I
MlontM*
mm
teoofirs
Over stoom en geld, Fries en
Esperanto, bijstand en smartgeld
PYODERMA
Valentijn-dag14
Meestér
Ds Zandt moet zich bezinnen op een
inentings-amendement
Na't Roken
VICKS bonIONS
[Soest? Keelpij -jffi
Aan weg tussen Den Deyl en
Haagse Schouw
Van het erf van School en Kerk
Dames! Vooral nn
Het lied der aetherqolven
DE HONGAARSE
GALEISLAAF
AKKERTJES1
Toch is het zo
2
VRIJDAG 13 FEBRUARI 1953
Tweede Kamer weer normaal aan het werk
(Van onze Parlementsredacteur)
DE TWEEDE KAMER is gistermiddag weer met haar nodmale werk
zaamheden begonnen. Het eerste wetsontwerp, dat aan de orde kwam
was de nieuwe Stoomwet. Het ontwerp kon niet geheel afgehandeld wor
den, omdat bij een gevraagde stemming niet genoeg leden aanwezig waren,
zodat uitstel tot hedenmiddag nodig bleek. Ook de wijziging van de In-
entingswet kon wegens een procedure-vraagstuk niet geheel afgehandeld
worden. Tenslotte kwam de Kamer halverwege met de behandeling van
een serie grotendeels technische wijzigingen van de Lager Onderwijs
wet 1920.
Onder de hamer door gingen de wets
ontwerpen tot wijziging van de Wet van
21 December 1950 tot uitbreiding van de
toepassing van het Ziekenfondsenbesluit,
en tot verlenging van de werkingsduur
/an de tijdelijke, nadere voorzieningen
ten aanzien van officieren en reserve-
officieren van de Koninklijke Land
macht.
De nieuwe Stoomwet beoogt, de oude
Stoomwet een nieuw jasje te geven. Het
gaat om de regeling van de controle (uit
veiligheidsoverwegingen) op stoom- en
lampketels enz.
De heren Beernïnk, Ankersmit, Ver
kerk en Wijffels hadden er bezwaar
tegen, dat ingevoerd zal worden, dat voor
ie nodige keuringen door de betrokke
nen een retributie zal moeten worden be
taald. Speciaal hadden zij daarbij het oog
op de kleine ondernemingen. De heer
Verkerk (A.R.) sprak in dit verband
selfs van „geruisloze cumulatie van be
drijfslasten". De heren Posthumus (Arb.)
en Gortzak (Comm.) waren van ooi-deel,
dat de keuring niet alleen van algemeen
belang is, maar ook van belang voor de
Dndememers zelf: ook hun eigen veilig
heid is er mee gebaat en de keuring kan
grote schade voorkomen.
Staatssecretaris dr Van Rhijn was het
hiermee eens, waarbij hij er bovendien
op wees, dat van de gegevens, die bij de
Keuringen te voorschijn komen, door de
eigenaars en gebruikers een dankbaar
gebruik wordt gemaakt. Wel toonde hij
tich bereid, in overleg met het departe-
ment van Economische Zaken nader te
bekijken, of in de komende algemene
maatregel van bestuur een zodanige
regeling kan worden getroffen, dat
kleine bedrijven niet op al te zware la;
ten komen te zitten. De heer Beernink
(C.-H.) vroeg bij de artikelsgewijze be
handeling hoofdelijke stemming over het
desbetreffende artikel. Deze stemming
werd vanmiddag gehouden.
Pokken
De wijziiging van de Inentingswet 1939
heeft ten doel te bevorderen, dat ruimer
gebruik gemaakt wordt van de gelegen
heid tot kosteloze inenting tegen pokken.
Alleen ds Zandt (SGP) sprak bij de be
handeling van dit voorstel. Hij bestreed
de inenting als zodanig, aangezien deze
het leven in gevaar brengt, hetgeen
krachtens de Bijbel verboden is. Boven
dien meende hij, dat het aantal geval-
Advertentie)
Verzicht Uw keeL Verfris Uw
mond en adem met de smakelijke
Een partij-strijd om de
kwaliteit
(Van onze Parlementsredacteur)
In een deel onzer edities hebben wij
gisteren nog kunnen melden, dat mr
Roolvink (KVP) werd toegelaten en
beëdigd als lid van de Tweede Kamer,
ter voorziening in de vacature, ontstaan
door de benoeming tot staatssecretaresse
van Onderwijs van mej. dr De Waal.
Wij zouden hieraan niet zoveel bijzon
dere aandacht besteden, ware het niet,
dat aan deze toelating meer vast zit, In
een driestar, getiteld „In het Vinken-
nest", is daar dezer dagen in ons blad op
gewezen. Mej. De Waal immers bezette
een zgn. KVP-kwaliteitszetel voor Bui
tenlandse Zaken en krachtens het verkie
zingsreglement van de KVP zou als haar
opvolgster in aanmerking moeten komen
mej. mr dr De Vink uit Utrecht.
De heer Roolvink, die krachtens de
volgorde van de candidatenlijst door het
Centraal Stembureau voor de Tweede
Kamerverkiezingen terecht in de ont
stane vacature werd benoemd, heeft zich
van de partijregels niet bijster veel aan
getrokken en toch zijn benoeming aan
vaard. Hij deed dit niet, omdat hij dacht,
dat een Rool-Vink meer is dan een ge
wone Vink, maar omdat hij blijkbaar
van oorrdeel was, dat de gehele kwali
teitszetel-geschiedenis in de practijk be
wezen heeft, van weinig belang te zijn.
Mej. dr De Waal toch bezette een kwali
teitszetel voor Buitenlandse Za
ken. En wat gebeurde er? Zij werd
staatssecretaresse van O n d e r w ij s.
Het is niet zo, gelijk hier en daar werd
gesuggereerd, dat de KVP-leden van te
voren een schriftelijke verklaring heb
ben afgelegd, dat zij een benoeming zou
den afwijzen ten gunste van de reserve
voor een kwaliteitszetel. Ook mr Rool
vink deed dat niet. Hij heeft echter de
zaak voorgelegd aan het partijbestuur,
dat hem unaniem te kennen gaf, dat hij
zijn benoeming niet behoorde te aanvaar
den. Reglementair schijnt het echter
mogelijk te zijn, dan toch de benoeming
ie aanvaarden, gelijk mr Roolvink heeft
gedaan: er bestaat n.l, recht van beroep
op de partijraad Mr Roolvink heeft, zo
vernemen wij. toegezegd, dit beroep te
zullen instellen. Wij wachten af, hoe deze
zaak zich zal ontwikkelen. Gisteren kon
den wij constateren, dat vele leden van
ie KVP-fractie, onder wie prof. Romme.
mr Roolvink hartelijk welkom heetten in
hun midden.
(Advertentie)
IHET GENEEST VLUGGER
EN BETER
'wanneer GIJ er Akker s Kloosterbalsem op
doet Deze heerlijke, zuiverende wond-
balsem reinigt en geneest wonden van
allerlei aard. (speciaal ook brandwonden),
voorkomt ontsteking (zweren) en bevordert
de zo belangrijke groei van de nieuwe
huid Maar ook als wrijfmiddel bij rheuma-
tiek, spierpijn en lendenpijn wordt Akker's
Kloosterbalsem al drie geslachten lang ge
prezen met de bekende woorden; „Geen
goud zo goecj"
len van kinderverlamming enz. wel dui
delijk aantoont, hoe gevaarlijk inenting
kan zijn. Bovendien was hij van oor
deel, dat wetenschappelijk in het geheel
niet is bewezen, dat de inenting de pok
ziekte heeft teruggedrongen, maar dat
in de loop der tijden de oorzaken van
deze ziekte aan kracht hebben ingeboet.
Staatssecretaris dr Muntendam bestreed
hem, daarbij zeggende, dat de wet geen
inentimgsplicht oplegt, van overheids
wege ook geen dwang wordt uitgeoefend
en met gemoedsbezwaren tenvolle reke
ning wordt gehouden.
Ds Zanidt wilde een amendement be
handelen, waarin aan artsen enz de
plicht zou worden opgelegd, onmiddel
lijk aangifte te doen van opgetreden
encephalitis na inenting of vermoeden
daarvan. De voorzitter was echter van
oordeel, dat dit amendement ontoelaat
baar was. omdat in de considerans van
de wet alleen maar gesproken wordt van
bevordering van kosteloze inenting.
Prof. Oud (WD) deel'de de?e mening.
Ds Zandt werd aangeraden, zich hier
over te bezinnen en zijn verlangen even
tueel in een motie neer te leggen. Om
hem hiertoe de gelegenheid te geven,
werd de verdere behandeling van het
wetsontwerp geschorst tot hedenmiddag.
Bijstand
Het derde wetsontwerp, waarover
woorden vielen, was de wijziging van de
Lager Onderwijswet. De belangrijkste
bepalingen hiervan zijn, dat de verlofs
regeling voor onderwijzers gelijk wordt
gemaakt aan dlie voor ambtenaren, en in
verband hiermee de invoering van ver
plichte keuring, voor iemand het onder
wijzersambt daadwerkelijk gaat bekle
den. Verder is opgenomen de mogelijk
heid van het toekennen van smartegeld
aan nabestaanden bij overlijden. Ook
enkele andere, meer technische aange
legenheden worden geregeld, waarvan
wij noemen het openen van de mogelijk
heid, op de lesrooster der lagere schO'
len vakken te plaatsen, die niet ge
noemd worden in art, 2 der wet.
Tegen dit laatste was in het bijzonder
de heer Tilanus (C.H.) gekant. Het gaat
eigenlijk om Esperanto, maar kan ook
andere vakken betreffen. Evenals de heer
Peters (K.V.P.) meende de heer Tilanus
de vraag, of de kinderen ook hiermee
nog lastig gevallen moeten worden, ont
kennend te moeten beantwoorden. Veel
groter was echter zijn bezwaar hiertegen,
dat de mogelijkheid geopend wordt, wel
dergelijke vakken op de lagere school
te onderwijzen en bijv. niet Frans, Duits
of Engels, die in art. 2 worden genoemd,
doch niet voor de gewone lagere scholen.
Ook de kwestie van „Fries op school"
kwam aan de orde. De minister wil dit
bezien in het grote verband met de ge
hele „Friese kwestie", een opvatting,
waarmee de heer Peters (K.V.P.) het
eens was. Hij meende, dat ook thans wel
les in het Fries gegeven kan worden,
maar de heer De Loor, socialistisch Ge
deputeerde van Friesland wees er op, dat
het ging om een duidelijke erkenning van
het Fries als officieel, afzonderlijk leer
vak. De heer Roosjen (A.R.) sloot zich
hierbij aan. De laatste was ook van oor
deel, dat de uitdrukking „onderwijzer van
bijstand", die door de minister uit de wet
is gehaald, gerust had kunnen blijven
staan. Bijstand verlenen is nooit iets
minderwaardigs geweest, zo zeide hij.
Mevr. Fortanier-De Wit (V.V.D.) en
de heer De Loor (Arb.) drongen er op
aan, de mogelijkheid van inning der
schoolgelden door onderwijzers te laten
vervallen. De heer Gortzak (comm.)
vond hierin aanleiding, aan te dringen
op het afschaffen van de schoolgelden.
De heer De Loor wilde ook bepaald zien,
dat een onderwijzer, lid van Gedeputeer
de Staten geworden, van rechtswege op
non-activiteit komt.
Dan was er nog een kwestie: mevr.
Fortanier en de heer De Loor bepleitten
bepaling, tengevolge waarvan een
onderwijzer bij het openbaar onderwijs,
die in heroep komt tegen een straf of
een ontslag, hangende het beroep in het
genot zijner jaarwedde of wedde blijft.
Zij zagen hier een tenachterstellen van
„openbare" onderwijzer bij de „bij
zondere". De heer Tilanus (C.H.) was
het hiermee niet eens. want, zo zeide hü,
de gevallen liggen geheel anders. Voor
bijzondere onderwijzers is er maar één
beroepsinstantie. By het openbaar onder
wijs is de procedure veel ingewikkelder
en langduriger, terwij] er twee beroeps
instanties zijn, nl. eerst Gedeputeerde
Staten en daarna de Kroon.
Vanmiddag zou minister Cals antwoor
den.
Leeuwarden èn Ljouwert
op de bordjes
De gemeenteraad van Leeuwarden
heeft besloten tweetalige plaatsnaam
borden te plaatsen. Onder de bordjes
met Leeuwarden komen dus binnenkort
die met het Friese „Ljouwert". B. een
W. hadden er zich meermalen tegen ver
zet, omdat zij liever op het rapport van
de regeringscommissie voor de Friese
kwestie wilden wachten. Toen de leider
van de A.R. fractie gisteren echter een
voorstel tot het plaatsen van tweetalige
bordjes indiende en de andere fracties
dit steunden, namen 3. en W. het over.
Volgens het blad van de Tsjecho-
slowaakse Communistische Partij „Rud-e
Pravo" zal op de Letnaheuvel te Praag
een standbeeld van Stalin v-an dertig
meter worden gebouwd. He-, beeld zal
voor de 75e verjaardag van Stalin vol
tooid moeten zyn.
I SlerL
Minister Van de Kielt:
Belastingachterstand
niet op begroting
De minister van Financiën, de hee.
Van de Kieft, is van mening, dat op de
begroting van Financiën met de in te
halen achterstand van opvorderbare be
lastingen geen rekening behoeft te wor
den gehouden. Dit heeft de minister ge
antwoord op vragen van de heer Teu-
lings (K.V.P.); De minister gaat van dit
standpunt uit, omdat opvoering van deze
posten het begrotingsbeeld zou flatteren
en tot onjuiste conclusies aanleiding
geven. Men zou op grond hiervan immers
kunnen menen dat belastingverlaging of
uitgavenverhoging zeer wel mogelijk is.
In dezelfde nota beantwoordt de minis
ter vragen van prof. Hellema (A.R.).
Deze had er op gewezen, dat een be
drag van ƒ106 millioen op de staatsba-
lans per ultimo 1951 is opgenomen, in
zake aanschaffingen, welke zijn gefinan
cierd ten laste van de gewone dienst en
buitengewone dienst I. Volgens de vra
gensteller had deze post op buitengewone
dienst II geboekt moeten worden.
De minister antwoordt nu, dat nor
maal het bedrag der aanschaffingen pa
rallel loopt met het bedrag der afschrij
vingen. Dan moeten de aanschaffingen
eyenwel niet het karakter hebben van
uitbreidingen. In verband met de ernstige
oorlogsschade is dit thans echter nog
voor een deel wel het geval.
VLEESWARENFABRIEK J. MEESIER N.Y.
(Advertentie)
Er wordt begonnen
Nadat verleden jaar de verkeerssitua
tie aan Den Deyl aanzienlijk werd ver
beterd door het aanbrengen van z.g. ver
keersgeleiders en verkeerseilanden, staat
thans een grote verbetering van een
ander deel van de Rijksstraatweg op het
punt uitgevoerd te worden, het gedeelte
n.l. tussen Den Deyl en de Haagse
Schouw, en een gedeelte tussen de v. d.
Oudermeulenlaan en de Kerkeboslaan.
Tussen deze beide laatstgenoemde wegen
zal een parallelweg worden aangebracht,
en een verkeersgeleider midden op de
Rijksstraatweg"zal 'hier het linksaf de
Kerkeboslaan inslaan, - verhinderen. In
dit verkeerseiland' zal'n.l. alleen een
opening worden aangebracht bij de v. d.
Oudermeulenlaan.
Grootscheeps is de wijziging van het
profiel van de weg tussen Den Deyl en
Haagse Schouw, met de uitvoering waar-
Het penningske der
weduwe
De Raad van Arbeid te Maas
tricht ontving gisteren een brief
van een weduwe uit Talhelm in
Duitsland met het verzoek om
het bedrag van haar weduwen-
rente over een maand door de
Rijksvezekeringsbank te laten in
houden ten behoeve van de slacht
offers van de watersnood in
Nederland. Deze Duitse weduwe
schreef diep getroffen te zijn door
de ramp. Door jarenlang verblijf
in ons land voelde zij zich innig
verbonden met het Ned. volk.
Hoewel zij voor haar levensonder
houd aangewezen is op de haar
toegekende rente, wil zij toch mee.
helpen om de nood der slacht
offert te lenigen.
Vrouwen
Vrouwen hebben vaak moeilijke en
pijnlijke tijden. Zij kunnen deze aan
merkelijk verlichten, ja die pijnen
doen verdwijnen door het gebruik van
Togal, de grote pijnverdrijver. Togal is
onschadelijk voor hart, nieren en maag.
Bij apoth. en drogist ƒ0.95, ƒ2,40 en ƒ8.88
(Advertentie).
f SPEC,AALVOOR 0E HANDEN
Prijzen sterk verlaagd!
Grote tube thans 95 ct.
van de Rijkswaterstaat op 1 Maart
zal beginnen.
Ook hier zal over een lengte van ruim
2 kilometer een verkeerseiland midden
op de weg worden aangebracht, met aan
weerszijden hoofdrybanen van ruim 6
meter breedte. Aan weerszijden van de
weg komt hier eveneens een parallel
weg, bestemd voor het langzame en het
z.g. locale verkeer.
Nieuwe microscopen voor
oor-op#aties
De Londense chirurg dr ,C. S. Hall.
heen een nieuw soort microscoop uitge
vonden als een hulpmiddel bij moeilijke
ooroperaties. Het instrument is ongeveer
13 centimeter lang en wordt in zieken
huizen gebruikt om een kleine holte in
het menselijk oor te belichten, aldus A.P.
Geneeskunde kan de
overbevolking aan
De geneeskunde is opgewassen tegen
alle nadelige gevolgen van overbevol
king, als zij maar in staat gesteld wordt
de nodige maatregelen in het belang van
de volksgezondheid te nemen. Dat zei
prof. dr J. H. Tuntler gisteren op de
achtste interfacultaire leergang aan de
R.U. te Groningen. Hij noemde als voor
beeld ons eigen land, waar de bevolking
in de loop der eeuwen zo zeer is toe
genomen, meer dan waar ook in Europa.
In Zuid-Holland wonen 847 personen
op één vierkante kilometer. Toch is de
gezondheidstoestand in Nederland gunsti
ger dan waar ook ter wereld met een
gemiddelde sterfte van 7% pet in 1950
bij een geboortecijfer van 22,7 pet. De
gemiddelde levensduur is langer dan
bijna overal elders, nl. 70 jaar, terwijl
deze in het grootste deel van de wereld
slechts 30 jaar bedraagt.
Het is echter noodzakelijk aldus!
prof. Tuntler dat culturele en econo
mische opheffing van een bevolking ge
lijke tred houden met de verbetering van
de zorg voor de volksgezondheid, anders
kan men bijv. de zuigelingensterfte doen
verminderen, terwijl dan later overbe
volking, honger, woningnood en ziekten
brengt.
Besoeki Tabak3V£ pet
uit reserve over 1951
De Besoeki Tabak Mij N.V. heeft over
1951 een netto-winst van 310.651 ge
boekt. Voorgesteld wordt, 260.000 te
reserveren en de rest top te voegen aan
de algemene reserve. Uit de dividend
reserve kan 3>/2 pet worden betaald (v.j.
9 pet).
Duits advies aan rechter:
Nederlanders kunnen
worden uitgeleverd
De Nederlandse verklaring, waarin de
wederkerigheid van uitleveringsverplich
tingen wordl gegarandeerd, moet als een
voldoende basis voor de uitlevering van
de in Duitsland gearresteerde Bredase
vluchtelingen worden beschouwd. Tot
deze slotsom komt professor Bilsinger
van de universiteit van Freiburg in een
advies, dat hij op verzoek van het Ober-
landesgericht in Dusseldorp heeft ge
geven.
De Duitse wetgeving bepaalt, dat bij
afwezigheid van een uitleveringsverdrag
in concrete gevallen een accoord in zake
een uitlevering kan worden getroffen,
mits daarbij wederkerigheid wordt ge
garandeerd. Het gerecht had over de be
tekenis van deze bepaling een deskundig
advies gevraagd.
De gearresteerde S.S.-man Faber zal,
alvorens de Duitse regering tot uitleve
ring kan overgaan, voor het gerecht in
Dusseldorp moeten verschijnen, dat over
zijn verzoek tot het verlenen van asyl als
politiek vluchteling zal moeten beslissen.
De tweede gearresteerde, Bikker, zal
voor het gerecht in Hamm verschijnen.
De data van de behandeling staan even
wel nog niet vast.
Verdwijnende organisaties-
Woltersom
Met ingang van 15 Februari worden
opgeheven de vakgroep Groothandel ir
Glas, Porselein en Aardewerk; de onder
vakgroep Groothandel in Huishoudelijk
Glas, Porselein en Aardewerk; de onder
vakgroep Groothandel in Inmaakglas; de
ondervakgroep Groothandel in Verpak-
kings- en Medicijnglas; de ondervakgroep
Groothandel in Hotelglas, -porselein en
■Aardewerk; de ondervakgroep Export
van Glas, Porselein en Aardewerk; df
vakgroep Groothandel in Medische er
Pharmaceutische artikelen; de ondervak
groep groothandel in Pharmaceutische
Artikelen; de ondervakgroep Groothan
del in Verbandstoffen; de Ondervakgroep
Groothandel in Verplegin-gsartikelen
Medische Bandages; de ondervakgroep
Groothandel in Medische Instrumenten;
de ondervakgroep Groothandel in Tand
heelkundige Instrumenten; de onder
vakgroep Groothandel in Labora
torium-Benodigdheden; de vakgroep
Groothandel in Meubelen; de vakgroep
Groothandel in Oude Materialen en Af
valstoffen; de vakgroep Groothandel in
Speelgoederen, Galanterieën, Luxe-, Ro
kers, Sport- en aanverwante artikelen;
de ondervakgroep Groothandel in Speel
goedéren en Feestartikelen; de onder
vakgroep Groothandel in Galanterieën
en Kramerijen; de onder vakgroep Groot
handel in Luxe-, Reclame-, Souvenir, en
aanverwante Artikelen; de ondervak
groep Groothandel in Rokersartikelen; de
ondervakgroep Groothandel in Sport
artikelen.
Voordracht voor lid
Algem. Rekenkamer
De Tweede Kamer heeft gisteren de
volgende voordracht opgemaakt voor de
benoeming van een lid van de Algemene
Rekenkamer: 1. L. van den Tempel,
secretaris van de Alg. Rekenkamer; 2. mr
Ch. J. M. Hens, hoofdinspecteur le klasse,
afdelingschef, plv. secr. van de Alg. Re
kenkamer; 3. D. J. Gerritsen, directeur
der Rijksbegroting, oud-lid der voorma
lige Nederlands-Indische Rekenkamer.
Voor de tweede plaats op de voordracht
waren twee stemmingen nodig. De vaca
ture is ontstaan door de pensionnering
van de voorzitter, de heer Th. Sanders
De voordracht zal schriftelijk aan H.M.
de Koningin worden aangeboden.
De eerste militaire verpleegster,
mej. J. J. van Merm, is op 73-jarige leef
tijd in Velp overleden.
Dag der Vriendschap-Dag van
Bloemen
Beroepingswerk
Ned. Herv. Kerk
eroepen te Noordbergum C. Boo-
gert, candidaat te Luttelgeest.
Bedankt voor Huizen (vac. J. Zwij-
nenburg) H. A. van Slooten te Wierden.
Geref. Kerken
Beroepen te Lekkerkerk H. C.
Endedijk te Wormer.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Baarn W. Ruiter te
Sneek.
Geref. Gemeenten
Beroepen te Hilversum M. v
Ketterij te Alblasserdam.
Prof. mr dr S. van Brakel
overleden
Prof. mr dr S. van Brakel, van 1929
tot 1949 hoogleraar in het burgerlijk
récht en het internationaal privaatrecht
te Utrecht, is op 73-jarige leeftijd over
leden. Hij was na de oorlog promotor bij
de erepromotie van mevrouw Roosevelt.
Ook was hij lid van de Bijzondere Raad
van Cassatie en schreef o.a. een leerboek
over het Ned. Verbindingsrecht
„Grondslagen en beginselen van het in
ternationaal privaatrecht".
(Advertentie)
Hamea-Gelei voor Uw handen
Generaal Handy bezocht
Amerikaanse hulptroepen
Dezer dagen heeft de plaatsvervangend
opperbevelhebber van de Amerikaanse
strijdkrachten in Europa een bezoek ge
bracht aan de Amerikaanse 'hulpkorpsen
in Nederland. In de Julianakazerne te
Den Haag liet hij zich over de situatie
inlichten door de brigade-generaal R. R.
Hendrix, die de leiding heeft over de
Amerikaanse militaire hulpactie. Verder
confereerde hij met luitenant-generaal
Hasselman en de Amerikaanse ambassa
deur Selden Chapin. Generaal Handy
maakte een vlucht over het noodgebied.
Te Woensdrecht inspecteerde hij het cen
trum der helicoptères.
Bromfietser slachtoffer
van gladde weg
Op de straatweg te Hillegersberg (Rot
terdam) is gisteravond ter hoogte van de
Berglustlaan de 45-jarige Chemigraaf P.
H. van Krimpen uit Hillegersberg tijdens
de gladheid met zijn bromfiets bij het
afslaan door een auto geraakt. Hij viel
en kwam onder een vee-auto terecht, die
uit tegenovergestelde richting kwam. Hij
werd 20 meter meegesleurd. Met zware
verwondingen werd hij in het zieken
huis Bergweg opgenomen, waar hij na
aankomst is overleden.
Bij de carrosseriefabriek N.V. Vér-
heul te Waddinxveen zijn. 22 opleggers,
elk voor 120 personen, in de maak. De
wagens zijn door de oliemaatschappij
Aramco besteld voor het vervoer van
Arabisch personeel door de woestijn van
Saoedi-Arabië. De eerste van deze tot
nu toe nog nooit in ons land vervaardigde
opleggers zal dezer dagen de fabriek
verlaten.
(Advertentie)
Neem ter bestrijding van
KOU en GRIEPI
de speciaal samengestelde)
HEI OUWEL-CACHET
WAARBORGT
SMAAKLOOS EH
GEMAKKELIJK IHHEMEH
Godsdienstvrijheid
onder Tito
Het communistische Zuid-Sla vië heeft
de voorwaarden gepreciseerd voor de
uitoefening van de godsdienst in het land.
D.e „vrijheid" van de uitoefening van
een godsdienst is gewaarborgd, maar het
is verboden haar „voor politieke doel
einden" te gebruiken.
De regering heeft het ontwerp van een
tijdelijke wet gepubliceerd, waarin dit
onderwerp behandeld wordt. Dit wets
ontwerp zal weldra voorgelegd worden
aan de, onlangs gestichte, federale be
stuursraad. Het is vrijwel zeker, dat het
goedgekeurd zal worden.
Op papier althans verschilt de wet wei
nig van de bepalingen, welk formeel van
kracht geweest zijn, sinds Tito aan de
macht kwam, aldus AP. De hoofdpunten
van de wet zijn:
1. verbod van godsdienstonderwijs op
openbare scholen; 2. toeslemming aan
godsdienstige groeperingen om eigen
godsdienstige scholen te stichten; 3- een
verbod tegen misbrui-k van godsdienstige
bijeenkomsten voor politieke doeleinden;
4. toestemming aan godsdienstige groe
peringen om gelden in te zamelen en de
bepalng, dat de staat godsdienstige groe
peringen kan subsidiëren
Per kerkganger 4 voor
Rampenfonds
Men kan aannemen dat Zondag jl. in de
Ned. Hervormde gemeentep gemiddeld
3 a 4 gulden per kerkganger gegeven is
in de collecte voor het Nationaal Ram
penfonds, zo vernemen wij. Bij het quaes-
toraat-generaal der Ned. Herv. Kerk is
nu van 180 gemeenten bericht binnenge
komen. Deze 180 gemeenten brachten
345.000 op.
Hulp aan getroffen Geref. kerken
Het Verband van Commissies van Be
heer in de Geref. Kerken heeft de kerken
in het rampgebied daadwerkelijke hulp
aangeboden.. Zo mogelijk zullen onmid
dellijk de maatregelen genomen worden,
die voor deze hulpverlening nodig zijn
B. en W. van Arnhem willen een
Lorentz Studiebeurs in het leven roepen
ten gunste van Arnhemmers die studeren
in de wis- en natuurkunde.
ACADEMISCHE EXAMENS.
AMSTERDAM, 12 Febr. Geni. Univ. Bevor
derd tot arts J Roffelsen. G Nugteren en Tan
Bian Kim. allen Amsterdam. Geslaagd voor
arts-examen le ged. mej. I Weldink en de
heren H J. van Dongen. H Wolvetang, J de
Voldere, S J van Coevorden, Th M H H Koot
"1 A I van Kreveld, allen Amsterdam.
AMSTERDAM. 12 Febr. Gem. Univ. Ge
slaagd voor doet. ex. rechten: mej. HJvd
Mei en th v d Vijver, Amsterdam. Geslaagd
voor cand. wis- en natuurkunde A G Hilvers,
zaterdag 14 februari.
Hilversum I, 402 m. VARA: 7.00 Nieuws,
7.13 Gram. 3.00 Nieuws. 8.13 Gram. 8.55 Kook-
praatje 9.00 Gram. VPRO: 10.00 „Tijdelijk
uitgeschakeld". 10.05 Morgenwijding. VARA.
10.20 Voor dc arbeiders in de continubedrij
ven. 11.30 Cello en piano. 12.00 Gram. 1.00
Nieuws en commentaar. 1.20 Accordeonmuz.
1.50 Radioweekjournaal. 2.15 Hawaiianmuz.
2.35 West-Fries programma. 3.00 Amateurs-
programma 3.30 „Eerst denken, dan doen"
3.45 Gram. 4.15 Radio Philh. orkest en solist.
5.00 Voor de jeugd. 5.45 Wereldkampioen
schappen schaatsenrijden 6.00 Nieuws. 6.20
Filmprogramma 6.40 Regerngsuitzending:
Zoeklicht op de Westerse defensie 7 00 Artis
tieke staalkaart VPRO: 7 30 ..Passepartout"
7.40 „Het Oude Testament in deze tijd" 7 55
.Deze week" VARA: 3 00 Nieuws 8,05 Gev.
programma 10.00 Socialistisch commentaar
10,15 Weense muziek 10.40 „Onder de pan
nen". hoorspel 1H.00 Nieuws 11 15—12.00 Gra
nt ofoommiziek.
Hilversum II. 298 m. KRO: 7.00 Nieuws
(Advertentie)
HOEST, GRIEP...
De weldadige
mogène stilt
borst en verja
IQ HOOFDSTUK V aardige woordkeus van dié belofte haar niet op-
Voettocht gevallen. Later, in de eenzaamheid van haar
- x j slaapvertrek, kwamen zijn woorden haar weer
„Wat gevangene! Een ketter en een rebel!" Nog diezelfde avond had Lajos met moeder te bjnnen, yroeg ze zich af, of hij er een bij-
verdedigde een ander de schoutsrakker. „Met zul- over zijn plan gepraat. Had hij haar toestem- Zondere bedoeling mee had gehad...
ke lui hoef je geen medelijden te hebben." naiög voor dat plan weten te krijgen. Zou ze hem ^aar naar vragen, de volgende
„Met zijn arme vrouw zeker ook niet?" gaf de Ne®' gem?. t 16,L ttLïf morgen? overlegde ze. Ze vond er de gelegen-
eerste terug Hij wees naar Barbara; ze trachtte Ir, hit be'd niet voor: in de drukte van de ochtendbe-
zich goed te houden, maar haar bleke gezicht en
de wijze, waarop ze op Lajos' arm steunde, be
wezen al te duidelijk, hoe zwaar haar dit lot van
haar man viel. Zelfs de man die met ketters
geen medelijden wilde hebben, zweeg, toen hij
haar zag.
Een kort bevel klonk de zweep klapte de
paarden trokken aan. Hortend zette de'kar zich
in beweging.
Lajos drong zijn moeder aan de arm op
nieuw naar voren; wilde zijn vader de hand rei
ken. Die schudde droevig het hoofd. Onder zijn
Hij wou en hij zou weten, hoe het in de zjgheden in het gezin was er geen ogenblikje,
waarop ze haar zoon alleen kon spreken. Of
kwam dat, doordat Lajos zo'n ogenblik met op
zet vermeed?
Hij haastte zich, om op weg te gaan. Wilde
de stad uit, zodra de poort open was.
„Ik ga in Buda naar oom Thomas", zei hij,
„Die zal me natuurlijk helpen, zoveel hij kan.
En zo gauw mogelijk laat ik van ons horen."
„Van ons" daar bedoelde hij mee: van va
der en van mij, begreep zijn moeder.
Ze zag hem na tot hij de hoek van de straat
om sloeg: een slanke, stevige gestalte. Haar jon
gen, die wegtrok om tijding, die wegtrok ter-
wille van haar man.
In haar hart was een gebed.
Lajos maakte de eerste dag een lange tocht.
door H. TE MEK WE
mantel waren zijn handen gebonden, begreep de
zoon. Begreep de vrouw. „God zij met je, Tibor", hoofdstad verder met vader ging; hij wou pro
zei ze, en haar stem trilde. beren, of hij iets voor vader zou kunnen doen...
Had hij het gehoord? Verstaan? Ze wist het Dat werd een gevaarvol ondernemen, had zijn
niet... moeder hem voorgehouden en ze had geaar- Langer dan hij gedacht had.
„Op zij!" schreeuwde de schoutsrakker, die al zeld zijn gaan goed te vinden. Als hem iets Tegen de middag had hij een dorp bereikt,
eerder zijn paard tussen Barbara en haar man oveIkwam... "'aar de weg die eerst naar beneden gevoerd
had gedreven Op zij'" "En als lk iets van vader kan noren als had weer begon te stijgen, tegen een vol-
Barbara deed een staD terue- moest wel een h?JPen,kan" had Lajos aangevoerd. Toen gende helling van het Nograder gebergte op. Hij
ctsn tïrnl VTaar tSï had ze zlJn Plan §oed gevonden: er zou dan besloot te rusten voor hij de klim aanvaardde,
hnnfrl naar haar hnó h?f L JïS toch iemand blJ vader in de buurt zijn; het zou In een herberg. Wilde daar dan bij het brood
hoofd naar naar wendde, hoe hij knikte en dan misschien mogelijk wezen, vader iets van hen dat moeder hem zorgzaam had meegegeven
de ogen omhoog sloeg Naar de hemel. Vandaar te laten horen En zij zou dan van hem moge- een glas landwijn drinken! meeSeSeven
verwachtte hij hulp en sterkte, beduidde hij daar- lijk net een en ander vernemen. Maar Lajos Hij vond een herberg Midden in het dorp. „In
moest voorzichtig, uiterst voorzichtig zijn. de koning van Bohemen" heette ze, en op het
En in haar smart was dat weten haar-een grote „Niet onvoorzichtiger dan nodig, moeder", had hangbord was een mannenfiguur geschilderd in
troost. hij beloofd en op dat ogenblik was de eigen- een glanzend harnas met opgeslagen helmvizier.
7,10 Gram. 7.15 Gymnastiek 7.30 Gewijde
muziek 7 45 Morgengebed 8,00 Nieuws 8.15
Gram. 9.00 Voor de huisvrou-w 9.35 Gram.
10.00 Voor de kleuters 10.15 Gram. lil 00 Voor
de zieken lil.15 Gram. 12.03 Gram. 12 55 Zon
newijzer 1.00 Nieuws 1.20 Amusementsmuziek
2.00 Boekbespreking 2 10 Gram, 2.20 Engelse
les 2.40 Dameskoor 3 00 Kroniek van letteren
en kunsten 3.40 Harmonie-orkest 4.00 Piano
spel 4.20 Luchtvaartcauserie 4.30 ,.De schoon,
heid van het Gregoriaans" 5 00 Voor de
jeugd 6.00 Lichte muziek 6.15 Journalistiek
weekoverzicht 6 26 Gram. 7.20 Parlementair
weekoverzicht 7 30 Gram. 8.20 Lichtbaken
8.40 „100 Jaar Kromstaf" 9.00 Gev. program
ma 9.50 Actualiteiten 10.00 Lichte muziek
10,20 „Wij luiden de Zondag ln" Hl,00 Nieuws
M.16 Nieuws in Esperanto 11.2242.00 Gram.
Engeland. BBC. 330 m. 12.00 BBC Welsh
Orchestra en solist, 12.56 Gev programma
2.00 Nieuws 2.10 Gram. 2,56 Arbeiders- en
mijnwerkersorkest 3.30 Lichte muziek 4 00
Schots orkest 4,40 Sport 5,36 Gram. 8 00
Voor de kinderen 7 00 Nieuws 7 16 Sport 7.30
Gev muziek 8,06 Interviews 8.45 Parlements-
overzicht 9 00 Gev programma 10 00 Nieuws
10,15 Hoorspel Hl,.16 Avondgebeden 12,00
12.03 Nieuws.
Engeland. BBC. 1500 en 247 m. 12 00 BBC
Welsh Orchestra eri solist 1 00 Parlements-
overzicht 1.15 Lichte muziek I 55 Snortpraat-
ie 2.16 Lichte muziek 2 46 Vóór de kleuters
3,00 Variété-orkest en solisten 3.46 Europese
muziek 4.16 Militair orkest 4.46 Snort 5 45
Orgelspel 6,00 Filmprogramma 6 30 Sportuit
slagen 7 00 Jazzmuziek 7 45 Causerie 8 00
Nieuws 8 25 Sport 8.30 Hoorspel 9 30 Concert
orkest. koor en solisten (10.16 Hoorspel)
14.00 Nieuws lil 15 Amusementsmuziek 12.00
Gram 12.561.00 Nieuws,
Frankrijk. Nat. Progr. 347 m. 12.30 Orkest
concert 1,00 Nieuws 2.17 Orkestconcert 4 10
Hoorspelen 4 55 Kamermuziek 4 10 Piano
recital 4.30 Amerikaanse uitzendtng 7 00 Gra-
mpfoonmuziek 8 00 Semn"-klassieke muziek
8 30 Hoorspel 10 13 Clavecimbelrecital 10.58
Gram 14.45—12.00 Nieuws.
Brussel. 324 m. 1(1 45 Gram. 12.34 Omroep
orkest 1.00 Nieuws 1 15 Vlaamse muziek 2 00
Svmmhonie-orkest en solist 2 46 Gram 3 15
Ethnische muziek 4 00 Gram. 4.45 Engelse les
5 00 Nieuws 5 10 Gram 5 30 Orgelconcert
6 30 Voor de soldaten 7 00 Nieuws 7.4Ó Gram
8 00 Omroepserenade 9 15 Aecordeonmuziek
Gram 9 45 Aecordeonmuziek 18 00
ïws 1016 Jazzmuziek met commentaar
10 46 Gram 11,00 Nieuws 11.0512.00 Gram
Brussel. 484 m. 14.45 Gram 1.00 Nieuws 1 10
Verzoekprogramma 3 00 Gram. 4.30 Gev
muziek 5.00 Nieuws 5 15 Gev muziek 6 30
\ceordeonmu7.iek 7 40 Gram. 7 45 Nieuws
3 00 Gev. muziek 8.30 Nieuwe chansons 9 00
Gram 10 00 Nieuws 10 10 Gram 10 16 Jazz
muziek 10 45 Gram. 10 50 Nieuws 14 00 Gram
4 56 Nieuws.
(Advertentie)
moehuiverig
Misschien voorboden van een griep. Doe
er iets tegen: neem een'AKKERTJEV
In korte tijd voelt U zich weer fit//
helpen d.'
fpE MIDDEN van het water de lörst
niet te k-unrien lessen, moet een
niet voor te stellen kwelling zijn,
-Behalve door ervaringen van schip
breukelingen, drong dit besef sterk
tot ons door in de achter ons liggende
rampdagen, toen velen omgeven
waren door de golven der zee, doch
het drinkwater volkomen ontbrak.
Uiteraard zullen wel enkelen, die
in het bezit van de noodzakelijke mid
delen waren, kans gezien hebben zee
water te distilleren, d.w.z. te koken
en de stoom daarvan op te vangen en
af te koelen, waardoor met primi
tieve middelen wel geen volkomen
zuiver, maar toch zeer goed drink
water wordt gevormd. Zij, die de be
schikking hadden over voldoende
brandstof en pannen, zullen op een
dergelijke wijze wellicht in de ergste
nood hebben voorzien. Maar hoevelen
verkeerden, door de positie waarin zij
zich bevonden, in de totale onmoge
lijkheid zelfs de meest primitieve
middelen aan te wenden?
In dergelijke gevallen is de mens,
die aan zijn lot wordt overgelaten,
volstrekt hulpeloos, want er zijn geen
methoden bekend, waardoor zonder
hulpmiddelen zeewater in drinkbaar
water kan worden omgezet. Tijdens
de tweede wereldoorlog zijn er echter
wel mogelijkheden ontwikkeld om
dergelijke slachtoffers in noodgevallen
bij te staan. Laten we vooropstellen,
dat hier niet in het bijzonder gedaoht
is aan overstromingsrampen, waarbij
de mens volkomen geïsoleerd zou
komen te staan, doch aan schipbreu
kelingen. Voor overlevenden van
neergeschoten vliegtuigen, van tot
zinken geraakte schepen, e.d., welke
slachtoffers eenzaam op de oceanen
zouden komen rond te drijven en mis
schien dagen zouden moeten wachten
eer hulp kwam opdagen, voor deze
eenzamen te midden van de oneindige
uitgestrektheid der zee, werd een toe
stelletje ontworpen, waardoor met
behulp van briketten, geperst uit
zilverzeoliet, bariumihydroxyde, zil-
veroxyde, volaarde en wat grafiet,
drinkwater uit zeewater kon worden
bereid. Honderdduizenden van deze
toestelletjes zijn gebruikt in de nood
gevallen, waarop we hierboven
doelden.
Nog een andere methode, om op
wat grotere schaal drinkwater te be
reiden, werd eveneens gedurende de
laatste oorlog in Amerika ontwikkeld.
Dit is een destillatietoestel, dat bij een
capaciteit van bijna 7000 liter water
per etmaal nog draagbaar is, en per
kg verbruikte brandstof 175 liter
water levert.
Het zuiverste drinkwater wordt op
de minst omslaohitge wijze echter
verkregen door de electro-osmotische
zuivering van zeewater. Het principe
hiervan berust op het verschijnsel dat
de in het water aanwezige colloïden
en zelfs bacteneën, al naar gelang hun
lading naar de tegengestelde electro-
den worden getrokken, waardoor in
een door poreuze wanden afge
scheiden middenvak volkomen zuiver
water wordt verkregen. Uiteraard is
dit laatste toestel niet dienstig voor
het verschaffen van hulp aan ge-
isoleerde enkelingen, doch wellicht
ware te overwegen of in bepaalde
streken toestellen in voorraad kunnen
worden gehouden, waardoor met één
van bovengenoemde methoden of
een combinatie daarvan hulp kan
worden verleend aan hen die aan de
beproevingen van de dorst te midden
van het zeewater zijn blootgesteld.
Overigens, wat i s eigenlijk dorst?
Daarover morgen!
(Nadruk verboden.)
