DE GECOMBINEERDE
Gedrapeerd kleed van
witte rouw over Nederland
DE LIEFDE, DIE AOOIT LOSLAAT.
„EENDRACHT uit de oorlogstijd was
plotseling weer paraat"
ÖfuMeriJ en Uitgeverij
Ter Haar Schuijt N V.
TOT ROGER STREVEN
waann opgenomen
tJDe Geldermalser", ^Burensche Courant", „De Leerdammer", Nieuwe Culemborgsche Courant", „Maas en Waalbode"
„De Lek", „Vianensche Courant", „De Lingebode", „Zaltbommelsch Nieuws, „Asperensche en Heukelumsche Courant"
Bureau De Gecombineerde. Leerdam, TeL na. S es 262 HoofdredacteurL. E. MOKVELD O
Dinsdag
10 Februari 1958
No. 18
62e Jaargang a
Abonnementsprijs 4
f 2.50 per 3 maanden
franco per post
Advertentieprijs
IS cent p. mm p. editie
80 cent in beide editie*
Verschijnt Dinsdag-, Donderdag, er. Zaterdagmorgen: ln twee edities voor de beide a
i Gelderland en Zuid-Holland van Gorinchem tot Tlel tussen Lek en Linge, Maas en Waal in samenwerking met de Nieuwe Tielsche Courant
Ons volk ter kerke voor gebed, buigende in deemoed
Van hoog op het geteisterde Texel tot in het uiterste Zuiden van Lim
burg, van het onverlette Groningen tot midden in de rampgebieden zélf
heeft Nederland op de „witte Zondag" zijn doden herdacht en zich ver
deemoedigd voor God, Een springvloed van medeleven en eendracht, zo
als die heerste in de oorlog, heeft zich geopenbaard. Zo zei het de Konin
gin in haar door wel een ieder met ontroering beluisterde radiorede, die
de bezinning van de kerkgang deed verder leven over de ganse stille dag.
Een onvergetelijke Zondag na een ontstellende- week. Terwijl overver
moeide militairen van het regiment Jan Willem Fnso bij Krabbendijke
de dijk van de Emannelpolder dichtten en daarmee zeven polders veilig
'stélden, zat in stad en dorp het volk in de kerken. De Koninklijke Fami
lie in het Hervormde kerkje in Baarn, de Landsmoeder prinses Wilhel-
mina in de Nieuwe Kerk te Amsterdam, ivaar hoog opgetast ingezamel
de goederen lagen.
In de Sint-Jansbiasiliek te Laren schilderde pastoor Brouwer van Den
Briél de ondergang van zijn stadje en zijn kerk, biddend achterna: „Heer
steek Uw rechterhand uit en kom ons te hulp". Later op de dag sprak in
het veilige Zeeu/iosvlaamse Aardenburg dorrwné Blom tot de ontheemde
Schouwenarende mannen en vrouwen van dit zwaarst geteisterde eiland,
die doodstil het hoofd hieven bij de aanhaling uit Johannes' Openbaring:
„Hemel en aarde zullen vernieuwd worden. En de zee zal er niet meer
zijn". De preek werd slechts gestoord door onophoudelijke blafhoest van
het gehoor teken, dat de harde week de gezondheid van zélfs de stoerste
Zeeuio te na is gekomen.
bed en offer, een hoopvolle regen
boog van Godsvertrouwen en men
senliefde spande. Van Texel tot
Stavenisse, van de hoogste Lim
burgse heuvel tot de diepst gele
gen polder. De klokken die nog
maar één Zondag geleden nood en
dood verkondigden, hebben deze
Zondag niet vergeefs geluid. Er is
gebeden en geofferd.
De Bijbel mee
Rouw in het ganse vaderland.
In het zwaar beproefde Halsteren
las de pastoor op de preekstoel de
namen der verdronkenen: een
schokkend „appèl nominaal", af
gewisseld telkens met een afgrond
van stilte. Maar geen verslagen
heid over dit rouwend volk; de op
Ooltgensplaat geboren Utrechtse
dominee Brinkman kon in de Buur
kerk de jeugd wijzen op een 60-ja-
rige vrouw uit Middelhamos die
met levensgevaar haar kostbaarst
bezit had gered: een met koper ge
grendelde Pieter Keur-bijbel uit
1600, die al vier watervloeden heeft
overleefd. Het water, maar ook de
By bel vergezelt dit volk van dit
Lage Land.
Neen, geen verslagenheid over 't
volk van Nederland, dat met ge-
Medeleven
Overal ter wereld, waar zich
Nederlanders bevonden, weiden de
ze Zondag de doden van de waters
nood herdacht in rouw en gebed.
Protestantse en Katholieke Neder
landers in Australië en Amerika,
in Canada, India, Indonesië, Enge
land, Frankrijk, Duitsland en tal
loze andere vreemde streken, waar
zij een gemeenschap vormen, kwa
men In him kerken bijeen. Talrijke
buitenlandse radiostations lasten
in hun programma's een speciale
uitzending ter herdenking van de
doden. Zoals de Nederlandse am
bassadeur in Canada, de heer Lo-
vink, zei „baden allen, opdat Ne
derland de kracht worde gegeven
zijn kruis te dragen, het volk mo
ge worden getroost en uit zijn ly-
den opgebeurd."
Klompen in de kerk
In Utrecht begonnen precies op
het middaguur de Domklokken te
luiden in de vier halfstok bevlag-
de torens. De kerken liepen toen
juist leeg. Geen plechtige herdenkin
gen, maar gebruikelijke gods
dienstoefeningen en eenvoudige bij
eenkomsten hadden velen in de
morgenuren bijeengebracht voor
gebed en overdenking. De kerken,
drukker bezet dan normaal, ont
vingen geëvacueerden van de
Zuid-Hollandse eilanden. Kerkbe
zoekers op klompen, geen gewone
verschijningen in Utrechts Zon
dagskerken. In de kathedrale kerk
en alle andere kerken van de stad
gingen de collecteschalen vanwege
het papierengeld geluidloos rond.
Treffend van eenvoud was de
herdenkingsdienst voor 80 ouden
van dagen, die naar Amersfoort
evacueerden en ln het Rijksopvoe
dingsgesticht op de Amersfoortse
berg onderdak hebben gevonden.
In een zaaltje, waar anders de jon
gens van het gesticht verpozing
vinden was een kansel neergezet.
Dominee C. H. G, Blok, Nederlands
Hervormd predikant te Amers
foort, sprak troostwoorden.
Ook in Noord-Holland, waar men
dankbaar denkt aan de solide
kracht van Hondsbosse zeewering
en Afsluitdijk, is het Zondag stU
geweest.
Dep Haag, van nature al niet
luidruchtig, was uitermate ver
stild. Vele particulieren hadden
met de gebouwen der gemeentelij
ke en rijksoverheden de vlag half
stok gehesen en ook vele buiten
landse vertegenwoordigingen rouw
den op deze wijze mee. In de ker
ken was op de schalen papieren
geld troef.
In Dordrecht, zelf zwaar geha
vend, konden in een aantal kerken
de herdenkingsdiensten maar kort
duren, omdat het Zondag daar tot
twee meter hoogte gewassen wa
ter de verwarmrngsïnstallatie on
klaar heeft gemaakt en er nog veel
slyk en ander vuil lag. Een dik
sneeuwtapijt dekte barmhartig de
wouden in de Noorderdijk en op
andere plaatsen in de stad en demp
te het geluid van militaire en am
bulancewagens die het enige ver
keer uitmaakten. In alle kerken
is gulhartig gegeven.
Moedertje-Grootvader
Een der meest ontroerende ver
halen is dat van een oud groot
vadertje uit Zeeland, dat slechts
een kleinkind en de Zondagse
pudding had weten te redden.
Enige dagen lang heeft hij op
een dak de zuigeling gevoed en
in het leven gehouden met door
hem voorgekouwde pudding, tot
dat redding daagde en men hen
naar Breda had gebracht. De
baby is kerngezond en grootpa
pa is overgelukkig. Hij heeft nu
nog iets om voor te leven.
Wanneer het Geloof door stromen leeds is weggespoeld,
Wanneer het al-vernietigend geweld de laatste Hoop heeft neergeslagen,
Dan staat daar nóg de Liefde, die alle kracht te boven gaat
Moge uit de eeuwig wellende Bron der
hoogste Liefde voor alle door het lot
geslagenen de Kracht toestromen, om, bescher
mend het dierbaarste en meest waardevolle,
dat hun gelaten is, staande te blijven en
voorwaarts te gaan.
Eenmaal zullen de stromen weer terugkeren tot hun oude banen,
Eenmaal weer zal het geweld bedwongen worden in harde strijd.
Dat dan 't Geloof gesterkt zij en gelouterd,
De Hoop herboren voor de tijd, die komt.
De Liefde echter, onoverwinlijk, trouw, zal steeds van deze drie de meeste ziin.
OP SCHOUWEN-DUIVE-
LAND GEEN 1000, MAAR
RUIM 150 DODEN
Het aantal doden op Schouwen-
Duiveland ligt aanmerkelijk lagei
dan gevreesd werd. Er is geen spra
ke van 1000 slachtoffers, zoals de
burgemeester van Zierikzee dezer
dagen heeft meegedeeld. Het wer
kelijke getal ligt niet ver boven de
180.
ViChtoffers zijn te betreuren in
..-ershaven 3, Zierikzee 17, Se-
rooskerke 15, Oosterland 40, Drei-
schor 30, Bruinisse 1 en Den Burgh
10. Onzekerheid bestaat nog over
Nieuwerkerk en Ouwerkerk. In an
dere plaatsen zijn geen personen
omgekomen.
Deze mededelingen werden van
officiële zijde gedaan.
Critiek in België en
Engeland
De socialistische pers in
oefent critiek op de Belgische ko
ninklijke familie, die met vacantie
is gegaan, terwijl het land door de
overstromingsramp is getroffen.
De „Peuple" vergelijkt de foto's van
de koninklijke familie in Antibes
met die van de overstroomde gebie
den en schrijft, dat het besluit van
koning Boudewijn om met vacantie
gaan een „betreurenswaardige
indruk op de openbare mening
maakt."
De „Volksgazet" merkt, volgens
Reuter, op: „Wij willen niet trach
ten te verhelen, welke een slechte
indruk het gemaakt heeft, toen de
Belgische koninklijke familie het
nodig vond met vacantie naar de
Riviera te gaan, terwijl het land
zijn wonden likte en verder onheil
vreesde."
Koning Boudewijn vertrok Woens
dag met zijn broer, prins Albert,
zijn vader, koning Leopold, en diens
echtgenote, de prinses de Réthy,
naar de Riviera voor een vacantie
van tien dagen.
In Engeland wordt critiek ge
oefend op het ontbreken van een
doeltreffend alarmsysteem. Er be
stond geen organisatie voor het
nemen van maatregelen in het ge
val van een ramp. zoals thans
plaats vond. Ook by de B.B.C.
wordt gecrïtïseerd, waarbij de Ne
derlandse radio ten voorbeeld wordt
gesteld, om dat deze zenders ter be
schikking van de regering stelde.
In Engeland wisten millioenen niets
van de overstromingen af voordat
zy hun Maandagochtendblad in
handen kregen. Aldus de critici.
GERRY WILLIAMS
In een schoolboekje las hij
over Zeeland
In een cafeetje in Steenbergen
legde de Amerikaanse soldaat Ger
ry Williams uit Chicago Donder
dagmiddag een paar Duitse marken
op de toonbank. De kroegbaas wist
niet goed, wat hy er mee moest
aanvangen en hoeveel de Neder
landse geldswaarde was, wist hy bij
benadering niet.
„De eerste dagen schonk ik alles
gratis", zei hy. „Maar je kunt toch
niet aan de gang blijven."
Gerry Williams was met een
terzuiverings-installatie en drie
H.M. DE KONINGIN TOT HAAR BEPROEFD VOLK
Overal waar leed is, is zegen
nabij"
Hare Majesteit koningin Juliana
heeft Zondagmiddag voor de Ne
derlandse radio-zenders de volgen
de rede uitgesproken:
Landgenoten, die door de ramp
getroffen zijt en gij redders en hel
pers in de ruimste zin. W5j staan
allen vol ontzag tegenover het gro
te leed, dat ons gehele volk trof
toen een deel daarvan een week ge
leden werd overvallen door storm
en vloed:tegenover de moed door
zovelen betoond in de nood, en te
genover de verschrikkingen door
staan door hen, die van ons heen
gingen, en door hen, die bij ons ble
ven met het zware lot, dat zij
thans dragen.
Nederland is niet alleen het kind
van de rekening geworden op het
punt van de doorbraak van zijn
dijken, maar het heeft ook als
kind het hoogste gebod gevolgd
van de naastenliefde ons door
Christus gegeven, die alle leed
doorleden heeft en kent. Zelfs on
ze superieur ontwikkelde techniek
was machteloos de ramp op het
kritieke moment af te wenden. Zij
moest het opgeven tegenover wat
ons lot moest zyn, en dus toch
nooit met mensenhand te keren is.
Maar, op het kritieke moment,
waar materiële hulp niet kon wor
den aangewend, werd de get
kracht van de mens opgeroepen. De
doorbraak van de dijken riep. daar
tegen in, een springvloed op van
medeleven met elkander. De een
dracht uit de oorlogstijd, was plot
seling weer paraat. Dit hief ons
volk in eens op boven alle afschei
dingen en ieder compromis der sa
menleving uit. Wy voelen er allen
de weldadigheid van, weer samen
te werken in het streven voor een
grote zaak, en in ons enthousiasme
werken we door zonder er op te
letten of wij moe worden of schen
ken weg zonder te letten op wat
wij ons ontzeggen.
Als straks de zwaarste stoot Is
opgevangen, en ook het normale
leven weer een groot deel van on
ze aandacht zal vergen, dan wens
ik ons allen toe, dat we met taaie
volharding toch het herstel en de
wederopbouw in dezelfde geest mo
gen volbrengen, met onze saamho
righeid in het oog en voor ieder
zichtbaar. Hoe dieper de nood, die
zijn offers nam, des te dieper is
tevens in de harten het beginpunt
gelegd voor een verbroedering der
mensheid, wat tot ver over de
grenzen van het vaderland zyn
weerklank vond.
Dit was zo bij hen die zelf ge
troffen en zelfs zeer zwaar getrof
fen werden door deze zelfde ramp,
dit, was zo, nabij en ver. Uit de ge
hele wereld ondervonden wy dit, in
grote dankbaarheid. Zo kort na de
ergste aller oorlogen treft ons de
ze ramp, die ons echter niet door
menselijke verdorvenheid werd
aangedaan. Het raadsel van het
waarom is alleen bekend aan Hem,
die weet wanneer hij elk van Zyn
kinderen tot Zich roept, en die
weet welke beproeving, welke
krachtmeting, wij kunnen verdra
gen, elk afzonderlijk en allen te
samen.
God doet thans een beroep op on
ze geestelijke veerkracht, en op
ons vertrouwen in Hem. Dit lijder
voert naar een uitkomst, zowe'
voor de doden als voor de levender
en dat is: naar de barmhartigheid
van God en waar deze werkt in de
mens. Overal waar leed is, is ze
gen nabij.
Ducks uit Karlruhe naar ons land
gereden.
In Chicago op school leerden wij,
dat de Hollanders altijd tegen het
water vochten, en dat ze het water
verdrongen", vertelde hij. „Maar
nu weet ik het beter. Ik had nog
nooit een dijk gezien en ik wist he
lemaal niet, wat ondergelopen land
was. Nu weet ik het. Dit moet de
hele wereld weten. De mensen moe
ten weten, hoe erg het hier is. Ik
ben verschrikkelijk blij, dat ze
uit Duitsland hierheen stuurden. In
Duitsland zaten we toch maar de
hele dag te „niksen". En ik hoop,
dat ik hier zo lang mogelijk kan
blijven. Ik wil alles doen en als ze
mij straks een schop in myn poten
geven, zal ik zandzakken vullen tot
ik er by neerval. Ik zag zo even 'i
stroomde gebied zyn dampende
men. Als ik dan aan mijn eigen klei
ne zoon denk, dan zweer ik bij mij
zelf, dat wij alles doen zullen, om
jullie uit deze rommel te helpen.'"
Dank je wel, Gerry Williams.
DRINGEND BEROEP
Rampgebied geen beziens
waardigheid
De regering doet een dringend
beroep op de bevolking niet onnr
dig naar het rampgebied te gaar
Kjjklustïgen en personen, die fa
milieleden of bekenden willen op
zoeken, of willen trachten ter
plaatse inlichtingen over hen te
verkrijgen, kunnen de hulpverle
ning en de herstelwerkzaamheden
belemmeren. De politie heeft op
dracht deze personen niet tot hef
rampgebied toe te laten.
Bovendien verzoekt de regerin-
ook de streken ic de r.ab;;Vd vr
het rampgebied niet en: od.g t
bezoeken. Zij vraagt dit, opdrt d.
hulpverlening en de herstelwerk
zaamheden voortgang kunnen het -
ben en verkeersopstoppingen won
den voorkomen.