CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD
Het dichten van sommige dijkgaten zal op enkele
eilanden grote moeilijkheden geven
De volksgezondheid geeft zorgen
Al 1395 slachtoffers
DINSDAG iO FEBRUARI 1953
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red.). Ir L. Eringa en E. B. Folkertsma.
Directie: R. Boomgaardt, a.d.
Bureaux: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 17
Telefoon Redactie 509S: Dir. en Adm. 5088
Bijkantoren: Sneek, tel. 2821; Dokkum, tel.
354; Drachten, tel. 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs f 1,82 per maand. Giro 18418.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
Hfiesrl} jDiiflblaö
49ste Jaargang
No. 34
Den Haag giro 9575
Regeringsnota over de ramp
Hersiel van hoofd- en buitenwaterkeringen
komen voor rekening van het Rijk
De Minister-President heeft aan de Tweede Kamer doen toekomen de door
hem toegezegde nota over de watersnood. Nadat hij zich persoonlijk op de hoogte
heeft gesteld, zegt de Minister-President, dat het hem een behoefte is uitdrukking
te geven aan zijn bewondering voor hen, die in welke functie ook bij de hulpver
lening aan de getroffen gebieden hun krachten gaven en nog geven. De wijze
waarop het volk van Nederland en het buitenland te hulp zijn gesneld, vervult
de Regering met trots en dankbaarheid. Zij is er van overtuigd, dat voor zover
hier of daar critiek geuit, deze niets afdoet aan de buitengewone prestaties, die
zijn en worden geleverd. Mogelijk gemaakte fouten verzinken in het niet bij ai
het goede, dat is gepresteerd.
Aanzienlijk is de materiële schade
voor de getroffenen en voor ons land,
maar zij kan worden hersteld. Groter
is echter het niet te vergoeden verlies
aan mensenlevens. Het laatst hierom
trent bekende cijfer is 1395. Voor ver
dere stijging moet worden gevreesd.
Met dankbaarheid stelt de Minister
vast, dat de productie-capaciteit van de
Nederlandse industrie als zodanig onaan
getast is gebleven. De Regering acht dit
van grote betekenis. Juist nu de land-
bouw-export door het ten dele uitvallen
van de landbouwproductie- in dit vrucht
bare gebied mogelijk enigszins zal ver
minderen, is het van belang, dat de rol
Uitstel, geen afstel
TT r zijn tal van pensouen, die voor
het Rampenfonds nog maar een
voorlopige en naar verhouding geringe
gift hebben gegeven.
Dat heeft zijn reden.
De belastingen zijn hoog. En de pro
gressie is sterk. Zo komt het, dat door
den hogen belastingdruk, die kan op
lopen tol bijna 90 'V van het bruto in
komen, het nauwelijks mogelijk is, een
belangrijke gift te schenkeji, tenzij de
fiscus er rekenlbg mee houdt, dal een
deel van liet inkomen voor liefdadige
doeleinden is besteed.
Fraai is dat niet.
Het oude Christelijke adagium: laat
uw linkerhand niet weten wal uw rech
ter doet, komt daardoor in het gedrang.
Want de fiscus ml een kmianïie zien.
Alleen in dat geval is aftrek toege
staan.
Nu heeft in normale omstandigheden
dit hele geval weinig zin. Het geldt al
leen, wanneer de giften meer zijn dan
2 van het bruto inkomen en er mag
niet meer dan 5 in rekening worden
gebracht. Er is zoveel rompslomp aan
verbonden en het maakt zo weinig uit,
dat er maar weinigen zijn, die er ge
bruik van maken.
Daarbij komt. dat een aantal mensen
bezwaar heeft, kwitanties te vragen. Zij
willen als gevers lot eiken prijs ano
niem blijven.
Dit betekent niet, dat men de hele
zaak moet afwijzen als onnodig of zin
loos. Het is n.l .een feit, dal de ene
bevolkiugsgrdep veel en veel meer geeft
voor kerk en liefdadigheid, dan de an
dere. Het is moeilijk, daaromtrent
exacte cijfers te publiceren, maar als
men ziet, dat blijkens de cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek de
ene kerkengroep voor het onderhoud
der armen, die aan haar zorgen zijn toe
vertrouwd, gemiddeld per lid vijf maal
zoveel inzamelt dan een andere kerken
groep, ;dan zeggen zulke cijfers nogal
iets. En wanneer daii de fiscus het on
mogelijk maakt, door de hoge aansla
gen, om daarmee door Ie gaan, dan
moet er in worden voorzien.
Er is nauwelijks in voorzien.
Zij, die op de hoogte zijn van den
gang van zaken op kerkelijk terrein
weten, dal grote tekorten zijn gedekt
door collecten alleen, en zonder dat er
ooit een kwitantie behoefde te worden
afgegeven voor een gift, die op andere
wijze binnen kwam. Maar dat is een
onderwerp, dat in ander verband nog
wel eens aaii de orde zal komen.
Feit is, dal nu, voor deze speciale
gelegenheid wel op royale wijze belas-
tingfaciliteiten worden verleend. Met
voor het Rampenfonds legen kwitantie
geschonken bedrag kan geheel worden
afgetrokken, en men heeft daarbij zelfs
de keuze tussen twee belastingjaren.
Daarom is het,niet te verwonderen,
dat -sommigen 25 gulden hebben ge
geven in de collecte langs de huizen en
daarbij tot zich zelf hebben, gezegd: gij
gireert nog 500 gulden aan de bank,
die ter plaatse of voor de provincie de
giften in ontvangst neemt en gij vraagt
daarvoor een kwitantie.
Maar het is zaak, dat allemaal nu
vlug te doen. Want stel je voor, dat
het nu, ondanks die goede yooraehiens,
bij. die 25. gulden blééf j
van ons lancl als leverancier van industri
ële producten door deze ramp niet is aan
getast.
Het dichten van de dijksgaten
Ter aanzien van de dijken wordt opge
merkt, dat de toestand in hec algemeen
thans enigermate is gestabiliseerd. Een
groot deel van de gaten is van beperkte
afmetingen en deze behoeven bij het
dichten geer: bijzondere moeilijkheden te
bieden.
Voorts moet worden vastgesteld, dat
op de meeste eilanden één of meer dijk-
bressen voorkomen, die wél bijzondere
moeilijkheden bij het dichten zullen bie
den en die een karakter hebben, dat doet
denken «an de gaten, zoals die ann het
einde van de oorlog in de zeewering van
het eiland Walcheren werden aangetrof
fen.
Ook uit waterstaatkundig oogpunt zul
len, teneinde uitbreiding te voorkomen,
alle gaten zo spoedig mogelijk moeten
worden gedicht. Dit stuit vaak op ernstig
bezwaar, dat vele zeer moeilijk bereik
baar zijn. Dit geldt zelfs voor de gaten
van kleinere omvang, die weinig materi
eel of weinig mankracht vragen.
In Zeeland
In Zeeland is het eiland Schouwen en
Duiveland zeer zwaar getroffen. Hier zijn
een tweetal dijkgaten ontstaan, waarvan
Lel dichten bijzondere moeilijkheden zat
bieden.
In het Oostelijk gedeelte van Zuid-Be
veland worden een paar dijkgaten aan
getroffen, die grote zorgen baren, al is
de diepte daarvan thans niet overmatig
groot. De oppervlakte, die door deze ga
ten wordt geïnundeerd, is echter zeer
uitgebreid.
Op Walcheren is men de situatie na
genoeg weer meester.
Op Goeree en Overflakkee zijn een
groot aantal gaten in de dijken geslagen.
Het dichten van het merendeel dezer ga
ten zal niet op ernstige bezwaren stuiten;
een drietal is echter van zodanige om
vang en de daarin optredende stromen
hebben zodanige snelheid, dat hier grote
moeilijkheden kunnen optreden.
Ook over de andere beschadigingen
geeft de Minister een uitvoerig overzicht.
De duinen langs, de gehele kust heb
ben het zeer zwaar moeten ontgelden.
Het zal nodig zijn dat de afgeslagen dui
nen weer op de daarvoor geëigende wijze
zullen worden bijgewerkt.
Voor het dichten van de grote gaten
en soms ook voor aansluitende dijk-
complexen moet de hulp worden inge
roepen van de grotere aannemers, die
gespecialiseerd zijn in bagger- en grond
werken.
Spoed nodig
Uit de aard der zaak is het om verschil
lende redenen noodzakelijk, dat met de
werken zo spoedig mogelijk wordt be
gonnen. Het is daarom niet mogelijk om
daarvoor bestekken gereed te maken,
weshalve het in het voornemen ligt de
uitvoering op basis van regie-contracten
te doen geschieden.
Het ligt in het voornemen de leiding
van de uitvoering in handen te leggen van
Rijkswaterstaat, die beschikt over een
omvangrijk en in alle opzichten goed toe
gerust technisch apparaat.
De kosten voor het Rijk
Van de bedragen welke met het herstel
der dijken gemoeid zullen zijn, is op het
ogenblik, zelfs bij grove benadering, nog
geen raming te geven. Wel kan er echter
reeds van worden uitgegaan, dat zij der
mate hoog zullen zijn, dat de draagkracht
van de getroffen onderhoudsplichtigen (in
de regel waterschappen) hierbij in het
niet zinkt. In dit verband is de regering
van oordeel, dat de kosten van het herstel
van de hoofd- cn buitenwalerkeringen ge
heel voor rekening van het rijk zullen
dienen te worden genomen.
Maatregelen
De regering heeft besloten de volgende
maatregelen te nemen:
le. Zo spoedig mogelijk zal een ont-
werp-Noodwet worden ingediend, waarin
een centrale verantwoordelijkheid voor
het herstel van de dijken wordt geregeld.
2e. Het herstel van de dijken wordt on
middellijk en zo snel mogelijk ter hand
genomen.
3e. Indien de nodige snelheid van deze
herstelwerkzaamheden zulks vordert, zal
de uitvoering van de Zuiderzeewerken
worden getemporiseerd.
4e. In algemene zin zal worden onder
zocht op welke wijze herhaling van een
ramp als deze kan worden voorkomen, In
het bijzonder zal dit onderzoek zich ook
uitstrekken tot de mogelijkheid van een
afsluiting- der zee-armen. Het bedoelde
onderzoek zal terstond worden aangevan
gen en met voortvarendheid worden
voortgezet.
5e. Maatregelen, die strekken tot het
verkrijgen van een verhoogde veiligheid
met betrekking o.a. tot de hulpverlening,
organisatie van de waarschuwingsdienst,
enz. zullen worden genomen.
HOL HOOG» HLT WATER IS GESTEGEN
De hierboven in kaart gebrachte
waterstanden doen duidelijk uitkomen
de uitzonderlijke kracht van de storm.
indirecte gevolgen
De evacuatie schept bijzondere problemen waarvoor
maatschappelijke werkers nodig zijn
Het is een gelukkige omstandigheid gebleken, dat de evacuatie-organisatie, waarom
trent bij de Nota van 22 October 1952 en by de parlementaire behandeling van de wel
verplaatsing bevolking uitvoerig mededelingen zijn gedaan, reeds tot stand gekomen
was. Dientengevolge konden de centrale evacuatiecommissie en de provinciale evacuatie
commissarissen met hun algemene plaatsvervangers en regionale functionarissen ter
stond in actie komen.
naar Dreischor, hef schip „Qusto" naar Oude
Tonge gezonden.
Reeds op 1 Februari werd door het bu
reau der pharmaceutische hoofdinspectie van
de volksgezondheid een radiobericht uitge
geven over de methode om d.m.v. van
chloorpraeparaten water te zuiveren tot
drinkwater. Nog die eerste dag kon Maas
sluis. waar dc waterleiding was uitgeva
llen, d.m.v. tankwagens1 van drinkwater wo
\den voorzien.
Drinkwate
De volgende dag werd de watervoorzi
ning met tankwagens-uitgebreid. Twee mi!
taire waterzuiveringsinstallaties werden
verzoek van de pharmaceutische hoofdin
spccteur naai- Breda gedirigeerd met b
.slimming .Land van Heusden en Al tens
VUssingen.
Door de inmiddels van de inspecteurs
uit radioberichten ontvangen gegevens kon
den op 3 Februari maatregelen voor een go
de verdeling der deels uit Duitsland aang
voerde zuiveringsinstallaties worden gen
Dit merkt de minister-president op, n.a.v,
de evacuatie dei- noodgebieden, waar wij
reeds uitvoerige berichten'over gegeven heb
ben.
Maatschappelijke verzorging
De minister doet hierna mededeling van
de op dit ogenblik getroffen reeds gepu
bliceerde financiële tegemoetkomingen.
In overleg met." zijn ambtgenoot van bin
nenlandse zaken heeft de de minister van
Maatschappelijk Werk m.m.v. de commis
sarissen van de koningin een voorziening ge
troffen voor een coördinatie van de hulp
verlening door de organisaties van het maat
schappelijk werk op provinciaal niveau.
In de geteisterde gebieden, alsook in de
evacuatiegemoenten. bestaat grote behoef
te .-..-a bcocUiL'aa: tc'lii-.g vist maatschap-
pelyke werksters en gezinsverzorgsters om
de getroffen bevolking bij te staan. Na een
week van spanning cn onzekerheid doen
zich op moreel en psychisch terrein vele
moeilijkheden voor.
Het Nationaal Rampenfonds heeft, in overleg
met de minister van Maatschappelijk Werk,
een regeling getroffen om in speciale kosten
van tewerkstelling dezer krachten te voor-
Na een overzicht van de militaire hulp
verlening en de aanbiedingen van hulp van
buiten geeft de Minister een overzicht van
de Volksgezondheid
De algemene gezondheidstoestand in de
noodgebieden is niet ongunstig, er zijn niet
abnormaal veel zieken. De evacuatie van
enkele kleine verpleeginrichtingen is ge
slaagd. De grootste moeilijkheden voor de
gez°naheidszorg zijn gelegen in de drink
watervoorziening en in dc afvoer en des
tructie van verdronken vee.
Aan de aanvragen om ziekenauto's is vol
daan door de geneeskundige dienst land
macht en Rode Kruis. Ook van hospitaal
schepen kon een dankbaar gebruik worden
gemaakt. Zo is bv. de „Van der Wijck" (van
de veerdienst Staveren-Enkhuizen) in enkele
uren ingericht tot noodhospitaal met 90 bed
den en naar Dordrecht gedirigeerd.
Het schip „Rival" met 20 bedden werd
Critiek is de toestand nog op Walchere
waar het pompstation van Middelburg doo
zeewater werd overstroomd, terwijl de b
volking nog voltallig aanwezig is.de w
terleiding van Vlissingen is te gering van
capaciteit door het gehele eiland: de aan
voer uit Zuid-Beveland blijft nog beperkt
door schade aan de transportleiding.
Indien de schatting van het anatal verdron
ken dieren juist mocht zijn, is het te ver
wachten, dat dc regelmatige verwerking van
cadavers moeilijkheden zal ondervinden.
Reeds is, om het onthuiden vlotter te doen
verlopen, in de noodslachtplaatsen te Dord
recht en Rotterdam tot villen en verklei
nen der cadavers overgegaaninmiddels
is hiervoor een andere geschikte plaats hui
ten de kom van Rotterdam gevonden. Of de
behoefte om tot begraven op grote schaal
over te gaan zal ontstaan, kan op dit ogen
blik nog niet worden vastgesteld. Mocht dit
nog noodzakelijk worden, dan heeft de mi
litaire overheid genie-troepen en materiaal
beschikbaar voor het maken van massagra
ven.
Tot gistermiddag 12 uur zijn
1395 slachtoffers genoteerd. Het
aantal doden te Stavenisse, dat de
burgemeester eerst op 300 had ge
schat, heeft hij thans terug ge
bracht tot 200. Daartegenover
moesten cijfers van andere plaat
sen omhoog gebracht worden. Zo
ateetr dat voor Fijnaart bijv. van
46 tot 80.
Friese Staten stellen f 100.000.—
beschikbaar voor hulpverlening
Gedeputeerde Staten van Friesland de
len mede, dat zij in overleg met de
voorzitters der Statenfracties hebben
besloten een bedrag van f 100 000 uit de
provinciale middelen beschikbaar te stel
len voor de hulpverlening aan het nood-
gebied. In de eerstvolgende statenzitting
zal een voorstel aan de Provinciale Staten
worden aangeboden- waarbij dit bedrag
in de provinciale begroting wordt ver
werkt.
Prins Bernhard
dankt Amerikaanse troepen
De opperbevelhebber van de Ameri
kaanse troepen in Europa, luit.-generaal
Manton S. Eddy, die direct na de storm
van Zondag 1 Febr. een tocht boven het
geteisterde gebied in ons land maakte
en uitgeruste troepen zond om behulp
zaam tc: zijn bij het reddingswerk en
evacuatiewerk, heeft. Maandag j 1. een
telegram van Z. K. H. Prins Bernhard
ontvangen.
Dit telegram luidt:
„Ik ben gedurende de laatste vier da
gen getuige geweest van het verbazing
wekkende werk. dat uw troepen op het
land en in de lucht verrichtten. Ik wens
mijn oprechte dank uit tc spreken tot
u voor uw bewonderenswaardige bijdrage
als goede wapenbroeders in. dit uur van
beproeving."
De oude man en zijn hond
In het noodziekenhuis to Rijswijk (Z.H.)
ligt op het ogénblik de 92-jarige evacué
J. Coenraads uit Stellendam, Naar de be
handelende geneesheer heeft medege
deeld, bevindt deze man zich in een zeer
ernstige toestand. De arts geeft slechts
een kans voor zijn leven, als de hond
van de oude man wordt gevonden, waar
over hij voortdurend ligt te ijlen. De
hond heet Pluto, is een vier jaar oude
herdershond, een reu, 60 cm. hoog", heeft
een wit puntje op de staart en een dunne
witte kraag, en op de rug een litteken
van een operatie. De hond zou zijn ge
signaleerd op een marinevaartuig.
Het rampenfonds
Iu de nota van de Minister-Presi
dent wordt meegedeeld, dat de taak
van liet Nationaal Rampenfonds in
de eerste plaats zal bestaan uit leni
ging van de nood en de vergoeding
van schade in de persoonlijke sfeer,
d.w.z. levensonderhoud, kleding, dek
king, schoeisel en huisraad.
Daarnaast zal op de overheid een
uitgebreide taak rusten om door de
verstrekking' van bijdragen het eco
nomische leven in de getroffen ge
bieden weer op gang te brengen. De
nota geeft een uitvoerig overzicht
van de organisatie voor de schade
afwikkeling.
Thans, een goede week na de overstromingen, die het Zuidwesten van ons land zo zwaar troffen, is men overal bezig met
de herstelwerkzaamheden. Het gat bij P apendrecht, dat een afmeting had van 85 m, wordt gedicht door het opspuiten van
zand. Een zinkstuk ligt gereed om tegen de dijk tot zinken te worden gebracht.
