STRAALJAGERS TANKEN IN DE LUCHT
Kerknieuws
Rijk verslag met eigen stijl
van R.L.V.D.-Leeuwarden
15
Nieuws uit de Friese damwereld
D.D.D.
WEK DE GAL
IN UW LEVER OP
LEEUWARDER COURANT
DINSDAG 10 FEBRUARI 1953
Het 91e squadron Superforten in actie boven de
oceaantussen Haivaiï en California
De dag breekt aan op Castle Air Force Base, een militair vliegveld ergens in
Californië. De propellers van de viermotorige Boeing Superforten van het
91ste Air Refuelling Squadron gaan draaien. De vliegtuigen taxiën enkele ogen
blikken later naar de startbaan en verdwijnen met brullende motoren in de
ochtendschemering. In twee grote V-formaties vliegen ze naar hun operatie-
terrein. Dat ligt tussen Californië en Hawaii, ergens boven de onmetelijke
oceaan. Deze Superforten zijn vliegtuigen, die in staat zijn andere toestellen
in de lucht van brandstof te voorzien. Vandaag hebben ze tot opdracht om de
dorst te lessen van een eskader Thunderjet-straaljagers, die van het vasteland
op weg zijn naar Hawaï en op deze grote afstand moeten worden bijgetankt.
U zit nu in de
neus van één der
Superforten. Wijd
strekt de blauwe zee
zich onder de vlieg
tuigen uit. De zon
tovert zilveren rim
pelingen in hel
water. Heel ver weg
hangt een donder
wolk. Het punt,
waar jagers en tank
vliegtuigen elkaar
zullen ontmoeten is
nu vlak bij.
De piloten van de
Thunderjets zullen
vandaag lauweren
oogsten, want het is
pas de tweede keer,
dat een grote for
matie straaljagers
naar Hawaï vliegt.
Overigens is er geen
man in de lucht
macht, die hen deze
lauweren misgunt.
De afstand die ze
vliegen, is groter
dan het traject van
Hawaii naar Japan!
Over de beman
ningen van de tank
vliegtuigen elke I
machine heeft tien
man aan boord
zal wel niet worden gesproken. Wat
zij doen is niets nieuws meer. Toch
betekent deze vlucht ook voor hen een
hele portie werk. Een groot aantal
voorbereidingen is vooraf gegaan aan
het ogenblik waarop ze in hun met
brandstof afgeladen vliegtuigen start
ten. Ze hebben precies de route moeten
uitstippelen en aan het tanken, dat-
direct gaat gebeuren, zit ook meer vast
dan men oppervlakkig zou denken.
Hier wordt ervaring en vakmanschap
gevraagd.
Drie minuten over elf
Kijk eens om! Daar komen de
jagers, precies op het afgesproken
tijdstip. Het is drie minuten over
elf, Als wespen tekenen ze zich af
in het Oosten. Sommige machines
blinken in het zonlicht. Ze komen
snel dichter bij.
Majoor Karlowitz, een vriendelijke,
grote kerel uit Shreveport, heeft de
leiding van de hele operatie. In zijn
microfoon roept hij sergeant Dick Wold
op: de man, die de „boom", de brand
stofslang bedient. Na het bevel van de
majoor gaat er een schokje door het
vliegtuig, waaruit blijkt, d'at Dick Wold
de brandstofslang naar buiten heeft ge
laten. Deze hangt nu achter de staart,
De nood aanpakken
door zegels plakken
De „watersnood-postzegel" van tien cent
met een toeslag van tien cent is van vandaag
af aan alle Nederlandse postkantoren te
krijgen. Het is het gewone goud-oker-kleurige
tien cents kooinginne-zegcl met zwarte op
druk „watersnood 1953 10c -f 10". Het
zegel is geldig tot eind December 1954 en
zal waarschijnlijk slechts tot eind Maart 1953
verkrijgbaar zijn. Men heeft het zegel met
opzet uiterst sober gehouden.
De totale opbrengst van de toeslag zal in
het rampenfonds worden gestort. De direc
teur-generaal van de P.T.T., de heer L.
N'rher, verwacht een opbrengst van zeker een
millioen gulden.
Op de eerste dag van uitgifte is een door
de landsdrukkerij vervaardigde enveloppe met
het Zeeuwse wapen in kleuren aan de
verzamelaarsloketten verkrijgbaar. Er wordt
een bijzonder stempel op gedrukt. „De nood
aanpakken door zegels plakken" is het devies
van het comité watersnoodpostzegel.
Ook in Atjeh
Tengevolge van overstromingen, die
Noord- en West-Atjeh en Tapanuli
hebben geteisterd, zijn volgens de
jongste berichten 82 personen om het
leven gekomen en worden er nog 32
vermist. De schade van de over
stromingen in Groot-Atjeh wordt door
het ministerie van Sociale Zaken op
15 millioen rupiahs geschat. Er is een
comité opgericht voor de slachtoffers
van de overstromingen in Atjeh. De
Nederlandse bladen drukken ook ver
antwoordingen van de inzamelingen
voor Atjeh af.
De overstromingen zijn ontstaan na
twee dagen van zware regenval. De
dijken van Kotaradja begaven het en
het en het water stroomde met grote
kracht de stad binnen. Bijgestaan door
leger en politie zocht de bevolking in
paniek haar toevlucht in hoger gelegen
gebieden. Het post- en telëgraafverkeer
werd onderbroken, evenals de eleclrici-
teitsvoorziening. Vele wegen en brug
gen zijn weggespoeld, waardoor de ver
bindingen over de weg en per trein
werden verbroken.
M. A. C. Heerenveen provinciaal
kampioen
Als Provinciaal kampioen van de op
21 Januari j.l. gehouden Landelijke
schriftelijke Verkeerscompetitie van de
K.N.M.V. is M.A.C. „Zuid Friesland" te
Heerenveen uit de bus gekomen. De
Friesche Motor Club te Leeuwarden
werd nummer 2 en de „Stormvogels"
te Dokkum no 3.
Binnenkort treden de elf Provinciale
kampioenen tegen elkaar in het strijd-
Daar zijn de Thunderjets!
zwevend op twee V-vormig geplaatste
roeren.
In de andere Superforten is hetzelfde
gebeurd. De formatie verspreidt zich
enigszins. De mannen van het 91ste
weten wat ze doen: sinds Februari 1950
houden ze zich bezig met die werk.
Daar zijn de Thunderjets. Overal zie
je ze. Zoals afgesproken is. gaan ze
twee aan twee achter ieder Superfort
vliegen. Het lijken jongen van de vier
motorige reu'-en.
We hebben beet
We hebben beet, zegt majoor Karlo
witz plotseling. Een straaljager heeft
contact gekregen met de brandstofslang
van zijn machine. Dick Wol 'leeft de
slang in de daartoe bestemde 'opening
een vleugel gemikt en nu ruist de
brandstof al in de tanks van de jager.
In de koptelefoons kwetteren de ge
sprekken tussen de piloten; een heel
gezelschap nu. „Hier is jager 31 voor
tanker 4. Hoeveel heb ik gekregen?"
Het antwoord wordt prompt gegeven.
Altijd zijn er ook ongeduldige kerels bij.
„Schiet toch op" en „Je hebt me veel
te weinig gegeven" schettert het in de
telefoons.
Nu is alles achter de rug. De com
mandant van de jachtvliegtuigen, kolo
nel Blakeslee, heeft zijn laatste machine
zien loskoppelen en geeft door „We
zijn allemaal vol. Bedankt en we gaan
er weer vandoor".
Achttien uur in touw
In minder dan geen tijd is de zwerm
verdwenen, opgelost in het onmetelijke
blauw. Het tanken heeft slechts enkele
minuten in beslag genomen, maar de
tankvliegtuigbemanningen zijn er acht
tien uur voor in touw geweer vaarvan
ze er twaalf in de lucht heömm door
gebracht.
De Superforten kruipen weer wat
dichter bij elkaar en het eskader bromt
terug naar het vasteland. Wanneer de
jongens thuis komen, zullen ze maar
kort kunnen slapen, want morgen vroeg
om kwart over twee gaat de wekker.
Morgen zal een tweede formatie jagers
naar Hawaii vliegen. En ook deze
eskaders zullen het niet zonder de hulp
van de tankers kunnen stellen.
Clubwedstrijden
De strijd tussen de beide laagst ge
plaatste clubs uit dé hoofdklasse Dok
kum en DCL 2 om aan degradatie te
ontkomen vindt op Dinsdag 17 Febr. a.s.
plaats in zalen Schaaf :e Leeuwarden.
Tevens gaat dan de strijd voor promotie
naar de hoofdklasse beginnen met de
wedstrijd DCL 3 (no. 1 in groep A met
vijf gewonnen wedstrijden) tegen Broek
(no. 1 groep C met vier gewonnen wed
strijden)
In groep B won Harlingen de uil
wedstrijd tegen Eestrum met 119 en
daarmee het afdelingskampioenschap. De
eindstand was hier in de kopgroep: 1.
Harlingen 6 pnt.: 2 en 3 Eestrum en
Rauwerd elk 5 pnt.
In de 2e klasse werden de eerste plaat
sen door GS 2. GS 3 en Gerkesklooster 2
behaald. Deze tientallen promoveren
naar de le klasse.
Persoonlijke wedstrijden
Verrassingen bij de jeugd
De uitslagen bij de jeugd brachten
enkele formidabele verrassingen. In de
A-groep verloor de ongeslagen leider U.
Braaksma zowel van v. d. Mei als van
K. Buruma. De DCL-ers O. Hoekstra en
O. Feitsma deelden de punten. Stand:
1 en 2 O. Hoekstra en L. v. d. Mei 45
3 en 4 O. Feitsma en U. Braaksma 44
5 en 6 S. Feenstra en K, Buruma 43.
In B won G. v. d, Meulen (DCL) van
F. Buruma (Tietjerk) en verwierf daar
mee althans voorlopig de 2e plaats.
1. J. Dijkstra, Harlingen. 35.
2. G. v. d. Meulen. DCL, 34.
3. J. v. d Berg. Tietjerk. 33.
4. T. de Vries. Harlingen, 22.
5. F. Buruma, Tietjerk. 30.
Titelstrijd 71/2
Lutgehetmaiiu werd
Europees kampioen
In een van de vijf groepen der voor-
wedstrijden persoonlijk kampioenschap
van Friesland is Zaterdag de beslissing i
gevallen. J. Stenekes van GS wist door' De laatste partij van het in Viersen
een remisepartij met de Bergumer J.gehouden tournooi om het Europees
v. d. Meer de eerste plaats te veroveren j kampioenschap 712, de beslissende
en zich daarmee in de finale te plaatsen, i strijd tussen de Duitser Lutgehetmann
In de A-groep wordt een DCL-er no. 1. er. onze landgenoot Van de Pol. gaf het
J. Miedema met 6 uit 4 (hij won van I beste spel te zien. dat men. volgens de
Boskma) is een punt voor op IJ. v. d.l aanwezige biljartkenners, ooit in Duits-
Bij, die van J. G. de Boer won. De derde land had gezien.
DCL-er C. Rïnzema (4 uit 3) is bij winst Na de leiding te hebben gehad met
van zijn achterstallige partij ook kans- j 200 tegen 12 hervond Van de Pol zijn
rijk vorm en na verloop van tijd was de
Ook in de B-groep wordt de le plaats poUerd5™m£,r in h?' voordeel met 298
door twee DCL-ers betwist. C. Wiersma tegen -90 Toennuste Van de Pol en
en H Sepp wonnen n.l. beide, resp. I de P™'*0 meester oe partii uit-
v..n k-nnïn? Pn Porfma pn "aan de1 maken. In de nastoot kwam ook Van de
laatste rónde in gelijkekansen Pol op 300 maar dat was niet voldoende
voor de titel.
De eindstand luidt:
(6 uit 4).
In de C-groep ditmaal eens geen
remisepartijen Leider S. de Hoop Lulgehelman„ (D
(Twijzelerheide) won van M. Tuik en Van de p0j rjsje<j
gaat met 6 pnt. uit 4 partijen aan de yan Hasse, (Belg'
leiding op de voet gevolgd door G. vineerhoedt (B.T
Schambach (DCL) met 4 uit 3, doordat Galmiche (Fr)
de DCL-er won van Hoogterp Dokkum. Rudolph (Duitsl.)
In D gaat a.s. Dinsdag de belangrijke -Reichèr (Oost i
partii Cremer (DCL)-O. Visser (DCT). Spietaann (DO
Weliswaar heeft Visser met 3 gewonnen
partijen de beste kans. doch Cremer met
1 puntje minder zal zijn laatste kans
zeker krachtig verdedigen.
pnt.
car.
h. s.
gem.
15
2400
174
22.01
13
2352
147
18.51
12
2292
105
20.83
10
2142
150
17.55
8
1767
92
11.02
6
1977
102
12.20
4
1679
93
12.31
4
1551
97
11.23
0
1708
m
13.38
Huiskes won 10.000
meter in Oslo
Van de internationale schaatswed
strijden in Oslo luiden de resultaten op
de 1500 meter:
1. Kjell Trvstad (Noorw. 2.22.0: 2.
Roald Aas (Noorw) 2.22.3; 3. Hugne
Pettersen (Noorw.) 2.23.6: 4, Yngvar
Karlsen (Noorw) en Nic Stene (Noorw.)
2.23.7; 5. Finn Hodt (Noorw.) 2,24.8.
Anton Huiskes was 14e in 2,27.3 en
Wim de Graaff 18e in 2.28.9.
Van de 10.000 m luidt het resultaat:
Anton Huiskes (Ned.) 17,43.4;_ 2.
Tony Kono verbetert weréta record
Olympische oefeningen
Tijdens internationale gewichtshef-
wedstrijden te Rijssel heeft de Ameri
kaan Tony Kono het wereldrecord voor
de drie Olympische oefeningen in het
middengewioht verbeterd en gebracht
op 407.5 kg (125, 122.5. 160).
Het oude record stond met 405 kg
(117.5. 127.5. 1601 op naam van zijn
landgenoot Stanczyck.
Musici en artisten door
ramp gedupeerd
„Tengevolge van de watersnood
dreigen vele musici en artisten, en wel
voornamelijk de zgn. ambulanten.
Nic Stene (Noorw.18.04"8;'3. Finn Hodtfinanciële moeilijkheden te geraken.
(Noorw 18.07.6; 4. Odd Pedersen (Noor-Talloze contracten werden en worden
wegen) 18.13.7; 5 Ivar Martinsen (Noor- 1 ^oor hun opdrachtgevers opgezegd, om
wegen) 13 14.2. dat besloten is vastgestelde bijeen-
f pnt.i 2. Nic Stenth:0™5.:™ a.£ ,e plasten, aldus deelt de
3 Ivar Martinsen 200.627 j Bedryfsume voor de Kunst mee. Musici
TTirisKPs 9.01.000 ont.- 5.1 en artisten slikken deze strop zonder
misbaar, vooral als blijkt, d«Ue voor
hen uitgetrokken gages aan ,.~c Natio
naal Rampenfonds zijn geschonken. Er
zijn echter verenigingen, zaalhouders en;
wat dies meer zij, die wel heel licht
vaardig handelen en thans reeds be-
- 5.- --- 07 i sluiten, bijeenkomsten in Maart en zelfs
Lucien Theys, die de 84a0 meter in 2< J n-
min 25 sec aflegde. Tweede werd Gaston j later niet te laten doorgaan. De ge-
Reiff in 27 min 38 en als derde eindigde engageerde musici en artisten ont-
Prot in 27 min 57 sec. j vangen geen enkele vergoeding, laat
.1 li 1'staan hun volle gage. Zij moeten zich
Gift van Westduitse voetbalbond maar zien le redden.
200.200 pnt..
pnt.; 4. Anton Huiskes 201.000 pnt..
Yngvar Karlsen 201. 305 pnt,
Theys wint cross-country
in Overijssche
De cross country om de grote prijs van
Overijssche is gewonnen_ door de Belg
voor N.R.F.
De West-Duitse voetbalbond zal een
som van 10.000 mark overmaken aan de
K.N.S.B. als bijdrage voor het Nationale
Rampenfonds.
Verscheidene andere sportclubs in
West-Du i Island hebben daarnaast, op
eigen initiatief gelden ingezameld die
perk. waaruit dan de Algemene kam- eveneens aan het N.R.F. zullen worden
pioene Motorclub naar voren komt. toegezonden.
De Bedrijfsunie voor de Kunst, waar
bij zijn aangesloten de in het N.V.V.
georganiseerde Algemene Bedrijfsbond,
de Nederlandse Toonkunstenaarsbond
en verder de Katholieke Bond van
Musici en Artisten en de Christelijke
Bond van Kunstenaars, protesteert
ernstig tegen deze handelwijze en zal
niet nalaten tegen deze werkgevers
streng op te treden".
Vluchtelingen willen
vluchtelingen helpen
Ontroerende telegrammen
Ontroerende brieven en telegrammen van
vlucht elingenvesligingen in West-Duitsland
en Oostenrijk zijn in Nederland ontvangen,
Zij. die door Nederland in de uren van groot
ste nood geholpen werden, bieden thans hun
hulp aan.
In verscheidene kampen, o. m. in het
Oldenburgse en te Wenen zijn bid
stonden voor het behoud en herstel van
Nederland gehouden. De kleine veen
kolonie „Neu-Gnadenfeld", Oostelijk
van Coevorden, die door uit Süezië ge
vluchte Hernhuetters werd ontgonnen
en 'Sticht, biedt geldelijke steun aan
en Wvendien onderdak aan dertig tot
veertig kinderen. De Zuid-Olden-
burgse diaspora, het Roode Kruis te
Aurich, le Oldenburgse „Arbeits-
gemeinschaft" en het „Evangelisches
Hilfswerk" in Oldenburg hebben hulp,
steun en onderdak aangeboden. Het
„Evangelisches Hilfswerk" te Wenen,
dat na' de oorlog vele kinderen naar
Nederland zond, organiseert thans
onder leiding van Pfarrer Traar onder
de ouders dezer kinderen een inzame
ling.
„Vertel ons, wat wij voor u doen
kunnen", zo vraagt men in brieven en
telegrammen, die alle getuigen van
gevoelens van persoonlijke gebonden
heid met en vriendschap voor ons land,
Een film over Maarten Luther
I&JXiïtsland en Zwitserland maakt de
la; e tijd de film „De gehoorzame
reSBr vrij veel opgang. Het is een
product van Curt Oertel, dezelfde
cineast, die een beroemde documentaire
film over Michel Angelo gemaakt heeft.
Deze poging, om het leven en werken
van de reformator Maarten Luther uit
te beelden, heeft Oertel ondernomen
zonder iemand de rol van Luther
laten spelen, zoals bijv. bij de film over
dr. Albert Schweitzer gebeurd is. Aan
de -hand van etsen, portretten, hout
sneden. beeldhouwwerken, stadsgezich
ten en interieurs uit de 16de eeuw.
tracht hij Luthers tijd voor de geest te
roepen en doordat fiij veel afbeeldingen
geeft van plaatsen waar Luther geleefd
en gewerkt heeft en zich streng aan een
historisch verantwoord commentaar
houdt, gelukt hem dit ten volle. De
beoordelaars van deze film hebben zich
verwonderd hoe een zo lang vervlogen
periode tot nieuw leven kon worden op
gewekt: het werk wordt een groots
wandschilderü of fresco genoemd, dat
theologen en geschiedkundigen gelijke-
"-*k kan bekoren maar aan een groter
publiek uiteraard vrij hoge eisen stelt.
De wijze waarop hier de dode voorwer
pen en gegevens filmisch gedramatiseerd
zijn en waarop het tijdperk der refor
matie in Duitsland met zeer veel begrip
en eerbied is weergegeven, heeft echter
gemaakt dat deze film eenstemmig a'
een kunstwerk geroemd wordt.
Nommensen en de Batak-kerk
De Batak-kerk op Sumatra is een
vrucht van de Rijnse zending (Rheini-
sche Mission), die in Barmen in het
Ruhrgebied haar centrum heeft, maar in
vroeger jaren ook in Nederland haar
afdeling had. De grondlegger van deze
Batak-kerk is de Noordfries Ludwig
Ingwer Nommensen, die van het eiland
Nordstrand geboortig was en later de
erenaam van „apostel der Bataks" ver
kreeg. De verering voor deze zendeling
van bijzonder formaat is onder de Bataks
nog altijd groot en daarom heeft een
aantal jonge Batakmeisjes. dat in het
komende jaar Barmen zal bezoeken, de
wens te kennen gegeven het geboorte
huis van hun „geestelijke vader" op het
kleine Noord-friese eiland op te zoeken.
Wat Wittenberg of de Wartburg voor de
Duitse Lutheranen is. blijkt Nordstrand
dus voor de Bataks te zijn. Toen de
Indonesische predikant Sarumpaet twee
jaar geleden de gast van de Lutherse
Wereldbond in Duitsland was. was zijn
eerste verzoek het kleine „Friesenhaus"
aan de dijk van het eiland te mogen
Kerknieuws in het kort
Het Christ. Jongemannen Verbond,
dat op de komende Hemelvaartsdag zijn
eeuwfeest hoopt te vieren, zal zijn inza
meling voor het „fonds leiderstraining"
voortaan richten op de hulp aan de
Verbondsafdelingen in de
overstroomde gebieden.
De jaarlijkse dankoffer-actie wordt be
stemd voor het Nationaal Rampenfonds
en het vacantie-oord (Ernst Sïllem-
lyfjSse) is ter beschikking gesteld van het
c^Prale evacuatie-comité.
De jaarlijkse conferentie van de
Oecumenische Jeugdraad
n Nederland, die in het afgelopen
weekeinde in Amsterdam werd gehou
den, heeft besloten een actie te voeren
0111 vijf mensen vrij te kunnen maken
voor hulp aan de slachtoffers van de
watersnood in Nederland en Engeland
en voor de verzorging van vluchtelingen
elders in de wereld. Als oecumenische
opdracht werd immers gezien niet alleen
het gesprek der christelijke kerken
onderling, maar vooral de dienst aan de
wereld. Want. christenen worden als zaad
weggestrooid. aldus prof. dr. J. C. Hoe
kendijk, en de akker is de wereld.
Van de b ij n a 4 9 0 0 0 Neder
landers, die in 1952 (bijna voor de
helft naar Canada en voor bijna een
derde deel naar Australië) geëmigreerd
zijn. waren er 15.783 rooms-katholiek,
12.917 Ned. Hervormd, 10.421 Gerefor
meerd, overige gezindten 3815 en zonder J
godsdienst 5754. Het blijkt dus. dat de
kerkelijken nog steeds verhoudingsge
wijs veel eerder gaan emigreren dan de
buiten-kerkelijken.
De Nationale Lutherse Raad in de
7 3., waarbij aoht Lutherse kerkge-
3 ischappen met vier millioen lidmaten
zijn aangesloten, heeft aan president
Eisenhower gevraagd de thans geldende
immigratiewetgeving tc
herzien en dus vooral de „Mac Car-
ran-wit" op de helling te zetten, om
daardoor de binnenkomst van honderd
duizend Europese vluchtelingen en
displaced persons in de V. S. mogelijk te
maken.
Van de kerkeraad der Ned. Herv.
gemeente te Putten (waar de „wethou
derskwestie" verwijdering tussen C.H. en
A.R. gebracht heeft) kwam bij de Geref.
kerkeraad een schrijven in, meldend, dat
„gezien de huidige verhoudingen ver
dere samenwerking niet ge
wenst was". De Geref. kerkeraad be
sloot dit schrijven te beantwoorden met
gelukwens, nu een nieuwe predikant
Putten's Herv. gemeente intrede
mocht doen en waarin er voorts op ge
wezen wordt, dat er z.i. geen redenen
bestonden het contact te verbreken.
Landbouwkundig onderzoek in Noordelijk Friesland
„Al met al ontkomen wij niet aan
de indruk, dat weidebedrijven niet
groter moeten zijn dan 25 ha". Dat is
een van de verrassende constateringen,
die de lezer even de adem doen in
houden bij het lezen van het zestigste
jaarverslag van het rijkslandbouw-
consulentschap te Leeuwarden, dat ir
C. Spithost in zee gestuurd heeft.
Vorig jaar ging dit verslag nog
onder de naam Rijkslandbouwproef-
velden in noordelijk Friesland, maar
deze naam dekte de veel rijkere inhoud
al niet meer en deze luidt thans Ver
slag van het landbouwkundig onder
zoek in noordelijk Friesland. Toen men
zich bij het schrijven van dit verslag
neerzette, heeft men zioh ook bezon
nen op de ontwikkeling van het voor-
liohtingswerk in de afgelopen zestig
jaar. Als de lezer daarvan dan de rijke
resultaten in cijfers ziet afgebeeld, is
er alle aanleiding het verslag een
weidsere naam te geven door te spre
ken van landbouwkundig onderzoek.
Eigen karakter
Wie andere verslagen dan alleen
die van de dienst van ir Spithost onder
ogen krijgt, merkt op, dat de consu
lenten in grote mate hun eigen stem
pel op het verslag kunnen zetten. Het
Landbouwverslag van Z.O. Friesland
(ir de Geus) heeft bijvoorbeeld sterk
het karakter van een leerboek, waarin
algemene dingen aan de orde komen,
welke voor de Wouden van toepassing
zijn. Het verslag van de dienst van
ir v. d. Molen in Sneek heeft sterk
het karakter van het speuren van
fouten in de bedrijfsvoering, zoals die
in het gebied van deze dienst' bij
onderzoek zijn gebleken en uiteraard
tracht het door aanwijzing van moge
lijkheden hierin verbetering te bren
gen. Als bijzondere eigenschap heeft
dit verslag, dat het de dingen op een
pakkende wijze weet te poneren, die
niet na zal laten de betrokkenen met
de gesignaleerde feiten te confron
teren en hen te dwingen eigen bedrijf
op fouten te controleren.
Het verslag van de Drachtster dienst
richt zioh vooral tot de Wouden, waar
bijna de helft van de bedrijven in de
categorie van 2 tot 7 ha zit. De
R.L.V.D. in Sneek heeft hoofdzakelijk
met een greidegebied te maken. Beide
diensten zijn ook nog betrekkelijk van
jonge datum vergeleken met die in
Leeuwarden en dat is aan het karak
ter van de verslagen te merken.
Worsteling
Het verslag van het landbouwkundig
onderzoek in noordelijk Friesland is in
gunstige zin ouderwets en brengt
vooral de feiten van het onderzoek
naar voren. Het is minder betogend
dan de beide andere en laat de boer
zelf worstelen met de stof. Een worste
ling die een zekere mate van ontwik-
keiing bij de boeren vereist, welke in
de beginjaren de vraag naar voren
bracht of de overheid van plan was
van de boeren professoren te maken,
Een vraag die in het historisch over
zicht afdoende beantwoord wordt.
Wanneer we nu enkele feiten en
passages uit het verslag van de dienst
van ir Spithost naar voren halen, dan
is dat slechts een kleine bloemlezing,
welke geen andere bedoeling heeft dan
de lezer naar dit verslag nieuwsgierig
te maken.
Stal- en kunstmest
Een vergelijkende graslandproef
tussen stal- en kunstmest en geen
mest op Ameland over een periode
van driemaal achttien jaar leerde, dat
de kunstmest aanvankelijk aanmerke
lijk betere resultaten gaf dan stalmest,
In de tweede periode ging het gelijk
op en in de laatste achttien jaar gaf
de stalmest veel betere resultaten dan
de kunstmest. Op een ander Amelan
der perceel bleek, dat behalve stal
mest ook kunstmest een humificatie
van wortel- en stengelresten te weeg
brengt. Een onbemest deel vertoonde
over de proefperiode een vijf centi
meter dikke viltlaag van onverteerde
delen.
Concurrent?
Na de graslandproeven komen die
van het bouwland aan de beurt. Eerst
weer die over de bemesting en dan die
over de rassen. Van vele rassen zijn
percelen aangelegd. Zo kwam Con
current bij de stro-opbrengst op de
laatste plaats te staan, terwijl Wiera
het ook in 1952 weer goed deed. Het
lijkt er veel op, zegt het verslag, ''at
dit ras in de toekomst op grote sc'Vrl
verbouwd zal worden.
De pogingen om mais ook in het
noorden van Friesland te verbouwen,
moffen voorlopig wel als mislukt
worden beschouwd, want, zegt het ver
slag; over het geheel genomen liggen
de opbrengsten op de kleigrond te
laag, terwijl de vochtgehalten veel te
hoog zijn. gezien de mooie herfst van
1951.
Bij de cultuurproeven wordt de
vraag opgeworpen of ruggencultuur
voor bieten in aanmerking komt. Het
gaat alleen od voor de boer, die kilo
grammen bieten verkoopt. Ruggen-
cultuur is af te raden, wanneer het
om de suikeropbrengst gaat.
„Diversen" levert in het verslag ook
een rijke oogst. Het machinale loof-
trekken bij pootaardappelen is moge
lijk. wanneer de aardappelen goed
aangeaard zijn. De kosten zonder af
schrijving zijn dan gelijk aan de soci
ale lasten bij het handwerk.
Voordroogkuil
In een interessante uiteenzetting
over de voordroogkuil worden enkele
theorieën in Nederland omtrent zuur
graad en eiwitverliezen gekraakt. „De
verliezen aan voederwaarde bij in
kuilen volgens voordroogmethode zijn
lager dan de verliezen bij toepassing
van die methoden van inkuilen, die
momenteel in Nederland voor de
beste worden versleten. Door bij deze
gangbare methoden voordrogen toe te
passen zijn ook hier de verliezen nog
te verkleinen".
Stikstof-boer
Het verslag over het bedrijf van
P. B. de Boer te Stiens is als steeds
belangwekkend. Netto-overschot per
ha in '51-^52 bij de Boer f 456 en ge
middeld bij een aantal andere boeren
ƒ241. Voor '50-'51 lagen deze cijfers
de Boer f 404 en gemiddeld f 337. Een
stijging bij de Boer en een daling van
het gemiddelde, Bijzondere omstan
digheden spelen hier ook een rol, maar
merkwaardig is het. Ook een ander
bedrijf, R. Kinderman te Molenend, is
met intensivering door middel van
hoge stikstofgiften begonnen. Er is
daar nu vijf jaar ervaring en enkele
van de conclusies, die getrokken zijn,
luiden; Het slagen van de intensi
vering hangt voornamelijk af van de
capaciteiten van de boer. Daarnaast
moei; uiteraard voldoende bedrijfs
kapitaal beschikbaar zijn.
Gardeniersbedrijven
Gedeeltelijke omschakeling van een
gardeniersbedrijf op veehouderij blijkt
mogelijkheden in te houden. Het ver
slag betreft een bedrijf van 5.73 ha
gemeten maat, waarop de boer 3838
uren, zijn zoon 2875 en zijn dochter
127 uren werk vonden. Stelt men het
uurloon op 95 ct.. dan blijft er nog
een netto-overschot van bijna f 100Ö.
Het gezins-inkomen bedroeg f 7784.77.
Nederland in nood
Zij die van goeden wille zijn,
Men kan van hen verwachten,
Dat zij hun plicht betrachten.
Zij zullen haat vermijden
En tegen tweedracht strijdenl
Zij die van goede wille zijn,
Zij zullen koers bewaren
In moeite en gevaren.
Zij weten öp te bouwen
En winnen het vertrouwen!
Zij die van goede wille zijn,
't Zij hun een welbehagen
Elkanders last te dragen
Alzo is doel en streven
In naastenzin te leven!
Ja, die van goede wille zijn.
Zij zullen ah de sterken
Als 't moet voor zwakken werken!
Ook niets zal hen verhinderen
Voor 't heil van hunne minderen!
Zij die van goede wille zijn,
Caati nooit een oordeel vellen,
Noch minder iemand kwellen.
Zij zijn uit Cod geboren,
Met hén geen strijd verloren!
RINTSJE KLAZES
Hete-luchtmotor doorstond
de eerste krachtproeven
De tot dusver binnen laboratorium-
muren gehouden Nederlandse hete-
luchtmotor heeft de eerste krachtproe
ven in het openbaar doorstaan als
energiebron voor liohtmachines in de
noodgebieden, aldus verneemt het A.N.P.
Deze. eveneens nog in ontwikkeling
zijnde lichtmachines, die als draagbare
installaties zijn uitgevoerd, hebben bij
de verlichting van noodhospitalen en bij
het maken van radio-telegrafische ver
bindingen met de geïsoleerde streken
dienst gedaan.
(Advertentie 1. M.)
ïlnnSf-i^ir»*-! Zuiver en ontsmet uw huid
RJlllvl lOv met 'ie helder vloeibare
t" II lij|,lIj 3 D.D.D. De jeuk bedaart,
J de ziektekiemen worden
gedood en de huid geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
(Advertentie l.M.j
(Advertentie I. M.)
HUIDKLACHTEN
zoals puistjes, vetwormpjes en mee*
eters die Uw huid ontsieren verdwij
nen snel door plaatselijk
betten (deppen) met
(Advertentie l. M.)
li zult 's morgen» „kiplekker"
nit bed springen.
Elke dag moet uw lever een liter gal ln uw
ingewanden doen stromen, anders verteert uw
voedsel niet, het bederft. U raakt verstopt,
wordt humeurig en loom. Neem de plantaardige
CARTER'S LEVERPILLETJES om die liter
gal op te wekken en uw spijsvertering en stoel
gang op natuurlijke wijze te regelen. Een
plantaardig zacht middel, onovertroffen om de
gal te doen stromen. Eist Carter's Leverpilletjes.
(Advertentie I. M.)
Neem ter bestrijding van JF
1
ij
het ouwelcachet
8 lTlk yiJTTYl e» waarborgt
*J 1 ii iWjill'm smaakloos en
üb Kracntig werKenue Vïïfi
