FRIESE
KOERIER
Veel waardering voor regering
Nog geen beslissing omtrent
de blokkade van de
Chinese kuststrook
Bomaanslag op
Sowjet legatie
Geen ingrijpende voorstellen door Kamer ingediend
Ons dagelijks weerbericht
Nazi-organisatie in Duitsland
moet worden ontbonden
Amerika beschikt
Uitgeefster:
Stichting „Je Mainti en dr ai-Friesland".
Directeur: L. R. Stallinga.
Hoofdredactie: F. Schurer.
'Jl
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Onafhankelijk dagblad voor Friesland en aangrenzende gebieden
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1953 9e JAARGANG Nr 35
Bureau: Heerenveen, Heideburen 11
Telefoon: Adm. 2696 - Redactie 2231 <K 5130)
Bijk. Gorredijk, Hoofdstraat 290, telef. 319 (K_ 5133)
Abonnementsprijs f 5,45 per kwartaal, f 1,85 per
maand of 42 cent per week. Giro 272334.
Zes personen gearresteerd
In verband met een bomaanslag,
die men Maandag op de Sowjet lega
tie te Tel Aviv pleegde, arresteerde de
politie gisteren zes personen. Zij zou
den behoren tot een anti-communis
tische bond.
De Israëlische regering heeft haar
afkeuring over de aanslag uitgespro
ken. Ook de Israëlische bladen laten
zich in deze zin uit.
De vrouw van de Sowjet gezant liep
bij de ontploffing verwondingen op.
Egypte heeft thans
Raad van Revolutie
In Egypte is een Raad van dc Revo
lutie ingesteld. Generaal Naguib deelde
Dinsdag mee, dat deze raad o.m. het
recht zal krygen ministers te benoemen
en te ontslaan.
In een grondwettelijke proclamatie
worden de volgende algemene princi
pes uiteengezet:
De natie is de bron van alle macht.
Alle Egyptenaren zijn voor de wet ge
lijk. Persoonlijke vrijheid en vrijheid
van meningsuiting worden binnen de
grenzen van de wet gewaarborgd. Het
bezit en de beslotenheid van de wo
ningen zijn voor de wet heilig en de
vrijheid van Godsdienst is onbeperkt
voor zover zij geen inbreuk maakt op
de openbare orde en de goede zeden.
(Van onze parlernentaire medewerker)
Sómmige Kamerleden waren van oordeel geweest, dat de regerings
verklaring over de grote watersnood nog wel wat sober was geweest
op het punt van de te nemen maatregelen tot verzachting van die
nood. De verwachting was dan ook, dat er bij het debat in de Kamer
gisteren op zou worden aangedrongen, dat de regering zich uitvoeri
ger met dit punt zou bezighouden. Overigens heeft de Kamer niet
zo'n best figuur geslagen gisteren. De Kamerleden waren gewaar
schuwd, dat de nota van de regering pas Maandagmiddag in hun
bézit zou zijn en hun was verzocht Dinsdagmorgen wat vroeger te
Het debat werd geopend door Mr
Burger, wiens rede wij van vele zij
den zeer gunstig hoorden beoordelen.
Men was zich van socialistische zijde
blijkbaar bewust, dat deze gebeurte
nis van zo groot nationaal belang is,
dat de politieke leider der P.v.d.A. de
discussie op hoog niveau had te voe-
En mr Burger heeft dat gedaan
zowel wat betreft de toon als de in
houd. Het was een voortreffelijk be
toog, waarvan men de hoofdpunten
vindt in het elders geplaatste Kamer
verslag.
Deze rede werd door een volle Ka
mer beluisterd en met spanning ge
volgd. Helaas kwam hierna een te
leurstelling van de zijde der K.V.P.
Deze leverde twee sprekers voor het
debat nl. de heren Van der Heuvel en
Van Meel. Zij gaven weinig anders dan
een enigszins teleurstellende verzame
ling van uitingen van meegevoel en
gemeenplaatsen. Zo was het teleur
stellend, dat deze grote fractie zich niet
uitsprak over de wijze, waarop de kos
ten gedekt moeten worden.
De heer Van Meel sprak ook over
een wijziging in de t.b.c.-regeling voor
rundvee, een zeer belangrijke zaak in
derdaad, doch in dit verband toch te
veel een detailkwestie.
Iedereen vroeg zich dan ook met
verbazing af, waarom de fractieleider
prof. Romme zelf niet in dit debat is
opgetreden. Van alle andere fracties
(behalve de CPN dan) voerde de frac
tieleider het woord, soms aangevuld
met een tweede spreker.
Een beetje demagogie
Dé ondertussen enigszins leeggelopen
Kamer vulde zich wat meer toen de
heer Weiter aan het woord kwam. Als
deze afgevaardigde goed voorbereid in
de arena treedt, dan kan hetgeen hij te
berde brengt zeer de moeite waard
zijn. Ditmaal viel het eerlijk gezegd
niet mee. Hij was nu wat demagogisch.
In de vorm van een aantal vragen deed
hij in feite een serie suggesties. Zo met
betrekking tot de financiering, waar
voor hij een aparte rekening wilde
aanleggen, samengesteld uit schenkin
gen, giften en leningen. Iedereen be
grijpt echter wel, dat het leeuwendeel
op de leningen zal drukken. En dat zou
dus een financiering worden, die drukt
op toekomstige generaties. Ook werd
o.i. te sterk gesuggereerd, dat er te laat
ingegrepen werd. Zo gaf de heer Wei
ter de indruk, :dat er tijdens het week
end. niemand- aanwezig was. Daar staat
toch. .in. ieder geval tegenover wat de
heer Tilanus opmerkte, nl. dat het le
ger des nachts gealarmeerd werd. De
kroon spande de veronderstelling, dat
wij te-weinig aandacht besteed zoude;;
hebben aan de verdediging van het
Westen (de zee) doordat we té veel be
lang hebben gehecht aan de verdedi
ging tegen het Oosten. Men weet hoe
de heer Weiter hierover denkt: hij
heeft zich steeds verzet tegen onze de
fensie-inspanning. In feite zeide hij het
zelfde wat de heer Gortzak later met
stemverheffing uitriep: de beschuldir
ging nl., dat dit alles had kunnen wor
den voorkómen als we maar wat min
der voor defensie en wat meer voor
Waterstaat hadden uitgegeven. Bij ons
weten hebben we deze liefde voor Wa
terstaat nog nooit eerder van commu
nistische zijde ontdekt.
Trouwens iedereen is het er wel over
eens, dat ook bij hogere dijken deze
verrassend hoge watervloed overstro
ming zou hebben veroorzaakt.
De heer Tilanus sprak nogal vaag
over de te nemen maatregelen. Toch
bracht de Chr. Hist, fractieleider een
geheel nieuw gezichtspunt in het debat
naar voren. In verband met de vele ge
desorganiseerde gemeenten stelde hij
komen om de nota eerst nog te bestuderen en eventueel in de fracties
te bespreken. Des middags bleek helaas dat onze volksvertegenwoor
diging op dit punt te kort geschoten is. Toen nl. de vergadering om
1 uur zou beginnen en al die druk bezette ministers aan de regerings
tafel gezeten waren, moest de voorzitter blijkbaar onder druk van
een meerderheid voorstellen de vergadering tot half vier te schor
sen opdat de leden de nota nog nader zouden kunnen bestuderen.
De ministers moesten toen maar wachten of naar hun departement
terugkeren. Geen beste beurt van het parlement.
voor de raadsverkiezingen uit te stellen
tot volgend jaar. Dat was nog niet eens
zo'n gek idee.
De heer Gortzak is tegenwoordig bij
de C.P.N. de op de voorgrond tredende
man. die over allerlei onderwerpen
spreekt. Hij ging nu zelfs zover, dat
hij suggereerde, dat de overheid de
zwakke toestand van onze dijken wel
gekend zou hebben. Ja zelfs beweerde
hij plompverloren, dat men wel gewe
ten heeft, dat de mensen in Zeeland en
Holland in gevaar verkeerden. De re
gering zou notabene geweigerd hebben
het beschikbare reddingsmaterieel in
te zetten.
Voor de rest bestond zijn betoog uit
een opsomming van wel of niet ge
maakte fouten, die er bij zo'n ramp na
tuurlijk altijd gemaakt worden. Het
sloteffect was een veroordeling van de
hulp van de Ver. Staten, die er na
tuurlijk weer op uit zijn om propagan
distische munt uit de watersnood te
slaan. De Sovjet-Unie bereidt volgens
de heer Gortzak een betere hulpverle
ning voor. Nog enkele sprekers meng
den zich in het debat, doch zij openden
weinig andere gezichtspunten. De heer
Oud liet zich vol waardering uit over
hetgeen de regering heeft gepresteerd
en verklaarde tenslotte het niet nodig
te achten, dat de raadsverkiezingen
worden uitgesteld.
De minister-president kwam nog
even aan het woord, doch de eigenlijke
beantwoording van de sprekers ge
schiedt vanmiddag pas.
„Rusland wil geen
vredesverdrag met
Oostenrijk"
De Sowjet Unie voelt niets voor
een vredesverdrag met Oosten
rijk, daar zij dan gedwongen zou
zijn haar bezetting van een ge
deelte van dit land op te geven.
Dit verklaarde een woordvoerder
van het Amerikaanse ministerie
van Buitenlandse Zaken Dinsdag
te Washington.
Op de jongste bijeenkomst te Lon
den van de plaatsvervangers van de
ministers van Buitenlandse Zaken der
Grote Vier hebben de Westerse ver
tegenwoordigers hun uiterste best ge
daan in de een of andere vorm over
eenstemming te bereiken met de Rus
sische afgevaardigde. Hun pogingen
bleven evenwel vruchteloos. (Reuter).
In Engeland geen
korter diensttijd
De Britse regering beoogt op het
ogenblik geen verkorting van de
dienstplicht van twee jaar. Dit deelde
premier Churchill Dinsdag mee.
Hij verklaarde er zeker van te zijn,
dat een verkorting van de diensttijd
in geheel Europa wanhoop zou bren
gen en vele betrekkingen met de
V.S. nog moeilijker zouden maken,
dan die op het ogenblik al zijn.
Evacué gooit haar
kinderen uit raam
Een uit Zierikzee geëvacueerde
vrouw gooide Dinsdagmiddag te
Schiedam in een vlaag van verstands
verbijstering haar twee kinderen uit
een 12 meter hoog raam en sprong
daarna zelf op straat. Het jongste
kind, een baby van enkele maanden,
was op slag dood. Het andere kind,
een jongetje van- twee jaar, en de
moeder liepen zware- verwondingen
op. Ze zijn in deerniswekkende toe
stand naar het gemeenteziekenhuis
overgebracht. De echtgenoot van de
yrouw was even tevoren dé stad in
gegaan. (A.N.P.)
Schenker tegen
wil en dank
In een dorpje in Noord-Holland
nam men verleden week een deel
van de pastorie in gebruik als óp-
slagplaats voor dé verzamelde goe
deren voor de rampgebieden. In
dezelfde pastorie hield men Maan
dagavond een kerkeraadsvergade-
ring. Na afloop van de besprekingen
kwam een der kerkeraadsleden tot
de onaangename ontdekking, dat
zijn overjas, shawl, wanten en hoed
waren verdwenen. Wat was het ge
val? De man had deze spullen niet
aan de kapstok gehangen, doch
over een daarbij staande stoel ge
deponeerd. Tijdens de vergadering
waren er enkele personen gekomen,
die de laatste ingezamelde góederen
inpakten en verzonden. De spullen
van het kerkeraadslid waren toen
ook meegegaan. Het „slachtoffer"
heeft de zaak maar blauw-blauw
gelaten.
De hevige sneeuwval van de laatste dagen heeft voor hen, die in de Zwitserse
Alpen wonen, het lawinegevaar met zich mee gebracht. Gedurende liet afgelopen
weekeinde kwamen reeds enkele kleine lawines van de berghellingen naar bene
den, die grote schade aanrichtten, doch geen mensenlevens eisten.
(Van onze weerkundige medewerker)
Barometerstand van hedenmorgen 8 uur:
981 mb 736 mm), tendenz stijgend
Temp. uitersten max. 1.9 gr. C. (2.6 gr
C). Min. 0.5 gr. C. (0.5 gr. C.). Aan d'
grond 0.5 gr. C. Neerslag 8 mm.
Thialf nam een
retourtje
Sneeuwbuien cn lichte vorst.
De diepe stormdepressie trekt nu al
opvullend over België in Zuidoostelijke
richting weg. Wij hebben kunnen zien
hoe de nabijheid van het centrum een
kalmerende invloed op de atmosfeer had:
tijdelijk was er zelfs in het geheel geen
wind. Op grotere afstand van de depres
sie was het daarentegen verre van rustig,
wat b.v. de bewoners van Noord-Frank
rijk ondervonden. In Le Havre woedde
een storm van 140 km per uur; ook in
Engeland, Denemarken en Zweden kwa
men veel stormen voor. Naarmate het
minimum zich verder zal verwijderen
steekt ook in ons land de wind bij ons
uit Noord- tot Noordoostelijke richting
weer op met langs de kust kans op sto
ten tot 70 km per uur. Uit Scandinavië
komt in de komende 36 u. koudere lucht,
waarin sneeuwbuien worden aangevoerd.
De strenge vorst in N.O.-Europa deed de
Zuid-Zweedse havens aan de Botnische
Golf bevriezen terwijl in het Kattegat
arijfijs is waargenomen. Van 1 tot 10 Fe
bruari is in Zuid-Friesland 53 mm neer
slag gevallen (normaal hele maand 42
mm).
HOE HET WORDT.
(Vanmiddag tot morgenavond)
Zwaar tot wisselend bewolkt met enke
le sneeuwbuien. Krachtige aan de kust
tijdelijke harde wind uit Noord tot
Noord-Oost. Iets kouder met komende
nacht lichte vorst.
In een besloten zitting van de Commissie voor Buitenlandse Be
trekkingen van dc Amerikaanse Senaat behandelde men Dinsdag
een aantal punten. Een daarvan was een mogelijke blokkade van
communistisch China. Generaal Omar Bradley, voorzitter van de
Amerikaanse stafchefs, legde op deze bijeenkomst enige verklarin
gen af. De voorzitter van dc commissie, Senator Wiley, deelde dit
gistermiddag te Washington mee.
Volgens Wiley had generaal Bradley
er op gewezen, dat een beslissing in
zake een blokkade van communistisch
China door de president genomen
moest worden. Voorts zou hij hebben
gezegd, dat een marine-blokkade van
de door de Russen bezette havens van
Dairen en Port Arthur niet in strijd
is met het internationale recht, daar
de souvereiniteit van deze havens door
de Chinezen wordt uitgeoefend.
Over Formosa zou de generaal heb
ben gezegd, dat er thans aanmerkelijk
meer wapens naar dit eiland worden
gezonden. De bevoorrading van de
verbonden strijdkrachten in Korea
was volgens hem zeer verbeterd.
Engeland: Geen verklaring
Lord Reading, de Engelse onder
minister van Buitenlandse Zaken,
deëlde Dinsdag in het Hogerhuis mee,
dat Groot Brittannië een eventueel
voorstel tot een blokkade van de Chi
nese kuststrook „met zorg" zal bezien.
Lord Reading meende, dat een derge
lijke ma'ati'egel niet zal bijdragen tot
een spoedig einde van de vijandelijk
heden in Korea.
De conservatieve afgevaardigde Lord
Elibank drong er bij de regering op
aan geen belemmeringen toe te staan
bij de rechtmatige handel, die door
Engeland wordt of zal worden gedre
ven met Honkong en communistisch
China.
Lord Reading zei, dat de regering
het niet nodig vond een verklaring af
te leggen.
„Voortijdig"
John Foster Dulles, de Amerikaanse
minister van Buitenlandse Zaken,
verscheen Dinsdag voor de Senaats
commissie voor Buitenlandse Betrek
kingen. De vergadering werd met ge
sloten deuren gehouden.
Volgens twee leden van de commis
sie verklaarde Dulles, dat het „voor
tijdig" is om thans reeds te spreken
over een blokkade van de Chinese
kust.
De twee Senatoren zeiden van oor
deel te zijn, dat de president nog geen
besluit ten aanzien van het Verre
Oosten in het algemeen en een blok
kade van de Chinese kust in het bij
zonder heeft genomen. (Reuter)
De Westduitse regering lieeft de ont
binding bevolen van het „Freikorps
Deutschland", een uiterst rechtse orga
nisatie. Vier leiders van het corps zijn
gearresteerd.
Het kabinet noemt het korps een
neo-nazistische, para-militaire orga
nisatie, die zich nog steeds gebonden
acht door de eed van trouw aan Hit-
Ier en admiraal Dönitz als het wettige
staatshoofd beschouwt. Het stelde zich
ten doel zich zonodig met geweld van
de macht meester te maken en een
„Duitse democratie" te stichten na een
volksstemming.
Bij 35 leden van het „Freikorps" is
huiszoeking verricht. Het korps is ont
bonden op grond van artikel 9 van de
Grondwet, dat gaat over de bescher
ming van de constitutionele orde.
LEDEN F.D.J. GEARRESTEERD
Bij overvallen in de nacht van Maan
dag op Dinsdag zijn 28 leden van de
illegale communistische jeugdorganisa
tie F.D.J. gearresteerd. Het aantal le
den, dat de laatste dagen in hechtenis
Is genomen, is daarmee gestegen tot
ruim tachtig, (Reuter).
"Ten week lang is het wereldnieuws op
de achtergrond gedrongen door de
vreselijke ramp die ons land trof al
thans in de kleine hoek van de aarde,
die Nederland heet. In deze week echter
is zich in de Amerikaanse politiek bezig
een ontwikkeling te voltrekken, die onze
aandacht niet mag ontgaan, omdat
Europa en ook Nederland bij deze ont
wikkeling ten nauwste is betrokken.
Het is namelijk zo, dat president
Eisenhower en zijn raadsman en uit
voerder Foster Dulles hun plannen aan
gaande het verre Oosten met vaart ver
wezenlijken. Het gerucht gaat het be
richt vooruit, maar er is alle reden om
aan te nemen dat in vele gevallen het
tweede het eerste op de voet volgt.
Dat Amerika de- Koreaanse oorlog
moede is en deze zo spoedig mogelijk
wil beëindigen, is begrijpelijk. Hoewel
de actie daarginds uitgaat van de V. N.,
is het toch Amerika dat de zwaarste last
draagt en de bloem van zijn jeugd in
deze oorlog moet offeren. Truman is in
deze zaken beslist, maar omzichtig te
werk gegaan. Eisenhower acht na alle
voorbereidingen die zijn voorganger
heeft getroffen, blijkbaar het ogenblik
gekomen om de grotere risico's te aan
vaarden en de omzichtigheid zo niet
prijs te geven, dan toch minder te laten
gelden.
De gedachte om Azië te winnen door
economische maatregelen, door de hulp
aan achterlijke gebieden, gelijk die om
schreven was in punt 4 van Trumans
program, schijnt opgegeven voor de
methode van de militaire intimidatie.
De missie van Foster Dullés naar
Europa weës er reeds'op, dat Ame
rika, het zwaartepunt van zijn actie in
het Oosten zoekend, de oude wereld in
deze politiek practisch en krachtig wil
inschakelen. Foster Dulles kwam om te
Overtuigen, te bewégen, te dreigen zelfs.
Na hem komt eèn andere missie, een
van 55 deskundigen, de Europese lan
den bezoeken óm të zien waar de Ame
rikaanse' hulp direct nódig is, en in sa
menhang daarmëë të controleren hoe
het staat met de West-Europese lands
verdediging. Groot-B,rittannië is bij deze
landen niet genoemd, maar dat het niet
vergeten wordt, hëeft men verleden
week kunnen ervaren. Het heeft een
aparte behandeling nodig, en het zal
die wel krijgen ook.
Ondertussen is Tsjang Kai Sjek losgela
ten op continentaal Chinade geruchten
spreken reeds vayi een ondernomen lan
ding, en Tsjao Si Wen, lid van het na
tionalistisch plannëncomité, hééft al
vast onthuld dat er op Formosa een
half millioen soldaten klaar staan voor
eert grootscheepse aanval.
Zal dit gerecht zo heet worden gege
ten als het is opgeschept Er zijn maar
weinigen die geloven in de wezenlijke
kracht van Tsjang Kai Sjek, en hij zal
zeker niet verder lopen dan de Ameri
kaanse lijn waaraan hij gebonden blijft,
toelaat. Wil men Mao Tse Toeng ver
schrikken met het beeld van een nieuwe
Chinese burgeroorlog, waarin Amerika
daadwerkelijk partij is, op dezelfde
wijze waarop China zich partij heeft ge
steld in de Koreaanse oorlog, met het
risico van Russische interventie en daar
mee de onbegrensde uitbreiding van dit
conflict
Wanneer Eisenhower dit laatste voor
zag, zou hij zeker niet tot deze
maatregelen zijn overgegaan. Zijn be
sluiten bewegen zich nog steeds binnen
het raam van de zenuw-oorlog, en zijn
zenuwen zijn tamelijk sterk.
Voor Groot-Brittannië. dat tijdens het
Labourbewind de Chinese republiek
heeft erkend, wordt de positie hoogst
moeilijk, en de V. S. zullen wel al hun
invloed in de schaal .werpen om deze
erkenning ongedaan te maken. Europa
moet als één man achter de Amerikaan
se politiek staan, dat is zowel van be
lang voor de indruk in Amerika zelf als
voor de indruk in de Sovjet-Unie, die
nog altijd de illusie heeft het Atlantisch
front aan innerlijke spanningen te zien
breken.
Daar lijkt het hoe langer hoe minder
op. De Europese landen, even opge
schrokken door het jongste Amerikaan
se initiatief, hebben hun bezwaren reeds
grotendeels op zij gezet. En Eisenhower
toont de figuur van een man, die zeker
;een dolzinnig avontuur zoekt, maar die
de krachten en hun verhoudingen nauw
keurig kent, en daarvan een volledig ge
bruik maakt, precies zoveel risico ne
mend als hij kan verantwoorden.
Europa houdt zijn hart'vast, maar het
moet mee' Amerika beschikt.
