Vermoeide Koningin
in geslagen Zierikzee
Geharrewar over Noorse
walkie-talkies
Die vier Van Dijke's konden er
heel goed bij
Opa beschouwt Pluto (II)
als familielid
Rampenfonds geeft
nog weinig uit
Burgemeester dringt aan
op volledige evacuatie
K.V.P.-er op
betwiste
Kamerzetel
Twee maanden
voor diefstal
Koningin zegt
feestbezoek af
Eén uit velen
Verbijstering
bij Noren
HET VRIJE VOLK DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953
(Van een speciale verslaggever)
Een diep bewogen burgemeester heeft Woensdagmiddag
koningin Juliana in Zierikzee ontvangen. Bijna drie uur
had burgemeester Schuurbeque Boeije aan de haven staan
wachten. Met hem wachtten Britten, Amerikanen, Belgen, Oos
tenrijkers, Duitsers en Zierikzeeërs vol ongeduld op de vorstin.
Toen tegen twaalven nog steeds niets in zicht was, werd een
helicoptère op verkenning uitgestuurd. Men vreesde, dat het
vaartuig met de Koningin ergens tussen Bergen op Zoom en
Zierikzee vastgelopen was.
(Vervolg van pagina 1)
Op de dijk bij K a t s staan twee Noren. Ze kijken verbijsterd
naar het enorme gat, dat het water in de wering geslagen heeft.
Een luitenant en een sergeant van het Noorse Rode Kruis.
Luitenant Thorbjprn Moe (28) en
sergeant Björn Berger (22) zijn met
25 walkie-talkies West-Nederland te
hulp gekomen.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft
deze twee Noren rondgeleid. Luit®
nant Moe heeft zijn ogen en oren
goed de kost gegeven. Aan de Noor
se regering en aan zijn eigen Rode
Kruis zal hij rapport uitbrengen
Bovendien zal hij adviseren waar
mee nog meer geholpen kan worden
Om te beginnen heeft hij alvast nog
eens 25 walkie-talkies laten komen.
Met een dubbel stel reserve-mate
riaal voor elk apparaat, waardé vijf
honderd gulden.
Negen van deze walkie-talkies zijn
bij Kats en Kortgene in gebniik.
Ze zijn absoluut onmisbaar op deze
afgelegen plek. waar elk ander con
tact met de buitenwereld uren kost.
Sjouwende Fronsen
Bij Kortgene werken veertig
rtS6 ™1,,taire"- Eerst hebben zij
doden geborgen, later aan het her-
fmiio»an dijken meegewerkt. Nu
ken e" versjouwen 26 zandzak-1
"^n afschuwelijke ramp", zeggen
deze Fransen, die deel uitmaken
7 h i:' bezettingsleger in Duits
land. En zij wijzen hoofdschuddend
naar de tientallen cadavers op de
mjk: pracht exemplaren van de Ne
derlandse veestapel.
Een afschuwelijke ramp. Ergens
m het water staat nog een half
ingezakte schuur overeind. Tach
tig beesten hebben hier een onder
dak gehad. Zij zijn verdronken.
In de schuur liggen, hangen en
drijven aan kettingen en touwen
nog ruim vijftig beesten. De rest
is geborgen. Een koe hanet over
een balk. waar het beest in doods
nood op geklommen moet zijn. Het
bergen van deze schuur alleen
kost al minstens een week. omdat
elk cadaver aan een lang touw
achter een bootje naar buiten ge
sleept moet worden. De lijven van
deze verdronken beesten staan af
schuwelijk bol.
Verder zelf doen
Over enkele dagen gaan de Fran
sen en Noren weer naar huis. „We
zullen het verder zelf kunnen doen".
(Van onze parlementsredacteur)
Mr E. G. M. Roolvink (k.v.n.) i
hedenmiddag geïnstalleerd als lid der
Tweede Kamer als opvolger van mej.
De Waal, die staatssecretaris is ge
worden.
Het zitting nemen door mr Rool
vink geschiedde tegen de wil van het
KVP-bestuur. Volgens een interne
regeling van de KVP zou nl. mei. mr
J. C. H. H. de Vink uit Utrecht mej.
De Waal moeten opvolgen.
Mej. De Waal was gekozen op een
zgn. kwaliteitszetel, voor Buitenlandse
Zaken.
Mej. De Vink was daarvoor als
reserve op de Tiist geplaatst, en zij zou
derhalve voorrang génieten boven de
heer Roolvink, hoewel diens naam op
de lijst boven de hare staat. De heer
Roolvink. die reeds eerder lid dei-
Kamer was, heeft het verzoek van het
k.v.p.-bestuur om zich aan de gemaak
te afspraken te houden, afgewezen.
Hij heeft geweigerd voor zijn benoe
ming te bedanken en aangekondigd
bij de partijraad van de KVP in be
roep te gaan. Inmiddels iieeft hij
hangende dit beroep, alvast zitting
genomen in de Kamer.
De Dordtse politierechter heeft
Donderdagmorgen twee zaken van
diefstal bij de watersnood behan
deld.
De 49-jarige heïer N. Aa uit Har-
dinxveld werd er van verdacht op
de fatale Zondag zes planken uit
een ondergelopen houtloods mee
naar huis te hebben genomen voor
eigen gebruik.
De officier eiste daarvoor zes
maanden gevangenisstraf met on
middellijke gevangenneming. De po
litierechter veroordeelde A. tot twee
maanden met onmiddellijke gevan
genneming.
Dit was de Torendijk van Kort
gene op Noord-Beveland mei z'n
vijftig huisjes Nog elke dag
'open de mensen tussen deze arme
tierige resten naar dingen van
waarde te zoeken. Tussen de wrak
stukken moeten nog vier vermis
ten liggen.
Maar om één. uur meerde de boot
van de rijkspolitie aan de haven. Een
korte wandeling overtuigde koningin
Juliana van de ellende, waarin dit
oude stadje in één rampzalige nacht
gedompeld werd. Ofschoon zij er heel
I moe en betrokken uitzag, wilde de
I Koningin beslist te voet nog een stuk
I verder gaan en met enkele burgers
i praten.
I Op het gemeentehuis werden in de
1 hal velen aan haar voorgesteld, die
1 zich bij het reddingwerk en het
technische herstel dapper geweerd
hebben: schippers uit alle landstre
ken. ambtenaren, burgemeesters van
omliggende gemeenten, Rode Kruis-
ploegen, doktoren en een Amerikaan
se en Britse officier.
In de raadzaal hebben tal van
deskundigen op elk gebied vragen
van de Koningin beantwoord en in
het kort de situatie uiteengezet.
Niet urgent?
Tot nu toe zijn 2800 mensen uit
het stadje geëvacueerd. Er wonen
nog steeds bijna 4000 burgers. Vorige
week werd van hogerhand een ver
plichte evacuatie bevolen. Dit bevel
is enkele dagen geleden ingetrokken,
omdat de waterstaatkundige toestand
niet zo urgent geacht werd, dat wet
telijke maatregelen gerechtvaardigd
leken.
Maar wethouders en burgemees
ter van Zierikzee trachtten de Ko
ningin ervan te overtuigen, hoe nood
zakelijk zij een algehele evacuatie
achtten. Prins Bernhard en minister
Beel hebben vorige week reeds gepro
beerd de bevolking te overreden weg
te gaan.
Van een geïmproviseerde landings
strip vertrok koningin Juliana per
helicoptère naar St Annaland op
Tholen.
De commissaris van de Koningin
in Zeeland jhr. mr A. F. C. de Ca-
sembroot heeft bij dit bezoek verstek
moeten laten gaan. Oververmoeid
heid en een lichte onwelheid heb
ben deze taaie man ten slotte klein
gekregen. Maar mevrouw De Casem-
broot. was bij de velen, die de Konin
gin in Zierikzee hartelijk welkom
heetten.
Van burgemeester Van Eeten van
Nieuwerkcrk (op Schouwen) hoor
den wij, dat het aantal slachtoffers
in zijn dorp op het ogenblik reeds tot
150 gestegen is. De burgemeester van
Oosterland en Sirjansland noemde
voor zijn gemeenten een cijfer van
„minstens zestig".
(Van onze parlementsredactie)
Het Nationaal Rampenfonds heeft
tot nu toe een bedrag van 1,2 mil-
lioen uitgegeven als bijdrage in de
ko>'/:en van de eerst-hulpverlening.
Maar voor de leniging van de eerste
nood zullen beslist grotere bedragen
nodig zijn, aldus de directeur van
het fonds, lt-generaal P. Alons op
een persconferentie in Den Haag.
zeggen de Zeeuwen, „en met vak
mensen. Zo gauw als het maar
kan". In elk geval voor de veertien
de. als het springtij gecombineerd
met harde wind neg dubbel gevaar
lijk kan zijn.
Die springvloed van de veertiende
maalt hun door het hoofd. Hoe
moeten die tientallen gaten in enke
le dagen gedicht worden? Hoe moet
die papzachte, afgebrokkelde dijk het
water houden?
Angstig is de toestand op Noord-
Beveland, benauwend angstig.
Koningin Juliana zal in de naaste
toekomst alleen de getroffen gebie
den bezoeken en verder sociale werk
bezoeken afleggen, zo vernemen wij
van gezaghebbende zijde.
Alle bezoeken, die een enigszins
feestelijk karakter dragen heeft zij
voorlopig afgezegd, mede in ver
band met het feit, dat men daarvoor
misschien gelden zou uittrekken, die
thans beter op andere manier be- Meer dan honderd DU W-arbeiders uit de omstreken van Nijmegen komen met het veer in Kamperland op
steed kunnen worden. Noord-Beveland aan. Zij zullen meehelpen om de dijken te dichten.
Tienduizenden geëvacueerden
hebben weer een dak boven het
hoofd, al is het dan geen eigen
dak. Vol liefde zijn ze opgenomen,
niet alleen door familieleden of
bekenden, ook door vreemden.
Gezinnen als de Jettens in
Baarn die de Van Dijke's uit
Oosterland in huis namen ze
waren er te over.
Soldaat omgekomen bij
botsing bij Terneuzen
Bij een auto-ongeluk in de nabij
heid van Terneuzen is op 10 Febru
ari de dienstplichtige soldaat M. Blok,
ingedeeld bij hel regiment veldartille
rie Prins Frederik te Bergen op
Zoom, ofn het leven gekomen. Hij
was afkomstig uit de gemeente Vier-
polders op het eiland Voorne. Hij
was ongehuwd.
Vreemde
Een week geleden was dat zo. Op
de Woensdag na de ramp kwamen
ze in Baam. Dat was die zelfde dag,
dat ze nog op hun zolder hadden
gehuisd, zij tweeën, de drie zoons, de
dochter en haar man en het klein
kind. Dezelfde dag dat ze met een
roeibootje waren gered, met een vis
sersschip naar Dordt waren gegaan,
met auto naar hier gereden.
Jan Coenraads met zijn nicht en Pluto II. Zijn nicht is met enkele dam.-
meegeweest om de hond in Amsterdam uit te zoeken. Het was haar eerste asyl net
bezoek aan de hoofdstad des lands.
(Van een onzer, verslaggevers) Opa Coenraads had het nadrukke-
OpaJan Coenraads Uit li]lc sezegd; „Als jullie een hond voor
Stellen dmv heeit drnni '™e /-oelcen- dan Vloet hij. "et als
üieuenaam neeji ajn aiaai PllLt0t zestig centimeter hoog zijn,
weer gevonden: zo nu en dan witte voetjes hebben en slappe oren.
komt er een nieuwe Pluto bij e» het moet een reu zijn. Hij moet so
hem staan en hem aankijken. ik, 'm b'L m'i?e ®®.n
r„ rlr.+ spieken zipi polen kan uitdraaien, die
In dat opdicht is de schade dooi zet ik er aan later wel weer aan"
de overstromingsramp voor de Nu. ptuto li is zo tam ais een lam,
92-jarige eilandbewoner dus P'"ecies wat °va moet hebben.
weer hersteld.
Een nieuwe hond, die veel ge-
lijkenis vertoont met het oude
trouwe dier van de uit zijn !leb a,t'jd een hond- gehad",
kleine huisje verdreven baas, is i?erh„M°wïdeJb"
woensdag op clubhuis te Werve taald, Pluto beschouwde ik als een lid
in Rijswijk aangekomen. van de familie. Wij waren altijd sa-
men, mijn nicht, Pluto en ik.
~k Die nieuwe hond lijkt sprekend op
hem en tam dat hij is... ik ben erg
De oude Coenraads is heel dank- dankbaar voor alles wat de mensen
'iaar voor wat de mensen uit Den hier voor ons doen. Zij zijn eigenlijk
Haag en omgeving allemaal voor hem veel te goed voor ons."
gedaan hebben om hem-aan een Wij geloven graag, dat de mensen
andere hond te helpen, nu zijn Pluto van clubhuis te Werve en de Rode
tijdens de watersnood om het leven is Kruiszusters daar in Rijswijk, opper-
gekomen. Een mevrouw uit IVasse- best zorgen voor liet groepje door het
naar was met een meisje van dc water verjaagde oudjes. Het mankeert
Marva naar Amsterdam gegaan, om- hen aan niets,
dat zij gehoord had. dat daar in het Zondag wordt Pluto II officieel, dat
asyl net zo'n hond was als Pluto ge- wil zeggen: met strikken aan opa
weest moet zijn- -**
(Van een speciale verslaggever)
In Baarn kwam ik ze tegen: Jacob van Dijke en zijn vrouw.
Ze vielen op. Hij door z'n roodbruine kop, verweerd door zilte
wind; zij omdat ze er wat onwennig stapte, onwennig en ook
een beetje neerslachtig. De Van Dijke's van Oosterland. Twee
van de tienduizenden, die nu ver van hun eiland wonen, ergens
bij vreemde ménsen
De zoon van Jan Jetten, machinist
bij de Baavnse gasfabriek, had ze
met zijn vrachtwagen weer meegeno
men. 's Avonds om 10 um* zaten ze bij
de Jettens in de Mauvestraat aan
tafel. Vader en moeder Van Dijke en
de drie zoons. Jan Willem 24 jaar,
Willem 20 jaar en Kees de jongste
van zestien. De anderen waren ze
kwijtgeraakt: die hadden ze voor het
laatst op die volle boot naar Dor
drecht gezien.
..Moeder, ik heb er hier vijf voor
je", had Jetten gezegd. „Jongen,
een of twee kunnen we hebben, heb
ik toch verteld."
„Niks hoor, ze horen bij mekaar..."
Twee werelden
Zo waren ze hier gekomen. Op één
dag van een kapotgebeukt huis in
het water bij Oosterland naar het
keurige straatje in Baarn van de ene
wereld in de andere. Bij Jetten waren
ze al met hun vijven; vader en moe
der, opa, de zoon van 28 en een
dochter van 19 jaar. Zo hebben ze
het toen opgelost: de Van Dijke's op
de slaapkamer van de dochter, de
dochter bij vader en moeder, opa
z'n eigen kamer dat kon niet an
ders en de jongens met elkaar
op de vliering. Alleen de oudste zoon
van de Oosterlanders werd daarna
bij buren onder dak gebracht.
Dat is nu al weer een week ge
leden. De Van Dijke's zitten in
de huiskamer bij Jan Jetten, die
thuis is vanwege zijn verjaardag.
Er komen collega's van de fabriek
en allerlei kinderen die hun een
handje geven. Htm eigen jongens
zijn er niet. Die zijn mee op de
vrachtwagen van Jetten Jr. naar
Amsterdam.
Dat jonge volk vindt al gauw
afleiding. Zelf zitten ze er maar j
stil bij. Moeder Van Dijke is me: I
d'r gedachten bij haar dochter. Bij
de secretarie was het vanmiddag
nog niet bekend, waar die ergens
onderdak heeft gevonden. Jacob
van Dijke piekert er over of hun
huisje het eigen huisje waar-ie
voor gewerkt heeft het nog hou
den zal. De bijkeuken lag al in
elkaar, toen ze wegvoeren.
..Ik geloof nooit dat het blijft
staan", zegt hij.
Het is de tweede maal, dat zij
Schouwen en Duiveland hebben ver
laten. De eerste keer, noodgedwongen,
drecht. „Dat waren ook aardige men
sen. maar nu hebben we het hele
maal getroffen", zeggen ze. Ze zeg
gen het fluisterend, want anders zou
het lijken alsof ze wilden vleien.
En de Jettens? Die zeggen hardop,
dat ze het getroffen hebben. „Toen
er van de week gewassen moest
worden, waren die twee bezig als
twee zusters", prijst Jan Jetten. De
eerste ochtend wist hij al. dat het
goed zat.
Een van die jongens uit Ooster
land had zonder iets te zeggen het
houtjes hakken van hem overge
nomen. En ook had hij toen in de
keuken een Oosterlandse kous zien
hangen die zo keurig gestopt was.
„Jij hebt het goede soort vrouw, dat
heb ik al gezien", had hij tegen Van
Dijke gezegd. Met een glimlach had
die het beaamd.
Zo is het gegaan met de geëvacu
eerde Van Dijke's uit Oosterland, vijf
van de tienduizenden die nu ver van
hun eiland wonen... Dank zij een
gezin van vijf personen, dat er niet
tegen op ziet er een gezin van vier
bij te nemen.
Allerlei organisaties moeten nog
hun eerste onkosten bekend maken.
Het bedrag van 1.2 millioen is ter
beschikking gesteld van het Rode
Kruis (een millioen) en het Neder
lands Rooms-Katholiek Huisvestings
comité.
De heer Alons kon op deze pers
conferentie nog geen klaarheid geven
over wat nu precies het Nationaal
Rampenfonds gaat doen en hoe de
taakafbakening tot de overheid ten
aanzien van schadevergoeding zal
zijn.
Behoudens in incidentele gevallen
is de eerste nood thans wel gelenigd.
Directe verdere hulp op grote schaal
is op dit ogenblik veelal niet verant
woord te achten, aldus de directeur
van het fonds.
Straks in groot verband
De verstrekking of vergoeding van
huisraad en woninginrichting zal
echter in groot verband aan de orde
komen, wanneer de getroffenen in
hun woningen kunnen terugkeren.
Het Rampenfonds zal daarvoor grote
bedragen nodig hebben.
Deze hulpverlening wordt thans
voorbereid door een drietal commis
sies:
a. voor het waagstuk van de
schadevergoeding van huisraad;
b. voor maatschappelijk werk:
c. voor alle uitgaven waarvoor
verder geen verantwoordelijke op
drachtgevende instanties kunnen
worden aangegeven.
Het dagelijks bestuur van het Ram
penfonds vergadert iedere dag onder
voorzitterschap van prins Bernhard.
De heer Alons vestigde er de aan
dacht op, dat het niet gewenst is
aan de giften een bestemmingsvoor-
waarde te binden. Aan zulke voor
waarden kan moeilijk worden vol
daan.
Het werkend apparaat van de
stichting is geheel op vrijwillige basis
ingezet. Zij, die zich daarvoor in
spannen. krijgen hiervoor geen ver
goeding uit de gelden van het fonds.
Bankiers adviseren
Er is een adviescollege ingesteld,
bestaande uit acht vooraanstaande
bankiers, dat door het bestuur voor
het beheer van de gelden wordt ge
raadpleegd. De financiën van net.
fonds staan onder controle van de
Rijksaccountantsdienst.
Het bestuur van het Nationaal
Rampenfonds wordt zoals bekend,
voorts bijgestaan door de secretaris
sen-generaal van Binnenl. Zaken en
van Maatschappelijk Werk. Deze
figuren maken echter geen deel uit
van het bestuur, maar hebben een
adviserende stem.
Luitenant-generaal Alons ver
telde dat het in de bedoeling ligt.
alle giften uit het buitenland ook
aan het Rampenfonds te doen toe
komen. Er zijn veel toezeggingen. Tot
nu toe is een bedrag van 450.000
uit het buitenland in de boeken vast
gelegd.
De stichting Het Nationaal Ram
penfonds is officieel opgericht in
1935. Het bestuur bestaat uit ver
tegenwoordigers van het Nederlandse
Rode Kruis, de Koninklijke Nationale
Bond het Oranje Kruis, het Neder
lands R.K. Huisvestingcomité en het
Watersnoodcomité. De wijze van be
steding der gelden zal worden ge
publiceerd.
aangeboden, want dan ivordt opa 93.1 woonden ze zeven weken in Dor-
Een Noorse luitenant en een ser
geant van het Noorse Rode Kruis
staan bij Kats verbijsterd bij een
enorm gat in de dijk. Zij hebben 25
walkie-talkies naar Nederland ge
bracht: een geschenk aan ons Rode
Kruis. Luitenant Moe heeft, nadat
hij het rampgebied gezien had, on
middellijk nog eens 25 walkie-talkies
laten komen.
