CHRISTELIIK NATIONAAL DAGBLAD
H.M. de Koningin per helicopter naar
de noodgebieden
Evacuatie thans vrijwel voltooid
Het Nationaal Rampenfonds thans f34 miiiioen rijk
JFriesrl] ÜDaflblaö
Franse en Nederlandse militairen hebben de verbinding lussen Halsteren en Steenbergen in het overstroomde
gebied rondom Bergen op Zoom be steld, door het aanbrengen van zandzakken op de overspoelde weg. De ge
neraal J, G. Warringa maakte Dinsdag een inspectietocht in deze gebieden. We zien hem hier (op de voorgrond)
op.de uit zandzakken bestaande weg. Achter hem overste A. R. H Piiie, commandant van de troepen, die hulp
verleenden in dit gebied. Rechts: een door Franse genietroepen aangelegde Baileybrug. Van deze brug af wordt
zand gestort in de gaten, welke in de weg zijn geslagen, Wanneer 'n gat is gedicht, wordt de brug weer verplaatst
De Koningin onderhield zich op straat met de
bewoners van Zierikzee
Het was op 18 Augustus 1950, dat H. M de Koningin een bezoek aan de
gemeente St. Annaland bracht. Uit alle huizen wapperden toen de vlaggen. Hon
derden mensen juichten en zwaaiden en iedereen was blij de Landsvrouwe op
St. Annaland te zien, Na bijna drie jaar werd het opnieuw een onvergetelijke
dag voor deze gemeente, zij het onder wel heel andere omstandigheden.
Om 12 uur zou Koningin Juliana zich van de toestand in St. Annaland op
de hoogte komen stellen. Het werd echter kwart voor drie eer een helicopter
met de hoge gast aan boord op het schoolplein landde. N'ü wapperden er geen
honderden vlaggen uit de huizen, slechts die éne, clie nog juist voor de aankomst
van Hare Majesteit uit de toren kon worden gestoken, moest hetzelfde vertolken
als de honderden dundoeken op 18 Augustus 1950.
DONDERDAG 12 FEBRUARI 1953 O
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red,), Ir L. Èringa en E. B. Folkertsma.
Directie: R. Boomgaardt, a.d.
Bureaux: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 17
Telefoon Redactie 509S: Dir. en Adm. 5088
Bijkantoren: Sneck, tel. 2821; Dokkum, tel.
354; Drachten, tel. 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs £1,82 per maand. Giro 1S41S.
Dit nummer bestaat uit acht pagina's
Waarschuwing
T n ons nummer van Dinsdag is dooi
een grafiek duidelijk gemaakt, dat
bij de stormvloed van 1 Februari hel
water op verschillende plaalsen, mei
name in Harlingen, veel hoger is ge
slegen dan ooit, voor zover bekend, hel
geval is geweesl.
En nu komt natuurlijk daardoor klem
mender dan ooit aan de orde de vraag,
of wij over voldoende alarmering be
schikken.
liet is bekend, dal in den namiddag
van 31 Januari hel K.N.M.I. te De Bill
gewaarschuwd heeft voor hoog water.
Naar wij menen, is daarbij speciaal het
Zuidwesten van ons land genoemd.
Maar dat is natuurlijk maar het begin.
Wat gebeurt er iu zulke gevallen ver
der?
Toen in het Engelse Lagerhuis de
kwestie van de waarschuwingen aan de
orde kwam, zei de betrokken Minister:
Dit land is zo gelukkig geweest, dal v i>
in tientallen van jaren geen zware o\ci
stromiugsrampen hebben gehad. En zo
is het te verklaren, dal er geen waar
schuwingssysteem was.
Achteraf bleek echter, dal de Minis
ter zich ten opzichte van één gebied had
vergist. Daar was wèi een waarschu
wingssysteem. Het beli eft de oevers van
de Theems stroomafwaarts van Londen.
De mond van de Theems is een aeslua-
rium, evenals b.v. de Westersch'èlde.
Nu leert de ervaring, dat het verschil
tussen ebbe en vloed in zulk een
aestuarium groter is, naarmate men die
per landinwaarts gaat. Volgens Beekman
bedraagt het normale verschil tussen
hoog- en laagwater te Westkapelle 3.25
mte Vlissingen 3.81 m: te Terueuzen
3.33 m en bij Killand-Bath 4.39 m.
Op de Theems heeft men hetzelfde
verschijnsel. En daarom was er aan de
Theems een waarschuwingssysteem. Een
perfect systeem. Er is op een bepaald
punt, bij Southend Pier, een peilschaal,
en daarbij is dag en nacht een wacht
geplaatst. Wanneer de vloed een bepaald
punt bereikt, dan geeft hij een waar
schuwing door naar de politie, die zorgt
voor verdere alarmering. Maar als deze
man op wacht in slaap zou vallen of
bij de peilschaal zou weglopen, dan
wordt er tóch gealarmeerd. Want wan
neer de vloed een bepaald punt heeft
bereikt, dan treedt er op de peilschaal
een automatische waarschuwing in wer
king, en beginnen er op de politie
bureaus zoemers te brommen. Wanneer
de autoriteiten het daarna nodig oor-
deleu. wordt de bevolking gewaar
schuwd. Daarvoor is het. hele te alar
meren gebied in blokken ingedeeld.
Men zou zo zeggen: dat is perfect in
orde.
Maar wie zo redeneert, die kent de
■moeilijkheden van hel vraagstuk niet.
Laten we direct meer eens twee geval
len onderscheiden.
Geval A. De vloed is het laatste uur
nog slechts langzaam geslegen en ver
wacht mag worden, dat het hoogste
punt vrijwel bereikt is. Op het moment,
dat het dangel-level, dat is het punt,
waarop het alarm wordt gegeven, is be
reikt, laat het zich aanzien, dat de stij
ging niet verder zal gaan. Over een half
uur, een uur misschien, zal liet al te
merken zijn, dat hel critieke stadium
voorbij is.
Geval B. De vloed komt met onge
kende kracht en snelheid opzetten, hel
gevaarlijke punt wordt bereikt, maar
de storm zwelt aan en het is le ver
wachten, dal de vloed nog wel drie
uren met toenemende hevigheid zijn
aanval zal voortzetten.
In beide gevallen treedt op een be
paald moment het waarschuwings
systeem in werking, maar het eerste
geval ligt volstrekt, anders dan liet
tweede. En dat verschil kan alleen wor
den geconstateerd en beoordeeld door
den man, die niet de hele situatie op
de hoogte is, die de weerkaarten en
hoogwatermeidingeu voor zich heeft en
die op grond daarvan probeert een voor
spelling te maken. Loopt het met een
sisser af? Wordt dit héél gevaarlijk?
Maar ook daarmee zijn de moeilijk
heden uiet alle geschilderd.
Van bevoegde zijde is meegedeeld,
dat het bij Harlingen een ogenbiik heeft
gespannen. Daar is het water dan ook
bijzonder hoog geweest. Véél hoger dan
liet peil, waarop het eerste gevaar ont
staat. Maar het heeft betrekkelijk kort
geduurd, doordat de storm hier veel
korter duurde dan in het Zuiden.
Stel nu, dat de autoriteiten een groot
alarm hadden gemaakt, overal in liet
Weslen van Friesland de klokken had
den laten luiden en sirenes hadden la
ten loeien in den nacht, en er was daar
na niets gebeurd? Zou men niet zeg
gen. dat het hoogst onverantwoordelijk
is, Zulk een paniek Ie verwekken om
niets? Wij willen daarmee maar zeg
gen, dat het kiezen van het moment,
waarop gewaarschuwd moet worden,
een heel delicaat punt is. En het vol
automatische systeem, waarmee men
aan de Theems blijkbaar een begin heeft
gemaakt, is geen bevredigend systeem.
Het gezelschap begaf zich naar de na
bijgelegen Rode Kruispost, welke in een
school is ondergebracht. Hier wenste
Hare Majesteit even rustig de situatie te
bespreken. De in dit lokaal aanwezige
Rode Kruishelpsters werden ook alle aan
de Koningin voorgesteld. Verheugd was
H. M. over de bevestiging van de burge
meester, dat in St Annaland geen men
senlevens te betreuren waren. De burge
meester zette de ontwikkeling van de
rampspoedige pacht uiteen.
Dijkgraaf Bierens en de heer Kant van
de Rijkswaterstaat gaven een uiteenzet
ting van de situatie van het ogenblik,,
voor zover het de dijken van de St. Anna-
landse waterkering betrof.
Vervolgens onderhield Hare Majesteit
zich nog enige tijd met de Franse afge
vaardigden, die door de burgemeester van
Mantes naar het getroffen gebied waren
gestuurd om in die gemeenten, welke het
dringendst hulp behoeven, de helpende
hand te bieden.
H. M. was door deze Franse bijstand
zeer getroffen en verzocht beide heren
de burgemeester en bevolking van Man
tes voor dit spontaan medeleven dank te
zeggen. Daarna vertrok H. M. met burge
meester Bouwense per auto naar Sint
Maartensdijk.
Op Sckouwen-Duïveland
Eerder op de dag had H. M. de Ko
ningin een bezoek gebracht aan Schou-
wen-Duiveland. Zij arriveerde om één
uur in de haven van Zierikzee, met een
rijkspolitieboot uit Bergen op Zoom,
Geheel haar leeftocht
De Raad van Arbeid te Maastricht
ontving gisteren een brief van een
weduwe uit Talheim in Duitsland,
met het verzoek om het bedrag van
haar weduwenrente over één maand
door de Rijksverzekeringsbank te
laten inhouden ten behoeve van de
slachtoffers van de watersnood
ramp in Nederland. Deze Duitse
weduwe schreef, diep getroffen te
zijn door de natuurramp in Neder
land. Door jarenlang verblijf in ons
land voelde zij zich innig verbon
den met het Nederlandse volk. Al
hoewel zij voor haar levensonder
houd aangewezen is op de haar toe
gekende rente, wil zij toch mee
helpen om de nood der slachtoffers
I te lenigen.
Gister hebben wij er op gewezen, dat
wij er niet op zijn ingesteld, dat onze
normale, moderne communicatiemidde
len plotseling uitvallen. Daardoor wist
men omtrent Schouwen eerst heel laat
de waarheid. Het artikel van vandaag
dient om aan te wijzen, hoe moeilijk
het is, een systeem te vinden om de
mensen, die gevaar lopen, op de juiste
wijze en op hel juiste mordent te waar
schuwen.
Na een bezoek aan het Rooms-Katho-
lieke ziekenhuis te Zierikzee, waar de
Koningin sprak met de moeder-overste,
begaf zij zich naar de trouwzaal van het
stadhuis, waar men haar voorstelde aan
kolonel Van Waning, commandant van de
maritieme strijdkrachten op Schouwen.
Deze roemde het werk van de Yerseker
en Urker vissers, speciaal van schipper
Schot, die 400 a 500 mensen gered heeft.
De Koningin heeft vervolgens Zierik
zee bezichtigd en zich op straat met ver
scheidene omstanders onderhouden. Van
Zierikzee uit is zij per helicopter naar
Brouwershaven vertrokken. Daarna heeft
zij St. Annaland, St. Maartensdijk, Scher-
penisse en St. Philipsland bezocht.
Prins Bcrnhard spreekt voor de
B.B.C. en de A.F.N.
De B.B.C. zal morgen een toespraak
van Prins Bernhard uitzenden. De Prins
spreekt daarin over de nationale ramp
in ons land en richt zich tot de door de
overstromingsramp in Engeland getrof
fenen. Ook voor het „American Forces
Network"' in Duitsland is een toespraak
van de Prins opgenomen.
De minister van binnenlandse zaken
maakt bekend dat de regeling van het dooi
de bevolking wederbelrekkcn van dc ont
ruimde gebieden in handen is gelegd van
de commissarissen der Koningin in de
noodgebieden. De desbetreffende commis
sarissen is verzocht, in ieder geval van mo
gelijke terugkeer algemene bekendheid te
geven. Zolang voor een gemeente deze al
gemene bekendheid nog niet heeft plaats
gevonden, is wederbevolking niet toege
staan.
Evacué's in eigen milieu.
In het Land van Heusden en
Altena werken de gemalen weer
De directeur van de technische dienst van
het Land van Heusden en Altena heeft het
verheugende bericht, dat vanmiddag om 13.30
begonnen kon worden met het wegmalen
van het water d.m.v. drie buitengemalen.
De gaten in de dijken zijn nu voorlopig ge
dicht.
Binnendijk bij Bruinisse
wordt gedicht
Met de voorbereidingen tot het dichten
van de gaten in de zgn. Oude Dijk, de
slaperdijk tussen Bruinisse en Oosterland.
op Schouwen-Duiveland, heeft de Gront-
mij een aanvang gemaakt. Wanneer de
gaten in deze binnendijk dicht zijn, val
len de 800 ha. grote polder en het dorp
Bruinisse droog. Dit dorp kwam niet on
der water door het breken van de bui
tendijken. doch door het breken van deze
binnendijk, waardoor het water, nadat
het twaalf uur eerder de nabij gelegen
polder Oosterland was binnengestroomd,
ook de polder Bruinisse blank zette.
sen te huisvesten in eigen sfeer en milieu,
zijn bij de nu lot stand gekomen evacuaties
enkele, correcties noodzakelijk gebleken.
Men probeert thans niet alleen zo veel mo
gelijk de protestantse gezinnen bij protes
tanten onder te brengen, doch men zal te
vens trachten om gezinnen die in in niet
eigen milieu zijn gehuisvest, te plaatsen in
een meer voor hen passende omgeving.
Bovendien zullen enkele gemeenten, die
relatief een te groot aantal evacué's hebben
opgenomen, worden ontlast om de verhou
dingen recht te trekken.
48ste Jaargang No. 36
^Yiaticnaal
j
Den Haag giro 9575 J j
Hulp via de E.Y.C. van achter
het „ijzeren gordijn"
Het secretariaat van de Eenheids Vak
centrale ontving, naar het ons bericht,
„van het secretariaat van het Wereld Vak
verbond te Wenen de mededeling dat het
Wereld Vakverbond besloten heeft al zijn
aangesloten organisaties op te wekken
een grote inzameling te houden ten bate
van dc slachtoffers van de watersnood in
Nederland.
liet W.V.V. telt tachtig miiiioen leden,
w.o. de vakverbonden van de Sowjet-Unie,
China, Tjecho-Slowakije, Hongarije, Bul
garije, Roemenië, Polen, Korea, Albanië,
Frankrijk, Italië, de Duitse democratische
republiek, Indonesië c.a. landen.
Als eerste blijk van solidariteit wordt
door het W.V.V. aan de Eenheids Vakcen
trale een bedrag van vijf miiiioen Franse
francs overgemaakt.
Deze gelden en nog in te zameien gel
den en huisraad, kleding, landbouwge
reedschappen en dergelijke gebruiksarti
kelen zijn bestemd voor de minst draag-
krachtigen onder de slachtoffers van de
watersnood".
Desgevraagd deelde men ons nader
mee. dat afdracht aan het Nationaal Ram
penfonds niet zeker is. Ds kans is groot
dat de E.V.C. zelf dat bedrag verdeelt".
Waar mensen wonen kan men
thans in Zeeland telefoneren
Op alle plaatsen in Zeeland en West-
Brabant waar mensen wonen is thans
weer een telefoonverbinding, doch de
schade aan het telegraaf- en telefoonnet
loopt volgens deskundigen in de millioe-
nen. Soms is de verbinding nog provi
sorisch via een mobilofoon, hier en daar
liggen noodkabels, maar zoals de toestand
thans is, kan men overal contact krijgen
met de rest van Nederland en als het
moet ook met het buitenland.
Stand werving Bescherming
Bevolking
Toen op 26 Januari j.l. de werving van
vrijwilligers voor de bescherming bevol
king in de provincies Noord-Brabant, Lim
burg en Overijssel één week aan de gang
was, kon gemeld worden, dat in deze drie
provincies zich in totaal 16.027 personen
bereid hadden verklaard dienst te doen in
de B .B.
Dit aantal is sindsdien met ongeveer 7000
gestegen, zodat in de genoemde drie pro
vincies ruim 23.000 vrijwilligers beschik
baar zijn. Vooral in de provincie Overijssel
zijn de resultaten van de werving zeer gun
stig Kon bij de eerste opgave voor deze
provincie gemeld worden, dat het aantal
benodigde vrijwilligers in de A-gemeente
voor 37 c/o was bereikt, op het ogenblik
bedraagt dit percentage reeds 64.
Amb°nnezen helpen mee-
Uit tal van Ambonese woonoorden is een
spontane reactie gekomen om te hulp te
snellen bij de watersnood in Zeeland en op
de Zuidhollandse eilanden alsmede in West-
Brabant. Aanmeldingen van vrijwilligers
kwamen binnen o.m. uit de kampen Marum,
Coehoorn, Eysden, Piasmolen, Pietersberg,
Zwaluwenberg, Heythuizen en Gennep.
Vooral de kampbewoners van de woonoor
den in Zeeland hebben zich kranig geweerd.
De Ambonnezen, die in de loop van de
vorige week verder werkten in dienst van
een aannemer voor de Rijkswaterstaat te
Vlissingen. en die thans in ploegen van 25
man onder een eigen commandant elkaar
aflossen, stonden hun loon f 25 per week per
man af aan het Nationaal Rampenfonds. Am-
bennezen werkzaam bij de N.V Kon. Mij
D Schelde te Vlissingen slaan één dag van
hun loon af voor hetzelfde fonds.
De sterkte van de hulpgroepen neemt af,
omdat velen ziek worden en tegen de zwa
re werkzaamheden niet zijn opgewassen on
der de voor hen wel zeer slechte omstandig
heden.
Vergoeding vervoer te land
en te water
De Minister van Verkeer en Water
staat heeft een regeling getroffen voor
vergoeding van het vervoer te land en
te water in de rampgebieden. Deze rege
ling bevat bijzonderheden over de wijze,
waarop rekeningen kunnen ingediend en
vereffend bij de Rijksverkeersinspectie,
de bevrachtingscommissarissen, de bur
gemeesters en de evacuatie-commissaris
sen.
Als onderdeel van het rijksevacuatie
centrum voor Noord-Brabant is een com
missie ingesteld ter behartiging van de
kerkelijke aangelegenheden van de eva
cuatie. Deze commissie wordt gevormd
door vertegenwoordigers van de Hervorm
de, Gereformeerde en Katholieke gezind
ten.
Uitgaande van het standpunt, dat de
beste wijze van evacueren is, om de men-
Thunder jet-straaljager
verongelukt
Gistermiddag is een Thunderjet-straalja
ger van de vliegbasis Volkel bij het vlieg-
"veld Gütersloh, gelegen ten Noorden van Pa-
derborn (Duitsland) verongelukt, waarbij de
23-jarige sergeant-vlieger H Th. H. J. San
ders uit Nijmegen het leven verloor.
Wederbevolking noodgebieden in handen van
Commissarissen der Koningin
De evacuatie der noodgebieden kan thans vrijwel als voltooid worden beschouwd.
Alleen uil Zierikzee zijn nog een 500-tal vrijwillige evacué's le verwachten. Het Is
zelfs niet uitgesloten, dat dit aantal nog enigszins zal worden verhoogd. De zaak is
hier zo, dat thans niet meer wordt aangedrongen op een verplichte ontruiming van
Zierikzee.
De aandacht begint zich al meer te richten op de revacuatie, waarvan er reeds
een aantal zij het spaarzame gevallen zijn. In dit verband kunnen we Mole
naarsgraaf en Breskensgraaf noemen, waarheen reeds bewoners zijn teruggekeerd.
In de eerstvolgende dagen zal het wel bij spaarzame gvallcn van herbevolking blij
ven. Zo zal in de meeste gevallen wel de springvloed van 16 Februari worden afge
wacht en in andere een verdere dichting der dijken.
Tot gisteravond was er bij het Nationaal Rampenfonds in totaal ruim 34 miiiioen bin
nengekomen, Eergisteren was de stand ruim ƒ31 miiiioen. Het wordt misschien een
beetje droog om ai de initiatieven voor hulp en opbrengsten van inzamelingen le ver
melden en toch wagen we het er op. De lijst is niet meer zo lang.
log zwaai" getroffen Heusden f20.000, Oi\d-
Beijerland f60.000 (f8,50 per hoofd) Te
Arnhem is de stand thans 1855.375 en de
stand bij de provincie Limburg is f815.800
Kamper heeft de f 100.000 bereikt. Waal-
wïjkse schoenfabrikanten gaven f50.000 tot
f 60.000 De gemeente Maartensdijk be
sloot f 100.000 af te staan van haar reserve
en Tholen te adopteren Het personeel van
De Gruyter te Den Bosch schonk f25.000, ds
directie voegde daar f50.000 bij De Cal-
tex petroleum Mij schenk f 1C0.00Ö Onder
officieren van „Ons Belang" gaven f3.000
De Nederlandse Jeugdgemeenschap f35.000.
Een straatcollecte In ons aller Oeteldonk,
Den Bosch, bracht f42.000 op. De collectes
in de R.K. en Prot Chr. kerken haalden de
0.000 eri bij banken werd nog f 50.000 ge
stort. St Michielsgestel offerde bii een col
lecte f 9000. Rosmalen f 4000, Druncn f 12.000,
Elshout f2511 en Waspik f5200. De collecte
in de Ned. Herv. kerken te Den Haag heeft
totaal f 50.510.62 opgeleverd Gouda heeft
aan allerlei inzamelingen ruim f 150.000 bij
eengebracht Delfzijl 68-000, het in de oor-
MÊtobêm
