m Britten leden zware nederlaag tegen Argentijnse vleesexport Principiële staking in fabriek te Brugge met spanning gevolgd Vakbondsleiderarbeid is de juridische basis van onze eis van corruptie Restauratie met nieuwe stenen een opzettelijk vandalisme Betaling slechts voor klein deel met textiel en aardewerk IEDERE DM-m NEDIRUm.. shjglhelaantol radiobezifters mei 270 verlaten «1 kinderen de lager» «hooi zonder de 6e klas te hebben bereik! komen er >91 bromfietsen in hef verkeer bp f zijn er 16 echtscheidingen^ houden zich 10 500 personen met'de KUNST1 bezig, als hun beroep m iw»iw<E HEEFT ARBEIDER RECHT OP WINST-AANDEEL (Van onze Brusselse redacteur) BRUSSEL, Febr. Het is een goed jaar geweest voor de Brugse metaalfabriek „La Brugeoise". IN 1952 maakte ze een winst van ruim twintig millioen franken, oftewel anderhalf mil- lioen gulden, zodat de aandeelhouders van de grote Belgische financiële trust der „Societé Générale", die ook financieel is geïnteresseerd in „La Brugeoise", tevreden uitzien naar een behoorlijk dividend. Maar behalve de aandeelhouders zijn er nog anderen, die een begerig oog hebben geslagen op de millioenenwinst van „La Brugeoise" en wel de achttienhonderd Vlaamse arbei ders, die op deze fabriek werken. Gesteund door hun vakvereni gingen, de katholieke zowel als de socialistische, verklaren zij, dat ook zij die winst mee hebben ver diend en derhalve hebben zij voor elke arbeider een winstpremie van 2000 franken ofwel 150 gulden "geëist. Dit betekent, dat ongeveer een zesde van het totale winst aan de uitkering van deze premie zou moeten worden besteed. Nu is het niet de eerste maal, dat in België bepaalde premies worden geëist door de arbeiders, maar het geval van „la Brugeoise" is speciaal, omdat het thans alge meen door de vakverenigingen en werkgevers wordt beschouwd als een testcase, die de befaamde strijdvraag moet oplossen, hebben de arbeiders recht op aandeel in de winst. Al vier jaar Reeds vier jaar achter elkaar hebben de arbeiders van la Bru geoise een winstpremie geëist. Vier jaar achter elkaar is die ge weigerd. En thans zijn de arbei ders in staking gegaan, reeds zes weken lang. Het is een principiële staking geworden, die men be schouwt als een mijlpaal in de Belgische vakbewegingsstrijd. Te genover het standpunt van de lei ding en aandeelhouders van „La Brugeoise", die volhouden, dat de zeggenschap van de arbeiders niet zo ver gaat, dat men kan spreken van een „recht op winst aandeel", staan de vakvereni gingen, die hun kopstukken naar Brugge hebben gezonden om er hun standpunt uiteen te zetten. Alle onderhandelingen, de recht streekse, die via een regerings bemiddelaar en de inmenging van de organisatie van metaalverwer kende industrieën, alsmede van de vakbonden, zijn op niets uitge lopen, juist vanwege het princi piële karakter van de strijd. De werkgevers willen immers des noods wel een zekere kleine premie geven, doch weigeren het recht daarop, het recht op een aandeel in de winst als zodanig te erkennen. En wat de vakverenigingen er van denken werd onomwonden gezegd door August Cool de alge meen voorzitter van het Algemeen Christelijk Vakverbond, (de Bel gische K.A.B.), die zelf dezer dagen, na ruim vijf weken staking bij „la Brugeoise" een grote rede hield voor de stakende arbeiders, waarin hij zeide, dat het „Recht op aandeel in de winst redelijk, rechtvaardig en mogelijk is'. Nationaal Cool zette zijn standpunt als volgt uiteen. De staking van la Brugeoise heeft een nationaal karakter, zeide hij, het gaat niet om een enkelvoudige premie van 2000 frank, maar om éen beginsel uit het strijdprogramma van de katholieke arbeidersbeweging. Wij zijn van mening, zei voorzitter Cool, dat aandeel in de winst boven het loon mogelijk, rede lijk en rechtvaardig is, en wij vragen dit aandeel, ons baserend op drie factoren: de gewijzigde verhoudingen, onze opvatting van de onderneming, en de eerbied voor de arbeider. In zijn uitleg van het begrip gewijzigde ver houdingen, onderscheidde Cool de rechteloze toestand van de eerste helft der 19de eeuw, Rerum Novarum en de strijd voor sociale medezeggenschap en thans de pe riode van economische zeggen schap, die kort voor de laatste oorlog begon. De opvatting van de onderne ming is thans zo, dat men haar beschouwt als een werkgemeen schap van deelgenoten, wier ar beid tenminste evenveel, zo niet meer rechten geeft als het kapitaal „Het gaat hier niet alleen om een kwestie van centen" verklaarde Cool, „maar ook en vooral om de arbeider de plaats te geven in de onderneming, die hem toekomt". Cool ging vervolgens In tegen de argumenten, die 'van werkgevers zijde worden aangevoerd. Tegenover de vraag of de arbei ders ook deel zouden nemen in het verlies, verklaarde hij dat de arbeiders altijd deel hebben geno men in het verlies, omdat het eerste gevolg van financieel ver lies werkloosheid is. Tegenover het argument, dat de onderneming zich niet een permanent arbeic'.ers- aandeel in de winst kan permit teren, gezien de noodzakelijkheid van reservevorming, dividenden, en investering, antwoordde voor zitter Cool enkel, dat dit beslist wel kon. Op de vraag welke juri dische basis de arbeiders hebben voor hun eis zei Cool, dat „arbeid" deze juridische basis was, verder niets. „Wij hebben alleen onze argumenten, de kracht daarvan en de kracht van de staking" riep Cool uit, die eindigde met de ver klaring, dat de arbeiders van de Brugeoise de eretitel mogen dra gen, de eersten te zijn geweest, die dit nieuw stuk erkenning van de positie der arbeiders in de onderneming bevechten. t Bureau had 41 presidenten,... (Van onze redacteur) WENEN, Februari. Het communistische blad „Zycie Warszawy", uit Warschau, is natuurlijk overtuigd, dat bij de verdeling van de beschikbare woonruimte helemaal geen on gerechtigheden voorkomen. Toch beklaagt het blad zich, dat in het bureau, dat voor de toewijzing van woningen verantwoor delijk is, ontzettende corruptie voorkomt. Zo moet een man, die een be trekking heeft bij de gemeente, samen met zijn vrouw, zijn twee kinderen en zijn zwager op één dakkamertje wonen, dat geen licht, geen gas en geen verwar ming heeft. Naast deze „woning" bevindt zich een andere woning bestaande uit één kamer en één keuken. -Daarin wonen twee ge zinnen, die tezamen uit zeven per sonen bestaan. „Misschien", zo sdhrijft het blad, „is de oorzaak van deze onhoudbare toestanden te zoeken in het feit, dat het stedelijke woningbureau onlangs een jubi leum moest vieren. Het bureau kreeg n..l zijn veertigste presi dent. Deze man was twee weken lang in functie. Toen kwam num mer 41, die Sykorski heet en die alle zaken, zonder een spoor van bureaucratie regelt vanaf zijn, tafel in een restaurant. En ieder besluit van hem kostte degenen, die hun toevlucht tot hem namen de somma van 500 Zloty- Sykorski kan zich echter be roepen op het goede voorbeeld van zijn talrijke voorgangers. President no- 26 was een mees ter in de corruptie. No. 39 stierf als offer van zijn beroep, want hij was op een dag zó dronken, dat hij met zijn auto tegen een boom reed". Bouw achter Tot zover het communistische blad, dat we toch niet mogen verdenken van propaganda tegen de volksdemocratie. Uit andere berichten blijkt echter, dat de huizenbouw steeds meer achter blijft bij de vooraf bepaalde plannen. Gezinnen, die al in de lente van 1952 een nieuwe wo ning moesten hebben, vegeteren nog altijd in massakwartieren. Eind December meldden de offi ciële cijfers, dat de huizenbouw in Warschau slechts voor 62 pCt. van de gemaakte plannen wer kelijkheid was geworden. De woningnood wordt nog ver sterkt door het gebrek aan kachels en verwarming. In een bepaalde wijk van Warschau zijn groepen woonkazernes klaar ge komen, die door een centrale ketel verwarmd moeten worden- De huizen hebben geen schoor stenen. In December werd be kend gemaakt, dat de bouw van deze centrale ketelinstallaties op moeilijkheden stootte- Een andere centrale ketel, die 35 huurkazer- nernes moest verwarmen, was verleden jaar wel k'aar, maar raakte aanstonds defect. In de zomer werd er niets onder nomen om de ketel te repareren. Zo zitten de bewoners van deze nieuwe huizen zonder verwar ming in de barre Poolse winter. Petroleumkachels zijn niet te krijgen. IJzeren potkacheltjes worden alleen op de zwarte markt gevolgen tegen horribele prijzen en dan moeten de mensen zelf nog maar door een gat in het raam een soort schoorsteen fantaseren. Zo blijft de mensen niets an ders over dan in hun woningen alleen maar te slapen. Verschillende huurkazernes zijn daarom ook leeg geb'even, omdat de mensen er toch de voorkeur aan gaven de winter in de beter verwarmde massakwartieren door te brengen. Leed onnodig vergroot Betreurenswaardige reportage van een weekblad DEN HAAG, - Febr. Op vragen van het lid der Tweede Kamer de heer van Rijekevorsel in verband met de in het week blad „De Spiegel" opgenomen ge- illustreerde reportage van het leven in de vrouwenafdeling van de gevangenis te Rotterdam, heeft de minister van Justitie geantwoord, dat van departe- mentswege toestemming is ver leend om over het gevangenis wezen te publiceren. Daarbij werd als gewoonlijk als voorwaarde gesteld, dat geen gedetineerden, noch in woord, noch in beeld, op voor het publiek herkenbare wij ze in de publicaties zullen voor komen. Bovendien werd ter controle op de naleving van genoemde voorwaarde inzage van de repor tages verlangd vóór de publica tie daarvan. In het onderhavige geval heeft het weekblad „De Spiegel" daaraan niet voldaan. In strijd met de gestelde voor- I waarde zijn in bedoelde publi caties twee veroordeelden met name genoemd, hetgeen aanlei ding is geweest om de verant woordelijke redactie van bedoeld orgaan dadelijk na de publicatie op het onjuiste ex-van te wijzen, de ontstemming daarover te ken nen te geven en mede te delen, dat van enige medewerking in de toekomst geen sprake meer kan zijn. Afgezien van net feit, dat be zwaarlijk van geheimen kan worden gesproken ten aanzien van misdrijven, die op een open bare terechtzitting zijn behan deld, betreurt ook de minister het in hoge mate, dat een pu blicatie met bekendmaking van namen van veroordeelden in deze vorm heeft plaats gevonden, om dat daardoor het leed, dat de strafvoltrekking voor de betrok ken veroordeelden betekent, on nodig kan zijn vergroot. De minister heeft opdracht ge geven, dat er in de toekomst met nog meer nauwlettendheid op zal worden toegezien, dat alle waar borgen aanwezig zijn, teneinde overtreding van de voor publi catie over strafgestichten gestel de voorwaarden te voorkomen. Schrijnend tafereel in een Westberlijnse kelder. Moeder en kind, voor de communistische terreur gevluchthebben maar een heel schamel onderkomen kunnen krijgen. De Notre Dame, Parijs' meest vermaarde kerk, gelegen op een eiland in de Seine, de Cité, wordt ernstig bedreigd door de inwerking van in d elucht van een wereldstad aanwezige schadelijke stoffen, welke de stenen aanvreten. In nevenstaand artikel vindt men hier over interessante bijzonderheden opnamen is onder de titel „Voor en na" gepubiceerd om het pu bliek te wijzen op de „lichtzinnige manier" waarop de herstellings werkzaamheden uitgevoerd wor den. De restaurateurs laten deze aantijgingen niet op zich zitten. Zij verklaren, dat voor het ver vangen van de allereerste steen van de Notre-Dame door een nieuwe steen, architecten, his torici en chemici beide torens van beneden tot boven onder zocht hebben. „Elke steen." zo verklaren zij, „werd onderzocht op scheuren, barsten, blaren en afbrokkeling. Elke steen werd beklopt en beluisterd om het steenwerk erachter en eronder te onderzoeken." De conclusie der experts was unaniem en ao- soluut: de ziekte heeft de torens tot in het hart aangetast. In sommige gevallen bedekte de op gezwollen oppervlakte der ste nen slechts «en sponsachtige po reuze kern, <3ie er uit zag als honingraten, waardoor het vocht en de schadelijke gassen tot in het hart van het bouwwerk doordrongen. Vaak was de steen zo aangetast, dat men er gemak kelijk een vinger geheel in ste ken kon; tussen duim en wijs vinger kon men hele steiien tot poeder wrijven. De redding van de kathedraal lag in een drastisch ingrijpen: de zieke gedeelten moesten verwij derd en door nieuwe gezonde stenen vervan^pn worden. De nieuwe blokken werden gezaagd uit dezelfde steensoort, waarmee men in de 12de en 13de eeuw de kathedraal gebouwd heeft. Maar de puriteinen citeren een passage uit „Les Cathédrales de France" van de grote beeldhou wer August© Rodin: „Zy gaan voort met afbreken, zU gaan voort met repareren. De moderne mens is niet méér in staat een repliek van het kleinste Gothi sche wonderwerkje te vervaar digen, dan die der natuur te copiëren." (Van onze redacteur) PARIJS, Februari. De 800 jaar oude kathedrale kerk van Parijs, de Notre-Dame, die in het hart van de stad ligt, op het lie de la Cité (het Selne-eiland, waarop in het grijze verleden de eerste bewoners van Parijs huisden) dreigt langzaam door de steenziekte „opgegeten" te worden. Het probleem is niet nieuw, maar het is dezer dagen weer eens ter sprake gekomen in een hevig dispuut tussen de restaurateurs en de architec turale puriteinen. Een steeds groter aantal der stenen van deze Gothische kathedraal wordt aangetast door de beruchte steenziekte: de stenen beginnen te kruimelen, er vormen zich blaren aan de oppervlakte, die openbarsten en het zachte hart van het steen- werk blootleggen. Men neemt aan, dat de steenziekte voor namelijk veroorzaakt wordt door de schadelijke gassen en dampen, die een moderne wereldstad „uitademt": rook, indus triële en chemische gassen en uitlaatgassen van motorvoer tuigen. het nageslacht te bewaren, be staat in het vervangen der aan getaste stenen door nieuwe. De puriteinen komen daartegen in verzet en schreeuwen: „Hei ligschennis!" Zij beweren, dat het geneesmiddel erger is dan de kwaal en beschuldigen de res taurateurs" van „opzettelijk van dalisme" en van het stelen van Frankrijk's architectonisch erf goed onder de ogen van hun argeloze medeburgers. Indien y genoemde gassen in derdaad de hoofdoorzaak der steenziekte zijn (en tal van feiten wijzen daarop), dan kan men zich een voorstelling maken van de ernst van de situatie: schier acht eeuwen lang zijn de stenen der kerk intact gebleven, zoals de stenen van historische monumenten buiten de stedelijke centra intact blijven. Maar de korte tijd, waarin de stenen aan de schadelijke gassen blootgesteld zijn (nog geen halve eeuw), is al genoeg om een ingrijpen op grote schaal noodzakelijk te maken. De restaurateurs van de spe ciale dienst der Publieke Werken van de stad Parijs, die met het onderhoud der historische monu menten belast zijn, verklaren, dat de enige mogelijkheid om het Gothische bouwwerk voor AANKOOP MET ONGEVEER 30 pCt. GESTEGEN Franse troepen in actie aan het front tn Indo-Chinot Overal in het beboste land loé^t het gevaar. (Van onze redacteur) LONDEN, Febr. Woede is een zwak woord ter beschrij ving van de Britse gevoelens, gewekt door het bij de jaarwis seling gesloten vleescontract met Argentinië. Maar voor alle landen, die aan Engeland voedsel leveren, zijn de redenen voor die woede ni.et zo ernstig. Tezamen met de Australiërs, Nieuw-Zeelanders en Denen, zijn wij door het Britse aankoop- en prijzenbeleid in een positie ge bracht., waarin enig leedvermaak over de Britse nederlaag in Bu- inns Aires ons nauwelijks kwa lijk genomen zou kunnen worden. Het is een onthullende bijkom stigheid. dat een Engelsman met het zeldzame onbenul om de re acties var, vreemdelingen te peilen, pijnlijk verbaasd zou zijn over een dergelijk onedel genoe gen- Waarschijnlijk zou hij ver onderstellen, dat geestdrift voor het regiem van de heer Peron er iets mee te maken zou hebben. En het zou erg moeilijk zijn hem daarvan te genezen. Toen het jongste contract met Nederland gesloten werd voor de levering van bacon, heeft hij in al zijn dagbladen kunnen lezen, dat de prijs „iets" (of nog minder: „slightly") verlaagd was. Verlaging In werkelijkheid ging het om een aanzienlijke verlaging, waarin Nederland alleen met bitterheid berustte. Nu hebben de Argen tijnen, na negen maanden onder handelen, wél hun zin gekregen. Ze hebben hoog spel gespeeld - hetgeen ze zich konden veroor loven - en zeer forse prijsverho gingen bedongen. Voor vlees van ue vei. goede kwaliteit zullen ze onge- I derend- veer dertig procent meer krijgen dan onder het vorige contract, dat eveneens alleen na veel pijn en moeite gesloten was. Nog belangrijker is het, dat de Britten slechts ter waarde van dertig millioen gulden zullen mo gen betalen in zulke industriële artikelen als aardewerk en tex tiel. Er was hier gehoopt, dat van deze goederen voor een waarde van ettelijke honderden millioe- nen naar Argentinië verscheept zou mogen worden, onder de voorwaarden van het nieuwe contract. Inplaats daarvan eisen - en krijgen - de Argentijnen de kostbare grondstoffen kolen, tin en olie. Dit komt bovendien hierop neer, dat daarvoor in feite gedeeltelijk in dollars betaald wordt, want de te leveren olie zou ofwel dollars kunnen op brengen, of moet door de Brit ten voor dollars worden gekocht. Handel en politiek De populaire Britse pers mis draag. zich vlijtig, door de Ar- gentiinse vleesprijzen met „af zetterij" in verband te brengen- Zowel The Times als de Man chester Guardian geven echter toe. dat deze prijzen op de we reldmarkten niet onredelijk zijn. Maar- beide bladen achten terecht de verdere voorwaarden vem«- Het belang van dit vleescon tract is zeer groot. Het Verenigd Koninkrijk, als grootste vlees importeur ter wereld, nam voor de oorlog van Argentinië meer dan vierhonderdduizend ton per janr af. Na de magere na-oorlog- se tijd, hebben de Britten nu in 1953 een goede kwart-millioen ton van de Argentijnen te ver wachten. Alleen van Nieuw- Zeeland ontvangt bet tegenwoor dig nog veel meer. De Britse vleesvoorziening is een volkomen verpolitiekte aan gelegenheid. Labour wilde het zo (en het economisch beleid van andere landen wees trouwens in dezelfde richting), maar toen het er op aankwam, moest de socia listische regering destijds onder druk van de kiezers de Argentij nen tegemoet komen. Zoals men zich herinnert, ging het hard tegen hard. De Argentijnen had den uithoudingsvermogen. de Britten ook. Dat dacht men al thans in Whitehall. Maar toen het wekelijkse vleesrantsoen tot lachwekkende kubieke milime- ters (nou ja, centimeters) was geslonken, werd het hoofdkwar tier van de Labour Party bang voor de woede van de massa, die straks toch weer ooit zou moeten stemmen- De Conservatieven, die toen de situatie voor politieke propagan da uitbuitten, stonden nu zelf voor Peron'8 vuur, dat deze keer zelfs nog aanzienlijk heter was. Knarsetandend lieten ze zich negen maanden roosteren, alvo rens toe te geven- Waarschijnlyk krijgen we in 1953 meer vlees, dan in enig jaar sinds de oorlog. Maar het zal een paar dubbeltjes per kilo duurder zijn. Labour is al bezig daar propagandistisch voordeel uit te ■•.aan. Het ia immera héér beurt. In het tijdschrift „Prerres de France" (Stenen van Frankrijk) schrijft Achille Carlier: „Er zijn geen woorden om de catastrophe te beschrijven. De „restaura teurs" hebben meer dan vier vijfden van de Noordertoren van Notre-Dame vernield. En dat deel is reddeloos verloren; geen macht ter wereld kan ons de authentieke stenen teruggeven, wier vernietiging zij verhaast hebben. Zij zijn nu hun aanval begonnen op de andere toren, voor wie zij eenzelfde lot in petto hebben. Daar moet on middellijk een einde aan ge maakt worden, en er dienen andere manieren gevonden te worden om de noodzakelijke re paratiewerkzaamheden uit te voeren". Het nieuwe uiterlijk van de Noorder-toren is duidelijk zicht baar vanaf het plein voor de Notre-Dame: in vergelijking met de Zuider-toren is zijn lijn har der, zijn kleur helderder. Het acht eeuwen oude „patin' verdwenen. Maar er is iets ern- stigers: foto's hebben uitgewezen dat de ornamenten op de spits en die der steunbogen niet ge heel en al met de oorspronkelijke De restaurateurs voeren ter hunner verdediging aan. dat de talloze restauratie-werkzaamhe den, die Viollet-le-Duc een eeuw' geleden In heer Frankrijk door voerde, weliswaar soms een zeer eigen karakter hadden, maar dat Viollet-le-Duc met het vervan gen van vergruizelde stenen door nieuwe bijvoorbeeld de oude vestingbouwwerken van Carcas sonne gered heeft voor een ze kere ondergang. Voorts, zeggen zij, dat hun methode zoveel mo gelijk van het oorspronkelijke bouwweefsel laat bestaan, ter wijl zij de puriteinen uitdagen, een beter middel te noemen. De ze hebben nu gepoogd deze uit daging te beantwoorden door te beweren, dat de stenen middels zekere chemische injecties ver hard kunnen worden. Het schijnt echter zeker te zijn, dat deze in jecties slechts ten dele efficiënt zijn, en slechts halve maatregelen vormen. Bovendien hebben zij het nadeel, dat zij de steen van kleur doen veranderen. En alles wijst erop, dat de restauratie op de thans toegepaste wijze zal voortgaan, ondanks de zeer be grijpelijke oppositie der puritei nen. Want men mag zich niet verhelen, dat de Notre-Dame wel iswaar door de vervanging van haar zieke stenen door gezonde, voor een zekere ondergang gered wordt, maar dat de puriteinen ge lijk hebben als zij zeggen, dat de schoonheid van het Gothische bouwwerk daaronder lijdt. Hoogst waarschijnlijk bestaat er geen en kel ander doeltreffend middel om de kathedraal voor het nage slacht te behouden, maar het na geslacht zal haar nimmer in haar volkomen schoonheid kennen. Sedert enige maanden staat nu de Zuider-toren in de metaalbui zen steigers, waarop men" slechts hier en daar, klein als een vogel, een menselijk figuurtje bewegen ziet. Het werk gaat rustig door, hoog boven de geluiden van de grote stad, en maar weinigen ge ven zich er rekenschap van, aat men daar, hoog boven, in de frisse wind, c'.e over de Seine waait, bezig is het hart van Pa rijs te genezen van een hardnek kige en kwaadaardige ziekte. En tct troost dergenen, die treuren over het verdwijnen van enkele der oneindig edele Gothische details en van het patin van acht eeuwen, stelt men de door de steenziekte aangetaste en vervan gen stukken en „gargouilles" met veel smaak op in de verrukkelijke tuinen en parken rond de Notre- Dame. Voor het eerst sedert hun bestaan staan zij van aangezicht tot aangezicht met de mens. In een lommerrijk park aan de voet van de hoge torens, vanwaar "ij eeuwen lang op stad en mensen identiek zijn. Een serie van deze hebben neergezien. exporteren w!) 3,5 millioen worden er 43,000 poslpakelten verzonden a. worden er 129 radiobezllters opgespoord die hun radio niet hebben aangegeven

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 1