Izuuie
fÏJJZ
Woonlliollandse Cmranl
Overstromingt ramp voor de landbouw
Laatste jaren onvoldoende
leiding op WATERSTAAT?
Zweden hielp ons reeds met
meer dan f7 millioen!
Canada, Noorwegen en Chili willen
Nederlandse emigranten helpen
Ned. elftal gaat
weer trainen
8& Jaargang No. 97 Woensdag 11 Februari 1953
Bui NieuwsU Rur-
m erend. Tel 1341 (K2990)
Na 18 a Dii 604: Red.
738 582; Adv 791 Abon
nementsprijs 1-12 p m,
ot 26 ct p w., pei post
r 3.60 pei 3 mnd Advert.-
prijs 1-15 m m f 3.40. elke
m.m. meer
nummer 94281
ct Giro-
W TROMP
Dit blad verschijnt Maandags, Woensdags en Vrijdags
Hoofdredacteur: J. A. WIT
MET BEHULP van 33 pompen is men
er nagenoeg in geslaagd „De Vest" (pol
der Bevershoek bij 's-Gravendeel) leeg te
zuigen. Op foto uiteinde der waterslangen,
waardoor water in het kanaal wordt ge-
oosd
De agrarische zijde van de ramp
Er zijn echter „slechts" 3^2 °/o van ons bouw
land, 3/4 0/o van ons grasland en 5°/o
tuingrond verloren gegaan
TAe overstromingen zijn vooral een ramp voor de landbouw. Natuurlijk lagen er
in het getroffen gebied wel enkele industrieën, doch het voornaamste middel
van bestaan was in deze streken land- of tuinbouw. Putten is een eiland van ge
mengde bedrijven, de Hoeksche Waard 'n gebied met tuinbouw en intensieve akker
bouw, Zwijndrecht en omgeving zijn bekend om hun cultuur van plantgoed voor
de tuinbouw, dat in geheel Nederland vooral in het voorjaar wordt verkocht. Als
er dit jaar een tekort is aan pootplantjes, zal men dat gevolg van de overstroming
in alle delen van het land voelen.
De Alblasserwaard is weer overwegend veeteeltgebied en het Land van Altena
een gemengde streek. Op het Eiland van Dordrecht overheerst de akkerbouw, even
als in de Zuidwest-hoek van Brabant. Ook op de Zeeuwse en Zuidhollandse eilanden
is de veehouderij van bijkomstige betekenis. Goeree en Overflakkee en ook het
eiland Tholen waren bekend om hun grote uienproductie. ïn het algemeen trof
men hier een buitengewoon intensieve akkerbouw aan, die in vele opzichten bijna
onmerkbaar in tuinbouw overging. Vrijwel het gehele overstroomde gebied bestaat
uit zware vruchtbare rivierklei, dat zich dus in het bijzonder leende voor de teelt
van tarwe, suikerbieten, consumptie-aardappelen en vlas.
TERUGSLAG VEEHOUDERIJ
NIET GROOT
Gelukkig laat het zich aanzien dat het
grootste deel van het overstroomde ge
bied betrekkelijk spoedig droog zal ko
men. Behalve de Alblasserwaard en het
middenstuk van Schouwen liggen alle
overstroomde stukken niet beneden A.P.
Heel Goeree en Overflakkee ligt bijv.
meer dan een meter boven dit peil en dit
geldt ook voor de Westelijke helft van
Tholen. Wanneer men de dijken maar zo
hoog kan krijgen, dat het water er bij
vloed niet meer overheen stroomt, kan
dan ook dadelijk met de
de uiencultuur op Flakkee en Tholen.
Deze beide eilanden leverden samen on
geveer de helft van onze uienoogst, die
een kleine 200.000 ton per jaar bedroeg.
Daarvan voeren we gewoonlijk een 50.000
ton uit. Wanneer wij nu 100.000 ton der
ven, kunnen jvij zelfs in de binnenlandse
behoefte niet voorzien, maar misschien
zullen andere streken deze teelt kunnen
uitbreiden. In Noordholland .heeft men
verstand van de uienteelt en het zou dus
niet vreemd zijn wanneer men daar dit
jaar meer uien zou planten.
De terugslag op de veehouderij zal door
het tijdelijke verlies van deze eilanden
niet zeer groot zijn. Globaal kunnen wij
zeggen dat er op Goeree en Overflakkee,
Schouwen- en Duiveland en Sint-Philips-
Sedert '45 geen aparte minister meer!
MEER VERKEER DAN
WATERSTAAT
I aangaande het personen- en goederenvervoer
langs de weg, de wegenverkeersreglementen,
enz. enz. En dan nóg iets. Ziet men de lijst
van ministers van Waterstaat na, dan blijkt
(Van onze parlementaire redacteur) dat zij in overgrote mate ingenieurs waren,
u de week van gruwelijk leed, maar ook Ongetwijfeld zijn „vakministers" niet steeds
van gigantisch reddingswerk achter ons de beste organisatoren, doch ten aanzien
ligt komt zekere „nuchtere zakelijkheid" i van het departement van Waterstaat mag
weer boven in die zin, dat een ieder precies zeker de vraag worden gesteld, of een niet-
wil worden ingelicht omtrent de eigenlijke deskundige leidsman wel wenselijk is,
N",
oorzaken van de overstromingsramp
gaande het antwoord op de vraag, oi wei
onmiddellijk alles is gedaan wat maar mo
gelijk was de gevolgen van de dijkdoorbra
ken tegen te gaan.
Intussen dringt natuurlijk allereerst de
vraag naar voren, wie in Nederland uitein
delijk verantwoordelijk is voor de „Water
staat?" In 1814, toen ons land een Koninkrijk
werd, trok men de lijn door, die al onder
Napoleon was begonnen, namelijk de cen
tralisatie der waterstaatsbelangen. De zorg
kwam geheel onder de Koning. In 1848 be
hield het Staatshoofd wel dat „oppertoe
zicht", doch geregeld door de wet. Het toe
zicht werd echter opgedragen aan de pro
vincies, behalve dat op de Rijksrivierwerken
(de z.g. „natte waterstaat"). Het koninklijke
(lees: ministeriële) oppertoezicht over alle
waterstaatswerken betekent 'n éénvormige
controle op het geschapen toezicht van Ged.
Staten, die o.a. het recht bezitten de uitvoe
ring van noodzakelijke waterstaatswerken te
gelasten. Uiteindelijk is dus de minister van
Waterstaat de man, die ter verantwoording
kan worden geroepen voor het in ons land
gevoerde waterstaatsbeleid.
Maarhébben we wel een „minister
van Waterstaat?"
Opmerkelijk is toch, dat er sedert 24 Juni
1945 in ons land geen minister meer is op
getreden, die alléén „van Waterstaat" heet
te: de laatste was ir. Th. Ph. Tromp (afge
treden 24/6 '45). Ruim 75 jaar geleden, op 6
Nov. 1877, verscheen het eerste departement,
dat openlijk mede waterstaats-aangelegen
heden behartigde: het ministerie van Water-
slaat, Handel en Nijverheid. Eerst op 1 Juli
1906 kreeg prof. dr. J. Kraus een ministerie,
dat kort en goed alléén „Waterstaat" heet
te. En dat heeft ongeveer 40 jaar zo geduurd.
Zeker, dat Waterstaat-departement behar
tigde mede de zaken der landwegen, brug
gen, spoorwegen, mijnen, PTT, Rijksspaar
bank, Postgiro, maar de zorg voor de water-
geweest ruim 7000 melkkoeien, 13.000 air
dere runderen, 15.000 varkens, 5000 paar
den, 3500 schapen en 130.000 kippen. Ook
dit zijn geen aantallen, die van grote in
vloed op de totale Nederlandse land
bouwproductie zijn.
Hoe enorm de verliezen ook zijn aan
voorraden en inkomsten en hoe betreu
renswaardig voor de rampzalige bevol
king, in agrarisch opzicht is ons land er
niet dodelijk door getroffen, al zullen
fantastische sommen moeten worden be
steed voor het terugwinnen van de grond.
Scandinavië vooraan bij hulpverlening:
Het buitenland blijft zich inspannen
drooglegging voor ons zwaar getroffen land. Dagelijks
worden begonnen. Bij laag water stroomt stromen de gaven en goederen naar Ne-
het water uit de polder op natuurlijke
wijze af. Men behoeft de sluizen maar
open te zetten om het water er uit te la
ten stromen. Bij het keren van het tij
worden de sluizen gesloten, zodat het
buitenwater niet kan binnendringen. Nu
de overlevenden in veiligheid zijn ge
bracht zal men dus in de eerste plaats de
dijken tot de minimumhoogte weer op
bouwen en dit zal geen onoverkomelijke
taak zijn op Putten, de Hoeksche Waard,
het Eiland van Dordt, Brabant, Noord- en
Zuid-Beveland, Zeeuws-Vlaanderen en
Walcheren. De Alblasserwaard is reeds
gedioht. Doch veel ernstiger ziet het er
uit voor Goeree en Overflakkee, Schou
wen en Duiveland, Sint Philipsland en
het westelijke deel van Tholen. Daar
schijnen de dijken zo toegetakeld te zijn,
dat. het maanden zal duren om ze vol
doende te herstellen.
Nog voor het voorjaar droog
Wij mogen er dus op hopen, dat de
eerstgenoemde gebieden weer droog zul
len zijn, nog voordat het eigenlijke voor
jaar begint. Het gras zal dan waarschijn
lijk nog niet al te veel geleden hebben,
maar het wintergraan zal wel verloren
zijn. Waar de structuur van de grond niet
te vee] is verstoord, zal men in ieder ge
val wel zomergerst en bieten kunnen
zaaien. Ook lucerne en klaver kunnen wel
wat zout verdragen. Aardappels en vlas
daarentegen zijn niet bestand tegen het
chloor dat in het keukenzout zit.
Doch de eilanden, die niet dadelijk
kunnen worden teruggewonnen, zullen
natuurlijk dit jaar geen oogst oplevei-en.
Goeree en Overflakkee beslaan een kleine
20.000 ha. cultuurland, Sint Philipsland
en Tholen 12.500 ha. en Schouwen en
Duiveland 16.500 ha. Gezamenlijk bestaat
deze oppervlakte uit ongeveer 34.000 ha.
bouwland, 9500 ha. grasland en 5000 ha.
tuinland. Bekijken wij de oogsten, die dit
land opleverde, dan zal er omstreeks 5700
ha. wintertarwe verloren zijn gegaan.
Verder teelde men er ongeveer 4500 ha.
gerst. 1300 ha. haver, 1300 ha. groene erw
ten, bijna 7000 ha. aardappelen en even
eens 7000 ha. suikerbieten. Hoe groot deze
oppervlakten ook zijn, het zijn slechts
enkele procenten van ons totaal bezit aan
cultuurgrond, nl. 3'i van het bouwland,
van het grasland en 5 van het
tuinland.
Zeer voelbaar zal zijn het verlies van
derland, geschonken door burgers
geringen, begaan met het droeve lot van
zovelen. Scandinavië staat bij de hulp
verlening vooraan. Denemarken, Noor
wegen en Zweden blijven hoe dan ook
helpen. Zweden heeft tot nu toe aan geld
en goederen al voor een waarde van 10
millioen kronen (f 7.325.000!!) naar ons
land gestuurd. Hieronder slechts een sum
mier overzicht van de wijze, waarop bui
tenland ook gisteren weer hielp:
Een Zwitserse uurwerkenfabrikant schonk
3000 francs voor klokkenmakers in de ge
troffen gebieden. Een ere-lid van de
American Businessmen's club schonk 5000
dollar. ;tc Frankrijk heeft een aanzienlijke
hoeveelheid hout beschikbaar gesteld voor
het herstel der dijken. Italiaanse rijstpro-
ducenten boden 25.000 kg. rijst aan. Een
Italiaanse schrijfmachinefabriek schonk 10
schrijfmachines aan ons land. Studenten
van de Brusselse universiteit adopteren Hal
steren, Luik adopteert 's Gravendeel en de
Zweedse plaats Kungalv Haamstede.
Italië biedt steenzetters aan. Turijn een des-
infectieploeg van zes personen, onder wie
een medicus, Een grote Franse alumi-
niumfabriek biedt keukengerei aan. Een
Duitse buizenfabriek zond een wagonlading
buizen en vormstukken. In Nieuw Guinea
zijn ook al steunpostzegels te koop. sjs De
kas van het rampenfonds in Tokio is met
bijna f 5000 verrijkt. Het Franse Hoge
Commissariaat in Duitsland schonk 17.000
D.M. -j; De burgemeester van Amsterdam
ontving kinderkleertjes uit Schotland van
een mevrouw, wier man in de oorlogsjaren
in ons land streed en daarbij ernstig werd
gewond. Israel zendt ons nog eens 1000
kisten sinaasappelen. De bemanning van
een Amerikaans schip in de haven van Rot
terdam 205 dollar. Het personeel van de
Bata-fabrieken in Frankrijk staat een uur
loon af. De directie wil een vrachtwagen
met schoenen, laarzen en dekens sturen,
De Innocenti-autofabrieken in Milaan schon
ken meer dan f 30.000 en de Superga-fabrie-
ken in Turijn sturen 100 paar rubberlaarzen.
Rampenfonds: ruim
f31 millioen
Bij het Nationaal Rampenfonds kwam
tot gisteravond totaal een bedrag van
ruim f 31 millioen binnen.
Personeel van de Prov. Gelderse Elec-
triciteitsmaatschappijf 54.000. sk De ver
pleegden van de psychiatrische inrichting
te Beilen brachten eigener beweging
de waterwegen behoorde toch tot de hoofd
taak. Dat is nu juist sedert de bevrijding
niet meer het geval geweest!
Het in Juni '45 optredende Kabinet kende
zelfs geen ministerie meer, dat de naam
„Waterstaat" voerde (wel: „Verkeer en
Energie" „Openbare Werken" „Scheep
vaart"), het volgende (van 1946) evenmin.
Eerst het in 1948 gevormde stelde het de
partement in, dat wij nu nog hebben: „Ver
keer en Waterstaat".
Ofschoon vorige ministers van Waterstaat
van vóór de oorlog immers mede een
aanlal „droge" waterstaatszaken hadden be
hartigd, is dit nieuwe departement van V.
en W. veel meer een ministerie van Ver
keer dan van Waterstaat geworden. Men
denke slechts aan de omvangrijke zaken
thans „Verkeer en Waterstaat" heeft nooit
een man van het (water)vak aan het hoofd
gekend. Is er dus niet enige gerechtvaardig
de vrees, dat ons land, „der zee ontrukt", in
de laatste jaren onvoldoende waterstaat
kundige leiding heeft gehad?
De overstroming
Waterbouwkundigen
waarschuwden
In het weekblad „De Ingenieur" heeft
ir. C. Tellegen zich afgevraagd hoe Ne
derland zich zo heeft laten verrassen
door de laatste stormvloed. Was de re
serve tegen een hogere dan de bekende
hoogste stand zo gering? Wat betekent
het, dat bij Noordwesterstorm, die het
water zeker opstuwt in de zeegaten,
maar die toch ook over het land van
Noord naar Zuid waait, in dijken, waar
van de waterzijde in de luwte ligt, gaten
komen?
Het zijn maar enkele vragen, zo
schrijft hij, maar dat Holland en
Zeeland deze ramp niet met de uit
leg van „Springtij en wind gaven
een extra hoog waterpeil" kunnen
voorbijgaan, staat wel vast.
Ir. R. Ver Loren van Themaat schrijft
in hetzelfde nummer, dat onze water
bouwkundigen voor rampen als deze heb
ben gewaarschuwd in rapporten en ad
viezen voor de te lage en te zwakke dij
ken langs de Hollandse IJsel, langs Al
blasserwaard, langs Amer en Maas, langs
de Lijmers en de Gelderse IJsel.
- Gil t van oud-streekgenoot
uit Canada
Het medeleven met de getroffenen
blijkt wel uit bet feit, dat een der
geëvnigreerden uit Katwoude, de
heer Pauw in Canada, een mooi be
drag aan bet N.R.F. heeft doen toe
komen, nl. 'n paar honderd gulden.
f 145.36 bijeen. In Lieshout offerde ieder
gezin gemiddeld f 17.50. Totaal werd
f 9600 opgehaald, jf: Het personeel van
Philips N.S.F. te Hilversum werkt dage
lijks een uur over: de f 100.000 is hier
door reeds gepasseerd. De Raiffeisen-
bank en de bij haar aangesloten boeren
leenbanken stortten f 345.000 voor het
N.R.F. De opbrengst van de collecte in
80 Herv. kerken bedraagt f 213.000. Dit
bedrag zal aanzienlijk hoger zijn, daar
ons land ruim 1400 Herv. kerken telt.
Het verbond van Nederlandse Werkge
vers: f 300.000. Arnhem zamelde al
meer dan acht ton in voor het N.R.F.
Vanmiddag:
REGERINGSANTWOORD
OVER DE RADIO
Vanmiddag 1 uur zal de regering ant
woorden op de besprekingen in de Twee
de Kamer over de watersnood. Het rege-
ringsantwoord zal via de radio worden
uitgezonden over beide zenders. De mid
daguitzending van nieuws is daarom voor
vanmiddag vervroegd en vastgesteld van
kwart voor 1 tot 1 uur.
MOTORVLET VOOR
ZEELAND
Edam. Het was in de avond van Maan-
:g en de nacht van Maandag op Dinsdag
druk aan de Achterhaven bij de Graven
straat. Een flinke boot werd op een auto ge
trokken.
De heer H. van Dijk. aannemer van be-
i roep, had vernomen, dat men in Zeeland
dringend behoefte had aan motorvletten voor
het vervoer van cadavers. Daar hij in het
bezit was van een dergelijk voertuig, zetten
hij en zijn zoons zich direct aan het werk
deze schuit in orde te maken en de motor
te repareren. Intussen arriveerde er van
Rotterdam een grote trailer, waarop het
voertuig werd geplaatst en naar het ramp
gebied vervoerd. De zoon van de aannemer.
Jack van Dijk, is met het transport meege
gaan.
DE NlET-GEë\/ACUEERDE bevol
king van Brouwershaven moet zich op
allerlei manieren behelpen. Hier ziet
U de „waterman"die met zijn
vrachtauto de huizen langs gaat om
de bevolking van drinkwater te voor
zien.
In Kwintsheuvel is een 10-jarige ge-
evacueerde jongen uit Tonge in een sloot
gevallen en verdronken. Bij Cairo
stortte een Egyptisch transportvliegtuig
neer. Dertig militairen kwamen om het
1 leven. Slechts vijf mensen overleefden de
ramp, maar twee van hen zijn ernstig ge-
j kwetst. :jc De echtgenote van de uitgever
van „Time" en „Life", mevr. Clare Luce,
is door president Eisenhower tot Ameri-
kaans ambassadeur in Rome benoemd.
23 Spelers:
Voorrang aan de
agrariërs
De Canadese regering- heeft, ter tege
moetkoming aan de slachtoffers van de
watersnood in Nederland, besloten voor
rang te verlenen bij de emigratie van alle
agrariërs en niet agrariërs, die door de
ramp ernstig zijn getroffen en die zich
voor 1 Februari jl. reeds voor emigratie
naar Canada hadden aangemeld.
Voorts bereidt zij een regeling voor om
een aantal gedupeerde niet agrariërs toe
te laten die thans voor het eerst de wens
te kennen geven naar Canada te emigre
ren en daar overigens de geschiktheid'toe
bezitten. Tenslotte overweegt de regering
een beperkt aantal zwaar getroffen boe
ren uit het noodgebied te helpen aan een
eigen boerderij in Canada.
Het hoofd van het bureau voor cultu
rele betrekkingen van het Noorse minis
terie van Buitenlandse Zaken. Nilson,
verklaarde gisteren, dat het tekort aan
arbeidskrachten in Noorwegen alleen kan
worden overwonnen door het uitnodigen
van emigranten. Hij was van mening dat
men het beste landverhuizers uit N e-
derland kon opnemen. Met het oog
op de overstromingsramp zou men zelfs
kunnen zeggen, dat het de plicht van
Noorwegen was, Nederlandse emigranten
uit te nodigen, aldus Nilson.
De Chileense regering heeft plannen
besproken 1.000 Nederlandse landverhui
zers op haar kosten naar Chili te laten
komen, waar zij zich in het Zuiden zou
den kunnen vestigen. De regering be
sloot, een beroep op de andere Zuidame-
rikaanse landen te doen Nederland even
eens te helpen.
Voor de training van het Nederlands
elftal zijn de volgende 23 spelers uitgeno
digd (in alfabetische volgorde):
Alberts (Vitesse), Biesbrouck (RCH),
Van de Bogert, (DOS), Boskamp (Ajax),
Clavan (ADO), Claus (Helmondia), Van
Ede (Sparta), Van der Gijp (Emma),
Hendriks (Vitesse), Klaassens (VVV),
Van der Kuil (VSV), Kuypers (De Vo-
lewijckers), Landman (Sparta), Lenstra
(Heerenveen), Louer (NOAD), Louwers
(Eindhoven), Luiten (DOS), Van Raalte
(Blauw Wit), Van Schijndel (SVV), Te-
bak (Eindhoven), Terlouw (Sparta). De
Voogd (Haarlem) en Wiertz (DWS).
De keuze-commissie verklaart uitdruk
kelijk, dat de mogelijkheid blijft bestaan
dat alsnog spelers worden uitgekozen de
training (of trainingsbijeenkomsten) te
volgen als de K.C. daartoe aanleiding
vindt. Ook is het mogelijk dat spelers,
die plotseling een uitstekende vorm blij
ken te bezitten en niet uitgenodigd wa
ren, in het Nederlands elftal worden
gekozen. De voorbereiding voor de wed
strijd tegen Zwitserland geschiedt onder
meer door het spelen van trainingswed
strijden en daarom is het aantal uitgeno
digde spelers groter dan voorheen het
geval was.
