srmm
RESIDENTIE ORKEST
50
Stoop
Een boek voor U?
Nieuwe regeling voor werkloze
hoofdarbeiders
HET VADERLAND 2 DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953
Van Otterloo geeft meesterlijke inter
pretatie van Bmckners Achtste,
Szymon Goldberg speelt Bach
„Die Krone der Musik des 19. Jalirhunderts" is de 8ste Symphonic
van Bruckner genoemd en in zekere zin is dit waar. Geen werk. behalve
des meesters vijfde Symphonie, is zó groots opgezet, zó geniaal uitge
werkt, bevat zulke verheven en schone gedachten, benadert zozeer het
bovenaardse, geen werk is zulk een triomf van universeel kunstenaar
schap, is zo vervuld van het God-in-ons. Dit is Bmckners persoonlijkste
werk het eigen drama, het drama van de scheppende kunstenaar, die
het hemelvuur naar beneden haalt en op aarde plaatst, die de spot onder
gaat van de onwijze dwergen, die troost ondergaaj in Gods blijde natuur,
die zijn kracht om te scheppen slechts vindt in de oerkracht van de
eigen Schepper en die ten slotte door strijd en door strijd alleen, bekroond
door de overwinning, de eeuwigheid ingaat.
..De bekroning der gehele muziek van
de 19de eeuw" hoog steekt deze sym
phonie uit boven alle werken in hon
derd en meer jaren geschreven, de kracht
voor dit werk vond Bruckner in zich
zelf. door de vonk der genade, der genia
liteit. maar ook doordat hy zich zelf
bleef, niet mee deed aan modegrillen,
de man van 't land, die kracht vindt in
de bodem die hem voortbracht, in het
Geloof van vader op vader hem inge
plant en overgedragen, de man die kin
derlijk bleef tot in hoge ouderdom, maar
juist daardoor groot en onverzettelijk, met
het geloof in zich. dat slechts kinderen
hebben en dat groten groot maakt.
Dit werk verraadt zijn geografische
oorsprong sterker dan ieder ander
Bruckner zelf schetste eens deze sym
phonie als, de karaktertekening van oe
..Deutscher Michl", een uitdrukking die
de jongere generatie, die andere Duitsers-
heeft leren haten, niet meer kennen. Ze
ker is 't dat de Meester met deze Duitse
Michl zich zelf tekende, de eenvoudige
aan het land verbonden mens.
Hugo Wolf heeft over dit werk eens
uitgeroepen: ..eerst over duizend jaar
zal men dit werk verstaan". Thans is er
een zestig jaar verlopen sedert de ge
denkwaardige eerste uitvoering en men
is niettemin geneigd te geloven, dat men
nu reeds in staat is de schoonheid van
Bruckners muziek tenvolle te onder
gaan. En dat zal nog sterker worden,
naar mate men meer zulke uitvoeringen
hoort.
Willem van Otterloo ontwikkelt zich
steeds meer tot een van de beste en
grootste Bruckner-interprieten van dit
ogenblik. Hij bouwde het werk op met
grote lijnen, brokstuk op brokstuk sta
pelend, beheerst en geladen, van hoogte
punt naar hoogtepunt, maar ook zonder
de daartussen liggende gedeelten te ver
geten. Integendeel zoals de bergen en
dalen gezamenlijk het landschap vormen,
zoals licht en schaduw onafscheidelijk
naast elkaar behoren, zo zette hij hier
licht en donker naast elkaar en woog de
middenkleuren af tot een harmonisch
geheel. Zijn tempi zijn vlot, hier en daar
geeft hij een accelerando, dat er niet
staat, maar dat is niet erg. want het
verhoogt de spanning. Geen symphonie
is zo moeilijk te dirigeren geen sym
phonie valt zo gemakkelijk aan brokken
uit elkaar, de dirigent die dit alles vijf
kwartier bij elkaar kan houden, heeft
werkelijk een opmerkelijke grootheid.
Na zulk een uitvoering van zulk een
werk kan men eerst constateren hoe ons
orkest de laatste jaren is vooruitgegaan!
Voor de Pauze speelde Szymon Gold
berg het a-mol-Vioolconcert van Bach.
Het is eigenaardiig te constateren dat
alle elementen van Bruckners werk hier
reeds in alle volmaaktheid aanwe
zig zijn. De tijd van het ontstaan geeft
natuurlijk aan alles een andere kleur,
maar in wezen is de oorsprong van beide
toondichters dezelfde.
Vooral in het zangrijke Andante
muntte de grote violist uit. De hoekdelen
werden helaas ietwat ontsierd door grof-
en ongelijkheden in de begeleiding.
Het concert werd begonnen met het
Air van Bach ter nagedachtenis van dr
Alexander Loudon, de voorzitter van het
Res. Orkest, de man die zo ontzettend
veel gedaan heeft om het ensemble de
hoogte, die het gisteravond demonstreer
de. te doen bereiken. Geen betere post-
hume hulde was echter mogelijk dan de
uitvoering van Bruckners Achtste Sym
phonie. want zij bewees dat dank zij de
initiatieven en het doorzettingsvermogen
van dr Loudon, ons orkest in korte tijd
een van de schoonste van Europa is ge
worden. C. v.
Stichting toneelgroep theater
te Arnhem
Het college van B. en W. te Arnhem
oppert het plan om voor 1953 een subsi
die van f 12.000 en voor 1954 en 1955 een
subsidie van f 20.000 'sjaars te verlenen
aan de „Stichting Toneelgroep Theater",
onder voorwaarde dat het Arnhemse ge
meentebestuur in de voorbereiding van
de op ie maken stichtingsacte wordt be
trokken. De pogingen van de provincies
Gelderland en Overijssel om als onder
deel van de landelijke cultuurspreiding
te komen tot de stichting van een eer-
ste-rangs-toneelgezelschap in het Oos
ten des lands, blijken thans tot concrete
resultaten te hebben geleid. Van het
ministerie van O.. K. en W. is namelijk
de mededeling ontvangen, dat voor deze
te vestigen toneelgroep op een regerings-
bijdrage van f 80.000 per jaar mag wor
den gerekend. Aan de rijkssubsidie wordt
de voorwaarde verbonden, dat het Oos
ten van het land een gelijke bijdrage als
het rijk beschikbaar stelt. De provinciale
staten van Gelderland hebben inmiddels
een subsidie van f 15,000 beschikbaar
gesteld en het provinciebestuur van
Overijssel heeft de staten van dat ge
west voorgesteld een subsidie van 10.000
beschikbaar te stellen. De meeste van
du daarvoor in aanmerking komende
gemeenten in Gelderland en Overijssel
hebben verder hun medewerking toege
zegd. De verwachting bestaat tevens, dat
ook op financiële medewerking van het
bedrijfsleven mag worden gerekend.
Met een jaarlijkse bijdrage van in to
taal f 160.000. zal een alleszins verant
woorde exploitatie kunnen worden ver
kregen.
HET VADERLAND
Jaar
geleden
12 Februari 1903
Onder de wierdrogers op het eiland
Tessel heerscht groote ontevredenheid,
wegens de ongeregelde uitbetaling van
hun loon. Voor het in 1901 bewerkte zee
gras moet aan deze werklieden nog niet
eens het geheele loon zijn uitbetaald.
Door belanghebbenden is een vergade
ring gehouden, waarin besloten werd"
een paar wierdrogers ter audiëntie te
doen gaan bij den Minister van Finan
ciën en tevens te verzoeken de wier-
waarden niet meer ie verpachten aan de
gemeente Wieringen, tenzij vooraf de
loonen voor maaiers en drogers goed
geregeld worden.
Dames! Vooral nu
Hamea-Gelei voor Uw handen
Hendrik Hagenaars Hoek
Als u het m ij vraagt, dan vind ik, dat
wij het zo maar moesten houden.
Ik bedoel: wij zijn, al zeggen wij het
zelf, zo aardig voor elkaar geweest, méér
dan aardig: "wij zijn, al zeggen wij het
zelf, ontroerend goed geweest voor
onze medemens die in nood verkeert.
Ik heb alle blijken van grote opoffe
ring gezien die de mensen den mensen
gegeven hebben.
Ik heb zélf gezien hoe een man die
een Zondags en een daags pak had, zijn
Zondagse pak uittrok en zijn daagse pak
aantrok en zijn Zondagse pak weggaf
voor de slachtoffers van de ramp.
De mensen hebben zich prachtig
gedragen. Zouden wij het dan zo maar
niet houden?
Een beetje begrip tonen voor den an
der, ook wanneer hij niet in nood ver
keert?
Minder critisch zijn jegens de andere
en critischer jegens ons zelf?
Wanneer ge zo iets zegt loopt ge altijd
gevaar, om het zo maar eens te zeggen,
een weinig zemelachtig te worden, een
beetje prekerig, een zachtaardig zede
meestertje.
Het verwijt van „begin nou eerst maar
's bij je zelf, vóórdat je met je mooie
praatjes komt" ligt vóór in de mond.
Dat maakt het schrijven van een stuk
je als dit nogal moeilijk.
Maar nog midden in de ervaring van
al het goede in de mensen, wordt het
misschien toch verstaan en niet m i s-
verstaan. wanneer ik zeg, dat wij het zo
maar moesten houden.
Vriendelijk voor elkaar zijn als het
kan en niet onvriendelijk als het niet
nodig is onvriendelijk te zijn.
Het zit 'm niet alléén in dat Zondagse
pak en in een postwissel aan hei Ram
penfonds.
Dat is mooi, maar er komt, gelukkig,
ook weer een andere tijd.
De tijd dat we een ander vóór kunnen
laten gaan bij de tram; dat we een oude
man met zijn zware koffer kunnen hel
pen of alleen maar iets vriendelijks zeg
gen tegen iemand die dat nodig heeft.
Het klinkt een beetje prekerig. Maar
lk méén het.
En daarom zèg ik het maar.
Lezing door Hclla S. Haasse
Voor leden van de Boekenclub B. Z.
(Vereniging van personeelsleden van het
Bedrijfschap voor Zuivel) en belang
stellenden, sprak voor een aandachtig
gehoor de schrijfster over haar laatst
verschenen roman „De Scharlaken Stad".
De Voorzitter, die de bijeenkomst
opende, de heer J. M. J, Waltheer, kon
mededelen, dat door de Boekenclub M.
V.O. en B.Z de intekening was verzorgd
onder de personeelsleden voor het boek
„Rampenfonds", de opbrengst bedroeg
ruim f 1500,
De Schrijfster die daarna het woord
verkreeg, begon met een rechtvaardiging
van haar wenk de „historische roman",
Enerzijds hoort men critiek van histo
rici, die van mening zijn dat de histori
sche roman subjectief zou zijn. Zij toon
de aan, dat de historicus de geschiede
nis eveneens vanuit een bepaalde ge
zichtshoek beziet.
Weer anderen achten het niet juist de
historie geweld aan te doen door perso
nen die geleefd hebben, uitspraken in
de mond te leggen en handelingen te la
ten vertichten. die niet tot de werke
lijkheid gerekend kunnen worden.
:T.egenover.-dit alles staat de, mening
van de schrijfster dat de historische ro
man wel degelijk recht van bestaan
heeft. Bovengenoemde bezwaren zijn
slechts van ondergeschikt belang.
Met terzijde stelling van de schrijvers
van de vie romancee. het cloak and
dagger-avonturenverhaal; al die boeken,
die geschreven worden om het grote pu
bliek te bereiken, is schrijfster van me
ning dat het de serieuze schrijver erom
te doen is, en zo is het zeker bij haar,
die dingen die belangrijk zijn. het es
sentiële waar het in het leven omgaat,
vorm te geven na langdurige innerlijke
strijd.
De strijd waarom het in dit leven gaat:
het zijn of niet zijn, vindt historisch ge
stalte in de figuur van Giovanni Borgia,
de mens die zijn afkomst niet weet. zijn
toekomst niet kent. Het mysterie van
zijn geboorte tot oplossing te brengen,
zag hij als zijn levensopgave. Gelukt is
het nimmer.
Wel heeft de onzekerheid hieromtrent
hem afgehouden van zijn eigenlijke le
vensopgave, de levensopgave aan ieder
van ons gesteld: „creatief werkzaam te
zijn, de bewustwording op te voeren tot
de hoogst mogelijke graad van ontwik
keling.
Om deze figuur heen groeperen zich
sterker persoonlijkheden: Michelagniolo
Buonarotti. Vittoria Colonna. Niccole
Macchiavelli en Francesco Guicciardini.
Al deze figuren werden nader toege
licht en tenslotte besprak de schrijster
de bijzondere composities van haar ro
man.
Na de pauze las Hella S. Haasse op
voortreffelijke wijze enkele gedeelten
uit haar werk voor.
De dirigenten van het a.s. zomer
seizoen in het Kurhaus
Na afsluiting van de komende Holland
Festival concerten op 15 Juli 1953 zuilen
de Kurzaaleoncerten van Het Residentie
Orkest in de periode van half Juli tot
half September achtereenvolgens geleid
worden door Josef Krips (2 concerten),
Willem van Otterloo (2 concerten). Mario
Rossi (4 concerten) en Antal Dorati (8
concerten).
De voor Nederland nieuwe verschijning
van de Italiaanse dirigent Mario Rossi is
belangwekkend sinds deze figuur tijdens
de jongste Salzburgse muziekfeesten
grote aandacht wist te trekken: bij deze
gelegenheid verving hij met opzienbarend
succes de plotseling ziek geworden diri
gent Furtwaengler.
De Duitse romanschrijver Thomas
Mann heeft uit handen van de
vroegere Franse Minister van Buiten
landse Zaken Robert Schuman het Of
ficiers Kruis van het Legioen van Eer
ontvangen
Zó kunnen geiten worden! Het is
„Googie", enige maanden geleden
de hongerdood nabij in de bergen van
Wales gevonden, en liefderijk opge
nomen ih het gezin Firbank.
Vain 14 Febr, t/m 7 Maart wordt irn
de Rumetza'len Bermewitz aan het Nba:d<-
eimtie een expositie van werken door
Oswald d'Aumerie gehouden. De
gehete opbrengst van de verkoop komt
'het Nationaal Rannpenfooidis ten. goede.
De kunstschilder A. J. Zwart
heeft een aantal teikeminigen vein de wa
tersnood biij kuinis'ühandeil „De Poort",
Woordeinde 144a, geëtaleerd. De op
brengst van de verkoop zial geheel wor
den afgedragen aan het Nationaal Ram
penfonds.
De toneelspeler Leo de Hartogh,
die bij het gezelschap van Johan Kaart
optreedt, heeft zioh voor het volgende
seizoen aangesloten bij het R ot te r-
dams Toneel Gezelschap,
dat onder leiding staat van Ko Arnoldi.
De Stichting Contact-Cen
trum Nederlandse Musici zal
-24 Februari a&, een selectie -voor;vocalis
ten organiseren ih Difigentia. In.de jury
-hebben o.a. zitting de Engelse zangeres
Nancy Evans. Annie Woud, To van der
Sluys, Theodora Versteegh, Felix de
Nobel en Frans Vroons.
Deze selectie is niet toegankelijk voor
publiek.
Duitse deskundige acht uit
levering van Bredase
gevangenen mogelijk
Prof. BilS'inger van de universiteit te
Freiburg, heeft im zijili deskundig advies,
uitgefaraohit ten behoeve van> het Ober-
liaindesgerichit 'te Duisseldonp, verklaard,
dat de Nederlandse verklaring, waarin
de wederkerigheid van uiitleverlngsver-
pldohlingen wordt gegarandeerd, een
voldoende basis vormt voor de uitleve
ring ven de in, Duitsland gearresteerde
Bredase vluchtelingen. De Duitse wet
geving bepaalt, cat bij afwezigheid var
een uitleveringsverdrag in concrete ge
vallen een aoccord1 inzake de uitlevering
kan, worden getroffen, mits daarbij we-
darkeri®he id' wordt gegarandeerd'.
Nieuwe directeur Leeuwarder
gevangenis
Tot opvolger van de heer A. Jansen is
bij K.B. benoemd 'tot directeur van de
bijzondere strafgevangenis te Leeuwfu
den de heer A. Wedzioga, voorheen di
recteur van, de Bijzondere Strafgevange
nis voor Jongemannen te Ziitphen.
Henri M. J. Blomjous f
Te Tilburg is in de ouderdom van 75
jaar overleden de heer Henri M. J, Blom
jous. in leven gedurende vele jaren pre
sident-curator van de R.K. Economische
Hogeschool, oud-lid van de Eerste Kamer
eii directeur- van 'öe w o?s ns tof f C n f ahVie k'
J, -A.- Blomj ous N.V. te Tilburg.--
Hij was ridder in de Orde van de Ne
derlandse. Leeuw. ridder in de Orde var
de H. Gregorius de Grote en comman
deur in de Orde van de Kroon van Roe
menië.
Voor de ware shagroker is
Sterling Shag het ideale merk!
Door het speciale Niemeijer's
Positief-Mild Procédé zij'n geur
en smaak van Sterling Shag zoveel
lekkerder dan van gewone shag.
Overtuig U zelf. Rook eens een
week Sterling en vergelijk!
Dan wordt ook Uw devies:
Wanneer een geleerde van 's morgens
vroeg tot 's avonds laat in zijn laborato-
n bezig is. wordt hij algemeen gepre
zen, omdat hij zo geheel opgaat in de
wetenschap. Wanneer een schilder alleen
maar aan zijn kunst denkt ook als zijn
handen er niet mee bezig zijn, looft men
zijn overgave. De fabrikant, die door dag
en nacht te werken, een belangrijk bedrijf
opzet, wordt aan de jeugd ten voorbeeld
gesteld. Kortom, de wereld, stelt het op
prijs wanneer iemand zich met hart en
ziel, volkomen en altijd gééft aan één
ding. En men beweert, niet zonder reden,
dat alleen op die wijze iets groots en
goeds tot stand kan komen.
Maar, door een van de onredelijkheden
welke het bestaan kruiden, geldt dat
niet voor schrijvers. Hij en hij alleen
behoort zich met alles en nog wat te
bemoeien. Wanneer hij uitsluitend op
gaat in zijn werk noemt men hem, met
een vies gezicht: een letterkundige, een
literator of wat. behalve een germanisme,
het ergste der scheldwoorden is: een lite
raat. En de schrijvers, deze afwijking der
openbare mening kennende, haasten zich
er zich bij aan te passen. Zij schimpen
het hevigst van allen op de letterkunde
en zij leggen sterk de nadruk op hun be
langstellingen en bezigheden buiten de
letterkunde.
Een wiskunstenaar mag, zonder
schaamte, niets anders dan wiskunste
naar zijn, een predikant alleen maar pre
dikant, en zo een rechtsgeleerde, een of
ficier, een koopman, een muzikant, een
toneelspelerHet wordt, immer en te
recht. is een bewijs van liefde en door
zettingsvermogen beschouwd, wanneer
iemand zich met één aangelegenheid
bezighoudt met de bedoeling waarin op
den duur uit te blinken. Versnippering
wordt als een teken van oppervlakkig
heid opgevat, wat het ook inderdaad is.
Maar alleen die arme schrijversAls
hij zegt. dat hij leeft voor het schrijven,
dat er buiten de letterkunde niets voor
hem bestaat, dat hij aan niets anders kan
denken, dat hij voor de poëzie geboren is.
en er voor sterven wil; noemt men hem
minachtend en smalend: „een letterkun
dige". En hij wordt pas aannemelijk wan
neer hij doorslaat over zaken welke hem
niét aangaan en waar hij geen belang bij
heeft. Hij moet zich bezighouden met
staatszaken, met staathuishoudkundige
onbegrijpelijkheden, met internationale
verwikkelingen, hij moet er over alles
en nog wat zijn woordje meepraten. Hij
moet alles doen om het feit van zijn
schrijverschap te verbergen.
Van waar dat onderscheid?
Waarom kan een schrijver met. goed
fatsoen niet doen wat ik doe en zeggen:
ik ben schrijver, niets anders en niets
méér dan- schrijver? Ik wil ook niets
ders-en niets méér zijn. Ik houd mij van
's morgens tot 's avonds laat met de let
terkunde bezig, als ik mij tenminste met
iets bezig houdt, Ik heb in de loop dei-
jaren enige ervaring op dat gebied ver
worven; een en ander dit onderwerp be
treffende opgestoken. Ik weet niets van
politiek en ik wil er niets van weten, ik
houd mij niet 'bezig met bedrijvigheden
waar ik niet toe aangelegd en voorbereid
ben. Ik vind het doodgewoon een letter
kundige te 'zijn en niemand maakt my
boos als hij mij, hoe boosaardig ook be-
Bijbelse Knooppunten door Dr
M. A. Beek en Dr J. M. de Jong.
Dit is een alleraardigst boek. Er wor
den twee en vijftig Bijbelse beelden in
behandeld en wel op tweeërlei wijze.
d.w..z elk gedeelte wordt op twee ma
nieren voor ons gezet. Het eerste wat
we krijgen is een exegetische aanpak
van zulk een gedeelte, waarbij wij ge
leid worden én door een zeer deskundige
kennis omtrent oorsprong van de tekst
en het geestelijke milieu waaruit deze
voortkwam, én door een kennis van het
landschap dat door eigen waarnemen is
verworven. Vervolgens echter wordt ons1
een meditatieve beschouwing geboden.
Hoe heeft deze opzet alle zin.
Want het Bijbels gegeven is door tijd
en plaats bepaald, is temporeel en locaal
bepaald. En toch bergt het eeuwige
boodschap, die als zodanig van alle tijden
is; die is up to date ook nu.
Van harte kunnen wij dit werkje aan
bevelen. Het zal ieder die er zich in ver
diept voldoening geven, althans hen die
gebaat willen zyn by een verantwoorde,
moderne en vrome bespiegeling over wat
„het Oude Boek" te brengen heeft.
F.
DISCONIEUWS
Sonate Op. No. 3 in C dur en So
nate op. 31 No. 2 in d mol van
Beethoven, gespeeld door Wil
helm Backhaus. (Decca LXT 2747)
De eerstgenoemde sonate wijst in de toe
komst. Dit werk is wat de vorm betreft
de eerste echte Beethoven-sonate, niet
wat de inhoud aangaat, ofschoon het werk
vol zit met voor die tijd revolutionnaire
nieuwigheden en zelfs stoutigheden. Het
werk is typisch concertant, hetgeen blijkt
uit de cadenzen, die Backhaus zeer dich
terlijk speelt het niet zo belangrijke
passagewerk echter zet hij op de achter
grond en daardoor krijgt het stuk wei
een zeer sterke structuur.
De nummering op de sierkaft is, wat
betreft de tweede sonate, fout. Op 37
zoals er staat, is het derde pianoconcert
en deze sonate is opus 31 No. 2. Prachtig
zet Backhaus al direct met het statige
begin het hartstochtelijk woelige Allegro
in. Ook hier vallen de recitatieven in
hel Largo op door de duidelijke en ge
voelige declamatie.
Zulk soort werken moest men eigenlijk
altijd horen door een man als Backhaus,
die nog typisch tot de oude garde be
hoort en die zijn hele leven bewust heeft
nagedacht over alle rijkdommen, die hier
verborgen liggen.
doeld, voor letterkundige uitmaakt. Ik
bén het. En een dubbelovergehaalde, En
ik geloof dat men er verstandig aan doet
zich, in dit korte leven, aan één zaak ge
heel te wijden. Alles wat groot en goed
genoemd wordt, kwam tot stand door een
tot het uiterste doorgevoerde eenzijdig
heid. Ja, laten wij eerlijk zijn: om iets,
wat ook, van enige betekenis te berei
ken, moeten wij doelbewust en koppig
eenzijdig zijn. Ik ben liever een, hoezeer
ook geringschatte, „letterkundige", dan
een manusje-van-alles, die als het er op
aankomt toch altijd een manusje-\
niets blijkt te zijn.
Hogere beloning op werk-
objecten
De staatssecretaris wam Sociale Zaïken
heeft zijn' goe-dikeurimig gehecht aam nieu
we riohtiliijmen voor die plaatsing- en die
beloning vam werkloze hoofdarbeiders
op werkobjecten.
Met betrekking tot de indeling der ta
ken zijn vier groepen gevormd', verband
houdende met het niveau der werkzaam
heden, De beloning zal zijn afgestemd
op de aard' der te verrichten taken Het
loonsdhema. dat is ingedeeld in vijf ge-
meerateklassen, vermeldt voor de een
voudigste werkzaamheden voor perso
nen van 32 jaar en ouder een weekloon
van 50,36 in de eerste gemeentekLasse.
Voor de groepen 2, 3 en 4 zijn deze be
dragen resp. echter van 42 jaar af
ƒ63,20, 76.75 en ƒ87,30. Indien de hoofd
arbeider uitmunt door bijzondere presta
ties en toewijding met betrekking tot
het werk. kan hem een toeslag van 5 pet
op zijn iocm worden gegeven. In zee-r|
bijzondere gevelflen kan, met toestem
ming van de minister, deze toeslag tot
10 pet worden verhoogd.
De betrokken hoofdarbeiders kunnen
ter vergroting van de plaateimgskam-
sèn ih het normale arbeidsproces ir
de gelegenheid worden gesteld geduren
de een beperkt deel van de werktijd
deel te nemen aan cursussen e.d.
Zodra de regeling wordt toegepast,
stelt het gemeentebestuur een commis
sie in, waarin o.m. zitting hebben ver
tegenwoordigers van de bij de Stichting
van de Arbeid aangesloten organisaties
ven werknemers.
De regeling, die gedateerd is op 2 Fe
bruari 1953, heeft terugwerkende kracht
en wel voor de hoofdarbeiders, die op
genoemde datum op een werkobject
werkzaam waren, tot 30 Juni 1952 en
voor de hoofdarbeiders, die op of na 29
December 1952 op een werkobject werk.
zaami waren, maar niet meer op 2 Fe
bruari 1953 tot 29 December 1952
Ontslag bij arbeidsovereen
komsten
De minister van Justitie heeft een wij
ziging gebracht in het wetsontwerp
„wijziging van de bepalingen omtrent het
ontslag bij arbeidsovereenkomsten". In
geval van tuberculose komt het niet zel
den voor, dat eerst in het tweede jaar
van een ziekte genezing intreedt. Een
ontslag zal juist in dergelijke gevallen
psychisch voor de zieke arbeider moei
lijk te verwerken zijn.
Daarom wordt nu voorgesteld, het ont
slag twee jaren, in plaats van een jaar
na het optreden der ziekte te doen in
gaan.
Hij brulde dit laatste woord bijna en
voor wij van onze verrassing bekomen
waren, was hij de hut uitgesneld en in de
richting van de aanlegplaats verdwenen.
We wisten niet wat te zeggen. We
keken elkander aan met verbaasde ogen
en begonnen dan te schateren van het
lachen. We waren volkomen vergeten,
dat de Maquiritares voor wie wij nota-
bene op stap waren gegaan ook bijna
helemaal naakt waren en zich eveneens
met rode verf beschilderden! Als het in
derdaad Maquiritares waren geweest,
wat hadden ze dan wel moeten denken
van die twee blanke blote mannen,
daar plotseling voor hun hut opdoken als
waren ze uit do hemel gevallen en die
geen andere bagage schenen te bezitten
dan een bundel pijlen en bogen van de
Guaharibo's en die slechts één woord
schenen te sproken: atchika, dat ook al
van de Guaharibo's afkomstig was!
Maarwie weet waren hot toch
Guaharibo's geweestEmiliano kwam
onverrichterzake terug.- Hij had hen niet
r te pakken kunnen krijgenWe
streken ons in onze hangmatten uit en
vielen in slaap.
De volgende morgen tegen een uur of
tien, hoorden wij buiten het geluid van
voetstappen. Het kwam van de kant van
de aanlegplaats en kwam snel naderbij.
En plotseling dook het grote borstelige
hoofd van Marguerite in de deuropening
op. Hij lachte. Ditmaal had het drietal
succes gehad. Twee prachtige kano's
lagen in het haventje op ons te wachten
en José maakte ons gelukkig met een
grote verse cassavekock!
Vijf minuten later voeren we de Ven-
tuari op, die we stroomopwaarts begon
nen te volgen. We hadden nog geen vijf
honderd meter afgelegd, of er sprong
plotseling een hartstochtelijk gehuil op
van achter het oeverhout. De Guaharibo's
waren te laat gekomen. José spuwde eens
in het water en peddelde zonder een
woord te zéggen verder.
Na een tocht van enkele uren bereik
ten wij een kleine haven vol kano's. Een
modderig pad leidde naar een grote
okerkleurige hut van hetzelfde type als
waarin wij de nacht hadden doorge
bracht, maar ditmaal steeg er een blauwe
rookpluim uit het dak omhoog. Eindelijk,
waren we dan waar we wezen wilden.
José leidde ons achter de hut langs
naar het reizigersverblijf waar zijn hang
mat al bleek te zijn opgehangen. Wij
haastten ons zijn voorbeeld te volgen en
torwyi wij daarmee bezig waren, kwa
men er enkele mannen de grote hut uit
en daarna nog een paar, er kwamen
steeds meer mannen te voorschijn, die
zich allemaal om ons heen posteerden,
leunend tegen de pilaren van de rancho
en onB zwijgend opnamen. Ze waren allen
jong, naakt en athletisch gebouwd. Hun
lendenen waren omgord met een grote
gualyuco, waarvan een slip tussen de
dijen tot op de grond hing. Brede arm
banden, ruitvormig versierd met kleine
blauwe en witte kraaltjes, spanden om
hun biceps. Om hun hals hing een ket
ting van wol en kralen van dezelfde
kleur, waaraan een driehoekig gepolijst
stukje zilver bengelde, dat scherp afstak
tegen hun met rode arabesken beschil
derde borat. Hun enkels waren omwon
den met smalle strengcltjes gevlochten
haar. Ze glimlachten, wisselden slechts
nu en dan een enkele discrete opmerking
onder elkaar en rookten zwijgend hun
lange sigaretten van groene tabak, die
in een rose, vliesdun stuk bast waren
gerold.
Na een tijdje kwamen er ook enkele
vrouwen uit de grote hut te voorschijn.
Ze droegen een groot aantal zwarte aar
denschotels, gevuld met een soort stamp
pot van vis en Spaanse peper, alsmede
een grote gevlochten korf zwart
geel van kleur vol verse cassave. Ze
zetten een en ander ergens midden in 'de
rancho op de grond neer. Zo waren naakt
tot het middel en de franjes van hun
kleine kralenschortjes ritselden zachtjes
bij al hun bewegingen.
Een oude man had plaats genomen
achter de schotels. Dit was de heer des
huizes. Alle jonge lieden volgden zijn
voorbeeld en Catire nodigde ons uit dit
eveneens te doen. De maaltijd nam een
aanvang.
Toen de schotels en de. korf leeg wa
ren, brachten de vrouwen drie grote
kalebassen binnen. Ze waren gevuld met
vloeistoffen en gingen van mond
tot mond. Eén bevatte jamswortelgelei,
één bananenpurée en de derde yaraké.
Toen de maaltijd die precies een
kwartier duurde was afgelopen, lieten
wij ons verzadigd in onze hangmatten
vallen.
„Zoals je ziet", zei José, „heb ik alle
muohado's by elkaar getrommeld. Ze
willen ons graag helpen met het ophalen
van jullie bagage. Er komen er nog
meer. Ik heb aangeklopt bij alle hutten
langs de Ventuari. Het zijn flinke muoha
do's. zoals je ziet. en ze kunnen goed wer
ken. Ze moeten goed beloond worden
en als we ooit nog eens die varkens van
een Guaharibo's tegenkomen, wees er
dan van overtuigd, dat we alles zullen
terugnemen wat ze ons hebben afge
stolen!"
Vastgesteld werd, dat de komende dag
een rustdag zou zijn en dat we de dag
daarop 's morgens vroeg zouden ver
trekken. De Maquiritares, opgewonden
door het verhaal, dat Catire en Emiliano
hun over ons avontuur verteld hadden,
maakten een heel wapenarsenaal klaar
voor geval wij onderweg nog een ont
moeting met de beruchte „wilde zwij
nen" zouden hebben. Toen het uur van
vertrek was aangebroken, waren de zes
prachtige kano's, die in de haven op ons
lagen te wachten, letterlijk volgestouwd
met massa's bogen, pijlen, „escopetas".
blaaspijpen, kokers met gifpijltjes en drie
tot- vier meter lange lansen van hard hout
en voorzien van ijzeren punten,
(Wordt vervolgd)
Wèg die afvalstoffen
die Uw ingewanden verstoppen!
Zacht en toch snel werken
VAM oe DAG
No. 18
Omschrijving.
Horizontaal: 1. voorwerp van gebonden
rijs. 4. grond om de boerderij. 7. soort wa
feltje. 8. rang. 10. herkauwer. 11. oorlogs
god. 13. maat. 15. vertaler. 18. geestdrift. 20
lokspijs. 22 godin v/d vrede. 23. omgeslagen
rand van kledingstuk. 24. groente. 25. de
eerste hogepriester.
Verticaal: 1. vrome hofjesvrouw. 2 lastig.
3. voorbijgaand gebruik. 4. telwoord. 5. af
voer. 6. sprookjesfiguur. 9. behoeftige. 12.
stijf. 14. half edelgesteente. 16. schande,
smaad. 17. gering. 19. kleur. 20. voegwoord.
21. badplaats in Belgic.
X
2.
3
y
6
Él
7
ct
y
lüj
/O
i§
/2.
IÉ
H
/j
H
ts
7
WK
te?
'9
i
zo
22
IÉ
Hl
■0W.
23
Oplossing van de vorige puzzle.
Horizontaal: 1. W.V.V. 3. duet, 7. vee. 9.
Ida. 10. verzetten. 13, gebed. 14. wan. 15. des.
17. Suren. 20. uitwerken. 23. pee. 24. Ens, 25.
Etna. 26 ing.
Verticaal: 1. wee, 2. vergasten. 4. uitden
ken. 5. Ede. 6. tang. 7. V.V.V. 8. leb. 11.
zenuw. 12. teder 16. dupe. 18, rem. 19. ons.
21. let. 22, eng.
HET VADERLAND
NIEUWE COURANT
Anno 1869
Uitgave en druk:
De Courant HET VADERLAND N.V&
Parkstraat 25-27 's-Oravenhage
Telefoon154.346 Giro 1117*9
Directeur: TH. D. STRVJCK
HoofdredacteurDr R'. VAN WJJK
ABONNEMENTSPRIJZENf 24.60
per kalenderjaar, f6.25 per kwartaal en
f2.15 per maand- Losse nummers 6 conti
's Zaterdags 15 cent
AD VERTEN TJEPRJJZE N: 32 cent per
miUimeterregel.opcontracl van 26cent af.
Advertenties in de tekst 2 maal de f*
wone prijs
j Korte Metten
BINNENLAND
Onder auspiciën van het Royal
Institute of British Architects zal van 25
Februari tot 28 Maart in de Henry Flo
rence Hall een tentoonstelling worden
gehouden van het werk, dat Nederlandse
architecten na de tweede wereldoorlog
hebben ontworpen of tot stand gebracht,
getiteld Building in the Netherlands.
Een dezer dagen zal de eerste van
22 opleggers, die de Aramco bij een
carrosserie fabriek in Waddinxveen heeft
besteld, verscheept worden naar Saoedi-
Arabië.
De stichting „De drie lichten" te
Hilversum is haar activiteit begonnen;
zij beoogt het verlenen van financiële
steun aan artsen bij het doen van weten
schappelijke onderzoekingen.
De minister van Verkeer en Water
staat heeft een regeling getroffen voor
vergoeding van het vervoer in de ramp
gebieden. Deze regeling bevat bijzonder
heden over de wijze waarop rekeningen
ingediend kunnen worden bil de autori
teiten.
Het bestuur der vereniging voor het
houden van veetentoonstellingen te
Utrecht heeft besloten de paasveeten-
toOnstellingen te Utrecht en Rotterdam
niet te laten doorgaan.
De Delftse Groentenveiling heeft
gistermiddag in de Stads Doelen haar
53e verjaardag gevierd.
Het Nederlandse Genootschap voor
document-reproductie wil bemiddeling
verlenen ten behoeve van bedrijven en
instellingen, die schade aan hun archie
ven hebben opgelopen bij de overstro
mingsramp.
De burgemeester van Zuidland heelt
professoren en studenten van de Leidse
Univejsiteit en de T.H. te Delft uit naam
van zijn zwaar getroffen gemeente dank
betuigd voor de wijze waarop hulp Werd
verleend.
In het land van Heusden en Altena
is men gistermiddag begonnen met het
wegmalen van het water door middel
van drie buitengemalen.
In het verslag over 1952 van het
Economisch Technologisch Instituut voor
Friesland wordt er op gewezen dat in
verband met de sterke bevolkingsaanwas
de Friese industrie per jaar met 10Uü
man personeel moet toenemen.
De bijzondere strafkamer van cie
Rotterdamse rechtbank heeft de 30-
jarige H. Z. "it Clarenton iFx
deeld tot 3 jaar gevangenisstraf. z,y nao.
in 1944 omderdiui'kers verraden.
Tijdens de begrotingsvergadering
van de gemeente Leeuwarden zei burge
meester v. d. Meulen, dat naar aanleiding
van vragen over het plaatsen van twee
talige plaatsnaamborden, de wens is ge
uit in afwachting van een nadere be
slissing de status quo te handhaven.
BUITENLAND
De kosten van de werkzaamheden
verricht voor de kroning van Koningin
Elizabeth JI op 2 Juni a.s., zullen tegen
het einde van Maart bijna 4 millioen
gulden bedragen. Het overgrote deel
hiervan is bestemd voor het ingercedheid
brengen van de Westminster Abbey cn
het oprichten van tribunes langs de
route, die de stoet zal volgen.
In München wordt een driedaagse
conferentie van het bestuur der interna
tionale arbeidersbeweging gehouden,
waaraan o.m. vertegenwoordigers uit
Nederland deelnemen.
Tengevolge van een sneeuwstorm
zijn in Noord-Engeland en Wales ver
scheidene dorpen afgesneden. De storm
woedt nu reeds 3 dagen en honderden
auto's, onder een laag sneeuw bedolven,
zijn door de bestuurders achtergelaten
De Italiaanse Kamer van Afgevaar
digden heeft de parlementaire onschend
baarheid van de Communistische afge
vaardigde Mario Mantagnana opgeheven,
opdat hij vervolgd kan worden op be
schuldiging van belediging van de Paus
en de Katholieke geestelijkheid.
Hoessein Sirry Amer, voormalig
commandant van het Egyptische korps
grenstroepen en lid van „de ijzeren
garde" van oud-koning Faroek, is tot
levenslange gevangenisstraf veroordeeld,
wegens desertie, het aanstoken tot op
stand tegen het regiem van gen. Naguib
en het smokkelen van wapens naar
Israel.
Een Zwitserse vrijwilliger in Hitler's
S.A., die het tot commandant van een
concentratiekamp bracht, is te Bazel
tot 12 jaar dwangarbeid veroordeeld we
gens moord op tenminste 3 gedeti
neerden.
De voorzitter van de commissie van
het Huis van Afgevaardigden, voor on
Amerikaanse gedragingen, Frank Velde,
heeft gezegd, dat Russische spionnen in
de Amerikaanse universiteiten zijn bin
nengedrongen en de Russen hebben go-
holpen bij het ontdekken van het ge
heim van de atoombom. De commissie
zal overgaan tot een onderzoek naar het
communisme op de Amerikaanse hoge
scholen.
Op het strand bij Salerno "is tijdens
een storm een levende walvis aange
spoeld. De brandweer probeert het dier
weer vlot te krijgen.
Op het eiland Koje moest weder
om een opstand van gevangenen worden
onderdrukt, waarbij 5 gevangenen wer
den gedood en 34 gewond.
- Gordon Dean, voorzitter van de
Amerikaanse commissie voor atoom
energie, heeft medegedeeld, dat hij met
Juni zal aftreden, wanneer zijn termijn
eindigt. Hij volgde in Juli 1950 David
Lilienthal als voorzitter op en zal zijn
advocatenpraktijk weer opnemen.
Ploegkampioenen in Belfast.
„Het boerenwerk is het vrolijkste
en vol beloften".
