Zuiderzeewerken' gaat Schouwen-
Duiveland
droogmaken
Britse noodkreet
om zandzakken
In Fonds
ruim 38
millioen
Oradour: doodstra
dwangarbeid,
gevangenisstraf
DAAR KOMT DE POST - MET
LAARZEN
EN AL
Met eigen jachtje
naar Zeeland en
daarin de nor
Kolen vermoedelijk
in April duurder
Vliegvelden
blijven bezet
Moeilijker dan Walcheren
maar niemand wanhoopt
Foster Dulles:
„EDG maakt
goede kans"
r,.
Veel sneeuw in
noordoosten
Brandje aan de
Ringdijk
Het YVijeYolk
AGBLAD - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL
DEMOCRATISCH-SOCIALISTISCH DAGBLAD - HOOFDREDACTEUR: K. VOSKUIL
Vrijdag 13 Februari 1953
Achtste Jaargang Nummer '2372
Ultg. N.V. De Arbeiderspers, Hekelveld 15,
Amsterdam, teL 38811. Dir. H. v. Kuilenburg
en C. v. d. VVaerden. Abonn.prijs 49 cent per
week, 6,35 per kwartaal. Losse nrs: 13 cent
per es. Postgiro 21876. Gemeentegiro V 4500
Kolen duurder
„Toemaar, nog een!'
(Van onze parlementsredactie)
Voor liet komende springtij op 16
Februari zijn geen bijzondere mili
taire maatregelen getroffen. Dit was
niet nodig, daar alle troepen voor
lopig geconcentreerd blijven. In
ieder geval hebben dus de vliegvel
den de eerste tijd een volledige be
zetting.
Ten overvloede herinneren wij er
aan. dat springtij op zich zelf nooit
aanleiding heeft gegeven tot het
nemen van bijzondere maatregelen.
De vraag, van verschillende zijden
gesteld, of in het vervolg op de vlieg
velden ook op Zondag piloten be
schikbaar zullen zijn, is dan ook niet
afhankelijk van het bovenstaande.
Vermoedelijk zal de regering er
zeer binnenkort antwoord op geven,
to vernemen wij van de Luchtmacht
voorlichtingsdienst.
(Van een onzer verslaggevers)
De herovering van Schouwen-Duiveland op de zee zal
moeilijker zijn dan die van Walcheren destijds. Zuiver technisch
gezien ten minste. Het spreekt vanzelf, dat wij thans veel beter
geoutilleerd zijn en ook minder met allerlei andere moeilijk,
heden te kampen hebben dan in 1945. Daarom wanhoopt er
niemand, ook onder de mannen van Waterstaat niet.
Schouwen-Duiveland is „toegewezen" aan de dienst der
Zuiderzeewerken, die een twintigtal van zijn mensen naar het
hoofdkwartier Zierikzee stuurt (Zij zijn net aangekomen als
u dit leest) en die naar behoeven ook aannemers met groot-
materieel aan het werk in het IJselmeer zullen onttrekken.
„Wij zijn teruggekeerd van ons be
zoek aan Europa met het gevoel, dat
de Europese Defensiegèmeenschap
een goede kans maakt tot stand te
komen."
Dit heeft de Amerikaanse minister
\an Buitenlandse Zaken. Foster Dul
les, verklaard, toen hij Donderdag
avond in een radiorede verslag uit
bracht over dit bezoek, afgelegd door
hem en Harold Stassen, de admini
strateur van het programma voor
Wederzijdse Veiligheid.
„Er zijn nog veel hinderpalen te
overwinnen", zö zei Dulles, „maar wij
geloven, dat de wil bestaat om door
re zetten". De minister legde er de
nadruk op, dat „geen bepaalde be
loften gegeven of verkregen werden".
In elk der zeven bezochte landen
Italië, West-Duitsland, Frankrijk,
Nederland, België. Luxemburg en
Engeland vonden Dulles en Stas
sen een geest van vriendschap tegen
over de V.S., zowel bij' de regeringen
als bij de volken.
Tegelijk werd echter een bepaalde
vrees geconstateerd, dat Amerika de
vrije wereld niet het soort leiding zou
kunnen geven, dat deze nodig heeft.
„Men geeft toe, dat wij de materiële
macht hebben, maar men betwijfelt,
of wij over de nodige'wijsheid be
schikken om die macht zo goed mo
gelijk te gebruiken", aldus Dulles.
Bij het Nationaal Rampen
fonds was tot Donderdag
avond een bedrag van 38 mil
lioen gulden binnengekomen.
Woensdag was dit ruim 34
miilioen.
(Van onze Londense correspondent, R. Jokel)
Het Britse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft Donderdag telegram
men gezonden aan de Britse gezantschappen en ambassades in acht Europese
landen, met een noodkreet om zandzakken. Vóór Zondagavond zes uur
moeten tien millioen zandzakken in Groot-Brittannië zijn, willen de be
dreigde dijken aan de oostkust het houden.
Frankrijk, België, Italië, West-Duitsland, Zwitserland. Noorwegen. Dene
marken en Portugal hebben zich alle onmiddellijk bereid verklaard zand
zakken ter beschikking te stellen en vanmorgen te twee uur is de „zand
zakken-luchtbrug" begonnen te werken.
De groei van Flevoland zal hier
door wellicht worden vertraagd, doch
niet stil gelegd. De dagelijkse leiding
van het werk op Schouwen-Duive
land zal berusten bij ir M. Klasema.
de hoofdingenieur der Zuiderzeewer
ken. die tot nu toe de dijkbouw
van de Oosterpolder in de practijk
leidde.
Nabij Schelphoek, ten westen van
Zierikzee. zal binnendijks terrein wor
den opgespoten om er barakken voor
arbeiders op neer te zetten. Indien
klei onvoldoende voorradig mocht
zijn, gaat men eerst in het verdron
ken land een kleine polder maken en
droogmalen.
Waarschijnlijk zullen tijdens de
herovering van het eiland enige
„grenscorrecties" worden toegepast.
In die zin, dat inhammen worden
afgesneden, zodat zelfs enige land-
winst ontstaat (onder andere bij
Dreischor).
Bescherming
Het eerste streven zal er op ge
richt zijn te voorkomen, dat de dijk
aan de noordkant van het eiland
verder wordt beschadigd. Niets zou
erger zijn dan twee tegenover elkaar
gelegen diepe gaten, waardoor het
dwars over het eiland zou gaan
„tochten".
Schelphoek dat is de naam
die even bekend, zo niet bekender
zal worden dan Rammekens het
was in de spannende tijd van Wal-
cherens droogmaking.
Daar. onder Serooskerke, aan
Schouwens zuidkust, zit de lelijkste
bres, die de stormvloed van 1 Fe
bruari in ons nationaal dijkenbezit
heeft geslagen.
(Zie verder pag, 2)
Het water kwam en het water
zal iveer verdwijnen, zij het laat
ste heel veel langzamer dan het
eerste. Zeljs de grote zuiger Ahoy,
die tot voor kort bij het wrak
van de Faustus aan het werk
was, kan niet sneller pompen
dan zijn krachtige machines toe
laten. Hij heeft in de omgeving
van Puttershoek zijn zuigbuis
over de dijk gébracht, en pompt
nu daar het water uit de onder
gelopen polder.
Aanhoudend koud
De weersverwachting van
KNMI te De Bilt, geldig van van
avond tot morgenavond, luidt:
Veranderlijke bewolking met voor
namelijk in het westen van het land
kans op enige sneeuw. Aanvankelijk
weinig wind, later zwakke tot matige
wind uit zuidelijke richtingen. Lichte
vorst tot temperatuur om het vries
punt, maar vannacht en morgenoch-
J tend in het binnenland hier en daar
matige vorst.
Zeven en tachtig doodvonnissen onder andere, waarvan vijf
en tachtig bij verstek, heeft het militaire gerechtshof te
Bordeaux vanmorgen uitgesproken naar aanleiding van de
moord op 624 inwoners van het Franse dorpje Oradour, ge
pleegd in Juni 1944 door de SS-divisie „Das Reich".
De doodstraf kregen sergeant-majoor Lenz een van de
zeven aanwezige Duitsers en de Elzasser sergeant Boos, die
vrijwillig dienst had genomen bij de SS.
Vijftig vliegtuigen van (le R.A.F.
en van de Amerikaanse luchtstrijd
krachten in Groot-Brittannië stegen
vanochtend om de twee minuten op.
De British European Airways, de Bri
tish Overseas Airways Corporation
en andere luchtvaartmaatschappijen
die vrachten vervoeren, haalden uit
sluitend zandzakken.
Frankrijk zendt 220.000 zakken, Bel
gië stuurt er 500.000 per schip, Zwit
serland zorgt voor 350.000 zakken,
Italië voor 1.350.000, van West-Duits
land komen er twee millioen, uit
Noorwegen 120.000, uit. Portugal 80.000
er. Denemarken 170.000. Millioenen
zandzakken zullen uit de V.S. naar
Engeland gestuurd worden, zo heeft
de Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Foster Dulles, ver
klaard.
Gratis vliegtuigen
De British European Airways heeft
de Britse regering gratis Viking-vlieg
tuigen ter beschikking gesteld, de
Italiaanse luchtstrijdkrachten zenden
drie Dakota's. Ook Portugal zal zijn
bijdrage aan zandzakken met eigen
vliegtuigen zenden.
Elk niet volgeladen vliegtuig in
West-Europa zal zijn vracht zoveel
mogelijk met zandzakken aanvullen.
Vier vliegvelden van de R.A.F. in En
geland zijn volkomen ontruimd om
deze zo belangrijke vrachten te kun
nen verwerken.
De zandzakken moeten Zondag-
a\ond oi> de plaats van bestemming
zijn. In dc loop van dc nacht wor
den zij gevuld om Maandagochtend,
wanneer de gevreesde vloed komt,
gereed te zijn.
Oproep geëvacueerde
abonné's van HYV
Vele geëvacueerde abonné's ga
ven aan onze agenten of aan de
plaatselijke kantoren hun nieuwe
adres op, zodat wij in staat waren
deze lezers dagelijks van Het Vrije
Volk te voorzien.
Wij beschikken echter nog niet
over de adressen van alle geëva
cueerde abonné's. Wij willen
gaarne alles in het werk stellen
onze lezers Het Vrije Volk, dat in
hun oorspronkelijke woonplaats
verscheen, ook op hun nieuwe
adres te bezorgen.
Willen degenen, die hun krant
nog niet ontvangen, hun vroe
gere en tegenwoordige
adres mededelen aan Het Vrije
Volk. Hekelveld 15, Amsterdam of
aan Het Vrije Volk. Jacques Perk-
straat 9 te Rotterdam?
De Directie
Bijna overal waar bewoners zijn
achtergebleven, oj geëvacueerden
naar huis terugkwamen doet de post
zij 7i gewone werk weer. Het gewone
werk, maar op buitengeiuone wijze.
Zo nodig zoals hier in de omge
ving van Oud-Alblas en Bleskens-
graaf met laarzen aan, om in het
water staande huizen te kunnen be
reiken.
(Eigen nieuwsdienst) Een sneeuw
storm die gisteren meer dan twaalf
uur zonder onderbreking over het
noordoosten van ons land heeft ge
woed, heeft het verkeer, vooral in
Drente, nogal wat moeilijkheden be
rokkend.
Op de grote weg over de Honds
rug geraakten enige auto's vast in
de sneeuw, waardoor de bussen van
de E.D.S. niet meer konden passeren.
Een bus van deze maatschappij
geraakte vast tussen Borger enDrou-
wen. De passagiers zijn per andere
gelegenheid verder vervoerd.
De dienst EmmenGroningen via
Zuidlaren werd gestaakt. Het ver
keer op jle andere wegen en het
treinverkeer waren normaal.
Socialistische jeugd
verleent hulp
De socialistische Jongeren van
Stockholm hebben Nieuwe Koers
aangeboden financiële hulp te ver
lenen bij de opbouw van de afdelingen
in het rampgebied. Zij nemen ook
actief deel aan de inzameling van
gelden voor Nederland.
Jonge socialisten uit Oostenrijk
hebben in samenwerking met de vak-
bondsjeugd hulpploegen samenge
steld, die naar Nederland willen ko
men. De Oostenrijkse en waarschijn
lijk ook de Duitse spoorwegen willen
hen gratia naar ons land vervoeren.
Van de overige Duitsers, die bij het
proces aanwezig waren, kregen twee
anderen twaalf jaar, nog twee ande
ren tien jaar dwangarbeid en de zes
de tien jaar gevangenisstraf. De ze
vende werd vrijgesproken, omdat
bleek, dat hij bij de moord niet a
wezig was geweest.
Van de veertien aanwezige Elzas-
sers kreeg Paul Graaf, die evenals
Boos vrijwillig bij de S.S. was ge
gaan, acht jaar gevangenisstraf; vier
anderen acht jaar dwangarbeid, één
zeven jaar dwangarbeid, één zes jaar
dwangarbeid, twee zes jaar gevange
nisstraf, drie vijf jaar dwangarbeid
en één vijf jaar gevangenisstraf.
De bij verstek uitgesproken dood
vonnissen betroffen onder meer ge
neraal Heinz Lammerding, de vroe
gere bevelhebber van de S.S.-divïsie
„Das Reich", en kapitein Otto Kahn,
de bevelhebben der compagnie die
bet signaal heeft gegeven voor de
massa-moord.
De Britse autoriteiten in Duitsland
hebben een Frans verzoek tot uitwij
zing van generaal Lammerding, die
in de Britse zone van Duitsland
woont, geweigerd.
(Van een onzer verslaggevers)
Tot de tientallen Amsterdammers, die onmiddellijk na de eerste berichten
over de gebeurtenissen in Zeeland en Zuid-Holland in actie zijn gekomen,
behoren Louis Hageman en Leen Mesman. Dinsdagavond
voeren zij, na negen dagen zwoegen en ploeteren, weer de rustige Amstel op
met het kruisertje Victoria. Daar stelden ze vast: dat scheepje heeft het
best gedaan!
Monteur Hageman toonde trots aan
de eigenaar van het slechts 13 m
lange jacht, de heer Mooij uit de
Van Woustraat, een doublé ouderwets
sigarenpijpje. Gekregen van Wil
lem Lokker uit Oude Tonge, na
dat de Victoria hem en zijn vrouw
van een schuurnok in Puttershoek
hadden gered. Het was het laatste,
wat de man bezat, maar Hageman
moest het aannemen.
Hetideine kruisertje heeft onschat
bare diensten bewezen aan de men
sen in nood. Hageman en Mesman
(Van onze sociaal-economische redactie)
Op of kort na 1 April zullen de kolenprijzen in Nederland waarschijnlijk
omhoog gaan. Hoewel de verhoging naar wordt verwacht, „matig" zal zijn,
kan niemand in Nederland op dit ogenblik vertellen, wat er precies zal
gaan gebeuren.
In zaken van kolen en ijzer ligt het zwaartepunt van de beslissingen
sinds déze weck nu eenmaal niet meer in Nederland, maar bij de Hoge
Autoriteit (het bestuur) van de Europese Kolen- en Staalgemeenschap in
Luxemburg.
Dinsdag 10 Februari is de „over
gangsperiode" van de Kolen- en
Staalgemeenschap ingegaan, een fase
die volgens het verdrag ten hoogste
vijf Jaar zal duren. Daarna zullen de
prijzen van kolen, staal, ijzererts en
schroot in alle zes bij de gemeen
schap aangesloten landen gelijk moe
ten zijn.
Nu zijn de Nederlandse kolenprij
zen aanzienlijk lager dan die in an
dere landen Dit is enerzijds het ge
volg van de lage kostprijzen van de
Nederlandse kolen en anderzijds
van het feit. dat de Nederlandse af
nemer de hoge prijs van ingevoerde
kolen niet ten volle behoeft te beta
len.
Immers op de in Nederland gepro
duceerde kolen wordt een heffing
gelegd en de opbrengst daarvan
wordt gebruikt als subsidie op dure
geïmporteerde kolen.
Op den duur zullen de Nederlandse
prijzen echter gelijk worden aan de
buitenlandse. Onze prijzen zullen
omhoog gaan, andere omlaag.
Waarschijnlijk zullen deze verho
gingen geleidelijk worden ingevoerd,
om ongewenste schokken in het eco
nomisch» leven te voorkomen.
voeren er samen mee door gaten in
dijken, waai- andere schepen met een
grotere diepgang geen kans hadden.
Zij waren de enigen, die het risico
namen met hun boot de „val" van
70 cm in de haven van Middelhamis
te nemen.
Een onaangename ervaring: te
zamen met een twintig andere red
ders werden deze Amsterdammers in
Oude Tonge in arrest gesteld, omdat
zij geen verblijfsvergunning konden
tonen. Onder politietoezicht mochten
de twee monteurs een defectgeraakt
lichtaggregaat herstellen. Laat in de
avond werden de „arrestanten" met
excuus van de burgemeester in vrij
heid gesteld.
Niemand hebben de koene hoofd-
stedelingen, uitgevaren in opdracht
van burgemeester d'Ailly na een ver
zoek van diens ambtgenoot in Helle-
voetsluis deze arrestatie kwalijk ge
nomen. „Ze móesten daar zulke maat
regelen wel nemen."
Donderdagavond kwart over zes
brak brand uit op de bovenverdie
ping van een alleenstaand huis aan
de Ringdijk 59, vermoedelijk door
ontploffing in een petroleumvergas-
ser.
De bovenverdieping en de zolder
werden door het vuur totaal vernield,
het benedenhuis liep zware water
schade op. De brandweer wist de
vlammen binnen een half urn: te be
dwingen.
Het huis werd bewoond door de
familie Van 't Hoenderdaal met haar
zestienjarige dochter en verder een
getrouwde zoon en dochter met hun
echtgenoten en baby's.
Drie van de bewoners waren niet
thuis. De vier andere familieleden
zaten met de twee baby's in het be
nedenhuis, toen boven de brand uit
brak.
