Kamer vindt veel waardering
en matigt de critiek
Holland is aangevallen
's Gravendeel biedt beeld
niet door een leger
maar door de zee
Stemmen ten gunste van
het afslui'tplan
van een beginnend herste!
Zweden verleent ook
hulp op lange termijn
In het Noorden
UTRECHTSCH NIEUWSBLAD
Woensdag 11 Februari 1953 - 60e Jaargang No 241
Pagina 3
Watersnooddebat in Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer, die Dinsdag heeft beraadslaagd over de
regeringsnota met betrekking tot de overstromingsramp,
heeft zich in dit debat een grote mate van beheerstheid en
soberheid opgelegd.
Kamer en regering zijn er zich van bewust dat er fouten
zijn gemaakt maar de overheersende opinie van de Kamer
werd vertolkt door prof. Oud die gisteravond opmerkte: „Het
is geen kunst de fouten breed uit te meten, maar dat is in het
licht van feiten en omstandigheden in hoge mate onbillijk en
onrechtvaardig."'
Gèef Waterstaat ruimer armslag. Het
departement heeft te lijden gehad
van bezuinigingen en werd in activi
teit geremd door de naoorlogse inun
datieproblemen. Wat er aan grote
werken onderhanden is genomen en
afgewerkt, heeft zijn waarde bij deze
stormvloed bewezen.
Heeft er aan het onderhoud van de
dijken wat ontbroken? Dat was ook
de vraag, die de heer N. v.d. H e u-
v e 1 (KVP) stelde. Is de waterkering
wel voldoende veilig? En zijn partij
genoot Ir van Meel stelde de vraag:
Hoe is de toestand van de binnendij
ken? De huizen zijn in de dijken ge
bouwd en daardoor zijn zij verzwakt.
Het wordt tijd de vraagstukken be
treffende de polderschappen nader
onder het oog te zien.
De heer Weiter (KNP) betoogde
dat men bij het herstel van de dijken
de samenwerking met polders en wa
terschappen niet moet veronachtza
men. De zorg voor de binnendijken
is eeuwenlang hun zaak geweest. Hij
toonde zich overigens ook wel be
zorgd over wat deze stormvloed met
betrekking tot de houdbaarheid van
de dijken en van de duinen vooral
bij "s Gravenzande aan het licht
heeft gebracht. Hij drong aan op
grote spoed bij het in orde brengen
van de dijken en van de duinenstand.
Aandrang tot
integrale vergoeding
van de schade
De eenheid, welke zich in de ach
terliggende dagen zo verkwikkend en
spontaan in ons volk heeft geopen
baard. vond haar weerspiegeling in
de Kamer. Dit was bepaald geen po
litiek debat in de geijkte zin van het
woord. Mr Burger herinnerde aan
Troelstra's woord uit de Augustusda
gen van 1914, ook door mr Oud met
instemming aangehaald: „Ik acht het
ogenblik voor critiek niet gekomen,
omdat in deze ernstige omstandighe
den de nationale gedachte de natio
nale geschillen overheerst.
De leden van het kabinet waren,
met uitzondering van de ministers
Van de Kieft en Beyen. gedurende
het grootste deel van de beraadsla
gingen aanwezig. Beschikte men de
vorige week slechts over één kaart,
waarop de vermoedelijke omvang
van de ramp stond aangegeven, thans
gaven detailkaarten, die achter de
regeringstafel stonden opgesteld, een
veel uitvoeriger overzicht. Bovendien
hebben vele Kamerleden zich in de
afgelopen week in het rampgebied
zelf op de hoogte kunnen stellen.
Daardoor kreeg het debat on
danks het voorlopig karakter der dis.
cussïe de vereiste diepgang.
Het behoeft nauwelijks vermelding,
dat de sprekers, die aan het debat
deelnamen en de mening hunner
fracties vertolkten, in vaak bewogen
bewoordingen uiting hebben gege
ven aan de gevoelens van deelne
ming en medeleven, welke in geheel
ons volk leven. Hoezeer men ook in
het buitenland meeleeft, bleek wel
uit de opsomming van de vele tele
grammen van parlementen van be
vriende naties, bij het Nederlandse
parlement binnengekomen.
Dankbaarheid
In de Kamer overheerste dank
baarheid voor het krachtige en snel
le handelen van de zijde der rege
ring. voor de grote besluitvaardig
heid van burgerlijke en militaire
autoriteiten, voor het doortastende
en offervaardige optreden van dui
zenden militairen en burgers. Dank
baarheid voor de van het buitenland
ondervonden hulp.
Amerikaanse inmenging in onze
binnenlandse aangelegenheden, vond
de communist Gortzak, die voorts
van mening was. dat ..het Atlantisch
Pact" ons deze ramp heeft gebracht.
De beste vorm van internationale
samenwerking, zo karakteriseerde
prof. Oud de hulp.
De heer Burger (PvdA) vond
het nu een tijd om te handelen en
verklaarde zich bereid de regering
daarin te volgen. Hij adviseerde tot
de instelling van een Kamercommis
sie, welke de regering daarin terzij
de kan staan.
De heer T i 1 a n u s. die zich even
eens van detailcritiek onthield,
drong er toch wel op aan. dat te zij
ner tjjd de verantwoordelijkheden
scherp worden gesteld en in dat ver
hand gaf hij uiting aan de vrij alge
mene ontstemming dat pas op 2 Fe
bruari enig inzicht werd gekregen
omtrent wat zich op Schouwen
heeft afgespeeld.
Het waarschuwingS'
systeem
De KVP-er V a n M e e 1 wees er
op, dat er op Zondag 1 Februari
reeds terstond te weinig materiaal
beschikbaar was en de heer Tilanus
vroeg zich af. of het niet mogelijk
ware geweest dit als lering voor
de toekomst het waarschuwings
systeem zo te organiseren, dat ei
zekerheid wordt verkregen, dat de
gehele bevolking die achter haar dij
ken toch niet volledig veilig is,
wordt gealarmeerd.
Daarbij komt in dit geval zo
werd uit de Kamer opgemerkt, dat
men reeds Zaterdagmiddag wist, dat
een front met zware stormen zich
snel in de richting van onze kusten
verplaatste, na in Schotland al aan
zienlijke schade te hebben aange-
richt.
Bezorgdheid werd daarbij tot uit
drukking gebracht over de bezetting
van de vitale posten gedurende hei
weekeind.
Was het aan een onvoldoende be
zetting daarvan te wijten dat
hulpverlening zo traag op gang
kwam en dat het ANP eerder ge
alarmeerd was dan de regeringsin
stanties?
Deze vraag leefde bij allen en zelfs
ds Zandt kon zich. hoezeer ook
voorstander van een absolute Zon
dagsrust. met deze situatie aller
minst verenigen.
Oorzaken
Men heeft zich ook in de Kamer
verdiept in de oorzaken. Was het wel
het exceptionele natuurgebeuren op
welks conto deze ontstellende om
vang van de ramp moet worden ge
schreven? De heer Burger wees er
op dat de stand van de rivieren uit
zonderlijk laag was en hij bracht de
toestand van de dijken ter sprake.
gewikkeld en daartoe hebben wij de
les te trekken uit de practijk van de
oorlogsschade-regeling.
Moet nu het Rampenfonds bij de
regeling der schade-uitkering wor
den ingeschakeld? En moet de uit
kering geschieden op voet van de
regeling voor oorlogsslachtoffers?
De heer Burger heeft zich ter
zake zeer stellig gedistancieerd van
de opvatting, welke uit de regerings
nota spreekt. De slachtoffers van
thans verkeren in een gehèel andere
positie dan de oorlogsslachtoffers.
Zullen, zo vroeg de heer Burger, be-
schèiden spaarpenningen een rem
zijn voor 't toekennen van een uit
kering?
Royaal
De tegemoetkoming kan nu een
royale zijn. omdat het gebied, waar
over de ramp zich heeft uitgestrekt,
beperkt is.
De heer Burger toonde zich onge
rust over de formulering in de nota:
overheidsbijdragen om het economi
sche leven op gang te brengen. Do
minerende economische motieven, zo
vroeg hij. en komt dan de grote klap
toch op de hoofden der getroffenen
neer? Wil de regering de huisraad
schaderegeling afwentelen op het
Rampenfonds?
Hij was het hiermede niet eens.
Trouwens vrijwel de gehele Kamer
bleek van mening, dat dit niet de
opzet van het Rampenfonds kan zijn.
Mr. v. d. Heuvel wilde graag
een duidelijke uiteenzetting van de
kosten welke ten laste van het Ram
penfonds zullen komen en de heer
W e 11 e r merkte met betrekking tot
de schaderegeling op: Wanneer de
bescherming der ingezetenen niet
adequaat is geweest aan de voortge
schreden techniek, dan legt zulks
zware normale verplichtingen op.
hetgeen zich moet uiten in een zo
ruim mogelijke schaderegeling.
Dr Schouten maakte de reser
ve: Een integrale schaderegeling,
maar onder het bepaalde voorbe
houd, dat wij niet verder mogen
gaan dan onze verantwoordelijkheid
gedoogt. Van de omvang van de
ramp in geld uitgedrukt, zal het af
hangen, wat het Nederlandse volk
kan doen.
Geen voorlopige schaderegelingen,
zo beoogde dè A.R. fractieleider,
want zij zullen funest zijn voor de
stuwing van de lichamelijke, de gees
telijke en de zedelijke energie.
De offerbereidheid van ons volk
de zegen door de ramp gebracht,
zoals mr. Oud opmerkte zal ho
pelijk lang stand houden. Wanneer
ons volk 't vereiste bedrag opbrengt
om de gehele huisraadschade te ver
goeden. dan zou mr. Oud er geen be
zwaar tegen hebben deze uit 't Ram
penfonds te betalen.
Te Rotterdam heerst een ongekende
drukte met de aanvoer van goederen
ten behoeve van de slachtoffers van
de watersnood. Enige Deense vracht
wagens arriveerden te Rotterdam aan
de loodsen van Pakhuismeesteren
met een zending, bestemd voor de
slachtoffers. Overzicht van de enor
me hoeveelheid goederen welke zijn
aangevoerd en door het Roode Kruis
zullen worden verdeeld onder de
slachtoffers.
STAVENISSERS. HVIDIGE
ADRES OPGEVEN.
De burgemeester van Stavcnlsse heef:
alle geëvacueerde inwoners van deze
plaats verzocht schriftelijk hun hu!diee
adres cp te geven aan de secretaris van
Stavenisse. gemeentehuis Tho'.en. Dit
dient om een overzicht te verkrijgen
van het totaal aantal Stavenïssers. dat
gered is.
Ongerustheid
Ook de heer Tilanus en ds
Zandt toonden zich op dit punt on
gerust en prof Oud gaf aan dit vraag
stuk een brede allure, toen hij in her
innering bracht dat na de stormramp
van 1916 niet alleen de plannen tot
uitvoering van de Zuiderzeewerken
werden versneld maar dat deze ramp
mede ook de stoot gaf aan de reorga
nisatie van het Noordhollandse wa
terschapswezen tot het hoogheem
raadschap Noord Holland Noorder
kwartier.
Het is daaraan vrij zeker mede te
danken geweest, aldus de heer Oud,
dat de storm in Noord-Holland geen
ernstige schade heeft teweeg ge
bracht.
De heer Schouten heeft er
echter met nadruk op gewezen, dat
het systeem van decentralisatie z.i.
zoveel mogelijk moet behouden blij
ven en dat bij het aangekondigde ont
werp noodwet voor een centrale ver
antwoordelijkheid voor het herstel
van de dijken, de centralisatie niet
verder moet worden doorgetrokken
dan strikt noodzakelijk is.
De verantwoordelijkheid van de
provinciale waterstaatorganen en van
waterschappen moet niet worden
verzwakt.
Wat moet er nu
gebeuren?
Ook daarmede heeft de Kamer zich
bezig gehouden. Want behalve het
herstel van de dijken, is er ook de
vraag: Hoe kunnen dergelijke ram
pen in de toekomst voorkomen wor
den?
De Kamer scheen geneigd daarop
het antwoord te geven: sluit de zee
gaten af!
Dr Schouten vond het zaak de
voorbereidende studies in snel tempo
te voltooien, zonder daarbij iets van
de soliditeit van dit onderzoek prijs
te geven.
Wij komen er nog in geen jaren aan
toe, oordeelde mr Burger, al is er
alle aanleiding het plan zeer ernstig
te overwegen, ook uit overwegingen
met betrekking tot de industrialisa
tie. Voorlopig heelt Waterstaat echter
de handen vol en is er dus aanleiding
tot het instellen van een technische
commissie, die in het openbaar en
niet alleen in de departementale
sfeer adviseert. Het onderzoek dient
breed te zijn maar dient z.i. binnen
twee jaar voltooid te zijn.
De heer Tilanus zeide een eventueel
plan van harte te zullen steunen. Het
zal van ons volk grote offers vragen,
maar, zo voegde hij er aan toe, wij
moeten deze dingen groot aanpakken.
En ds Zandt zeide: eerst de dijken
dicht en dan het grote werk desnoods
met temporisering van de Zuiderzee
werken.
Schadevergoeding
Een belangrijk punt in de discus
sie heeft uitgemaakt de vraag: Wat
zijn de kosten en hoe zullen de fi
nanciële consequenties worden op
gevangen?
De heer W e 11 e r heeft er de re
gering min of meer een verwijt van
gemaakt, dat zij geen raming van de
schade heeft gegeven, maar van an
dere zijden werd aangevoerd, dat
een enigszins betrouwbare schatting
op dit ogenblik niet is te maken.
Daardoor wordt het moeilijk zich
een definitief oordeel te vormen over
de schadeuitkering.
Vry algemeen heeft de Kamer,
voor zover zij zich heeft uitgespro
ken, te kennen gegeven dat de scha
de integraal moet worden vergoed.
Mr. Oud formuleerde het zo: In
beginsel moet deze schade gedragen
worden door het gehele volk. Het is
niet alleen een zaak van barmhartig
heid, maar een zaak van nationaal
belang, dat de schaderegeling zo
goed en zo snel mogelijk wordt af-
(Van een verslaggeefster)
Een bundel bleke zonnestralen glijdt uit 't grauwe wolken
dek over het zo zwaar geteisterde 's Gravendeel. Hij is als
een bemoedigende glimlach, die de starheid breekt welke de
harten had bevangen. Voorlopig zijn de ergste spanningen
voorbij. De organisatie van de hulpverlening is in één hand
en er zijn geen mensen meer, die overbodig zijn in liet plaatsje.
4500 van de 5500 inwoners zijn geëvacueerd. Zij, die achter
gebleven zijn met burgemeester van Heesen, dr v. d. Bijl,
de tandarts en de directeur van de gasfabriek aan bet hoofd
werken hard. Het doktershuis, centraal gelegen en, omdat
het het hoogste punt van he dorp is, het minst beschadigd, is
het toonbeeld van leven. Gedurende de eerste dagen werden
door de kleine keuken daar de mensen gevoed, terwijl ge
wonden en zieken werden behandeld in de huiskamer.
spuiten, maar te zuigen, met veer
tig slangen, moet hier ook weer aan
te pas komen. Baby-slangetjes wor
den in de huizen gelegd en aange
sloten op de welput, waarvan het
water ongevaarlijk is, en dan wordt
er wel gespoten Langzaam ver
dwijnt het slik van vloeren en mu
ren. In de huizen werken de bewo
ners om hun bezittingen schoon te
maken. Mannen doen even huishou
delijk werk als de vrouwen. Zij was
sen de serviezen in de kasten; zij
wrijven de meubels. Al te dikwijls
evenwel moeten zij bezittingen op
de vuilnishoop gooien, omdat het
water ze volkomen bedorven heeft.
Ergens ligt in de tuin een hoopje
kinderspeelgoed. De meubels van de
kinderkamer werden behouden,
maar het speelgoed was verteerd.
Men pakt aan: het
leven gaat verder
Gas is er nu ook nog wel niet om
dat de fabriek nog onder water
staat maar mevrouw v. d. Bijl
heeft de beschikking over petrole
umstellen en buta-gas. En gelukkig
is er juist in dit deel van het
plaatsje weer electriciteit. 's Gra
vendeel beweegt zich weer in op
gaande lijn. Eén klein poldertje van
17 ha viel gisteren droog In deze
polder, op de C. van Heesenstraat
landde Prins Bemhard met een he-
licoptère En langzaam zakt het
water in de grootste polder, van
2700 ha, waaraan in Puttershoek,
de zuiger Ahoy staat, welke werkt
met 'n capaciteit van 300 m3 p. mi
nuut. En als, zoals men heeft bere
kend. vandaag het gat in de buiten
dijk aan de Westkant van het dorp
dicht komt, dan zal daar de beloof
de ponton van Wilton met 400 nv
per minuut de polder aan deze zijde
gaan droogmalen. Een verheugend
aspect. Iedere dag proberen de ach
tergebleven bewoners de stand van
het water te meten aan verkeers
borden die ook half onder water
staan. Maar al zuigen de gemalen
b\j de dijk langs de Dordtse Ku
staan nog vijf kleine pompen nie
mand kan zeggen, wanneer zijn
huis droog komt. Droog is eigenlijk
het woord niet. Want als het water
verdwenen is. zoals op de Slaperdijk
en de Molendijk, da is er nog een
dikke laag slib. De brandweer, die
van Woensdag tot Zaterdag zulk
goed werk gedaan heeft (brand-
weercorpen uit de provincie waren
er ook bij), door nu eens niet te
De heer VV. A. A. M. Daniëlsx buiten
gewoon gezant en gevolmachtigd mi
nister voor Nederland in Zweden,
heeft tijdens een plechtigheid in de
Santa Maria Kerk in Stockholm, die
Zondag werd gehouden, de Zweedse
Koningin Louise, gedankt voor het
medeleven van het Zweedse Konings
huis en van het Zweedse volk me' bet
getroffen Nederland.
Qeen speelgoed meer
En in de juist Donderdag voor de
ramp geopende gem. kleuterschool
een gebouw, dat evenals de Chr.
kleuterschool, nog duidelijk bewijst
hoe nieuw het was staan de
vloeren bol. Speelgoed ligt hier en
daar, vernield door water en klei.
Geen stuk ervan is goed gebleven.
Wel zijn de meubels gered, maar
verdere inventaris is er niet meer.
In de modder kruipt een schildpad.
Hij is in leven gebleven. Op de ven
sterbank staan nog de bloemen en
planten, die fleur hadden bijgezet
aan de feestelijke opening. Een stuk
door eendracht opgebouwd werk is
in één nacht vernietigd.
Dat zijn zo de droeve getuigen.
En er zijn er nog veel meer en veel
ernstiger. Een vlasbedrijf ging de
zelfde nacht in vlammen op. De
schade hier alleen al bedraagt on
geveer een halt" millioen En van
geen der vele vlasbedrijven en kas
sen is hier veel overgebleven.
De helft van de veestapel is ge
dood. Drie ploegen zijn aan 't werk
om de cadavers op te halen. Deze
worden met schepen en ducks weg
gevoerd. Maar het meest trieste is
wel de Slaperdijk in het centrum er
aan toe. Op korte afstand van el
kaar heeft het water er twintig ga
ten ingeslagen. Hele huizen zijn
weggespoeld en er is niets over dan
een verbijsterende diepte waar door
het water van polder naar polder
golft. Op deze plaatsen zijn de
meeste doden gevallen. Men heeft
hen nog niet gevonden.
Niemand, die deze ruïne ziet,
durft zich af te vragen, hoe dit
ooit moet worden hersteld, hoe
hier de mensen ooit terug moeten
komen. „Tweehonderd huizen zijn
afgeschreven", vertelt de burge
meester, „En wij hadden al zo'n te
kort".
Maar het leven gaat verder. Lang
tijd om hierbjj stil te staan is er
niet. Er moet worden gewerkt aan
de schoonmaak. „Het is een troost,
dat er meer zo zjjn als wij", zegt
een jonge man. „En wy kunnen ten
minste nog lachen", 's Gravendeel
beweegt zich opwaarts.
(Advertentie)
ruik maar eens
17
■tiKOW,
Interessant standpunt van de „Washington Post"
(mderz
xDELOUPE
Daarom hulp in
NAVO-verband
(Van onze correspondent te
Washington.)
President Eisenho\ver heeft, gelijk
bekend, op kabinets niveau een com
missie ingesteld, die zal onderzoeken
op welke manier er hulp geboden
kan worden aan de landen, die door
de overstroming geleden hebben: aan
Nederland, Engeland en België dus.
Dat men de zaak flink zal aanpak
ken, daar twijfelt niemand aan, die
hier heeft waargenomen hoe groot
de belangstelling en hulpvaar
digheid zün, die speciaal voor Ne
derland. het zwaarst getroffen land,
aan de dag worden gelegd. Het mag
wel eens worden onderstreept dat het
waarlük niet nodig is dat men in Ne
derland aandringt op hulp.
Die hulp wordt volkomen spontaan
geboden.
Het heeft hier een uitstekende in
druk gemaakt dat de Nederlandse
regering tot dusverre niet de indruk
gewekt heeft dat zij tengevolge van
de ramp niet meer aan de verplich
tingen ten opzichte van de NAVO
zou kunnen voldoen. „De Nederland
se regering" - zo schreef de Washing
ton Post in een hoofdartikel „heeft
het prijzenswaardige verlangen aan
de dag gelegd om al het mogelijke te
doen teneinde te vermijden haar de-
fensiebijdragen te moeten besnoeien".
KoersbepJend
De „Washington Post" behoort tot
de belangrijkste couranten in de Ver.
Staten en dit hoofdartikel, dat de
titel droeg „Hoe Holland helpen"
kan zowel Amerikanen als Nederlan
ders van nut zijn bij de bepaling van
de koers die gevolgd moet worden.
Vandaar dat wij de strekking van
het artikel hier in het kort met
eigen woorden weergeven:
Het Noordatlantische Verdrag gaat
van het principe uit dat ccn aanval
op een van de leden beschouwd
moet worden als een aanval op allen.
Welnu. Nederland is aangevallen,
niet door een leger, maar door de
zee. En die aanval betreft nu juist
een land dat zoveel leiderschap ge
toond heeft ten aanzien van het Euro
pese leger en van de Europese een
heid in het algemeen. Wat zou daar
om juister zyn dan gezamenlijk
in NAVO-verband dit land hulp
te bieden?
Niet door de Nederlanders te laten
weten: wij zorgen wel voor jullie
defensie de eerste jaren, repareren
jullie je dijken maar. Terecht merkt
„Washington Post" op dat het prin
cipieel tot de verantwoordelijkheid
van een natie behoort voor de defen
sie te zorgen. Psychologisch zou het
onjuist zijn een land. dat kennelijk
aan zijn verplichtingen wil voldoen
om bij te dragen tot de verdediging
van de vrije wereld, te laten voelen:
voorlopig zijt ge een soort protecto
raat van de NAVO.
De beste hulp
Op die manier moet het dus niet.
Maar hoe dan wel? Door hulp zo
mogelijk van alle NAVO-landen
bij het technisch en economisch her
stel. Hulp van deze aard aldus nog
steeds de „Post" zou het beste blijk
zijn van een geest van eenheid en
wederzijdse afhankelijkheid. Dit is
een kans om de gedachte in de prac
tijk te brengen van een-voor-allen en
allen-voor-een, een gedachte die aan
NAVO ten grondslag ligt en die Dul
les. de minister van Buitenlandse
Zaken, tracht te verwezenlijken".
Het vorenstaande betoog schijnt
ons een voortreffelijk richtsnoer voor
de besprekingen van de komende
weken. Het is ons gebleken dat de
zienswijze van de „Post" geheel
overeenkomt met de mening van
hooggeplaatste vertegenwoordigers
van ons land le Washington.
„Op eigen initiatief, spontaan en
goed georganiseerd, werkt geheel
Zweden mee aan de enorme hulp
actie voor ons zwaar getroffen land.
Volgens de jongste gegevens is aan
geldelijke bijdragen een som van
tien millioen Zweedse kronen in
ruim een week bijeengebracht. Een
fantastisch bedrag, waarvoor wij
buitengewoon dankbaar zijn", aldus
de Nederlandse gezant te Stockholm,
de heer W. D a n i e 1 s.
„Men kan de hulpverlening van
Zweden" aldus de heer Daniels,
„splitsen in twee delen. Het eerste
gedeelte omvat het onmiddellijke,
de meest dringende hulp in de eerste
dagen na de ramp. Wat verder op
initiatief van Zweden zal worden
gedhan is een hulpverlening op lan
gere termijn, tenminste zo belang
rijk voor het herstel van de getrof-
"nlangs hebben wij er reeds op
gewezen, dat de Russen opnieuw
zijn begonnen de Denen onder
druk te zetten. De bedoeling is
Denemarken, zo al niet los te we
ken uit het Noordatlantische de
fensiefront, dan toch het te bewe
gen zijn bijdrage aan de gemeen
schappelijke verdediging tot een
minimum te beperken. De beden
kingen van de Deense oppositie
partijen (socialisten en liberalen)
tegen de wens van de Atlantische
opperbevelhebber, generaal Ridg-
way, om meer Deense strijdkrach
ten naar Zuid-Slees wijk te zenden
ter vervanging van de Noorse con
tingenten, zijn voor het Kremlin
kennelijk een aanmoediging ge
weest om de druk nog wat te ver
zwaren.
Wanneer de voortekenen niet
bedriegen heeft Moskou met deze
inmengingspolitiek echter voor de
zoveelste maal het doel voorbij
geschoten. De uitwerking zal ver
moedelijk zelfs averechts zijn, wat
onder meer blijkt uit de scherpe
commentaren in de Deense pers.
Uiteraard scharen de regerings
bladen zich volledig achter het
beleid van de Deense minister van
buitenlandse zaken Kraft, maar
ook de oppositiebladen stellen de
Russische interventie aan de kaak.
Bovendien hebben verschillende
Zweedse kranten zich eveneens
aan de zijde van Denemarken ge
schaard, ondanks de neutraliteits
politiek, welke Zweden nog steeds
volgt en blijkens de recente uit
eenzettingen in het parlement ook
niet voornemens is op te geven.
Wat de Deense defensie betreft,
hebben alle partijen, minus de
communisten, er thans in toege
stemd het aanbod van generaal
Ridgway om 150 a 200 Amerikaan
se vliegtuigen reeds in vredestijd
op Jutland te stationneren, te aan
vaarden. Minister Kraft verklaar
de, dat de Deense luchtmacht te
zwak is voor de verdediging van
het Deense territoir. Hy liet de
beslissing echter aan het parle
ment. Denemarken was z.i. vrij
het aanbod van Ridgway te accep
teren of af te slaan. Van pressie
is geen sprake. De Deense minis
ter deed verder uitkomen, dat
Denemarken zich door de Russi
sche nota met de ongegronde be
schuldigingen niet zal laten weer
houden zijn vrijwillig aangegane
verplichtingen jegens de N.A.T.O.
na te komen. Denemarken heeft
reeds voor de eigen defensie een
bedrag van 1,1 milliard kronen
opgebracht. Een enorme prestatie,
maar het is toch nog niet voldoen
de om de veiligheid van het land,
volgens de ontworpen plannen, te
verzekeren.
Niet alleen het in Russische ogen
„agressieve" Denemarken (en
Noorwegen) wordt door het Krem
lin geattaqueerd, ook het neutrale
Zweden krijgt ruimschoots zijn
deel. Herhaaldelijk zijn er wrij
vingen tussen Stockholm en Mos
kou. Wij denken daarbij in de
eerste plaats over het verschil van
mening over de reikwijdte der
territoriale wateren, hetgeen vorig
jaar zomer tot de betreurens
waardige incidenten met de
Zweedse vliegtuigen heeft geleid.
Tot op de huidige dag heeft de
Zweedse regering in deze zaak
geen genoegdoening gekregen. De
Russen hebben zich in de uitvoe
rige nota-wisseling bij voortduring
op e n zuiver formeel standpunt
geplaatst, d.w.z.: het omstreden
specifiek Russische standpunt! De
Zweedse minister van buitenland
se zaken, Unden, heeft tijdens het
debat over de buitenlandse poli
tiek in het Zweedse parlement nu
onthuld, dat hij in New York per
soonlijk met Wysjinsky over deze
kwestie heeft gesproken en dat
hij zijn Russische ambtgenoot op
de ernst van de Zweedse reactie
op het Russische optreden heeft
gewezen. Wat Wysjinsky geant
woord heeft, wilde Unden om re
denen van diplomatieke discretie
niet onthullen. Wij kunnen het
echter gemakkelijk raden.
Inmiddels hebben de Russen via
hun partij-organen een nieuwe
aanval op Zweden gelanceerd. Ee-
weerd wordt, dat de regering te
Stockholm weliswaar voor het oog
van de wereld een onzijdige poli
tieke koers vaart, maar dat er
bereids geheime afspraken zijn
gemaakt met de Amerikanen over
de Zweedse bijdrage aan de Wes
terse defensie. De Zweedse rege
ring is het antwoord niet lang
schuldig gebleven. De Russische
bewering werd categorisch tegen
gesproken. maar natuurlijk zal
Moskou zich niet laten overtuigen.
Het gaat er de Russen trouwens
slechts om de Zweden voortdurend
onder druk te houden.
Het debat in het Zweedse par
lement heeft overigens aange
toond, dat de algemene lijn van de
buitenlandse politiek door alle de
mocratische partijen wordt ge
steund. De alliantie-vrije koers
wordt aanvaard en zelfs de strijd
over de onderdelen van déze poli
tiek is afgenomen. Slechts twee
afgevaardigden spraken zich be
slist uit voor een toetreding tot de
N.A.T.O. De oppositie-leiders der
liberalen en conservatieven be
perkten zich tot een pleidooi voor
betere verbindingswegen met het
Westen.
fen gebieden van ons land.
Hulp op langere termijn is toe
gezegd door de Zweedse maatschap
pij voor handel en nijverheid. De
Zweedse producenten bij deze maat
schappij aangesloten zullen eigen
producten en zelf gefabriceerd ma
teriaal afstaan, dat Nederland bij de
wederopbouw kan gebruiken. De
eerste maatregelen, door een wijd
vertakte organisatie, zijn reeds ge
nomen. Nederland zal adviezen ge
ven, wat nodig is, wat men kan ge
bruiken. En de Zweden zullen in de
komende maanden helpen, zo veel
als zij kunnen.
