FRIESE
KOERIER
Ongeveer milliard schade!
Watersnood heeft invloed op de
grote plannen van de regering
Evacuatie
voltooid
Wellicht geen vlootblokkade
van China
VI 1
Voor herstelgelden uit
tegenwaarderekening
Breuk tussen
Sow jet Unie
en Israël
Ons dagelijks
zicht
weeroverz
W aarschwwins
van Dulles?
ZONDAGSRUST
D
Telefoonverkeer met het
rampgebied weer mogelijk
Nu 34 millioen
in liet
Rampenfonds
Uitgeefster:
Stichting „Je Maintiendrai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga,
Hoofdredactie: F. Schurer.
Bureau: Heerenveen, Heide buren 11
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953 9e JAARGANG Nr 36
Bureau: Heerenveen, Heide buren 11
Telefoon: Adm. 2696 Redactie 2231 (K 5130)
Bilk Gorredijk, Hoofdstraat 290, telef. 319 (K 5133)
Abonnementsprijs f 5,45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week. Giro
Pr PREES IN DE TWEEDE KAMER:
/GISTERMIDDAG heeft de minister-president dr Drees de Kamerleden, die Dinsdag hun oordeel
hadden uitgesproken over de nota van de regering inzake de overstromingsramp in Zuidwest-
Nederland, uitvoerig van antwoord gediend. Hij ging daarbij in op de hoofdzaken, zowel als op details,
zodat de Kamer een duidelijk beeld heeft gekregen van de wijze, waarop de regering deze ramp voor
de getroffen landgenoten nog enigszins dragelijk poogt te maken. Het zal haar overigens niet gemak
kelijk vallen dc financiële problemen te klaren, want de schade is naar de minister-president mee
deelde, te ramen op een bedrag dat rondom een milliard gulden ligt, een bedrag, dat dr Drees onder
het grootste voorbehoud noemde, aangezien nog niemand weet wat precies het herstel van de dijken
zal kosten, noch hoe lang het herstelwerk zal duren. Alle uitgaven zal de regering op de Buiten
gewone Dienst I boeken. Er zal een beroep op de Tegenwaarderekening bij de Ned. Bank worden
gedaan, terwijl ongetwijfeld grote bedragen geleend zullen moeten worden. Het is te begrijpen dat vele
plannen van de regering ongunstig door de ramp zijn beïnvloed, zo het voornemen van minister Van
de Kieft om tot een zekere belastingverlaging over te gaan. De regering heeft zich nog niet kunnen
beraden over de vraag of eventueel een deel der plannen nog zal kunnen worden uitgevoerd.
De minister-president kon op dit punt niet volledige klaarheid
schenken, doch ook in andere gevallen moest de regering onvolledig
in haar mededelingen zijn, aangezien over sommige gebeurtenissen
nog steeds een waas hangt en ook in de naaste toekomst te nemen'
maatregelen nog niet geheel vast staan. De regering zal, wanneer
klaarheid over bepaalde kwesties is verkregen, de Kamer en daarmee
het volk geregeld inlichten.
Toewijdig en hulpvaardigheid geroemd
Dr Drees verklaarde zeer getroffen te zijn door de grote toewijding en
'hulpvaardigheid van talloze landgenoten, die nog op de dag van de ranip
zich hebben ingespannen om de nood van hun medeburgers te lenigen.
Ongetwijfeld zijn ze daarbij aangemoedigd door het voorbeeld, dat het Kon
Huis heeft gégeven en door de steun, welke het buitenland verleent.
De evacuatie' van de noodge-
bieden kon gisteren vrijwel als
geheel voltooid beschouwd wor
den. Alleen uit Zierikzee zijn nog
ongeveer 500 vrijwillige evacué's
te verwachten. Het is niet uitge
sloten, dat dit. aantal nog iets
wordt verhoogd. Er wordt thans
niet meer aangedrongen op een
verplichte ontruiming van Zie
rikzee.
Ds aandacht begint zich al weer
meer te richten op de revacuatie. Naar
Molenaarsgraaf en Bleskensgraaf zijn
reeds enkele bewoners teruggekeerd.
Voorlopig zal het echter wel bij
spaarzame gevallen van herbevolking
blijven. De meeste bewoners wachten
eerst de springvloed van 16 Februari
af; anderen keren niet eerder terug dan
nadat de dijken zijn gedicht.
Voor terugkeer naar de noodgebie-
den is een speciale toestemming ver
eist. (A.N.P.).
Het officiële Russische persbureau
Tass meldde gisteren, dat de Sovjet-
Unie de betrekkingen met Israël heeft
verbroken.
Volgens het Franse persbureau AFF
heeft de Russische minister van Bui
tenlandse Zaken, Wysjinsky, aan de
Israëlische gezant, Samuel Eliahsiv,
meegedeeld, dat de Sovjet-Unie had
besloten haar gezantschap te Tel Aviv
te sluiten. Wysjinskyzou de Israëli
sche legatie verzocht hebben Moskou
onverwijld te verlaten. (Reuter/AFP).
(Van onze weerkundige medewerker)
Barometerstand hedenochtend 8 uur 1000
mb 750 mm). Tendenz stijgend. Temp.
max. 2.7 gr. C. (1.9 gr. C.). Min. 0.2 gr. C.
(0.5 gr. C). Geen neerslag.
Toenemende vorst en
sneeuwval
Nieuwe koudc-inval uit het Noordoosten.
We moeten rekenen op een langzame
verdere daling van temperatuur en nog
enige sneeuwval. De winter, die een paar
dagen geleden verdwenen was, is weer
in volle opmars naar het Westen. Tus
sen een opvullende depressie met kern
boven Saarland en een machtig hoge-
drukgebied in Noord-Rusland met een
krachtige rug over Scandinavië en
Schotland, stroomt in de onderste lagen
koude lucht van het vasteland naar on
ze omgeving. Tegen de koude lucht glijdt
in de hogere niveau's warmere lucht op,
waardoor er op uitgebreide schaal
sneeuw valt. In Engeland en Scandina
vië' heeft men te kampen met sneeuw
stormen, in Bremen vroor het vanmorgen
1 graad, in Hamburg 2gr.. Kopenha
gen 3 gr. De laagste temperatuur in Zwe
den was -44 graden Celsius.
HOE HET WORDT.
(Vanmiddag tot morgenavond).
Zwaar bewolkt met sneeuw, Krachti-
tige tot harde wind uit Noord tót Noord
oost. Overwegend lichte vorst.
Spr. had even de illusie gehad, dat
deze eenheid algemeen zou zijn, een
illusie, die werd verstoord door de
rede, die de heer Gortzak Dinsdag in
de Kamer heeft uitgesproken. Hij was
de enige, die bij dit debat meende po
litiek te moeten bedrijven. Van alle
kanten had spr. brieven en telegram
men ontvangen met aanbiedingen voor
steun en hulp. De E.V.C. en de com
munisten waren de enigen, die in deze
dagen met „eisen" kwamen, eisen voor
hulp aan de werklozen in het getrof
fen gebied, enz. Zelfs beleefde men de
enormiteit dat de communisten het
voorstelden alsof wij de watersnood
aan de Ver. Staten te wijten hadden.
Toen een Amerikaans generaal hier
kwam om te helpen, schref de heer
De Groot in de Waarheid: „Wij gelo
ven niet aan de oprechtheid van die
Amerikaanse pestgeneraals". Dr Drees
gaf de heer Gortzak de verzekering,
dat wanneer de Russen in Nederland
waren gekomen met helicopters om
te helpen zij dankbaar zouden zijn be
groet, in stede van uitgescholden.
De communisten hebben tal
van beschuldigingen geuit, welke
spr. een voor een ontzenuwde. Zo
zijn de Nederlandse militairen
niet in de kazernes gebleven, toen
hun hulp nodig was, zo heeft het
Atlantisch Pact ons deze ellende
niet gebracht, zo zijn er geen bo
ten in Breda blijven liggen, toen
er in Zeeland behoefte aan was,
enz.
Het is mij ontgaan
Van communistische zijde is ge
steld, zo vervolgde de min.-prcsident,
dat de regering geen gelden ter be
schikking heeft willen stellen om de
dijken te versterken, doch wel om
het militaire apparaat verder uit te
bouwen. „Het is mij ontgaan, dat de
geachte afgevaardigde Gortzak bij
de behandeling van dc begroting van
Rijkswaterstaat een vlammend be
toog heeft gehouden om deze nala
tigheid van de regering aan dc kaak
te stellen. Ook is het mij niet be
kend, dat dc communisten op enig
tijdstip de regering gewezen hebben
op het gevaar dat ons land door de
te lage dijken bedreigde".
Voldoende centrale
leiding
Sprekende over het beraad en de lei
ding op de noodlotsdag zeide dr Drees,
dat in gemeen overleg was besloten
geen ministerraad te houden, omdat
het beter werd geacht, dat oetrokken
ministers zich ter plaatse op de hoogte
stelden van de omvang der ramp. De
gang van zaken kon men in eerste in
stantie wel aan de departementen
overlaten, die volkomen paraat waren,
vooral dat van Waterstaat en ook om
dat het militaire apparaat volledig was
ingeschakeld. Bij de diensten van de
ministeries, waar men zaken te rege
len had, waren de hoofden van dienst
present. Uiteraard heeft het feit, dat
het Zondag was, remmend gewerkt,
i maar toch is er snel gereageerd. Men
zal er voortaan op bedacht moeten zijn,
dat er ook des Zondags iets kan gebeu
ren. Dr Drees zeide. dat nagegaan zal
worden wat er op dit punt veranderd
moet worden.
Uit de Kamer is gevraagd of er wel
snel genoeg is gereageerd op het be
richt van het A.N.P. om 4 uur in de
morgen. Wat spr. hiervan weet, is dat
ir Maris van de Rijkswaterstaat om 4
uur 20 is gewaarschuwd en dat deze
zich nog in de nacht met Rotterdam in
verbinding heeft gesteld. Ook is er op
grote schaal gewaarschuwd, alleen de
mensen geloofden niet dadelijk, dat er
een ramp dreigde en wilden niet weg
gaan. Zelfs dagen later weigerden ve
len nog hun tot het dak in het water
staande huis te verlaten. Spr. ver
klaarde, dat er geen sprake van is,
dat de regering door enige maatregel
hulp onmogelijk zou hebben gemaakt.
(Vervolg op pag. 2)
Drie 'platen uit het noodgebied, alle drie gemaakt op Schouwen-
Duiveland, met Tholen het zwaarst getroffen eilafid van Zeeland.
Het water stond er hoog en had hele boerderijen eenvoudig verzwol
gen. Het stond er achter en voor de huizendrukte ruiten in, speelde
wat met vitrages, dreef het huisraad weg en liet mensen en dieren
verdrinken. Nu is het water weer gezakt. Waar de straten droog
vielen, zijn zij bedekt met huisraad en rommel. Een troosteloze
aanblik biedt Ouwerkerk, waar het nog niet eens zo erg is als in
sommige andere plaatsen op het eiland(Eigen foto's
Eisenhowers raadgevers op po
litiek en militair terrein pogen
thans bepaalde stromingen in
het Congres, die aansturen op een
onmiddellijk ingaande blokkade
van communistisch China door
de Amerikaanse vloot, tot bedaren
te brengen. Men verwacht even
wel, dat de V.S. er krachtiger dan
voorheen bij andere niet-commu-
nistische staten op aan zullen
dringen communistisch China
economisch scherper te blok
keren.
Van gezaghebbende zijde te Washing
ton is vernomen, dat generaal Omar
Bradley zich in een besloten zitting van
de Commissie voor Buitenlandse Be
trekkingen van de Amerikaanse Senaat
heeft uitgesproken tegen een marine
blokkade, daar dit naar zijn mening het
gevaar van een wereldoorlog met zich
mee zou brengen.
Bradley is wel voorstander van een
door de verbondenen uit te oefenen
economische blokkade. Hij meent dat
daardoor hetzelfde wordt bereikt als'
met een marineblokkade, terwijl de ri
sico daarvan aanmerkelijk kleiner is.
Zeer omzichtig
In bepaalde diplomatieke kringen is
men van mening, dat de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken, Fos
ter Dulles, de Senatoren in particuliere
gesprekken heeft gewaarschuwd tegen
overijlde beslissingen bij de behande-
ling van de vraag „blokkade of niet?"
Men meent voorts, dat de regering
Eisenhower zeer voorzichtig te werk
zal gaan en dat zij naar minder ge
waagde methoden om het oorlogspoten
tieel van communistisch China aan te
tasten, zal zoeken.
Klacht in congres
De Verenigde Naties hebben haar
Ieden-staten in 1951 aanbevolen de uit
voer van alle goederen naar het Chi
nese vasteland, die in de oorlogsindus
trie kunnen worden verwerkt, stop te
zetten. Sindsdien is in het Amerikaan
se Congres herhaaldelijk de klacht ge
uit, dat Groot-Brittannië en andere
Amerikaanse bondgenoten dergelijke
goederen naar communistisch China
zijn blijven verschepen. De Britse am
bassade te Washington herhaalde
Woensdag, dat Groot-Brittannië geen
voor de oorlogsdoeleinden van belang
zijnde goederen naar communistisch
China zendt.
Van bepaalde diplomatieke zijde is
er te Washington op gewezen dat een
Amerikaanse marineblokkade in feite
tegen de scheepvaart der verbondenen
zou zijn gericht, daar communistisch
China vrijwel geen koopvaardijvloot
bezit.
Door een Amerikaanse marineblok
kade zouden ook Russische schepen
worden getroffen, die thans in de ha
vens van Dairen en Port Arthur voor
communistisch China bestemde goede
ren lossen (Reuter).
Amerikanen verloren
in Korea 192819 man
Naar het Amerikaanse ministerie
van Defensie meedeelt, hebben de
V.S. in Korea tot dusverre 192.819
man verloren. Dit is 395 man meer
dan de opgave van vorige week.
T~|E telefoonverbindingen met alle plaatsen in Zeeland en West
Brabant, waar nog mensen wonen, zijn hersteld. Overal kan
men thans weer contact krijgen met de rest van Nederland en als
het moet ook met het buitenland.
Dit is liet werk geweest van de mannen van het telefoondistrict
Breda, die de laatste dagen als paarden hebben gewerkt om de ver
broken contacten weer te herstellen.
Men heeft er nog 150 extra verbindingen bijgemaakt, namelijk
voor militaire- en Rode Kruis-posten, de evacuatiedienst en voor
enkele burgemeesters en aannemers.
Dc meeste verbindingen zijn nog provisorisch. Men rekent, dat het
nog ongeveer negen maanden zal duren voordat de PTT alles in de
noodgebieden weer piekfijn voor elkaar heeft. (ANP)
wettelijke regeling van de Zon
dagsrust is een van die onderwer
pen, die men gaarne tot de principiële
politiek rekent, waar rechts en links, in
de oude zin van confessionele en niet-
ccnfessionele partijen, tegenover elkaar
komen te staan.
Nu gaat dat niet helemaal op, in elk
geval niet in zoverre, dat deze tegen
stelling in het debat practisch bruikbaar
is. Er bestaan n.l. tussen Gereformeer
den, Hervormden en Rooms-Katholie-
ken, en weer binnen deze groeperingen
onderling, zulke meningsverschillen over
de rechte viering van de Zondag, dat
hier onmogelijk een lijn kan worden ge
trokken. Allen zullen het er wel over
eens zijn, dat de openbare godsdienst
oefening niet mag worden gestoord;
maar hiertegen zullen ook bij de niet-
confessionele partijen wel geen noemens
waardige bezwaren bestaan.
Men kan het vraagstuk van de Zon
dagsrust beschouwen van kerkelijk en
van maatschappelijk standpunt. In het
eerste geval baseert het zich op de die
per liggende vraag der Zondagsheili
ging, en die kan de Overheid onmoge
lijk positief voorschrijven. Zij kan al
leen belemmeringen er voor wTegnemen.
Iemand die een dag in de week alle ar
beid laat rusten, maakt die dag daar
mee nog niet tot dag des Heren.
Intussen is de Zondagsrust als maat
schappelijk vraagstuk belangrijk ge
noeg om er grote aandacht aan (e wij
den. Het is voor degenen die deze dag
bestemmen voor uitgaan en plezier ma
ken wel prettig, wanneer alle gelegen
heden open en alle personeel tot hun
dienst staat.
Maar het heeft zin, de zaak ook eens
te bekijken van de kant van dit perso
neel uit. Voor hen wordt de Zondag
geen rustdag, maar een dag van bijzon
dere arbeidsprestatie. En dat geldt niet
alleen voor personeel in engere zin, voor
zaalhouders, chauffeurs, koks, kellners
enz. Maar het betreft ook en met name
de artisten, de toneelspelers en wie er
verder voor een gezellige of culturele
avond moeten zorgen. Voor de meesten
van hen zou een Zondag, waarop het
dagelijks amusement stop werd gezet,
waarschijnlijk een welkome verademing
betekenen. De onkerkelijkheid van velen
uit deze kring hangt misschien wel sa
men met de practische onmogelijkheid
om aan de christelijke Zondagsviering
deel te nemen, en men behoeft nog geen
lid van een. confessionele partij te zijn,
om voor verbetering van deze toestand
met kracht op te komen.
Een en andermaal heeft men ons het
voorbeeld van Groot-Brittannië
voorgehouden, zowel ter navolging als
ten afschrik. Wij menen dat dit voor
beeld in onze situatie van weinig nut
kan zijn. De puriteinen, die er zich op
beroepen als op een voorbeeld van
trouw aan Gods wet en aan een christe
lijke levensstijl, vergissen zich toch lich
telijk. Het is tenminste merkwaardig
dat de klachten over onkerkelijkheid en
gering kerkbezoek in Groot-Brittannië
talrijker zijn dan ergens elders. De
grote meerderheid in de volksvertegen
woordiging voor de handharing van de
oude Zondagswet had dan ook weinig
te maken met trouw aan de tien gebo
den, maar alles met troutv aan de En
gelse traditie, tot welker inventaris de
Engelse Zondag zowel behoort als de
eieren-met-ham mitsgaders de galg voor
misdadige kinderen. Het feit dat men
zich een dag opsluit in eigen huis met
een zondagsblad, hetwelk zich speciali
seert op echtbreukhistoriën, moge be
vorderlijk zijn voor een rustig straat
beeld, met Zondagsheiliging in christe
lijke zin heeft het niets te rriaken.
Traditie is een waardevolle zaak, en
het Nederlandse volk is daarvoor zeker
niet ongevoelig; alleen verwarre men
haar niet met een goddelijk gebod. En
van dit laatste dringe men zijn eigen
interpretatie niet aan anderen op. Laat
ook in dezen het gelaat van Nederland
eerlijk blijven; niemand is gebaat bij
een uiterlijke zondagsplooï in dat ge
laat, die verveling voor heiliging wil
doen doorgaan.
Gisteravond was b(j het Natio
naal Rampenfonds in totaal ruim
34 millioen gulden binnengekomen.
Dinsdagavond was de stand ruim
31 millioen gulden.
