MATROZENSHAG
Elke dag
meer pompen aan
water er uit
liet werk, meer
Behandeling ontwerp Stoomwet
Wereldomroep moei roeien
mei zwakke riemen
P.C.J.-stemmetje wordt
vaak nauwelijks cfehoord
Hard werkend bedrijf met 570.000 klanten
HAAGSCHE COURANT Donderdag 12 Februari 1953 Pagina 6
(Advertent xet
VAN ROSSEM S
%/»CEUS^
EILAND VAN TEGENSTELLINGEN
Hoehse Waard vecht zich droog
(Van een speciale verslaggever
De Hoekse Waard jaagt het water er uit. Waar het droog is
gebleven, is het een nijver mierennest van polderjongens,
dijkwerkers en monteurs. Er wordt gesjouwd met materia
len. Openlucht motorgemalen, maar net beschermd door een
houten afdakje, worden uit de grond gestampt. De meeste
dijkgaten zijn voorlopig gedicht en sinds enkele dagen gaat
op hoe langer hoe meer plaatsen het water de andere kant
uit, over de dijken de rivierarmen in, die het eiland omgeven.
Op vele plaatsen is het water reeds aanmerkelijk gezakt. In
menige polder komen groene grasstroken al uit het water te
voorschijn. En elke dag komen er wegen droog te liggen. De
Hoekse Waard ontworstelt zich aan het water. Want vrijwel
alle gemalen werken nu ook dag en nacht.
De Hoekse Waard is het
eiland van de grote tegenstel
lingen. Soms zoekt men zijn
weg over dijkjes, die het maar
net uithouden in die zee van
water, en waagt men het er
maar op als een weg nog
steeds onder water staat om
er door te gaan. Elders is men
gedwongen kilometers om te
rijden om zijn reisdoel te be
reiken of komt men over een
dijk ineens in een stuk land,
waar het trieste beeld van
water, modder, zandzakken,
cadavers en ru'nes plaats
maakt voor het gewone beeld,
dat een welvarende landbouw
streek altijd biedt. En meer
dan anders bekoort dit beeld
het oog na wat men in de laat
ste tijd dagelijks heeft moeten
aanschouwen aan vernieling
en overstromingsellende. Dat
komt men in de Hoekse
Waard tegen.
De zeer brede rand van het eiland
is de prooi van het aanstormende
water gewordenhet hart bleef
door het houden van binnendijken
gespaard voor overstroming.
Zo liggen daar o.a. Klaaswaal,
Mijnsherenland en Westmaas met
hun omgeploegde akkers, groene
weiden, welvarende hofsteden en
niet bemodderde wegen als een
oase in een woestijn van vernie
ling en verschrikking.
Twee hemelsbreed verschillende
beelden krijgt men dus telkens
voorgezet als men een tocht door
de Hoekse Waard maakt. Maar aan
de rand van het overstroomde ge
bied. op de dijken rond de ver
dronken polders, gonst het van leven
en bedrijvigheid. Overal ziet men
de tijdelijke gemalen, zware motor-
pompen, gemonteerd worden. Ploe
gen arbeiders zijn bezig de zware
buizen met dikwijls niet meer dan
ellebogenstoom in eikaars verleng
de te leggen en aaneen te schroe
ven. Waar ze een rijweg kruisen,
wordt direct een oprit van zand
zakken en ijzeren platen gemaakt
om het verkeer gelegenheid te ge
ven het obstakel te passeren. Er
wordt met overleg en verstand ge
werkt. Men houdt met alles reke
ning om niet hier iets te winnen,
maar aan de andere kant iets te
verliezen. En nauwelijks is zo'n
provisorisch gemaal gereed, of in
een brede stroom golft het vuil
bruine water reeds uit de buizen,
opgezogen uit de polder en over de
dijk gestort in het open water
buitendijks. De Hoekse Waard
jaagt het water er uit.
Men zou bijna kunnen spreken
van een opwekkend beeld als er
niet zoveel was dat herinnert aan
de rampnacht.
Als men over het veer van He
kelingen de Waard binnenkom',
na de modderige en stukgereden
dijkjes tussen Spijkenisse en He
kelingen met succes te hebben door
staan, treft het direct dat in ver
gelijking met enkele dagen geleden
Het water al is gezakt. Men komt
in Piershil en probeert dan Gouds
waard te bereiken.
Die verbinding van Goudswaard
met de buitenwereld is een zeer
zwakke. Maar hij is er, dank zij
een onnoemelijk aantal zandzakken
waarmede een slingerend binnen
dijkje, dat voor een groot deel
deerlijk door het water is afge
kalfd, is versterkt. Alles wat naar
Goudswaard mag rijden, moet dit
dijkje passeren omdat de normale
verbinding nog onder water staat.
En komt men dan in dit dorpje
dat maar een schrede af is van
een volledig isolement, dan treft
men direct een fase van de strijd
welke de Waard thans voert om
het water zo gauw mogelijk kwijt
te zijn. Het gemaal heeft verleden
week drie dagen gewerkt en het
water, dat in de Oude Korendijk-
polder een dikke meter hoog staat
over 850 bunder vruchtbaar, maar
nu overstroomd land. zakte toen
12 centimeter. Dat ging te lang
zaam en dus werd er een mach
tige motorpomp-installatie over
het zwakke dijkje naar Gouds
waard gezeuld. Het transport luk
te. Het dijkje bezweek er niet on
der. Dat zijn van die wonderen, die
men telkens in overstroomd gebied
tegenkomt, en waar men zich maar
niet over verbazen moet.
Met veel moeite wist men de
pomp op te stellen en tussen het
gemaal en een behuizing door de
zware zuigleiding aan te brengen.
Ook deze pomp gaat nu werken
om de Oude Korendijkpolder en
later een aangrenzende polder van
150 bunder, die men in de droogge
malen polder zal laten overlopen,
droog te malen.
Drinkwater nadert
Goudswaard zal spoedig drink
water hebben, want Woensdag wa
ren enkele mannen bezig twee
dunne pijpen tussen de rails van de
zo gehavende tramdijk uit te leg
gen van Piershil in de richting
Goudswaard. Ze stonden die mor
gen voor een stuk water van en
kele honderden meters en dat saf
wat moeilijkheid, maar een ge
deelte van de buizen vond reeds
steun in enkele roeiboten. Op de
dijk bij Piershil was de aansluiting
op het waterleidingnet reeds in or
de gemaakt. In de open lucht ston
den loodgieters aan een werkbank
de buizen pasklaar te maken.
Alles wat nodig is voor het dich
ten van de vele dijkgaten en het
lozen van het water komt in de
haven van Oud-Beierland aan en
wordt vandaar verder geëxpe
dieerd. Met de haven van Putters-
hoek is Oud-Beierland aangewe
zen als verzamelpunt en afvoerha-
ven van cadavers. Men heeft hier
havens die met elk tij te bereiken
zijn en de accommodatie is ook zo
danig dat druk verkeer kan wor
den verwerkt.
Over de droge dijken, maar dik
wijls met grote omwegen, kunnen
al die materialen worden vervoerd
naar de plaatsen waar zq nodig
zijn. Van Piershil bereikt men over
de dijk. die goed intact is gebleven,
Zuid-Beierland, waar de zandzak
ken nog spreken van net gevaar
dat hier heeft bestaan, toen de dijk
langs de oever van het „Vuile gat"
op verscheidene plaatsen brak.
Men komt tot de ontdekking dat
de weg naar Strijen weer berijd
baar is geworden, al ligt hij maar
enkele centimeters boven het wa
teroppervlak. en via Klaaswaal
komt men door het droge gedeelte
van de Waard in Oud-Beierland,
een rit. die een verademing is om
dat men het deprimerende van het
overstroomde gebied voor enkele
tientallen kilometers mist.
Uit de oase. die Oud-Beierland is,
slingert de dijk al weer spoedig
door overstroomd gebied naar Hei-
nenoord. waarvan het lage gedeel
te nog diep onder water staat, en
met een omweg die over een weg
gaat waar men wat risico moet ne
men van door het water te rijden,
bereikt men Puttershoek. waar de
Tweede Kamer
In de hedenmiddag voortgezette
vergadering van de Tweede Kamer
is besloten tot toelating van de
heer mr. E. Roolvink (K.V.P.), die
benoemd is tot lid der Kamer in de
vacature ontstaan door het ont-
slagnemen van mej. dr. De Waal.
Na de voorgeschreven eden te
hebben afgelegd, heeft het nieuwe
lid zijn plaats ingenomen.
De voorzitter der Kamer deelde
mede. dat hij terugkomt op zijn
voornemen om thans een voorstel
te doen met betrekking tot de sa
menstelling van een commissie voor
de watersnood. Dinsdag a.s. zal hij
een desbetreffend voorstel doen.
Voorts werd tot lid van de Com
missie voor de huishoudelijke aan
gelegenheden benoemd de heer
Stapelkamp. Tot 2e plaatsvervan
gend voorzitter der Kamer werd
de heer P. S. Gerbrandy benoemd,
terwijl dr. J. Schouten werd be
noemd tot lid van de Commissie
van beroep voor de ambtenaren
der Stenografische Inrichting.
De voordracht ter vervulling van
een vacature onder de leden van de
Alg. Rekenkamer (door het eervol
ontslag van de voorzitter de heer
Th. Sanders) luidt:
1. L. van der Tempel, secretaris
Alg. Rekenkamer: 2. mr Ch. J. M.
Hens. afd. chef pl.verv, secretaris
Alg. Rekenkamer; 3. D. J. Gerrit
sen, directeur der Rijksbegroting.
Ontwerp-sfcoomwet
Daarna werd begonnen met de
behandeling van het ontwerp-
Stoomwet. De nieuwe Stoomwel
zal de thans bestaande wet van 15
April 1896, regelende het toezicht
op het gebruik van stoomtoestel-
len. vervangen.
De heer Beernink (C.H.) acht
dat vele kleine bedrijven door deze
wet worden getroffen. De ketel
keuringen zullen zij zelf moeten fi
nancieren en volgens spr. moet dit
van Overheidswege geschieden.
Ook de heer Ankersmit (VVD)
maakte over dit punt enkele op
merkingen. Voor grote onderne
mingen zal het betalen van ketel
keuringen geen bezwaar opleveren.
VOOR HET RAMPEN
FONDS
De Rijks-Ambtenaren Sportver
eniging „R.A.S." heeft een bedrag
van 100 verzameld voor het Nat.
Rampenfonds.
JUBILEUM F. A HENNEVANGER
De heer F. A. Hennevanger. bu
reauchef op ne. hoofdbestuur PTT
viert vandaag zijn 40-jarig dienst-
jubileum. Tijdens een korte hul
diging vanmorgen werd hij toege
sproken door zijn afdelingschef, de
heer F Perry en door de directeur
van het Telegraafkantoor, de heer
J. C. Smith. Ook werden hem ver
schillende geschenken aangeboden:
de oorkonde van de PTT voor 40-
jarig ambtsjubileum en een sche
merlamp.
MAN BIJ LOSSEN VAN
HARINGVATEN GEWOND
Bii het lossen van vaten haring
in de Scheveningse haven is van
morgen de 28-jarige G. U., uit de
Marcel isstraat. gewond.
De giek van een logger brak nl.
af U. werd getroffen door een
staaldraadkabel. Hij klaagde over
inwendige pijnen en is opgenomen
in het ziekenhuis Zuidwal:
JUBILEUM G. VAN DITMAKSCH
D heer G. van Ditmarsch. ma
chinist sfoomtractie bij de N.S
alhier, viert 14 Februari zijn 40-ja-
rig dienstjubileum.
25 JAAR BIJ 's RIJKS
BELASTINGEN
De heer P G. de Bra. controleur
A van 's Rijks Belastingen, alhier
(inspectie le afd.), viert op 15 Fe
bruari zijn 25-jarig ambtsjubileum.
Voor de kleine ondernemer kan dit
echter wel van belang zijn. Daar
om kon spr, zich niet verenigen
met art. 9.
De heer Verkerk (A.R.) kan zich
eveneens niet verenigen met nieu
we lasten voor het bedrijfsleven.
De heer Posthumus (P.v.d.A.)
betuigde zijn instemming met dit
ontwerp. Doch de naam Stoomwet
acht hij niet geheel meer up to
date. Art. 9 kan spr. echter ook
niet toejuichen. Misschien is redac
tiewijziging van art. 9 mogelijk.
Algehele schrapping van dit artikel
zou spr. niet willen zien bevorderd.
(Le vergadering duurt voort
bijna onafzienbare watervlakte van
de Nieuw-Bonaventurapolder er
weer aan herinnert, dat de Hoek
se Waard nog heel wat land heeft
dat enkele meters onder water
staat.
Maar daar is ook het centrum,
waar men plotseling de ervaring
opdoet dat er heel wat werk is
verzet en dat bij duizenden kubieke
meters per minuut het binnenge
stroomde water al weer in de Oude
Maas wordt geloosd. Het gemaal is
dag en nacht in bedrijf. Over de
dijk liggen twee stellen buizen die
het door motorpompen opgezogen
water in de kreek spuien, die op
open verbinding met de Oude Maas
staat.
Bij de sluis is men druk in de
weer 'n motorpomp te laten proef
draaien, terwijl met man en macht
wordt gewerkt aan het monteren
van de afvoerbuizen, omdat het nog
voor de avond gereed moet zijn.
Daarna kan waterlozing nummer
zoveel haar krachten inzetten.
Vlak bij Puttershoek ligt ook de
zandzuiger Ahoy, die met zijn 5000
kubieke meter een goede duit in
het zakje doet. In het haventje lig
gen schepen, die de gehele dag door
de met vrachtauto's, groot en klem,
aangevoerde cadavers laden en af
voeren En terzijde staat een En
gelse soldaat op wacht bij drie
grote zeildoekse reservoirs met
goed drinkwater
Puttershoek is vol leven. Er
wordt gewerkt dat de stukken er
af vliegen. Men doet er alles en
men kan er alles.
Langs de wegen over het gehele
eiland, en zeer sterk bij Strijen. dat
eveneens een nijvere bijenkorf ge-
lijkt, komt men de auto's tegen, die En dan stemt het verdrietig, dat
Van een speciale verslaggever)
„Het is Zondagavond", zo schrijft onze correspondent te
Soerabaja. „Tien minuten hebben wij vergeefs aan de knop
van ons radiotoestel gedraaid: Radio Nederland Wereldom
roep P.C.J. ging met zijn heel zwakke stemmetje weer
eens volkomen verloren in de schetterende klanken van zijn
buren in de aether. Vanavond dus weer geen radio-pro
gramma uit Nederland. Wel hoorden wij allerlei andere
sterke aethergeluiden uit verre landen: Amerika, Engeland,
de Chinese volksrepubliek, Rusland
Directeur H. J. van den Broek van Radio Nederland We
reldomroep weet dit maar al te goed: de ontvangst in Indo
nesië van P.C.J. is niet immer zoals zij eigenlijk zijn moet!
Luisteraars uit Bandoeng, uit de diepste binnenlanden van
Nieuw-Guinea en uit welke andere plaats ook, schrijven er
over.
het verdronken vee brengen naar
de afvoerhavens.
Men heeft echter zoveel andere
dingen te doen, of men is er zo aan
gewoon geraakt, dat niemand meer
oog heeft voor de lugubere lading.
En treffend is ook dat men overal
langs de wegen in het overstroom
de gebied landbouwmachines en
tractoren ziet staan, zo uit de on
dergelopen schuren naar het droge
gesleept om verder bederf te voor
komen Zij staan er te wachten op
de hulpploegen, die onderweg zijn
om de machines onder handen te
nemen en te behouden.
De Hoekse Waard is een eiland
van tegenstellingen, een eiland van
droogte en van overstroomd ge
bied. Men is er nog aan het ber
gen, het water zakt er op vele
plaatsen en de droogvallende hui
zen worden direct weer betrokken.
Over de heggen hangen matrassen
en vloerkleedjes te drogen. Soms
staat het water nog tot aan de
dorpel. Maar als de huiskamer
vloer droog is, komt men al terug.
Langs de dijken en de zandzakbar
ricades verzamelt men het aan
spoelende hout en legt dit op grote
hopen, Deurefl, planken, meube
len. ruw hout en edel hout, maar:
wrakhout. De gemalen en pompen
werken en elke dag komen er bq.
Het water zakt. De Waard vecht
zich op heroïsche wqze droog...
Reclame wenselijk
P.C.J. is voor hen. Nederlanders,
meer, véél meer, dan zomaar een
radio-uitzending. P.C.J. is een
Nederlandse uitzending, in het
Nederlands. Het is een band, een
steun en een bemoediging.Het is
een levensteken uit het vaderland,
een bron voor nieuws uit Holland!
de stem. die het contact moet be
waren, zo zwak is, zo ijl.
In 1949 men zal het zich her
inneren kwam na besprekin
gen met P.T.T. vast te staan, dat
de bouw van tenminste drie 100
kW zenders noodzakelijk was.
Nederlands stem moest over de
hele wereld gehoord kunnen wor
den en de in bedrijf zijnde zend-
middelen afgezien van de
nieuwe 40 kW zender, op 21 Juli
1949 door Koningin Juliana in ge
bruik gesteld waren verouderd,
bedrijfsonzeker en tot op zekere
hoogte zelfs bedrijfsgevaarlijk.
Verder was Nederlands pioniers
positie van een twintig jaar ge
leden in een schrikbarende achter
stand veranderd, terwijl tenslotte
ons land de korte golven, waarover
men krachtens internationale over
eenkomst beschikte, wel eens zou
kunnen verliezen, als zij niet door
krachtige zenders „belegd" zouden
worden.
Na veel praten en schrijven en
nog meer wikken en wegen, werd
tenslotte van regeringszijde be
sloten. dat één 100 kW zender ge
bouwd zou worden. Slechts één,
terwijl uit alles blijkt, dat de
Hollandse slem door de tienduizen
den en tienduizenden Nederlan-
35-/ARIGE POST-, CHEQUE- EN GIRODIENST
Eis van iedere dag: „Alles moet
de deur uit
(Van een onzer verslaggevers)
Elke ochtend komen 1400 ambtenaren, mannen zowel als
vrouwen, naar het Spaarneplein gefietst. Ze weten wel, hoe
laat ze beginnen moeten: tussen half negen en negen uur.
Maar niemand van hen weet, hoe laat het zal zijn, als ze
naar huis terugkeren. Zij behoren tot de afdeling Rekening
Courant van de Post-, Chèque- en Girodienst, thans 35 jaar
oud. Zij zijn de mensen, die uw opdrachten, verzonden in de
bekende rose enveloppe, snel en foutloos uitvoeren. Soms
zijn er veel van die opdrachten. Dat betekent extra arbeids
uren: tot half acht, misschien wel acht uur. Soms zijn het er
weinig: dan kan men om half zes vertrekken. Maar steeds
geldt de onverbiddelijke eis, dat alles de deur uit moet.
weer, van de Afdeling Adressering
en van de Afdeling Registratie,
waar 4 a 5 mensen alleen al een
dagtaak hebben met net aanbren-
fen in het register van de honder
en adreswijzigingen op één dag-
Zo circuleren er miljoenen stukken
papier van de ene afdeling naar de
andere en elk stuk papier heef:
betekenis ;n waarde. Het transport
in he: grote gebouw van de PCGD
is een aangelegenheid, die de direc
tie voortdurend zorgen baart. Het
tegengaan van verlies is een eer
ste vereisté bij zulk transport en
in de tweede plaats moeter. de af
standen zo kort mogelijk zijn en zo
vlug mogelijk worden afgelegd.
Iedere dag merkt men. dat het
grote gebouw aan het Spaarneplein
oorspronkelijk voor een ander doel
was bestemd Doelmatig transport
is er moeilijk; „liep hier maar een
tram", zo heeft de directeur van de
jubilerende instelling, de heer A.
J. H. Teijen, meer dan eens ver
zucht. De oude buizenpost met 16
verbindingen wordt vervangen
door een moderner stelsel met 55
verbindingen. En ook dat net is
nog maar nauwelijks voldoende.
De boeking en registratie der mil-
lioenengetallen, hier iedere dag
feilloos ten uitvoer gelegd, wekken
des te groter bewondering van de
leek, vooral als hij merkt, dat dit
alles door de betrokkenen als de
normaalste zaak ter wereld wordt
beschouwd.
Een lange weg
Het i6 eer. lange weg, die uw
rc.se enveloppe aflegt Voor de :n-
wijde is de behandeling van zo'n
couvert een duidelijke, vanzelf
sprekende reeks van verrichtingen
Voor de buitenstarnder is het een
onontwarbare puzzle. Stelt u zich
voor: 4 forse vrachtauto's, die in
het holst van de nacht komen aan-
denderen en hun vrachten in de
sorteerruim'.en van het gebouw
aan net Spaarneplein storten
Iedere nacht 70000 a 80.000 enve
loppen die door een leger van hon
derden mensen op de afdeling Aan
komst en Expeditie op kleur wor
den gesorteerd uw enveloppe is
rose, maar voor andere soorten op
drachten. zoals van ie postkanto
ren. worden andere kleuren ge
bruikt Na de sortering volgt het
ledigen der couverts en het da le
ren der opdrachten. In koortsach
tig tempo worden de eerste fasen
in dit proces afgewerkt om de vol
gende ochtend klokslag half negen
de eerstkomenden op de burelen
van „Rekening Courant" in staat
te stellen direct met het eigenlijke
boeken van de duizenden en nog
eens duizenden opdrachten te be
ginnen. Dat gaat op die afdeling
de hele dag door, en het is steeds
weer een kunststuk om de arbeid
zo regelmatig mogelijk te doen ver
lopen. Want die opdrachten zijn de
eerste maal slechts op debe: ge
boekt en voordat boeking op credit
kan volgen, moeten de stukken
eerst weer de weg naar de afde
ling Sortering en Expeditie afleg
gen om daar op credit gesorteerd
te worden
En als dat dan allemaal gebeurd
is. dan verdwijnt de onafzienbare
stroom van opdrachten naar de af
deling Verificatie en Balansen, die
de volgende ochtend ellenlange
papiers roken door de rekenma
chines draait om de totaalbalans op
te maken om op die wijze het even
wicht tussen de debiteringen en
crediteringen van de vorige dag te
kunnen controleren.
En dan het zou u toch maar
gaan duizelen spreken we nog
niet eens van de Centrale Telafde-
ling, 's nachts ook met een batterij
van ratelende rekenmachines in de
Uurgemiddelde: 70 posten
De mensen van Rekening Cou
rant keren pas huiswaarts als al
het werk gereed is, Dt bureaux
moeten dan in de meest letterlijke
zin van het woord „schoon" zijn.
Iedere avond is er strenge controle.
Zelfs het kleinste papiertje, dat op
de grond ligt. is taboe. Elk strook
je, hoe klein ook, kan hier immers
grote waarde vertegenwoordigen
Hoe sneller de ambtenaar op .Re
kening Courant" werkt, hoe snel
ler hij de deur achter zich dicht
kan trekken. Merkwaardige cijfers
kan de directeur daarover ver
schaffen. In 1938 bereikte men op
deze afdeling een gemiddelde van
65 boekingsposten per uur per man,
daarbij alles inbegrepen. In 1952 is
dat gemiddelde niet beneden de 70
geweest, met in Juli zelfs een uit
schieter van 76. Ook een andere,
niet geheel verklaarbare wijziging
deed zich na de oorlog op deze af
deling voor. In 1940 was het aan
tal vrouwelijke werkkrachten op
„Rekening Courai.t" 70 pet. Nu
werken er nog maar 4 vrouwen op
elke 7 mannen. Sedert de oorlog
wordt er hier Zaterdags niet meer
gewerkt, spoedopdrachten en het
(millioenen)verkeer met 'de Ned.
Bank uitgezonderd. Nog een belang
wekkend cijfer: de Rekening Cou
rant van de PCGD beloopt een be-
ag van 1100 millioen gulden.
Daarvan is 750 millioen rentege-
vend belegd met een gemiddelde
rente van 3 pel. Het overige deel
van dit kapitaal is liquide, d.w.z
bestaat uit een vordering op de
schatkist.
Na „giro-dcbacle" gestadige
groei
Het was lb Januari precies 35
jaar geleden, dat de Post-, Cheque-
en Girodiens: zijn intrede deed in
het betalingsverkeer. Men begon
met 4000 rekeninghouders ..gese
lecteerde lieden" en in de 5 jaren
daarna groeide he' aantal deelne
mers tot 100.000. De administratie
was in die tijd bijzonder duur, om
dat in Den Haag slechts het con-
tróiekan'oor van de PCGD was ge
vestigd en de eigenlijke poslgiro-
kbntoren over de grote steden van
ons land waren verspreid. In 1923
begon men met de centralisatie, die
in eers e aanleg falikant mislukte.
De mechanisatie, die men tegelij
kertijd wilde invoeren voldeed
geenszins en er trad een ketting
reactie van administratieve fouten
in. Het bleek noodzakelijk het cen
trale kantoor van de PCGD gedu
rende een vol jaar te sluiten en de
oudere lezers zullen zich uit deze
periode 1923-'24 ongetwijfeld nog
wel de ui'.drukking „giro-débacle"
herinneren, welke vele caricaturis-
ten tot spotprenten bewoog. Geluk
kig waren tijdens dit échec de
grondgegevens beschikbaar geble
ven en men zette zich aan de taak
de dienst van de grond af aan op
nieuw op te bouwen. In het najaar
van 1924 was men zover en sinds
dien heeft de ontwikkeling zich
snel voltrokken. Vóór 1940 was de
PCGD hei relatief grootste over
heidsinstituut in Europa- Na de
oorlog is men deze eerste plaats
kwijt geraakt. De dienst werd in
zijn ontplooiing belemmerd door
de grote moeilijkheid personeel
aan te trekken. Die personeelszor
gen zijn van tweeërlei aard. Huis-e
vestigingsproblemen weerhouden
vele nïet-Hagenaars er van bij de
PCGD emplooi te aanvaarden.
..Geef mij de beschikking over dui
zend huizen en ik heb 1000 nieuwe
werkkrachten er bij", zo zegt de
heer Teijen. En de tweede moei
lijkheid wordt veroorzaakt door de
ongeregelde werktijden van velen
der 3000 ambtenaren, waartoe ook
minstens 750 forensen behoren Het
huisvestingsprobleem zal mettertijd
vervagen. De overuren 's avonds
zijn onvermijdelijk en zullen blij
ven bestaan. De onontkoombare
noodzaak alle lopende stukken
dezelfde dag weg te werken is het
kenmerk, dat deze hardwerkende
overheidsinstelling van andere
ambtelijke instanties onderscheidt.
Wensen contra
mogelijkheden
Onze correspondent te
Soerabaja stuurde onlangs
een beschouwing over
Radio Nederland Wereld
omroep, waarin speciaal
drie punten naar voren
werden gebracht: de zwak
te van de P.C.J.-stem, de
korte duur van de Neder
landse uitzendingen voor
Indonesië en de mogelijk
heid programma's van de
Hilversumse omroep ver
enigingen over te nemen.
Deze punten hehben wq de
heer H. J. van den Broek,
directeur van Radio
Nederland Wereldomroep,
voorgelegd. Zijn commen
taar op de door onze cor
respondent aangeroerde
kwesties vindt men in
nevenstaande beschouwing
verwerkt.
ders, waar ook ter wereld, gehoord
wil worden, dat zij daarginder
vragen om die stem!
In November 1951 werd de bouw
opdracht gegeven, doch de zender
zal naar het zich laat aanzien
niet voor de tweede helft van 1954
in gebruik kunnen worden ge
nomen. En eerst dan zal P.C.J. over
een volumineuzer stemgeluid be
schikken.
Een verbetering, deze sterke
zender, zeker: een aanzienlijke ver
betering. Honolulu met zijn 100
kW's. Delhi met zijn 100 kW's, San
Francisco met zijn 100 kW's.
Colombo met zijn 300 kW's_Moskou
met zijn 100 kW's, Sheparton
(Australië) met ook al 100 kW's en
welke andere zenders verder nog,
zullen de Nederlandse stem minder
gemakkelijk uit de aether kunnen
verdringen. P.C J. spreekt dan ook
een luid woordje mee!
Maar toch: drie 100 kW zenders
blijven noodzakelijk om het werk
naar behoren te verrichten! Neder
land, dat zovele zonen en dochters
de wijde en vooral vreemde
wereld heeft zien intrekken, mag
en kan er ook niet in berusten, dat
niet alles gedaan wordt om het
contact te bewaren. Zij, die uit
zwermden, moeten niet verloren
gaan in de wijde ruimte!
Twee uitzendingen voor
Indonesië noodzakelijk
„Voor 1 Maart 1952" om
nogmaals onze correspondent te
Soerabaja aan het woord te laten
- „zond P.C.J elke avond voor
Indonesië en Nieuw-Guinea een
programma van twee uur uit.
Sindsdien is het anderhalf uur voor
Nieuw-Guinea en Oostelijk Indone
sië en anderhalf uur wel te ver
staan: precies hetzelfde programma
voor Centraal en Westelijk Indo
nesië Het per 1 Januari jl. ver
minderen van de zendtijd van het
Nederlandse programma van radio
Djakarta met 25 pet. op werkdagen
(van vier uur per avond tot drie
uur), en het feit dat de Neder
landse uitzending van de Indone
sische radio 'waarvan de ontvangst
behalve op West-Java slecht
is) te zijner tijd geheel zal ver
dwijnen, heeft btj vele Nederlan
ders in Indonesië opnieuw de
vraag doen rijzen of het niet
mogelijk zou zijn, de duur van de
P.C.J.-programma's te verlengen
en te brengen op tenminste drie
uur per avond".
Deze wens is meer dan begrijpe
lijk! Het is niet alléén het zwakke
stemmetje, dat tot droefenis stemt,
maar ook de korte tijd. gedurende
welke dat stemmetje opgevangen
kan worden.
De zaak is echter niet zo een
voudig als het wel lijkt: mag het
evident zijn, dat. wanneer de
nieuwe 100 kW zender er eenmaal
is, een veel constanter goede ont
vangst mogelijk wordt atmos-
pherische storingen kunnen echter
altijd nog roet in het eten gooien
even duidelijk is het, dat niet
zomaar één, twee, drie terugge
schakeld kan worden op één ge
zamenlijk programma voor West,
Centraal en Oost-Indonesië en
Nieuw-Guinea, zoals de wens luidt,
die uit Soerabaja ons bereikte. Is
het toch op Noord-Sumatra 6 uur,
dan slaat de klok op Java 7 uur,
op Celebes half 8, op de Molukken
8 uur en op Nieuw-Guinea 9 uur!
Een programma van bijv. drie uur,
zou dus óf voor Oost. óf voor West
op een geschikt tijdstip worden uit
gezonden, Waarbij men tevens in
gedachten dient te houden, dat de
schemering gevallen moet zijn, om
een zo goed mogelijke ontvangst te
kunnen bereiken.
Neen, de zaken liggen voor P.C.J.
niet zó eenvoudig! Er zijn namelijk
méér „klanten" voor Radio Neder
land Wereldomroep dan onze land
genoten in Indonesië. Het program
ma voor dat deel van de wereld kan
niet straffeloos uitgebreid worden:
dan zouden Nederlanders elders
figuurlijk in de verdruk
king komen. En niet alléén Neder
landers. Er zijn toch ook uitzen
dingen in het Bahasa Indonesia,
het Engels (voor Engeland, Canada,
Amerika en Australië/Nieuw-2?ee-
land), het Arabisch, het Afrikaans
en het Spaans!
Zelfs al bij het slaan van een
vluchtige blik op het ontwerp-
schema voor het tijdvak 1 April
1953—31 October 1953 springt direct
in het oog, dat de uilzendingen
kort op elkaar volgen. De enkele
minuten of kwartiertjes, dat niet
gezonden wordt, vormen geen „ver
loren tijd". Golflengten moeten
worden veranderd en zenders ge
richt. terwijl de ochtenduren wel
besteed worden voor onderhoud
van de apparatuur, wat toch óók
nodig is. Neen, een algehele,
drastische verbetering kan pas
doorgevoerd worden, als het zen
derpark van P.C.J. uitgebreid
wordt met de nog slechts op papier
tot leven gebrachte 100 kW zen
ders. De zender van die capaciteit,
die nu in aanbouw is, vermag op
zichzelf niet Radio Nederland
Wereldomroep op het plan te
brengen, waarop zij eigenlijk moet
staan: een waarlijke wereld
omroep. krachtig, intensief, blijk
gevend een veelvoudige, machtige
stem te bezitten en dat- is Neder
land toch wel aan zichzelf ver
plicht!
Uitwisseling programma's
P.C.J. die als inkomstenbron
beschikt over een deel van de
radio-retributies, welke door de
minister van O.. K. en W. verdeeld
worden, nadat hij de begrotingen
van de gegadigden heeft bestudeerd
neemt zoveel programma's van
de binnenlandse omroep verenigin
gen over, als wenselijk en mogelijk
is. „Negen heit de klok'' wordt zo
bijv, voor een gedeelte her-
uitgezonden.
Muziekprogramma's worden over
genomen en verder alles, wat in
het raam van de mogelijkheden en
de opzet van de programma's past.
De kosten kunnen echter zéér
oplopen' P.C.J. dient namelijk
door de bank genomen 50 pet.
van de werkelijke kosten van die
programma's te betalen en dat is
overigens alleszins redelijk. Men
kan toch moeilijk zo redeneren:
die programma's hebben voor de
omroep verenigingen geen waarde
meer. geef ze dus maar voor een
prik aan P.C.J!
Moet reclame export steunen?
Reclame voor de microfoon (en
voor de lens van de T.V.) is een
zeer precair onderwerp in ons, land.
Momenteel onderzoekt echter
volgens de heer Van den Broek
een commissie de eventuele wense
lijkheid van 'n (subtiele) vorm van
reclame, uit te zenden via P.C.J.,
en wel speciaal met het oog op
de export bevordering, een kwes
tie, waar de Regering de hoogste
waarde aan hecht!
Haken en ogen kent dit probleem
zeker! Zakelijke, principiële cn nog
vele andere, maar daartegenover
staat o.i. toch, dat iedere vorm van
stimulans voor de export mogelijk
heden onderzocht moet worden.
En „vastgeroeste" regels kunnen
doorbroken worden, als winst voor
het deviezenpotje hier het directe
en onmiddellijke gevolg van is.
Wat deze commissie ook voor
conclusie zal bereiken, zeker is, dat
P.C.J. wil Nederland niet nage
noeg geheel verdwijnen in het bij
tijd en wijle razende aether-concert
van ruimer zendmiddelen moet
worden voorzien. Eertijds zwierven
onze schepen, met vlag in top. over
alle wereldzeeën, in de toekomst
moet ons land ook over de aether-
golven om een lelijke beeld
spraak te gebruiken haar sche
pen weer her- en derwaarts zen
den. met vlag in top. voor een
ieder, in Zuid-Amerika en in
Nieuw-Zeeland, op Nieuw-Guinea
en in Noord-Amerika! Dan, en
dan pas, heeft ons land weer de
plaats veroverd, die het toekomt.
LAATSTE BERICHTEN
Prins Bernhanl
bezocht Klundert
Prins Bernhard is hedenmiddag
omstreeks kwart voor een per he
licopter in Klundert geland. De
Prins werd ontvangen door de bur
gemeester en maakte een rond
gang door het ondergelopen deel
der gemeente. Na een uur is hij
vertrokken.
Tsjang Kai Sjek vraagt
Amerikaanse hulp
De Amerikaanse regering over
weegt op het ogenblik een verzoek
van "de Chinese nationalisten om
uitbreiding van de militaire steun
voor Quemoy en de Tai Tsjeng-
eilanden voor de Chinese kust al
dus is vandaag te Taipeh medege
deeld.
Quemoy ligt 200 mql ten Zuid
westen van Taipeh en 30 mql van
het door de communisten bezette
Amoy. de Tai Tsjeng-ellanden lig
gen 200 mijl ten Noordwesten van
Formosa en 30 mijl van de ha
venstad Wentsjeoe op het Chinese
vasteland.
Gewoonlijk goed ingelichte krin
gen te Taipeh verklaarden dat
Tsjang Kai Sjek beide gebieden wil
gebruiken als bases voor storings-
aanvallen op het Chinese vaste
land. Volgens geruchten die le Tai
peh de ronde doen zouden duizend
Amerikaanse officieren naar For
mosa worden gezonden om de mi
litaire hulpcommissie onder leiding
van generaal Chase te versterken.
Evacué s uit Dirksland
in Oen Haag
Gisteravond zijn met het m.s.
„Sophie" nog 98 evacué's uit Dirks
land aangekomen. Vier hunner, die
ziek waren, moesten worden opge
nomen, de anderen rijn in Den
Haag ondergebracht.
Nog steeds wordt ook vee ge
ëvacueerd. De laatste 24 uur zijn
tien schepen aangekomen met in.
totaal 826 koeien, 20 kalveren, 90
paarden, 50 schapen en 50 geiten.
De meeste dieren zijn naar het
abattoir en naar stallen in Rotter
dam gebracht.
Militair omgekomen
bij auto-ongeluk
Tengevolge van een auto-ongeluk
in de'nabijheid van Terneuzen is
op 10 Februari jl. de dienstplichtige
soldaat M. Blok, legernummer
31.08.06.033, ingedeeld bij het regi
ment veld-artillerie Prins Frederïk
te Bergen op Zoom, om het leven
gekomen. Hij was afkomstig uit de
gemeente Vierpolders op het eiland
Voome. Hq was ongehuwd.
