TA
Nog geen beslissing over
het Verre Oosten
■n R0XV?,
Roomsmokkel in
geding
Meet- wapens naar
Formosa
.Freikorps DeutschlancP door
Duitse regering verboden
kent
ieJceF
/VanderFlip
In Juni expositie
uit Vaticaan
Marcel toont het zielsdrama van
Pascal Laumière
Duitsland heeft ernstig bezwaar
tegen practijk van Schuman-plan
De vreemde
bezoeker
PAG. 4
HET BINNENHOF
WOENSDAG 11 FEBRUARI 1953
Brussel eist fr. 69.000.000 van
Nederlandse fabrieken
Voor de 10de kamer van de rechtbank
te Antwerpen wordt thans een room-
smokkelzaak behandeld, waarbij Belgi
sche en Nederlandse zuivelfabrieken zijn
betrokken. Grote hoeveelheden room
men spreekt van 2 fi millioen liter wer
den onder de benaming „gecondenseerde
melk" België binnengesmokkeld. Daar op
gecondenseerde melk geen invoerrecht is
verschuldigd en room voor 9.5 franc per
liter belast is, kan men zich een denk
beeld vormen van liet geldelijk voordeel,
dat deze smokkel opleverde. De Belgische
6taat eist in deze smokkelzaak van groot
formaat een schadevergoeding van 300
millioen franc. Van een Nederlandse zui
velfabriek in Noord-Holland wordt 17
millioen geëist, van een andere in Drente
2 millioen en van een derde zuivelfabriek
in Noord-Brabant 50 millioen.
De procedure verliep als volgt: in Ne
derland werd een uitvoervergunning voor
room aangevraagd, in België een invoer
vergunning voor gecondenseerde melk. De
wagens reden uit Nederland naar het
Belgische grenskantoor, gedekt door do
cumenten, die dus geheel in orde waren.
Wanneer men echter het Nederlandse
grenskantoor voorbij was, werden in
„Niemandsland", dus voordat de Belgi
sche grenspost was bereikt, alle etiket
ten „room" van de vaten verwijderd en
vervangen door anderen, waarop stond
„gecondenseerde melk". Aangekomen bij
de Belgische douanepost werd de vracht
dan ingeklaard op de Belgische invoer
vergunning, waarop natuurlijk eveneens
van gecondenseerde melk werd gespro
ken. Hierdoor behoefde dus niet de hef
fing van 9% franc per liter room te wor
den betaald. Uit de aldus binnengesmok
kelde room werd boter bereid.
Foster Dulles verklaart
Met zekerheid kan worden aange
nomen, dat Eisenhower nog geen be
slissingen genomen heeft over een
blokkeren van China's kust of ande
re ingrijpende maatregelen in het
Verre Oosten. De minister van Bui
tenlandse Zaken, Foster Dulles,
heeft zulks gisteren de Congrescom
missies, welke hij op de hoogte stelde
van zijn indrukken over Europa,
verzekerd.
De voorzitter van de Amerikaanse staf
chefs, generaal Omar Bradley, heeft zij
nerzijds een en ander verteld over de gang
van zaken in het Verre Oosten. Naar For
mosa zullen meer wapens worden gezon
den en wat Korea betreft worden vraag
stukken bestudeerd, welke verband houden
met een op groter schaal gebruik maken
van Zuidkoreaanse weerbare mannen. De
bevoorrading der geallieerden in Korea is
aanzienlijk verbeterd.
Omar Bradley, die zich niet wilde uitla
ten over een eventuele blokkade, gaf wel
verschillende methodes aan waarop, naar
zijn mening, aan de oorlog in Korea een
Weer vier nazi-leiders
in arrest
De Westduitse regering heeft de ont
binding gelast van 't „Freikorps Deutsch-
land", een neo-nazistisohe, pararmilitaire
organisatie. Vier leiders van de organisa
tie zjjn in arrest gesteld. Onder hen be
vinden zich een vroegere Gauleiter, Frau-
enfeld genaamd, en de voorzitter van een
vereniging van oud-strijders. Voorts is
een bevel tot inhechtenisneming uitge
vaardigd tegen dr Gustav Adolf Scheel,
een oud-studentenleider, die de vorige
maand door de Britten werd gearresteerd
tegeljjk met de leden van de groep-Nau-
mann.
Het „Freikorps Deutschland" achtte
zich nog steeds gebonden aan de eed van
trouw aan Hitier. Groot-admiraal Dönitz
werd door de leden van deze organisatie
als het wettige staatshoofd van Duits
land beschouwd. Het „Freikorps" stelde
zich ten doel zich desnoods met geweld
van de macht meester te maken en na
een volkstemming een „Duitse democra
tie" te stichten.
De organisatie telde tenminste duizend
en misschien wel twee duizend leden,
voornamelijk in het noorden van West-
Duitsland, zo is van officiële zijde te Bonn
verklaard. Het „Freikorps" is ontbonden
op grond van artikel negen van de West-
Duitse grondwet, dat gaat over de be
scherming van de constitutionele orde.
Bij vijfendertig leden van het „Freikorps"
is huiszoeking verricht.
Twee van de zeven nazi's, die onlangs
door de Britten zijn gearresteerd, zullen
op 19 Februari voor een gerechtshof te
recht staan.
ittUk&i
Waarom ik ROXYrook?
....ruik maar eens
(jeen wonder fiat iedereen legt:
Bij vliegramp in Egypte
dertig doden
In de woestijn tussen Suez en Cairo
stortte gisteren een transportvliegtuig van
de Egyptische luchtmacht neer. Dertig mi
litaire zijn bij dit ongeluk om 't leven ge
komen. Vijf van de inzittenden overleefden
de ramp. Twee van de overlevenden zijn
echter ernstig gewond. De oorzaak van het
ongeluk is waarschijnlijk, dat het vliegtuig
in een zandstorm terecht kwam.
Storm beukte opnieuw
Engelands kusten
Tengevolge van stormen uit het Noorden
beukten de golven gisteren met hernieuwd
geweld tegen de zeeweringen aan Enge
lands Oostkust. Overal waar de zeewerin
gen door de vorige storm beschadigd wer
den, wordt koortsachtig gewerkt om het
land tegen nieuw onheil te beveiligen. Al
leen op het eiland Canvey in de Theems-
monding moest het werk tijdelijk worden
stilgelegd, omdat de herstellers van de dij
ken zich nauwelijks meer staande konden
houden.
Ook ten Westen van de Britse eilanden
woedt de storm. Verschillende schepen heb
ben vandaar noodseinen uitgezonden.
eind zou kunnen worden gemaakt. Alle
methodes hadden één gemeenschappelijk
aspect: de noodzaak om meer manschappen
en meer uitrusting ter beschikking van
leger, vloot en luchtmacht te stellen.
Engeland denkt anders
Het Foreign Office heeft de Britse con
sul op Formosa instructie gegeven om bij
Tsjang Kai Sjek te protesteren tegen elke
inmenging van de nationalistische vloot in
de Britse scheepvaart. En in het Hoger
huis deelde Lord Reading, één van Edens
onder-ministers mede, dat Groot-Brittannië
een eventueel Amerikaans voorstel tot een
blokkade van de Chinse kust „met zorg"
zal bezien, omdat deze kwalijk een bij
drage kan vormen tot het spoedig beëindi
gen van de vijandelijkheden in Korea.
Engeland denkt derhalve nog steeds an
ders over de mogelijkheden in het Verre
Oosten dan de Amerikanen.
Wordt Atlantisch Pact
50 jaar van kracht?
De Britten verwachten binnenkort een
voorstel uit Parjjs om de looptijd van het
Atlantisch Pact van 20 op 50 jaar te bren
gen. Dit om de garanties van Engeland en
de Verenigde Staten op bijstand aan het
vasteland in geval van ggressie een hech
ter fundament te geven.
Grote bezwaren hiertegen heeft Engeland
niet, zeker wanneer op die manier
Fransen gemakkelijker tot ratificatie
de Eurpese Verdedigings Gemeenschap
zouden kunnen komen. In Britse regerings
kringen vindt men echter wel, dat het
fiat van de Verenigde Staten onmisbare
voorwaarde is en dat een en ander niet
mag leiden tot de noodzaak om voort
durend Britse troepen op het vasteland te
legeren.
Arabieren achten Bonns
voorstellen te licht
Voorstellen, welke een Westduitse de
legatie in Cairo aan generaal Naguib en
zijn regering heeft aangeboden, kunnen
er geen tevredenheid oogsten. De Arabi
sche landen menen dat de voorstellen niet
in gelijke mate aantrekkelijk zijn als het
verdrag op grond waarvan Bonn aan Is
rael herstelbetalingen verleent. Naguib
heeft verzekerd, dat zijn land en de an
dere landen van de Arabische Liga niet
zullen aarzelen om de betrekkingen met
West-Duitsland te verbreken indien de
schade welke door herstelbetalingen aan
Arabische staten wordt berokkend, niet
op zijn minst wordt vergoed.
Min of meer als stok achter de deur
schijnt een Oostduitse delegatie te moeten
fungeren welke op uitnodiging van Na-
guibs regering naar Cairo gekomen is.
„Wij hopen dat onze onderhandelingen
zullen leiden tot een handels- en beta
lingsovereenkomst" liet de delegatie
leider Koch, van het ministerie voor Bui
tenlandse Handel van de oostzone, bij zijn
aankomst weten.
Advertentie)
Nieuwe emigratiekans
in Brazilië
„In 1952 heeft Brazilië 18.000 immigranten
toegelaten. Dit jaar zullen het er 23.000
kunnen zijn", heeft de voorzitter van de
Braziliaanse raad voor immigratie en kolo
nisatie, Nilo Alvarenga, te Rio de Janeiro
verklaard. Voor 1953 worden de meeste im
migranten uit Italië, Nederland en Duitsland
verwacht. Ze krijgen vestiging in de staten I
Sao Paulo, Parana, Rio de Janeiro en Minas
Geraes. Men heeft voor Nederlandse volks
plantingen vooral oog op de staat Parana.
Bonn wil rampen bespreken
in de Kaad van Europa
In parlementaire kringen te Bonn ver
luidt, dat Westduitse parlementsleden bin
nenkort formeel zullen voorstellen een bij
zondere bijeenkomst van de Assemblée
van de Raad van Europa bijeen te roepen,
om te spreken over de overstromingsramp
en de toestand van de Oostduitse vluchte
lingen, Een concreet voorstel wordt uitge
werkt door dr Sehafer, vice-voorzitter van
de vrije democratische partij, en Altmeier,
een sociaal-democraat.
LAWINEGEVAAR IN ZWITSERLAND
sw5
Het is thans zeker, dat in de
tweede helft van Juni a.s. in het
Gemeentemuseum een tentoonstel
ling zal worden gehouden, gewijd
aan de „Kunstschatten van het Va
ticaan".
Koninklijk paar bij
opening boekenweek
H, M. Koningin. Juliana en Z. K. H. Prins
Bernhard hebben het voornemen te kennen
gegeven tegenwoordig te zijn bij de officiële
opening van de 18de boekenweek, op 27 Fe
bruari in de Amsterdamse Stadschouwburg.
Zoals bekend zal op deze avond het viertal
bekroonde één-acters resultaat van de prijs
vraag voor dit doel worden opgevoerd en
is met het oog op de nationale ramp het tra
ditionele feestelijke schrijversbal afgelast. (De
daardoor bespaarde kosten komen ten goede
aan het Nationaal Rampenfonds).
De vier één-acters zijn „De heldere wereld",
„Retour afzender", „Twee is te weinig en drie
is te veel" en „Het omgekeerde pension". De
auteurs zijn in alphabetische volgorde
Tone Brulin, F. W. Hermans, Ed Hoornik en
Manuel van Loggem. Op de avond zelf zal
worden bekend gemaakt wie wat schreef.
Het geschenk, dat wordt uitgereikt aan hen,
die gedurende de boekenweek (van 28 Februari
7 Maart) voor een bepaald bedrag con
tant aan Nederlandse boeken kopen, is dit
maal niet een novelle, doch een bundel van
10 korte verhalen.
De bundel die Anthonie Donker heeft sa
mengesteld wordt in een oplage van bijna
130.000 exemplaren verspreid.
Voor de jeugd wordt uitgegeven de bloem
lezing van 52 verzen „De Muze en de Seizoe
nen".
De situatie van het hoek
Op de conferentie te Amsterdam, waarop
deze mededelingen werden gedaan, heeft de
voorzitter van de commissie voor de propagan
da van het Nederlandse boek, de heer Chr.
Leeflang, nog een beschouwing gewijd aan de
huidige situatie van het boek.
Naar zijn inzicht heeft de reeds vorig jaar
bespeurbare stabilisatie in oplagen en prijzen
zich voortgezet.
Wel neemt de vraag naar het goedkopere
boek toe.
De heer Leeflang meent, dat vooral, nu de
geïllustreerde tijdschriften zijn vrijgesteld van
omzetbelasting, er alle reden is ook het boek
voor deze vrijstelling in aanmerking te doen
komen.
Alles bijeen mogen we aldus de heer
■Leeflang niet ontevreden zijn. Het is al
leszins gerechtvaardigd met enig optimisme
voort te gaan op de ingeslagen wegen.
De hevige sneeuwval van de laatste
dagen heeft voor hen, die in de
Zwitserse Alpen wonen, het lawine
gevaar met zich mee gebracht. Ge
durende het afgelopen weekeinde
kwamen reeds enkele kleine lawines
van de berghellingen naar beneden,
die grote schade aanrichtten, doch geen
mensenlevens eisten. Bij Bristen, een
dorpje, niet ver van Amsteg in Midden-
Zwitserland kwam een lawine neer, die
enige stallen en huizen vernielde, de
weg bedekte met hout en sneeuw, doch
geen slachtoffers maakte, zelfs geen
gewonden.
Amsterdamse kunstsubsidies
Voor Holland Festival
80.000 gevraagd
B. en W. hebben aan de gemeenteraad va
Amsterdam het voorstel doen toekomen, onder
nader vast te stellen voorwaarden, aan de
stichting „Holland Festival 1953" een subsidie
te verlenen van ten hoogste 80.000.-, en ten
tweede een bedrag van 10.000- beschikbaar
te stellen ten behoeve van het geven
voorstellingen tegen lagere prijzen.
Voor de „Nederlandse Opera" is voor
seizoen 1952-'53 een bedrag van 630.000.-
gevraagd terwijl het college van B. en W.
aan de stichting „Ballet Recital" en de stich
ting „Het Ballet der Lage Landen" elk eer
subsidie van, 10.000.- voor het zelfde seizoer
wil verlenen onder nader vast te stellen
voorwaarden.
Rome is nog altijd in Rome
Symposium gewijd aan
Van Gogh
Vóór de opening van de Van Gogh-tentoon-
stelling in het Haagse Gemeentemuseum
welke, zoals bekend op 30 Maart a.s. zal zijn
zal in de aula van het museum een sympo
sium plaats vinden, geheel gewijd aan dt
figuur van Van Gogh. Er zijn reeds verschei
dene buitenlandse sprekers uitgenodigd.
Koning Boudewijn ging op
medisch advies naar de
Riviera
In een communiqué van het koninklijk
paleis te Brussel is meegedeeld, dat ko
ning Boudewijn op advies van zijn dokter
zijn bezoeken aan de overstroomde gebie
den moest onderbreken. De koning bezocht
vorige week, zoals gemeld, onmiddellijk na
de overstroming, net getroffen gebied.
Daarna meldde een communiqué van het
Hof, dat hij naar de Riviera was vertrok
ken voor herstel van een griep. Maandag is
de 22-jarige koning weer in het ramp
gebied bij Antwerpen geweest, waar velen
hem toejuichten. De koning was bloots
hoofds, in regenjas en hoge rubberlaarzen.
Hij onderhield zich met de mensen en keek
toe hoe de militairen de gaten in de dijken
aan het dichten waren.
Krijgsgevangenen op Koje
opnieuw opstandig
Troepen van de Verenigde Naties op
het eiland Koje moesten gisteren opnieuw
van traangasbommen en vuurwapens ge
bruik maken om een opstand van commu
nistische krijgsgevangenen te onderdruk
ken. De gevangenen wilden niet ophouden
met het zingen van communistische liede
ren en wierpen een hagel vhn stenen
naar hun bewakers. Bij het onderdrukken
van de onrust werden 5 gevangenen gedood
Delegaties van militairen
voor geëvacueerden
Geëvacueerden uit de noodgebieden, die
delegaties ontvangen van militairen in
Korea, Indonesië, Nieuw Guinea, Suriname
en Engeland, dienen zo spoedig mogelijk
hun nieuw adres op te geven aan het hoofd
van het Centraal Betaïingskantoor delega
ties, Frederikkazerne, gebouw E4, v. Alke-
madelaan, Den Haag.
Franse concurrentie op
staalmarkt te zwaar?
Ondanks de vele vorderingen in de
kolen- en staalgemeenschap is ook daar nog
niet alles in kannen en kruiken. Westduitse
afgevaardigden vrezen, dat zy al spoedig
genoodzaakt zullen worden om een beroep
te doen op het Schuman-hof en wel inzake
de wijze waarop prijzen voor kolen en
staal worden vastgesteld. Een lid van de
Duitse delegatie bij het parlement van de
bovennationale pool, Preusker, heeft laten
weten, dat naar zijn mening Duitsland
binnen de gemeenschap een nederlaag
heeft geleden, welke het als voorteken van
ernstige principiële moeilijkheden moet
zien.
Het gaat erom of van de vastgestelde
kolenprijzen binnenlandse omzet- en pro
ductie-belastingen moeten worden afgetrok
ken. Duitsland wil deze aftrek niet, maar
toen de beslissing genomen moest worden
HENRYK SZERYNG
Groot vioolvirtuoos
Het was een genoegen op zichzelf gisteravond
in Diligentia de vrijwel onafgebroken rij pia
nisten eens onderbroken te zien door eer.
viool-solist. En de kwaliteit van het gebodene
verhoogde dat genoegen.
Henryk Szeryng is ongetwijfeld een ras
muzikant en een violist van formaat. Zijn toon
is warm en vol, zijn streek is soepel en hij
heeft een bijzonder levendige voordracht.
Vóór alles is zijn spel virtuoos. Hij kwam
dua na de pauze het beste tot zijn recht in
de „sonate breve" van Manuel M. Ponce, een
aardig hoogst modern werkje met ietwat
Spaanse inslag, in Nigun van E. Bloch en van
zelfsprekend in de Tzigane van M. Ravel.
Vóór de pauze: Chaconne van Vitali, de
Partita no. 3 in E. gr. t. van J. S. Bach en de
Sonate in d lel, t. van Joh. Brahms, Ontegen
zeggelijk speelde hij dit alles in grote stijl,
doch ook m«t een zekere onverschilligheid,
nonchalance, waardoor de weergave aan in
nerlijke spanning inboette.
Tasso Janopoulo begeleidde muzikaal en be
schaafd, zij het naar onze smaak met te veel
pedaalgebruik.
Al met al een avond, die een grotere be
langstelling had verdiend. De zaal was matig
bezet. Het publiek was echter zeer enthou
siast en de arWsten gaven gul enkele toe
giftjes,
W.
De toneelspeler Leo de Hartogh, die bij het
gezelschap van Johan Kaart optreedt, heeft
zich voor het volgende seizoen aangesloten
bij het Rotterdams Toneelgezelschap, dat on
der leiding staat van Ko Arnqldi,
stond de Duitse afgevaardigde in het mi
nisterscomité, professor Erhard, alleen.
De Duitsers vrezen vooral de consequen
tie hiervan voor de straks te openen staal
markt. Als Frankrijk dan ook de produc
tie-belasting (zestien procent) van
exportprijs mag trekken, zou zulks
tekenen, dat de Duitse staalindustrie zelfs
in eigen land niet meer tegen de Franse
zou kunnen concurreren.
Jean Monnet, voorzitter van het hoge
gezagsorgaan, hield gisteravond bij gelegen
heid van het openstellen van de éne markt
voor kolen, ijzer en schroot, een radiorede
tot de 155 millioen Europeanen wier lan
den in het Schuman-plan samenwerken.
Zwitserse toonkunst
De Vereniging „Haagsche Kunstkring" bood
gisteravond in Pulchri haar' leden een „Thé
Musical" aan, waaraan Olga Ongena, alt;
Alex van Amerongen, piano; Jolle de Wit,
fluit en Gerard de Hertog ter vervanging
van Dick de Reus, die plotseling verhinderd
was hunne medewerking verleenden en
waarop enkele werken werden ten gehore ge
bracht van Henri Gagnebin, directeur van het
Conservatorium te Genève, die momenteel ons
land bezoekt.
Paul Niessing leidde de heer Gagnebin in,
die daarna een korte causerie hield over
de ontwikkelingsgang van zijn werk en
waaruit wij vernamen, dat hij een leer
ling was van Vincent d'Indy, voor wie hij
als leermeester een zeer grote bewondering
koesterde. Natuurlijk aldus spreker
had bij zoals velen met hem ook van de
geniale Debussy de weerslag ondervonden.
Daar was niet aan te ontkomen.
Twee toccata's,, twee liederen en een trio in
D voor viool, fluit en piano stonden op het
programma.
Door omstandigheden konden wij de eerste
Toccata niet beluisteren; wij werden terstond
geconfronteerd met de liederen, in Debussy-
aanse stijl, gecomponeerd op prachtige tek
sten van Baudelaire en Emile Verhaeren,
welke jammer genoeg niet de vertolking kre
gen, waarop zij krachtens hun kwaliteit recht
hadden. De zware lage alt van Olga Ongena
is in de hoogte onvoldoende ontspannen, zij
moet zich teveel forceren en de voordracht
krijgt daardoor een zwaar dramatisch accent,
o.i niet geëigend voor deze muziek.
Een veel betere kans kreeg de Toccata nr
2. Een fris, aangenaam klinkend stuk met aar
dige rhythmische vondsten, door Alex van
Amerongen met grote helderheid voorgedragen.
Last not least het Trio in D. voor viool,
fluit en piano, waarvan het zangerige tweede
deel en het derde deel met zijn stuwend
rhythme ons het best konden bekoren; gevoe
lig en duidelijk door de executanten in goed
samenspel vertolkt.
Paul Niessing bedankte na afloop Hemi
Gagnebin voor het aan de leden van de Haag
sche Kunstkring verschafte muzikaal genoegen,
waarna de heer Gagnebin op zijn beurt met
enige vriendelijke woorden antwoordde.
A. I.
Uit ideeën groeit een
wezenlijk treurspel
Gabriel Marcel, de schrijver van
Rome n'est plus dans Rome waar
schuwt in zijn ten geleide, dat men
vooral zijn stuk niet opvatten moet
als stuk met een these en het is vol
komen begrijpelijk, dat hij aldus
waarschuwde. Het is hem wel dege
lijk te doen om mensen, om tragische
mensen op het toneel te brengen en
niet om iets te bewijzen. Dit neemt
echter niet weg, dat het stuk veel
sterker dan bij Sartre uit ideeën is
voortgekomen, dat het voortdurend
een zich rekenschap geven is tegen
over de toestanden van de tijd, tegen
over het communisme, tegenover
machtsmisbruik doop 'kerkelijke per
sonen, tegenover emigratie, tegenover
het juiste begrip van het leven als
een leven in onderlinge sympathie en
in trouw aan die sympathie.
Pascal Laumière komt voor de keus te staan
naar Brazilië uit te wijken, waar hem een leer
stoel in de letteren is aangeboden of te blijven
in Frankrijk, dat gevaar loopt bezet te wor
den door de communisten. Zijn vrouw Renée
zet hem aan tot vertrekkenHaar zuster, de
weduwe Esther Peyrolle vindt, dat hij blijven
moet. Pascal is echter, zoals Renée voortdu
rend maar herhaalt, een bangelijk man. Hij
vertrekt dan ook naar Brazilië, maar hij be
dingt, dat Esther en haar zoon Mare André
zijn gezin vergezellen.
Frankrijk is niet overal
ïn Brazilië wordt hij zeer goed ontvangen
door Carlos en Inès Martinès. maar deze ma
ken hem er wel opmerkzaam'op, dat. hij Zon
dags naar de Mis moet gaan en dat hij niet
zulke lange wandelingen moet maken met zijn
schoonzuster. Pater Ricardo komt hem dan bo
vendien nog vertellen wat hy wel en wat hij
niet zal mogen doceren, en dat hij zich Louis
Veuillot tot voorbeeld moet nemen. Geen won
der dat Pascal Laumière merkt, dat het een
illusie is, dat men Frankrijk overal naar toe
kan nemen. Sertorius in het gelijknamige treur
spel van Pierre Corneille zegt wel „Rome n'est
plus dans Rome, elle est toute ou je suis".
Rome is niet meer in Rome, maar geheel waar
ik ben, maar dat is niet juist. Over de radio
sprekend tot de Fransen verklaart Pascal, zich
zelf beschuldigend, dat die uitspraak vals is.
Hp stort daarbij, door een attaque aangegre
pen, neer en een jonge pater, over wie hij reeds
eerder sprak, richt hem op. Dit symboliseert
zijn terugkeer tot het geloof en dit is naar
onze mening, ondanks alle voorbereiding, toch
te deus-ex-machina-achtig en te theatraal. De
twee laatste bedrijven zijn trouwens minder
sterk dan de eerste drie. Het interessantst, het
menselijkst, het aangrijpendst in het stuk
de verhouding tussen Pascal en zijn vroi
Renée.
Gebrek aan sympathie
De verhouding tussen mensen heeft Gabriel
Marcel altijd beziggehouden. Nog onlangs werd
er in ons blad op gewezen, dat deze vanuit
het probleem of vanuit het mysterie kan bena
derd worden. Renée ziet haar man bijna steeds
als een ander, als een „lui", een „hem".'Wat
zegt is niet onwaar. Pascal is bangelijk
Pascal mist een zekere onvoorwaardelijke lief
de, zeker tegenover haar.
Ze verklaart dSarom. niet geheel ten on
rechte. dat hij geen man is, geen wezen
lijke man. Pascal antwoordt daarop door
uit te vallen en haar ook als een „elle",
een „haar", een ander te behandelen, en
wat hij zegt is ook weer niet onwaar. De
juiste verhouding tegenover de naaste is
echter hem als een „jy", een „fcoi" te zien,
iemand met wie men verbonden is en voor
wie men zich verantwoordelijk acht, Dan
eerst ontstaat wezenlijke liefde en echte
trouw. Pascal bewijst het door zijn ontrouw
en zijn schuwen van dé verantwoordelijk
heid tegenover Frankrijk te herroepen.
Rome is wel in Rome. Eerst door dat te
verklaren treedt men in het mysterie.
matische momenten en de intellectuele nobel
heid van het stuk. Hij had de beschikking over
goede spelers, die zich in het stuk ingeleefd
hebben en die ook als type zeer goed volde
den. Dat blijkt bijvoorbeeld in Brazilië bii
Jacques Cartaud en Micheline Bona die voor
Carlos en Inès Martinès speelden en dit zowel
in houding en gebaar als accent verwezen
lijkten.
Een gefolterd man
Marcel Josz vertolkte de rol van Pascal wer
kelijk grandioos. Hij gaf de man in al zijn no
belheid, zijn zwakheid en zijn eigenwijsheid.
Hij wordt innerlijk gefolterd van het begin
tot het einde. Het goede willend doet hij het
verkeerde, maar hy redt daarmede bijvoor
beeld Mare André de zoon van Esther, die
uitstekend, met soms verrassend mooi stil spel,
werd gespeeld door Michel Bernardy, Alette
Granger was misschien iets te jong voor de
vrouw van Pascal, maar ook zij liet in prach
tig spel de hardheid zien van de mens, die
oordeelt zonder sympathie. Ze heeft altijd ge
lijk. maar ze heeft wezenlijk geen gelijk. Toch
is ze te verontschuldigen, omdat ze te weinig
wordt bemind. Pascal onthoudt haar een sym
pathie, waar ze recht op heeft. Didier Béraud
als de communist was ons te sehabloonachtig,
maar dat ligt meer aan Marcel dan aan hem.
Beheerst met een donkere aangename stem
speelde Germaine Lafaille voor Esther, de sym
pathiekste, maar niet de belangrijkste rol uit
het stuk, Jean-Marie Zeiler zorgde voor de dic
tatoriale Padre Ricardo. Het was een hijzon
der goede voorstelling van het Théótre Héber
tot, die dan ook met aandacht gevolgd werd.
Aan het slot werd hartelijk geapplaudisseerd.
Een stuk, dat men meer zou moeten zien, om
er, ondanks bezwaren, al de rilkheid van te
kunnen beseffen.
Watersnoodconcert van het
Residentie Orkest
Het programma van het Watersnoodconcert
van het Residentie Orkest, welk concert zoals
men weet op verzoek van het college van B.
en W. van "s-Gravenhage werd uitgesteld tot
Maandag 16 Februari a.s., luidt: Beethoven-
Ouverture Coriolan, Beethoven-Vioolconcert
i Brahms-Vioolconcert.
Dii'igent is Willem van Otterloo, de solisten
zijn de concertmeesters Theo Olof en Herman
Krebbers,
Arthur Hirschberg overleden. Gisteren is
te Soest in Westphalen op 63-jarige leeftijd
overleden de operazanger en muziekpaeda-
goog, Arthur Hirschberg, die na de oorlog
korte tijd werkzaam is geweest te Utrecht,
Nijmegen en Maastricht. Onder meer had h(j
enige tijd de leiding van de Utssoiitea Opera,
Lustrumvoorstelling van
De Amateur Comedie
De dood, wiens bezoek wij vroeg of laat moe
ten verwachten, was in de beeldende kunsten
en op het toneel altijd een huiveringwekkende
figuur, die echter zo'n vreemde aantrekkings
kracht bezit, dat men waarlijk de filosoof, die
volhield, dat het doodsverlangen even sterk is
als de levensdrang, in het gelijk zou willen
stellen wanneer we niet zeker wisten, dat het
natuurlijke zijn ons voorshands toch meer trekt
dan het niet meer zy'n....
In dit spel van Alberto Cassela, het is naar
de smaak van onze dagen irreëel en bezit het
mysterieus-fantastische van de Engelse ghost-
stories, wil de Dood nu wel eens weten, waarom
hij toch zo gevreesd wordt en wat eigenlijk
liefde is. Daartoe neemt hij vacantie en ver
blijft in de gestalte van een normale sterve
ling enige dagen als gast bij een hertogelijke
familie. De Dood begrijpt nu de angst en hij
ervaart de liefde door zelf verliefd te worden
op een bekoorlijk jong meisje, dat haar leven
voor hem geven wil en eindelijk met hem
vertrekt. Want natuurlijk komt hij nooit te
vergeefs. Zelfs wanneer hij zich voorgenomen
heeft vacantie te nemen....
Ter gelegenheid van haar eerste lustrum
heeft de Amateur Comedie dit stuk gister
avond in het Forumtheater opgevoerd onder
leiding van Pieter van der Valk. die de gast
regisseur was. Het is onze standvastige me
ning. dat dit stuk met zijn vreemde, half reële,
half gefantaseerde symbolendrooiysfeer, boven
het vermogen van deze groep ligt.. Want waar
het individuele spel zijn kansen kreeg, viel er
wel wat goeds te genieten, bijvoorbeeld de
eerste scène van het derde bedrijf en de daar
opvolgende scène tussen de Dood en Grazia.
Maar zohaast stond men niet in groepsverband,
of het ging weer mis. Daarom kon in het
eerste tafereel bijna niemand zijn pose vinden
en verliep de handeling zo automatisch en
toch zo innerlijk onzeker. Vicky Winkelman
was vrijwel de enige, ,die in haar bescheiden
rol natuurlijk speelde. En deze pose door het
hele stuk heen volhield, Herman Flaton in de
hoofdrol nam al gauw de leiding met zijn eigen
bewonderenswaardige creatie van de Dood, bij
gestaan door enkele spelers, die verbeeldings-
bewust waren, zoals Dory Lancée-de Mol, een
uitstekende Alda en Ben Faber. die een beetje
stijve maar toch wel zuivere personificatie van
Corrado, de zoon aangaf. Annie Joosten vol
deed ons ook wel, Joop van der Meulen had
het automatische van de groep en Ton Verzijl
kon het ook niet tot Lambert de Costello
brengen, zodat enkele figuren zich tot het
uiterste inspanden en dit succes behaalden, dat,
behoudens het eerste tafereel, deze voorstelling
over het geheel genomen bevredigde en enkele
effecten zelfs een illusie opriepen.
Nadat het gordijn gevallen was, betrad de
burgemeester van Voorburg, dr J, W. Note-
boom, erevoorzitter van deze toneelvereniging,
de proskène om enkele hartelijke woorden
over de prestaties van dit gezelschap en die
van Herman Flaton, de artistieke leider in
het bijzonder te zeggen, Mr L. A. J, M, Jonker
gouw was de tweede spreker die zijn waarde
ring voor de Amateur Comedie en zijn leider
uitsprak en de zeereerwaarde heer J. B. M.
Timp sloot de korte rij met een kleine toe
spraak waarin hij de leider in zijn parochiële
artistieke activiteiten schilderde en eerde.
De zaal was geheel gevuld en er kwamen na
tuurlijk bloemen. Vt
