Dichten van de zeegaten is moeilijker
dan leggen van de afsluitdijk
„Gekro" Overschie verwerkte reeds 3700
kadavers van verdronken vee
Aanleg van vluchtheuvels en
beter alarmeringssysteem
Boycot inplaats van een blokkade
van communistisch China?
Noodslachtplaats in de Spaanse Polder
In de Alblasserwaard zal Bovenkerk
mogelijk het eerst droog zijn
Vele verenigingen niet in staat
het spel te hervatten
DE HONGAAMSE
GALEISLAAF
De Rotterdammer
Pag. 5
Donderdag 12 Februari 1953
Minister Algera in Tweede Kamer
(Van onze parlementsredacteur)
Naar de mens gesproken doen wij, wat wij kunnen. God geve
ons de kracht om in die zin voor ons volk werkzaam te zijn, onder de
zinspreuk: dat ik vertere, als ik maar nuttig ben. Met deze woorden
besloot mr J. Algera, minister van Verkeer en Waterstaat, gistermiddag
in de Tweede Kamer zijn uiterst belangwekkende en gedegen rede,
toen hij, na minister-president dr Drees, de zuiver waterstaatkundige
aangelegenheden besprak in het Tweede Kamerdebat over de waters
nood, die ons land zo zwaar getroffen heeft.
Er is een samenspel van krachten ge
weest, aldus de minister, zoals zich in
eeuwen niet heeft voorgedaan. De
kracht van de storm was bij Engeland
reeds groot. De depressie verplaatste
zich langzaam. Het K.N.M.I. deed die
bewuste Zaterdagavond reeds waar
schuwingen uitgaan. De depressie was
diep, maar voor de winter niet abnor
maal. De windsnelheden van Zaterdag
avond bedroegen 85-100 km. per uur. De
gelijktijdig heersende harde vind in het
Westen en Zuiden van de Noordzee deed
reeds hoog water vrezen. In de middag
van 31 Januari deden de berichten
zware storm verwachten. Omstreeks 5.45
uur Zaterdagmiddag is de waarschu
wing voor gevaarlijk hoog water voor
Rotterdam, Willemstad en Bergen op
Zoom uitgegeven en via de radio uitge
zonden.
De gehele Noordzee was in beweging
en opgestuwd tegen de Nederlandse
West-kust en de Engelse Zuidoost-kust.
De vloedgolf heeft het getij zelfs ge
neutraliseerd; laag water is er niet ge
weest. Er was sprake van een aanzwel
lende watermassa. De windsnelheden
waren groot, maar voor de tijd van het
jaar niet abnormaal.
De opstuwing van het water, bijna
loodrecht op de stormrichting, heeft 24
tot 36 uur geduurd. Bovendien is het
uitzonderlijk, dat de vloedgolf samen
viel met hoogwater. Bijna overal waren
de waterstanden hoger dan ooit eerder
is gemeten.
De volgende ongunstige omstandighe
den waren er dus: zware Noordwester
storm van lange duur, springtij, zwaar
ste windstoten tijdens hoogwater. Er i;
dus wel terdege sprake van een uitzon
derlijk karakter van de stormvloed.
De bewindsman wraakte verschillende
publicaties: de auteurs hebben noch met
hem, noch met zijn voorgangers contact
gehad. Natuurlijk is er in de weten
schap verschil van opvhtting mogelijk.
Het Rijk heeft in ,de noodgebieden na
genoeg geen dijken: zij worden door an
dere lichamen verzorgd. De cijfers uit
de Rijksbegroting, door de heer Gort-
r-
Toch is het zo!
(263). Dat ia het Westen des lands
het zoete water voor een groot deel
uit de duinen wordt betrokken, is
algemeen bekend. We zijn aan hel
feit dat zich in de duinen een zoet
waterreservoir bevindt, zo gewend,
dat we er niet bij plegen stil te
staan hoe verwonderlijk hel eigen-
lijk is dat het zoute water van de
- zee niet d wars door de duinen heen
dringt en het water van het achter
de duinenrij gelegen polderland
verzilt. De grondwaterspiegel beeft
immers de neiging zich te richten
naar de laagst liggende waterspie
gels, zodat we een waterstroming
zouden kunnen verwachten van de
hoger gelegen zeespiegel naar de
lager gelegen grondwaterspiegel
van hel polderland.
Dat deze verzilting van het ach
terland niet, of slechts in geringe
mate geschiedt, komt dooi de zoet
waterbarrière die zich in de duinen
bevindt. Voor het ontslaan van deze
barrière zouden we ons gemaks
halve moeten indenken dal er alleen
maar zout water bestond, zodat de
spiegel van het zoute grondwater in
de duinen op gelijke hoogte slaat
als de zeespiegel (waarbij we al-
zien van allerlei bijkomende facto
ren, zoals de capillairiteit van de
grond e.dJ. Zodra er echter regen
valt, zakt dit zoete water in de dui
nen weg, daarbij de evenwichtstoe
stand van het grondwater verbre
kend. Het duinwater, dat door de
weerstand van de z andmassa's
wordt belet onmiddellijk te vervloei
en, tracht dit verbroken evenwicht
te herstellen eensdeels door zij
waarts al te vloeien, anderdeels
echter door verder te dalen in het
zoute water, waardoor hel oor
spronkelijk zoute grondwater ter
zijde wordt geschoven. Door regel
matige nieuwe neerslag is de inzin
king van het zoete water uiteinde
lijk ongeveer tot rust gekomen, zo
dat in het grondwater van de dui
nen zich een zoetwater-eiland be
vindt dat op het zoute grondwater
drijft. Het feil, dal hier van drijven
wordt gesproken, zal U zeker niet
verbazen, wanneer u weel dat
zoetwater lichter is dan zeewater.
Uiteraard is hel voorgaande
slechts een vereenvoudigde weer
gave van het ontstaan van deze
zoetwaterreservoirs in de duinen,
want toen achter de duinenrij ook
hel grondwater zoet geworden was.
de grondwaterstand veranderde en
later bovendien de polders werden
drooggemalen, kon zeker niet meer
aan een statische toestand worden
gedacht. Integendeel, de inhoud van
het drijvende duinwatereiland is in
een toestand van voortdurende be
weging. waarbij sleeds enige al-
vloeiing zowel naar zeezijde, als
naar het water in de polder plaats
vindt. Dit houdt reeds in, dal de
begrenzing tussen zoef- en zout
water niet scherp kan zijn, en in de
praktijk treedt dan ook inderdaad
een brakwalerzone op, waarin het
water geleidelijk, maar toch betrek
kelijk snel van zoel in zout over
gaat.
Al bij al behoedt het drijvende
zoetwaterreservoir in de duinen het
achterland voor verzilting en dient
het tevens als reservoir voor de
waterleidingen.
Dit brengt ons als vanzelf op het
probleem van de ontsmetting van
het drinkwater, dal zo eenvoudig
lijkt van achter de schrijltatel. doch
zo moeilijk wanneer men de midde
len daarvoor ontbeert.
Daarover morgen.
INadruk verboden)
Dijken te laag?
Waren de dijken te laag? Bij de be
antwoording moet men uitgaan van een
criterium. Het voorkomen van elke
overstroming is waarschijnlijk onmoge
lijk. Wie kan keren de hand des He
ren?, heeft de heer ïilanus voor de ra
dio gezegd. Menselijk bekeken moet
echter alles geprobeerd worden, de na
tuurkracht van wind en water te be
heersen.
Tot voor enkele decennia baseerde
men zich op de practijlc: de hoogst be
kende stand van het water in het ver
leden. Hierbij speelt een sterk willekeu
rig element een rol. Nimmer kan men
zeggen, welke factoren zich in de toe
komst nog eens zullen voordoen. Kan
men nu uitgaan, van wat wij-pas heb
ben meegemaakt? Er waren ook nu nog
gunstige omstandigheden. Daarom gaat
men de laatste jaren meer wetenschap
pelijk te werk.
Wetenschappelijk gesproken wist men,
dat de dijken te laag waren om een
vloedgolf als verleden week over ons
land kwam, te keren. Maar de regering
wist niet, dat in het tijdperk, waarin
voorzieningen getroffen zouden kunnen
worden, deze storm zou optreden..
De bewindsman herinnerde er aan,
dat de zgn. vloedcommissie reeds in
1940 concludeerde, dat de kruinhoogte
van verschillende dijken verhoogd zou
moeten worden. Bij de uitwerking van
plannen tot dijkverhoging bleek echter,
dat uitvoering onmogelijk was, o.a. bij
Dordrecht. Toen kwamen er andere
plannen (de vier-eilanden en vijf-eilan-
den-plannen). Met succes zijn reeds
dere criteria toegepast. Er is geen sprake
van, dat een en ander uit de openbaar
heid is gehouden. Bij de begroting voor
1950 is reeds uitvoerig meegedeeld, hoe
de stand van zaken was met betrekkin.;
tot het gebied der grote rivieren.
Er is een goede samenwerking tussen
Rijkswaterstaat en de provinciale dien
sten. Aan de binnendijken zal meer aan
dacht moeten worden besteed. Hier en
daar heeft verlaging plaats gevonden,
maar onderzocht moet worden, in hoe
verre hierop teruggekomen dient te
worden. De Duitse bunkers in duinen
en waterkeringen hebben geen noemens
waardige gevolgen gehad voor de waar
de. De bewakers der dijken waren op
hun post. Veel catastrophes zijn voor
komen, maar soms was het geweld he
laas onmogelijk te keren.
Overwogen moet worden, de alarme
ring van de bevolking beter te doen
plaats hebben. Er is veel gealarmeerd,
maar niet. iedereen zag de ernst van de
toestand dadelijk in. Hier en daar is ook
niet gealarmeerd, omdat men dacht, dat
de bewoners achter twee dijken wel
veilig waren. Zo bijv. in Fijnaart, waar
velen in de slaap door het water zijn
verrast.
Grotere
waterschapseenheden
Het rapport dat de commissie zal uit
brengen, zal worden gepubliceerd. De
plannen, die uit de studie voortkomen
zullen worden gemaakt tot een centraal
punt van het waterschapsbeleid. De uit
voering zal in ieder geval tientallen ja
ren vergen.
Als overbruggiagsmaatregel denkt de
regering aan drie dingen. In de eerste
plaats het aanleggen van vluchtheuvels,
gelijk vroeger, opdat men althans het
vege lijf kan redden. Voorts zal beke
ken worden, hoe het alarmeringssys
teem kan worden geperfectionneerd. En
ten §lotte wordt bezien, hoe de waar
schuwingsdienst op de Noordzee via
internationaal overleg kan worden ver
beterd. Voor de eerstkomende vijf a zes
weken is deze waarschuwingsdienst
reeds verzekerd door het zenden van
het weerschip Cirrus.
Velen hebben de indruk, dat het
springtij van 14 Februari fataal kan
zijn. Wij kunnen niet in de toekomst
kijken, maar zonder bijzondere weers
invloeden zal het water weinig hoger
hoger komen dan reeds is geschied na
de ramp.
De bewindsman stond op het stand
punt. dat een verandering van de water
schapsorganisatie, die te kort zou doen
aan de gedecentraliseerde verantwoor
delijkheid, er niet moet komen. Wel
moet overwogen worden, grotere water
schapseenheden te scheppen. Dit ligt op
het terrein der provinciale besturen, die
een en ander in het licht der gebeurte
nissen met energie hebben bezien. De
regeling van de financiële verhouding
tussen Rijk en waterschappen is van
groot belang. Misschien kan de com
missie-Oud zich ook hiermee bezig hou
den.
In de noodwet zullen twee beginselen
worden vastgelegd. In de eerste plaats,
dat de kosten van herstel van buiten
en hoofdwaterkeringen komen voor re
kening van het Rijk. Ten tweede, dat
het werk wordt ter hand genomen door
de Rijkswaterstaat, doch met de be
voegdheid voor de minister van Ver
keer en Waterstaat, te delegeren aan
daartoe in aanmerking komende lagere
organen, van welke bevoegdheid een
ruim gebruik gemaakt zal worden. Een
centrale verantwoordingsplicht in deze
nationale aangelegenheid tegenover de
Staten-Generaal achtte mr Algera nood
zakelijk. Natuurlijk zal de wet voor
bepaalde tijd gelden. Tegelijk met
wet zal de delegatie-regeling in wer
king treden.
De positie van de voorraden rijshout
)s voorshands^ niet onrustbarend, maar
moet ernstig in het oog gehouden wor
den. De Kamer zal geregeld op de hoog
te gehouden worden van de vorderingen
van het dijkherstel.
En be(3en Lebben gelijk als ze
zeggen: Ha!_ HUNTER Heerlijk?
Ernstige studie
De s tudie, nodig voor de maatregelen om
herhaling van de ramp te voorkomen,
is niet eenvoudig. De regering kan nu
nog niet beslissen, dat de zeearmen
werkelijk zullen worden afgesloten. Er
zyn zeer sterke stromingen, waardoor
het dichten der zeegaten moeilijker is
dan het aanleggen van de afsluitdijk
reeds was. Daarom moet de studie,
waartoe reeds in November opdracht
was gegeven, worden afgewacht. De mi
nister deed een beroep op alle deskun
digen. ook buiten de Rijkswaterstaat,
hun krachten in dienst te stellen van de
commissie onder leiding van ir Maris.
Bovendien is aan prof. ir J. Tj. Thijsse,
directeur van de Zuiderzeewerken, ad
viseur van het Departement van Ver
keer en Waterstaat en directeur van het
Waterloopkundig laboratorium te Delft,
die vorige maand naar Amerika ver
trok om een jaar te doceren aan de
universiteit in Michigan, verzocht,
spoedig mogelijk terug te keren.
Voorzichtig Amerikaans optreden
PRESIDENT EISENHOWER zou op militair en politiek gebied pogen,
bepaalde stromingen in het Amerikaanse Congres, die aansturen
op een onmiddellijk ingaande blokkade van communistisch China,
tot bedaren te brengen. Verwacht wordt, dat Eisenhower de met
Amerika verbonden landen zal laten kiezen tussen een blokkade van
de Chinese kust en een volledige boycot op het vervoer van goederen
naar rood China. Amerika vreest nl., dat het alleen zou staan, indien
het zou overgaan tot een blokkade.
Kou verhindert te
spoedig bederf
De Gekro is een van de drie grote
destructiebedrijven in ons land
Nu de bange spanning en de angst voor het wassende water geweken !s,
honden alle Alblasserwaarders zich bezig met de vraag wanneer zij naar hun
woningen kunnen terugkeren. In Giessendam en omgeving is de waterschade
gelukkig beperkt gebleven. De meeste bewoners van de ongeveer vierhonderd
woningen die onder water staan of gestaan hebben konden hun huisraad in
veiligheid brengen en zullen zich slechts nieuwe vloerbedekking en een nieuw
behangetje moeten aanschaffen. Er zijn ondernemers, die een grotere schade
rekening hebben. Van een handel in grïendhout e.d. die opslagplaatsen had
in de Biesbosch zijn duizenden bossen rijshout weggedreven. Ook de boeren
kwamen er niet zonder kleerscheuren af. Weliswaar werd het vee in veiligheid
gebracht, maar tientallen schelven hooi werden onbruikbaar door het water.
zijn gebleven. Is dat r.iet zo, dan is men
bij de droogmaking afhankelijk van de
Generaal Omar Bradley, de voorzit
ter van de Amerikaanse commissie van
stafchefs, zou zich uitgesproken hebben
tegen een marineblokkade, daar dit z.i.
het gevaar van een wereldoorlog met
zich zou brengen. Bradley is wel voor
stander van een economisch blokkade
en wel op grond van de mening, dat
hierdoor hetzelfde zou worden bereikt,
doch zonder het risico, dat een marine-
blokkade zou veroorzaken.
Ook John Foster Dulles, de nieuwe
minister van Buitenlandse Zaken, heeft
gewaarschuwd tegen overijlde beslis
singen. Hij verzet zich tegen de aanhan
gers van generaal MacArthur, die een
„hnmbardeer-blokkeer"-politiek voor
staan en menen, dat het zwaartepunt
van het Amerikaanse optreden in Azië
moet zijn gelegen.
In India heeft president Prasad naar
aanleiding van de nieuwe Amerikaanse
politiek inzake China verklaard, dat z'n
land ernstig bezorgd is, daar deze tot
uitbreiding van de Koreaanse oorlog
kan leiden.
Intussen maken piloten van Super-
forten melding van een geheimzinnig
uitblijven van Noordelijke tegenstand
bij bombardementen aan de Mandsjoe-
rijse grens. Dit was reeds twee nachten
achtereen het geval.
Bewoners keren terug
naar nat Giessendam
Intussen zijn al verschillende eva-
cué's teruggekeerd. In Giessen-Nieuw-
kerk en Peursum, welke plaatsen droog-
gebleven zijn, gaat het leven weer onge
veer zijn normale gang. Ook de Bo-
venkerkers zitten er niet ongunstig voor.
Dit gebied is de uiterste watergrens ten
Oosten en nu de kade van de Peursum-
se Vliet het gehouden heeft kan spoedig
begonnen worden met de droogmaking.
Bovenkerk, waar naar schatting 60
70 boerderijen en huizen onder water
staan, zal waarschijnlijk het eerst droog
zijn. De Damseweg is waarschijnlijk
intact gebleven en wanneer deze bo
ven water komt is bet betrekkelijk klei
ne gebied van deze polder Giessen-Oude-
benedenkerk (450 ha) gemakkelijk te
bemalen. Op de boezemkade bij Peur
sum zijn reeds extra pompen in werking
gesteld en ook het gemaal in de oude
molen draait wat het draaien kan.
De „kop" ei ai
Voorlopig is de droogmaling van de
Alblasserwaard een zaak die centraal
wordt geregeld door het Hoogheemraad
schap, waaronder Neder- en Overwaard
met hun polders zijn ingedeeld. Eerst
moet „de kop" van de waterplas worden
gemalen; daarna pas kunnen de verschil
lende polders nagaan wat zij kunnen
doen voor eigen gebied. Voorlopig kan
dus alleen aan de uiterste grenzen van
het ondergelopen gebied nuttig werk
verricht worden.
De gemalen bij Elshout draaien (ook
de Overwaard kan daar meemalen om de
Nederwaard droog te krijgen), bij Pa-
pendrecht zullen weldra de zuigers in
werking zijn en ook op andere plaatsen
kunnen pompen en vijzels opgesteld wor
den. De molens en gemalen in de Bin
nenwaait staan voorlopig werkeloos,
omdat de kaden nog onder water staan.
Van de toestand dezer kaden zal veel
afhangen voor de polders. De vraag,
wanneer de polder Giessen-Oudebene-
denkerk droog zal zijn is van belang
voor alle Giessendammers. Het gebied
van deze polder, met een oppervlakte
van 1325 ha, strekt zich uit van de Ka
tot de Giessen-Oudekerkse buurt. Dit
deel van de Alblasserwaard staat totaal
blank. De polder heeft voor het droog-
malen de beschikking over een elec-
trisch gemaal van 120 pk in Molenaars
graaf met daarbij een molen en voorts de
molen van Frans Vogel.
Deze installaties kunnen pas werken
wanneer de omdijkingen droog vallen.
Dan is het nog de vraag of de Zwijns-
kade en de Tiendweg vrij van bressen
KOUenGRÊBP
kunt U bestrijden met de
zo krachtig werkende
HET OUWEL-CACHET
WAARBORGT
SMAAKLOOS EN
GEMAKKELIJK INNEMEN
op deze wijze meer dan 50 tot 75 pet.
van het verdronken vee te kunnen ber
gen. Tot nu toe verkeren de kadavers in
vrij goede staat.
Dp. heer De Kroes schrijft dit toe
dan de omstandigheid, dat de dieren
jtl het ijskoude water gestorven zijn
en dus snel zijn afgekoeld. Dit ver
gemakkelijkt het slachten, of liever
gezegd: het onthuiden en in stukken
hakken. De huiden brengen nu nog
ongeveer 25 per stuk op. Van later
gevonden vee zal de huid vrijwel of
geheel waardeloos zijn.
Door de bijzonder gunstige weers-
laadbak. Terwijl deze wegdavert, meren nieuwe schepen in één van XStoK?
ruimen van dieren of het verbranden
met de hulp van Amerikaanse vlammen
werpers, niet nodig zijn. Wat dit laatste
betreft zij trouwens opgemerkt, dat voor
iedere koe, die verbrand moet worden,
een vat benzine nodig is. „Als we daar
een vat kunnen krijgen, is het ook mo
gelijk. de koe hierheen te halen", merkt
de heer De Kroes laconiek on.
Diermeel en vet
Als we het uitgestrekte bedrijf van de
Gekro bezichtigen, zien we hoe in acht
of tien siukken gehakte koeien en paar
den in grote stoomketels onder druk
verhit worden. Na vier uur drogen gaat
een bruine substantie, die wat op turf
molm gelijkt, naar een andere afdeling,
waar men door middel van benzine
extractie de diermeel van het vet scheidt.
Uit 100 kg kadavers haalt men op deze
wijze 24 kg diermeel en 8 kg. vet. Het
diermeel wordt gebruikt als veevoeder,
aangemengd met andere voedingsstoffen.
Het. vet wordt in de kaarsen- en zeep
industrie verwerkt.
De productie van diermeel bij de Ge
kro, de Thermo-chemiscke fabriek te
Rergum en het bedrijf van de R.K. Boe
renbond te Son, alsmede die van de ne
gen kleinere bedrijven elders in het
land. dekt ongeveer een derde van de
totalbehoefte aan diermeel.
De drie grote bedrijven nemen hiervan
80 pet. voor hun rekening. De Gekro
verkeert thans in de gunstige omstan
digheid. dat hier een productiecapaciteit
van 20 millioen kg vis thans dienstbaar
kan gemaakt worden aan de noodtoe
stand. Wij vernemen nog, dat de Belgi
sche bedrijven op het ogenblik in
Zeeuws-Vlaanderen en op Walcheren
meehelpen.
Schetstekening
Speciaal wordt gelet op de registra
tie van de aangevoerde kadavers. Al
voldoet men niet aan de onder deze
omstandigheden nogal vreemde op
dracht van het ministerie van Land
bouw, dat van elk kadaver een
schetstekening moet worden ge
maakt, toch wordt terdege gelet op
de afkomst van het vee. De oormer
ken en andere tekenen zijn hierbij
een waardevol hulpmiddel.
Als wij de slachthal in de Spaanse
Polder nog eens overzien, treft ons het
tempo, waarin het werk wordt verricht.
Bekwame loonslachters uit Rotterdam,
Dordrecht, Leiden en Den Haag, maar
ook een ploeg van een bekende vlees-
warenfabriek uit Oss, slagen er in een
ongelofelijk korte tijd in, een kadaver
..klein" te krijgen. Van hen wordt het
uiterste gevergd, maar wij horen, dat
hun loon onder deze omstandigheden tot
1.000 per maand kan oplopen. Het werk
is zolang het vlees niet tot ontbinding
is overgegaan, voor deze geharde man
nen uit te houden. Maar buitenstaanders
draaien zich vol walging en deernis om
als een nog ongeboren kslfje uit het ge
zwollen lijf van zijn verdronken moeder
wordt gesneden
(Van een onzer verslaggevers)
ER HANGT EEN WEEË LUCHT. Gelaarsde mannen met vlijmscherpe
messen waden door een vieze brij van bloed, water en mest. Bijl
slagen weerklinken en zware stukken van opgetakelde koeien,
paarden en varkens vallen temidden van pensen en darmen, huiden
en hoeven. Vorktrucks rijden binnen en deponeren een nieuw kadaver
waar de slachter het wil hebben. Dan rijdt de truck door. schept brok
stukken van kadavers op en deponeert deze in een vrachtauto met open
de insteekhavens van de Spaanse Polder te Rotterdam.
Hier, in een gloednieuwe fabriekshal, begint het werk van de ver
nietiging van duizenden verdronken dieren. In het destructiebedrijf
„Gekro" te Overschie wordt het voortgezet. Dag en nacht, in een fors
tempo. „We hebben het in de hand", zegt directeur M. de Kroes en dit
wil zeggen, dat er dagelijks 125 ton of 400 stuks grootvee wordt ver
werkt tot zakken diermeel en vet. Waardevolle producten, waarvan de
opbrengst mèt die van de huiden echter nauwelijks voldoende
zal zijn om de enorme extra kosten te dekken. Ruim 3700 kadavers van
verdronken grootvee zijn nu reeds aangevoerd en verwerkt. Ongeveer
eenzelfde aantal moet hier nog komen. Zo spoedig mogelijk en heel
veel hangt in dit opzicht af van het organisatietalent van de burge
meesters in de getroffen gemeenten.
waar de verwerking van voor con
sumptie ongeschikt vee evenals in
Denemarken voortreffelijk is
organiseerd. Hoewel de Gekro
naast de verwerking van een veer
tig kadavers per dag ook in nor
male omstandigheden nog heel wat
meer aan kan denk bijvoorbeeld
aan de productie van vismeel
was dit bedrijf natuurlijk niet in
gesteld op de geweldige aanvoer
ten gevolge van de watersnood.
Direct werd alles ingesteld op een
vergroting van de productie. De ge
meente stelde een nieuwe industriehal
in de Spaanse Polder beschikbaar als
noodslachtplaats, waar 100 slachters, van
elders aangetrokken, in dag- en nacht
ploegen aan het werk togen. Ook op de
Gelcro-fabriek zelf, aan de Bovendijk te
Overschie, werd en wordt geslacht, maar
de capaciteit is daar te gering, hoewel
optakelen en villen veel vlotter
Kikvorsmannen
Van de Gekro uit varen iedere dag
de schepen uit naar de noodgebieden; de
Krimpenerwaard is nu leeg, de Alblas
serwaard bijna. In de Hoeksche Waard
vordert men al aardig en op Voorne en
Putten is het opruimen eerst goed be
gonnen.
Kikvorsmannen van de Kon. Marine
helpen mee om de verdronken dieren
in de stallen los te snijden. Met him rub-
berpakken kunnen deze mannen onder
water hun werk doen.
Met motorvletten worden de kadavers
dan naar de verzamelpunten gebracht.
„Om infectieziekten te voorkomen, is
het verzamelen van de kadavers van
het allergrootste belang", zegt de heer
De Kroes, die nu nog wel weet, waar
heen hij zijn boten moet sturen, maar
zich afvraagt, waar het straks heen
moet. als het water gaat zakken. Dan
wordt het varen over weilanden onmo
gelijk en rijden zal men over de drassige
grond vooreerst ook niet kunnen. Met
31 schepen zijn nu 2400 kadavers bij de
Gekro aangevoerd, per auto 1300.
Men durft er echter niet op te rekenen,
rest van de Waard.
De gemalen zijn gelukkig intact ge-
Weven. Nu reeds kan echter begonnen
worden met het uitslaan van water op
de Giessen. Daartoe wordt in de Kale
Hoeve een pomp met een behoorlijke
capaciteit opgesteld door de fa. Spaan
uit Hoofddorp en in Giessen-Oudekerk,
bij de Zijl, komt een pomp van De Vries
Robbé. Er is gezocht naar de juiste plaat
sen, aangezien men voor het zuigen twee
meter diepte moet hebben.
Het verkeer is nu afgesloten, doch na
het opstellen zal men over de zuigbui-
zen een overgang maken met behulp van
zandzakken.
Het polderbestuur zal zodra het daar
voor in de gelegenheid wordt gesteld,
alle middelen aanwenden om Giessen
dam droog te krijgen. Intussen is het wa
ter al behoorlijk gezakt. Verschillende
mensen in Binnendam hebben intussen
hun woningen die soms nog half onder
water staan, reeds weer betrokken en
waar dit mogelijk is komt het vee weer
in de stallen.
Algemene vergadering
C.H.U.
Op Woensdag 8 April a.s. zal de
Christelijk Historische Unie een alge
mene vergadering houden in Krasna-
polslcy te Amsterdam. Op deze vergade
ring zal het nieuwe ontwerp-gemeente-
programma 1953 van de C.H.U. worden
besproken. Voorts zullen hoofdbestuurs
leden worden gekozen in de plaats van
de aftredende leden van het hoofdbe
stuur, prof. dr G- C. van Niftrik. de
heer W. Nauta en de heer W. J. van
Muiswinkel, die niet herkiesbaar zijn.
In en om de korf
Alleen wedstrijden in Zuid-
Holland-Noord en Amstelland
Indien er Zaterdag gespeeld zal kunnen
worden hetgeen, gezien de weersgesteld
heid van de laatste dagen wel zeer twijfel
achtig is zal er toch slechts een klein
programma worden afgewerkt. De wnd.
technisch-commissaris heeft n.l. bepaald,
dat er in Zuid-Holland-Zuid nog niet zal
•den gespeeld, uiteraard met het oog op
de onzekere toestand in dat gebied.
Wij zullen ditmaal volstaan met het ver
melden van het programma.
Zuid-Holland. Ie klas CKB: Excelsior
Pemix. Ie kl. Noord: Pemix.2Des.
Klas Ha: Ons Eiland 2—Ons Eiland; Fluks
Pernix 3. Kl. IlbrDe Ijsvogels 2Excel
sior 3; Veo 2—Des 2; Tonego 2KVS; Ves 3
DSVP.
Klas lila: VKC—Velocitas; NSA—Fiks 2 vonden
Zaterdagmiddagvoetbal
De K.N.VJ3. wekt in haar officieel orgaan „Sportkroniek" de verenigingen
en bondsleden op zoveel mogelijk hulp te verlenen ter leniging van de nood,
ontstaan door de nationale ramp. Diverse clubs, zowel klein als groot, droegen
reeds hun steentje daartoe bij. Het lijkt enerzijds overbodig, dat de hulp
verlening door de voetbalwereld een aanmoediging van bondswege nodig
heeft, anderzijds is het goed, dat de K.N.V.B. door een oproep tot gezamen
lijke inspanning probeert om de zware last, die nu op de schouders van zo-
velen rust, lichter te dragen te maken. We hadden dienaangaande eigenlijk
ook niet anders verwacht! Alle Zaterdagclubs, mogen we vertrouwen, ook
zij, wier financiële positie niet zo rooskleurig is, zullen hiervoor willen
offeren zoveel als in hun vermogen ligt.
Is er dan niets gebeurd? iDe Zwervers, om enkele te noemen, kunnen
Het is zonder meer duidelijk, dat de over-deze clubs dit weekeinde spelen?
stromingen aan de veelal bescheiden accom. I Neen, deze handelwijze valt ons bitter te-
modatle van verschillende Zaterdagclubs gen. Goed. deze verenigingen behoeven na-
grote schade hebben toegebracht. Dat is erg, I tiiurlQk niet te spelen, maar waarom dan
Kl. III b; KVS 2—Des 3: Excelsior 4—Asso
Klas IV b; KVS 3Tonego 3.
Junioren. Leiden, afd. A: PemixTOP;
Ons Eiland—Warmond. Afd. B: Velocitas-
Fluks b. Den Haag: TonegoZeemeeuwen
dat voor a.s.
geldt als vooi
Dat programma voor 7 Februari
echter geen rekening met hetgeen L
nacht van 31 Januari op 1 Februari i
niet direct ingegrepen en de betreffende
ontmi dingen geschrapt? Het lijkt ons nood
zakelijk. dat od korte termijn de gevolgen
van de ramp t a v. de afwerking van de lo
pende conjpetitie onder ogen worden ge
zien en bekendmaking van het resultaat
hiervan volgt. Dan weten alle Zaterdagclubs,
waar ze aan toe zijn.
O. Nassau: OsdoOdi.
Klas II: Onder Ons 2—0. Nassau 3: Wordt
Kwiek 2—Sandow.
Klas lila: o. Nassau 4Onder Ons 3;
CSC A 4'Badhoeve. Klas Illb: Sandow 2—
CSCA 3.
Junioren: Wordt Kwiek—CSCA; O. Nas-
iu b—Meervogels.
veel erger is het gesteld met die clubs,
welke leden verloren bij deze ramp. Daar
door zullen er verenigingen zijn, die niet
kimnen en zelfs, die voorlopig niet willen
spelen, hetgeen onder deze omstandigheden
heel begrijpelijk is.
Wie nu verwacht had. dat de KNVB deze
week althans mededeling had gedaan van
de clubs, welke niet kunnen spelen, slaat
de plank mis. Ergens onderaan een pagina OntsnappinqSPOqinqen
ZateixiS^SfdfnroS,™ 111 dc 3e kl' A vafde KNVB doen enkele
7 Febnfari il w^ vasteëlfeM clubs vfrwoede pogingen om te voorkomen.
7 ebruan jl. was vastgesteld,|dat zij a!s Iaatste 7Uilen cinciigen. DOTO
I kan nog heel goed een paar winstpunten
aegebruiken eo daarom kan de 's-Gravenz. SV
te Pernis oo een warme ontvangst rekenen.
kan wellicht, het gevaar beseffende.
Amstelland: Klas I: .CSCA—Onder Ons; beurd. We mogen niet verwachtenT dat"men Monste"'
Me^ogels—Wordt^Kwiek; O. Nassau 2— thans op het Bondsbureau al precies op dedeV - ad
hoogte is. hoe de getroffen verenigingt
voor staan en daar weet. hoe men aan hun
moeilijkheden en wensen zoveel mogelijk
kan tegemoetkomen. Dat is het ene uiterste
Het andere uiterste is echter om het wed
strijdprogramma rustig een week te ver
schuiven en net te doen of de neus bloedt
Kunnen dan NSW, Dinteloord, Zuidland
23
En op dat uur die avond stonden Thomas en
Lajos in de schaduw van de parkborrien; hiel
den ze scherp de achtergevel van de gevangenis
in het oog. En in die achtergevel het raam, dat
de bewaker hen had uitgeduid als het raam van
Vaders cel.
Zo wachtten ze; wachtten ze..
Ze wisten niet..
Ze kónden niet weten..
HOOFDSTUK X.
Vergeefse wacht
Vijftig daalders is een hele som, als je die
zo ineens tot je beschikking krijgt. En als je
dan weet, dat er nog vijftig zullen volgen..
Maar als je ze een paar uur in je zak hebt;
als je aan het bezit wat bent gewend geraakt
en dan er over denken gaat, waaróm je ze
hebt gekregen.Als je dan verder denkt en
je gaat afvragen, hoe je je schoon praten moet
als het uitkomt, dat er een vijl in een cel
moet zijn binnengesmokkeld.. In ee? cel bij
gevangenen, die jij moet verzorgen en jij eten
moet brengen.. Dan begin je toch wel even te
weifelen.
En als je dan bovendien nog een ontmoeting
hebt, zoals de bewaker van ds. Aczèl er een
had.
Of: een ontmoeting was het eigenlijk niet ge-
Uitgeverij in Haarlem
voor f 15.000 bestolen
Een grote Haarlemse uitgeverij is
door één van haar vertegenwoordigers,
een 35-jarige gehuwde Amsterdammer,
voor een bedrag van ruim f 15.000.
benadeeld.. De maji is voortvluchtig
sinds Zaterdag j.l. en men vermoedt,
dal hij zich in België ophoudt.
De fraude is uitgekomen, doordat de
man de vlucht genomen heeft. De di
rectie van de uitgeverij was nJ. van
plan een nieuwe adirmnistratievorm in
te voeren en had al haar vertegenwoor
digers een brief geschreven om een be
spreking" daarover op het hoofdkantoor
te Haarlem bij te wonen. Ook die ver
dachte ontving deze uitnodiging, doch
zag daarin een aanwijzing, dat zijn
manipulaties ontdekt waren. Hij vlucht
te met een auto va.n de zaak naar
Breda en liet enkele brieven achter
aan zijn vrouw en aan de directie,
waarin hij om clementie voor zijn mis
drijf vroeg. De auto is in Breda in een
■«.rage aangetroffen.
De politie heeft aanwijzingen, dat de weest. De kerel die hem had aangesproken, had
man naar België is uitgeweken. Een hem opgewacht; had dadelijk gevraagd naar
onderzoek naar de fraude heeft uitge-| een jonge man, die al een keer of wat bij
sen, dat de verduisteringen zich hem aan huis was geweest. De gevangenis-
over vijf jaar uitstrekken. wachter was geschrokken had zich toch groot
gehouden. Wat de ander zijn persoonlijke zaken
aangingen en wat de ander zich met zijn be
zoekers had te bemoeien? had hij hooghartig en
bars gevraagd.
„Eigenlijk niets daar heb je gelijk aan.
Maar als de zoon van een gevangen ketter-
predikant in en uit loopt bij een gevangenbe
waker, dan mag een mens dat toch wel eigen
aardig en opvallend vinden".
Dat had gevaarlijk geklonken. Haast als een
bedekte bedreiging.
DOOR
H. te M erwe
Toch had de bewaker gelachen: zoon van een
ketterpredikant? Nou, dat kon als de ander
dat zei, zou het wel zo wezen. Want die kende
natuurlijk die bezoeker.
De lach had spottend moeten klinken ze
klonk gedwongen; ze klonk vals. En ze ver
stierf, toen het antwoord kwam.
Ja zeker, hij kende die kerel. Had met hem
de reis naar Buda gemaakt op 'n schuit. Toen
hij van zijn handwerksreis terug kwam, nog
niet zo lang geleden. En op die schuit had die
ketterzoon zélf gezegd, dat zijn vader in de
gevangenis zat.
De cipier had zich wat hersteld. Zo nou
dan zou dat wel waar wezen. Maar dat die
jonge man bij hem aan huis kwam, had een
heel andere oorzaak. Hij had zijn zoontje gered,
toen het ventje bijna onder een paard was ge
raakt. Daarom..
De handwerksgezel keek op. Was het zo ge
gaan met de kennismaking? Goed, aangenomen.
Maar hij wilde de bewaker nog eens wat an
ders vertellen. De oom van die sinjeur Aczél
„nee, je hoeft helemaal niet verwonderd te we
zen, dat ik zijp naam weet" die oom van
die sinjeur Aczél had de schipper opgezocht met
wie ze hadden gevaren. Een ketter ook, die
schipper. En het was toch wel opvallend, dat de
neef met een bewaker goede maatjes wist te
worden en de oom bij de schipper ging praten.
Helemaal aan de Donau-oever, straten ver van
zijn huis."
De bewaker had geprobeerd aan het gesprek
een eind te maken.
„Ik snap je niet", had hij gezegd, „en ik wil
je groeten."
Maar de handwerksgezel had hem bij de arm
gehouden. Als de ander hem dan niet snapte, zou
hij wel uitleggen wat hij bedoelde Een gevangene
die kans zag uit te breken, moest natuurlijk worden
verhorgen en vervoerd. Waar kon dat beter
dan aan boord van een schip?
„Je raaskalt", en de cipier had zich losgerukt
en was weggelopen. Schijnbaar nijdig in wer
kelijkheid vol onrust.
ieder geval schrijf ik een briefje", had hij ee- jGrafobor—Rhoon 2
mompeld. eindigen.
Groen-Wlt H. heeft i
Woral vervolsd 'linde meer kans op een
tas tegen VVHR
de kracht opbrengen om aan Rijnsb. Boys
een punt te ontnemen. ARC zal dat tegen
Quick Boys niet gelukken, daarvoor lijkt
ons het krachtsverschil te groot. Ter Leeöe
kan het CSVD wel lastig maken, maar over
winnen zal het de Delftenaren niet.
RCL blijkt in afd. 4 A in de tweede helft
van het seizoen toch niet zo onkwetsbaar
als in de eerste helft. Leiden behoeft zich
daarom niet bij voorbaat met een nederlaag
te verzoenen. Het wordt voor het meer en
meer afzakkende Ornas tijd, dat het zich
gaat herstellen. Misschien gelukt dat haar
tegen Lisser Boys wel gedeeltelijk. We zijn
benieuwd of JAC er in zal slagen om bij
VWS nog enige winst te behalen. RAS blijft
in eigen huis baas over Semper Altius, ter
wijl Koudekerk en SVOW vermoedelijk de
punten delen.
Slaagt HBSS er in om in afd. 4 B de ver
wachte zege op Sportlust "46 ie behalen, dan
is de kans niet gering, dat zij haar toch al
ruime voorsprong nog ziet vergroot. Het is
nl. twijfelachtig of ZWSH en Die Haghe er
resp. tegen Zwart-Wit '28 en HTSV zonder
kleerscheuren zullen afkomen. Verliest
"s-Gravenzande dit weekeinde tegen Jodan
Boys opnieuw, dan mag de kans om de rode
lantaarn over te dragen vrijwel uitgesloten
worden geacht.
PPSC zou in afd. 4 C wel graag een her
haling zien van het resultaat, dat zij eerder
'it seizoen tegen Hoogvliet bereikte, t.w.
gelijk spel. Het zou voor ons toch ech-
?en verrassing zijn. wanneer we hoorden,
dat zij daarin was geslaagd.
it In Den Haag niet kon. dat gebeurde
in Rotterdam. Met de samenstelling
het wedstxijdprogramma werd hier re
kening gehouden met de clubs, die door het
water werden getroffen. Daarom vinden we
in de eerste klasse slechts twee wedstrijden
DVO—Zwaluwen R. en VVORHFB. In
de eerstgenoemde ontmoeting wegen de par
tijen tegen elkaar op en in de laatstgenoem
de trekt MFB aan het langste eind. Zij zal
vel niet zulk een monsterzege behalen als
n het begin van het seizoen, maar zij vormt
toch een heter geheel. GTB en Vlaardingen
A ogenschijnlijk resp.
moeilijk.
krijgen het in afd.
tegen HCSZ en DOS '32 niet
maar we raden deze beide clubs toch
te gemakkelijk op
De
i een gelijk spel
