Cornelis" - Rotterdam zonk voor
Willemstads drooglegging
MS—UB
C0STUUMS
TAILLEURS
Valenlijn-dag
Burgem.
werk in
de Gou leidde reddings
drie gemeenten
Gemalen en pompen stampen
liet water uit de polders
Tragedie aan het Hollands Diep
Wie
weet waar
zij zijn?
ROO&TS
'AKKERTJES?*'
Aan buitendijken wordt
overal gewerkt
Voorlopige kering liet doel
2T9.-
239.-
Peek Cloppenburg
Oerstrijd van de Lage Landen
Zandzakken uit Dusseldorf naar Steenbergen
Succes door snelheid en grote
hoeveelheden
Even piel
keren
BRABANTS NIEUWSBLAD
Vrijdag 13 Februari 1953
..Dat neem je niet zo gemakkelijk, meneer,
dat moet je met jezelf in orde maken"
(Van onze verslaggever)
WILLEMSTAD, Donderdag' „Dood tij is er niet", zei baas Bot.
„We moeten afwachten tot eb en vloed bijna even sterk zijn. Dan
kan het gebeuren". Halverwege de bres in de Oostdijk en het zwie
pende Hollandse!) Diep zochten de notabelen van Willemstad tever
geefs beschutting achter een stromat. Pastoor Hamerlijnck en ge
meentesecretaris Danen draafden over het drooggelopen weiland
om de kou uit hun botten te jagen. Baas Bot, een van de „mannen
van Sliedrecht" liep rusteloos heen en weer.
Hij keek bezorgd van zijn horloge naar de uitgang van de geul
waar een motorvlet bezig was het Hollandsch Diep uit te komen.
Achter het witte vaartuigje zeulde een zware roestige schuit, die
een traliehek langs de boorden had.
„Als ie er over een kwartier nog niet is, hou ik er mee op", zei
Baas Bot nijdig. „Ik begin niet aan een onbegonnen werk".
Om half twaalf ongeveer, circa een kwartier nadien was de geul
bij de Nieuwe Sluis afgesloten door de roestige Cornelis Rotterdam,
een schuit van 99 ton die met de kiel in de linker- en met de ach
tersteven in de rechteroever prikte.
De Nieuwe Sluis is de zwaar
ste van de vier bressen die storm
en springvloed uit de dij
ken rond Willemstads polder ge
mokerd hebben in de eerste uren
van de ramp-Zondag. Het is het
enige gat dat tot onder de nor
male waterspiegel reikt en daar
doorheen stroomt vier maal per
dag het Hollands Diep heen en
terug, naar en van de Ruygen-
hilse Polder, een lap grond van
1400 hectares, die permanent
onder water staat.
Kiele kiele
„Dat gat moet dicht!" had het
Polderbestuur gezegd. Ja, na
tuurlijk moet dat gat dicht. De
Ruygenhilse Polder is een vol
komen filiaal geworden van het
Hollands Diep. De huizen, waar
in het water daalt en stijgt met
het tij, worden ondermijnd
vernield. De 1400 hectares grond
worden doordrenkt van zout.
Dat gat moet dicht, dat is dui
delijk, maar hoé?
De ambtenaren van Rijkswa
terstaat schudden bedenkelijk
hun hoofd.
„Een schip laten zinken in de
geul die naar de bres leidt?"
was een voorstel
,,'t Is kiele kiele", zei Rijkswa
terstaat.
„Dus dan is er een kans
we moeten het proberen".
Vandaag, op het kenteren van
eb en vloed en van de ochtend
en de middag heeft men het ge
probeerd in het gure drassige
weiland ten Oosten van 'het
kleine Willemstad.
^.De omstandigheden zijn zo
ongunstig mogelijk" zei baas Bot,
een van de drie aannemers.
Hij bedoelde de Noordooster
die recht op de geul stond en
de golven opjoeg tegen de eb in.
Woensdag was de wind ongun
stig geweest, zodat het hoogwa
ter was op de rivieren. Dat hoge
water werd nu met kracht de
geul ingestuwd.
Maar hij zei niet „kappen er
mee" Alleen „als ie er over een
kwartier niets, hou ik er mee
op".
„Hij zit vast!"
Gespannen volgden burge
meester C. v. d. Hooft, en de
kleine groep langs het water het
ploeteren van de vlet. De aan
nemers waren rusteloos en ze
nuwachtig.
„Hij zit vast!" riep er een. Het
was zo.' maar even later zwom
de vlet weer vrij. Het water
stroomde nog steeds naar de
schuimende branding waar het
Hollands Diep begon. Nog steeds
eb.
Het lukt niet, meende ieder,
die het bezorgde gezicht van de
aannemer Bot zag.
Maar langzaam schoof de vlet
de geul in en zonder moeite
schoof het roestige karkas van
de Cornelis Rotterdam langs de
wal.
Toen sprong de kleine ge
spierde baas Bot temidden van
zijn mannen, die op een berg
van zandzakken de landing aan
schouwden.
Hij gaf hen de staalkabels als
het ware in hun knuisten en
nep met een stem die de wind
aan flarden schreeuwde „door
halen! dóóóóórhalen! zo strak
als ken!!"
De mannen van Sliedrecht hin
gen aan de kabels en sjorden als
of zij een erfenis van louter
goud wilden binnenhalen.
„We zullen 'm doorbochten!"
riep baas Bot.
als er overwin op is"
De mannen van Sliedrecht, dat
betekent bijna hetzelfde als hei-
In antwoord op de vraag in ons
blad van gisteren wordt ons ge
meld, dat Adr. Koolen-van Meer
thans verblijft bij de familie C.
Oomen, Martensstraat (De Berk)
Sprundel.
Gisteren werd onder deze
rubriek in ons blad door de
familie Nijssen-Burg. de Roock-
laan te Bergen op Zoom, na
vraag gedaan naar de verblijf
plaats van verschillende fami
lies en personen uit Nieuw Vos
meer. Reeds dezelfde dag heeft
dit tot een zeer bevredigend re
sultaat geleid. Tk heh een halve
week gelopen van het kastje
naar de muur, verklaarde ons de
heer Nijssen, zonder enig succes
en door dit ene bericht heb ik
bijna alle familieleden en be
kenden ontdekt. Slechts van
Adr. Heijboer en het gezin Jac.
Hcijboer-Broeatus heeft hij nog
niets gehoord.
paal of als zeewering. ..Je kunt
het noemen „kust- en dijkverde-
diging", zei baas Bot met een
zekere trots over het werk dat
hij al van zijn twaalfde jaar be
drijft". Het water, zegt hij, „dat
is het ergste wat er is". Hij zegt
het met een felle stem, want bij
na zijn hele leven heeft hij er
tegen gevochten. Nu vuurt hij
zijn mannen aan, met luid ge
schreeuw dat als trompetge-
schetter is voor deze soldaten.
„Het water is boos" had bij ge
zegd." Maar als er overwin op
is, dan vechten de jongens a's
leeuwen. Zelfs de onverschillig
ste die er bij is
En ze vochten, deze kerels,
met hun eeltige knuisten vol
kloven: met de blote vuist. Zij
sjorden de roestige schuit vast
tegen de wal en hielden haar
vast aan sterke kabels die ge
spannen stonden, van kracht en
tegenkracht.
De vlet voer terug, de kabels
werden losgemaakt.
Toen merkte iedereen dat het
water nog wegvloeide; met een
ruk zwaaide het karkas met de
kiel naar de linker-oever, waar
het met de punt steken bleef.
„Kop omlaag!"
„Zand" schreeuwde de baas.
Nou, ik dacht dat ze bij ons
brullen konden..." zei een ser
geant.
De mannen van Sliedrecht lie-
nen harder dan een soldaat eer
ste klas ooit voor een korpo-
raalsstreep zal rennen. Van
beide oevers plonsden zakken
zand in het water. Aan de over
kant hielp een heel leger mili
tairen mee.
„Opzij!!" bulderde de baas
plotseling. Als muizen schoten
de mannen achter de zijdijk in
de modder. „Kop omlaag!" riep
de man die ons meegesleurd had.
Op dat moment ging het kanon
af.
Met een simpele druk op het
knopje „fire" van de dynamo
condensator had de eerste luite
nant Dekker van het oudste wa
pen van onze landmacht - de
Genie -, een vonk gejaagd door
de 5 kilo's trotyl, die in de romp
van het schip verdeeld waren.
Er vlogen flarden door de
lucht en een zware wolk rook.
De „Cornelis" Rotterdam ging
bruisend onder in de vaargeul
van de verzande haven, voor de
bres waar een jaar of tien gele
den de Nieuwesluis met een zelf
de klap tot puin geslagen was.
„Zand! Stenen! Huuuup!" brul
de de baas.
,,'t ziet er goed uit
Uit alle macht begonnen de
kerels te smijten. Zakken zand
plonsden in het water. Vanaf
een platboomder werden blok
ken basalt tegen het zinkende
karkas gesmeten.
Heel langzaam zakte de
schuit omlaag. De zes gaten van
30 cm middellijn elk, die de ont
ploffing onder de waterlijn ge
slagen had in de 15 milimeter
platen van de romp. zogen het
water binnen.
„Maandag is er al een zink
stuk gelegd op deze^plaats" zei
de burgemeester. „Het ziet er
goed uit, zo".
Plonsend schoten zandbalen en
basaltkeien naar de zinkende
romp van het schip. De mannen
vormden een damdie stevig te
gen het ijzeren hekwerk op de
romp van de schuit in het water
zon staan. Het zag er goed uit.
De zorg was weggewaaid uit het
aeziclit van baat Bot. Hij lachte
bijna.
Een uur tevoren had hij ge
zegd ..Als het een beetje moei
lijk zit benin ik er niet mee. Als
het mislukt
Daar komen we wel over
heen" had de burgemeester ge
zegd.
U wel, maar wij Daar
kunnen wij ons moeilijk over
heen zetten, meneer. Dat moet je
met jezelf in orde maken. Dat
neem je niet zo gemakkelijk."
Een gunstiger dag
Intussen was bet water ge
keerd. Onmiddellijk had de
vloed het water weer terugge-
stuwd. Het klom tegen de wand
van het zinkende schip, tegen
de dam die tot boven de water
spiegel steeg. Er stroomde bijna
geen water meer door, alleen in
het midden, waar een opening
uitgespaard was. bruiste en kolk
te het met schuim en slierten
van draaikolken. Het water
steeg ontzettend. In enkele mi
nuten was er al een verval van
twintig centimeter.
Van drie kanten werd de
schuit nu volgesmeten met zwa
re keien en zandzakken. In op
geruimde stemming trokken de
notabelen van Willemstad over
de drass'ge diik naar hun woon
plaats. De mannen van Slie
drecht werkten aan de dim, die
de Ruygenhilse Polder at' moest
sluiten van het Hollands Diep.
„Over een dag of tien zitten we
weer in ons eigen huis" zei de
burgemeester.
Een uur later kwam de aanne
mer Vlot de burgemeesterska
mer binnen.
;.Hé, ik wilde juist vragen hoe
het er mee staat, zei de heer v. d.
Hooft, terwijl hij de telefoon
weer neerlegde.
,,'t Is misluktzei Vlot met
een schorre keel.
„Wat zeg je?"
„Ik kan. wel schreeuwen'
Vlot. „Er stond veel te veel wa
ter. Zestig centimeter kwam het
er over heen. En toe»Hij
maakte een moedeloos gebaar.
„De hele schuit is losgeslagen en
een heel stxik uit de wal daar
bij
„En wat nu, kan het niet ver
holpen worden?" vroeg de bur
gemeester.
„Daar is misschien nog wel 'n
schuit voor nodig. Dat gat wordt
hoe langer hoe meer uitgegra-
ven. Ja, dat water....
Met moeite kon burgemeester
v. d. Hooft zijn emotie enigszins
verbergen.
„Maar we beginnen ODnieuw"
zei hij toen energiek. „We laten
ons niet kennen. Vlot".
„We zullen een gunstiger dag
uitzoeken" antwoordde de man.
(Advertentie)
moehuiverig
Misschien voorboden van een griep. Doe
er iels tegen: neem een 'AKKERTJE
In korte tijd voelt U zich weer fit/^;,\\j
helpen direct t rS
(Van onze verslaggever)
BREDA, 13 Februari De rijkswaterstaat is doende niet liet
dichten van de buitendijken in het West-Brabantse gebied. Hoofd
ingenieur Beckering-Vinckers in Breda dirigeert dit werk vanuit
de kantoren in de Baronielaan, waar de telefoon de gehele dag
ratelt en de ene bespreking na de andere vlot wordt afgewerkt.
Het eerste doel, dat de rijkswaterstaat zich gesteld heeft is: het be
reiken van een voorlopige kering op een zekere hoogte
En dit is dan eigenlijk alles
wat er aan concrete gegevens
verstrekt kan worden. Voor een
uiteenzetting van de werkzaam
heden zouden uren nodig zijn- en
aan het einde daarvan zou dit
verhaal alweer achterhaald zijn
door wijzigingen, waarvoor de
•kers aan de dijken in onon
derbroken tempo zorgen.
Aan alle gaten wordt gewerkt
door de aannemers en hulpver-
leningstrepen, die een bonte
verzameling van nationaliteiten
en typen zijn geworden. Brand-
meermannen uit Saarbrucken en
Italië, Amerikaanse genietroe
pen blank en zwart, kittige
Franse genietroepen en Neder
landse soldaten sjouwen af en
aan. Nog steeds is de zandzak
een voornaam wapen en daar
van heeft men in een week tijd
toch wel enorm veel in het ge
troffen gebied weggetast.
Het aanbrengen van de voor
lopige waterkeringen geschiedt
veelal door dijken rond de gro
te gaten, die tevens, waar moge
lijk, in snel tempo verkleind wor
den. Een overzicht van dé werk
zaamheden bij ieder gat is er
niet, er is geen tijd om dit op te
stellen, want er mag geen minuut
verloren gaan. In enkele korte
zinnen schetste ir Beckering-
Vinckers ons dit beeld en daar
na was hij weer weg, want er
zaten nog verscheidene bezoe
kers op hem te wachten.
Dr Vlak burgemeester
van Hoge- en Lage-
Zwaluwe
Bij K. B. is vandaag benoemd
tot burgemeester van Hoge en
Lage Zwaluwe Dr C. Vlak, oud-
assistent-resident, thans leraar
staatsinrichting aan een Lyceum
te Utrecht. Dr Vlak woont in
Maartensdijk bij Utrecht. Zijn
benoeming gaat 16 Februari in.
Kwartiersedijk dicht
bij Fijnaart
Oude Stoofdijk berijdbaar
Een da„ eerder dan verwacht
werd hebben ruim honderd ar-
b 'ers onder leiding van Kan
tonnier Verbeek het ^at in de
Kwartiersedijk. bij Steenbergen
gedicht. Burgemeester Ter Haar
en de heer v. Nieuwenhuizen i
ren gisteren aanwezig toen
laatste zandzakken tegen de dijk
gesmeten werden.
Het droogmalen van de Juf
frouwenpolder en de polder van
de Oude Appelaar begint echter
eerst na de zestiende om een te
gendruk te stellen tegen de
springvloed die de dijk dan weer
zal belagen.
De Slobbegorsdijk wordt thans
met buldozers geëgaliseerd om
een berijdbare aanvoersweg
krijgen.
De Sabinabuitendijk wordt met
man en macht hersteld door par
ticulieren en troepen, w.o. Ame
rikanen met marine-materiaal.
Daar wordt momenteel een stel
ling geheid voor een zandzuigers-
installatie. De dijkweg Oude
Stoof-Zwingelspaan is momen
teel zelfs berijdbaar voor lichte
auto's. Er is een laag sintels en
steenslag over de zandzakken
gestort.
AUDIËNTIE
Z. H. Exc. de Bisschop van
Breda zal geen audiëntie verle- j
nen op 15 en 21 Februari.
naar maal
W;V;
Beter...?* toch goedkoper/
HOOFDKWARTIEREN IN FIJNAART EN ZEVENBERGEN
(Van onze speciale, verslaggever)
ZEVENBERGEN, 12 Februari In Amerika vordt aan de school
kinderen het onuitroeibare verhaaltje vertelt, van een Hollands
jongetje, dat, toen er een keer hoog water was en het polderland
bedreigd werd, het land voor overstroming behoedde, door zijn
duim te steken in een gaatje in de dijk
Daaraan moesten wij vandaag steeds denken. Met korte tussen
pozen dreinde er een fijne sneeuw uit de koude, grauwe luchten
boven het noodgebied boven Zevenbergen en Fijnaart. Op deze
twee fronten is de strijd tegen het water in volle gang: met pom
pen en dragline's, klei en zand, vakmanschap, waterlaarzen, wit
gloeiende telefoonlijnen De oerstrijd van de Lage Landen
Op het gemeentehuis in Fij- werk dat ons volk ligt. Deze
naart heeft de heer Peters uit
Oudenbosch van de Provinciale
Waterstaat zijn hoofdkwartier.
Op het gemeentehuis van Ze
venbergen heeft de heer Vogel
uit Breda ook van de Provincia
le Waterstaat de leiding. Dagen
lang hebben deze ambtenaren
geen bed gezien, nu tollen zij er,
oververmoeid, in, als de klok de
twaalf slagen-middernacht al
enige tijd heeft laten horen.
Pompen
Vraagt men de heer Peters
naar de stand van zaken, dan
zegt hij: „Geen grote bijzonder
heden. In Fijnaart werkt de fir
ma Razenberg uit Breda aan de
Kwartiersedijk en de Slobbe
gorsdijk. Beide dijken zijn ge
havend en er moet o.a. geëgali
seerd worden. Er wordt flink
bemalen en we doen pogingen
om er pompen bij te zetten.
Wanneer er Dolders droog ko
men? De Zuidelijke polders
over een dag of veertien, maar
dit zeg ik onder voorbehoud.
Onder Willemstad ten Oosten
van het stadje wordt koortsach
tig gewerkt aan het herstel van
de buitendijk, samen met Rijks
waterstaat. Daar is de aannemer
Dijkstra aan de slag.
,Zwaar werk in inderdaad
koortsachtig tempo. Dit is het
(Advertentie)
Dag der Vriendschap-Dag van
dijkwerkers kennen water
wind en grond. Precies weten
ze waar zand houdt en waar
opzinken nodig is. Dat opzinken
is voor rijswerkers, het opsta
pelen van verzwaarde zinkstuk-
ken. Geen werk voor doetjes
De kijker staat te zwijmelen
van de kou, maar de dijkwerker
zweet, tot op z'n hemd. En het
water zakt; want waar gepompt
wordt, is er winst te tellen. Zo
als in de oude Fijnaart eri de
oude Heiningen. Het gehucht
van die naam is tussen haakjes
het enige plekje in West-Bra
bant waar de telefoonverbinding,
nog niet hersteld is, wat niet zo
deert, omdat er helaas bijna nie
mand meer woont. Met voldoen
de materiaal wordt zo in deze
sector het water teruggedron
gen, het zal zijn prooi moeten
prijsgeven in de komende we
ken. Een taaie strijd van kerels
die niet aflaten en laconiek zeg
gen: „Geen grote bijzonderhe
den."
1300 Hectaren
In het Zevenbergse raadhuis
beheerst de heer Vogel als een
generaal zijn gebied. Er is tele
foon voor hem als we aanklop
pen. „Ja, we zitten wel een beet
je moeilijk. Twee draglines van
de militairen. Bij Rode Vaart
hebben we grond weggehaald.
Die dragline kan er niet komen.
Op een andere plaats konden we
er ook niet komen. Ja, ik kan er
nog wel een gebruiken, als we
dat in combinatie doen. We over
wegen daar een gat te maken
voor de overstort naar de Rode
Vaart. Ja, goed, het beste." En
dan krijgen we het nieuws:
(Van onze verslaggever)
STEENBERGEN, 12 Februari Dr L. de Gou, de burgemeester
van Steenbergen en Kruisland c.a., beschikt over een zestal bedui
melde, doch zeer belangrijke schoolschriften. Daarin heeft hij name
lijk ieder telefoongesprek dat door hem sedert het begin van de
ramp iu verband met de hulpverlening werd gevoerd, laten opteke
nen. Hij is zodoende in staat een relaas van minuut tot minuut te
geven van de ontzaggelijke hoeveelheid werk die door liem, zijn
directe medewerkers en nagenoeg de gehele bevolking van Steen
bergen, is verzet. Aan dit werk is o.m. te danken: De redding van
de geëvacueerden uit St Philipsland en Nieuw-Vossemeer, liet be
houd van de kerkdorpen De Heen en Kruisland en van verschil
lende polders in de omgeving van Steenbergen.
Voor de redding van talrijke mensenlevens in Philipsland en
Nieuw-Vossemeer hebben vele Steenbergenaars zich met gevaar
voor eigen leven onmiddellijk ingezet; zij werden bijgestaan dooi
de Commando's uit Roosendaal. Voor het behoud van Kruisland en
De Heen is ook veel te danken aan vrijwilligers uit binnen- en
buitenland en aan de ongeveer duizend militairen die hier nacht
en dag hebben gewerkt.
Om half vijf in de ochtend
van de rampzalige Zondag werd
burgemeester De Gou van Steen
bergen gewekt: hem werd de
dijkdoorbraak bij Sint Philips
land gemeld. Onmiddellijk be
gaf de burgemeester zich toen
op pad.
Na de lichten op het gemeen
tehuis te hebben ontstoken en
verschillende personen te heb
ben gealarmeerd, stelde hij zich
in verbinding met de Commis
saris van de Koningin. Met dok
ter Flinkenflögel, de leider van
het Steenbergse Rode-Kruis,
reed de burgemeester daarna
naar het overstroomde St. Phi
lipsland, dat toen al niet meer
te bereiken bleek. Terug in
Steenbergen, riep hij ogenblik
kelijk een aantal vrachtwagens
in de weer die de bootjes in de
omtrek gingen ophalen. Met de
dageraad vertrokken de eerste
redders, waarbij de inmiddels
gealarmeerde brandweer, naar
Sint Philipsland. Ondertussen
was ook de doorbraak bij Nw-
Vossemeer gemeld. Ook voor dit
dorp werden boten opgehaald.
Waar een grote stroom vluchte
lingen werd verwacht, vroeg de
burgemeester de beschikking
over de zaal van de H.K.I.-fa-
briek.
Al spoedig bleek dat de eer
ste behoefte voor het directe en
indirecte reddingswerk bestond
uit: motorboten en zandzakken.
En toen begon het: via radio en
telefoon heeft burgemeester De
Gou, bij wijze van spreken, heel
Nederland in rep en roer ge
bracht om materiaal en man
kracht. En het IS er gekomen:
Zakken zand uit Overijsel, Lim
burg en zelfs uit Düsseldorf;
motorboten uit alle delen van
ons land; en vrijwilligers. Deze
kwamen van overal: Vóór de
buitenlandse troepen aankwa
men, waren hier al, gelijk met
vele Nederlandse militairen, on
geveer 1200 studenten en ande-
re vrijwilligers uit alle univer
siteitssteden van Groningen tot
Maastricht, aan het werk.
Het was de heer Pouli, de di
recteur van het gewestelijk ar
beidsbureau, bij wie de vrijwil
ligers zich kwamen melden. De
heer Pouli, die in voortdurend
contact stond met de burgerlij
ke en militaire instanties die
bij de werkzaamheden betrok
ken waren dirigeerde ze verder
naar de plaatsen waar hun
hulp het hardst nodig was.
Het ging alles heel snel
met grote hoeveelheden, en juist
hieraan is het te danken dat het
werk in Steenbergen zoveel en
zo onmiddellijk succes had. Drie
dagen lang zijn burgemeester
De Gou en talloze anderen niet
uit de kleren geweest maar toen
ook kon minister Van Thiel bij
zijn bezoek aan Steenbergen
verklaren dat als óveral de
hulpverlening zo direct en af
doende kon hebben plaatsgehad
er waarschijnlijk veel minder
slachtoffers te betreuren zou
den zijn geweest.
Mensenlevens
Burgemeester De Gou heeft
zich in de ramp week belast ge
zien met het nemen van maat
regelen voor de reddingswerk
zaamheden in niet minder dan
drie gemeenten: Steenbergen.
Philipsland, en Nieuw-Vosse
meer is zeer veel te danken aan
het moedige optreden van „de
groene baretten". Voor de red
ding van Sint Philipsland die
nen de Steenbergse brandweer
en talrijke Steenbergse vrijwil
ligers met ei'e vermeld. Hoewel
wij zelf het dappere optreden
van verschillende Steenberge-
naars hebben gezien, noemen wij
hier geen namen. Want niet
graag zouden we een ere-lijst
geven waarop de redders wier
werk wij toevallig niet zélf had
den gezien, of wier namen wij
niet hadden gehoord, zouden
ontbreken. Zij hier daarom
slechts gezegd dat Steenbergen
zich „groot" heeft, getoond.
De dijken
In een onzer vorige edities
hebben wij reeds een overzicht
kunnen geven van de maatrege
len die voor het behoud van
verschillende dijken rond
Steenbergen zijn genomen. Dit
overzicht werd ons verstrekt
door de heer M. Sloven, die
bij ziekte van de heer Spildoorn
deze vervangt ais directeur
van Openbare Werken.
Het is de heer Sloven ge
weest, die, in nauwe samenwer
king met de dijkgraven van de
polders rond Steenbergen, voor
wier optreden burgemeester De
Gou niets dan lof had heeft me
degewerkt aan die maatregelen
waaraan het behoud van Kruis
land en De Heen te danken zijn.
Men heeft de moeilijkheden
thans ovenvonnen en de zaak
in handen als tenminste zie
onze editie van gisteren het
weer ons gunstig blijft. Momen
teel wordt er met ongeveer 2000
mensen, van wie de helft mili
tairen, uit binnen- en buiten
land, gewerkt aan het behoud
en het herstel van de dijken
rond Steenbergen.
j „Met gemalen en pompen vvor-
l den de Nassau-, de Koekoeks-.
Elderen- en Bredase polders
droog gelegd, dat zal ongeveer
dertien honderd kostbare hecta
ren opleveren. Als er maar niet
te veel regen valt, want dat wa
ter moet er dan ook weer extra
uit. We proberen het zo vlug
mogelijk kwijt te raken, maar
over droogvallen kan nog niets
gezegd worden."
In de sneeuw stampen de pom
pen, over de binnendijken stap
pen de werkers, brandweerman
nen uit het zonnige Italië, Ame
rikanen en Nederlanders. Aan
de spoorlijn Dordrecht-Moerdijk
naar het Zuiden wordt gesjouwd
door de Spoorwegen. Misschien
glijdt over zes weken de glan
zende diesel weer over het bre
de, glinsterende water. We gaan
de zon en het voorjaar tegemoet.
Nieuw leven!
En op de wegen achter deze
fronten denderen de zware Ame
rikaanse vrachtwagens. Breda
is nu dubbel gavnizoenstad. Ne
gerchauffeurs poekelen 'n mond
je „Teterings" als zij in het ca-
dettenkamp slaan te wachten tol
hun wagens met zand zijn ge
vuld. Met de jeugd zijn ze goeie
maatjes, voor de verkeersagen
ten hebben ze nog al eens won
derlijke krachttermen. Hoog en
droog en veilig achter hun grote
stuurwielen hebben ze geen weet
van de nieuwe Wegenverkeers
wet.... De dijk moet dicht, de-
polder moet droog. Een deel van
de bewoners van Wagenberg is
al weer terug in hun huizen. De
gemalen stampen.... De eva-
cué's popelen om terug te gaan
Ander hoofdstuk
Over ongeveer anderhalve
maand zal het merendeel van de
Brabantse grond - 30.000 hecta
ren verdronken in Brabant -
weer droog zijn, achter met uit
zondering van de polders, welke
langs het buitenwater liggen, zo
als om een voorbeeld te noemen
de Eendrachtpolders. Want de
buitendijken vormen een ander
hoofdstuk, dat door de Rijkswa
terstaai wordt geschre\ en.
"N
PUZZLE No. 23.
HORIZONTAAL1. Netheid: i.
gewas: T. naschrift: S. stofmaai -
tandeloos zoogdier; 10. muziek
term; 11. de lc-zer heil: 13. zang-
14. mal: 15. indien; 17. pi. in
Nederland: IS. wintersportartikel:
20. vierhandig zoogdier; 22. spil: 25.
nummer; 26. voorzetsel: 27. zang-
noot; 2S. uitroep van pijn; 30. per?,
vnw. 31. vlek; 32. deel van
het been.
VERTICAAL: 1. pi. in Noorwe
gen; 2. lidwoord: 3. boom: 4. bitter
ocht: 5. romeinse rijk; 6. as; 12
sas; 13. duivel: 14. kledingstuk; li;
zeeuwater: 19. zuivelproduct; 21.
.ensnaaxn: 23. hoofddeksel; 21
deel van een boom; 27. deel van de
mast: 29. lidwoord <fr.)
OPLOSSING PUZZLE 22.
HORIZONTAAL: 1. tarwe; 5. on
der; 9. ode; 10. strop; 14. ore; 15.
Ie; 17. eer; 19. en; 20. roet; 23.
■aan; 25. Oder: 26. hart; 27. Amer
9. neon: 31. la; 32. uit; 34. er; 36.
ra; 38. enkel; 40. Leo: 41. adder.
42. laars.
VERTICAAL: 1. tol; 2. ader; 3.
re; 4. es; 6. op; 6. do; 7. eren; S.
ren; 11. te; 12. rek; 13. or; 16.
reden18. parel21. oom22. ter
23. van; 24. Ato; 27. aard; 28. dik:
30. neer; 31. Lea; 32. U.N.; 33. te;
35. ros; 37. ad; 3S. er: 39. 1.1.; 49. Ia,
