Veerboten zijn terug na dagen varen met droeve last Zaak Efa-Produka nu voor het Hof Concertgebouw al f16.500 Weerzien na elf dagen Letterkundige expositie thans in het Rijksmuseum Bogtman zingt met USO Hugo Wolf en Ravel Morgen in Stem van Noord start het Hart Te veel aan fantasie Tragisch gedicht Yerma mist klare motivering HET VRIJE VOLK DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953 PAGINA 7 Het concert, gisteravond door net Concertgebouworkest te Am sterdam gegeven, bleek vanmorgen al meer dan 16.500 te hebben op gebracht. Hierin is nog niet, begrepen de inzameling, die het personeel tij dens de pauze hield, en slechts een deel van de opbrengst, dei- loten, verkocht door de „concert gebouwvrienden", die als premie een electrische naaimachine had den uil geloofd. In de pauze van het. volkscon cert van vanavond zullen de over gebleven loten worden verkocht. De bijdragen van het Concert gebouworkest en van het perso neel. dat zijn gage heeft, afgedra gen, zijn in de 16.500 opgenomen. Concertgebouw voor liet Rampenfonds Het moet voor Rafaël Kubelik wel een bittere teleurstelling zijn geweest, dat een plotselinge ziekte hem het. dirigeren op Woensdagavond van het- concert ten bate van het. Nationaal Rampenfonds onmogelijk maakte. Ook het jeugdconeert, des middags, kon door hem niet geleid worden. Toen viel, met veel kunde, concertmeester Jan Damen voor hem in Het bate-concerfc werd door Eduard Plipse gedirigeerd. Na het Wilhelmus volgde het „Kyrie" uit de Mis in As van Schubert met medewerking van het Amsterdamse Toonkunstkoor Erna Spoorcnberg, Annie Hermes. Han Lefèvre en Leon Combé. Of schoon geheel onvoorbereid voor deze zware taak geplaatst, toonde Flipse welk een uitstekend koordirigent hij Willem Anclriessen vertolkte met de van hem bekende muzikaliteit Becthovens Derde Pianoconcert, de fraaie cadcnz uit het eerste deel is van Andriessen zelf. Na de pauze de Vijfde Symphonie, „Uit de nieuwe wereld" van Dwor- sjak. Inderdaad, zoals het programma aantekende, „wanneer de fusie tussen Oude en Nieuwe Wereld in werkelijk heid even harmonisch tot stand te brengen was als in dit muziekstuk, behoefde de moderne mens de toe komst niet te vrezen!" Het Concertgebouw was geheel uitverkocht. De pauze-consumptie was voor het aan de man brengen toevertrouwd aan een groep bekende en beminde zangeressen of musicien nes.-Het programma is door de VARA uitgezonden. Zo heeft de muziek- tempel aan dc Van Baerlestraat zich in alle opzichten aan het goede doel gegeven. MAX VREDENBURG Wandelen voor liet Rampenfonds De start van de wandeltochten, georganiseerd door de Nederlandse Wandelsportbond, afd. Noord-Hol land. zal plaats vinden bij melkhuis „Het Boertje" in hel. Vondelpark. Zowel Zaterdag als Zondag zal er ongeveer 10 km gelopen worden. Zaterdag kan tussen half twee er half drie gestart worden. Zondag tussen elf en één uur. Het inschrijfgeld bedraagt mini maal twee kwartjes en de totale baten zijn voor het Rampenfonds. Prettige ontvangst Waar gisteren de vrouwen en kin deren vol spanning meer dan een uur wachtten op hun terugkomst. En waar de Huldigings- en Afscheidsvcreniging van de Gemeenteveren gezorgd had voor een prettige ontvangst. De onderdirecteur van het Genu Vervoerbedrijf, ir W. W ij t. sprak de eerste woorden van hartelijk welkom en bedankte hen voor de spontane wijze, waarop deze mannen te hulp waren geschoten. Hun directe chef. d' heer P. de la Sainte Croix Marquez bracht hun de heuglijke tijding da' ze lekker vier dagen konden uitblaze>- en pas Maandag weer in dienst hoef den te komen. De voorzitter van hun vereniging de heer Kooiker.vertolkte de dank van alle collega's voor deze daadwer kelijke hulp. Terug in Amsterdam! De vijftien Daarna togen de thuisvaarders met mannen van He li-veer IV' en familie met speciaal gerequircerde bus ff ac -,J veer e" naar het eigen huis. Met de goede -U-neer VI slaan op het punt weer bedden en de warme maaltijden... op de wal te stappen. (Van een onzer verslaggevers) Met een feestelijke ruk aan de stoomfluit, draaide gister- j middag kort voor vijf uur de ..Y-veer II"' het haventje van de Gemeentelijke Veren aan de Aambeeldstraat binnen: terug in I Amsterdam na tien dagen van hard werken, eindeloze vaarten en zonder comfort. Samen met de Y-veer VI", die daar vla'- achter de haven binnenvoer, hadden vijftien mannen van d- veerboten hun beste krachten gegeven in het rampgebied. Lang hadden ze bij de Gemeente lijke Veren niet nodig om spontaan tot een hulpactie te komen. Toen Zondagmiddag de kranten het ver bijsterende nieuws rondbrachten en de radio van uur tot uur nieuwe ram pen moest melden, toen rees het plan met. enige boten van de dienst te gaan helpen. De schippers C. de Gooyer en K. T a k e m a zouden met de li en de VI gaan en de bemanningen wer den aangevuld met, vrijwilligers. Zondagnacht kort, voor 1 uur ver trok de expeditie onder leiding van de adjunct-hoofdinspecteur J. D. T h u- m a n n naar Rotterdam. Daar van daan werd het hoofdstedelijk team direct doorgestuurd naar hèt nood- gebied Overflakkee. Echte schippers Er zijn misschien mensen in Amster dam geweest, die dachten dat die veerbootschippers met hun tochtjes naar Nieuwendam en Oostzaan maar een bedenkelijk soort varenslieden waren. Maar op het wilde Haringvliet met de verraderlijke stromen, de gril lige Krammer en Grevelingen, daar bleek dat de schippers weten wat na vigeren is. In het. propvolle en lastig binnen te lopen haventje bij het Tramstation van Middelharnis haalden de scheep jes telkens weer hun droeve last évacué's. draaiden noordwestelijk weg naar de veilige bussen op de wal in Hellevoetsluis op Voorne, leverden daar de verbijsterde bevolking van Flakkee af en voeren dan volgeladen met, Rode-Kruisgoederen terug. Een lading vol geneesmiddelen en voedsel werd naar het, totaal verniel de Oude Tonge gebracht... de vijftien mannen zullen nooit vergeten wat ze zagen. Van Dinsdag tot Zondag hebben ze gedaan wat ze konden. Hoeveel hon derden en honderden évacué's ze overbrachten, valt niet te bezien. Eten deden ze als daar even de ge legenheid toe was of als er toevallig eten was. Zondag liep het werk af. Ze kregen opdracht naar de Marinecommandant in Bruinisse te gaan. vandaar vertrok ken ze huistoe. (Van een onzer verslaggevers) Vanmorgen is een begin gemaakt met de behandeling voor het gerechts hof te Amsterdam van de zaak tegen de 54-jarige J. A. Clir. M.. ex-beherend vennoot van de in 1949 failliet verklaarde stofzuigerfabreik EFA-Produka aldaar. Verdacht van bedriegelijke bankbreuk had de officier van Justitie bij de Amsterdamse rechtbank verleden jaar tien maanden gevangenisstraf tegen hem geëist, maar de rechtbank sprak hem vrij. In hoger beroep tracht de procu reur-generaal thans wederom te be wijzen, dat M. met een faillissement voor ogen voor een bedrag van onge veer 800.000 gulden aan het bedrijf onttrok door grote partijen stofzui gers voor zeer lage prijzen naar firma's in België en Zwitserland te verkopen. Firma's, die volgens de Justitie, stromanbedrijven van M. zouden zijn, waardoor hij de enorme winsten, die de apparaten in het bui tenland door de lage inkoopprijs op brachten, in eigen zak kon steken. Voor de rechtbank al was de be handeling een verwarrend spel van beschuldiging en ontkennen gewor den. M. ontkent iets uitstaande te hebben met üe N.V. Hobelux in België hoewel hii daar als directeur inge schreven stond i en met deN.V. Elhag in Zurich. Er blijkt, met de financiën van Efa- Produka vreemd omgesprongen te zijn. Ingehouden loonbelasting werd niet afgedragen, ingehouden pensioe nen nooit in het fonds gestort. Er- werden zwarte lonen betaald en grote partijen stofzuigers verdwenen uit de magazijnen zonder dat uit de boeken bleek dat ze er geweest waren. Ontkenning Ook de behandeling bij het Hofbe- on vanmorgen hetzelfde: ontken- KUNSTENAARS BOUWEN OP DE DAM i ningen van M. en een levendig sper vuur van vragen door de president, mr F. L. Neppérus. en zijn beide raadsheren. Maar kalm bleef de kleine, brede ex-directeur ontkennen, hoe hij ook in het nauw werd ge bracht. ..Ik wil u wel vertellen, dat uw ver halen mij leugenachtig en ongeloof waardig voorkomen", zei mr Neppé rus ten slotte, „u praat maar over het veroveren van buitenlandse mark ten als reden van de lage exportprijs, maar ik noem het gewoon cadeau geven." De zaak duurt vanmiddag voort met het horen van enige van de 29 getuigen en zal over veertien dagen nog meer dan een dag moeten wor den voortgezet, voordat het requisi toir kan worden gehouden. Pauzeconcerten van Amerikaanse muziek De United States Information Ser vice geeft „pauze concerten", waarop men gramofoonplaten kan horen var. moderne Amerikaanse muziek, met commentaar. Elke Woensdag van één uur tot half twee is ieder welkom op het Museumplein 4; men kan zijn brood meebrengen. Het programma voor Woensdag 18 Februari vermeldt het pianoconcert in F van Gershwin en ..Rounds for String Orchestra" van David Dia mond. eer een vrouw van een tas beroofd Een rover op de fiets heeft Woens dagavond omstreeks acht uur een 57-jarige dame, die in de Koningslaan wandelde, haar tasje ontstolen. De man rukte het tasie, dat zestig gulden bevatte, in liet voorbijrijden onder haar arm Weg. De beroofde waarschuwde een voor bijganger, maar voor deze een ach tervolging kon beginnen, was de dief al uit het gezicht verdwenen. Ook een onderzoek van de politie in de omge ving had geen succes. Enkele weken geleden werd in de Oranje-Nassaulaan een dame op pre cies dezelfde wijze van haar handtas beroofd. De pianist Alfred Cortot, thans vijf en zeventig jaar oud, zal 24 Fe bruari zijn afscheidsconcert 'geven in het Amsterdamse Concertgebouw Het programma zal geheel gewijd zijn aan werken van Chopin, Filiaal Swiss Air (Van eenonzer verslaggevers) De Zwitserse Luchtmaatschappij Swiss Air heeft besloten een bijkan toor in Amsterdam te vestigen. Zo dra een geschikt pand gevonden is zal het plan worden verwezenlijkt. (Van onze speciale verslaggever) Op de pier van het Katsehe Veer (op Zuid-Beveland) stond gisteravond een boer uit Nieuwer- ket. Naast hem. aan de lijn stond een grote zwarte hond, die geen oog van z'n baas afhield. Deze boer was naar Nieuwer- kerk op Schouwen teruggegaan, om te kijken wat er van z'n boerderij over was. Hij zag alleen nog maar het dak. Op dat dak stond de hond. Elf dagen heeft die hond op dat dak staan wach ten. Toen de boer met z'n bootje naderbij kwam, nam het beest een sprong en viel in de armen van z'n baas. Toen heb ik gehuild, meneer", zei de boer. Stedelijk museum stampvol werk voor Rampenfonds De coördinatie-commissie uit de Nederlandse Federatie van Kunste naars heeft voor de grote tentoon stelling ten bate van het Nationaal Rampenfonds, die vanmiddag in het Stedelijk Museum is geopend, meer dan 650 inzendingen ontvangen. Het zijn niet. alleen schilderijen, maar ook beeldhouwers en grafici zonden kunstwerken in. Ook een aantal buitenlandse kunstenaars zal meewerken. De kunstwerken worden niet ver kocht, maar er is een loterij georga niseerd met 200.000 loten a 1,— per stuk, met als prijzen de tentoonge stelde kunstwerken. Vrijdagmorgen elf uur zal de monumentenreeks, die op de Dam is opgesteld, aan het. gemeentebestuur worden overgedragen. Joan Hammond komt Joan Hammond, „leading soprano" van de Londense Covent Garden, zal hedenavond de rol van Aïda zin gen bij de Nederlandse Opera in Amsterdam. Zij neemt deze rol over van Gré Brouwenstijn, die wegens ziekte verhinderd is op te treden. Naar alle waarschijnlijkheid zal Joan Hammond ook Maandag in Utrecht zingen. Dinsdagavond konden velen hun geest, verheffen door naar het program ma. van symphonische muziek te be luisteren, dat, in de Grote Zaai door het Utrechts Stedelijk Orkest onder Paul Hupperts werd uitgevoerd. Me dewerking verleende de voortreffelijke zanger Laurens Bogtman, die de zelden met orkestbegeleiding gege ven Drei Gesange der Harfners (teksten van Goethe) van Hugo Wolf ten gehore bracht. Men kan deze uitvoering als een herdenking opvatten: 22 Februari zal het vijf- lig jaar geleden zijn, dat de geniale liêderencomponist de ogèn voor al tijd sloot. Wolfs, in de jaren negen tig gemaakt, orkestraties klinken bij zonder goed, en het dramatisch slot van het derde lied bewijst 's com ponisten roeping oolc voor de opera. Na de pauze vertolkte Bogtman op sublieme wijze Ravels laatste werk. Don Quichoite a Dulcinée, waarbij ook het uitstekende accom- pagment door Hupperts en de zijnen geroemt dient te worden Om de kern van deze vocale stuk ken heen waren instrumentale wer ken gegroepeerd Men begon met een veidienslelijke. waf „academi sche" uitvoering van Haydns Sym phonie ..Der Jagd". en men besloot het concert met Ravels Eerste Daphnis-Suite. Tegen het einde van de vertolking van dit geraffineerde en welluidende werk liepen de uit voerenden warm en steeg hun span kracht, zodat men geneigd is tot het citeren van de zegswijze „Eind goed, ai goed". KAREL MENGELBERG Henkemans—Bruins Nu allerwegen de oproep tot het geven van bijdragen aan het Natio naal Rampenfonds vernomen wordt, blijven de kunstenaars met achter: ondanks het feit dat men zich vaak niet voldoende bewust is van de ver plichtingen die men jegens hen heeft, tonen zij van hun kant hun plichten te kennen. Zo gaven Dinsdagavond de voor treffelijke pianisten Hans Henke mans en Theo Bruins in de Kleine Zaal een concert, waarvan de baten geheel aan het Nationaal Rampen fonds ten goede kwamen. Beiden hadden werken gekozen waarin zij bijzonder uitblinken: Henkemans speelde de Fantasie en Sonate in c kl. t. van Mozart on de Berceuse hëroique en Estampes van Debussy. Bruins werken van Ravel (Jeux d'eau, Albarade del gracioso, Gas- pard de la nuit). Het succes was voor beiden zeer groot en ten volle verdiend: het eni ge wat men moest betreuren was, dat de zaal niet tot de laatste plaats gevuld was. MARIUS FLOTHUIS Het aantal griepgevallen met dodelijke afloop in .Beieren is geste gen tot 301, waarvan zich 115 geval len in Munchen hebben voorgedaan. KUNSTENAARS bouwen een mo nument op de Dam voor het Paleis. Hun namen worden niet genoemd: hun werken zijn hier slechts, om ons te herinneren aan de ramp, die zich op die noodlottige eerste dag van deze maand heeft voltrokken. Maar niet alleen als monument ook als blikvanger zal het gebouwtje worden gebruikt om er loten te ver kopen, lijsten op t'e hangen en foto's van de overstromingen te exposeren. En snel, zeer snel verrijst het nu midden op het grote plein, want ook hier geld: aanpakken en dóén! Van onze kunstredactie) De tentoonstelling „De Neder landse Letterkunde in Honderd Schrijvers", welke is samengesteld door het Haags Cultureel Centrum, heeft grote belangstelling gewekt in het Gemeentemuseum te 's-Graven- ha'ge. Zij heeft zodanig de aandacht getrokken, dat er een tournée zal volgen door België, te beginnen bij de Universiteit van Gent. De welverzorgde keuze van deze grote letterkundige tentoonstelling, welke het tijdperk omspant van de aanvang der Noord- en Zuidneder landse litteratuur tot 1914, en haar didactische betekenis, hebben van vele zijden de vraag opgeworpen of de expositie niet in de hoofdstad kon worden getoond, alvorens naar België te gaan. Daar het Stedelijk Museum te Amsterdam, dat uiter aard het meest geschikt- is voor deze tentoonstelling, reeds geheel bleek volgeboekt, heeft, men zich tot het Rijksmuseum gewend. A.P. werkt mee De hoofddirectie van het Rijks museum heeft, na machtiging van de Minister van O.K. en W. zich be reid verklaard deze letterkundige tentoonstelling van 26 Februari tot en met 6 April te huisvesten. Zij zal (Van een onzer verslaggevers) De stem van het hart, die het Am sterdamse kiezerskorps in de komen de dagen laat spreken, ten bate van de slachtoffers der stormramp, zal morgenavond voor de eerste maal in Amsterdam-Noord worden getest. Om half acht vertrekken van het Tolhuis aan de overzijde van het IJ vijf vrachtauto's met stembussen en vijf autobussen met ambtenaren, die deze bussen bij de kiezers in Noord gaan aanbieden. Ieder wordt verzocht geld gereed te leggen, om de actie, die men d'Aillv- actie heeft genoemd, zo snel mogelijk te doen. lopen. Ook stemmen bij. vol macht is mogelijk. Wie dus niet thuis is,, kan zijn buurman de stem van het hart, laten uitbrengen. Men heeft daar geen formaliteiten voor nodig. Dat, gaat zomaar, zonder enig stuk papier met een volmacht. Als de bussen zijn gevuld worden zij weer op de vrachtauto's geladen om terug te rijden naar het Tolhuis. De motorpolitie zal de stoet begelei den naar het gebouw van het G.E.B.. waar des nachts de opbrengst geteld zal worden. Morgenmiddag wordt al begonnen in het, landelijke gedeelte van Noord, omdat daar de afstanden te groot, zijn om alle kiezers in enkele avond uren te kunnen bereiken. Bij dragen op giro- of bank formu lieren kurinen worden ingevuld op naam van het Nationaal Rampen fonds, gironummer 9575. daarbij gebruik maken van de mede werking geboden door de N.V. De Arbeiderspers. Tijdens de tentoonstelling zullen enige lezingen over de Nederlandse letterkunde in het Rijksmuseum wor den gehouden. Het ligt in de bedoe ling de collectie, zoali die voor Den Haag was samengesteld, aan te vul len met schilderijen en voorwerpen uit de verzamelingen van het Rijks- Amsterdammer na aanrijding overleden Bij een botsing tussen twee auto's op het kruispunt BiltstraatF. C. Dondersstraat te Utrecht, werd op 6 Februari de 68-jarige Amsterdam mer J. B zeer ernstig gewond. Dins dagmiddag is de heer B. in het St Anthoniusziekenhuis te Utrecht aan de gevolgen van deze aanrijding over leden. Examens Aan de Universiteit van Amster dam zijn bevorderd tot arts de heren J. Roffelsen, G. Nugteren en Tan Eian Kim (allen Amsterdam). Geslaagd voor het artsexamen eer ste gedeelte mej. I. Weldink en de héren H. J. van Dongen. H. Wolve- tang. J. de Voldere, S. J. van Coe- vorden. Th. M. H H. Koot en A. I. van Kreveld (allen Amsterdam). Geslaagd voor het doctoraal examen rechten: mej. H. J. v. d. Mei en de heer Th. v. d. Vijver (Amsterdam), candidaatsexamen wis- en natuur kunde de heer A. G. Hilvers (Haar lem). Aan de Universiteit van A'dam is geslaagd met lof voor het doctoraal examen godsgeleerdheid mej. A. G. van Dalen (Amsterdam). Geslaagd voor het candidaatsexamen Frans mej. F. van Walterop (Amsterdam) en voor het candidaatsexamen op voedkunde mej. J. E. G. Pelgrim (Amsterdam). Een 35-jarige dame, die in de rij stond voor een bioscoop in de Regu- liersbreestraat, werd Woensdagavond door een zakkenroller beroofd van een portemonnaie met dertig gulden. Zij verdenkt een jongeman, die achter haar had gestaan, maar ver- I dwenen was, toen zij de diefstal ont- i dekte. (Van een onzer verslaggevers) „Een klassiek voorbeeld van iemand met een buitengewoon gevaarlijke fantasie". In deze woorden vatte de officier van Justitie, mr Aberson, zijn oordeel samen over de jonge ir D. R. C., die in October-November achtereenvol gens in drie hotels verbleef en na korte tijd verdween zonder zijn reke ningen te voldoen. De cheques, welke hij afgaf, waren ongedekt. Mr Aberson eiste wegens flessen trekkerij en het doen van een valse aangifte, tien maanden met aftrek. De valse aangifte had betrekking op diefstal van ƒ500 en dertig Engelse ponden die ten nadele van verdachte in een cabaret op het Rembrandt- plein zou zijn gepleegd. Bij het bepalen van de strafmaat hield de officier van Justitie rekening met de moeilijkheden, waarin ver dachte" na zijn vertrek uit Engeland was verzeild ten gevolge van een me ningsverschil met familieleden. Om de hotelhouders in de waan te brengen te doen te hebben met een voornaam personage liet de uit Suri name afkomstige ingeneur zich zoge naamd opbellen door het Hoge Com missariaat. van Indonesië. ..Die gesprekken klonken heel erg aannemelijk" vertelde een getuige. In werkelijkheid werd verdachte gebeld door zijn... broer. „Amsterdam blijve in centrum van belangstelling" „Wij hebben reeds gewezen op de betekenis van Amsterdam als kunst centrum en zijn van oordeel, dat onze stad haar naam als zodanig ook in het buitenland dient te behouden. Het is bekend, dat de internationale muziekpers grote belangstelling voor het Holland-Festival aan de dag legt. Amsterdam dient in het centrum van de belangstelling te blijven staan." Aldus B. en W. van Amsterdam in een voorstel aan de gemeentex-aad, om aan het Holland Festival 1953 een subsidie te verlenen van 80.000. Bovendien willen B. en W. nog eens 10.000 uittrekken voor voorstellin gen, die tegen lage prijzen worden gegeven, opdat een zo groot mogelijk publiek van het Festival zal kunnen profiteren. De Nederlandse Opera zal voor het seizoen 1952/'53 een subsidie van de gemeente Amsterdam ontvangen van ƒ630.000. wanneer de raad met het voorstel van B. en W accoord gaat. Hierbij wordt rekening gehouden met een eigen-Opera-ballet, omdat wel vast sfa-at dat een eventueel Neder lands Ballet niet voor September van dit jaar tot stand zal komen. Om dezelfde reden wordt voorge steld, het Ballet Recital van Sonia Gaskell en het Ballet der Lage Lan den elk een subsidie van 10.000 te verlenen. Vooralsnog zijn wij van oordeel, dat het geconcentreerde ballet in de standplaats der Nederlandse Opera gevestigd behoort te worden, ten einde de samenwerking met de Opera zo vruchtdragend mogelijk te doen zijn", aldus B. en W., die dit stand punt ook aan de minister van O. K. en W. hebben meegedeeld. Evangelist misbruikt Rampenfonds In Amsterdam-West is de 54-jarige colporteur P. H. uit Haarlem ge arresteerd. die er van verdacht wordt, dat hij ten onrechte geld voor het Rampenfonds inzamelde. De man colporteerde met het blad „Goed Nieuws" van de evangeli satievereniging „Immanuel", waar tegen onlangs door de politie werd gewaarschuwd. Woensdag kwam de secherche ter ore. dat hij verschillen de mensen in West geld voor het Rampenfonds had gevraagd en hun daarvoor een exemplaar van „Goed Nieuws" had gegeven. Het bleek, dat hij zonder overleg met het fonds handelde en ook geen gelden had afgedragen. De man is reeds voor de officier van Justitie geleid. Op rails aangereden Op het tramspoor in de Cornells Krusemanstraat bij de Amstelveense- weg werd Woensdagavond acht uur een 79-jarige voetgangster door een vrachtauto aangereden. De oude dame moest met een gebroken been en een hoofdwond naai- het zieken huis worden vervoerd. Het tramverkeer kreeg door dit ongeluk ongeveer twintig minuten vertraging. 500 paar HERENSCHOENEN SCHELLEKENS 17,95 - 18,95 - 19.95 Hoewel men in het algemeen wel kan beamen, dat het krijgen van kinderen voor een vrouw een levens vraagstuk is, geeft Garcia Lorca in zijn tragisch gedicht in drie bedrij ven „Yerma", dat Woensdag door de Haagse Comedie in de Stadsschouw burg is opgevoerd, een niet geheel aannemelijke voorstelling van een „geval" van onvruchtbaarheid. Het is ons namelijk niet duidelijk, dat de klagende Yerma (de naam betekent: dorre akker) op het ogen blik, dat zij van haar man zou kun nen verwachten waar zij zo lang naar heeft gesnakt hem wurgt en dan opgewonden uitroept, dat zij haar kind heeft vermoord. Ook de gang van zaken vóór deze tragische ontknoping is niet bepaald helder weergegeven: de zo bij uit stek natuurlijke verhouding tussen man en vrouw in het huwelijk wordt met een dichterlijke vaagheid be handeld, waardoor men niet weet, of de man dan wel de vrouw onvrucht baar is, of de man misschien zwak van constitutie is, of de vrouw wel licht een slechte minnares. Houden deze mensen van elkaar, doch oefenen zij lichamelijk geen aantrekkingskracht, op elkaar uit? Is er zelfs geen sprake van een geeste lijke band? Men weet het niet en Garcia Lorca maakt ons in dit op zicht niet wijzer. Met een grote om haal van inderdaad zeer welgekozen woorden beschrijft hij ons de ellende van een vrouw, die een kind wil krij gen en haar vurigste wens niet ver vuld ziet, doch wat de reden er van is laat hij merkwaardigerwijze in het midden. Zo krijgt dit stuk, dat nota bene onder boeren speelt, die ten op zichte van de omgang tussen man en vrouw het minst van alle ster velingen aan remmingen lijden, iets gewilds, iets onwaarachtigs., iets geconstrueerds. Yerma kan öm welke reden dan ook geen kind van haar man krijgen en haar eer ver biedt haar hem ontrouwte zijn haar verdriet is verklaarbaar, mis schien is zelfs verklaarbaar, dat zij hierdoor de grens van krankzinnig heid bereikt, maar Garcia Lorca heeft ons haar toestand onvoldoen de verklaard, ondanks de hulp van enige folklore en zedenschildering van het Spaanse platteland. V er zorgde opvoering is YERMAELISABETH ANDERSEN De opvoering onder regie van Cees Laseur gaf aan dit (ondanks de hiel en daar schone passages) reeds moeilijk te. aanvaarden stuk een loodzwaar accent, waardoor de woor den nadrukkelijker, de gebaren over- drevener waren dan zij hadden moe ten zijn. Elisabeth Andersen had als Yerma prachtige momenten, doch wisselde deze af met klaaglijk vertoon van zwakheid, waardoor aan de tragische kracht, die van deze figuur uit zou kunnen gaan. afbreuk werd gedaan. Zij was in alle opzichten het recht zinnige meisje, dat de liefde wil ken nen. maar niet in staat is deze op te wekken. Frans van der Lingen, haar echt genoot Juan, had in zijn tekst niet veel om een goedomschreven karak ter uit te kiinnen beelden en de twee in het zwart geklede schoon zusters, die dit toch al niet bijzonder geslaagde huwelijk door haar aan wezigheid geheel onmogelijk maken, waarden slechts als schimmen van levenloosheid over het toneel. Daar tegenover waren de zonnig bedoelde taferelen van de wasvrouwen en van de jonge mensen, die elkaar trachten te vinden, te statisch om de zwaarte van de klei de veerkracht van door de zon beschenen rots te verlenen. Ei- waren enige zeer geslaagde décors van Noni Lichtveld en men kon de voorstelling bijzonder verzorgd noemen, maar de ontroering ontbrak helaas. R. BLIJSTRA

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4