft gekregen op al de redenen,
die voor 's konings terugkeer
naar België golden".
Le Peuple meent nog, dat de
zonnige Rivièra-foto's van de
koninklijke familie een ernstige
fout waren en besluit met te
zeggen, dat men geen nieuwe
koningskwestie wil scheppen en
de beste wensen uit voor 's ko
nings spoedig herstel, maar dat
de prinses van Retie „definitief
op haar plaats moet worden
gezet".
staan. Het hardnekkige water onder
mijnt dikwijlswat reeds hersteld was
of zelfs nog niet bezweken. Zo is op
Tholen een dijk doorgebroken nabij
Sint Maartensdijk. Het was de laatste
waterkering voor het dorpwaarin nog
2000 mensen huizen.
Die van Sint Maartensdijk met de herinnering aan datgene wat
tienduizenden anderen in het eilandenrijk hebben doorstaan, volg
den in zenuwslopende spanning het werk. Een gevecht van de mens
tegen de zee. En het klinkt vermetel, maar: de mens won ditmaal.
Het gat werd gedicht, het geweld gekeerd. Toen pas hebben de
werkers zich een ogenblik van rust gegund
Elders helen zich de wonden,
die in het dijkenstelsel geslagen
zijn. be mannenmoed, die
eeuwenlang ons volk bezielde in
de strijd tegen de elementen is
gevaren in de duizenden, die
schouder aan schouder rond de
gaten staan. Oudere en jonge ke
rels, mannen, die bezeten zijn
van de wil het gevecht te win
nen. Van elke zandzak spoelt
meer dan de helft onder hun
handen weg. Versagen doen zij
niet. Duizenden, tienduizenden
zandzakken worden gevuld ter
dichting van een dijkgat. De
vloer, nieuw nog en weinig
solide, gaat zichtbaar worden en
het dichten gaat door. Meters
hoge golven slaan bij vloed
nieuwe bressen, maar als de eb
het omringende land droogtrekt,
herwinnen de werkers terrein.
Bij St. Maartensdijk is het ge
lukt, bij de Schone Waardin op
Walcheren eveneens, zij het met
veel risico's. Met de vlotheid,
waarmee wij, die niet tot over de
knieën in de blubber staan,
schrijven over het herstel zou
gezegd kunnen worden dat de
SCHROOT VERMOEDELIJK HELFT DUURDER
dijken op Walcheren binnenkort
gedicht zullen zijn. Maar in die
ene zin zou zulk een macht van
noeste arbeid verdisconteerd lig
gen, dat hij, die niet zelf de
schop gehanteerd heeft zich geen
voorstelling kan vormen van wat
er gaande is, op dit zelfde mo
ment in het eilandenrijk.
„ZEG MAAR MEVROUW"
De Koningin is op Goeree ge
weest.. Nooit zullen de mensen,
die haar rond zagen gaan temid
den van ket verwoeste land, haar
gezicht vergeten. „Een lieve
vrouw", zegt een polderwerker,
die zoiets hartelijks misschien
nooit eerder in zijn leven uit
sprak. Velen hebben haar verteld
van wat er gebeurd is. Toen de
helicopter pas was geland, be
groette men haar met Majesteit.
Zij wuifde even met haar hand:
„Zegt U geen Majesteit nu, zeg
maar Mevrouw!". Zo stelde zij
haar mensen, haar volk hoe
duidelijk was hier de verhouding
moeder en kinderen tastbaar!
gerust. Soldaten halen links en
rechts door het water onder
mijnde huizen omver. Zij kijkt er
naar en huivert. Het is haar volk
dat lijdt; zij lijdt mee en wil
troosten, waar maar getroost kan
worden. „Een fantastische vrouw"
DEN HAAG, 12 Febr. De Nederlandse kolenprijs zal tot 1 April
geen veranderingen ondergaan, ondanks het feit, dat de gemeenschap
pelijke Westeuropese markt voor kolen, ijzererts en schroot op 10
Februari is ingesteld. Het in ons land geldende egalisatiesysteem mag
tot 1 April worden gehandhaafd. Wat na 1 April met de kolenprijs
gebeurt, staat nog niet vast, maar algemeen wordt verwacht, dat hij
dan zal stijgen. Ook de schrootprijzen zullen vermoedelijk worden
verhoogd. In dollars uitgedrukt bedragen de prijzen voor schroot in
in de watersnoodweek een ge- ons jand 20.65, in Frankrijk 31.85. in Italië 46, in België 40. in
voel van verbijstering en teleur- Luxemburg 42 en in Duitsland 37. Men verwacht, dat de schrootprijs
stelling heeft verwekt". Het op het Franse niveau zal komen te liggen, hetgeen een verhoging van
blad beweert, dat de prinses van I de Nederlandse schrootprijs met 50 zal betekenen.
De 92-jarige J. Koenraad uit
Stellendam, die werd geëva-
cueerd naar het noodzieken-
1 huis in Rijswijk, heeft sinds
l zijn aankomst aldaar getuurd
over het verlies van zijn&ond
I Pluto. Het arme dier bleek te
zijn verdronken. Donderdag1
heeft de oude man een nieuwe
hond gekregen en de dokter
hoopt, dat Koenraad nu spoe-1
dig zal opknappen. i
(Van onze redacteur)
BONN, 10 Februari 1953.
De nieuwe ski-kampioene van
Hessen heet Maria Erben. Ma
ria, voor vrienden en beken
den: Mariechen, is 15 jaar en
werkt te Bad-Homburg in een
horloge- en klokken winkel,
die blijkbaar geleid wordt
door een zeer goed zakenman.
Deze man namelijk meende
terecht, dat er uit het ski
kampioenschap, dat zijn ver
koopstertje behaalde, wel ka
pitaal te slaan zou zijn. Dies
plaatste hij in zijn etalage een
schild waarop te lezen stond:
„Tegen betaling van 10 Pfen
nig entreegeld is hier de
nieuwe ski-kampioene van
Hessen te bezichtigen".
En ziet de burgers van
Homburg waren begeesterd,
stroomden in groten getale toe
en offerden graag een dubbel
tje in ruil voor het aanschou
wen van Mariechen, die achter
de toonbank staande nerveus
aan haar jurkje frommelde en
alsmaar dieper bloosde. De
baas streek zeer veel 10 Pfen-
nigstukken op en toonde zich
een man van de wereld door
reporters met geldige pers
kaart gratis toe te laten tot de
bezichtiging
(Van onze redacteur)
LONDEN, 12 Februari De Britse minister van Buitenlandse
Zaken Eden heeft in het Lagerhuis medegedeeld, dat met
Egypte een overeenkomst is gesloten over dê toekomst van
Soedan. Zij voorziet in zelfbestuur voor de Soedanezen, gevolgd
door zelfbeschikkingsrecht.
verwacht werd, maar het is geen
verrassing. De laatste dagen was
de hoofdinhoud ervan al onge
veer duidelijk. Enthouisasme om
trent de overeenkomst heerst er
in Engeland totaal niet. Minister
Eden heeft op de eerste plaats
in zijn eigen partij veel critiek
op zijn zwakke beleid te ver
werken gehad.
V erloren
Binnen drie jaar kunnen de
Soedanezen kiezen tussen onaf
hankelijkheid of een verbintenis
met Egypte. In de overgangs
periode zal Soedan, dat acht
millioen inwoners telt, zichzelf
besturen, maar de leiding van
buitenlandse zaken en defensie
zal in die tijd bij een gouverneur-
generaal berusten.
Getekend
De overeenkomst is na lang
durige onderhandelingen gete
kend door generaal Naguib en
de Britse ambassadeur in Egypte,
Stevenson.
ZIJ voorziet in het spoedig
houden van verkiezingen voor
een wetgevende vergadering
voor de gehele Soedan, mogelijk
volgende maand.
Het verdrag is iets vroeger tot
stand gekomen dan te Londen
Het ging de laatste tijd voor
namelijk om de twee tot drie
millioen personen uit het minst
ontwikkelde Soedanese gebied.
De vorige maand werd duidelijk
dat het Foreign Office het poli
tieke spel verloren had tegen
Naguib.
Qe zgn. con-dominion-status
van de Soedan onder Engeland
en Egypte is bijna 54 jaar oud.
Nu ze ten einde loopt zonder
dat Engeland de primitieve be
volking van het Zuidelijk* deel
op de aanvankelijk door haar
toegedachte wijze waarborgen
kan geven, die kort geleden nog
onvoorwaardelijk noodzakelijk
werden geacht, kan de heer
Eden moeilijk een hartelijk ap
plaus van zijn landgenoten ver
wachten. De onafhankelijk con
servatieve Daily Express sprak
van morgen, in vette koppen
van „Het grote verraad"
De Britse regering redt door
de termen van het accoord wel
ongeveer het gezicht, maar het
nieuw verdrag staat fmet klei
nere letters) op dezelfde lüst
van pijnlijke feiten als de neder
laag te Abadan in 1951.
Engeland heeft de Egyptena-
ren door deze overeenkomst nog
niet tot vriend gekregen Gene
raal Naguib heeft dezer dagen
nog herhaaldelijk gezegd: „Eva
cueer het Kanaalgebied en laat
ons baas zijn in eigen huis:
daarna zal er geen Anglo-Egyp-
tisch probleem meer zijn". Aan
dit bekende standpunt voegt hij
toe, dat er van onderhandelin
gen geen sprake kan zijn Enge
land zal onvoorwaardelijk haar
troepen moeten terugtrekken.
Minister Eden heeft inzake de
Soedan toegegeven omdat hij
geen andere keuze meer had, se
dert generaal Naguib de Soeda
nese leiders naar zijn kamp diri
geerde, op een wijze, die de
Britten eerst verbaasd had doen
lachen. Het gaf de generaal niet-
de beste troef in handen.
DEN HAAG. 12 Februari
Het Nationaal Rampenfonds
heeft thans in totaal 38 millioen
gulden ontvangen. In de loop
van Donderdag kwam aan ver
scheidene giften tezamen vier j op 5-
millioen binnen.
Het Canadese Episcopaat heeft,
naar Z. Em. Johannes Kardinaal
de Jong aan het Kajth. Huisves
tingscomité meedeelde, 8000 dol
lar voor het Rampenfonds be
schikbaar gesteld. Verleden week
hebben, naar eerst thans bekend
wordt, zowel H.M. de Koningin,
als prinses Wilhelmina een be
langrijk bedrag geschonken. De
Betuwse gemeente Lienden heeft
10.000 ter beschikking gesteld.
In de Lier met zijn 4500 inwoners
is tot nu toe ƒ23.500 bijeenge
bracht. De Benzine- en Petro-
leummaatschappij te Amsterdam
heeft 25.000 geschonken. Daarbij
komt nog een bijdrage van het
personeel dezer firma.
zegt Dr. von der Fuhr en er i«
geen pose in zijn stem.
GEDRUKT
In Halsteren-dorp ligt een
druk op de mensen. Elke dag
nog spoelen slachtoffers aan
tegen de dijk. Elke dag luidt de
klok, de doodsklokEn elke
dag verzamelt zich het volk in de
kerk voor een uitvaart en elke
dag wordt een vers graf gedol
ven op het ineens half gevulde
kerkhofje. Die dagelijkse herin
nering aan de dood, die een
tiende van de gehele polderbe
volking wegrukte, werkt depri
merend. De mensen spreken dag
in dag uit over de ramp. Zjj
vertellen graag alsof zij, door
aan anderen iets van hun leed
bekend te maken, zichzelf bevrij
den. Daar is het verhaal van de
gemeente-architect, die met da
dood voor ogen de polder introk
om mensen te redden. Zij heb
ben hem gewaarschuwd, klem
mend, dringend, maar hij heeft
de stem van zijn plicht luider
horen roepen. Toen een vloedgolf
kwam, heeft hij zich met drie
andere mensen, armen om elkaar
heen geslagen, staande weten te
houden, maar toen het water
wegebde, werd hjj, die leiding
gegeven had, vermistZijn
stoffelijk overschot is nog niet
geborgen.
Systematisch
Aanpassing aan
industrialisatie-
eisen
DEN HAAG, 13 Febr. In de
thans bij de Tweede kamer inge
diende begroting voor 1953 van
het maatschappelijk werk merkt
de minister op, dat de ontwikke
lingsplannen voor de negen ge
bieden met economische achter
stand aanvulling verdienen ten
aanzien van enige elementen, die
voor de totale ontwikkeling van
de betrokken gebieden van es
sentieel belang zijn.
Behalve achterstand op econo
misch gebied is hier (o.a. in ZW
en NO Noord-Brabant en Noord-
Limburg) ook een achterstand op
maatschappelijk, sociaal-hygië
nisch, cultureel en geestelijk
terrein.
Het is nodig, de aanpassing van
de bevolking in de betrokken ge
bieden aan de eisen voor indus
trialisatie systematisch te be
vorderen.
Mr. Roolvink in
de Tweede Kamer
(Van onze parlement, redacteur)
DEN HAAG, 13 Febr. In de
Tweede Kamervergadering van
gisteren is Mr E. G. M. Roolvink
in de vacature van Mej. Dr De
Waal (die onlangs tot staatsse
cretaris van O. K. en W. werd
benoemd) met de gebruikelijke
beëdiging als lid van de Kamer
voor de KVP-fractie toegelaten.
De intrede van de heer Rool
vink draagt een enigszins bij
zonder karakter. Men zie naar de
rubriek „Commentaar en critiek"
WEERBERICHT
AANHOUDEND KOUD
DE BILT, 13 Febr. Verander
lijke bewolking met voorname
lijk in het Westen van het land
kans op enige sneeuw. Aan
vankelijk weinig wind, later
zwakke, tot matige wind uit
Zuidelijke richtingen. Lichte
vorst tot temperatuur om het
vriespunt, maar vannacht en
morgenochtend in het binnen
land hier en daar matige vorst.
14 Febr.: Zon op 7.58, onder 17.52
Maan op 8.02, onder 18.50.
Eerst nu zijn foto's vrijgegeven over de landing bij Qui-Nhon
door Franco-Vietnamezen. Met landingsboten werden de troepen
naar de wal gebracht.
