UTRECHTSCH NIEUWSBLAD Engeland en Egypte Britse noodkreet sluiten een accoord over de Soedan Ds. Zandt duelleert met Muntendam Vonnissen gewezen in proces*Oradour Nu het vraagstuk Aardbeving in Perzië Voldoening in Londen Vacdnatiedebat Doodstraf voor Kolen na I April duurder Rampenfonds: 38 millioen om zandzakken Talvanlanden Blokkeren Chinese nationalisten Amoy? Franse ministers te Londen Giften bij U.N. Rumoer om een Kamerzetel OPLAGE 45000 Telegram-adres: Nieuwsblad Telefoon: 16431 (5 lijnen) Giro: 154949 A. M. E. H. N. Koemans Directie G_ de Khoter .VRIJDAG 13 FEBRUARI 1953 60ste JAARGANG No. 243 Verschijnt dagelijks Hoofdredacteur: Drs. L. F. Tijmstra Uitgave v.h. Joh. de Liefde N.V» Bureau: Drift 23 Utrecht Ab.prijzen 6.00 p. kw., 47 c. p. w. Minister van Buitenlandse Zaken Eden heeft gisteren in het Lagerhuis medegedeeld, dat des morgens in Cairo met Egypte een overeenkomst is gesloten over de toekomst van Soedan. Zij voorziet in zelfbestuur voor de Soedanezen, ge volgd door zelfbeschikkingsrecht. Binnen drie jaar kunnen de Soedanezen kiezen tussen on afhankelijkheid of een verbintenis met Egypte. In de over gangsperiode zal de Soedan, dat acht millioen inwoners telt, zichzelf besturen, maar de leiding van buitenlandse zaken en defensie zal in die tijd bij een gouverneur-generaal be rusten. De overeenkomst is gisterochtend na langdurige onderhan delingen in Caïro getekend door de Egyptische premier gene raal Naguib en de Britse ambassadeur in Egypte, Stevenson. der kanaalzone Na de ondertekening te Caïro om helsden Stevenson en Naguib elkaar en klopten elkaar op de rug. Naguib zeide, dat Egypte thans zou beginnen aan liet vraagstuk der evacuatie van de kanaalzone door de Britse troepen te werken. Ambassadeur Stevenson antwoordde met 'n glimlach: „Groot- Brittannie is bereid deze zaak aan te vatten." De overeenkomst heeft de vorm van een reeks amendementen op de be staande door de Soedanese wetgeven de vergadering goedgekeurde begro ting. De voornaamste punten behelzen: le. Het spoedig houden van verkie zingen voor een wetgevende vergade ring voor de gehele Soedan, mogelijk volgende maand. Het onontwikkelde Zuiden zal 25 procent van het ledental leveren. 2e. De instelling van die gemengde commissies, die met de gouverneur- generaal zullen samenwerken. Deze zijn een commissie, die toezicht zal houden op het uitoefenen van de vol machten van de gouverneur-generaal (deze commissie zal bestaan uit een Brits, een Egyptisch, een Pakistaans lid en twee Soedanese leden de bej noeming der leden staat onder toe) zicht van het parlement) een verkie zingscommissie van zeven, bestaande uit een Brits, een Amerikaans, een Indisch, een Egyptisch lid en drie le den, die door de gouverneur-generaal worden benoemd met goedkeuring van de eerste commissie, en voorts een commissie bestaande uit een Egyptenaar, een Brit en drie Soedane zen die toezicht zullen houden op de „Soedanisering" van het land, volgens welke de Britten en Egyptenaren ge leidelijk het bestuur zullen overdra gen. 3e. De Britse en Egyptische troepen zullen geëvacueerd worden onmiddel lijk na het uitspreken van de wens daartoe door de Soedanese wetgeven de vergadering. De evacuatie moet dan in drie maanden voltooid zijn. 4e. De overgangsperiode zal inge luid worden met de verkiezing van een uit twee Kamers bestaande volks vertegenwoordiging. 5e. De gouverneur-generaal mag on der bepaalde omstandigheden de noodtoestand afkondigen (bij een dreigende financiële ineenstorting bij voorbeeld). Hij heeft hiervoor echter de goedkeuring van de eerste com missie nodig. Mocht deze commissie het niet met hem eens zijn. dan dienen de regeringen van Engeland en Egyp te tezamen de maatregel goed te keu- „Redelijke regeling Minister'Eden zeide, dat de over eenkomst een „redelijke regeling" in hield. De Soedanese kwestie had de Egyptisch-Britse verhouding ver troebeld. Eden zeide te hopen, dat de overeenkomst een gelukkig voorteken zou zijn. Eden zei nog, dat, indien de Soedan onafhankelijkheid verkoos, het land het recht zou hebben om tot het Brit se Gemeenebest toe te treden. De overeenkomst is in Londen en Caïro in een witboek gepubliceerd. Op het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken is men van me ning dat het thans waarschijnlijk ge makkelijker zal zijn de onderhande lingen over het instellen van een ver enigd opperbevel voor het Midden- Oosten, voort te zetten. Bü Toeroct, een plaats in Perzië, heeft zich een aardbeving voorgedaan. Het aantal slachtoffers zou vijftien honderd bedragen. De plaats Toeroct is volkomen verwoest. Toeroet ligt ruim driehonderd kilo meter ten Oosten van Teheran en Sjahroed ruim honderd ten Noorden van Toeroet. Het bleek ook nog niet mogelijk het juiste aantal slachtoffers te Toeroet vast te stellen. Het schijnt dat er zeer weinig overlevenden zijn Het juiste aantal inwoners van het in de woestijn gelegen Toeroet schijnt te Teheran niet bekend te zijn. Een auto met dokters en materiaal voor eerste hulp is op weg naar het getroffen gebied. GIFTEN VAN H.M. EN PRINSES WILHELMINA Reeds begin vorige week werd, zoals we eerst heden vernemen, zo wel door H. M. de Koningin als door Prinses Wilhelmina belangrijke giften geschonken aan 't Nationaal Rampenfonds, Generaal Naguib zeide te hopen Engeland. Amerika „en alle andere bevriende landen" te kunnen bezoe ken" als de zaken in Egypte geregeld zijn". Uit Washington wordt gemeld, dat de Amerikaanse regering in een of ficiële verklaring zegt „buitengewoon verheugd" te zijn over de overeen komst. Zij wordt van groot belang ge acht, daar zy de regeling inhoudt van een oud conflict. Voorstel tot toelating van 25.000 Nederlanders in de V.S. In het Amerikaanse Huis van Af gevaardigden is een voorstel inge diend om 25.000 slachtoffers van de overstromingen in Nederland toe te laten tot het Amerikaanse staats burgerschap. Het voorstel was af komstig van Francis Walter, die sa men niet McCarran de naar hen ge noemde immigratiewet heeft opge steld. (Van onze Londense correspondent) Er heerst in Londen grote voldoenifig over de totstandkoming van de over eenkomst over de Soedan, welke kwes tie, zolang Farouk aan de macht was, een struikelblok vormde voor een re geling voor het Suez-kanaal. De nieuwe regeling is ook bevredi gend voor de Zuid-Soedan. De moei lijkheden, welke enkele weken geleden waren ontstaan door de vreemde ca priolen van majoor Salim, die diplo matie bedreef door 't bijna geheel ont kleed uitvoeren van een dans, om de Soedanezen mee te krijgen, werden uit de weg geruimd. Engeland heeft alles gedaan om de rechten van de minder heden te beschermen. Tegenover degenen die zullen bewe ren dat het loslaten van de Soedan door Engeland een nieuw „verraad" is in het Midden-Oosten, heeft Eden zich reeds bij voorbaat geweerd door er de nadruk op te leggen dat de Soedan geen Britse kolonie was, maar gemeen schappelijk door Engeland en Egypt® werd beheerd. Door de genomen stap, zo voelt men het algemeen in Londen, zal juist het prestige van de Engelse in de Arabische wereld worden verhoogd. Iets, wat juist op dit ogenblik, nu juist de Russen op alle mogelijke manieren naar de Ara bieren lonken thans weer door de verbreking van de diplomatieke betrek kingen met Israël van het hoogste belang is. In Londen is men van mening, dat evenals het probleem van de Soedan, de Suez-kwestie kan worden opgelost, waarbij wederzijdse concessies zullen moeten worden gedaan. Eden maakte duidelijk dat hij zich geen illusies maakte over de komende moeilijkheden. De eis van Egypte, dat de Engelsen eerst de kanaal-zóne dienen te ontrui men, voor er sprake van kan zijn dat Egypte met Engeland, Frankrijk, Ame rika en Turkije een defensie-overeen komst aangaat, wordt in Londen opge vat als een manoeuvre om de Egyp tische onderhandelingspositie zo sterk mogelijk te maken. In het algemeen Is men van oordeel dat de regeling van de Soedan thans de lucht heeft gezuiverd voor wat betreft de betrekkingen tussen Egypte en En geland. Engeland is, zoals opeenvolgende re geringen duidelijk hebben verklaard, bereid zijn exclusieve positie aan liet Suez-Kanaal op te geven, en de verant woordelijkheid, die het daar zo vele ja ren heeft gedragen, met anderen to de len. Het zal echter nooit toestaan dat er aan het Suez-kanaal een strategisch vacuum ontstaat. bracht geen oplossing (Van onze parlementaire redacteur) De Staatkundig Gereformeerde fractieleider ds P. Zandt is één der meest markante figuren uit de Tweede Kamer. Hij heeft zo zjjn eigen onderwerpen en hy heeft bo vendien zijn eigen wijze van zeg gen. Ds Zandt is .de man, die de kerkvaders in de debatten pleegt te introduceren en die geen gelegen heid voorbü laat gaan, om op een zeer principiële wijze van zyn op vattingen blyk te geven, zulks veel al met een beroep op Augustinus of Tertullianus. Deze afgevaardigde schuwt het debat geenszins en hij verdedigt zijn standpunt in de speciale kwes ties Zondagsrust, vaccinatie of buitenlandse aangelegenheden met grote hardnekkigheid. Daarbij bij heeft in houding, gebaar en voordracht de allure van een boetprediker en spreekt meest al niet luid plegen de Kamer leden zich rond het spreekgestoelte te groeperen. Dat is het beeld van de Kamer, wanneer ds Zandt spreekt: Zo was het ook gisteren, toen zich bij de Tijdens een van liaar bezoeken aan de getroffen gebieden bracht H.M. de Koningin Donderdag een bezoek aan St. Philipsland, waar zij. staande in het water, een onderhoud had met de burgemeester van het gelijknami ge stadje op het eiland. H.M. de Ko ningin in gesprek met de burgemees ter (links). In het midden haar ad judant, kapitein luitenant ter Zee Stegeman. Ontelbaar zijn de zakken zand, welke de gaten in de gebroken dijken op vullen. Deze opname, welke werd ge maakt bij het Zuidbevelandse plaatsje Rilland-Balh, geeft een goed beeld van de hoeveelheid zakken zand welke daar met. de hand gesta peld zijn en nog worden, door de sol daten van de 41ste afd. Veldartillerie. de Elzctsser Boos Het militaire tribunaal van Bor deaux heeft gisteren het doodvonnis uitgesproken over de Duitse sergeant majoor Karl Lentz, wegens z(jn aan deel in de massa-moord van Oradour- sur-Glane in Juni 1944, waarvan 642 Inwoners van deze plaats het slacht offer zyn geworden. Vier Duitsers zyn tot dwangarbeid van 10 tot 12 jaar en een tot tien jaar gevangenisstraf veroordeeld. Eén Duitser is vrijgesproken. De be klaagden, die bij verstek terechtge staan hebben (in het geheel 85), zijn ter dood veroordeeld, uitgezonderd de beklaagde Wilhelm Nobbc, die ontoe rekeningsvatbaar is bevonden. De Elzasser sergeant George Boos is ter dood veroordeeld. Alle andere dertien Elzassers, die terecht gestaan hebben, zijn tot dwangarbeid of gevangenis straf veroordeeld. Onder de bij ver stek ter dood veroordeelden bevindt zich kapitein Otto Kahn, die het bevel voerde over de afdeling, die verant woordelijk is voor dc massa-moord. Negen Elzassers zijn tot dwangar beid van 5 tot 8 jaar en vier Elzassers tot gevangenisstraf van 5 tot 8 jaar veroordeeld. De Elzasser Paul Graaf, die 8 jaar gevangenisstraf heeft ge kregen. behoorde met Boos tot de be klaagde Elzassers, die indertijd vrij willig tot de SS zijn toegetreden. De overige twaalf hadden gedwongen dienst genomen. Vele leden van de SS-afdeling, die voor de massa-moord verantwoorde lijk is, zijn later op de slagvelden van Normandië gesneuveld. Kien gelooft, dat er overlevenden zijn die zich nog verborgen houden, o.a. kapitein Kahn. Enige uren voor de uitspraak van de vonnissen hielden honderden men sen te Bordeaux een betoging voor een katafalk voor de slachtoffers van Ora- dour om in naam van de doden ge rechtigheid te eisen. De betoging werd georganiseerd door de „Vereniging van nagelaten betrekkingen van de martelaren van Oradour" en dertig verzetsbewegin gen uit het Zuid-Westen van Frank rijk. Ook schrootprijzen omhoog? 10 Februari is de gemeenschappe lijke markt voor kolen, ijzererts en schroot in werking getreden. Die voor staal nog niet. Met betrekking tot de Nederlandse kolenprijs zal dit tot 1 April van dit jaar nog geen verandering beteke nen Tot die datum heeft de Neder landse regering de goedkeuring van de Hoge Autoriteit verkregen om ons egalisatie-systeem te handhaven. Wat er na 1 April te gebeuren staat, is nog niet vastgesteld. Men mag ech ter aannemen, dat de Nederlandse kolenprijzen daarna naar boven zul len moeten. Ook de prijs van schroot zal dan zeker naar boven gaan. Men verwacht dat de schrootprijs op het Franse niveau zal komen, het geen een verhoging van de Neder landse schrootprijs met 50 To zal bete- i kenen. Bij het Nationaal Rampen fonds is tot Donderdagavond een bedrag van 38 millioen gulden binnengekomen. De (tot nu toé) 38 millioen gul den van het Nationaal-Rampenfonds is als volgt binnengekomen. particulieren: 10 millioen; 2. Bedrijven en bedrijfspersoneel: 15 millioen: 3. Verenigingen, Stichtin gen en kerkgenootschappen: 1 mil lioen vijfhonderdduizend. 4 Overheid en overheidspersoneel: 4 millioen: 5. Tholen: 'tweehonderdduizend: 6. collecten: 6 millioen; 7 pers: vijf honderdduizend. 8. Buitenland achthonderdduizend. Giften voor de geteis terde gebieden kunnen worden gedaan: 1. aan onze loketten, Urïft 23, Utrecht. 2. op girorekening nr. 154949 van 't Utrechtsch Nieuwsblad, onder ver melding „Nationaal Ram penfonds". 3. rechtstreeks op giro rekening 9575 van het Nationaal Rampenfonds, Den Haag. zenden direct Het Britse ministerie van buiten landse zaken heeft Woensdag acht West-Europese landen, nl. Frankrijk, België, Italië, West-Duitsland, Zwit serland, Noorwegen, Denemarken, en Portugal dringend gevraagd Groot- Brittannië in de komende 24 uur te helpen aan tien millioen zandzakken, ter versteviging van de Engelse zee weringen in verband met het komen de springtij. West-Duitsland heeft 2 millioen, Portugal 80.000. Italië 1.350.000 en Noorwegen 120.000 zakken toegezegd. België zegde de levering van een millioen zakken vóór Zaterdag a.s. toe. In Zwitserland zyn ongev. 350.000 zakken bijeengebracht. Frankrijk zal Zaterdag a.s. 250.000 zandzakken uit Duinkerken verschepen. Denemarken heeft de levering van 175.000 zakken toegezegd. Kanonneerboten van de Chinese na tionalisten blokkeren de haven van Amoy, op het vasteland van China, zo melden schepen, die te Hongkong zijn aangekomen. Vier kanonneerboten zouden de ha ven afsluiten. De schepelingen zeiden dat ten minste één Brits schip met een lading kunstmest naar Hongkong is teruggekeerd omdat het niet door de blokkade heen kon komen. In gewoonlijk betrouwbare Britse scheepvaartknngen te Hongkong acht men de mededelingen onwaarschijn lijk. Men zegt. dat de haven die het meest gebruikt wordt, Swatow is. Daar zou een blokkade veel moeilijker uit te voeren zijn. Mayer, de Franse minister-presi dent, George Bidault, minister van buitenlandse zaken, en Robert Buron, minister van economische zaken, zijn gisteren in Londen aangekomen voor besprekingen met Britse politici, wel ke twee dagen zullen duren. Van gezaghebbende zijde te Londen is verklaard dat Engeland elk Frans voorstel zal steunen, dat beoogt de looptijd van het Noordatlantisch ver drag, waarbij veertien landen zyn aangesloten, te verlengen van 20 tot 50 jaar teneinde deze in overeenstem ming te brengen met de duur van het Europese legerverdrag. Frankrijk wenst deze verlenging, omdat het vreest dat West-Duitsland tenslotte de sterkste militaire mogendheid in West-Europa zal worden. Afrekening 13 Febr. binnengekomen: Mrs Jacobs. New York. 7.60 (2e dol lar): Mevr. v. d. H. Utr 41.50; Mej. V. Utr 4.— Mevr. S. Ütr 10.—: N.N. Utr 1.—: E. D. Utr f 10.—: J. H. C. Utr 5,—: Buurtver. Paulus'v. Vianen- straat. Utr 103.46: Pers. Fa Hoonhout Utr 58.50: A. B. N. II.. Djember (Java) 100.—: W. F. L. Utr 6.29: Toueel- v.-ren. ..Tics". Blokstraat Utr f 40.— Pers Schildersbedrijf Gömersbach. Utr f 41,50" Opbrengst collecte Stichtse Jachtver Utr f 33.25; Beppo Nanni. Italië r 6. J R. Utr 10.—: P.J. v. d. M. Oudenrijn 10.—; J M. B.-M. Utr 50,—. De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, John Foster Dulles, heeft president Eisenhower Donder dag in een rapport over de overstro mingen in West-Europa onder meer medegedeeld dat "de Ver. Staten thans met spoed millioenen zandzakken per schip en vliegtuig naar Groot-Brittan- nië zenden, welke nodig zyn ter ver sterking van de Britse zeeweringen. Transportvliegtuigen van de Britse luchtmacht vliegen sinds vanochtend vroeg af en aan tussen de bedreigde gebieden en de Europese landen die zakken bescnik'oaar heoben gesteld. Vrachttoestellen van de British European Airways die van het vaste land naar Engeland vliegen zullen in Zurich zoveel mogelijk zandzakken bijladen. Aanhoudend koud WEERSVERWACHTING van het KNMI. geldig tot Zaterdaeavond Veranderlijke bewolking met voornamelijk in het Westen van het land kans op enige sneeuw. Aanvankelijk weinig wind, later zwakke tot matige wind uit Zui delijke richtingen. Lichte vorst tot temperatuur om het vrics- P*t, maar vannacht en morgen ochtend in het binnenland hier en daar matige vorst. ZON EN MAAN. Zaterdag: Zon op 8.00; Zon onder 17.51. Maan op 8.03; Maan onder 18.50. Europees weerrapport Vrijdag 7 uur v.m. Stations Weer Wind temp. Stockh. sneeuw NO -8 gr. C N -4 gr. C NNO 1 gr. C NO -1 gr. C NNO -1 gr. C NNO -1 gr. C N 1 gr. C NNW 3 gr. C O -6 gr. C NNW -3 gr. C NNO 1 gr. C Stil -2 gr. C N -5 gr. C NW -1 gr. C Kopenh. Londen geh. bew A'dam sneeuw Brussel geh. bew. Parijs zw. bew. Bordx. sneeuw Nice half bew. Warsch sneeuw BerlUn neve) Frankf. sneeuw MUnch. geh. bew Zürich mist Wenen geh. bew. behandeling van de Inentingswet strekkende tot verruiming van de gelegenheid tot kosteloze in enting het zoveelste debat ont ketende tussen ds Zandt en de staatssecretaris van Volksgezond heid dr Muntendam. Dit debat was ook ditmaal tot vruchteloosheid gedoemd, er waren geen argumenten, die niet vroeger waren gebezigd. Zo goed als dr Mun tendam de vaccinatie uit overwe gingen van algemeen belang en van vólksgezondheid verdédigde, zo hardnekkig bestrijdt ds Zandt die overigens gisteren vertelde, zelf als kind te zijn ingeënt tegen pok ken de vaccinatie. Dit debat zou, met alle respect, ook in de Kamer, voor de wyze, waarop deze afgevaardigde voor zijn mening pleegt uit te komen, op niets zijn uitgelopen, ware het niet. dat ds Zandt een amendement had voorgesteld, waarvan de voorzitter, daarin gesteund door prof. Oud, be twijfelde, of het wel toelaatbaar was. De kwestie van toelaatbaarheid van amendementen is een zaak, waarvoor de Kamer, vooral na het conflict met minister Lieftinck bij de behandeling van de herziening van het tarief der omzetbelasting, een bijzondere aandacht heeft. Ja, dat is allemaal goed en wél, zei de heer Zandt, maar ik heb tien handtekeningen onder dit amende ment. Maar de voorzitter hield vol, dat de kwestie over het verplicht stellen voor artsen en gezondheids inspecties om opgave te doen van de gevallen van hersenvliesontste king na de inenting, buiten het kader van het aanhangige onder werp valt. Wat staat de S.G. afgevaardigde nu te doen? Een initiatief-voorstel? Een motie? De kwesties welke hier aan de orde zyn, bieden alle mogelijke in teressante aspecten. Er is gisteren zo het een en ander van aan de oppervlakte gekomen en dr Korten- horst heeft al te kennen gegeven, dat hij over al deze vraagpunten nog wat in het vat heeft. Met dit al is de zaak van de in entingswet niet veel verder geko men en vandaag zal de Kamer zich wellicht over de al- of met-toelaat baarheid van dit amendement nader uitspreken. Roolvink in conflict met zijn fractie? (Van onze parlementaire redacteur Door de benoeming van mej. dr. A. de Waal tot staatssecretaris van On derwijs is er een vacature ontstaan in de Tweede Kamer voor de K.V.P. Mej. De Waal bezette in de Tweede Kamerfractie een kwaliteitszetel. Dit betekende dat krachtens een in over eenstemming met de K.VP. regle menten reeds vóór de verkiezingen getroffen voorziening, de vacature mej. De Waal in de Tweede Kamer niet zou worden vervuld door mr. Roolvink. opvolgend candidaat op de candidatenlijst, maar door mej. dr De Vink. Tegen deze beslissing van de partijraad in heeft nu mr. Roolvink uit Almelo, door het Centraal Stem bureau tot lid van de Tweede Kamer benoemd verklaard, deze benoeming aangenomen. Mr. Roolvink heeft zich daarbij beroepen op de partijraad van de K.V.P., waartoe de K.V.P. regle menten hem de mogelijkheid openen. In afwachting van de afhandeling van dit beroep heeft mr. Roolvink het Kamerlidmaatschap aanvaard, ook weer conform de bestaande K.V.P. reglementen. De heer Roolvink reeds eerder lid der Kamer is Donderdag beëdigd en het heeft wel de aandacht getrokken, dat zijn fractiegenoten hem met enige aarzeling met zijn in stallatie hebben gelukgewenst. Bij de samenstelling van de candi datenlijst besliste de partijraad van de K.V.P., dat in de vacature voor een kwaliteitszetel wederom een spe ciale deskundige de opengevallen plaats zou innemen. Aan boord van de Bloemfontein Castle" in het King Georpe V dok ie Londen is Woensdag aan de ka pitein van het schip en de leden der bemanning een blijvende herinnering uitgereikt voor hun aandeel in de redding van de passagiers en beman ning van de Klipjonteinwelke S Januari zonk. De onderscheidingen werden uitgereikt door de directeur van de Holland-Amerika Lijn, de heer S. J. Mook. Onze foto toont van links naar rechts na de uitreiking van de geschenken, de heren R. J. W, Wynter. purser; de heer G. W. Kil- mister, le Radio Officier; de heer A. A. Freer, Chief Officer; de heer S. J. Mook en kapitein J. A, F. Fergusen. O.B.E.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1