Kwaliteitsverbetering, kenmerk
van culturele dag te Nistelrode
De boekhouding van de bevolking
bevatte tal van kleine grapjes
DE DIJK
IS DICHT
ASTA
A.N.W.B. onderzoekt Nijmeegse
verkeersproblemen
Jonge boeren op cle voorgrond
Eldorado voor dames: Nijmegen
SCALA-THEATER
Zweeds convooi
door ARNHEM
Anna en de
Koning vanSiam
Als de ramp zich herhalen zou
Coördinatie op nationaal peil
van hulpverlening en voorzorg
Voor wat de zeedijk betreft:
ijzer smeden als het heet
is
Curacao voelt zich in dagen van
rampspoed een met Nederland
Geest van eensgezindheid meer
waard dan tien conferenties
tien
r
6 DE GELDERLANDER
WOENSDAG 11 FERRUART 1953
DAGBLAD VOOR NIJMEGEN
KAMER VAN KOOPHANDEL
Kamer distancieerde zich van actie
Molenstraatwinkeliers
In de Maandagavond onder voor
zitterschap van de heer W.
Geurts gehouden vergadering
van de Kamer van Koophandel
en Fabrieken voor Nijmegen en
Omstreken heeft de voorzitter
in treffende bewoordingen de
slachtoffers van de watersnood
ramp herdacht en een dringend
beroep op de leden gedaan naar
vermogen de nood te helpen
lenigen.
Als nieuwe leden werden door
de voorzitter begroet de heren
H. C. Brinkhoff en H. A. F. van
Weelderen.
De A.N.W.B. heeft op verzoek
van de Kamer een onderzoek in
gesteld naar verschillende ver
keersproblemen in onze.stad. De
A.N.W.B. zal zich hierover
rechtstreeks tot het gemeente
bestuur wenden. Medegedeeld
werd. dat het niet juist is, dat de
Kamer van Koophandel
enigerlei wijze instemming zou
hebben betuigd met het actie<
comité Molenstraat inzake de
verbeteringen van genoemde
straat. De Kamer heeft zich ter
stond van deze actie gedistan-
cieerd.
De leden van de commissie
Vestingswet Kleinbedrijf, de
Verkeerscommissie, de commissie
Aangelegenheden Detailhandel
en Ambacht alsmede die van de
Makelaarscommissie werden her
benoemd.
Zoals bekend, krijgt ook Nij
megen een logies-informatie-
centrum. Blijkens een medede
ling in de vergadering gedaan,
is het personeel voor dit centrum
reeds in opleiding.
Besloten werd dat het be
stuur van de Kamer stappen zal
ondernemen bij de directie van
het Gemeentelijk Electriciteits-
bedrijf te Nijmegen inzake de
Srijsverhogende maatregelen van
et G. E. B. gebaseerd op art. 3
van het vastrechtcontract. Het
bestuur is van mening dat de
overgrote meerderheid van het
klein- midden- en grootwinkel
bedrijf welke met het G.E.B. een
vastrechtcontract aangaat, dit
doet in goed vertrouwen op het
billijke beleid van dit overheids
bedrijf, waarbij nog komt, dat
slechts zeer weinigen van hen
inzicht in en begrip hebben voor
de ingewikkeldheid van deze
materie, reden waarom de vast-
i rechtcontracten in het algemeen
zodanig geformuleerd dienen te
zijn, dat grote en onbegrijpelijke
afwijkingen van de gecontrac
teerde prijzen niet mogelijk zijn.
De veronderstelde bekendheid
met de bepalingen van de elec-
triciteitsverordening is onjuist.
Deze aangelegenheid dient dui
delijker geformuleerd te worden.
Verschillende leden van de
Kamer voerden over deze kwes
tie het woord en konden weinig
bewondering hebben voor de
gestes in deze van het G.E.B.dat
thans contracten opzegt. Van de
kolenclausule in de industriële
contracten wordt gebruik ge
maakt om verschillende andere
kosten te verwerken.
Naar aanleiding van een in de
vorige vergadering gedane vraag
naar de wenselijWieid om het
bestuur uit te breiden, deelde
de voorzitter mede, dat het be
stuur besloten heeft niet tot uit
breiding over te gaan.
Schieteompetitie in
Rijk van Nijmegen
De uitslagen van de wedstrij
den, gehouden voor de schiet
eompetitie, zijn als volgt:
Week van 25 t/m 31 Januari:
Groesbeek HGroesbeek A.
Ie Vijftal 0—2; 2e vijftal 0—2;
3e vijftal 02; 4e vijftal 02.
Series Groesbeek H:
le Vijftal 212; 2e vijftal 196;
3e vijftal 207; 4e vijftal 215.
Series Groesbeek A:
le Vijftal 219; 2e vijftal 211;
3e vijftal 212; 4e vijftal 225.
Malden AHatert.
le Vijftal 2—0; 2e vijftal 2—0;
3e vijftal 20.
Series Malden A:
le Vijftal 229; 2e vijftal 227;
3e vijftal 231.
Series Hatert:
le Vijftal 227; 2e vijftal 223;
3e vijftal 220.
De stand van de competitie is
thans als volgt:
le vijftal:
Heumen
Malden A
Malden Tr.
Hatert
Groesbeek A
Politie
Groesbeek H
7 6 0 1 12 1639
7 5 0 2 10 1621
5 4 0 1 8 1176
7 3 0 4
7 2 0 5
5 10 4
6 10 5
1582
4 1524
2 1092
2 1266
855.375 in Arnhem
bereikt
Op iveg naar het millioen
Hedenmorgen was de stand van
de in Arnhem voor het Nationaal
Rampenfonds bijeengebrachte
gelden f 855.375. Wij gaan gestaag
in de richting van het millioen.
De nog steeds binnenkomende
toezeggingen wettigen de ver
wachting, dat Gelre's hoofdstad
met een millioen niet te hoog ge
mikt heeft.
Nauwelijks hadden wU boven
genoemd eindbedrag van het
plaatselijk comité doorgekregen
of daar ratelde de telefoon. De
meisjes van het lingerie-atelier
Van Duren Co. (Ned. Indus
trie) gaan overwerken ten behoe
ve van het rampenfonds. Dit zal
f 300 opleveren en dan fourneert
de directie eenzelfde bedrag, zo
dat op f600 mag worden gere
kend.
Het personeel van de motor-
fabriek Kaptein heeft heden
morgen aan burgemeester Mat-
ser nog: f300 overhandigd, welk
bedrag buiten de grote gift staat
welke gisteren is vermeld.
De Gelre Sangers, gisteravond
in vergadering bijeen, brachten
f 165,bij elkaar.
De Arnhemse smeden en hun
personeel kwamen hedenmorgen
met een afdracht van f 1620,
Deze laatste drie bedragen zijn
uiteraard niet opgenomen in het
bovengenoemde eindbedrag, zo
dat optimisme t.a.v. het millioen
zeker gerechtvaardigd is.
NIEUWE UITGAVEN
Onze wederzijdse vriend, door
Charles Dickens. Uitg. Het Spec
trum, UtrechtAntwerpen. De
Prisma-boeken met de werken
van Charles Dickens volgen el
kaar met snelle i-egelmaat op.
Thans is weer een nieuw boek
verschenen: het eerste deel van
„Our mutual friend", gedeeltelijk
vertaald door Dr J. B. van
Amerongen, gedeeltelijk door
Hans van Haaren. Het boek, door
Het Sprectrum in het handige
Prisma formaat uitgegeven, is
verlucht met de aardige, oor
spronkelijke prenten.
2e Vijftal:
Malden A
7
6 1
0
13
1597
Malden Tr.
5
3 I
1
7
1132
Groesbeek A
7
3 1
3
7
1488
Hatert
7
3 0
4
6
1571
Heumen
7
3 0
4
6
1555
Groesbeek H
6
1 0
5
2
1230
Politie
5
0 1
4
1
1079
3e Vijftal:
Malden A
7
5 0
2
10
1509
Groesbeek H
6
4 0
2
8
1266
Malden Tr.
4
3 0
1
6
879
Heumen
6
3 0
3
6
1287
Groesbeek A
2
4 638
Hatert
6
0 0
6
0
1293
4e Vijftal:
Groe.sbeek A
3
2 0
1
4
638
Heumen
2
1 0
1
2
390
Groesbeek H
3
1 0
2
2
610
INTER-KRINGDECLAMATIE DOOR JONGE N.C.B.-ERS
De met zorg vastgestelde en uitgestippelde culturele dagen
voor jonge N.C.B.'ers genieten een dusdanige belangstelling,
dat men thans met reden mag zeggen, dat de boerenjeugd geen
gelegenheid meer onbenut laat om het culturele peil te vormen
of te ontwikkelen. Ook gisteren in Nistelrode, waar de Inter-
Kringdeclamatie-wedstrijden werden gehouden, was de opkomst
weer overweldigend. Het Patronaatsgebouw was zo afgeladen
vol, dat meerderen zi.ch zelfs met een staanplaatsje tevreden
moesten stellen. Deze bijeenkomst droeg een bijzonder karak
ter, want hier immers had zich het „puikje" uit de kringen Cuyk,
Maas en Waal, Nijmegen, Oss, Uden en Den Bosch verzameld,
zowel jonge boeren als boeri.nnekes, waarbij in een geducht
voorbereide strijd zou moeten worden uitgemaakt, wie zich voor
dit seizoen de beste declamator of declamatri.ee mocht noemen.
Dat tenslotte Antoon Robben uit Drunen en Lena van Zeelst
'uit Ammerzoden met deze eer gingen strijken is natuurlijk be
langrijk; van groter waarde is evenwel het feit, dat het peil van
de ontwikkeling een steeds stijgende tendenz vertoont, waarbij
vooral de jonge boeren een belangrijke plaats innemen, zo
zeer zelfs, dat thans de achterstand op de boerinnen volledig is
ingelopen.
Bevolkingsboekhouding noemt men dat onderdeel der Gemeente
administratie. hetwelk tot taak heeft de bevolking ener Gemeente
te registreren; van ieder inwoner de korte levensgeschiedenis bij te
houden en hem in zijn omzwervingen in den lande, bij verandering
van woonplaats, bij verhuizing binnen de Gemeente op de voet te
V°DenNederlandse bevolkingsboekhouding heeft de perfectie bereikt.
Het systeem van administratie is zó tot in de finesses uitgewerkt,
dat er practisch geen onvolkomenheden in bestaan.
Het is van groot belang, dat de Gemeente beschikt over een goede
bevolkingsboekhouding. Aan zulke prachtige boekhouding kleven
ook wel gevarenzo werden in de afgelopen oorlog aan de Duitsers
gebaande wegen geboden in hun acties tegen personen en groepen.
Doch terwille van buitengewone omstandigheden kunnen de nor
male eisen der gemeente-administratie niet verwaarloosd worden
In Nijmegen bestond vóór 1827 geen bevolkingsboekhouding. Wel
hadden de huizen reeds een huisnummering, een eerste stap tot
registratie der huizen en hun bewoners.
HUISNUMMERS
Op 12 Januari 1809 vaardigde
het Stadsbestuur voorschriften
uit betreffende het nummeren der
huizen, hierdoor werden de inwo
ners verplicht de wij kletter en
het huisnummer op hun huizen
te laten aanbrengen.
In 1817 deed de Ontvanger der
Belastingen een voorstel aan het
Stadsbestuur. In die tijd waren de
huizen voorzien van een dubbele
nummering: één volgens de lijs
ten der grondbelasting, welke
zich op alle huizen bevond, en de
andere volgens de inkwartie-
ringslijsten. De Ontvanger stelde
daarom voor, een enkele numme
ring aan te houden en wel die der
belastingen. De nummers in de
belastingadministratie bedroegen
voor wijk A 458, voor wijk B 707,
voor wijk C 461 en voor wijk D
727. In totaal stonden in de stad
2353 belastbare eigendommen.
Hees, Neerbosch en Hatert had
den geen huisnummering, ofwel
een zeer gebrekkige. Nog in 1832
klaagde de Ontvanger te Hees,
dat de huisnummering in het
Schependom zo onduidelijk was,
dat de aanslagbiljetten niet zon
der verwarring konden bezorgd
worden!!
Ook in de stad werd, ondanks
de voorschriften door het stads
bestuur gegeven, de volledige
nummering van alle huizen nog
niet bereikt. Bij een controle,
door de Commissaris van Politie
in 1843 gehouden, werden nog
53 huizen zonder nummer aange
troffen.
BEVOLKINGSREGISTERS
Sinds 1816 was te .Nijmegen een
soort bevolkingsboekhouding aan
wezig; deze werd echter niet ge
houden door de Gemeente-admi
nistratie, doch door de Armbe
sturen. Er waren vier wijkmees
ters in functie, die de staat der
bevolking bijhielden en er voor
al voor moesten waken, dat zich
in hun wijk geen personen ves
tigden, dié niet voorzien waren
van een acte van toelating of ver
lof tot inwoning in de stad. Kwa
men personen bij de Armbesturen
om ondersteuning aan kloppen,
die niet voorzien waren van een
dusdanige acte, dan werden zij
verwezen naar het Armbestuur
van hun laatste wettige woon
plaats. De wijkmeesters werden
door de gezamenlijke Armenfond-
sen aangesteld en bezoldigd.
Rond 1827 werd aan deze be
volkingsboekhouding een meer
officieel karakter gegeven, door
dat het Stadsbestuur vier nieuwe
wijkmeesters benoemde. Zij moes
ten hun functie beginnen met een
algemens telling der bevolking.
Deze arbeid werd op 21 April 1827
begonnen. Het Stadsbestuur druk
te de ingezetenen op het hart:
..dat een ieder door een heusche
en oprechte beantwoording dei-
door de wijkmeesters in deze
hunne betrekking te doene vra
gen de bezwarende taak, die zij
hebben mo.eten opnemen, zal
trachten te verlichten". Ook deze
wijkmeesters waren nog in dienst
van de Armenfondsen.
In 1839 kwam het Stadsbestuur
tot de conclusie, dat een verande
ring in het instituut der wijk
meesters nodig was. De bestaande
registers waren zeer onvolledig en
onoverzichtelijk gehouden; er wa
ren zoveel veranderingen in ge
komen, dat er geen weg meer in
te vinden was. Altijd dringender
werd de noodzaak gevoeld een
volledig overzicht van de bevol
king te bezitten, niet alleen voor
aangelegenheden van ondersteu
ning uit de armenkassen, maar
voor alle terreinen van het be
stuur. Inplaats van de vier wijk
meesters, die op de meest eer
volle wijze ontslagen werden, be
noemde het Stadsbestuur G. Heu
vel tot wijkmeester voor de ge
hele stad. Hij hield voortaan zit
ting op het Stadhuis en trad op
1 Januari 1840 in functie. Dit is
dus de stichtingsdatum van de
Afdeling Bevolking der Secretarie.
Reeds in 1818 had men de ge
hele bevolking van Nijmegen
opgenomen. De registers van
deze telling zijn echter niet be
waard gebleven.
De registers, opgemaakt in 1827,
zijn wel bewaard gebleven. Ge
steld tegenover de nu gebruikte
methoden van de bevolkingsad
ministratie, moeten zij vrij pri
mitief genoemd worden. Van elk
persoon waren opgetekend: fa
milienaam en voornamen, plaats
van geboorte en ouderdom, gods
dienst, tijdstip van vestiging
binnen de Gemeente en beroep.
ELDORADO
Het vreemde in deze registers
is, dat de ouderdom der perso
nen ingeschreven werd, niet hun
geboorte-datum! Wanneer perso
nen ingeschreven waren en deze
later naar een andere straat ver
huisden, namen de wijkmeesters
alle gegevens klakkeloos over
van de eerste inschrijving. De
ouderdom bleef dus steeds de
zelfde al waren er enige jaren
verlopen!
De eerste registers bleven in
gebruik vanaf 1827 tot 1839 en
konden derhalve een jokkentje
opleveren van 12 jaren. In dit
opzicht heeft de huidige bevol
kingsadministratie alle barmhar
tigheid afgelegd.
De vier wijken berustten op de
sinds de middeleeuwen gebrui
kelijke verdeling der stad in vier
kwartieren. Van oudsher gaf het
Kruis van Nijmegen deze vier
kwartieren aan: dit kruis be
stond uit de ene balk van
Burchtstraat, Grote Markt en
Hezelstraat en de andere van
Grote Straat, Broerstraat en Mo
lenstraat. Aan deze indeling in
vier kwartieren is echter in de
loop der tijden vrij veel veran
derd, zodat de genoemde straten
later niet meer de juiste gren
zen tussen de kwartieren ge
vormd hebben.
In 1938 werd het huidige
systeem op basis van de persoons
kaart ingevoerd. De bevolkings
administratie heeft derhalve een
eeuw nodig gehad om tot volle
bloei te geraken.
A. DELAHAYE
Als we dit aspect bezien, dan is
het ook duidelijk, dat de R.K.J.B.-
ers op deze geslaagde dag de bo
ventoon gevoerd hebben. De jon
ge boeren kwamen met zeer
goede prestaties voor de dag, al
kunnen we nog niet direct van
topprestaties spreken. De kam
pioen van verleden jaar, Gerard
van Duynhoven uit Wanroy, on
dervond stevige concurrentie. Zijn
voordracht van Gabriël Smit
„Het lied der gevallenen" dwong
weer aller bewondering af, maar
toch leverde het dit keer slechts
een derde plaats op. Nu was het
Antoon Robben uit Drunen, die
met een verrassend goede decla
matie van „De bonte Kraaie"
(Guido Gezelle) de propvolle
zaal stilte oplegde. Het begin was
een tikje weifelend, maar in
snelle overschakeling vloeiden
de zinnen vervolgens naar een
gretig gehoor, zinnen, die het ge
dicht als het ware déden leven
voor een ieders bereik. „De bal
lade van de 18 doden" van Jan
Campert hoorden we vier keer,
maar ook vier malen verschillend.
J. de Laat uit Lithoyen bundelde
pitspraak, gebaar, begrip en ge
voel het beste in zijn voordracht
e:i hij greep dan ook verdiend
naar de tweede plaats. Adr. Leen-
derts uit Olland had met „Kinder
gedachten" van Van Scheltemi
een goede keus gedaan. Zijn mi
miek en begrip in dit'alleraardig
ste gedicht was te roemen, doch
(Advertentie)
NIJMEGEN - TELEF. 20030
Vertoont WOENSDAGAVOND
aanvang 11.30 uur
een Noch voorstelling
van de
Nederlandse film
met KEES BRUSSE,
KITTY KNAPPERT,
JAN TEULINGS en
HENNY ALMA
De opbrengst is geheel ten bate
van het
NATIONAAL RAMPENFONDS
U kunt de gehele dag
plaats bespreken
Verhoogde prijzen
de uitspraak gooide roet in het
eten, met gevolg een achtste
plaats.
Hadden de jonge boeren hun
keus veelal in het zwaardere
genre bepaald, de jonge boerin
nen zochten hun heil meer in de
lichtere kost. Opvallend was
echter dat geen bijzondere pres
taties geboekt werden. Natuurlijk
werd er goed gedeclameerd. Lena
van Zeelst zorgde voor een waar
dige vertolking van het „Zonne
kind", M. Roefs uit Ravenstein
wist het „Ego Flos" van Gezelle
tot een levendige voordracht te
construeren en Tiny Willems uit
Schayk gaf overduidelijk te ken
nen, dat zij Bollenoord in
„Vroeger en nu" begrepen had.
Maar dit waren toch ook de
hoogtepunten zonder meer. Over
het algemeen werd te weinig
aandacht besteed en dit geldt
voor de jonge boeren aan het
gebaar en het gevoel, factoren die
van niet te onderschatten beteke
nis bij declamatie zijn. Een ru
moerige zaal werkt storend voor
hen, die moeten optreden. Dit on
dervonden helaas meerderen tij
dens het declameren, hetgeen
stellig remmend op de prestaties
heeft gewerkt.
Ondanks deze puntjes die nog
bijgeschaafd moeten worden, on
danks ook het te eenzijdige re
pertoire bij de jonge boeren
vier maal „De Achttien doden" en
bij de jonge boerinnen dx'ie maal
het „Zonnekind" mag men te
vreden zijn met hetgeen reeds be
reikt is. „Het peil stijgt sterk",
aldus de heer E. van Eijndhoven,
cultureel Adviseur van do N.C.B.
die samen met. de heren W. Hoff
man uit Berlicum en v. Neerven
uit Helmond, de jury vormde,
„het peil stijgt sterk"welaan
is dit geen reden tot vreugde? Het
geeft de geleidelijke vooruit
gang kort, maar voor een ieder
verstaanbaar aan.
Het Reizend Volkstheater uit
Antwerpen voerde na de decla
matiewedstrijden twee blijspelen
voor de aanwezigen op: „De
stijfkop" en „Leentje uit het He
melrijk", twee stukken die als
model gebruikt werden voor de
jonge NCB'ers om het blijspel als
zodanig meer te leren kennen en
te waarderen.
Het Reizend Volkstheater is
met deze opvoering hierin stellig
geslaagd.
Zowel mej. van Hoenselaar,
Hoofdinspectrice van de NCB
alsmede de heer L. de Bekker,
algemeen voorzitter van de
R.K.J.B. riepen tenslotte de jonge
boerinnen en boeren op, om daad
werkelijke hulp té gaan verlenen
in het noodgebiea. Dat er be
hoefte aaix sterke, frisse krachten
is, vooral nu de opbouw in het
geteisterde gebied moet gaan be
ginnen, behoeft geen betoog.
Hiervoor zijn ook jonge NCB-ers
nodig.
WEER INCIDENT OP
HET EILAND KOJE
TOKIO. 10 FeBr. (Rlr) Hrt
hoofdkwartier van de V.N. deelt
mede, dat gisteren op het eiland
Koje wederom een opstand van
gevangenen moest worden on
derdrukt. Eén gevangene werd
daarbij gedood en 38 gewond, van
wie 13 ernstig.
De V.N.-troepen maakten van
granaten en vuurwapens gebruik.
De gevangenen wilden met op
houden met het zingen van een
communistisch lied en hadden
een hagel van stenen geworpen
naar bewakingsmanschappen.
Deze vonden later in de barakken
hopen stenen, die voor gebruik
gereed lagen.
BONN, 10 Febr. (Rtr.j Ex-
generaal Walter Kuntze, die door
het gerechtshof van Neurenberg
tot levenslange gevangenisstraf
werd veroordeeld, is wegens zijn
slechte gezondheid op erewoord
vrijgelaten, zo is door de Ame
rikaanse Hoge Commissie mede
gedeeld.
Kuntze werd veroordeeld in
verband met de gijzelaarszaak.
Tezamen met een aantal andere
generaais werd hij ervan be
schuldigd de executie te hebben
gelast van gijzelaars tot een aan
tal van vijftig voor iedere Duitser,
die in de Balkan door verzets-
Gistermiddag even over twaalf
zijn zes grote trailers uit Zwe
den met een voorraad goederen
28.000 kilo ter waarde van
anderhalf millioen Zweedse
kronen Arnhem gepasseerd waar
zij een kwartier halt hebben
gehouden op de Steenstraat. Dit
waren giften, afgestaan door 500
afnemers van de „Junex-fabrie-
ken" te Huskvarna en voor wel
ker transport de Junex auto's
en mensen ter beschikking had
gesteld.
De goederen waren voor 90
nieuw en bestonden uit rubber
schoenen, dekens, costuums en
regenjassen.
Het convooi was Zaterdagmid
dag om 1 uur uit Zweden vër-
tx'okken en Maandagavond te
Denekamp aan de Nederlandse
grens gearriveerd. Toen wij de
begeleiders spraken, hadden zij
in die tijd precies zeven uur ge
slapen. Zij vertelden ons, dat
reeds de vorige week twee spe
ciale vliegtuigen met tienduizend
liter melkpoeder en verschillen
de bontsoorten naar Neder
land waren afgezonden.
Deze inzameling was geheel
spontaan en berustte op parti
culier initiatief. De directeur
heer John Hjelme-Lundberg is
een groot vriend van Nederland
en onderhoudt relaties met ons
land, met de heer Oostvogel uit
Nijmegen, die zijn concern voor
Nederland vertegenwoordigt.
Het convooi stond onder leiding
van de heren Gunnar Hedin,
chefx-edacteur van de Junex-
periodiek en van Ir. Tore Lind-
holm, directeur der cliché-fa
brieken.
De wagens droegen tot op
schrift: „Junex för Holland"
en waren getooid met de
Zweedse en Nederlandse vlaggen
FILM-CYCLUS
DONDERDAG 12 FEBR.
2.30, 7 en 9.15
Rijkskeuring 14 jaar
(Van onze verslaggever)
NIJMEGEN, 9 Febr. Als straks de lucht geklaard is boven het
gebied, waar wind en water rampspoed brachten, is het mogelijk
volledig te overzien niet alleen hoe groot de schade is, die in die
historische nacht van 31 Januari op 1 Februari werd aangericht,
maar bovendien wat er ontbroken heeft aan de coördinatie der
hulpverlening. Nog belangrijker is misschien dat uit deze ramp
de les getrokken kan worden, dat bepaalde voorzorgen genomen
zullen móéten worden, waardoor niet alleen de bewoners van het
straks opnieuw droogvallende gebied een bepaalde garantie van
veiligheid bezitten, maar waardoor vóór alles het altijd en immer
dreigende gevaar van de zee en haar kuren, tot een minimum
gereduceerd zal kunnen worden voor wat leven van mens en dier
betreft.
Engeland, Frankrijk, België en
Nederland en de Scandinavi
sche landen in mindere mate
hebben vroeg of laat het geweld
van de zee te duchten. Zij zouden
Spontaner reactie niet denkbaar
(Van onze West-Indische correspondent)
WILLEMSTAD, Februari. Wie ooit mocht hebben getwijfeld
aan het Nederlands zijn en het Nederlands voelen van Curasao,
heeft thans kunnen meemaken, dat een oceaan van duizenden
kilometers geen scheiding is tussen de twee rijksdelen, maar een
binding, zó stevig en zó hecht, dat de berichten over de ramp in
het moederland hier werden gevoeld, alsof zii ter plaatse was
gebeurd.
inkomen afgestaan, hetgeen
neerkomt op het loon van vier
werkdagen. N.V. Pletterij Neder-
land-Curacao heeft een half uur
na het bekend worden van de
ramp een bedrag geschonken van
50.000 Ned. guldens. Zaken- ver
kopen beddegoed ten bate van
het rampenfonds tegen 10 pet.
beneden de kostprijs.
Iedereen wil helpen
De bemanning van een Itali
aans schip, dat in de haven lag,
stond spontaan 250 dollar af.
Amerikaanse toeristen, die de
laatste tijd in overweldigend aan
tal het eiland bezoeken, geven met
royale hand aan de collectanten.
De mariniers onder leiding van
Ovex-ste Nass (een Nijmegenaar),
hebben zich met enthousiasme in
de vreedzame strijd tot leniging
van de nood in Nederland ge
worpen. Een gift van 20 gulden
kwam bij het inzamelingscomité
binnen met aantekening „in af
spraak met de tandarts, die mij
vandaag van mijn kiespijn af
hielp".'Wij kunnen zo doorgaan
Geen reactie had spontaner
kunnen zijn dan het intensief
meeleven van de gehele bevol
king, waaronder impulsief een
hulpactie ontstond als nooit tevo
ren. De eerste berichten bereik
ten ons die Zondag om ongeveer
12 uur 's middags en tegen 5 uur
was de hulpactie reeds in volle
gang met 70.000 Ned. guldens
aan eerste giften. Bijna een week
later was dit bedrag reeds geste
gen tot anderhalf millioen. Dit is
een gemiddelde van 15 gulden
per hoofd. En nog is men niet
klaar, want telkens wanneer een
extra radiobericht meer ramp
zalig nieuws brengt, beginnen de
giften binnen te stromen. De be
richtgeving van het A.N.P. is
perfect en vaak is het ons opge
vallen, dat wij nagenoeg op het
zelfde uur als Nederland van het
laatste nieuws werden voorzien.
Om U een beeld te geven van
de spontaneïteit, vermelden wij
enkele voorbeelden. De ambtena
ren en de personen, werkzaam in
de oliebedrijven, hebben spontaan
één procent van hun bruto-jaar-
Reeds 2 millioen
Onze West-Indische corres
pondent vertelt over het spon
tane medeleven van de men
sen in de Antillen met de
ramp, die Nederland heeft
getroffen. Hij maakt gewag
van een bedrag van anderhalf
millioen gulden, dat de bevol
king reeds bijeen heeft ge
bracht voor hulpverlening.
Sinds zijn brief per vliegtuig
op reis ging, is de inzameling i
echter voortgezet, en thans
hebben de mensen in de West
reeds twee millioen gulden bij
elkaar.
en vertellen van de jongen, van
elf jaai", die met tranen in de
ogen op school kwam en zijn hele
spaarpot aan de onderwijzer gaf,
van de honderden padvinders die
en bloc huxi zaklantaarns afston
den voor Nederland, van ver
enigingen die al hun contributie-
gelden offerdenDit alles is
zeer treffend, maar roerender is
werkelijk het één zijn met Ne
derland, het zich één voelen met
de getroffenen in een ver land,
dat toch ook hun land is en onder
dezelfde vlag leeft en strijdt.
_De geest van eensgezindheid,
die thans spreekt, is duidelijker
dan de taal van tien Ronde Ta
felconferenties. De liefde en aan
hankelijkheid, die zich zo spon
taan uiten, zijn meer waard dan
duizend geschreven statuten.
Een volk, dat zo spontaan mee
leeft met Nederland, kan nooit
denken over secessie en derge
lijke dwaasheden.
in een West-Europese perma
nente rampencommissie dienen
samen te werken teneinde al dat
gene te doen wat de gevolgen
van een watersnood, waar dan
ook in de betrokken landen, tot
een minimum te beperken. Dit
zou in eerste instantie betekenen
dat bij de vertegenwoordigers
der onderscheiden landen in de
commissie volledig bekend zou
zijn waar en welk en hoeveel
hulpmateriaal eventueel beschik
baar is. Het zou verder de moge
lijkheid in zich houden hulpac
ties in andere, dan het getroffen
land te coördineren.
IN HET EIGEN LAND
De vaste rampencommissie
voortzetting van het nu met een
gans andere doelstelling werken
de vhste Rampencomité zou
in het kader van de West-Euro-
pese actie, in het eigen land een
permanente, hoogst belangrijke
taak te verrichten krijgen. Haar
zou van overheidswege volledige
volmacht gegeven moeten wor
den in tijden van rampspoed. Zij
zou deze taak slechts kunnen uit
voeren indien zij een permanent
karakter zou krijgen en niet
langer een passief instituut zou
zijn, dat slechts in actie komt zo
dra een ramp heeft plaats ge
vonden. Zij zou een volledig
werkplan moeten samenstellen,
waarin uiteraard de zaak der
hulpverlening hoofdmotief zou
dienen te zijn. Centraal zal be
kend moeten zijn waar, welk en
hoeveel materiaal voor hulpver
lening aanwezig is. Belangrijker
zou zijn in het kader van de
preventieve hulp, dat de commis
sie zelf op verschillende plaatsen
in het altijd min of meer be
dreigde gebied over dumps be
schikte, waar te allen tijde een
bepaalde hoeveelheid reddings
materiaal aanwezig is. Geregis
treerd zou dienen te worden
waar en hoeveel materialen aan
wezig zijn als zand, klei, zakken,
dekkleden, rijshout, grind, keien
etcetera. Geregistreerd zou ook
dienen te worden wat er in ge
val van nood beschikbaar is aan
veerboten, landingsvaartuigen,
motorboten, helicopters, dragli
nes, scrapers, een en ander met
bedienend personeel en bedrijfs
middelen.
In het kader van deze rampen
commissie zou een veiligheids
dienst in het leven moeten wor
den geroepen met voor het over
grote deel reserve-personeel,
doch met een kleine kern van
vast aangestelde mensen, die een
waarschuwingsdienst zou kun
nen betrekken in de betrokken
gebieden. In dit verband mag ge
wezen worden op het grote nut
dat de amateurzender in Zierik-
zee heeft opgeleverd; het zou
wenselijk zijn maatregelen te
nemen dat noodzenders aanwezig
zijn in alle gebieden, waar de
dreiging van het water bestaat.
Regelmatig contact zou dienen te
bestaan met de militaire- en par
ticuliere luchtvaart teneinde hpt
vei'kennings- en reddingswerk
met de grootste spoed ter hand
te kunnen nemen.
OOK ALS DE ZEEDIJK
ER IS....
Ook als de zeedijk, waarover
wij dezer dagen een en ander
publiceerden, er komen zal, zul
len de thans verwoeste dijken
degelijk herstel behoeven. Het is
immers niet zo dat zonder meer
op de veiligheid van een zeedijk
vertrouwd mag worden. Ir Maris
van de Rijkswaterstaat heeft er
zijn vreugde over uitgesproken
dat de afsluitdijk „het gehouden
heeft". Hetgeen impliceert dat
gevaar ook voor deze dijk aan
wezig geweest Is. Nuttig zal het
ook zijn bepaalde (slaper) dijken
of ringkades extra te versterken
om zgn. vluchtpolders te schep
pen. Daarbij rijst de vraag of het
niet wenselijk zou zii« vlvb*i*r-
pen te creëren: deze zouden
tegelijk als vluchtplaats en als
landings- en droppingsterrein
dienst kunnen doen.
DE ZEEDIJK!
Zal de zeedijk er komen? Dr.
Ir. van Veen, hoofdingenieur van
de Rijkswaterstaat in het eiland
gebied is er voorstander van. Hij
niet alleen. Maarhet ijzer
zal gesmeed moeten worden nu
het heet is. Met bekwame spoed
zal daarom in het parlement een
beginselbesluit genomen dienen
te worden. In dat besluit zal een
bedrag genoemd moeten worden,
nodig voor de met spoed ter
hand te nemen voorbereidende
studie. Is er eenmaal zulk een
beginselbesluit, dan moet het op
dit ogenblik in de wereld moge
lijk zijn (renteloze?) leningen
op lange termijn aan te gaan,
waaruit de bij benadering te
ramen kosten te betalen zijn.
Al het bovenstaande Is van
verder strekkende betekenis dan
het thans getroffen gebied alleen.
Ook voor de polders in de voor
malige Zuiderzee, de polders ln
West Friesland, de Waddeneilan
den en de kusten van Groningen
en Friesland zijn tijdig voorzie
ningen nodig. Het is mogelijk
en bidden wij er God om dat
de ramp, die ons volk trof, zich
in eeuwen niet herhalen zal.
Maar zekerheid heeft geen mens.
En waakzaamheid is daarom
vanaf dit ogenblik geboden.
