Bij Kruiningen werken de Zeeuwen aan verbetering der dijken Zeeuwse watersnood dreigt Yerseke's oestercultuur met werkloosheid MATROZENSHAG Hamers en zandzakken, maar ook tractoren en draglines Met onze laarzen soms tot de enkels toe in de modder, baggeren we over de dijk, waar auto's, geladen met puin, zand, grind en zandzakken, voortdurend af en aan rijden. Zij spuiten hopen modder op, die de enkele eenzame wandelaar maken tot een grondwerker. Rechts van ons, in de Kruiningse polder, strekt zich een eindeloze watervlakte uit, waarin talloze kapotgeslagen huizen en boerderijen ver dronken staan. De lucht is onheilspellend donker en het water, dat hier tientallen het leven kostte, vertoont witte kuifjes. Het vreet wat anderen schrijven ,,Lucfor et Emergo" blijft! Depot van 50.000 zandzakken achter de hand (Van onze eigen verslaggever) Slechts een luttele vier. vijfhonderd meter laag land scheiden nabij Krui ningen op Zuid-Beveland de Westerschelde van de Oosterschelde. Daartussen loopt een dijk van Krabbendijke naar Yerseke, die moet voorkomen, dat beide Scheldes eikaars gezelschap gaan zoeken. Want. zou dit gebeuren, dan is het leed niet te overzien. We staan op "de dijk en boven het geloei van de harde Westenwind uit proberen we een gesprek te voeren met opzichter Joosse. onder wiens leiding een gedeelte van de dijk met rijshout wordt, versterkt. „Wanneer hier een gat in de dijk slaat en Ooster- en Westerschelde één worden, gaat een groot gedeelte van Zuid-Beveland er aan", schreeuwt hij ons toe. „Enfin, wordt het benauwd, dan heb ik hier achter een depót met een vijftigduizend zakken, die met zand gevuld, een flinke versteviging betekenen a'&n de dijk. De mannen uit deze omgeving weten dat, Hun vrouwen en kinderen zijn naar veiliger oorden overgebracht, maar zij zijn gebleven en vechten hun verbeten strijd. Een strijd, die hen verbindt met tal van geslachten voor hen: zonder draglines en andere ingenieuze producten van de moderne techniek. Een strijd, voornamelijk met zandzakken en grote houten hamers, waarmede de mannen zonder veel te zeggen aan de voet van de dijk smalle paaltjes de grond in drijven. Modern zijn alleen de auto's en de tractoren, welke laatste ook dienst doen om de gezollen cadavers van prachtig zwartbont vee en stoere Belzen op de dijk te trekken. De boeren, die hier worstelen om het water meester te blijven, hebben de afgelopen weken al honderdtallen ca davers gezien, maar toch blijven zij er naar kijken, zwijgend en met strakke gezichten. Wapendevies blijft van kracht Aan het lichten van grote gaten is men op Zuid-Beveland nog met toe. En van Amerikanen, die improvisorisch dijken dicht gooien met behulp van Bailybruggen en rotsblokken, heeft memand gehoord. Vooralsnog beperkt men zich in deze om geving tot het verbeteren van de dijken en dat vraagt werk genoeg. Dag en nacht gaat het door en wordt bewezen, dat de oude Zeeuwse wapendevies geen frase is: ik worstel en ontkom. De mannen hier worstelen. Zullen ze op dit punt. na zoveel terreinverlies. ontkomen, overwinnen? Een ogenblik draaien we ons om, met de rug naar de wind, die door merg en been dringt. En dan zien we, tot onze grote verwondering, in z'n veelkleurige pracht de regenboog: herinnering aan een overstroming ontelbaar vele malen om vangrijker dan ons land heeft geteisterd Het kan niet anders of we denken aan de eeuwenoude woorden, die in het Boek Genesis staan opgetekend: „Wanneer Ik dan wolken over de aarde breng en de boog in de wolken verschijnt, zal Ik Miin verbond gedenken, dat tussen U en alle vlees bestaat, zodat de wateren niet weer tot een vloed zullen worden om al wat leeft te verderven. De regenboog, in déze omstandigheden! Geen tijd om door te denken Maar voor meditatie hebben de mensen die hier werken, geen. tijd. Regelmatig blijven de hamers doorslaan. Eén man houdt de paal recht en twee anderen ge ven om de beurt een fikse klap. „Pas op je vingers", zegt er één als de aandacht van zjjn maat dreigt te verslappen. „Van een tik op je hand krijg je zomersproeten" Slechts even gunnen de mannen zich een ogenblik rust. Dat is wanneer een kleine groene Fordson stopt met het wapen van Amsterdam er op en een sol date van het leger van William Booth als inzittende, die in papieren bekers hete koffie uitdeelt. Het is maar een kort oponthoud. Op de achtergrond ligt het verdronken Kruiningen, dat als illustratie van het vernietigend werk van "net woe dende water, een voortdurende stimu lans is. Wanneer het laag water is, begeeft zich een lange stoet amphibievoertuigen, vrachtauto's en zelfs paard en wagens te Persoonlijke moed Uit ..De Rotterdammernemen we over In dagen van nood leert men de mens vaak beter kennen dan in tijden van voorspoed. Er is na de ramp veel persoonlijke moed en zin voor plichtsbetrachting getoond. We mogen hier wel eens vermelden tien tallen burgemeesters uit evenzovele door het water overvallen plaatsen, die in en kele ogenblikken voor gigantische en nau welijks te venverken moeilijkheden kwa men te staan. Als we hen eren. dan denken we ook aan de plaatselijke colleges en hun wakkere assistenten, de gemeente-secre tarissen. Zij zijn in deze dagen zonder veel omhaal, maar ook als kerels naar voren getreden aan het hoofd van hun zwaar getroffen burgerij. Met zulke mensen durft men ook de wederopbouw aan te pakken. Evenzeer denken we aan de staaltjes van doortastendheid en van moed, door mili tairen aan de dag gelegd. Hen allen wil len wij eren in die sergeant, die, toen er ergens op een moment een coördinerende leiding nodig was, daarin op voortreffelij ke wijze voorzag. In zulk een man schuilt een officier. Ruimschoots maakte hij goed. wat anderen, die wegens plichtsverzuim moesten worden gedegradeerd, bedierven; En hij 'stond in het besef van 'zijn hoge plicht waarlijk niet alleen. Domme demagogie „Het.Vrije Volk" schrijft nog eens over het gewroet van de C.P.N. Commentaar over bodig Nu de allerkritiekste uren voorbij zijn en geen mensen meer in direct levensge vaar verkeren, is het misschien goed nog even aandacht te schenken aan de houding van de communistische leiders en aan het bijzonder afstotelijke geschrijf in De Waar heid. Het Nationale Rampenfonds is in de Waarheid niet aanbevolen en slechts één enkele keer genoemd. Maandag werd van de regering verlangd, dat zij centraal zou hebben ingegrepen, wat in de eerste uren nog onmogelijk was. Bij het bekend worden van de ramp is er dadelijk van alle zijden spontaan hulp geboden en daarvan is dankbaar gebruik gemaakt. Zodra er echter lijn in het werk kwam en er inderdaad iets van organi satie uit de grond werd gestampt, kwam de CPN met haar zielige comiteetjes voor volkshulp en haar jeugdbrigades om de eensgezinde en gecoördineerde hulp te doorkruisen. Toen duizenden nog in levensgevaar ver keerden. schreef De Waarheid over de hulpactie: ..Amerikaanse soldaten zijn daar bij ongewenst. Men haalt ze onder fanfare- geschetter het land in en wie kan zeg gen. wanneer ze zullen verdwijnen Op Dinsdag, toen er reed honderden tonnen goederen en millioenen guldens waren ingezameld, moesten er zo nodig comité's voor volkshulp worden opgericht. Op Woensdag schreef De Waarheid „Waaróm moeten de Amerikanen uit West- Duitsland komen, terwijl er Nederlanders met het benodigde materiaal wachten Reden foi zelfcriiiek En het blad vervolgt: En op Zaterdag schreef Paul de Groot „Ook de helicoptères en and c materiaal, dat de Amerikaanse legerleiding uit het naburige Rijnland stuurde, zijn zeer wel kom". Dit verhinderde de man echter niet in hetzelfde artikel te schrijven over „die Amerikaanse pest-generaals" Het toppunt van draaierij en domme de magogie bereikte deze opperzuiveraar ech ter, toen hij, nog steeds in hetzelfde arti kel schreef, dat de Nederlanders niet be schikten over helicoptères en amphibie voertuigen. „want het gaat immers om de aanval tegen het Oosten" I .Jaja, en daarom konden wij dié helicop tères en amphibie-voertuigen lenen van de Amerikanen Paul de Groot en zijn trawanten zitten in het nauw. Hun pogingen om een wig te drijven in de eenheid, die in de uren van nood was ontstaan, hebben volkon.en ge faald. De bisamratten hebben hun kans niet gekregen. De C.P.N. heeft weer overvloedig reden tot zelfcriiiek en Paul de Groot zal de straffen uitdelen. 36. Breng me bij de koning", drong Pikko aan. De schildwacht stak zijn arm op en de ophaalbrug werd neergelaten. Twee hellebaardiers kwamen aangelo pen. De schildwacht wisselde enkele woorden en toen mocht Pikko mee de brug over. „De koning slaapt natuurlijk al", zei de ene soldaat, „maar ik zal je bij een offi cier brengen". Ze traden het wachtlokaal binnen. Ach ter een tafel zal de commandant te schrij ven- Het leek Pikko een hoge officier- De hellebaardiers stonden stram. „Vertel het maar", zei één van hen tot Pikko. En Pikko vertelde opnieuw, gejaagd en opgewonden. „Vannacht willen ze het prinsje ontvoe ren door een geheime gang. Er moeten vlug soldaten naar de herberg aan de andere kant van de stad en naar het ka mertje van het prinsje. Misschien is het ,al te laat. De Jaarbeurs en de vrcuw Van 27 April t.e.m. 2 Mei wordt in Utrecht de Landbouwbeurs gehouden en de vele agrariërs, die dan ongetwijfeld weer naar de Domstad trekken, zullen er goed aan doen als zij hun vrouwen niet thuis laten. Aan deze beurs is nl. de ten toonstelling „Schouw voor de Vrouw" verbonden, die is georganiseerd door de gezamenlijke bonden van plattelands vrouwen. In de nieuwe Jaarbeurshal op het Croe- selaan-terrein zullen dan exposities wor den ingericht van meubelen, woning textiel. huishoudelijke artikelen e.d. en deze artikelen zijn speciaal afgestemd op de behoeften van het plattelandsgezin. Op uitgebreide schaal zullen de bezoek sters worden voorgelicht over efficiëncy in de huishouding en de inrichting van de woning op het platteland. Aangezien de exposities en de voorlichting in tijd schriften op deze terreinen zich vrijwel altijd richten tot het stadsgezin. verdient deze manifestatie, waarbij het accent nu eens anders is gelegd, zeker grote belang stelling. (Advertentie) HET GENEEST VLUGGER EN BETER wanneer Gij er Akker s Kloosterbalsem op doet. Deze heerlijke, zuiverende wondbalsem reinigt en geneest'wonden van allerlei aard, (speciaal ook brandwonden), voorkomt ontsteking (zweren) en bevordert de zo belangrijke groei van de nieuwe huid. Maar ook als wrijfmlddel bij rheu- matiek, spierpijn en lendenpijn wordt Akkers Kloosterbalsem al drie geslachten lang geprezen melde bekende woorden- „Geen goud zo goed". water om de circa tachtig dorpelingen, die in Kruiningen zijn achtergebleven, van levensmiddelen te voorzien en evacué's te vervoeren, die hun/zwaar getroffen wo ningen nog eens willen inspecteren. „Saarland hilft" „Komt U vandaag nog terug?" vragen we in het Engels aan een chauffeur van een d-uck, die gekleed is in een Ameri kaans uniform. En onmiddellijk antwoordt hij: „Ja. wir kommen heute noch wieder zurück." De „Amerikanen" zijn onver valste Duitsers, die met hun amphibie voertuigen uitstekend werk doen. Aan onze eertijdse bezetter herinnert ook een bord op het drooggevallen plein bij de kerk, waarvan de torenklok precies op tijd zijn zes slagen doet horen. Dat is het enige normale in dit door water en slik bedekte dorp. „Saarland hilft. Hilfsaktion der Saarlandischen Regierung", staat er op het bord! Maandag hebben Duitsers levensmiddelen gebracht en een enorme waterketel Wanneer we na enige tijd in de schemer door hóogopspattend water terug rijden naar de vaste wal, is op de dijk naar Krabbendijke al een licht ontstoken. Nóg is de strijd niet ge wonnen. De worsteling duurt voort.... Grote indirecte schade door exportverbod (Van een eigen verslaggever) Yerseke. 11 Febr. „Ach ja, u moet denken: de oestercultuur is een zeer conjunctuurgevoelig bedrijf: gaat het goed. dan hebben we hier welvaart, maar wanneer er de klad in komt, is het niet best" We zitten tegenover Yerseke's burgemeester, de heer Willemsen, die met het overgrote deel van zijn gemeentenaren nogal bezorgd is over het verbod om oes ters te exporteren. Zo'n negentig procent van Yersekenaren is bij de oester- en mos selcultuur betrokken en wanneer het verbod niet spoedig wordt opgeheven, lopen er over een dag of wat verscheidene mannen werkloos rond. Drie honderd kwekers in Yerseke getrolfen Het exportverbod, dat de bewoners van Yerseke momenteel zo veel zorgen baart, is een gevolg van de overstromingen, die dit dorp overigens niet zo ontzettend veel schade hebben berokkend. De hoge zeedijk, waarachter het plaatsje knus verborgen ligt. heeft het water van de Oosterschelde binnen zijn perken weten .te houden, maar niet kunnen voorkomen, dat verscheidene loodsen zware schade op liepen. „Die kan wel op een paar ton worden geschat", zegt de burgemeester. „En wanneer u dan nog bedenkt hoe duur het materiaal is, zult u wel begrijpen, dat dit verbod niet plezierig is." De man, aan wie het is tc wijten, is dr. Grijns van 't Bacteriologisch Laboratorium te Bergen op Zoom, die tegen het bestuur van „De Visserij op de Zeeuwse stromen" heeft gezegd: „Laten we alsjeblieft de ex port een poosje stopzetten en eens afwach ten of het door cadavers beèmétte water ook geyaar .yopr. .de,..oe,slers oplever,).". De circa vijftig exporteurs, die Yerseke telt, hebben daarop de hoofden bij elkaar gestoken en zijn tot de conclusie gekomen, dat voor besmetting via de oesters abso luut niet behoeft te worden gevreesd Ze schrikken er niet voor terug om te zeggen: „het bedrijf dreigt noodlijdend te worden", maar kunnen toch ook weer niet zeggen, dat ze het verbod nu helemaal onverstan dig vinden. Want ze weten drommels goed, dat hun oesters en mosselen direct de schuld krijgen, wanneer er ergens eens typhus of zo zou uitbreken. „En dan zijn we nog verder van huis", zegt de heer Ver wijs. die tot de grootste exporteurs kan worden gerekend. „Al gaf u duizend gul den voor twaalf oesters, dan kreeg u ze nog niet", zegt hij. Verbod tot 1 Mei? Niemand weet hoe lang het verbod zal duren, maar men noemt de datum van 1 Mei. Zou dit inderdaad het geval zijn. dan wordt het een schadepost van zo n twaalf honderd duizend gulden, wat zacht ge zegd voor Yerseke een flinke klap is. Een klap. die ze des te harder voelen wanneer ze van Belgische vishandelaren het dringend verzoek krijgen: stuur ons toch oesters". Of deze mensen ze echter zo gemakkelijk kwijt zouden raken, als zij vermoeden, is overigens nog de vraag, want burgemeester Willemsen hoorde een Belg beweren: .„Me neer, in Brussel eten we zelfs geen gekook te vis, laat staan rauwe oesters en mosse len". Of de vrees, die hieruit spreekt, nu werkelijk gerechtvaardigd is, blijft een open vraag. De cadavers, die in de Zeeuwse wa teren rond drijven, zijn een natuurlijke dood gestorven en wanneer de dierenarts uit Goes, dr. G. Wagenaar, het voor het zeggen had, zou hij de oesters onmiddellijk een certificaat van gezondheid meegeven. Aan overstromingen zit zoveel vast Intussen zijn de oesters die de Romei nen, de befaamde lekkerbekken uit de Oudheid al op hoge waarde schatten voor de Yersekenaren de- gebakken péren, waarmee je lelijk in je maag kunt zitten. De winter is het hoogseizoen voor de lief hebber van deze „delicatesse der Zeeuwse stromen" en wanneer strenge vorst zulks niet verhindert, zijn de circa driéhonderd Yerseker kwekers in deze tijd van het jaar op de percelen druk aan het vissen. „Ja, meneer", zegt een oude Yersekenaar ons met bedachtzame wijsheid, „bij schade door overstromingen denken de mensen alleen maar aan kapotte huizen en ondergelopen akkers, maar u ziet. dat er nog wel wat meer aan vast zit." We kunnen het alleen maar beamen. Tijdens de verkiezingscampagne in 1952 in de V.S. zijn valse beschuldigin gen geuit tegen de huidige vice-president der V.S. Nixon. Een sub-commissie van de Amerikaanse Senaat heeft het uitge maakt. Advertentie) VAN ROSSEM S %Z>CELES^ Cli ié Uet 3Coninkrijlz 3 Een Amerikaanse feuilleton door Dr James H. Hunter „Luister dan eens even goed naar me. Even geleden zei jc, dat jullie ons intellec tueel de baas zijn.. Ik zeg „ons", omdat ik regelrecht uit Rusland kom en een trouw dienaar van het Politbureau ben. Weet je waarom ik gekomen ben „Dat heb je me net verteld" „Maar er zit meer achter" „Nee toch V' „Ik zal jouw plaats innemen en al jouw uitvindingen in dienst van de zaak stellen en verder alles, dat ik in mijn vingers kan krijgen en dat ons van nut kan zijn" „En jij wou je eigen broer in koelen bloe de vermoorden? Jim, ik bezweer je om het welzijn van je onsterfelijke ziel, niet de vloek van een Kaïn en het oordeel Gods over je te halen voor deze verschrikkelijke misdaad'. „Jou pleitrede zegt me niets", was het on bewogen anfwoord. „Je begrijpt me niet. broei. Ik pleit niet voor mezelf, maar voor jou', zei Malcolm ernstig. „Bespaar je de moeite en denk maar aan iets toepassel ijkers voor deze gelegenheid zei James en nam zijn revolver uit zijn zak. Dr Tresham glimlachte. ..'Dus binnenkort lig ik onder de grond. Of kom ik in het meer terecht?" James Treshem keek hem stomverbaasd aan. „Een goe;i idee helemaal niet vei uitzicht" i hij. „maar je schijnt .iu.,1 te zijn bij het voor- „Dat ben ik ook niet. Het zou mij in dit geval ook niet passen" „En mag ik vragen waarom „Omdat ik niet zal sterven. Als er hier iemand dood moet gaan, dan ben jij het". Deze woorden werden met zulk een kalm overleg en zelfbewustzijn geuit, dat James Tresham de eerstvolgende ogenblikken zijn broer alleen maar met onintelligente open mond kon aanstaren. Toen barstte hij in la chen uit. „Ik bewonder je moed, broer, maar dat zal je niet redden" „Het spijt me, Jim, maar ik heb mijn best gedaan Jij bent aan het eind van de weg gekomen. Laat mij nu eens een poosje pra ten én doé die gekke revolver weg. Er zit toch niets in. Ik heb vanmorgen de kogels er uitgehaald, toen ik het kussen voor de boot ging halen" Het gezicht van James Tresham liep blauw aan, toen hij drie, vier keer de trekker overhaalde en niets bemerkte dan een paar klikken. Met grote inspanning beheerste hij zichzelf. Voor het ogenblik was zijn broer ongetwijfeld meester van de situatie. „Alles, wat jij mij verteld hebt omtrent jouw plannen hier, .vist ik al lang. Ik ben zelfs naar de hut gegaan om jou de gele genheid te geven hier te komen om iets van jouw plannen los te laten. Jij bent een agent van het Politbureau. Jij had mijn plaats in moeten nemen. En nu zal ik mij zelf zijn en jouw plaats innemen, Ja bent bespion- neer d sinds je Rusland verliet. Ieder onder deel van het plan was haarfijn bekend bij Scotland Yard, de FBI en de RCMP, nog eer jij in Sydney aankwam. Daar ving een Australische detective je op en reisde met je mee in het vliegtuig naar Vancouver, waar je overgedragen werd aan de RCMP. Ik ken ieder onderdeel van jouw gesprek met Bo- rovitsch, de plannen voor de opstand en het laboratorium hier in Muskoka. Wat we niet weten, wordt ik wel gewaar van Borovitsch en Vasiloff. wanneer zij denken, dat ik jou ben. Ik heb je immers al gezegd, dat we jullie in denken vooruit zijn Heb ik opge schept Er zat tegenover de geleerde een gebroken man, die hem met glanzende ogen en een" dierlijke uitdrukking op zijn gezicht aan staarde. „Gefaald!" mompelde hij. „Volkomen beet genomen door de man, die ik verafschuwde" James Treshanv bedekte zijn gezicht met zijn handen, zijn schouders schokten, „Verloren Verloren Alles is verloren kreunde hij. „Ik denk van niet!" zei een stem achter hem. Beide mannen draaiden zich geschrokken om. In de deur stond Trager met een Colt 45 in de hand. „Ik heb de laatste tien minuten met be langstelling toegehoord", zei hij. „Ik denk, kameraad Tresham, dat je geleerde broer toch nog op reis moet naar Walhalla. Ons glorieus plan zal voortgang vinden. Het zou al te sneu zijp wanneer het op zo'n onno zele wijze zou mislukken James Tresham veerde overeind met nieu we hoop in zijn ogen. „Schietschreeuwde hij. „Niet 7.o haastig!" zei een stem uit het halfduister met het. accent van Tennessee. Trager, die in het volle licht stond, draaide zich om en vuurde naar een schaduw bui ten. De twee schoten klonken vrijwel tege lijk en Lester Trager stortte voorover. „Dat is voor de weduwen en wezen", zei Sam Peake, toen hij uit de schaduw, naar voren kwam. „en dit is voor Ted Veale" en hij vuurde nog eens. Op Hetzelfde ogenblik renden twee man nen het tuinpad op. Het waren Jensen en Hammond. „Het-spijt ons, dat we wat laat zijn. Wij hebben uw lichtsignaal vanuit het haventje gezien, maar ongelukkig genoeg gaf onze buitenboordmotor het op en moesten we roeien. Wat een geluk, dat Sam Peake hier was" „Het is in orde, mannen", zei dr Tres ham. „Ik ga nu naar het haventje. Daar zit jullie manJulliè weten wat je te doen staat Meer dan een uur zat de geleerde op de steiger, 'erwijl de tranen voortdurend over zijn wangen liepen. Uit zijn gefolterd hart rees een gebed tot God, die ook een arme, verblinde ziel thuis kan brengen langs een weg. die hij niet kent. Een geritsel deed hem omkijken. Sam Peake stond achter hem. ,,Ik voel met je mee, Malcolm", zei de Amerikaan. „Dank je, SamZulke dingen gebeuren nu eenmaal in een wereld als deze. Zijn ze weg „Ja. Ik heb de brief aan Borovitch ge stuurd. Hij moet hem morgen hebben" „Hoe is het met Trager Is hij dood „Nee", zei Sam „Hij zal terecht moeten staan voor de moord op Veale" „Heb je aan eeti persbericht gedacht ./Daar zal Hammond:voor zorgen" (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2