Jouster klokmaker beoefent
nog 't handwerk der Aleva's
De Mantgumers bigounen om
it jier 1000 hinne to dykjen
Arbeiders in gelijk gesteld
De stroom
vloeit door
WOENSDAG II FEBRUARI 1953
LEEUWARDER COURANT
5
Tossen Flie-en Lauivers
Met zelfgemaakte boortjes, een eeuwenoude
draaibank en eindeloos geduld
Aan het einde van een nauwe steeg, vlak achter het politiebureau, staat de
werkplaats van klokmaker A. Halma, die samen met zijn zoon het oude
handwerk, dat Joure tot ver over de grenzen een uitstekende naam bezorgde,
in zijn zuiverste vorm probeert te handhaven. Het is historische grond waarop
dit tweetal werkt. Nog geen halve eeuw geleden deed de laatste telg uit het
beroemde klokmakersgeslacht Aleva het bedrijf over aan zijn medewerkers
Halma en De Jong, waarvan de eerste, met dezelfde primitieve gereedschappen
en hulpmiddelen, de reeds in 1727 gevestigde werkmethoden nog altijd toepast.
ipgw
De tijd dat tientallen arbeiders de
exportorders voor Tunis, Algiers, Indië
en Turkije verzorgden, is lang voorbij.
Toch tikken nog ontelbare Friese
stoeltjesklokken in huiskamers, gangen
en hallen. Het is een dure liefhebberij,
maar een goed vervaardigde of ge
restaureerde klok gaat enkele mensen
levens mee. Wanneer de kosten over
zo'n periode worden uitgestreken,
blijken ze nog vrij redelijk te zün.
Helaas degenereert het handwerk
zelf langzaam maar zeker. De prijs van
een nieuw, volgens de aloude werk
wijze vervaardigd uurwerk kan het
niet bolwerken tegen die van het
hedendaagse massaproduct, terwijl het
aantal te repareren klokken geleidelijk
aan kleiner wordt. Zakelijk bekeken
is het dus logisch, dat de meeste klok
makers hun heil gaan zoeken in gehele
of gedeeltelijke mechanisatie.
Juist daarom is het dubbel prettig,
dat in dat stille Jouster werkplaatsje
twee mensen rustig hun gang gaan met
eigengemaakte boortjes, een eeuwen
oude draaibank en eindeloos geduld.
De prachtige resultaten bewijzen, dat
ondanks de gebrekkige middelen, een
gedegen vakkennis de ingewikkeldste
machine kan evenarep en zelfs over
treffen. Alleen, het vraagt meer tijd....
Klokkencentrum
Aangenomen kan worden, dat het
klokkencentrum Joure is ontstaan uit
de huisindustrie. Men legde zich
vooral toe op het maken van stoeltjes-
en staartstukklokken. Waarschijnlijk
is de Friese stoeltjesklok een verbaste
ring van de mooie modellen die om
streeks de zeventiende eeuw in de
Zaanstreek werden vervaardigd. De
wijzerplaten en de glad metalen hoek-
ornamenten zijn op fluweel gehecht en
worden geflankeerd door getorste of
rechte, met ebben- of palisanderhout
belegde kolommetjes. De bellen van
hot slagwerk zitten stofvrij onder een
afdakje, waaroverheen een „klokken-
kleedje" kan hangen. Naast de wijzer
plaat bevinden zich loden ornamenten,
die evenals wijzerplaat en houtwerk,
kleurig zijn beschilderd.
In de bloeitijd van de Jouster klok-
De stokoude draaibank wordt nog iedere
dag gebruikt.
kenindustrie (midden negentiende
eeuw), was de stoeltjesklok reeds op
zijn retour en maakte plaats voor de
minder sierlijke staartstukklok. Geluk
kig mocht ze enige tijd later haar
„come back" beleven. Ze kwam weer
als antiquiteit in de mode. Vooral
Zeeland was in die tijden een goede
afnemer. Begin vorige eeuw kwam er
echter een eind aan deze „export".
Wel werden in de daarop volgende
halve eeuw af en toe nog klokken ge
maakt en verzonden, maar deze misten
het slagwerk.
Bergafwaarts
Omstreeks 1860 beleefde de staart
stukklok zijn grote tijd. Niet minder
dan vierduizend uurwerken van dit
model werden in 1857 afgeleverd, ter
wijl ruim vijfenzestig mensen er hun
brood mee verdienden. Dat bleef zo
tot 1880. toen de moordende concur
rentie begon van de goedkope import-
klokken uit het Schwartzwald. Nadien
ging het steeds sneller bergafwaarts.
Momenteel zijn in Joure nog slechts
twee klokkenmakerijen in bedrijf,
waarvan één geheel op de oude leest
is geschoeid. Soms wordt, op bestelling,
wel eens een nieuwe klok gemaakt,
maar het leeuwenaandeel van de werk
zaamheden neemt de reparatie in be
slag. ..En dat zal er nog wel een poosje
blijven", meent de heer Halma.
De turf in de Deelen
Provincie vraagt gemeenten
turf te stoken in scholen enz.
Om te komen tot verlichting van de
moeilijkheden, waarmee de veenderij in de
Deelen heeft te kampen en om tc voor
komen, dat door het onverkoopbaar blijven
van de turf het bedrijf moet worden inge
krompen en de werkloosheid in die streek
zal toenemen, heeft het provinciaal bestuur
de gemeentebesturen verzocht te over
wegen of het niet mogelijk is, het gebruik
van turf uit de Deelen bijvoorbeeld in
scholen en andere gemeentelijke gebou
wen te bevorderen. Zoals bekend, heeft
het provinciaal bestuur zelf al besloten,
het ir Wouda-gemaal bU Lemmer te stoken
met turf.
Een afdoende oplossing voor de pro
blemen in de veenderij is volgens Gedepu
teerden alleen te verkrijgen met mede
werking van het rijk. doch dit rleg
kost tijd Om te bevorderen, dat dé"'turf
vóór de aanvang van het veen-seizoen
verwerkt is. heeft het provinciaal bestuur
de medewerking van de gemeenten in
geroepen. Het gemeentebestuur van Hee
renveen fungeert als centraal-bureau.
Meisje van vier jaar na
aanrijding overleden
Het vierjarig dochtertje van de heer
F. Jorna te Achlum is Zaterdag aange
reden door een auto uit Franeker, toen
ze spelend achter een vrachtauto van
daan kwam.
Het meisje is zwaar gewond naar een
ziekenhuis in Harlingen overgebracht,
waar het in de loop van Zondag is over
leden.
Begin van brand in woning
te Makkum
Dinsdagmorgen omstreeks tien uur werd
de brandweer te Makkum gealarmeerd
voor een brand, die was uitgebroken in
de woning van de heer H. H. Kuipers aan
de Brouwersteeg. Toen de brandweer met
een schuimblusapparaat verse lm, be
hoefde zij echter niet meer in w grijpen,
daar een buurman, de heer F. Kuipers, het
vuur reeds had gedoofd door twee bran
dende stromatrassen uit het huis te sle
pen. De brand was tijdens een korte af
wezigheid van de vrouw des huizes ont
staan in twee matrassen, welke bij de
kachel waren geplaatst om te drogen. Ver
zekering dekt de schade.
Autobotsing bij Bozum
Tengevolge van de gladheid van de weg
kwam de auto van de heer N. uit Itens bij
Bozum zodanig met een auto van de ver
keerspolitie in botsing, dat beide wagens
werden beschadigd. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor.
Harlingen heeft behoefte aan
lagere zeevaartschool
De eerste van de reeks propa-
ganda-avonden ter bevordering van
het leerlingenstelsel in Friesland, is
in Harlingen gehouden. Aanwerig
waren o.m. het college van B. en W., een
deputatie van H.S.N. en afgevaardigden
van vakorganisaties.
Na 'n inleiding door ir. J. D. Fokma ont
spon zich een levendige discussie, tijdens
welke burgemeester B. Nauta wees op de
noodzakelijkheid van het stichten van een
lagere zeevaartschool in Harlingen.
Onderbrandmeester verlaat
de dienst
Wegens het overschrijden van de leef
tijdsgrens verlaat de heer H. Tasma, onder-
brandmeester bij de Drachtster brandweer,
met ingang van 1 Juli a.s. de dienst na
meer dan dertig jaar bij de brandweer
werkzaam geweest te zijn.
Vos nu in omgeving van
Harlingen
De vos die men onlangs in de buurt
van Arum heeft waargenomen, schijnt
zich te hebben verplaatst naar de om
geving van Harlingen. Het dier gaat
hier op roof uit en haalt 's nachts bij
de boeren kippen uit de hokken. Een
jager uit Arum zal trachten de vos op te
sporen.
Oepke Santeraa brocht tiijs oer it aide Mantgum
De Mantgumers en Skillaerders hiene fanwegen it waer en de diken gjin min
dere joun ütsykje kind om de hear O. Santema fan Huzum foar harren
sprekke to litten oer de skiednis fan Mantgum en omkriten. Lykwols, de aide
Mantgumers wiene fan it séwetter net bang sa fordütste de sprekker syn
harkers en dy fan nou bleauwen om it waer ek net thüs, dat de seale fan
Jellema wie alhiel fol, doe't foarsitter De Groot de gearkomste iepene en yn it
bysünder boargemaster Boelens en de gemeentesiktaris, de hear Tjaberings,
wolkom hjitte.
De boargemaster krige earst efkes it. him yn de jierren nei '80 foar hünderi
wurd om hwat to fortellen oer it boek goune oan in boer oanbea.-* D.v bea
oer Baerderadiel, dêr't de Fryske Aka- tweintich goune minder en dêrom bleau
derr oer gear is en dêr't dizze joun ek
me sarhong, en doe kaem de hear
Santema nei foaren om oan 'e han fan
trije moaüe kaerten óf to setten nei de
terpetiid, doe't hjir in kwelderlanskïp
lei mei terpen en slinken. Dy terpen
fan Mantgum (30 pounsmiet great).
Skillaerd, Tsjeintgum, Hokswier en op
oare plakken is net folie mear fan
oer. Óp Tsjeintgum sit noch in klampe
en de tsjerkhóven lizze der ek noch op.
Grif moat der by it óf graven in protte
aid guod lit 'e groun kommen wêze. mar
it is allegearre forsille. Nammersto bli-
der wie sprekker, dat er by in boer op
Tsjeintgum in pear stikken diggelguod
foun. dêr't it aldste fan üt it earste tiid-
rek fan de terpetiid datearret. sa'n foech
2000 jier forlyn. Doe wie dizze oarde dus
al biwenne: dér kamen seis stiennen oan
it ljocht, dy't tsjïnnen as sinkstiennen
fan fisknetten en as ünderdiel fan in
weeftastel.
Slinken
Mantgum hie oan alle kanten slinken,
dy't yn forbining stiene mei de Middelse
en nei it Noardwesten üt yn de Dron-
riper puollen ütkamen. Lang hat it Skil-
laerder leech in greate reidpoel west en
aide lju mei it noch skoan heuge. dat
"nterdei oer iis troch de Wammer-
der ride koene. Ek de fordwoune
terp' j.an Szentinge en dy fan Jet leine
oan sa'n slinke.
Om it jier 1000 hinne bigoune hja to
dykjen: de Hege dyk wie as Middel-
sédyk ien fan de aldste diken yn Baer
deradiel. Lykwols. de sé pleage de Mant
gumers neffens Ocka Scharlensis er
Winsemius yn 1203 noch sa bot, dat hja
de likebruorren fan it kleaster Hartwert
der op ynröpen om de diken to bisterk-
jen. Sa krige Blomkamp it rjocht om de
pastoar fan Mantgum oan to wizen. Lyk
wols, sprekker stie dit forhael net alhiel,
hwant fan kleasterlSn koe er yn dizze
hoeke neat fine.
It doarpsgebiet bistiet üt sa'n 1310
pounsmiet bïlêstber lan en dêrfan leit
rüchwei in trêddepart op it Nijlan. Mant
gum hjitte by aids Mantingeheem en wie
dus neamd nei de mansnamme Mante.
By Skillaerd (alder- Skillawerd) soe
men oan it skil (de skulpen) tinke kinne,
wylst it aide sté Hokswier (dêr't de
„fan" Swierstra fan komt) yn 'e hokse
(hoeke. bocht) fan wei of feart lei.
In toer foar hündert goune
Hwat de beide tsjerkedoarpen oanbi-
langet, Mantgum en Skillaerd hiene alle
beide in tsjerke, wijd oan Beatus Maria
Virginis en pas na 1580 binne beide
tsjerklike gemeenten foriene. Lykwols
hat de dümny fan Mantmim noch lang
yn Skillaerd wenne. Skillaerd is yn de
foarige ieu syn tsjerke kwytrekke en dat
syn moaïje aide toer der noch stiet, is
pür tafal. hwant de tsjerkfaden hiene
Het conflict rond Rijksweg 43
Schiermonnikoog dag zonder
post: te laag water
De boot naar Schiermonnikoog heeft
gisteren niet gevaren en het eiland bleef
daardoor zonder post. De oostelijke wind
veroorzaakte een zeer lage waterstand en
de vijksveerdienst heeft op dit moment
voor de dienst op Schiermonnikoog alleen
de beschikking over de „Brakzand". aan
gezien twee barkassen hulp verlenen in de
noodgebieden. Vandaag zal men bij eb
proberen, met de .Brakzand'' het Hoge
Rif aan de zuidwestpunt van het eiland te
bereiken en de passagiers en post vandaar
per auto naar het dorp te vervoeren.
De „Friesland" komt terug
De „Friesland", het grote vlotgaande
schip van de rijksveerdienst, dat "s zomers
dienst doet tussen Holwerd en Ameland
en dat vorige week naar het rampgebied
vertrok omdat het daar door zijn geringe
diepgang waarschijnlijk goede diensten
zou kunnen bewijzen, keert vandaag naar
het noorden terug. De „Friesland", die
naar Den Bommel was gedirigeerd, is
daarna in Dordrecht gestationneerd en
heeft daar Roode Kruisdienstën verricht.
De beide barkassen van de rijksveer
dienst, de ..Borndiep"' en de „Ameland",
worden nog steeds gebruikt voor diensten
in het rampgebied. Zoals onze speciale
verslaggever al meldde, hebben zij daar
goed werk kunnen doen; Ouwerkerk op
Duiveland bijvoorbeeld werd geëvacueerd
door de „Borndiep".
Tweede groep Grouwsters bracht
verslag uit
Op het gemeentehuis te Grouw is gis
teravond een bijeenkomst belegd, waarin
de tweede groep Grouwsters, zeventien
man sterk, die verleden week naar het
rampgebied is vertrokken en Maandag i 1
is teruggekeerd, verslag heeft uitgebracht
van haar bevindingen. De mannen ver
telden. hoe zij in hun boten met de politie
honderden boerderijen bezocht hadden
bij Dinteloord.
In de Dinsdag gehouden zitting van
het kantongerecht te Heerenveen, waar
voor van de zijde der arbeiders grote
belangstelling bestond, heeft de kanton
rechter, mr. Wolthers, uitspraak gedaan
in het conflict ontstaan tussen 37 arbei
ders, werkzaam bij de aanleg van een
gedeelte van rijksweg 43 te Heerenveen,
en de C.V. „Utiliteitsbouw Bloemen-
daal" M. C. Bolsenbroek en Co.
Zoals bekend werden deze arbeiders
op 22 October 1952 op staande voet ont
slagen. waarbij de C.V. Bolsenbroek zich
beriep op het feit, dat de arbeiders, als
gevolg van een loongeschil, een z.g.
„langzaam-aan-actie" voerden, waar
door het werk op het tijdschema ten
achter was.
Een en twintig van deze arbeiders,
georganiseerd in het NVV, die evenals
de zestien anderen het ontslag als on
wettig beschouwden, deden de C.V.
Bolsenbroek een proces aan en eisten
doorbetaling van het loon.
Aan deze zaak, die nogal enige deining
heeft veroorzaakt, werden tal van zeer
langdurige zittingen gewijd, waarin
beide partijen volop gelegenheid kregen
hun standpunt uiteen te zetten, terwijl
in de laatste zitting de resp. verdedigers
een uitvoerig pleidooi hielden.
I De kantonrechter, uitspraak doende,
stelde de arbeiders in het gelijk en wees
i hun vorderingen toe, zodat de C.V. Bol
senbroek deze arbeiders nog hun loon
zal moeten uitbetalen vanaf 22 October
tot en met 31 December. Het Gewestelijk
Arbeidsbureau heeft de ontslagen met
ingang van 1 Januari 1953 n.l. goedge
keurd en de verdediger van de arbei
ders. mr. van Sloot, had in de laatste
zitting de vordering reeds tot 1 Januari
1953 teruggebracht. Tevens werd de C.V.
Bolsenbroek veroordeeld tot betaling
j van alle proceskosten.
I In zijn uitspraak deed de kanton-
1 rechter uitkomen, dat de „langzaam-
i aan-actie" van de arbeiders tegenover de
aannemer gelet op de feitelijke om
standigheden van het geval ongeoor
loofd moet worden geacht. Hierin had
zonder meer de aannemer aanleiding
kunnen vinden de arbeiders op staande
i voet te ontslaan.
Waar echter de arbeiders op de be-
i wuste dag, waarop zij onverwijld wer
den ontslagen, en vóórdat dit ontslag
werd gegeven, redelijkerwijze het ver
moeden hadden kunnen vestigen gelet
op het die morgen vertoonde verhoogde
arbeidstempo dat. zij bij hunne tot
dien morgen aangenomen houding niet
I wilden volharden, wordt goeirdeeld
dat onder die omstandigheid het ontslag
op staande voet niet was te verenigen
met de redelijkheid en dat dit ontslag
alstoen de dienstbetrekking rechtens
niet kon doen eindigen, weshalve deze
voortduurde en de arbeiders hun recht
op uitbetaling van loon bleven behou
den.
Bestuur Cultuer: f ;d
zal Mantgum bezoeken
Op 19 Februari a.s. zal op een bijeen
komst van afgevaardigden van alle ver
enigingen, werkzaam op oultureel ter
rein in de gemeente Baarderadeel ten
gemeentehuize te Mantgum door de bur
gemeester van Baarderadeel de bijdrage
over 1952 uit het begin 1952 ingesteld
Cultureel Fonds bekend worden ge
maakt. Het voltallig bestuur van de
Fryske Cultuerried zal deze bijeen
komst bijwonen. Dr. G. H. W. van der
Wielen, voorzitter van de Cultuerried,
zal enige facetten van het culturele
leven in Friesland bespreken. Andere
bestuursleden zullen, zonodig, nadere
toelichting geven op de beoefening van
muziek, toneel, geakunde enz.
De mogelijkheid der verschillende
krachten, werkzaam on cultureel gebied
in Baarderadeel te coördineren zal ten
slotte onder ogen worden gezien.
Cbr. Oratoriumvereniging te
Heerenveen hield receph'e
De Chr. Oratoriumvereniginfe I te
Heerenveen heeft gistermiddag in de
Sociëteitszaal van het Posthuis, dezelfde
zaal waarin 25 jaar geleden de vereni
ging werd opgericht, een receptie ge
houden ter gelegenheid van haar 25-jarig
bestaan. Ondanks de slechte weersom
standigheden was er een flinke belang
stelling. De voorzitter, de heer J.
Duursma, bracht in z'n rede dank aan
de heer Broekstra. voor de wijze waarop
deze in de eerste jaren van de vereni
ging de dirigeerstaf heeft gevoerd. Na
hem voerden verscheidene sprekers
het woord als vertegenwoordigers van
andere koren en instellingen in Heeren-
veen. Onder anderen sprak de oud
directeur, de heer Broekstra. De spre
kers lieten het natuurlijk niet alleen bii
woorden, maar lieten die vergezeld gaan
van geschenken voor de jubilerende
vereniging.
er stean! Mantgum hie in stompe toer
en dy sil wol better by de tsjerke past
hawwe as de spits fan nou. miende
sprekker.
Aide stéen binne der genöch. Hokswier
hat it wenplak west fan forneamdë man
nen lykas Hector van Hoxwier (in
rjochtslearde fan namme) en Seerp van
Galama, in strider foar de frijdom tsjin
de Spaenske twingerij. De Frijbuorren
in rige huizen om in iepen plak lan by
de tsjerke koe wolris krekt as it Frij-
höf to Ferwert in sté west hawwe. dêr't
in misdïediger it asylrjocht lilde litle
koe. It Fearhüs (nou in winkel) lei it
fearskip op Ljouwert en Snits oan. Ek
nammen lykas de Kamp. de Bosk en it
Waeigat moatte biwarre wurde.
24 stimmende pleatsen
Men seit wolris, dat de Friezen sa
honkfêst binne, mar de aide Mantgumers
hiene grif gjin sittend gat, oars hie it net
müglïk west, dat der fan de femylje-
nammen üt 1811'12 mar sa'n bytsje
mear yn üs dagen bikend binne.
Algera's. Bosma's en Swierstra's wenje
nou noch to Mantgum, mar fannen lykas
Boerma, Hettema, Hogedijk, Jorna, Kam-
stra, Piersma, Rollema, Takema en Vis
ser hat men gjin weet mear fan. It is
hjir ek al krekt as op de measte doar-
pen: net mear as seis. sawn prosint fan
it folk is üt de neiteam fan de biwenners
anno 1812.
Bysünder neamde sprekker it. dat yn
de 17de, de 18de en seis noch yn it bigjixi
fan de 19de ieu der yn beide doarpen
sa'n great tal roomsken wenne. Dat is
sunt hurd foroare: nou is men oer 't al-
gemien frijsinnich.
Ta bislüt bisocht de hear Santema nei
to gean hwer't de 24 stimmende pleatsen
lein hawwe, dy't sa't it liket mei de
sinne om har stim ütbrochten. Nümer
ien wie Hokswier.
Fansels kamen der op dizze lêzing
gans fragen en it wie dan ek al hynste-
mïddei. doe't de hear Tsj. Jeh. de Jong
de kommisje. dy't dizze gearkomste op
tou set hie, bitanke foar de tige moaije
joun.
De swannen fan Hokswier biwarje R
oantinken van in stik óld-Mantgumer
gloarje.
Twee sportterreinen
in Dantumadeel
Broekpollen worden verkaveld
en in roulering gebruikt
De raad van Dantumadeel besloot gister
avond tot aanleg van twee gemeentelijke
sportterreinen; één te Zwaagwesteinde en
één te Murmerwoude. Tc Murmerwoude
zal de Noordelijke helft van de Hale-reed
worden verhard en aan weerszijden van
een wandelpad worden voorzien. Dit be
tekent een verbetering voor de lichame
lijke ontwikkeling in de gemeente en een
belangrijke werkverruiming.
De Broekpollen onder Akkerwoude zul
len verkaveld worden en daarna in rou
tering bij de huurders in gebruik worden
gegeven Dit is een unicum in Fries
land. De maatregel kan met het oog
op de verscherping van de maatregel ter
zake van de aardappelcultuur grote
perspectieven inhouden. Een voorstel van
B. en W om over te gaan tot aanstelling
van een gemeentelijke geneesheer in amb
telijk verband werd aangehouden tol een
■olgende vergadering.
Vos was veertig man met
vijftien geweren te slim af
In de omgeving van Boy! en Oldeberkoop
moest een vos zitten, dat leed geen twijfel
meer; men had bij verscheidene kippen
hokken sporen van Reintje gevonden. Het
jagersbloed werd wakker in de Boylster
mannen en ze trokken er op uit om de vos
op te sporen: vele mannen met geweren
en vele drijvers. Zij speurden en speurden,
maar Reintje bleef onvindbaar. Eindelijk
kwam de jachtstoet aan de Linde. Daar
vond een ontmoeting plaats met een groep
jagers uit Oldeberkoop. Zo stonden ze dan
bij elkaar: veertig man met vijftien ge
weren en zonder vos.Later bleek, dat
Reintje met een grote boog om z'n bela
gers was heengelopen en z'n naam weer
eens eer had aangedaan.
Gymnastiekverenigingen in
Surhuisterveen gaan fusie aan
Op een te Surhuisterveen gehouden
vergadering van de gymnastiekvereni
gingen W.I.K. en Sparta is met alge
mene stemmen besloten om tot een fusie
over te gaan. Drie van de aftredende
bestuursleden, n.l. H .de Boer. G. Kloos
terman en S. K. Hulshoff werden tot
erelid van de nieuwe vereniging, die de
naam „WIK-Sparta" zal dragen, be
noemd. In het nieuwe bestuur zijn ge
kozen: Jan de Boer. KI, Helfrich. mei.
W. Poppinga, mevr. J, Rinsma, mej. H.
Batema. K. Lok en Jac. de Boer.
„De laatste eer" te Wommels
vierde 50-jarig bestaan
Sober is het 50-jarig bestaan herdacht
van ..De Laatste Eer" te Wommels. Oud
voorzitter D. Miedema voerde 't woord:
verder is de filmstrook „Hennaerdera-
diel troch de ieuwen hinne" véMoond.
A i zijn dan de meeste collectes achter
de rug dat wil zeggen: de eerste
ronde, want er zal nog wel eens een be
roep op de mensen moeten worden ge
daan! de stroom van giften voor het
rampehfonds gaat nog steeds door. Gis
teren kwam er van particulieren bij de
penningmeester van het Provinciaal
ïtampencomité nog de lieve som van
4650 binnen. Hier ziet men, wat er ver
der in de provincie werd gedaan om de
nood der getroffenen te lenigen.
Sneek at oliebollen, gebakken door de
leerlingen van de huishoudschool: de
Snekers aten véél oliebollen en betaal
den ze royaal: 1170. In de Waterpoort-
stad is nu 78.000 bijeen. A Slappeterp
bracht gelukkig honderdmaal zoveel bij
een als het drukfoutenduiveltje ons in
een vorige opgave liet vertellen: geen
ƒ11.50, maar ƒ1150. 4» De opbrengst in
Dronri.jp aan geld was ƒ26.479.25,
waarbij nog vee komt ten bedrage van
1300. Rekent men dit bedrag er bij,
dan komt men op 27.749.50 of wel
ƒ47.50 per gezin.
In Surhuisterveen zullen vanavond bii
Van der Scheer drie voorstellingen wor
den gegeven van de watersnoodfilm: op
brengst voor 't rampenfonds. De op
brengst van de collecte in de kerken van
Wi' rsum was ruim 1750; de Geref.
ongeveer 728.87. de Rooms katho
lieke 555. de Evangelische ƒ260. de
Ned. Hervormde 153.11 en de Doops
gezinde ƒ81.51. A „Voorwaarts" van
Oudehorne voerde in Lippenhuizen
Hemrik „Afke" op: een verloting bracht
50 op voor 't rampenfonds. Het per
soneel van Douwe Egberts te Joure
offerde ruim 2000.
Wijns en Bartlehiem, waar men
daags na de ramp al kleren en goederen
en ƒ281 inzamelde, brachten nog eens
een groot bedrag bijeen. Het eindresul
taat is: 1557 (66 gezinnen!), ongeveer
duizend kilo hooi. een pink. een stam
boek-stierkalf, een schaap en een com
pleet z.g.a.n. veriüeegstersuitzet. A De
collecte in de drie kerken van Schier
monnikoog was 850. A In Heeg: Geref.
kerk ƒ512. R K. kerk f480, Ned. Hen',
kerk 386. In Marssum: Ned. Hen',
kerk f 300. Lemmer: Ned. Hen', kerk
850. A Zwaagwesteinde: Ned. Hen',
kerk ƒ860, Geref. kerk (voor de Geref.
diaconieën in 't overstroomde gebied)
ƒ360, Doopsgezinde kerk (80 kerkgan
gers) 308,65. A Ouderavond Mulo
Gorredijk collecte f 50. uit de kas is er
een gelijk bedrag aan toegevoegd. A
De Dierenbescherming Heerenveen
vWBjcht de niet afgehaalde prijzen van
dé verloting bij opbod: ƒ120. Het be
stuur deed er nog ruim ƒ300 bij. Het
geld zal worden besteed voor de in nood
verkerende dieren uit het rampgebied
De oobrengst in Baarderadeel steeg tot
ƒ29.203 91. Uit Oosterlittens kwam
namelijk nog ƒ1211. de ijswegencentrale
gaf ƒ1000 en van 't spaarbankboekje
„Hulpverlening Rotterdam", dat ten ge
meentehuize berust, werd 100 afgeno
men.
Achtkarspelen
De laatste stand in Achtkarspelen is:
ƒ64.793,02. Gespecificeerd over de dor
pen: Buitenpost 11.753.95, Twijzel
3100, Twijzelerheide f 2377.50. Kooten
3500. Drogeham 9450, Harkema-
Ooeinde f1300. Surhuistveen ƒ13.005.62,
Augustinusga ƒ4622.60. Surhuizum
f7124.35. Gerkesklooster ƒ6109. Boe-
lenslaan 2450.
Raad Tietjerksteradeel
Verbetering van wegen
en scholen
Aan het begin van de vergadering
hield de voorzitter een toespraak naar
aanleiding van de ramp die ons land
heeft getroffen. Op voorstel van wet
houder Herder besloot de raad om het
presentiegeld voor deze vergadering ter
beschikking te stellen van het Nationaal
Rampenfonds. De voorzitter sprak
voorts nog een kort woord in verband
met het overlijden van oud-burgemees
ter Steenhuisen op 12 Januari j.l., dat
door de raad staande werd aangehoord.
Nieuwe o. L school te Wijns
Ter verbetering van de huisvest ing van
de o.l. school te Wijns werd op 24 Maart
1952 besloten tot een gemeenschappe
lijke regeling met Leeuward era deel voor
de gezamenlijke exploitatie van een
o. 1. school in het gebouw, staande op
Tiehelwerk (gem. Leeuwarderadeel).
Dit moest worden gezien als noodoplos
sing; bij de toenmalige investerings
moeilijkheden werd nieuwbouw niet
verantwoord geacht. Achteraf blijkt
evenwel, dat het standpunt van de
hoofdinspectie van het lager onderwijs,
dat gemeenschappelijke exploitatie van
een school niet meebrengt opheffing van
die te Wijns, niet juist is geweest. Om
dat goedkeuring van een besluit tot op
heffing vrijwel uitgesloten is en huis
vesting in het oude gebouw niet langer
kan worden bestendigd, achtten B. en W.
de stichting van een nieuw gebouw te
Wijns de enig juiste weg om tot verbete
ring van de huidige toestand te ge
raken en stelden derhalve voor om tot
nieuwbouw over te gaan.
Na een breedvoerige discussie, waar
aan de voorzitter en verschillende leden
deelnamen, werd op voorstel van de
C H.-fractie besloten om de zaak een
maand aan te houden.
De bijzondere school te Tietjerk zal
opgeknapt worden. Ook de bijzondere
school te Oostermeer zal onder handen
worden genomen.
Werkverruimingsobjecten
In het kader van de werkverruimings-
politiek besloot de raad tot verbetering
van het gedeei'e van de Zomerweg, dat
loopt van Huisterheidtfc tot de Rijks
straatweg bij Zwartkruis. Deze weg ver
toont vele gebreken, doordat in de loop
der jaren de oorspronkelijke grintweg
bii stukjes en beetjes is verbreed. De
totale kosten van het verbeteringsplan
worden geraamd op rond f 200.000. Het
feit. dat. het lan is vastgesteld in over
leg met de provinciale waterstaat en de
werkverruiniingscommissie wettigen de
verwachting, d~t in de arbeidslonen een
rijksbijdrage mag worden verwacht van
honderd procent en dat in de resterende
kosten eveneens een bijdrage mag wor
den tegemoet gezien, waarbij rekening
zal worden gehouden met de financiële
positie van de gemeente. De heren
Kuypers en G. P. van der Veen wezen
in dit verband nog op de urgentie van
verbetering van de weg door Trynwal-
den.
Eveneens in het belang van de werk
verruiming werd besloten tot aanleg
van de aardebaan voor een nieuwe weg.
die'zal lopen van Eernewoude in Ooste
lijke richting tot de brug over de Kerk-
wegvaart in de weg van Oudega naar
de Hooiweg. Mede in aanmerking ge
nomen de gunstige subsidie die van het
Rijk wordt ontvangen, werd tot uitvoe
ring van dit object besloten, omdat
vooral het gedeelte Prikweg-kom Eerne
woude van de weg die thans naar Eerne
woude loopt zeer veel onderhoud vraagt
en praktisch niet voor verbetering „vat
baar" is, doordat de ondergrond bestaat
uit veen. De kosten worden begroot op
ruim 152.000 en de bijkomende kosten
op 69.000.
De gemeente zal de boerderij .in de
Zwartebroekpolder bij Molenend ver
kopen voor een bedrag van ƒ22.000. De
raad besloot voorts tot grondruil met de
erven van wijlen notaris Terpstra te
Giekerk teneinde de beschikking te
krijgen over industrieterrein. Het be
treft hier een perceel grond, dat ligt ten
Oosten van de voormalige trambaan bij
de kom van B er gum. gróót 1.14.70 ha.
Hiervoor wordt in ruil afgestaan een
nerceel grond, dat ligt ten Oorten van de
dorpsvaart in Bergum. terwijl de ge
meente wegens opnervlakte- en prijs
verschil f 5597.20 bijbetaalt.
Ir. Woudagemaal werkt
Tengevolge van de zware sneeuwval is
het Ir. Woudagemaal bij Lemmer Dins
dagochtend in werking gesteld.
In Oosterend (Henn-1 slipte een tank
auto uit Holland tegen het riehtingbord
op de driesprong Het bord knapte af en
sloeg een groot gat in de cabine van de
auto. Het had een haartje gescheeld of de
chauffeur was getroffen.
Op dc jaarvergadering van de afdeling
Drachten van de N V. heeft Freark Dam
een lezing gehouden over leven en werk
van de auteur Sjoerd Leiker, die in
Drachten geboren is. De inleider besloot
met voorlezen van een fragment uit de
door hem in het Fries vertaalde roman
„Trije Tsjügen".
Dc tafeltennisclub „Wêz Handïch" te
Echten heeft gesnoeid tegen „Ons Genoe
gen" van Langelïlle. De uitslagen luiden:
Eehtsn ILangelïlle I 73; Echten II
l.angelille H 55.
