Rond 25.000 koeien verdronken
Schade aan landbouw
loopt in millioenen
Evacuatie heeft zeer grote problemen
opgeroepen, maar die worden opgelost
Moeilijkheden op
psychisch terrein
Schaderegeling
komt spoedig
tot stand
Puistjes
Beroep op de arbeiders van
Stichting voor de Landbouw
Dinsdag 10 Februari 1953
FRIESE KOERIER
TIOND 133.000 ha cultuurgrond is door deze ramp overstroomd.
Deze 133.000 ha, d.i. 5.7 procent van het totale areaal cultuur
grond in Nederland kan onderverdeeld worden in: 82.000 ha bouw
land, d.i. 8.9 procent van het totale Ned. areaal; 41.000 ha grasland,
d.i. 3.1 procent van het totale Ned. areaal; 10.000 ha tuingrond, dii.
9.4 procent van het totale Ned. areaal.
Uitgaande van de bebouwing in 1952
kan dit bouwland worden onderverdeeld
in (het tussen haakjes gestelde getal is
hét percentage van het totale areaal in
Nederland): 32.000 ha. granen (6,1%),
waarvan 12.000 ha. tarwe (15,2%);
13.700 ha. consumptie-aardappelen 8,6
procent); 15.000 ha. suikerbieten (24%);
600 ha. peulvruchten (17,8%); 7500 ha.
vezelvlas (22,7%); plm. 8000 ha andere
gewassen.
De verloren gegane voorraden akker
bouwproducten zijn moeilijk te schat
ten. Wel kan worden aangenomen, dat
het grootste gedeelte van de oude oogst
reeds was afgevoerd.
Van de in deze gebieden nog aanwe
zige voorraden aardappelen en vlas kan
waarschijnlijk nog een gedeelte worden
behouden. Van de voorraden granen,
veevoeder en oliegrondstoffen in eigen
dom van de overheid zijn slechts zeer
geringe hoeveelheden verloren gegaan.
Over het verlies van dergelijke voor
raden bij de plaatselijke vóedselvoor-
zieningsindustrie en andere particuliere
bedrijven zijn geen gegevens bekend.
Veebezetting
De veebezetting in de getroffen ge
bieden bedroeg aan (het tussen haakjes
gestelde getal is het percentage van het
totale aantal in Nederland):
Runderen 102.000 stuks (3,5%);
melke- en kalfkoeien 41.000 (2,8
varkens 40.000 (2,2%);
hoenders 380.000 (1,6
landbouwpaarden 13.500 (5,1
schapen 9.000 (2,4%).
Definitieve gegevens over het
aantal, dat van deze dieren is ver
dronken, zijn nog niet bekend.
Voorlopige taxaties wijzen op een
verdrinking van: 25.000 runderen.
15.000 a 20.000 varkens. 2000 a 3000
schapen, circa 1500 paarden en ruim
100.000 heenders.
Het overige vee, dat in deze gebieden
aanwezig was, is grotendeels geëvacu
eerd. De verliezen aan verdronken vee
zijn vooral ernstig op de eilanden Flak-
kee en Schouwen en Duiveland, terwijl
ook in West-Brabant aanzienlijke ver
liezen aan vee te betreuren zijn. Van
het rundvee is op de genoemde eilan
den vermoedelijk 80 a 90 verloren
gegaan.
Voedsel
Aangenomen kan worden, dat geen
ernstige schade is toegebracht aan vi
tale bedrijven in de voedselvoorzie
ningsindustrie. Slechts de schade aan
de vlasindustrie is in bepaalde gebie
den aanzienlijk.
De provinciale voedselvoorzienings
organen hebben terstond de evacuatie
van vee ter hand genomen en de voor
lopige evacuatie is vrijwel geheel ge
reed.
Aandacht wordt besteed aan een
mogelijke herdistributie van het ge-
evacueerde vee, voorzover de vee
bezetting thans plaatselijk te dicht
is.
Wat de voedselvoorziening van de
getroffen gebieden betreft, is na een
moeilijke periode, die op 5 Februari
ongeveer kon worden, afgesloten, de
aanvoer van levensmiddelen weer in
meer normale banen geleid. Nu met de
meeste plaatsen wederom voldoende
verkeersverbindingen bestaan, kon het
overbrengen van voedingsmiddelen per
vliegtuig of met behulp van noodcon-
vooien op enkele uitzonderingen na,
woi*den beëindigd.
Een zuiver beeld van de hoeveelhe
den, die op deze wijze naar de noodge-
bieden werden gevoerd, kon nog niet
worden verkregen, mede in verband
met het feit, dat niet alleen door be
middeling van het ministerie van Land
bouw, Visserij en Voedselvoorziening,
maar ook door het Rode Kruis, andere
organisaties en particuliere hulpacties,
de aanvoer van levensmiddelen en
drinkwater werd verzorgd.
Speculaties
In overleg met de bedrijfschappen
voor de voedselvoorziening werden
maatregelen genomen ten einde de
voorziening met belangrijke voedings
middelen en grondstoffen te verzeke
ren.
Onder meer werd overgegaan tot
In overleg met zijn ambtgenoot van
Binnenlandse Zaken heeft de minister
van Maatschappelijk Werk met mede
werking van de commissarissen van
de Koningin een voorziening getrof
fen voor een coördinatie van de hulp
verlening door de organisaties van het
maatschappelijk werk op provinciaal
niveau, zo zegt de regeringsnota.
In de geteisterde gebieden, alsook
in de evacuatiegemeenten, bestaat gro
te behoefte aan beschikbaarstelling
van maatschappelijke werksters en
gezinsverzorgsters om de getroffen be
volking bij te staan.
Na een week van spanning en
onzekerheid doen zich op moreel
en psychisch terrein vele moeilijk
heden voor.
Het Nationaal Rampenfonds heeft in
overleg met de minister van Maat
schappelijk Werk een regeling getrof
fen om in speciale kosten van tewerk
stelling dezer krachten te voorzien.
het instellen van een maximumprijs
voor consumptieaardappelen, aan
gezien merkbaar werd, dat specu
laties ontstonden, die een bedrei
ging vormden voor een redelijk
prijspeil.
Ook werd tijdelijk de export van be
paalde producten stopgezet, totdat een
duidelijk overzicht van de situatie zou
kunnen worden verkregen.
Zulks geschiedde voorshands uitslui
tend voor consumptieaardappelen, voe
deraardappelen, hooi en stro. Zodra de
toestand meer overzichtelijk zal zijn
geworden, zal worden beslist of weder
om uitvoer van deze producten zal
kunnen worden toegestaan.
Veeziekten
Uiteraard schuilt in de evacuatie van
vee uit de overstroomde gebieden een
gevaar voor verstoring van de gezond
heidstoestand van de veestapel.
In de haast waarmede de evacuatie
is geschied, werden grote groepen van
dieren, bijeengebracht, zonder dat het
mogelijk was een scheiding te- maken
tussen t.b.c.-vrij en met t.b.c. besmette
dieren.
Het zal daarom noodzakelijk zijn zo
spoedig mogelijk het geëvacueerde vee
en het vee waar het in de stallen bij is
geplaatst, op tuberculose te onderzoe
ken.
Aangezien in de week voorafgaande
aan de ramp in de drié betrokken pro
vincies slechts een gering aantal geval
len van mond- en klauwzeer voorkwam,
mag worden gehoopt dat uitbreiding
van het mond- en klauwzeer beperkt
zal blijven, mede omdat in de betrok
ken gebieden tevoren op grote schaal
was ingeënt.
ET ligt in het voornemen van de
regering, aldus minister Drees in
zijn nota, dat de ministeries die met de
afwikkeling van de oorlogsschaden
zijn belast, eveneens de afwikkeling
van de rampenschaden ter hand zul
len nemen.
Daarbij zal de onderlinge samen
werking zeer nauw dienen te zijn, ten
einde de efficiency en de overzichte
lijkheid van de administratie te be
vorderen.
Er wordt een buitendienst die be
staat uit een aantal regionale ramp-
schadebureau's, waarin de betrokken
buitendiensten van de departementen
van Financiën, van Wederopbouw en
Volkshuisvesting en van Landbouw,
Visserij en Voedselvoorziening zijn
samengebundeld, ingericht.
Daar geschieden de aangifte en de
registratie van alle schaden, kunnen de
voorschotten worden gevraagd en uit
betaald, en wordt de enquètering van
de schaden plaatselijk verzorgd.
In deze bureau's worden organen,
aangewezen door de drie betrokken
ministers, opgenomen, zodat de vast
stelling van de rijksuitkeringen en van
de voorschotten voor de schaden onder
de verantwoordelijkheid van de drie
ministers, elk voor zijn terrein, kan
geschieden.
Uw postwissel nog vandaag
Naar Statenlaan, Den Haag
Nat. Rampenfonds
Tientallen vissers stelden zich direct beschikbaar voor hulpverlening in de ge- I hebben zij van een wisse verdrinkingsdood gered. Later brachten zij voedsel en
troffen gebieden. Ontzaggelijk veel werk hebben zij verricht, honderden mejisen materiaal naar de geïsoleerde streken. Graag hadden ze nog meer hulp witten
bieden, doch vélen zijn na een week naar huis terug gezonden.
(Vervolg van pagina 1).
TN Zuid-Holland is de dijk van de Alblasscrwaard nabij Papendrecht
weer hersteld tot kruinshoogte en het verkeer kan weer over dit
dijkvak worden geleid.
Op het eiland Rozenburg is het laatste gat van enige betekenis
bijna gesloten.
Op IJsselmonde komen gelukkig geen ernstige dijkgaten voor.
Aan het herstel wordt druk gewerkt.
In tegenstelling tot het aanvankelijk vermoeden schijnt ook het herstel van de
grotere dijkgaten op de Hoekse Waard geen bijzondere moeilijkheden te bieden. In
verschillende gevallen zijn de kleinere herstelwerkzaamheden reeds, in uitvoering,
terwijl met de grotere thans een begin wordt gemaakt.
Op Voorne en Putten heeft men door verschillende maatregelen de inundatie
weten*te beperken tot een deel van het eiland, dat Oostelijk van het Voomse Kanaal
's gelegen. In de Zuidelijke dijk bevindt zich een groot gat, dat veel zorg zal geven.
OP GOEREE EN OVERFDAKKH3 zijn een groot aantal gaten in de dijken
geslagen. Het dichten van het Anerendeel dezer gaten zal niet op ernstige
bezwaren stuiten. Een drietal is echlfcr van zodanige omvang-en de Uaarin optre
dende stromen hebben zodanige snelheid, dat hier grotere moeilijkheden kunnen
optreden.
Het Zuidelijk deel van het eiland van Dordrecht dat werd geïnundeerd, is reeds
onder handen genomen en verwacht mag worden, dat hier binnenkort gunstige
resultaten zullen worden bereikt en dat daarna ook het verkeer uit Noordelijke
richting naar de brug over de Moerdijk weer zal kunnen worden hersteld.
In Noord-Holland werd op Texel het herstel aan de dijk van de enige volledige
geinundeerde polder onmiddelijk ter hand genomen. Het laat zich aanzien, dat
hierbij uitzonderlijke moeilkheen zulen worden ondervonden,,
hierbij uitzonderlijke moeilijkheden zullen worden ondervonden.
De duinen langs de gehele kust heb
ben het zeer zwaar moeten ontgelden.
Het zal nodig zijn, dat de afgeslagen
duinen weer op de daarvoor geëigende
wijze zullen worden bijgewerkt. Op
een enkele plaats zullen speciale maat
regelen moeten worden genomen om
de waterkering te versterken, doch
moeilijkheden worden daarbij niet ge
vreesd.
Evacuatie
"■"k E LEIDING van de onmiddellijke
bestrijding van de gevolgen van de
amp berust allereerst krachtens eigen
staatsrechtelijke positie bij de burge
meester en de commissaris der Ko
ningin.
In gevallen, waarin meer provincies
betrokken waren, of de commissaris
der Koningin door gebrek aan verbin
dingen geen overzicht had, heeft de
minister van Binnenlandse Zaken deze
leiding op zich genomen, o.a^ door het
De gegevens over de evacuatie, voor z
Opgenomen in: Aantal geëvacueerden:
Zeeland 9395
N.-Brabant 26578
Z.-HoUand
Utrecht
24096
5729
Totaal 65798
over thans bekend, zijn als volgt:
afkomstig uit Zeeland,
grotendeels afkomstig uit N.-Brabant
en Zeeland, ten dele ook uit Z.-Holland.
grotendeels uit Z.-Holland, ten dele
uit Zeeland.
afkomstig uit Zeeland, ten dele uit
Z.-Holland.
nood 1953" werkte onder leiding van
de vice-minister-president, prof. dr
Beel.
Munitie
zenden van ambtenaren naar de ge
troffen gebieden.
Van de aanvang af is ten departe-
mente een registratie van alle bin
nengekomen meldingen en genomen
maatregelen aangehouden. Hierdoor
kon onder meer de prioriteit vastge
steld worden voor voedseldroppingen
voor de eerste 48 uur en van 3 Febru
ari af voor alle aanvragen van voer
en vaartuigen.
Voorts werd, waar nodig, gezorgd
voor het tot stand brengen van ver
bindingen zowel per radio als per tele
foon, uiteraard onder inschakeling
van de daarvoor aangewezen organen.
Op 2 Februari werden de taken
bij de hulpverlening van het.Rode
Kruis, het Oranje Kruis en het Na
tionaal Rampenfonds in overleg
met deze organisaties vastgesteld,
alsmede de wijze, waarop onder
ling en mét de overheid zou wor
den samengewerkt.
De Coördinatiecommissie „Waters-
OP 1 FEBRUARI werd aan de
plaatsvervangend commandant van
de Hulpverleningsdienst (H.V.D.) op
dracht gegeven het personeel te con
centreren te Breda en zich ter be
schikking te stellen van de commis
saris der Koningin in Noord-Brabant,
die de H.V.D. inschakelde bij het af
voeren van évacué's uit Lage Zwalu-
we en Steenbergen.
Hiermede was de H.V.D. met de no
dige vrachtauto's bezig tot 3 Februari.
Daarna werd de eigenlijke taak van
de H.V.D., munitieruiming, hervat, het
geen dringend noodzakelijk was, om
dat in Zeeuws-Vlaanderen en Wal
cheren veel oorlogstuig was blootge
woeld.
Uit ambtelijke rapporten bleek de
evacuatie van het eiland Goeree en
Overflakkee. met uitzondering van
Stad aan het Haringvliet, waar de
toestand gunstig was, op 2 Februari
in volle gang te zijn. In het begin
deed hierbij het gebrek aan kortegolf-
zenders zich sterk gevoelen.
Evacuatie van Goeree en Overflak
kee vond plaats over Hellevoetsluis,
behalve die uit Den Bommel, Ooltgens-
plaat en Oude Tonge, die in de rich
ting Dinteloord geleid werd.
Naar voorlopige schatting werden
van de ruim 28.000 op Goeree en Over
flakkee woonachtige personen onge
veer 16.000 geëvacueerd.
In verband met de zeer verontrusten
de toestand op Schouwen en Duive
land, werd op 2 Februari een vloot
van plm. dertig transportvaartuigen
samengesteld, die in Dordrecht nog
versterkt werd met op eigen initiatief
daarheen gekomen vaartuigen.
Aangezien bevuring van de vaar
waters was uitgevallen, kon men eerst
op 3 Februari uit Dordrecht vertrek
ken.
Een gedeelte dezer schepen voer
naar de vluchthaven Zijpe en plm.
dertig gingen door naar Zierikzee.
16.000 van Schouwen
OMTRENT HET AANTAL van. het
'eiland Schouwen-Duiveland ge-
evacueerden kan worden medegedeeld,
dat vele vluchtelingen naar het vaste
land zijn overgebracht met niet ge
controleerde schepen. Daardoor kon
thans nog geen overzicht worden ver
kregen van het juiste aantal, dat op
het vasteland is ondergebracht.
Wel kon worden vastgesteld, dat via
Brouwershaven ongeveer 4000 perso
nen en via Bruinisse ongeveer 6000
personen zyn geëvacueerd. De evacu
atie van Zierikzee is nog in gang. In
totaal zullen plusminus 6000 personen
via Zierikzee het eiland verlaten. Van
de totale bevolking zullen derhalve
16.000 personen worden afgevoerd,
grotendeels via Dordrecht.
De évacué's uit Schouwen en Dui
veland zijn naar Utrecht gevoerd, van
waar zij over de omliggende gemeen
ten zijn verspreid. Overigens zijn de
meeste évacué's uit Zeeland, voorzover
zij niet in die provincie zijn onderge
bracht, opgenomen in gemeenten in
Noord-Brabant.
De getroffenen van de Zuid-Holland
se eilanden zijn, voorzover zij niet in
de naaste omgeving zijn ondergebracht,
in hoofdzaak via opvangcentra ter
plaatse in Brielle, Rotterdam en 's-
Gravenhage geplaatst, alsmede in een
aantal gemeenten in de omgeving
daarvan.
Met het oog op het verstrekken van
informaties zijn aanstonds maatregelen
genomen om te komen tot een behoor
lijke registratie van de évacué's. Het
zal echter onvermijdelijk enige tijd du
ren, voordat volledige gegevens ter
beschikking staan, zodat de officiële
informaties over de verblijfplaatsen
van de geëvacueerden voorshands la
cunes zullen vertonen.
Teneinde de hulpverlening aan een
evacuatie uit Zeeuws-Vlaanderen te
vergemakkelijken, werd op 2 Februari
contact gezocht met het ministerie van
Binnenlandse. Zaken in België, hetgeen
dank zij de medewerking van de Bel
gische regering tot zeer vérgaande fa
ciliteiten bij het grensverkeer heeft ge
leid.
De voorbereiding van de reëvacuatie,
die zal plaats vinden naar gelang van
de vorderingen van het herstel, zal
zeer binnenkort ter hand worden ge-
Advertentie).
Zuiver en ontsmet uw huid
met de helder vloeibare
D.D.D. De jeuk bedaart,
de ziektekiemen worden
gedood en de huid g'
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Overal is men reeds bezig met
herstelwerkzaamheden, waarbij het een eerste vereiste is, dat de gaten worden
gedicht in de djjken.
De Stichting voor de Landbouw
deelt mee, dat aan alle in de agra
rische bedrijfstakken werkzame
vaste en losse arbeiders wordt
aanbevolen de waarde van één
vacantiedag ter beschikking te
stellen van de slachtoffers van de
watersnood.
Deze arbeiders kunnen dus hun werk
gever, die volgens de C.A.O. of loonre
geling de vacantiedagen door moet be
talen, meedelen, dat z\j thans een der
vacantiedagen, waarop zij recht hebben,
wensen op te nemen. Zij blijven echter
aan het werk, doch verzoeken hun werk
gever het bedrag waarop zij recht heb
ben aan het Nationaal Rampenfonds
te maken. Het is gewenst het be
drag af te ronden op tien gulden. Daar
mee wordt aangesloten aan het advies
van de Stichting van de Arbeid om eerst
een uurloon en later een dagloon ter
beschikking te stellen.
De Stichting voor de Landbouw roept
losse arbeiders op met eenzelfde be
drag aan vacantiebonnen aan de hulp
actie deel te nemen. In overleg met het
Vacantiefonds voor de Landbouw is be
sloten, dat de bonnen daartoe tussen
11 en 18 Februai'i op de gewone wijze
kunnen wroden ingeleverd bij de plaat
selijke penningmeesters der drie in de
Stichting voor de Landbouw samenwer
kende landarbeidersbonden. Het Vacan
tiefonds zal te zijner tijd de ontvangen
bonnen verzilveren en het bedrag af
dragen aan het Rampenfond*.
