H. M. Koningin Juliana
WEEKBLAD VOOR HET EILAND THOLEN EN ST.FILIPSLAND
Bezinning
.WAARIN OPGENOMEN DE THOOLSE COURANT
Bezoekt St. Annaland en
St. Maartensdijk
9e Jaargang No. 12
13 Februari 1953
Uitgevers Firma- Dieleman en G. Heijboer
Redactie Kerkcing A 473, St. Annaland - Telefoon 47
Administratie Oudelao^estraat 9, Tholen - Telef. 57 - Giro 124407
Abonnementen 1.20 per kwartaal
franco p.p. 1.45 -f incassokosten
Prijs per nummer 10 cent
Het is nu bijna 14 dagen, dat we
hier in omstandigheden leven die
niet vergeleken kunnen worden met
de stil- en gerustheid waarin we
tevoren leefden.^ Zeker, er is nog een
groot verschil tussen de een of de
andere gemeente in onze streek.
Hier weer wzrt.meer- gerieflijkheid
door water en verlichting, daar door
het niet direct getroffen zijn, door
geen verliezen aan mensenlevens,
door geen of weinig scha aan huis
of schuur. Maar abnormaal is het'
nog in iedere gemeente van onze
eilanden.
Tholen is overstelpt dodr aanvoer
van goederen, er is zelden rust op
straat of in huis, Oud-Vossemeer
ziet z'n beschikbare werkkrachten in
de vroege morgenuren naar de nood-
gemeenten vertrekken en 's avonds
laat soms doornat arriveren, terwijl
ze als hulpgemeente nog diverse
andere taken heeft. En dan kunnen
we over de niet genoemde g'emeen-
ten in ons gebied zeker wel zwijgen.
Daar leeft niemand normaal, daar
zijn de omstandigheden totaal onge
woon. De leidinggevende mensen
staan op de rand van of zijn over
spannen. De gewone burgers wer
ken aan dijken of moesten bij fami
lies worden ondergebracht zonder
enig bezit. Wie zal na kunnen gaan,
hoe moeilijk een dokter z'n werk
verricht, wie hoe een huisvrouw -
van alle gemakken verstoken
haar taak volbrengt. Wie weet hoe
de grote gezinnen, hoe veehouders,
hoe bakkers, hoe slagers, hoe sme
den, timmerlieden of arbeiders deze
moeilijke tijd doorworstelen
En dat ondanks het feit, dat men
tracht alles zo goed mogelijk te
regelen, het is een zeer abnormale
toestand in onze gemeenten.
In zo'n toestand is er zo gauw het
gevaar, dat de ergernis toeneemt.
Zeker, wanneer levensgevaar niet
meer zo dicht bij lijkt. Het eigen ik
voert dan weer de boventoon. Men
hoort dat er zoveel wordt gegeven,
men heeft het zo hard nodig en ziet
er maar niets van komen.
Men denkt dat men zelf het meest
getroffen is en vergeet alweer dat
er zoveel erger dingen zijn gebeurd.
Men meent dat een ander minder
doet, men ziet alleen eigen narig
heid, eigen tobberij, eigen verlies.
Dan is bezinning hard nodig:
Laat men zich niet laten overweldi
gen door de moeilijkheden, tracht
kalm te blijven, laat U niet mee
slepen door de klagers, wordt niet
opstandig tegen hen die het ook niet
zonder fouten kunnen.
Laat de geest van samenwerking
niet ondermijnd worden, laat de
naastenliefde niet verkoelen. Helpt
en blijft helpen in de nood die ons
nog omringd.
Dit vragen we van allen, die van
hoog tot laag, van arm en rijk, van
hen die veel, van hen die minder
of helemaal niets hebben verloren,
dit vragen we van onze gehele ge
meenschap in deze noodtoestand.
Maar dit vragen we ook van onze
Landelijke Overheid. Bezinning
vooral met het oog op benoemingen
van personen en het verstrekken van
opdrachten.
Ieder herinnert zich nog wel de
laatste oorlog. Ieder weet ook nog
wel hoe met de beste bedoelingen en
zo op het oog ook de meest doel
treffende plannen werden ontwor
pen, maar hoe de theorie en practijk
een hemelsbreed verschil maakte.
Ieder weet ook hoe veel daardoor is
ondermijnd, afgebroken, soms op
een fiasco uitliep.
Dit gevaar zien we opnieuw.
Zeker, we zijn overtuigd van de
beste bedoelingen met en voor ons.
We zijn enorm dankbaar voor de
vele hulp die ons van alle kanten
wordt geboden. We zijn er zeker
van dat het ogenschijnlijk alles
prima is uitgekiend. Maar zijn bang
In Si. Maartensdijk vormden de aanwezige Franse troepen een erewacht
Die éne vlag vertolkte de gevoelens te St. Annaland
Als er drie weken geleden een helicoptère in St. Annaland was gedaald, was
dat een gebeurtenis geweest waardoor haast iedere inwoner minstens enige
minuten van streek was geweest en nog dagen daarna had men er over
gesproken. Nu vindt men zoiets al vrij gewoon. De jeugd snelt nog in de
richting, maar de ouderen kijken even op, voor zover ze in de buurt zijn om
daarna weer haastig hun moeilijke taak te vervullen.
Het hefschroefvliegtuig dat vanmiddag om kwart voor drie op het schoolplein
daalde trok echter wel grote belangstelling. Belangstelling van allen die niet
aan de dijken werkten en wie het mogelijk was hun werk in de gemeente een
ogenblik te laten rusten.
Geen wonder dat er nu wel belangstelling was. Er was immers in de morgen
uren al bekend, dat H.M. de Koningin Juliana een bezoek aan deze getroffen
gemeente zou brengen. Om 12 uur werd onze Landvrouwe in de haven per
m.s. „Christiaan Brunning" verwacht. Maar oponthoud in Schouwen deed
deze plannen wijzigen. En daarom werd hek een hefschroefvliegtuig, dat om
kwart voor drie onze Landsvrouwe op het schoolplein bracht.
En zo ongewoon als het in St. Annaland was.. was het ook in St. Maartensdijk,
al heeft men ook daar al zoveel gezien en'meegemaakt, dat het ook daar
niet gauw meer ongewoon gevonden wordt.
Toen de Koningin daar om ongeveer vier uur arriveerde stond een erewacht
van de aanwezige Franse troepen, die bij de opruimingsdienst zijn inge
schakeld, op de geteisterde Markt opgesteld.
Zo werd onze Koningin in beide gemeenten verwelkomd, niet op feestelijke
wijze, niet luidruchtig, maar met meer ontroering en dankbaarheid dan
ooit tevoren.
OP DE HAVEN
De in de nacht van Dinsdag op
Woensdag en de daaropvolgende
morgen doorgekomen berichten om
trent het bezoek van H.M. de Ko
ningin aan ons eiland wezen allen in
de richting van aankomst haven St.
Annaland. Daarom hadden burge
meester F. M. Boogaard, notaris
A. J. Bierens als Dijkgraaf en de
waterbouwkundig opzichter dhr. J.
D. Jagt zich voor die tijd naar de
aangeduide plaats begeven. En vele
vrouwen en kinderen stonden op de
zandzak-zeewering, die na de eerste
rampnacht met alle beschikbare
mankrachten op de haven was aan
gelegd. Daar ook kregen we het
eerste contact met de afgevaardig
den van de burgemeester uit de
Franse gemeente Mantes van het
Departement Seine et L'Oise, mon
sieur Jean Paul David. Het waren
de chef van de Sociale Dienst en de
particuliere secretaris van de ge
noemde Franse maire, die namens
hun burgemeester en de inwoners
van dit Departement gemachtigd
waren de meest getroffen gemeente
op het eiland Tholen te adopteren.
Men kan dus aannemen dat dit
Stavenisse wordt.
Van deze meelevende vrienden
hoorden we, hoe spontaan de hulp
in Frankrijk is. Niet alleen de adop-
tatie van Stavenisse is daarvan een
bewijs, maar ook wat we hoorden
over de inzamelingen. In Parijs
staan grote bussen op verschillende
punten en men heeft al geen over
zicht meer van alles wat voor de
getroffen gebieden in Nederland
wordt afgestaan. Zo enorm veel
wordt er gegeven. En nu wordt
daar ook uit die Franse gemeente,
ongeveer 25 km ten Zuiden van Pa
rijs hulp aangeboden bij monde van
genoemde heren. Hulp die later,
wanneer een beter overzicht ver
kregen wordt, wanneer er meer mo
gelijkheden zijn, voor Stavenisse
veel zal betekenen. Reeds nu dan
ken we vanaf deze plaats le maire
Jean Paul David van de Mantes en
al de inwoners voor deze vriende
lijke en hartelijke aanbieding. On-
dat het in vele gevallen verkeerd
uitloopt, omdat de eigen mensen
soms opzettelijk, soms ook onopzet
telijk voorbij gegaan worden.
Wie kent zijn gemeente beter dan
de burgemeester, wie de dijken dan
de plaatselijke waterbouwkundigen,
wie de mogelijkheden tot verbetering
meer dan onze eigen aannemers, wie
kan de verdelingstaak voor getrof
fenen beter behartigen dan eigen
inwoners
Laat men daarmee rekening
houden. Laat men toch onze mensen
niet opzij schuiven, laat men zich
toch bezinnen voor dingen gedaan
worden, die meer kwaad dan goed
stichten. Nee, we zeggen niet dat
we alles zelf kunnen opknappen, dat
is ten enenmale onmogelijk. Maar
dat wat mogelijk is, kan ook door
niemand beter gedaan worden dan
door eigen mensen.
De mensen die er zelf inzitten zul
len zich het meest inspannen, zullen
zich opofferen, zullen niet in de
eerste plaats zich zelf willen ver
rijken, maar zullen trachten geza
menlijk de eigen grond terug te
winnen. We hebben hiervoor al
gezegd, dat ook wij het er niet ge
heel zonder kleerscheuren zullen
afbrengen, dat ook wij, naarmate
direct levensgevaar verder af
meer aan eigen maatschappelijke be
langen zullen gaan denken, dat ook
bij ons het egoisme weer dieper
wortelt, maar toch nimmer zo dan
bij een geheel buitenstaander, die de
nood niet meemaakte, die buiten
onze gemeenschap staat, die zeker
in de eerste plaats om eigen belan
gen denkt.
Daarom moet niet alleen van ons,
maar ook van onze Regering bezin
ning worden gevraagd voor alle
beslissingen en maatregelen die ge
nomen worden. Bezinning bij allen
kan alleen maar tot gunstiger resul
taten leiden. Laten we dat in de nog
zorgelijke tijd die voor ons ligt, niet
vergeten.
getwijfeld zal het contact levendi
ger worden en de nu reeds gelegde
band verstevigd.
Intussen stonden we daar nog
steeds op de haven en tientallen
mensen keken verlangend in de
richting van waar de verwachte
boot moest komen. Er kwam niets.
Advertentiën 0.10 per millimeter Minimum 2.00
Spierinkjes tot en met 20 woorden ƒ1.00, elk woord meer ƒ0.05
Advertenties worden tot uiterlijk Donderdagmiddag 1 u. aangenomen
Het werk wachtte en daarom kon
dit wachten niet te lang duren. Ve
len moesten de haven, hoe jammer
ze het ook vonden verlaten, om aan
de arbeid te gaan. Tot om ruim twee
uur het bericht doorkwam, dat
H. M. per hefschroefvliegtuig zou
aankomen. Vlug werd het school
plein ontruimd, snel een viertal la
kens gelegd als aanduidingspunten
en men had zelfs nog tijd om een
vlag in de toren te hangen.
EEN VAN ONS.
Om 10 voor drie uur daalde het
hefschroefvliegtuig en stapte H. M.
de Koningin uit, gekleed in bruine
bontmantel met hoofddoek en knie
laarzen. Juist door de noodzakelijk
heid van dit laatsfe voelden we het
meeleven. Het trof ons allen, het
ontroerde. Ja, juist daarom jvas onze
Koningin^diflect een der-onzen,* óók
getroffen ddor d"e "tfbmp, óók onze
Koningin had immers dit schoeisel
nodig, zoals onze waterschapsmen
sen, onze dijkwerkers, onze ver
voerders, onze burgemeesters, onze
dokters, onze verpleegsters. Twee
uren tevoren waren er nog 500 paar
laarzen gedropt, een zo onmisbaar
iets, nu het aan de dijken en in
sommige straten een en al modder
poel is.
Hoe kan nu zo een bijkomstig
heid tot ontroering brengen, hoe
kan zoiets onbetekenends er oorzaak
van zijn, dat onze dankbaarheid
nog groter werd door het meeleven
van onze Koningin.
Burgemeester Boogaard verwel
komde Hare Majesteit, waarna hij
dijkgraaf A. J. Bierens en burge
meester D. C. Bouwense van St.
Maartensdijk voorstelde. Om even
rustig te kunnen praten begaf men
zich naar een lokaal in de school,
ingericht als Rode Kruispost, waar
de plaatselijke commandant en zijn
aanwezige helpsters de Koningin
begroetten. Daarna onderhield Zij
zich met de burgemeester, die haar
in het kort inlichtte omtrent het ge
beuren in de eerste nacht. .Waren
de mensen tijdig gewaarschuwd",
vroeg de Koningin. Hierop kon de
burgemeester bevestigend antwoor
den. Immers in die bewuste nacht
had om 3 uur de klok geluid, waren
de bewoners van Klippestraat extra
gewaarschuwd, was men de polders
in gegaap om de boeren en daar
wonende arbeiders van mogelijk ge
vaar in kennis te stellen. Om 10
voor vier bezweek de bescherming
op de haven.
Met waardering sprak burge
meester Boogaard over de activi
teit van Dijkgraaf Bierens, die in
bijzonder moeilijke omstandigheden
in de ure van gevaar toch aanwe
zig was, evenals over de onver
saagdheid en doortastendheid van
de Waterbouwkundig Ambtenaar
dhr. J. D. Jagt en vele anderen die
met gevaar voor eigen leven alles
gedaan hadden, wat op dat ogenblik
mahr mogelijk was.
-De heer Bierens en dhr. Kant van
de Rijkswaterstaat brachten Hare
Majesteit op de hoogte van de si
tuatie van het ogenblik, voor zover
het de dijken van de St. Annaland-
se zeewering betrof.
Toen had Hare Majesteit ook nog
tijd voor de chef van de Sociale
Dienst en voor de particuliere se
cretaris van burgemeester Jean Paul
David. Zij verklaarde zeer getrof
fen te zijn door dit blijk van mede
leven en verzocht de heren Haar
warme dank aan hun burgemeester
en zijn bevolking over te brengen.
IN ST. MAARTENSDIJK
STOND EEN FRANSE
EREWACHT
Tijdens de rit naar St. Maarteüü^
dijk werd Hare Majesteit door bur
gemeester Bouwense ingelicht over
het verloop van de rampnacht in
zijn gemeente. Op verschillende
punten werd even gestopt om de
toestand van de ondergelopen pol
ders en boerderijen te bekijken.
En zo naderde men St. Maartens
dijk, waar in grote spanning de
komst reeds lang was verbeid. Vele
inwoners waren naar de Markt ge
komen en daar waren het weer
Franse helpers, die niet alleen naar
ons eiland waren gekomen om
overal te helpen waar dit nodig
was, maar die nu ook het voorrecht
hadden voor H. M. Koningin Ju
liana een erewacht te vormen. Dan-
H.M. Koningin Juliana in gesprek
met burgemeester L. A. Verburg
van Stavenisse tijdens haar be
zoek aan St. Maartensdijk. In de
Burgemeesterskamer aldaar infor
meerde Hare Majesteit of Stave
nisse tijdig gewaarschuwd was en
liet Zich door de burgemeester
van het daar voltrokken drama op
de hoogte brengen.
Hoe de Kaaistraat te St.Maartens-
dijk tijdens de doorbraak op
1 Februari geteisterd werd kunt
li gedeeltelijk zien op deze foto.
Eén grote ravage. (Eigen foto)
