KOOVT
VALDA
j Muskusrat een
groot gevaar
W Deze K.W.F.
In Tweede Kamer stilte na de storm
Ds. Zandt: H. Schrift verbiedt inenting
Lager-Onderwijswet aan de orde
hantagc
Mr. Roolvink Tweede-Kamerlid
Deskundigheid van de fractie
in het geding
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1953
PAGINA 3
r^JCatholieke groei in Zuid-Afrika
eV„ Protestants verzet tegen ..Roomse immigratie"
(Bijzondere correspondentie)
i^tinds Dr. Daniël Malan's nationalistische regering aan het bewind is geko
iroPA. z "en',e',^en problemen van Znid-Afrika in steeds grotere mate de aan-
n dacht getrokken. Er wordt echter over het algemeen slechts weinig gespro-
iblerken over de positie van de katholieke bevolking in Zuid-Afrika gedurende de
begaatste jaren.
aj] De katholieke traditie in de Kaap gaat terug tol I486, toen Bartholomews
lit iDiaz op zijn reis rond Afrika het eerste kruis en korte tijd later een eerste kerkje
ze]\bouwde, waarvan de overblijfselen nabij Mosselbaai nog zichtbaar zijn. De
Art Portugese missie-activiteit icerd gestremd door de Nederlander Jan 'van Rie-
is IbeecJc, die in Ui52 de Kaap-kolonie officieel in bezit nam voor de V.O.C. en ge-
*r0„durende de eerste eeuwen was uitoefening van de katholieke godsdienst ook
ajiuoor blanke immigranten verboden.
'X Missie maakt vele
bekeringen
le
pro Na de Engelse bezetting keerden de
en!Nederlanders onder generaal de Mist in
vo|1804 terug en werd godsdienstige ver-
•olkidraagzaamheid het parool volgens
tecijordonnatie die aldus luidde: „Dat alle
:er Igodsdicnst-genootschappen, die voor de
Pc verspreiding van deugden en goede ze-
rdetden een Opperwezen aanbaden, in deze
jtr&kolonic gelijke bescherming van de wet-
stoten zouden genieten, én dat geen bur-
e (gerlijke voorrechten aan enig geloof
'e «zouden worden toegekend". Zo eindigde
ten de periode van de Hervormde „staats-
raelkerk".
Pa? Korte tijd later arriveerden de eerste
^"'missionarissen het waren drie Neder-
m landers om een aanvang te maken met
de missionnering onder de blanke lcolo-
<3 .nisten en in 1834, het jaar van de Grote
owTrek. werd de eerste resident-bisschop
e te Kaapstad benoemd in de persoon van
"teDr. Griffith. Onder de grootste tegen-
m,stand van de Afrikaans-sprekende be-
zovolking trokken de missionarissen het
"e binnenland in, reizende per ossenwagen
e *door de verlaten vlakten naar de nieuw
^"ontgonnen gebieden van de Transvaal
-} Pen Oranje-Vrijstaat. De grond voor de
I ®,1 eerste kerk in Pretoria werd in 1872 ge-
g schonken door de Bóeren-President An-
dries Pretorius
ëR Sinds die eerste trektochten is er
naj enorm veel veranderd. Nu vormt Zuid-
Afrika een vaste kerkprovincie met
sinds 1951 een eigen hiërarchie, ver-
rentegenwoordigd door vier aartsbisschop-
ecjj pen en negentien bisschoppen
>mi Hoezeer de katholieke bevolking ge-
bggroeid is blijkt wel uit de volgende sta-
BIJ KEELPIJN
PASTI LLES
Als gevolg van de watersnood in Ne-
t z erland en België moet ernstig rekening
aaj worden gehouden met een sterke uit-
dc breiding van muskusratten in Noorde-
arv lijke richting. Deze diei-en leveren ge-
eld vaar op voor dijken en andere water -
t keringen door wroeten in de grond,
c Vooral in het overstroomde gebied zal
nej de aanwezigheid van muskusratten vrij
5hi gemakkelijk te constateren zijn, daar de
og' dieren de hoge delen van dijken opzoe-
ken of hun toevlucht in bomen of takke-
i\ 1 bossen, vinden.
De plantenziektenkundige Dienst ver-
;Jg zoekt dringend in het door watersnood
geteisterde gebied op dit dier te letten.
Het is een grote donkerbruine rat die
van neuspunt tot staartpunt ongeveer 65
tei cm lang kan worden. Het typische ken-
:cs merk is de zijdelings afgeplatte staart,
gt Alle andere ratten hebben rolronde
a j staarten. Indien de aanwezigheid ergens
zi wordt vermoed, dient men dit onver-
va; wijld met zo nauwkeurig mogelijke
ra plaatsaanduiding bij de Plantenziekten-
iul kundige Dienst te Wageningen op te ge
dij ven. Voor iedere gedode muskusrat
lerj wordt een premie van vijf gulden be-
hë schikbaar gesteld. Het is van groot be-
:sj: lang dal de vernieler van waterkeringen
ke zich niet in het geteisterde gebied kan
po vestigen.
:hi
Diplomaten vullen
zandzakken
Tien Nederlandse diplomaten zullen
het komende weekend aan de zijde van
de Britse troepen en vrijwilligers zand-
ag zakken gaan vullen voor het herstel
irj van Engelands verwoeste zeeweringen,
aldus meldt A.P. uit Londen.
De diplomaten, die tot de staf van de
Nederlandse ambassade behoren, zullen
hierbij in overalls en lieslaarzcn gekleed
I zijn. Zij hebben uit dankbaarheid voor
„J de Britse hulp aan de slachtoffers van
de Nederlandse overstromingsramp aan-
geboden de zandzakken te helpen vullen.
De vrijwilligers hebben de zegen van
de Nederlandse ambassadeur mr. Stik-
ker. Ook heeft een aantal Nederlandse
*2 journalisten in Londen aangeboden zich
n bij de „diplomatieke werkgroep" te voe-
Eea.
tistieken: In 1920 waren er 182,360 ka
tholieken, in 1945 steeg dit aantal tot
634.800 en in 1948 tot 743.558. waaronder
140 000 blanken. In de laatste jaren zijn
vooral grote vorderingen gemaakt met
de bekering van de naturellen, waar
7% katholiek zijn.
Overal in Zuid-Afrika is de katho
lieke activiteit merkbaar. In het hart
van de nieuwe goudvelden te Welkom
waren de katholieken de eersten met
de oprichting van een kerk, klooster en
school, terwijl in dezelfde stad een hos
pitaal voor naturellen in aanbouw is, dat
meer dan 700 patiënten kan huisvesten.
Katholieke scholen treft men aan in alle
grote steden en vaak ook in het land. In
1920 waren er 474 katholieke scholen in
Zuid-Afrika, nu zijn het er ongeveer
2000 met meer dan een kwart milliocn
leerlingen, gezien de totale bevolking
van 12.500.000 een indrukwekkend cijfer.
Het onderwijs onder de nict-blanken is
vooral gericht op het aanleren van am
bachten. Metselaars, timmerlieden en
smeden worden opgeleid in het grote
instituut in Taungs een modcleentrum
voor kleurlingen en naturellen in dc
Kaap-provincie en nieuwe landbouw
methoden. b-v. de grondbewaring, wor
den onderwezen in de scholen te Ma-
riannhill in dc provincie Natal. Voor liet
hogere onderwijs verrijst in de bergen
van het Britse protectoraat Basutoland
te Roma het moderne Pius XII
Universiteits-college dat alleen voor na
turellen toegankelijk is.
Vooral in dit gebied nemen de beke
ringen snel toe en sinds de aankomst
van de eerste Franse missionarissen, nu
negentig jaar geleden, zijn er bijna een
kwart millioen katholieken. De bisschop
van Basutoland kon in September in één
missie-statie meer dan 10.000 naturellen
het Vormsel brengen.
Oorspronkelijk waren de echte Afi i-
kaners, opgevoed in de sfeer van de
Staten-bijbel, allerminst genegen om zich
voor het katholicisme te interesseren.
Wonende op hun „plase" kwamen zij
niet onder de invloed van het apostolaat
van de Kerk en pas de trek naar de stad
sinds de depressie-ïaren van 1929 en ge
durende de periode na dc laatste Wereld
oorlog. maakte hen bekend met het werk
van de Roomse priesters.
Sinds die tijd zijn bekende Afrika
ners .lot de Kerk toegetreden o.a. dr.
M. Versteld, professor aan de Universi
teit te Kaapstad en hebben vele
anderen de gelegenheid gekregen om
zich van het practische apostolaat op
de hoogte te stellen. Zo kon de admini
strateur van Zuid-West-Afrika. dr. A.
van Rhijn, kortgeleden een bezoek
brengen aan de katholieke missie te
Windhoek. Ook door de verspreiding
van brochures in het Afrikaans b.v.
„Wat van die Roomse?" tracht men
de vele vooroordelen tegen het katho
licisme uit de weg te ruimen. Op de
grote Van Riebeeck-tentoonstelling, dit
jaar in Kaapstad gehouden, bevond zich
een katholiek informatie-bureau tot
Reproductie van een schilderij in
de ..South African National Gal
lery", voorstellend de aankomst
van Bartholomeus Diaz aan de
Kaap in 1486.
grote ontsteltenis van de predikanten.
Van protestantse zijde verschijn- er
een vloed van geschriften tegen de
katholieken en daarbij is het vooral ge
munt op de katholieke Nederlandse
immigranten, die door hun bekendheid
met dc Afrikaanse taal dezelfde cultu
rele achtergrond als hun nieuwe Afri
kaanse landgenoten hebbtn. „Die Kerk
bode". het orgaan van de Nederlands
Hervormde Kerken in Zuid-Afrika,
wjjdde onlangs een uitvoerig artikel
aan liet gevaar van „Roomse immigra-
sie" en zojuist heeft een boekje, geti
teld „Die Roomse Gevaar" het licht ge
zien, dat eveneens het gevaar van
katholieke immigratie benadrukt.
Discriminatie van katholieken in het
publieke leven komt desondanks wei
nig voor en zeker niet in de steden en
grotere dorpen, een groot verschil met
twintig jaar geleden. Ofschoon de
katholieke vertegenwoordiging in het
parlement slechts gering is (drie leden
op een totaal van 159) spelen zij op
andere terreinen wel een rol. De ex-
ourgemeesters van Durban en Johan
nesburg waren katholieken.
De katholieke pers wordt in Zuid-
Afrika vertegenwoordigd door ver
schillende bladen In Johannesburg
verschijnt de ...Catholic Times", terwijl
in Kaapstad „The Southern Cross"
wordt uitgegeven, welk blad over cor
respondenten in het gehele continent
Afrika ten Zuiden van de Sahara be
schikt en voorbestemd is om het katho
lieke weekblad van continentaal Afrika
te worden. In het Afrikaans verschijnt
een tweetal maandbladen „Die Brug"
van algemeen culturele aard te Kroon
stad en „Die Katolieke Wereld" te
Oudtshoorn uitgegeven, het laatste blad
speciaal voor kleurlingen. Verder wor
den in beide talen nog locale publica
ties verzorgd.
In het veel-rassige Zuid-Afrika. dat
problemen kent zoals geen andere natie
ter wereld, schijnt de oplossing van de
sociale kwestie slechts te liggen in de
Kerk. Alleen een consequente houding
van sociale rechtvaardigheid ten op
zichte van iedere bevolkingsgroep kan
dit land redden en de snelle groei van
dc katholieken onder alle hier wonen
de rassen schenkt het vertrouwen dat
de toestand niet zo donker behoeft te
worden ingezien, als wel eens in Ne
derland gevreesd wordt.
Gladheid
Bromfietser gedood
in Rotterdam
Op de Straatweg te Hillegersberg
Rotterdam i is gisteren ter hoogte van
de Berglustlaan de vijf en veertigjarige
chomigraaf P. H. van Krimpen uit
Hillegersberg tijdens de gladheid met
zijn bromfiets bij" het afslaan door een
auto geraakt. Hij viel en kwam onder
een vee-auto terecht, die uit tegenover
gestelde richting kwam. Hij werd twin
tig meter meegesleurd. Met zware ver
wondingen werd hij in het ziekenhuis
Bergweg opgenomen, waar hij na aan
komst is overleden.
De „Piet Hein" te Athene
De Nederlandse torpedobootjager .Piet
Hein", op terugreis uit Korea, is gisteroch
tend de haven van Athene binnengelopen.
De gezagvoerder heeft een bezoek ge
bracht aan de Griekse minister van Lands
verdediging en aan de chef van de ma
rinestaf.
Lucifers worden
Bovendien geeft de fabrikant 10°/0 extra
van de toeslag voor dit doel.
(Van onze parlementaire redacteur)
De stemming in de Tweede Kamer was er gisteren een als van een na de
levendige watersnooddebatten toepasselijke stilte na de storm. Geruime tijd ging
er heen met het stemmen van een aantal functionarissen. Daarna zijn er een
drietal wetsontwerpen besproken, waarvoor de minister van Sociale Zaken met
twee staatssecretarissen en de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschap
pen verantwoording kiuamen afleggen. Maar xn geen van de drie gevallen kon
beslist worden over al of niet aannemenAllerlei eigenaardige kleine moeilijk
heden lagen daaraan in de weg. Wel gingen zonder hoofdelijke stemming een
ontwerp tot wijziging van de wet tot uitbreiding van de toepassing van het Zie-
kenfondsbcsluit en een tot verlenging van de voorzieningen voor officieren van
de Koninklijke Landmacht onder de hamer door.
aan de hand van de wet wat te streng
zou worden aangetrokken, in overleg
met Economische Zaken naar een ver
lichting van lasten zal zoeken.
Prof. Gerbrandy vice-
Is. amervoorzitter
Op groter weerstand, die al bij voor
baat weinig practische waarde had,
daar zij maar alleen van dominee
Zandt, een roepende in de woestijn der
moderne hygiëne, afkomstig was, stuit
te het wetsontwerp tot wijziging van de
ïnentingswet. Hierdoor wordt de inen
ting bevorderd, doordat in steden van
minstens 50.000 inweners niet eenmaal
in dc drie maanden, maar iedere maand
kosteloos zal worden ingeënt. Dominee
Zandt, wiens Staatkundig Gereformeer
de Partij in deze inentingskwestie een
van de bronnen van haar bestaan vindt,
heeft met al het vuur dat hem op zijn
hoge leeftijd in zo'n geval typeert, be
toogd, dat de H. Schrift de inenting uit
drukkelijk verbiedt. Hij begaf zich o-k
voorzichtig op het wetenschappelijke
pad en hield tegen de staatssecretaris
vol, dat het nut van de inenting we
tenschappelijk niet te bewijzen is. Hij
diende daarna een amendement in, dat
bij de voorzitter geen genade kon vin
den. Er bestond n.l. volgens hem ge
hechte twijfel, of dit amendement in
het kader van de wet paste, die hier
aan de orde was. Het is dominee Zan !t
niet mogen gelukken de kamervoorzit
ter en mr. Oud, die dr. Kortenhorst
aanstonds geïnteresseerd bijviel, van
het tegendeet te overtuigen. Men wil
hem echter de kans laten om het amen
dement om te werken tot een motie.
Het ontwerp werd dus aangehouden.
Ook werd de stemming uitgesteld
over het ontwerp-stoomwet, waaraan
vijf sprekers hun aandacht wijdden,
voordat staatssecretaris dr. van Rhijn
het ontwerp verdedigde. Hoèwel zelfs
de heer Ankersmit CV.V.D.) later toe
gaf, dat principieel het geval niet zo
veel om het lijf had, werd toch nog
het woord „stille socialisatie" gehoord,
in verband met de bepaling,
iedereen die in zijn bedrijf een stoom
ketel heeft, voortaan verplicht zal
zijn deze gedeeltelijk tegen betaling
te laten controleren. De heer Anker
smit wist echter veel goeds over de
dienst van het stoomwezen te vertel
len. De heer Wijffels (K.V.P.) vroeg
om herziening van een artikel, door
alleen controle waarom verzocht
wordt in rekening te brengen. De
staatssecretaris kon alleen de toezeg
ging doen. dat hij voor de kleine on
dernemingen, waarvoor de retributie
Ten slotte kwam een wijziging van
de Lager-Onderwijswet aan de orde,
waarover door de heren Peters <KVP>
en een viertal anderen werd gesproken.
Algemeen was men dankbaar voor het
recht trekken van de verlofregeling van
de onderwijzers, zodat zij in dit opzicht
met ambtenaren op een lijn komen. Het
zelfde gold voor het verschaffen van
een wettelijke basis aan de regeling
van het smartegeld. De heer de Loor
(PvdA) meende dat de regering hier
mede wel erg laat over de brug is ge
komen en dat zij door verlies aan ver
trouwen in de kringen van onderwijzers
hetzelfde is ook bij de leraren aan
de orde een zuinigheid heeft toe
gepast die de wijsheid bedriegt.
Wanneer na het antwoord van de mi
nister over de wet wordt gestemd, zal
ook een amendement van deze afge
vaardigde aan de orde zijn, waarin
wordt voorzien in het toekennen van de
jaarwedde aan een onderwijzer hangen
de een beslissing omtrent diens schor
sing.
De debatten over dc technische wijzi
gingen die dc wet voorstelt, betroffen
o.m, de mogelijkheid om het Esperanto
op de lagere school in te voeren, waar
de heer Peters zich met de heer Tilanus
Opname van de Katholieke Informatie-stand op dc Van Riebeeck Festival-ten
toonstelling ia April 1952.
W atersnoodzegel
Kinder actie begint
morgen
Zaterdag zullen 300.000 leerlingen van
4.000 scholen in Nederland, juist als bij
de actie voor de kinderpostzegels, met
bestelformulieren langs de huizen ko
men. ditmaal voor de verkoop van d<
watersnoodzegel.
De Algemene Nederlandse Onderwij
zers Federatie (ANOF) heeft het Comi
té Watersnoodpostzegel 1953 haar volle
medewerking toegezegd. Tot Woensdag
duurt de eerste fase der actie: het op
nemen van bestellingen, waarbij nog
geen geld moet worden afgegeven.
„Nood aanpakken door zegels plak
ken" luidt het motto.
Zpdra u een bestelling voor één of
meer zakjes van f 1 (5 postzegels van
10 cent met opdruk van een extra toe
slag ad 10 cent) hebt gedaan, dient het
kind u een plakzegel te geven „Water
snood Postzegel 1953", die u op uw
deur kunt plakken ten teken, dat u
reeds voorzien bent
Een week later begint dc aflevering.
Deze duurt van 20 tot 27 Februari. Aan
de kinderen dient pas geld te worden
afgegeven, wanneer zij die week de be
stelde postzegels aan huis komen bren
gen.
OVERREDEN EN
GEDOOD
(Van onze correspondent)
Vanmorgen half negen is de zeven
tienjarige mej. W. van de Pol op het
gladde wegdek van het Noordeinde te
Leiden uitgegleden toen zij per fiets
twee wielrijders wilde passeren. Zij
viel en kwam met haar hoofd voor het
achtgrwiel van een passerende kolen
wagen. Zij werd overreden en op slag
gedood.
door
Fletcher
thorpe geen geluid meer kon uitbrengen nemen zou. Er was dus niet veel anders Waarschijnlijk
en toen ze eindelijk haar stem terug- aan te doen, dan de feiten onder de zelf, het
ogen te zien.
„Wel, en watstaater in?"
roeg zij met moeite sprekend.
Voor antwoord knoopte Pratt zijn veronderstel, dat hij het tekende in te-
„Dat zult u eens zien, Maar laat overjas los en haalde uit de binnenzak genwoordigheid van zijn onderdirecteur,
Goukrodger, en zijn kassier Marshall,
en toen tekenden zij ook. Nu denk ik,
„Een nauwkeurige kopie", zei hij, kort dat heel gauw daarna mijnheer Mallat-
kreeg. klonk die schor en onvast.
„Onmogelijk", was het enige woord
dat zij kon voortbrengen.
„Toch is het een feit", verzekerde haar
Pratt.
ik eerst even verder vertellen. De oude oen vel papier. Dit legde hij voor haai
man zeide, dat hij, heel toevallig, een op het bureau.
maakte uw zwager het
an begin tot het einde
z ij n.
schrift, en nam het mee naar de fa
briek, op de dag van het ongeval. Ik
zeer positief legen verklaarde. Een van
zijn motieven was, dat de kinderen a!
voldoende met huiswerk worden overla
den. Wij zijn beulen der veelweterij, zo
meende hij en wij stoppen de kinderen
vol, als een slager dat doet met zijn
.worst. Terwijl wij nog niet aan het onder
wijzen van werkelijk goed Nederlands
toe zijn, wordt het Esperanto door en
kele idealisten al in de school gehaald.
Ook het Fries werd door verschillende
sprekers in het debat gebracht. Men
drong bij de minister op spoed aan bij
de regeling van deze kwestie. De heer
Tilanus diende een amendement in. dat
een overgangsbepaling wil invoeren
voor de financiële consequenties van de
wet.
De Kamer heeft met 42 stemmen
prof. Gerbrandy als plaatsvervangend
voorzitter gekozen. De heer Roosjen
kreeg bij deze stemming 22 stemmen.
Beiden behoren tot de AR-fractie. Op
de heer Stapelkamp, eveneens AR,
werden 5 stemmen uitgebracht. Tot lid
van de commissie voor huishoudelijke
aangelegenheden werd de heer Stapel
kamp benoemd. De heer Schouten
kwam uit de bus als lid van de com
missie van beroep voor de ambtenaren
van de stenographïsche inrichting.
In de vacature van de heer Th. San
ders is door de Kamer een voordracht
van drie opgemaakt, die H.M. de Ko
ningin zal worden toegezonden. Als
eerste cp de voordracht staat de heer
L. van de Tempel, als tweede mr. Ch.
J. M. Hens en a:s derde de heer D. -J
Gerritsen.
A. Viruly benoemd
tot commodore
Gezagvoerder Adriaan Viruly is met
ingang van 6 Februari tot commodore
op dc Noordatlantische routes van de
K.L.M. benoemd. Deze rang geeft recht
tot het dragen van een gouden ster bo
ven dc galons. De titel van algemeen
chef-vlieger, welke de heer Viruly sinds
het einde van de oorlog voerde, is door
deze benoeming komen te vervallen.
Commodore Viruly die meer dan vijf
entwintig jaar de stuurknuppel hanteert
is één van de bekendste K.L.M. vliegers.
Sedert April 1927 toen hij zijn F.I.A.-
orevet verwierf, heeft hij meer dan
17 000 vlieguren op zijn naam gebracht,
waarbij hij bijna 5 millioen kilometer
aflegde ofwel 125 vluchten rond de aar
de. Tijdens de laatste wereldoorlog werd
de heer Viruly. die voor 1940 bijna twin
tig vluchten naar Indië had gemaakt, in
het bezette Nederland op non-actief ge
steld. Hij slaagde er echter spoedig in
naar Zweden uit te wijken en vandaar
naar Engeland. Aanvankelijk werd hij
vlieger op de bekende „Life Line" van
de K.L.M., die met onbewapende toestel
len een nachtdienst tussen Bristol en
Lissabon/Gibraltar onderhield. Later
kwam hij bij het „Air Transport Com
mand" als ferry-piloot en maakte hij tal
rijke vluchten over de Atlantische
Oceaan Grote bekendheid verwierf Vi
ruly als auteur van luchtvaartboeken.
Zeventien heeft hij er reeds op zijn
naam staan, Ook als schrijver van luchl-
yaartartikelcn en als spreker geniet hij
in binnen- en buitenland bekendheid.
Autoriteiten naar het
rampgebied
De helicppter van de Marine Lucht
vaartdienst is vanmorgen van het vlieg
veld Valkenburg vertrokken voor een
vlucht over de geteisterde gebieden.
Aan boord bevonden zich de minister
van Binnenlandse Zaken, prof. dr. L. J.
M. Beel. de staatssecretaris van Marine,
vice-admiraal H. C. W. Moorman en de
chef van de marinestaf, vice-admiraal
A. de Booy. Zij zouden een bezoek
brengen aan Zierikzee en Zijpe.
Lijdensmeditaties voor
K.R.O.
De K R.O. zendt dit jaar de Lijdens
meditaties uit van de kerk van St
Franciscus Xaverius (De Krijtberg» te
Amsterdam. Zij worden gehouden door
Pater Jac. de Rooy van de Sociëteit van
Jezus, prefect van het St. Ignatiuscol-
lege te Amsterdam.
De uitzendingen zijn op de Dinsdag
avonden in de Vastentijd van 8.30 tot
9.30 uur.
Gistermiddag opende 'Amsterdams burgemeester mr. Am. J. a'Ailly de tentoon
stelling Kunstenaars op de Bres", welke georganiseerd is door de Coördinatie
commissie van Kunstenaarsverenigingen in samenwerking met het Nationaal
Rampenfonds. Talrijke kunstenaars hebben werken van deze expositie gratis
afgestaan en zij dienen als prijzen voor een grote verloting, welke thans a-ordt
georganiseerd De tentoonstelling trordf gehouden in het Stedelijk Museum te
Amsterdam. De burgemeester, J. J. Voskuil, voorzittter uan de Coördinatie-
en mej. J. ten Holte namens hel ministerie van O.. K. en W„ bekijken
een marmeren portretkop ua* de beeldhoutvster Charlotte van Pallandt.
half uur tevoren het testament gevon-
den had. en vroeg mij. of ik Eldrick en bondig. ..Lees het zelf maar.'
even wilde opbellen, dan konden wij
drieën het tezamen lezen. Ik ging naar
de telefoon, toen ik terugkwam, was zij het papier opnam. De klerk bespied-
thorpe, samen met die twee heren naar
Ondanks haar krachtige pogingen om de binnenplaats van de fabriek is ge-
kalm te zijn, beefden haar vingers, toen |aan om naar de schoorsteen te kijken.
Bartle dood En.
uit zijn zak.
Onwillekeurig maakte mevrouw Mal-
lathorpe een beweging met haar rechter
hand. Pratt glimlachte listig en schudd»-
„Ik zal u eens zeggen, wat hij wilde",
begon hij. „Daarvoor ben ik gekomen
Luister. De oude Bartle kwam, kort na
vijven, op ons kantoor. Ik was alleen.,
al de anderen waren weg. Ik liet hem in
Eldrick's kantoor. Hij vertelde mij, dat. zyn ho°fd.
hij die middag de boeken, die hij van u „O. neen, mevrouw, dat is een veel te
gekocht had, en die van Mallathorpe's kostbaar document om mee rond te lo-
fabriek afkomstig waren, eens had nage- pen. Ik heb het veilig achter slot en
ik nam het testament de haar aandachtig. Hij begreep, dat er
heel spoedig een strijd tussen hen ont-
Voordat hij ging legde hij het testament
in het boek, waarin de oude Bartle het
gisteren vond. Zo iets kan gebeuren.
zien. Daarbij had hij gevondenwat grendel! En zoals ik u al gezegd het>. al!'Jd erg toegankelijk voor was had dertekeningen echt zijn Heus mevrouw
denkt u?» weet niemand er iets van af Geen hij vernomen, dat mevrouw Mallathorpe SC m9 kt «Z'JhHn
denkt u?" weet niemand er iets van af. Geen
Bij het noemen van de boeken was levende ziel. En niemand kan er iets van
het bloed mevrouw Mallathorpe naar het af weten. Toch was ik een beetje onge-
hoofd geschoten. Nu verbleekte zij, toen rust. toen ik hoorde, dat de jonge Col-
Pratt haar zo onderzoekend aankeek, lingwood hier geweest was. Ik was bang,
De klerk zag. dat haar handen zich dat de oude man. al had hij er mij niets
vaster klemden om de stoelleuning na van verteld, u een briefje had geschre-
het horen van zijn vraag. ven, om u te laten weten, wat hij gevon-
„Wat?" zei ze, nauw verstaanbaar, den had. Nu hij dat niet gedaan heeft,
branden zou en zag heel goed in. dat zij Misschien was hij in het boek aan het
het een_ lezen, misschien lag het bij de hand, in
zonder elk Seval- duwde het er in. Daarop
seven. Mei .zÜn d0°d' de dood de
kracht zou ze opkomen voor haar eisen 'wee. fetmgen. Dus was er geen leven-
np 7ipl nio lrnn uprrollpn nat or twit pon
belangen en die van haar kinderen.
Door praatjes van buiten, waar Pratt
altijd erg toegankelijk voor was, had
er de vrouw niet naar was,
maal verkregen bezit zo
slag of stoot weer af te geven.
de ziel, die kon vertellen, dat er ooit een
testament geweest was. Daarentegen
kan half Barford getuigen, dat die
,Wat?"
„Het testament van Jan Mallathorpe!"
fluisterde Pratt. „Begrijpt u het goed'
Zijn testament."
Snel keek zij om zich heen, naar de
deur en naar de gordijnen voor de ra
men.
zij een hele schok gekregen, maar het
ergste was al voorbij.
Uit Pratt's kruiperige manier van doen
„Hier is het veilig genoeg", stelde en zijn veelzeggend air. begreep zij, dal
Pratt haar gerust. „Dal heb ik al even het testament niet tot haar voordeel
onderzocht. Weest u maar niet bang
Niemand weet er iets vanbehalve ik.
Het scheen wel, of mevrouw Malla- dommen weer geheel of gedeeltelijk ont-
een flinke zakenvrouw was. Daarom was
hij niet verbaasd, dat zij. na het stuk
zorgvuldig doorgelezen te hebben, zich
met een nuchtere vraag tot hem richtte.
„Het gevolg vandat ding?" v
zij. „Wat zou het zijnin het korf
„Precies wat er in staaf', antwoordde
Pratt. „Kon niet duidelijker."
„Dus zouden wij alles verliezen?"
weerstreefde zij. „Bijna alles"
mevrouw „Alles, behalve wat daar
Mallathorpe haar kalmte Weliswaar had die legaten", stemde Pratt toe.
- Zij trommelde met de vingers op he!
bureau. Dan wees ze op het papier.
„Is datding onaanvechtbaar?"
welnu weet geen sterveling er iets
van, behalve u en.
Langzamerhand herkreeg
Pratt. „Dit is de kopie van een testa-
zijn. Zij vermoedde, dat het haar ment. waar niet tegen te ageren valt.
en haar kinderen de pas-verkregen rijk- Niemand kan er met een speld tussen
komen. Het is zo klaar als de dag.
Mallathorpe. u maakt geen schijn van
kans, als ik dat testament in handen
geef van de beide executeurs."
Zelfgenoegzaam leunde hij achterover
in zfjn stoel, de ogen strak op mevrouw
,j,.P Mallathorpe gericht. Hij zag, hoe haar
bevende vingers de ringen aan haar lin
kerhand schoven en draaiden, hoe zij
de handen vouwde en weer los nam, hij
begreep dat mevrouw Mallathorpe
koortsachtig gespannen dacht zoals
„Alles, behalve wat daar staat over het wellicht nog nooit in haar leven no-
H Baddig geweest was te denken. Onbarmhar
tig sing Pratt na een paar minuten door:
„U begrijpt allicht nog niet, wat dat
allemaal zeggen wil. De twee execu-
Jstelt u zich daar niets van voor", zei te«rs hunnen u morgen op straat zetten,
-morgen aan de dag, als zij dat willen.
i de dag. als zij dat
(Wordt vervolgd).
(Van onze parlementaire redacteur)
e Tweede-Kamerfractie van de
K.V.P. is Donderdag aangevuld met een
opvolgèr voor de staatssecretaris van On
derwijs, mej. dr. De Waal. Bij de aan
vang van de vergadering werd mr. E.
Roolvink beëdigd, aan welke beëdiging
een eigenaardig partijpolitiek en juri
disch kantje zit. Mr, Roolvink heeft zit
ting genomen, menende te kunnen
steunen op de beslissing van het cen
traal stembureau, dat bij de laatste
verkiezingen de opvolging had gere
geld. Het pai'tijbestuur van de K.V.P.
heeft mr, Roolvink echter uitgenodigd
zijn plaats af te staan aan^mej. dr. De
Vink, die de partij prefereerde met het
oog op de deskundigheid van de fractie.
De hl-. Roolvink wenst hiertegen in be
roep te gaan bij de partijraad, hetgeen
reglementair mogelijk is.
Hij zal dus een beroepschrift sa
menstellen, waarin hij vermoedelijk
zijn visie over de deskundigheid
van de fractie zal geven. Volgens
de reglementen van de K.V.P.
neemt dan de partijraad de beslis
sing. Zolang deze beslissing niet is
gevallen, heeft de heer Roolvink
ook volgens het partijreglement het
recht zijn plaats in de Tweede
Kamer als opvolger in te nemen.
In de Kieswet is een periode van vier
weken gesteld voor het al of niet aan
vaarden van een benoeming als Kamer
lid. Om te voorkomen dat deze wette
lijke termijn voorbij zou gaan voor de
beslissing binnen de partij is gevallen,
kan de gegadigde deze plaats innemen-
Tot zover is dus alles reglementair
in orde. Er zouden echter moeilijk
heden kunnen ontstaan, wanneer de
partijraad zich niet met de zienswijze
van 'de heer Roolvink zou kunnen ver
enigen. Bovendien en dit schijnt de
heer Roolvink ook naast zich neer te
leggen heeft de verkiezingsraad van
de K.V.P. mej. De Vink officieel aan
gewezen als opvolgster van mej. De
Waal Het is dus wel een bijzondere
faciliteit van de K.V.P. dat men art. 31
(deskundigheid van de fractie) van het
reglement van toepassing wil laten ko
men en daarover de partijraad de be
slissing wil laten-
Geldboete voor
,.De Ommelanden"
Geknoei met suiker
(Van onze correspondent)
Wegens overtreding van het organi-
^atiebesluit voedselvoorziening 1941 heeft
de Economische Kamer van het Ge
rechtshof te Leeuwarden de Coöp. Melk-
productenfabriek „De Ommelanden" te
Groningen veroordeeld tot een boete
van f 5.000 en betaling V3n f 60.000 aan
het Landbouw-Egalisatiefonds. Dc 32-
i jarige assistent-directeur D. S. werd ver
oordeeld tot een boete van f750 of drie
maanden hechtenis.
In het voorjaar van 1951 heeft „De
Ommelanden" gemanipuleerd met een
partij van 430.000 kg. suiker, die aan
het Bedrijfschap voor de Zuivel had
moeten worden opgegeven, maar die
door de assistent-directeur werd ver
kocht en daarna weer werd terugge
kocht. hetgeen f 60.000 voordeel beteken
de voor „De Ommelanden" en een na
deel van hetzelfde bedrag voor het
Bedrijfschap. De economische politie
rechter te Groningen had „De Omme
landen" veroordeeld tot een boete van
f67.500 en de assistent-directeur tot een
boete van f 750 subs, drie maanden
hechtenis.