Franse Kamerleden
tegen E DG-verd rag
D
Dulles acht ratificatie van
EDG-verdrag waarschijnlijk
Valentijn-dag '4
Ook een MauMau
in de Congo
Sanatorium Beatrixoord
blijft in Appelscha
DE KOOIPOLDERBEWONERS
WILLEN BIJ SLOTEN
^■ijdag 13 Februari 1953
FRIESE KOERIER
3
Om de grote prijs van Qpsterland
De hoofdrolvertolkers uit „Bern fen it folk": G. Jeninga als Freark van Breemen,
de man die in jalousie een moord beging; Mevr. B. de RoosDam als Marij, zijn
vrouw; L. Meesterals pastoor Vogel
TTonderd leden van de Franse Nationale Vergadering hebben een
comité gevormd om het EDG-verdrag te bestrijden. Een der
leden van het comité verklaarde Donderdag te Parijs, dat men in
geheel Frankrijk een campagne zal voeren om de Franse openbare
mening wakker te schudden.
De Europese Kolen- en Staal Ge
meenschap is er in het Franse parle
ment doorgejaagd, doch wij zullen niet
toestaan, dat dit ook met het EDG-
verdrag geschiedt, aldus een der hon
derd parlementsleden.
In het comité hebben vertegenwoor
digers van alle centrum- en rechtse
groeperingen, vanaf aanhangers van
generaal De Gaulle tot radicalen toe,
zitting.
Het comité vindt het al te dwaas,
dat verschillende nationale rege
ringen in oorlogstijd hun eigen be
voegdheden krijgen, terwijl het
E.D.G.-verdrag in vredestijd voor
ziet in een Europees leger onder
boven-nationaal gezag.
V erderfelijke
beginselen
In antwoord op een vraag of de door
Frankrijk voorgestelde wijzigingen te
gemoet komen aan de bezwaren van
het comité antwoordde een oer leden:
„Geen bijvoeringen of amendementen
kunnen verandering brengen in de ver
derfelijke beginselen, waarop het EDG-
verdrag berust''. Hij zei voorts, dat er
een nieuw verdrag moet worden opge
steld overeenkomstig de richtlijnen, die
hebben gegolden voor het in leven
roepen van de NAVO. Daarin moet
worden vastgelegd, dat Groot-Brittan-
nië ten volle zal meewerken bij het tot
stand brengen van een Europese ver
dedigingsgemeenschap. (Reuter)
OVERSTROMINGEN
IN INDONESIË
In verschillende delen van Indo
nesië zijn als gevolg van zware re
gens uitgebreide complexen over
stroomd. Op West-Java zijn tal van
verbindingen verbroken. Ook op Mid-
den-Java is de toestand angstwek
kend. In sommige dorpen staat het
water tot aan de daken van de hui
zen, in andere zijn de woningen zelfs
overstroomd.
Bijna 8000 personen zijn geëvacu
eerd. Duizenden hectaren zijn onder
gelopen. In het gehele land worden
steunacties opgezet.
In de Belgische Congo is een secte
actief, die zich met tovenarij bezig
houdt en die, vooral in de laatste tijd,
door haar optreden aan de Mau-Mau-
acties in Kenia doet denken.
De secte wordt „Rotanga" genoemd.
Zij werkt in een zeer uitgestrekt gebied
ten Noorden van het Albert-meer. dat
grenst aan het Britse Oeganda, tussen
Kenia en de Belgische Congo.
De moeilijkheden in de Belgische
Congo, waarbij tot nu toe slechts in
boorlingen waren betrokken, vielen
samen met de eerste golf van terreur
daden, die door de Mau Mau in 1952 in
Kenia werden gepleegd. Er heeft zich
een aantal gevallen van diefstal, brand
stichting en wraakneming voorgedaan.
Inboorlingen zijn met vergeldingsmaat
regelen bedreigd, indien zij de autori
teiten zouden inlichten over door „Ro-
taaga'Meden gepleegde misdrijven.
Britse minister
naar ons land
De Britse minister van Binnen
landse Zaken, sir David Maxwell Fyfe,
en lady Maxwell Fyfe, zullen morgen
een bezoek aan Nederland brengen.
De minister zal in ons land een
vlucht maken boven de overstroom
de. gebieden en zich op de hoogte
stellen van de methodes, volgens wel
ke in ons land de na de overstromin
gen te verrichten taken worden uit
gevoerd. Hij zal voorts besprekingen
voeren met regeringsautoriteiten.
Daarbij zal de mogelijkheid van En
gelse hulp aan Nederland ter sprake
komen. (ANP).
ip
Culturele Raad van de gé-
meente Opsterland heeft een
prijs van f250 uitgeloofd voor
de best geslaagde dorpswinter
avond. Donderdag opende zwaar
gehandicapt door het slechte weer
Nij Beets de wedstrijd; op 26 Februari
komt Hcnirik aan de beurt, op 3 Maart
Langezwaag, op 19 Maart Bakkevecn
en zo mogelijk wordt ook een avond
georganiseerd in Beetsterzwaag.
Al was de zaal van 't fraaie buurt
huis te Nij Beets maar voor een
kwart gevuld, toch kan men de start
van de dorpswinteravond-wedstrijd
r.iet slecht noemen. Integendeel, de
toneelvereniging „Kliuwend Omheech"
heeft een zeer dramatisch stuk van
Antoon Coolen, in het Fries overge
bracht door Abe Brouwer, op uitste
kende wij: naar voren gebracht.
Toen na de eerste acte de spelers een
maal gewend waren aan de rijen lege
stoelen, hebben zij stuk voor stuk ook
hun kunnen laten zien en horen.
Vooraan
Eigenlijk was burgemeester Harms-
ma, die ter ere van deze eerste „cul
turele" bijeenkomst van het seizoen
ae aanwezigen een welkomstwoord
toesprak, hier al bij voorbaat van
overtuigd. Hij immers was zeer ver
heugd over het feit, dat het begin in
Nij Beets zou zijn; deze streek, die
vroeger vaak in ietwat ongunstige zin
werd genoemd, heeft zich de laatste
jaren op velerlei gebied vooraan ge
plaatst.
Zo is b.v. Beets bij de actie voor het
Rampenfonds ook zeer goed voor de
dag .gekomen. Op cultureel gebied
heerst hier een grote activiteit. De
burgemeester memoreerde even de
gang van zaken, die tot het uitschrij
ven van de dorpsavond wedstrijd aan
leiding had gegeven.
M ogelijkheden
De Culturele Raad van Opsterland
had het vorige seizoen voor de uit
voeringen in de verschillende dorpen
vaak gebruik moeten maken van to
neelgezelschappen van buitem de ge
meente, van het Frysk Orkest, van
Balletgroepen, enz. Maar het lag juist
in de bedoeling, het dorpsleven zelf
te stimuleren en activeren, en de zeer
geslaagde dorpsavond te Bakkeveen,
verleden jaar gehouden, toonde de
vele mogelijkheden. Het uitschrijven
van de wedstrijden moet dan ook een
stimulans zijn voor de dorpsvereni
gingen, om in gezamenlijke arbeid zo
goed mogelijk voor de dag te komen.
Burgemeester Harmsma vond het
een verheugend teken, dat de heren
jury leden ondanks gladde wegen en
slecht weer toch de reis hadden wil
len maken. Burgemeester Van Eek van
Achtkarspelen, de heren Schippers en
Freark Dam uit Drachten heette hij
dan ook hartelijk welkom.
Niet te hoog
„Bern fen it folk" is de Friese titel
van het toneelstuk „Kinderen uit ons
volk" van Antoon Coolen. „Kliuwend
omheech" heeft met het kiezen van
dit stuk wel zeer hoog gegrepen, ge
lukkig niet te hoog. Het stuk speelt
in een boerenmilieu en is voor ons
Friezen als zodanig ook wel aanvaard-
De jury, van links naar rechts: Burg. van Eek, de heer Schippers, de heer Dam
en als belangstellende toeschouvjer burgemeester Harmsma
baar. De hoofdpersoon echter is de
pastoor in Nij Beets meesterlijk ge
speeld door de heer L. Meester - en
dus een figuur, die wij in onze toneel
wereld niet kennen. Toch konden we
het waarderen.
In de puntjes
De jury was aanwezig, dus kunnen
wij ons beter met stuk en spelers niet
bemoeien. Wel mag genoemd worden
de grote zorg, waarmede decors en
toneel-opbouw uitgevoerd waren, alles
was tot in de puntjes in orde. Met
onweer, bliksem en donder, zoals wij
ze op de dorpstonelen nog nooit ge
hoord of gezien hebben.
Men mag het jammer vinden, dat
er niet meer mensen sneeuw en storm
getrotseerd hebben, om deze avond
bij te wonen. Maar de vele land- en
zandwegen waren gisteravond werke
lijk onbegaanbaar.
Tussen de bedrijven door zong een
kwartet van de Chr. zangvereniging
op zeer verdienstelijke wijze enige lie
deren en speelden twee accordeon-
virtuosen uit Nij Beets.
Raad Ooststellingwerf
Aan het begin van de raadsverga
dering bracht burgemeester Bonte
koe dank aan de inwoners van de ge
meente voor de hulpactie aan het
overstroomde gebied.
De heer Ad. Vondeling (Arb.) zei
verheugd te zijn, dat Ooststellingwerf
thans is toegetreden tot de I.W.G.L.
en vroeg of al bekend is, waar de wa
tertoren zal komen.
De voorzitter deelde mede, dat men
te Appelscha druk bezig is met voor
lopige boringen en dat in afwijking
van het voorlopige plan in Appelscha
geen watertoren zal komen.
Voorts is meegedeeld, dat de den
tal car voor de schooltandverzorging
voor driekwart klaar is en dat het in
de bedoeling ligt om de dienst op 1
April a.s. gelijktijdig met de opening
van de nieuwe o.l. school te Hauler-
wijk-Beneden in deze nieuwe school
te doen starten.
Beatrixoord
In behandeling kwam toen de brief
van de vereniging tot oprichting en
exploitatie van een sanatorium voor
lijders aan tuberculose „Beatrixoord",
gevestigd te Leeuwarden, naar aan
leiding van vragen gesteld door het
raadslid de heer Ad. Vondeling. Om
trent dit punt deelde de heer Vonde
ling mede. dat ingewijden in Appel
scha en Friesland niet gerust zijn.
Het is noodzakelijk, aldus de heer
Vondeling, dat Friesland op zijn hoede
is.
De voorzitter deelde mede, dat de
secretaris van de vereniging, bur
gemeester Kuperus van Heeren
veen, hem uitdrukkelijk heeft ver
klaard, dat het niet in het voor
nemen ligt, om uit Appelsga te
verdwijnen.
De heer Vondeling was niet ge-
Er moeten evenwel nog talrijke
hindernissen overwonnen worden
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken verklaarde gis
teravond voor de Amerikaanse radio, dat de Europese Defensie
Gemeenschap niet dood is, doch slechts slaapt. Hij zei, dat er een
goede kans bestaat, dat het verdrag van kracht wordt. Vele hin
dernissen moeten nog overwonnen worden, doch de wil tot door
zetten is er, aldus Foster Dulles.
Voorts verklaarde hij, dat er in de
door hem en Stassen bezochte Europese
staten veel goede wil en vriendschap
pelijke gezindheid jegens de Verenig
de Staten bestaan. „Wij hebben echter
ook vastgesteld, aldus Dulles, dat
men hier en daar bevreesd was, dat de
V.S. niet het leiderschap zou kunnen
opbrengen, waartoe zij krachtens hun
positie in de vrije wereld geroepen zijn.
Men twijfelde niet aan ons materieel
vermogen, maar men betwijfelde soms
of wij als staat reeds zoveel wijsheid
vergaard hebben om deze materiële
macht op de juiste wijze aan te wen
den".
Verantwoordelijkheid
,Ik wil daarom alle Amerikanen er
aan herinneren", zo vervolgde Dulles,
„dat zij een reusachtige verantwoorde
lijkheid dragen. Elke verkeerde stap
kan een ramp zijn, niet slechts voor de
V.S., maar evenzeer voor de bondge
noten. En de mogelijkheid bestaat, dat
onze vrienden dan zelfs meer te lijden
zouden hebben dan wijzelf.
Wij moeten daarom, als natie, ge
matigd en met zelfbeheersing op tre
den. Te allen tijde moeten wij ons be
wust blijven van de grote verantwoor
delijkheid der V.S."
Veel afbreuk
Dulles zei verder, dat Europa de wieg
van Amerika's beschaving was. Wan
neer het industriële vermogen van
f Reuter). Europa beheerst zou worden door vij- blust. (Reuter)
anden van de V.S. zou dit Amerika zeer
veel afbreuk kunnen doen.
Tenslotte zei hij nog, dat men niet
had getracht Europa een Amerikaans
stelsel op te dringen. Men had de plan
nen van de Europese leiders gesteund.
(Reuter).
Commumstenleiders
in Frankrijk
vangen bot
De oproep van de Franse commu
nisten om Donderdag te maken tot
een „dag van actie", met stakingen,
protestbijeenkomsten enz., heeft vrij
wel nergens in Frankrijk weerklank
gevonden. Bij de Renaultfabrieken
woonden slecht ongeveer honderd van
de 40.000 arbeiders een door het com
munistische algemene vakverbond be
legde vergadering bij. Alle openbare
diensten werkten normaal. (Reuter).
Schip op zee in brand
Het 7.953 ton metende Amerikaanse
vrachtschip „President Pierfce" is op
zee in brand gevlogen, na een ont
ploffing in de ruimen.
Het te hulp gekomen transport
schip „George Clymer" van de Ame
rikaanse marine heeft twee leden van
de bemanning en alle negen passa
giers aan boord genomen.
De brand is door de bemanning ge-
„Spi.
in Tsjecho-Slowakije
Vandaag begint te Ostrava in
Tsjecho Slowakije een proces tegen
negen „spionnen", die er van worden
beschuldigd voor de Britse geheime
dienst te hebben gewerkt. Dit zou ge
schied zijn onder leiding van de voor
malige tweede secretaris van de Britse
ambassade te Praag, Neil Gardner.
Deze Gardner werd in 1951 uit Tsje
cho Slowakije verbannen omdat hij
„op heterdaad wat betrapt bij het
zich toeëigenen van Tsjechoslowaakse
staatspapieren". (Reuter)
Hevige sneeuwstorm in
Noord-Engeland
en Wales
Als gevolg van een sneeuwstorm
zijn in Noord-Engeland en Wales
verscheidene dorpen afgesneden. De
storm woedt nu al drie dagen. Hon
derden auto's zijn door de bestuur
ders achtergelaten, omdat ze onder
een laag sneeuw bedolven waren.
Ten minste veertig hoofdwegen en
200 andere wegen zijn geheel ge
blokkeerd. Op sommige plaatsen lig
gen duinen van meer dan drie meter
hoog. (Reuter)
Een laborant te Leiden had zich
als arts voorgedaan en wist zo binnen
te dringen in het Laboratorium voor
het Ned. Instituut voor preventieve ge
neeskunde te Leiden. Bij zijn werk
zaamheden stal hij microscopen, lenzen
en ander materiaal. De man is veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf met
aftrek. (A.N.P.)
rust gesteld en wees er op, dat de
voorzitter van de vereniging, de
heer P. Eringa, reeds in 1950 heeft
beloofd, binnenkort te zullen aftre
den. Ik vrees, aldus de heer Von
deling, dat het bestuur van Bea
trixoord niet volledig op de hoogte
is met de plannen van het dage
lijks bestuur.
De voorzitter merkte naar aanleiding
van het gesprokene van de heer Von
deling op, dat de propaganda voor het
sanatorium in Friesland te slap is. No
dig is een massale ledenwerfactie.
Weg door Willemstad
Langdurig is gesproken over het
adres van Th. Kootstra en anderen, in
woners van de Willemstad onder Ap
pelsga. waarbij wordt verzocht enige
wijziging te brengen in het plan van
een weg door de zg. „tachtig bunder"
in die zin. dat de weg wordt aangelegd
door de Willemstad.
De heer Van Rozen (V.V.D.) was
van mening, dat de aanleg door de
Willemstad veel voordeliger is dan het
nu gevolgde tracee, welke mening de
heer Ad. Vondeling en wethouder
Zwart (C.H.U.) bestreden.
Een verzoek van de slagerspatroons-
vereniging in Ooststellingwerf, waarbij
een verplichte sluiting van slagerswin
kels gedurende zes werkdagen per jaar
wordt voorgeschreven, wordt in han
den van B. en W. gesteld om advies.
Hetzelfde gebeurde met een adres van
de Chr. Woningbouwvereniging ,.De
Stellingwerven" om toewijzing van een
gedeelte van het bouwvolume voor '53
en een adres van de vereniging voor
plaatselijke belangen „Vooruitgang" te
Haulerwijk om verharding van eer
zandweg voorbij de Elleboog te Hau«
lerwijk-boven. Een motie van de heer
Oppers (C.P.N.) om een lokaal van de
o.l. school te Haulerwijk-boven af te
staan aan het bestuur van de kleuter
schoolontwikkeling wordt niet onder
steund.
Een motie van de heer Oppers
om van gemeentewege een bedrag be
schikbaar te stellen ten bate van het
Rampenfonds kreeg evenmin steun.
Aan Halbesma's beton- en aanne
mingsbedrijf te Leeuwarden werd
voor de som van f48.424 onderhands
opgedragen de uitvoering van twee
vaste oeververbindingen te Hauler-
wijk-beneden en Hauler wij k-midden.
Ten behoeve van Us Blau Hiem te
Appelscha is garantie verleend voor
rente en aflossing van een geldlening
van f 6000. Eenzelfde garantie wordt
verleend aan V.V.V.-plaatselijke be
langen te Appelscha voor een lening
van f 12.000 voor verbetering van 't
openluchttheater.
Na de geheime zitting is tot onder
wijzer aan de o.l. school te Appelscha-
boven de heer N. Wiskie te Amster
dam benoemd. De heer W. Oldersma
te Oosterwolde kreeg een vaste aan-
Joure krijgt Prot.
Chr. rusthuis
De gemeenteraad van Haskerland
heeft gisteren breedvoerig besprekin
gen gevoerd over de voorstellen tot
stichting van een rusthuis te Joure.
Tenslotte is besloten over te gaan tot
de bouw van een prot. christelijk rust
huis. De plannen voor de bouw van de
nieuwe inrichting (het tegenwoordige
armhuis is al lang ongeschikt) zijn al
jaren hangende. De fracties van de
P. v. d. A. en V.V.D. achtten de stich
ting van een tehuis voor alle gezindten
het meest aanbevelenswaardig, doch de
raadsmeerderheid kon daarin niet mee
gaan en kwam tot het reeds genoemde
besluit.
Als protest verlieten de leden van de
P. v. d. A.-fractie toen de raadszaal.
Tegen een onvoorzichtig
jachtopziener acht
maanden geëist
De jachtopziener W. B. te Herwij
nen gebruikte het vorige jaar tijdens
een schermutseling met iemand in
een jachtveld zijn geweer op onver
antwoorde wijze. Plotseling ging een
schot af en een man werd daarbij
dodelijk getroffen. Voor de rechtbank
was hij vrij gesproken van dood door
schuld, doch de officier van justitie
had appel aangetekend.
Voor het Haagse Gerechtshof is nu
acht maanden gevangenisstraf ge-
eist. Een getuige had B. horen zeg
gen tegen de gedode man: ,-Als je
over de brug komt, schiet ik oe ka
pot." De procureur-generaal zei, dat
niet van doodslag gesproken kan
worden. Wel is hoogst onvoorzichtig
met het geweer gemanoeuvreerd. De
verdediger wees er op, dat B. niet
veilig is voor de woede van de dorps
bewoners. (A.N.P.)
Prins Bernhard in
rampgebied
Prins Bernhard bracht Donderdag met
een Amerikaanse helicoptère een be
zoek aan verscheidene plaatsen in de
getroffen gebieden. Hij bezichtigde het
wérk van burger- en militair personeel
en.stelde zich op de hoogte van de vor
deringen, die er zijn gemaakt met het
herstel van de dijken. In Klundert had
de Prins nog contact met de Italiaanse
brandweerlieden, die bij het versterken
van de dijken behulpzaam waren.
Viruly is „commodore"
De bekende Nederlandse vlieger A.
Viruly, die al 25 jaar de stuurknuppel
hanteert, is benoemd tot commodore
op de Noordatlantische routes van de
KLM. Deze rang geeft hem het recht
tot het dragen van een gouden ster
boven de galons. De titel van alge
meen chef-vlieger, die Viruly nu on
geveer zeven jaar voert, is met de be
noeming komen te vervallen.
Sedert hij in 1927 zijn brevet ver
wierf, heeft Viruly bijna 5 millioen
kilometers door de lucht afgelegd, of
125 vluchten rond de aarde. Tijdens
zijn vluchten maakte hij kennis met
58 landen; hij vervoerde meer dan"
60.000 passagiers en 4 millioen kg
vracht. (ANP).
^Advertentie)
Snuif en wrijf
Uw verkoudheid van neus.
keel of borst weg met
stelling als concierge aan de BLO-
school. Aan de heer S. G. de Vries te
Oosterwolde is eervol ontslag ver
leend als onderwijzer aan de o.L-
school.
De heer A. van Dijk, directeur van
gemeentewerken verkrijgt per 1 Mei
op de meest eervolle wijze ontslag on
der dankbetuiging voor de vele en
langdurige diensten, de gemeente be
wezen.
De voorzitter deelde mede, dat het
in de bedoeling ligt om in een daartoe
speciaal te beleggen raadsvergadering
afscheid van de heer Van Dijk te ne
men.
Voor de uitbreiding van een indus-
trieterein te Appelscha is 0.88.40 ha
grond aangekocht van de wed. H. A.
Zwart te Appelscha. De gemeente
staat hiervoor pl.m. 2.99.00 ha grond
in het Jardingaveld af.
Tegen dit besluit stemden de heren
Oppers en Kuperus (c.p.n-) en Sein-
stra (Middenstand).
Een voorstel van de heer Groene-
veld (arb.) om het presentiegeld van
deze raadsvergadering af te staan aan
het Rampenfonds is met algemene
stemmen aangenomen. Burgemeester
en secretaris zullen dit bedrag nog
met f20.verhogen.
Raad Sloten
In de raadsvergadering is ingekomen
een verzoek van de bewoners van de
Kooipolder, om als inwoners van Slo
ten te mogen worden opgenomen. De
afstand van De Kooi naar Sloten is
slechts l/r km, naar Lemmer ettelyke
km meer. Voor zuivelfabriek, post, kerk
en school is men op Sloten aangewe
zen. Als leden van kiesvereniging en
begrafenisvereniging ressorteert men
onder Lemmer. Het verzoek is in han
den van B. en W. gesteld om advies.
In het begin van de vergadering
heeft burgemeester Alta woorden van
deelneming gesproken met de slacht
offers van de overstroming.
Voor de betrekking van gemeente
ontvanger-ambtenaar ter secretarie
hadden B. en W. de volgende aanbeve-
Dag der Vriendschap-Dag van
Bloemen!
(Advertentie)
ling aangeboden: 1 A. F. van Milgen te
Genemuiden, 2 W. Liengs te IJlst, bei
den le ambtenaar ter secretarie hunner
gemeente.
Na een langdurige besloten zitting is
nummer 1 van de aanbeveling benoemd
Besloten is f 1000 te zenden aan het
Rampenfonds.
Op voorstel van de P.v.d.A.-fractie
zullen de raadsleden ook het presen
tiegeld over 1952 voor dat doel afstaan
(f 153). De burgemeester voegde hier
aan toe een maand representatiegeld,
ten bedrage van f 35.
De gemeenteontvanger Vader is uit
geluid met veel dank voor alles, wat
hij voor de stad heeft gedaan, ook op
het gebied van het vreemdelingenver
keer, E.H.B.O. enz.
Hoe staat het met de wegomlegging?.
vroeg de heer H. B. de Jong. De voor
zitter zei, dat het uitbreidingsplan van
ir Vegter nog niet klaar is.
De heer De Jong beklaagde zich er
over, dat alles zo lang duurt. Al jaren
is men met de plannen bezig en de wo
ningen aan de Dubbelstraat lijden ont
zettend van het verkeer.
