Nederlandaltijd ten strijde
tegen storm en water
m WÊ
Natuurrampen gaven impuls tot groter krachtsinspanning
Oude verhalen over
grote rampen
Boerderij in Canada voor
beperkt aantal boeren
uit noodstreek?
Oplichters deden zich
voor als slachtoffers
Berichten voor evacué's
en helpers
Hulp-in-het-
-m-
kort
Evacué's onderdak
in Het Loo
Uitgevers kunnen niet alle
kosten zelf dragen
HET GOOI EN OMMELAND VAN WOENSDAG 11 FEBRUARI 1933
(Van onze Haagse redacteur)
ERGENS IN DE ALBLASSERWAARD en men zal ze ook elders
wel kunnen aantreffen staan boerenhuizen met ingemetselde ge>
denkstenen. Op die stenen leest men „Anno 1740 en één stond het
water aan dezen steen". En op een tweede steen, in dezelfde muur, „In
Februari 1809 stond het water hierteegen". De eerste steen gaf een
waterhoogte aan van ongeveer 4,25 meter, de tweede van ruim twee
meter. Wanneer men dan bedenkt dat deze boerderij op een der vele
woerden langs de Alblas staat, op de vluchtheuvels dus in dit lage pol
derland, dan kan men zich enigermate voorstellen hoe hoog het water
in 1741 heeft gestaana. Het lage land is herhaaldelijk door overstroming
geteisterd, een verschijnsel dat velen er toe bracht hun huizen zo te bouwen
dat zij zich bij overstromingen in veiligheid konden stellen. In oude boeren
hofsteden ziet men de vensters op ruim twee meter hoogte aangebracht,
terwijl elders op de verdieping een aparte buitendeur was aangebracht,
waarlangs bij watersnood het vee naar de zolder kon worden gevoerd.
Want hoe goed ook door dijken omgeven, het ingepolderde land voor
malig veenmoeras lag een heel eind beneden de zeespiegel en stond
dus altijd bloot aan de bedreiging van hoge vloeden.
Het zuidwesten van ons land heeft in
de loop der eeuwen ontzaggelijk veel
van stormvloeden te lijden gehad. Het
blijkt wel uit de voorzieningen uit hel
begin van onze jaartelling, waarvan de
overblijfselen nu nog getuigen van de
strijd der eerste bewoners tegen het op
stuwende water. En ook de machtige
dijken zijn de zwijgende getuigen van
deze nooit aflatende dreiging. Geweldige
stormvloeden deden in de loop dei-
eeuwen het werk van geslachten teloor
gaan. Maar steeds ook weer werd daar
na het sein gegeven tot groter krachts
inspanning, niet slechts om het verloren
gegane terrein te heroveren, maar ook
om de erfvijand nog weer verder terug
te dringen. Zo was het na de St. Eliza-
bethsvloed van 1421, maar ook na de
rampen van 1530 en 1532, waardoor een
groot deel van Zeeland overspoeld werd.
Zo was het na de stormvloeden, die Hol
lands noorderkwartier teisterden o.a.
de Allerheiligenvloed van 1570 en na
de overstromingen, die in het begin van
de zestiende eeuw Groningerland troffen
en de Dollart een grote uitbreiding
gaven. Na de rampspoedige stormvloed
van 1825 werd een grootscheepse verbe
tering en verzwaring van de dijken ter
hand genomen en na 1916 werd de in
poldering van de Zuiderzee met grote
voortvarendheid doorgezet.
Door stormvloed
tot bedelstaf
De geschiedenis van de stormvloeden
verhaalt niet slechts van rampspoed en
vernietiging, zij geeft ook het verslag
van de, na iedere uormvloed, als natio
nale krachtsinspa iing oplaaiende
gie van de bewoners der lage landen. Het
is de geschiedenis van de landaanwin
ning, het is tevens de geschiedenis van
de voortdurende aanpassing en verbete
ring van het productieproces.
Nederland, het land van bedwongen
water, werd tevens het land. waar de
wind dienstbaar werd gemaakt om de
gevreesde waterwolf te bedwingen, het
land van de watermolen, die men in
zijn karakteristieke vorm in het Neder
landse landschap niet kan missen. De
stormvloeden, welke vooral het zuidwes
ten van het land teisterden, hebben
enorme schade berokkend, onherstelbare
verliezen aan mensenlevens, vee en
Er heerst op het ogenblik een zeer
strenge winter in Zweden. Het gehele
land is bedekt met een dikke laag
sneeuw, die op vele plaatsen verkeers
moeilijkheden veroorzaakt. Zelfs in
Zuid-Zweden zijn temperaturen van 30
graden Celsius onder nul genoteerd.
De inwoners van Stockholm gaan per
ski naar hun werk of school. Deze
twee jongens, Ante Baumbach linksJ
en Ulf Boghammar, skiën langs Sture-
plan, het hart van de stad. Op de
achtergrond de Kungsgatan (Konings
straat) met de Koningstorens
eigendommen teweeg gebracht. In een
tjjd, dat de hulpverlening niet georga
niseerd kon optreden zodat er van een
leniging van de nood op nationaal
niveau, laat staan van internationaal
niveau, geen sprake kon zijn moest
deze schade wel zeer lang doorwerken.
Onder de eenvoudigen in Zeeland komt
men nu nog namen tegen van vroegere
adellijke geslachten, die tengevolge van
de stormvloeden tot de bedelstaf werden
gebracht.
Feestelingen werden
verzwolgen
Wat er aan grond verloren ging,
kon in vele gevallen worden terug
gewonnen, behalve daar waar de
technische hulpmiddelen ontbraken
en de financiën niet toereikend wa
ren om het herstel tot een goed ein
de te brengen.
En wie zou er in de eerste helft
van de zestiende eeuw het verre en
ontoegankelijke Zeeland de hand
hebben kunnen reiken in de verbe
ten worsteling om de destijds rijke
koopmansstad Reimerswaal? De St.
Felixvloed van 5 November 1530
ontketende over dit oostelijk deel
van Zuid-Beveland een catastrofe,
waaraan de herinnering nu nog
voortleeft in de volksverhalen: het
verhaal van de ondergang van het
kasteel van Lodjke een verhaal
dat herinneringen oproept aan Bel-
sazar. Het kasteel en zyn brassende
en brallende feestvierders werd ver
zwolgen. Reimerswaal bleef behou
den, al bereikte het water de wallen.
1551: Een Januaristorm, waardoor de
stad geteisterd werd. Zy herstelde zich
met moeite van de slagen, maar op 3
November 1555 brak weer de .dijk door
en nog maar nauwelijks gedicht,
zwaarder dan ooit, werd Reimerswaal op
12 Januari 1557 getroffen en ondermijnd
door het water een slag, die onher
stelbaar was rekte de stad onder een
voortdurende bedreiging haar bestaan
Tot 1574. Toen brokkelden de muren af
het water drong in de straten en
korte tijd later stortte het stadhuis in.
daarna de kerk en de fraaie kloosters.
En om de maat vol te maken brak eer
jaar later een brand uit, die grote ver
woestingen aanrichtte. In 1625 begonnen
de nog overgebleven bewoners hun stad
af te breken en in 1643 vertrok de laat
ste inwoner. In een tijdsbestek van ruim
een eeuw voltrok zich het noodlot over
een van de meest welvarende steden van
Zeeland,
„Slechts vissers zwerven rond op deez'
verzwolgen grond, schaars horend van
de stad, die eertijds hier bestond."
eerste onheilspellende berichten
over de ramp die in de stormnacht
31 Januari Noord-Beveand zou hebben
getroffen, hebben gelukkig geen beves
tiging gevonden. Maar deze berichten
riepen de herinnering wakker aan de
rampspoeden, die zich in vroeger eeu
wen over dit eiland voltrokken. Een
schier onafgebroken reeks dijkdoorbra
ken en overstromingen. Bij iedere storm
vloed was Noord-Beveland het kind van
de rekening. Totdat het in 1532 geheel
werd overspoeld. Daarmede kwam een
einde aan de roemruchte geschiedenis
van de Baronie van Kals. De heren van
Kats waren bepaald geen beste jongens,
ruziezoekers, die het voortdurend met
de buren aan de stok hadden en tenge
volge daarvan geen tijd hadden om vol
doende aandacht te besteden aan de
grote vjjand van het eiland: het water.
In de stormnacht van 2 November 1532
joeg de orkaan uit het westen het water
over de dijken. De bewoners van Kats
namen de vlucht, maar van de andere
kant eveneens door het water verrast,
konden velen van hen geen heenkomen
vinden. 150 mensen vonden daar de dood
in de golven.
Onherbergzaam
gebied
Geheel Noord-Beveland verzonk en 60
jaar bleef het een onherbergzaam ge
bied. Toen kwam langzaam het herstel,
maar de herinnering aan het vreselijke
lot dat het eiland in 1532 trof, is levend
gebleven: in iedere stormnacht trekken
de mannen van Kats en Coltjnsplaat
naar de dijk. Zü hebben er ook
noodlottige stormnacht van vorige week
gestaan en het is zeker aan hun waak
zaamheid te danken geweest dat de zee-
dyk, waarin de eerste beweging al werd
geconstateerd, behouden bleef. Noord-
Beveland werd niet overspoeld.
Nee, de Zeeuwen gaven het niet
spoedig op, maar een enkele maal
moesten zjj toegeven, zoals na de St.
Elizabethsvloedcn van 1404
toen ook de Braakman ontstond, om
thans, 450 jaar later weer by het
land te worden gevoegd, en 1421,
waardoor de westpunt van Walche
ren werd weggeslagen. De West-
kappellaars, deze merkwaardige ge
sloten bevolkingsgroep, bouwden een
dyk ter vervanging van de duinen,
maar in 1530 ging dit bouwwerk bij
de St. Felixvloed weer verloren en
liep heel Walcheren onder water.
De zorg voor de dijk dreef de bevol
king van Westkappelle bijeen. Zij bouw
den en versterkten de zeewering tot een
geducht bolwerk. Een zelfbewust slag
mensen, deze Westkappelaars/ wier kerk
toren door de zee werd
de loop zijner geschiedenis werd geteis
terd. Maar Walcheren herrees en de dijk
van Westkappelle is er weer gebouwd
sterker en robuster dan ooit.
En ook nu is de geest om terug te
winnen wat verloren ging in de nood
lottige nacht van 31 Januari over een
geheel volk vaardig geworden en wordt
de droom van nieuwe veroveringen op
het water misschien tot werkelijkheid.
Want, zoals nu bij de Zeeuws Vlaamse
Braakman, die heroverd wordt, of zoal;
ook de invreting van de Dollart in het
Groninger land werd teruggewonnen en
de Friese middelzee werd verdrongen,
tot achter het wad, zo hebben
Zeeuwse polderjongens het de zee nooit
vergeven dat zij een grote hap
Schouwen wegvrat en nimmer teruggaf
- naar de legende wil omdat de vissers
an Westerschouwen een meermin had
den gevangen en weigerden haar aan de
meerman terug te geven. En de herin
nering daaraan schijnt voort te leven
in het wapen van Schouwen, waarop een
meerman en een meermin op het water
zwemmende, elkaar de hand reiken.
Nu is Schouwen, op een klein gedeelte
na, overspoeld. En op dit tragische ogen
blik in de veelbewogen geschiedenis van
wondermooie eiland groeit het
langen om de zee ook hier een krachti
ger halt toe te roepen.
In de aanval
In dit verband moge herinnerd wor
den aan het woord van de dijk-opzichter
>an Willem de Zwijger, Andries Vier-
lingh. die blijkens een aantekening
dr Van Veen in zijn uitnemende studie
Dredge, drain, reclaim" over Schouwen
P o I der j ongens
geveu niet op
maar die zich achter de nieuwe dijk aan
de voet van hun vuurtorenmassief als in
een burcht zo veilig voelden. Totin
de vreselijke Octoberdagen van 1944 het
aanstormende geweld niet van de
zee, maar van de totale oorlog de
trotse zeewering aan pulver sloeg,
Westkappelle verzwolg en Walcheren
aan de zee prijs gaf. Ditmaal geen storm-,
vloed, maar een aanval: in zijn uitwer-:
king heviger en meer verbijsterend dan
alle stormvloeden, waardoor Zeeland in
zeide: wanneer zij de zee in het begin
hadden weerstaan zouden zij hun eiland
in stand hebben kunnen houden. Hoe
ge u terugtrekt op achter liggende
linies, hoe meer kans de zee krijgt u te
■olgen. bevechten. Geüjdsstromen zijn als groene
takken, ge kunt hen bedwingen wanneer
ze nog jong zijn. Zij zijn als ondeugende
kinderen, die in hun jeugd opgevoed
moeten worden.
Aanvallen, de beste manier van ver
dedigen. Vandaar onze dijken. Vandaar
dat nu de drang sterker wordt de zee
verder terug te dringen. Want deze ge
dachte laat het Nederlandse volk, dit
volk van vechtende polderjongens en dij
kenbouwers, niet meer los. Juist nu niet
na de ramp van 31 Januari.
Emigratiefaciliteiten voor de
getroffenen
Uit talrijke landen komen berichten
over emigratie-faciliteiten en -mogelijk
heden voor de bewoners van de geteis
terde streken.
De Chileense regering heeft Dinsdag
plannen besproken om 1.000 Nederland
se landverhuizers op haar kosten naar
Chili te laten komen, waar zij zich in
het Zuiden zouden kunnen vestigen.
De regering besloot, een beroep op
de andere Zuidamerikaanse landen te
doen om Nederland eveneens te helpen.
De Canadese regering heeft, ter tege
moetkoming aan de slachtoffers van de
watersnood in Nederland, nader beslo
ten prioriteit te verlenen bij de emi
gratie van alle agrariërs en niet-agra-
riërs, die door de ramp ernstig zyn ge
troffen en die zich voor 1 Februari j.l,
reeds voor emigratie naar Canada had
den aangemeld, Voorts bereidt zij een
regeling voor om een aantal gedupeerde
niet-agrariërs toe te laten die thans
oor het eerst de wens te kennen geven
om naar Canada te emigreren en daar
overigens de geschiktheid toe bezitten.
Tenslotte overweegt de Canadese rege
ring om een beperkt aantal zwaar ge
troffen boeren uit het noodgebied te hel
pen aan een eigen boerderij in Canada.
In 1952 heeft Brazilië 18.000 immi-
Weerzinwekkend9'
De politierechter te Den Bosch heefl
gisteren wegens oplichting M. B. uit
Fiinsenhage by Breda en K. H. uit St.
Willibrord, ieder conform de eis veroor
deeld tot een gevangenisstraf van zes
maanden en de echtgenote van M. B-,
mevr. C. B.de P. eveneens conform de
eis tot. een gevangenisstraf van 4 maan
den wegens oplichting. Het drietal heeft
zich in de arrondissementen Breda en
Den Bosch uitgegeven voor slachtoffers
van de watersnood. Op het platteland
hebben zij van enkele boeren hoeveel
heden rogge en enig geld weten los te
krygen. Zy werden in de gemeente Ran
sel betrapt en gearresteerd. Het dr' X
bleek in het bezit te zijn van een be-
wysje, dat afkomstig was van de broer
van de vrouwelijke verdachte. Deze
broer is inderdaad slachtoffer van de
stormramp.
„Het betreft hier weliswaar kleine
hoeveelheden goederen", aldus de offi
cier, mr J. H. W. Houben, „maar niet
de hoeveelheid, doch de mentaliteit is
hier van doorslaggevende betekenis, Wat
dit drietal heeft gepresteerd is weerzin
wekkend". Deze drie zullen straks oog
voor de politierechter in Breda moeten
verschijnen, wegens oplichting onder de
zelfde omstandigheden.
granten toegelaten. In 1953 zullen het
er 23.000 kunnen zijn", heeft de voor
zitter van de Braziliaanse raad voor im
migratie en kolonisatie, Nilo Alvarenga,
die tevens vice-voorzitter is van het
inter-gouvernementele comité voor de
Europese emigratie, Maandag te Rio de
Janeiro op een persconferentie ver
klaard. Hij voegde hieraan toe dat in
1953 de meeste immigranten uit Italië,
Nederland en (West-) Duitsland
worden verwacht. Zij zullen worden op
genomen in de staten Sao Paulo, Pa
rana, Rio de Janeiro en Minas Geaes.
Alvarenga sprak met name over het
stichten van Italiaanse nederzettingen
in de staten Sao Paulo, Goasi en Santa
Catarina en van Nederlandse
volksplantingen in de staat Parana.
Organisaties adviseren
Schenk drie maanden
lang één procent
van salaris
In aansluiting aan de mededeling in
zake een inzameling onder het gehele
overheids- en semi-overheidspersoneel
ten behoeve van het door de ramp ge
troffen deel der bevolking, delen de be
sturen van de vyf centralen van over
heidspersoneel, welke zitting hebben in
de centrale commissie voor georgani
seerd overleg in ambtenarenzaken nader
mee, dat zy besloten hebben het perso
neel op basis van vrijwilligheid dringend
aan te bevelen niet alleen over de maand
Februari, maar ook over de maanden
Maart en April 1 procent van het salaris
ten behoeve van het rampenfonds af te
staan.
Aan de regering en het centraal or
gaan van de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten is verzocht daaraan mede
werking te verlenen, welke medewer
king uiteraard gaarne is toegezegd.
Indien aan dit dringende verzoek van
de besturen van de centralen hierboven
genoemd, wordt voldaan, dan zal door
het personeel in dienst van de Neder
landse overheden een bedrag van ruim
2*s millioen gulden voor de leniging van
de nood van het salaris worden afge
staan.
De besturen van de bovengenoemde
centralen hebben meegedeeld het bo
vendien op prys te stellen, indien perso
neel, dat in verband met de ramp extra
werkzaamheden heeft of zal moeten ver-
ichten, de administratie toestaat de
extra betalin voor deze werkzaamhe
den geheel of ten dele eveneens in het
rampenfonds te storten.
Kunstenaars helpen
Schilderijen prijzen
m nationale
loterij
Tevoren expositie in
Stedelijk Museum
Tal van beeldende kunstenaars, beeld
houwers, grafici en beoefenaars van de
gebonden kunsten, verenigd in de Neder
landse Federatie van Beroepsvereni
gingen van kunstenaars en de algemene
Katholieke Kunstenaarsvereniging, heb
ben een groot aantal kunstwerken afge
staan ten behoeve van het Nationaal
Rampenfonds. Deze werken zullen, be
houdens goedkeuring van de minister
van Justitie, verloot worden in een grote
nationale loterij. Wegens het grote aan
tal is het niet mogelijk alle kunstwer
ken te exposeren, maar een deel zal wor
den tentoongesteld in het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam. Deze expositie zal
van 12 t/m 24 Februari geopend zyn,
elke werkdag van 10 tot 22 uur. Kun
stenaars. die nog hun beste werken wil
len afstaan, wordt verzocht dit spoedig
te doen bij het Stedelijk Museum. De
burgemeester van Amsterdam, mr A. J.
d'Ailly. heeft zich bereid verklaard de
tentoonstelling te openen op 12 Februari
des middags om half vijf.
De burgemeester van Stavenisse'
heeft alle geëvacueerde inwoners van
deze plaats verzocht schriftelijk hun
huidige adres op te geven aan de secre
taris van Stavenisse, gemeentehuis Tho-
len. Dit dient om een overzicht te ver
krijgen van het totaal aantal Stave-
nissers, dat gered is kunnen worden.
Middenstands
cursussen
De onderwijscentralen van de drie
Nederlandse middenstandsbonden, Laan
van Meeröervoort 96a, Den Haag, de
len ons mede, dat geëvacueerden, stu
derende voor het middenstandsexamen
algemene handelskennis. straks hun
studie kunnen voortzetten bij door deze
ondei'wijscentralen erkende cursussen in
de evacuatieplaatsen.
Het noodfonds van het Verbond van
Nederl. Werkgevers maakte 300.000
over aan het Nationaal Rampenfonds.
Eindhoven begon met een „hamers-
en dweilenactie" om straks de geëva
cueerden bij hun vertrek een pakket
schoonmaakartikelen en gereedschap te
kunnen meegeven. Personeel en di
rectie van de Provinciale Gelderse Elec-
triciteitsmaatschappij schonken 56.000.
Militairen van de L.S.K. van het
garnizoen Nijmegen gaan aan de bur-
jerij snert verkopen, bereid in de mili
taire keukens. Personeel van een moto-
renfabriek te Arnhem schonk 8 uur
loon van een snipperdag: 5.000,De
directie maakte er 25.000,Van.
Een Franse firma deed er nog eens
15.000 bij. Een gemeente in het
noodgebied krijgt tien bromfietsen en
het Rode Kruis nog eens vijf-en-twin-
De coöperatieve Raiffeisenban-
ken schonken tezamen mide aange
sloten boerenleenbanken 300.000.
Plaatselijke en provinciale comités
stortten nog 45.000.
De gezamenlijke protestantse kerken
in Rotterdam brachten via de Zondag
gehouden collectes 140.000.bijeen.
In Kampen brachten deze collectes ruim
15.500 op. Kerkcollectes in de ka
tholieke kerken van 's Hertogenbosch
leverden 30.000. Bij de banken werd
daar 50.000 gestort Collectes te
Michielsgestel 9000. Rosmalen
4000, Drunen 12.000, Elshout 2511
en in Waspik 5200. Grootebroek
20.556. Benthuizen (1300 inwoners)
bracht 16.914,76 bijeen. Dat is 13.01
per inwoner of 52,50 per gezin. Dwin-
gelo gaf 23.392, hetgeen neerkomt op
6.85 per hoofd of 31.35 per gezin.
Caltex petroleummaatschappij schonk
100.000. Patiënten van de psychia
trische inrichting Beileroord te Beilen
hielden eigener beweging een inzame
ling, 145,36 werd bijeengebracht.
Overwerk by Werkspoor tezamen met
bijdrage door directie zal 't Rampenfonds
'n bedrag van 400.000 opleveren. Oud-
Beijerland gaf vla collecte 60.000,of
wel S.50 per hoofd.
Het Buitenland helpt
Zweden bracht tot nu toe 7.325.000
by'een. Onder de ingezamelde goederen
bevinden zich 2000 paar schoenen, 2000
oliejassen. 400 paar lieslaarzen en 3500
zandzakken. De Amerikaanse sena
toren Taft en Thye stelden voor om
overtollige graanvoorraden in de V.S.
aan overstroomde gebieden in Europa te
leveren. Voor het vervoer wordt een
bedrag van S 10.000.000 van de regering
evraagd. Delegatie van de 82ste
Amei-ikaanse luchtlandingsdivisie, die
destijds bij Nijmegen in actie is geweest,
overhandigde de consul-generaal in New
York een cheque van S 12.255. Rege
ringsinzameling in Oostenrijk bracht
75.000 op. Vakverbond en stad Wenen
brachten beiden reeds 135.000 bijeen.
Weense Kamer van Koophandel schonk
20.000. Gezamenlijke landbouwcor
poraties van Württemberg hebben
10.000 D.M. als bijdrage geschonken.
Het Curagaose Rampenfonds heeft
S 500.000 ter beschikking. Aruba en Bo
naire hebben samen minstens 175.000
bijeengebracht. Zwitserland schonk
totnutoe 3.000.000 Zw. francs voor de
slachtoffers in de drie geteisterde lan
den. Grote hoeveelheden dekens en kle
ding werden ingezameld. Het Rode
Kruis zal 1000 paar schoenen, 1000 wa
terdichte pakken en 2000 paar sokken
naar Nedei-land zenden. In Frankrijk
werden tot nu toe 15.000.000 francs in-
ezameld voor hulp aan de drie landen.
Het Zwitserse kanton Waadtland
voteerde Zw. frs 20.000 voor de getrof
fen gebieden. Zuidafrikaans Rode
Ki-uis stuurde anderhalve ton goederen
af. Bemanning van het Amerikaanse
schip „Southland", dat te Rotterdam
ligt. schonk S 205.—. Duizend mede
werkers verzamelden in Canada de ge
schonken goederen. K.L.M. vervoerde
reeds meer dan 3 ton goederen uit
Spanje. Aan geld is ruim 40.000 bij
eengebracht. De Franse katholieke
hulporganisatie maakte aan het Neder
lands episcopaat 120.000 over. Vracht
auto met 250 pakketten, verzameld door
Parijse Handelsschool vertrok naar Ne
derland. Leerlingen van dit instituut
brachten 10.000 bijeen en goederen
ter waarde van 100.000. Uit Metz
vertrok compagnie Franse genietroepen
met 44 kipauto's en 36 vletten naar Ne
derland. Regering van Neder-Saksen
stelt 22.500 beschikbaar. Zwitsers
Rode Kruis vergaarde bijna 900.000.
Nogmaals Frankrijk: Uit Forbaeh
vertrok een vrachtauto met twee-en-een
halve ton kleding en dekens. Departe
ment Bas-Rhin schonk 10.000.
steden Comar. Straatsburg en Hagenau
schonken resp. 5000, 10.000 en
2000. De collecte in Noorwegen
bracht 1.120.000. Ingezamelde goede
ren hebben een totale waarde van
300.000. Nederlands consulaat in
Marseille ontving totnutoe 100.000.
Duizenden dekens werden per vliegtuig
naar Nederland verzonden. Bui-
meester van Aberdeen zond burgemees
ter van Amsterdam pakket kinderkleer-
tjes. Italiaanse autofabrieken helpen
30.000, vacantie voor 100 kinderen en
100 paar rubberlaarzen. Finland zond
1000 dekens, 7 colli slaapzakken. 8 colli
lakens en 130 grote kisten beddegoed.
Gezaagd hout ter waarde van 800.000
wordt gestuurd, En dan komen nog 800
paar rubberlaarzen, 3000 paar kinder
schoenen, 25 ton serviesgoed. 40.000
sponzen. Israel zendt nog eens 1000
kisten sinaasappels. Brusselse stu
denten adopteerden Halsteren. Luik
adopteert 's-Gravendeel. Kungal in
Zweden neemt de zorg voor Haamstede
op zich. Franse M. Commissariaat
schonk 17.000 D.M. Nogmaals Italië:
25.000 kg ryst, 10 schrijfmachines,
Het noodfonds in Londen schonk reeds
100.000. West-Duitsland biedt aan
te lenen: 100 dieselpompen, 100 km
rails, 400 diesellocomotieven, 3000 kip
karren, 570 vrachtauto's, 50 bulldozers,
100 kipauto's en 5000 kruiwagens.
Soms blijkt ook. dat de aardrijkskun
dige kennis van Nederland in het bui
tenland niet al te groot is. Zo ontving
een familie te Hoogeveen. die in de
jaren 1914-1918 Oostenrijkse kinderen
in huis had gehad, van deze thans groot
geworden kinderen het aanbod, om
thans onverwijld haar kinderen naar
Oostenrijk te zenden ter verzorging.
Hiermee willen zij gelezen hebbende
de grote ramp die Nederland heeft
getroffen, opnieuw him dankbaarheid
tonen voor hun vroegere verzorgers.
Herstel van schade
aan boeken
Onder auspiciën van de Nederlandse
Bond van Boekbinders Patroons, geves
tigd te Amsterdam, Rozengracht 48, tel.
49294 en 48073, is een commissie in
het leven geroepen, die zich tot taak
stelt te bestuderen wat kan en dient
te worden gedaan tot herstel van wa
terschade, toegebracht aan boeken en
bescheiden van gemeentelijke instellin
gen e.d. in de getroffen gebieden.
Delegaties van
militairen
Het hoofd van het Centraal Betalings
kantoor delegaties, Frederikkazeme, ge
bouw E 4, Van Alkemadelaan. Den
Haag, verzoekt aan geëvacueerden uit
de noodgebieden, die delegaties ont
vangen van militairen, verblijf houdend
in Korea, Indonesië. Nieuw-Guinea, Su
riname en Engeland, zo spoedig moge
lijk hun nieuw adres aan bovengenoem
de instantie op te geven.
Hervormde Kerk stelt een
watersnoodcommissie in
Het moderamen der generale synode
der Ned. Herv. Kerk heeft gisteren in
overleg met de vertegenwoordigers van
de bij hulpverlening en herstel betrokken
organen van bijstand, een watersnood
commissie ingesteld.
Deze commissie is onderverdeeld in zes
commissariaten, en wel voor: het pasto
raat onder de geëvacueerden;
de diaconale zorg aan de geëvacueer
den, thans en na hun terugkeer; de zorg
voor de inkomsten van hen, die in nood-
en evacuatiegebieden in dienst der kerk
werkzaam zijn; voor het herstel van het
financiële leven der getroffen gemeenten
en de zorg voor het herstel van de re
gisters van de kerkelijke stand; voor
herstel van de gebouwen (kerken, pasto
rieën etc.) de inboedels van predikanten
en volledig in het pastoraat werkzamen;
voor de kerkelijke archieven.
De watersnoodcommissie der Ned.
Herv. Kerk besloot om de door buiten
landse kerken verleende hulp te besteden
in overleg met de in het landelijk inter
kerkelijk bureau noodvoorziening samen-
erkende kerken.
Gisteren zijn de eerste evacué's uit
het rampgebied gearriveerd in het Ko
ninklijk Paleis het Loo, dat door H.M.
Koningin Juliana gedeeltelijk beschik
baar is gesteld. Gedurende het week
einde had de afdeling Apeldoorn van het
Nederlandse Rode Kruis met medewer
king van velen, onder meer van enkele
grote Apeldoornse hotels, die een hon
derdtal bedden ter beschikking stelden,
alles in gereedheid gebracht voor de ver
wachte gasten. In de vooravond kwam
ste groep van veertien vluchte
lingen uit Zierikzee, die voorlopig onder
het Koninklijk dak een gastvrij tehuis
zullen vinden. Woensdagochtend wordt
een tweede groep verwacht, bestaande
uit bejaarde lieden, die door water en
;ind uit een Zierikzees tehuis voor
ouden van dagen zyn verdreven. Ver
acht mag worden dat in de loop van
deze week de beschikbare ruimte geheel
in gebruik zal worden genomen.
k.
L
•1 -
ppjapp||||
Hoge oplage van „De Ramp"
Kostprijs komt voor bepaalde oplage
in mindering van de opbrengst
De vraag naar het boek. dat de ver
eniging ter behartiging van de belan
gen des bockhandels binnenkort zal
doen verschijnen onder de titel „De
Ramp", overtreft dermate alle ver
wachtingen. dat nu reeds vaststaat
dat meer dan 300.000 exemplaren er
van zullen worden verkocht. Gedacht
wordt zelfs aan een oplage van een
half millioen exemplaren. Als men be
denkt dat een oplage van 50.000, waar
toe de vereniging zich aanvankelijk
wilde „beperken", voor ons land reeds
een uitzondering is, kan men zich
enig denkbeeld vormen van de pro
blemen die het op de markt brengen
van een tienmaal zo grote oplage
stelt. Zo zullen, om een voorbeeld te
noemen, zeker meer dan acht van de
grootste drukkersbedrijven elk een
enorme order moeten uitvoeren. Het
is onder deze omstanigheden zo
werd ons vanmorgen medegedeeld
dan ook een eenvoudige onmogelijk
heid de bij de uitgave betrokkenen
alle buitensporige hoge onkosten
zelf geheel te doen dragen. Van de
aanvankelijk voorgenomen oplage
doet men dat onverkort. Van de wel
licht meer dan 400.000 exemplaren,
waarmee het oorspronkelijk gedachte
aantal wordt overtroffen, zullen de
betrokkenen zo zijn zij overeenge
komen slechts de kostprijs in min
dering van de opbrengst brengen.
Vast staat, dat de bijdrage voor het
Nationale Rampenfonds, gevormd
door de opbrengst van „De Ramp"
dank zij de grote offervaardigheid van
papierhandel, uitgevers, drukkers, foto
grafen, boekhandelaren en ook dank
zij de honderdduizenden intekenaren
ver zal uitgaan boven de oorspronke
lijke raming.
Van de intekenaars wordt verwacht:
betaling bij de bestelling en enig ge
duld.
Het 81.000 ton metende passagiers
schip „Queen Mary" stoomde deze
week zelf de Hudsonrivier op en meer
de, zonder de hulp van sleepboten aan
de kade in de New-Yorkse haventer
wijl een grote mensenmenigte op de
kade ademloos stond toe te zien. Het
schip meerde veilig aan de kade, na
zonder sleepboten, i>i verband met de
staking in de New-Yorkse haven, te
zijn opgestoomd.
Uit Oostenrijk en Italië
Hulp van Rode Kruis
en brandweer
Een- ambulance, bestaande uit 19
auto's. 68 man medisch en verplegend
personeel, waaronder 1 hoogleraar en
tien artsen is in twee uur tijds inge
richt en naar Nederland gezonden. Zij
heeft destijds dienst gedaan by de
overstromingsramp in de Po-vlakte.
In Numansdorp en Ziekrikzee is zij
ingezet om de mensen die reeds dagen
lang in touw zijn, af te lossen. De co
lonne had nog een geldsbedrag van
2.500 schilling als geschenk bij zich.
In Roosendaal arriveerden 150 man
brandweer uit Italië. Zij gaan werken
aan de grote zeedijk langs het Hol
lands Diep. Het corps beschikt over
5 amphibievoertuigen, 1 mobiele elec-
trische centrale, 1 mobiele werkplaats.
1 tankwagen van 3000 liter, 2 radio
wagens met ontvang en zendappara
tuur.
