LEEUWARDER
COURANT
Algemene gedenkdag in de
Nederlandse kerken
Een half Balkan-pact
Nederlands defensieprogram
wordt niet beperkt
Maximumprijzen voor kolen en
schroot in de Schuman-landen
Geallieerd offensief op
handen in Korea?
1395 doden
102e Jaargang
Maandag
UITGEEFSTER: Stichting „LEEUWARDER COURANT 1947"
DIRECTEUR: S. Jonker. REDACTIERAAD: J. Piebenga en C. van Bcem
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en feestdagen. Gedrukt bij de
N.V. Erven Koumans Smeding. Leeuwarden Bureau Voorstreek 103
Geopend 3.3017 uur. Zaterdags 8.3012.30 uur. Telefoon alle
afdelingen 8344. BIJKANTOOR Sneek, Kleinzand 37. Telefoon 2020
9 Februari 1953
No. 33
Sinds f
Abonnementsprijs: 44 ct. p. w., ƒ1.85 p. m., ƒ5.50 p. kw. Losse
nummers 10 ct. Advertenties per mm-regel: algemeen tarief 27 ct.
-y en bij contract resp. 25, 24, 23, 22, 21. 20 en 19 ct. bij 500, 1000, 3000, 6000,
'752 j 10-000, 50,000 en 100,000 mm: editietarief: buiten Leeuwarden 14 en 13liet.,
Leeuwarden 13 en 1715 ct.; Ingezonden Med. driemaal advertentie-tarief;
Familieberichten 16 cent. Brieven onder no. 50 cent extra. Girono. 272459
Dit no. bestaat uit S pa;.
Tijdens de algemene gedenkdag
heeft Nederland zich gisteren be
zonnen op het leed dat in het ramp
spoedige weekeinde van 31 Januari
1 Februari over ons land is geko
men. Men heeft de slachtoffers van
deze ramp herdacht in de diensten
van alle Nederlandse kerken, die
allemaal tot de laatste plaats bezet
waren.
Koninklijke familie in Baarn
ter kerke
Koningin Juliana, prins Bernhard en
de prinsessen Beatrix en Irene hebben
gistermorgen de kerkdienst in de Ne
derlands Hervormde kerk te Baarn bij-
fewoond. In deze dienst ging voor ds.
A. J. Vermaat, die tot tekstwoord had
gekozen Lucas 13, vers 4 en 5: „Of meent
gij. dat die achttien, op wie de toren bij
Siloara viel en die er door gedood wer
den, schuldiger waren dan alle andere
mensen die in Jeruzalem wonen? Neen,
zeg ik u, maar als gij u niet bekeert, zult
gij allen evenzo omkomen".
Prinses Wilhelmina te Amsterdam
In de Nieuwe Kerk aan de Dam te
Amsterdam, waar ingezamelde goederen
voor de hulpverlening hoog lagen
opgestapeld, werd een bijzondere
oecumenische dienst gehouden, die
door prinses Wilhelmina werd
bijgewoond. Zij arriveerde tegen
half elf in gezelschap van een hofdame
per auto bij het kerkgebouw en werd
daar ontvangen door ex-minister mr. H.
Mulderije als vertegenwoordiger van de
Oecumenische Raad van Kerken in
Nederland.
Onder de talloze aanwezigen, die de
kerk tot de laatste plaats bezetten, was
ook de burgemeester van Amsterdam,
mr. Arn. J. d'Ailly met zijn echtgenote.
In de dienst nam ds. Groenenberg de
taak van prof. Berkelbach van der
Sprenkel, die wegens treinvertraging te
laat arriveerde, over. De laatste kwam
echter toch nog geruime tijd voor het
einde. Hij was het, die de dienst besloot
met het voorlezen van een telegram,
ontvangen van het secretariaat van de
Wereldraad van Kerken.
„In deze dagen van gevaar en leed
groet de wereldraad de Nederlandse
kerken", zo luidde deze boodschap, ..met
psalm 46. verzen 2 en 3. Wij bidden
voor u in vele kerken en wensen u te
helpen. God geve u een vast vertrou
wen en eenheid in de gemeenschappe
lijke leniging van de menselijke nood".
Een collecte voor het Rampenfonds
bracht ruim 4400 op.
Minister Beel dankt
Friesland
Minister Beel heeft aan de Commis
saris der Koningin, mr. H. P. Linthorst
Homancm telegram gezonden, waar
in hij htddc en dank Incngt voor de
geweldige hui'p, die Friesland heeft
verleend cn nog verleent aan de ge
troffenen in de noodgebieden. Minister
Beel is als voorzifter van de interde
partementale coördinatie-commissie het
hoofd van de hulpverlening in Neder
land.
Balans in Engeland
Zaterdagavond was het aantal
slachtoffers van de overstromingen in
Engeland gestegen tot 281. Het door
de burgemeester van Londen inge
stelde Rampenfonds had toen 125.000
pond sterling bijeen.
De Britse minister van Binnen
landse Zaken zal volgende week in
het Lagerhuis mededelingen doen over
een nationaal alarmsysteem bij over
stromingen. Het zal aan het einde van
de volgende week beproefd worden.
Buitenlands Overzicht
He serie besprekingen die de laatste
maanden in, door en met Joego
slavië zijn gevoerd, lijken resutlaten te
zullen afwerpen. Het bezoek van de
Griekse -minister van Buitenlandse
Zaken aan Tito was voorlopig het sluit
stuk. Tijdens een ontvangst heeft Tito
dezer dagen reeds gezegd, dat zijn land,
Griekenland en Turkije zich alle drie
door eenzelfde maoht bedreigd voelen en
dat hun regeringen een historische en
wellicht noodlottige fout zouden maken,
als ze zouden aarzelen uit deze gelijke
belangen directe consequenties te
trekken. Deze consequentie is een
coördinatie van hun verdediging.
Het is nog niet zo heel erg lang ge
leden, dat Tito een heel andere taal
sprak. Zijn gezegden, dat verdragen zo
als de N.A.T.O. schadelijk waren en
papieren overeenkomsten van geen
waarde, baarden nogal enig opzien. Men
rekende er op. dat Joego-Slavië een
eenzaam eiland zou blijven in het af
grendelingssysteem. Niettemin ver
leenden de Verenigde Staten Tito mili
taire hulp, in de eerste plaats, omdat zij
een militair zwak Joego-Slavië een ge
vaar voor Europa achtten en in de
tweede plaats, omdat zii de hoop. dit
land in het westelijke verdedigingsblok
ingeschakeld te krijgen nog niet hele
maal opgaven. Dat hoefden zij ook niet
te doen, want zij konden door het (al
dan niet) verlenen van militaire en
economische bijstand zeker invloed uit
oefenen op Tito. Dit schijnen zij te
hebben gedaan en met succes. De ver
andering in Tito's houding wordt ten
minste voor een belangrijk deel toege
schreven aan zijn behoefte aan grotere
steun. De hulp die het nu ontvangt heeft
Joego-Slavië in staat gesteld, het hoofd
boven het water te houden, maar meer
ook niet en een sterke strijdmacht, die
in staat zou zijn eventuele agressie uit
het Oosten te keren schijnt nog niet
aanwezig. Tito hoopt nu door zijn be
reidwilligheid tot het sluiten van een
Balkanpact meer steun los te krijgen
In een gemeenschappelijk Grieks-
Joego-Slaviscn communiqué is nu de
vr> «•--> c'n pact tussen Grieken
land,. Turkije en Joego-Slavië aange-
konaigd. Dit zou neerkomen op formele
verdedigingsovereenkomst die het At
lantisch Pact zou versterken. Grieken
land en Turkije maken immers sedert
deze zomer deel uit van de N.A.T.O.
Over de vorm, waarin hun strijd
krachten in N.A.T.O.-verband zullen
worden opgenomen, is evenwel nog geen
volledige klaarheid gekomen en het zou
theoretisch mogelijk zijn, Joego-Slavië
in een defensie-commando voor het
Midden-Oosten op te nemen.
Theoretisch, want er is één grote
moeilijkheid in dit alles. Griekenland en
Turkije zijn in de N.A.T.O. verbonden
met Italië. Zouden zij nu door een ander
even hecht verdrag met Joego-Slavië
verbonden worden, dan zou dit een on
mogelijke situatie kunnen scheppen, om
dat zoals bekend. Italië en Joego-Slavië
in de kwestie Triëst nog altijd een ge
schilpunt hebben, dat onoverbrugbaar
lijkt.-Griekenland en Turkije hebben ge
tracht deze moeilijkheid te ondervan
gen door voorop te stellen, dat het
Balkanpact hen niet in conflict mag
brengen met de verplichtingen die het
Atlantische verdrag hun oplegt. Boven
dien is uitdrukkelijk vastgesteld, dat
ieder ander land tot het Balkanpact kan
toetreden. Het is duidelijk, dat hiermee
Italië wordt bedoeld. Dit voelt even
wel niets voor toetreding, zolang niet
de kwestie Triëst is opgelost.
Het is alles samengenomen dus zo. dat
de kwestie Triëst het sluiten van een
Balkan-pact. zoals men dat graag zou
willen zien. voorlopig onmogelijk maakt.
Joego-Slavië wil een verdag. dat te
gelijk' politieke en militaire waarde
heeft, Griekenland en Turkije voelen
meer voor een politiek verdrag, dat na
verloop van tijd (als Italië bereid is toe
te treden) kan worden omgezet in een
militaire samenwerking. Belangrijk
echter, dat Tito bereid is. zijn plaats
het Westelijk verdedigingsstelsel in te
nemen. Hij. op zijn strategisch zeer be
langrijke plaats, zal niet langer ge-
isoleerd staan, maar door een verdrag
indirect bii de N.A.T.O. horen. Boven
dien blijft een volledig Balkan-pact als
..loot." van de N.A.T.O., met nauwe
militaire integratie op de Balkan moge-
Hik en is de weg daartoe voorbereid.
Men moet. dit halve Balkan-pact dus met
vreugde begroeten, omdat het een gat
in de ring van bolwerken die de
westerse vrijheid beschermen, voorlopi;
dicht.
Op de Nationale gedenkdag woonde het
koninklijk gezin de dienst bij van de
Ned. Hcrv. Kerk te Baarn.
Prins Bernhard dankt
burger-vrijwilligers
Prins Bernhard, voorzitter van het
Nationaal Rampenfonds, heeft Zaterdag
een radio-toespraak gehouden.
Vandaag heb ik voor de derde keer
de getroffen gebieden met een vliegtuig
of een helicoptère bezocht, aldus de
prins. Ik geloof, dat ik nu zo ongeveer
iedere van de zwaarst getroffen steden
en dorpen op Schouwen en Duiveland,
Goeree en Overflakkee, Tholen en een
enkele plaats in West-Brabant heb ge-
ziien en mij van alles op de hoogte heb
laten stellen.
Vanaf Maandag zal ik met mijn
bezoeken doorgaan in West-
Brabant en de overige Zuid-Hol
landse en Zeeuwse rampgebieden.
Daarna zal ik nog de getroffen
Waddeneilanden gaan zien.
Tot nu toe ben ik vooral getroffen
door de vastberaden moed en de taaie
vasthoudendheid van iedereen eigen
lijk, maa: ook ben ik diep onder de
indruk van wat er aan reddingswerk
op elk gebied redden van mensen
behoud van dijken, redden van vee
is gebeurd. En dan wil ik er hier gaarne
de nadruk op leggen, hoeveel wij te
danken hebben aan alle gewone burger-
vrijwilligers, die te hulp zijn gesneld.
Het optrekken van militaire hulp
formaties spreekt natuurlijk meer tot
de verbeelding, maar juist daarom wil
ik hier de heldhaftige strijd gedenken
van de zwoegende dorpelingen in het
noodgebied zelf, van de toegesnelde
particulieren en studenten, van de
DUW-arbeiders, van de vissers uit alle
vissersdorpen, van de schippers en
vrachtrijders en vooral niet te vergeten
de vele stille werkers achteb de scher
men, die het dag en nacht op -hun posten
hebben uitgehouden, kortom, de strijd
van de naamloze vrijwilliger, die zo
krachtig heeft geholpen slachtoffers te
redden en groter leed te voorkomen.
Evacué's verlaten
vtssendrecht
Legering van Amerikaanse
hulptroepen
Zaterdagmorgen acht uur is het
militaire kamp te Ossendrecht,
waarin 2340 evacué's uit Zeeland
en Westbrabant waren onderge
bracht, ontruimd. Deze plotselinge
ontruiming houdt verband met dc
legering van Amerikaanse troepen
in Ossendrecht, die ingeschakeld
zijn bij dc hulpverlening.
Met zestig bussen zijn de evacué's
naar Eindhoven gebracht, waar zij bij
particulieren worden ondergebracht.
Het hoofd van het rijks-evacuatie-
centrum in 's-Hertogenbosch deelde de
evacué's mede, dat het in verband met
het hoge water dat omstreeks 14
Februari wordt verwacht, niet moge
lijk en verantwoord is hen naar Zee
land te en terugkeren.
Dertig a veertigduizend
stuks vee verdronken
Volgens ramingen ligt het aantal
stuks omgekomen vee tussen de 30 en
40.000. Het is begrijpelijk, dat de
destructors in het zuiden des lands
sedert vorige week Zondag reeds op
volle toeren hebben gedraaid. Behalve
naar de destructor in het Brabantse
Son en die in Hansweert, Overschie en
Antwerpen, ga .n de cadavers ook naar
die in Bergum, Hoorn en Purmer-
end. In Son worden op het ogenblik
dagelijks duizend cadavers aangevoerd.
In het overstroomde deel van Brabant
zijn de ronddrijvende cadavers vrijwel
opgeruimd. Nu komt de beurt nog aan
de stallen en het puin, waaronder men
ook dood vee denkt aan te treffen.
Bij een brand in een abattoir te Mel
bourne zijn honderden schapen en runde
ren omgekomen. De schade bedraagt onge
veer 800.000 gulden.
Ambassadeur Van Roven
We zullen onze invoer moeten inkrimpen
De Nederlandse ambassadeur Ju
Washington, J. H. van Roijen,
heeft voor de Amerikaanse radio
verklaard, dat Nederland zeker
niet het plan heeft zijn defensie
program te beperken, nu het door
de overstroming getroffen is.
De ambassadeur voegde er aan toe:
„Wij zullen alles in het werk stellen
om onze verplichtingen volgens de
Navo na te komen. Nu 500.000 huizen
verwoest zijn zal het een grote hoe
veelheid energie kosten om deze hui
zen weer op te bouwen Ge kunt er
echter van verzekerd zijn. dat wij ons
best zullen doen en dat ons volk als
altijd zal werken en werkelijk zijn
schouders onder de last zal zetten".
Op de vraag of Nederland zijn econo
mische stabiliteit zal kunnen herwinnen,
na de jongste ramp, antwoordde de heer
Van Roijen: „Ik vertrouw daarop, doch
het moet worden toegegeven, dat het een
ernstige slag is geweest en dat hij onze
export zal besnoeien en noodzakelijker
wijze onze handelsbalans met andere
landen zal verstoren. Eén ding is geluik-
Soldaten wendden bedreiging
van zeven polders af
De burgemeester van Krabbendijke
heeft meegedeeld, dat door de onver
moeide krachtsinspanning van het 332
bataljon en de H-compagnie van het
regiment Johan Willem Friso te Oir-
schot de dijk van de Emanuelpolder is
gedicht. Daardoor is de bedreiging van
zeven polders voorlopig afgewend. Het
regiment Johan Willem Friso bestaat
voor een groot deel uit Friezen.
De Hoge Autoriteit van de K.S.G.
(Europese Kolen- en Staalgemeenschap)
heeft in de nacht van Zaterdag op Zon
dag besloten met ingang van 1 Maart
maximumprijzen voor kolen en met in
gang van 15 Maait maximumprijzen voor
schroot in te voeren. Bepaalde „discri
minerende verkoopspractijken" gedu
rende de overgangstijd tussen de op
richting van een gemeenschappelijke
markt voor kolen, erts en schroot op 10
Februari en de oprichting van een ge
meenschappelijke markt voor staal op 12
April heeft de Hoge Autoriteit verboden.
De commissie voor de eenheidsmarkt
van de Assemblee der Europese
Kolen- en Staalgemeenschap heeft van
gedachten gewisseld met de leden van
het Hoge Gezagsorgaan. De commissie,
waarin van Nederlandse zijde zitting
hebben de Kamerleden Sassen, Korthals
en Nederhorst, hoorde een uiteenzetting
aan van de voorzitter van het Hoge
Tsjiang Kt^Sjek il teel los
De nieuwe bevelhebber van het Amerikaanse achtste leger, generaal
Maxwell Taylor, heeft volgens welingelichte militaire kringen te Seoel laten
doorschemeren, dat zijn troepen spoedig ten noorden van de huidige frontlinie
in Korea zouden kunnen opereren. Twee dagen geleden deelde generaal Taylor
Zuid-Koreaanse troepen mee, dat zij zich zouden moeten voorbereiden op
„grotere gevechten in het noorden". Sindsdien heeft hij, aldus genoemde
kringen, openlijk op een op handen zijnd offensief gezinspeeld. Generaal Taylor
neemt in Maart het commando van het achtste leger op zich.
Gezagsorgaan. Monnet, en van de vi
voorzitter Coppe, over de plannen van
de Hoge Autoriteit aan de vooravond van
het in werking treden van de gemeen
schappelijke markt voor steenkool,
schroot en erts.
De Amerikaanse minister van Buiten
landse Zaken, Foster Dulles, woonde een
ogenblik de vergadering van de commis
sie bij. Hij hield een korte toespraak,
waarin hij verklaarde, dat Amerika de
resultaten van de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap met vreugde begroet.
Hierna voerde Foster Dulles nog een be
spreking met de leden van het Hoge
Gezagsorgaan.
Noorwegen heeft besloten een perma
nente delegatie naar bet Hoge Gezags
orgaan te zenden voor een „nauwe en
doeltreffende samenwerking tussen
K.S.G. en Noorwegen".
Het totaal aantal geno
teerde slachtoffers van de
watersnood bedroeg van
morgen om twaalf uur
1395. De burgemeester
van Stavenisse heeft het
door hem aanvankelijk
gemelde aantal van circa
300 slachtoffers, gecorri
geerd tot circa 200.
De opperbevelhebber van de
Chinees-nationalistische marine,
vice-admiraal Ma Tsji-Tsjoeang.
heeft te New York verklaard, dat
de 600.000 nationalistische man
schappen op Formosa „zich onaf
gebroken voorbereiden op het
offensief tegen het vasteland".
Hij zei, dat de nationalisten tevens
1.500.000 guerilla-strijders in China
hebben, die een nationalistische aan
val op het vasteland zouden steunen.
Tsjang Kai-Sjek had hem medege
deeld. dat hij rekende op de steun van
Formosa's bevolking van acht millioen
mensen en van twaalf millioen -Chi
nezen in vreemde landen, bij dc^Bor
bereiding van het offensief tegeVr het
vasteland van Formosa uit.
Vliegtuigen van nationalistisch
China hebben twee millioen vlug
schriften boven het vasteland van
China uitgeworpen, waarin de bevol
king wordt meegedeeld, dat de natio
nalisten thans vrij zijn de onder com
munistisch bewind staande gebieden
aan te vallen.
Generaal Olmstead, die belast is
met de Amerikaanse hulp aan For
mosa. heeft Zaterdag de grootste mili
taire manoeuvres, die ooit door de
Chinese nationalisten op Formosa ge
houden zijn. bijgewoond. Na afloop
zei hij zeer onder de indruk te zijn van
het moreel der nationalistische troe
pen. Een vrij China verdiende „ent
housiaste hulp".
kig: onze industriële productie is niet
geschaad".
Ambassadeur van Roijen sprak als
eerste Europese ambassadeur in epn
radio-program „het verhaal van
Europa" (The Europe Story), dat
wekelijks een diplomatieke vertegen
woordiger in Washington voor de
microfoon zal brengen.
Weerbericht
Enkele buien
Verwachting van Maandagavond tot
Dinsdagavond. (Opgem. te 10 u. v.m.)
Veranderlijke bewolking, met enkele
buien. Aanvankelijk matige tot krach
tige en aan de kust mogelijk harde wind
tussen West en Zuid. Later tijdelijk ver
anderlijke wind. Temperatuur om het
vriespunt tot lichte dooi.
Waterstanden
9 Febr.: Bergumerdam 29 (32). Leeu
warden 35 (34). Nesserzijl 35 (35),
Sneek 35 (31), Scharsterbrug 27 (28),
Woudsend 35 (33). Gemiddeld 32.3 (32)
Neerslag afgelopen etmaal: 10.7 mm
Hoog water
Terschell Harl Sch.oog
9 Febr. 4.00-16.45 3.41-16.31 4.28-17.13
10 Febr. 5.30-18.15 5.07-17.55 5.58-13.43
11 Febr. 7.00-19.45 6.34-19.16 7.28-20.13
Zon en maan
Zon op 8.05.
Maan op 5.59,
Zon op 8.03,
Maan op 6.46,
onder 17.44
onder 12.43
onder 17.46
onder 14.10
J
De springvloed van
16 Februari
Windkracht bepaalt of er meer schade
zal komen
Ir. A. G. Maris, de directeur-generaal
van de Rijkswaterstaat, heeft tegenover
journalisten verklaard, dat de gevolgen
van de springvloed van 16 Februari, die
hoger 'zal zijn'dan de springvloed in de
rampnacht was geweest als het niet zo
'had gestormd, geheel afhankelijk zullen
zijn van de windkracht. Bij een storm
achtige wind op die dag zal de schade
in de getroffen gebieden zeker toe
nemen, vooral als men bedenkt, dat de
dijken zwak zijn. Wij zijn nog in het
winterseizoen en dan kan men altijd
winterstormen verwachten aldus ir.
Maris. Zo spoedig mogelijk gaat men de
buiten- en binnenkeringen beschermen.
Zo heeft men de dijken van het Voornse
kanaal reeds versterkt, welke thans een
waterkering vormen voor het niet over*
stroomde deel van Voorne. ten westen
van het kanaal.
Op een vraag of de ramp voor de
Rijkswaterstaat tot bepaalde verrassin
gen heeft geleid, antwoordde ir. Maris,
dat er verrassingen in de gunstige zin
zijn geweest. Zii betreffen de hoge
Schielandse zeedijk en de dijk van de
Krimpenerwaard daar heeft men een
ramp kunnen voorkomen. Het herstel
aan de zo belangrijke Schielandse hoge
zeedijk wordt voortgezet. Ir. Maris ver
wacht geen moeilijkheden bij hoog
water van de bovenrivieren. Deze heb
ben op het geheel een geringe invloed.
Koningin naar Texel
Koningin Juliana zal deze week
weer enige bezoeken aan dc nood
gebieden brengen. Zij zal daarbij ook
Texel bezoeken.
Gehoor gevend aan een oproep voor
rijshoutkappers te Gorssel (bii Zutphen),
meldden zich Zaterdag honderden man
nen. die hun vrije dag voor dit doel bij
Almen aan het Twcnthe-Rijnkanaal be
steedden.
