CHRISTELIJK NATIONAAL DAGBLAD Den giro 9575]
De doorbraak van de dijken riep
springvloed van medeleven op
Ministers lieten zich ter plaatse voorlichten
Nederland rouwde en bad en offerde
MAANDAG 9 FEBRUARI 1953
Commissie van Redactie: H. Algra (hoofd-
red.), Ir L. Eringa en E. B. Fólkertsina.
Directie: R. Boomgaai'dt, a.d.
Bureaus: Leeuwarden, Galileër Kerkstr. 17
Telefoon Redactie 5098: Dir. en Adm. 5088
Bijkantoren: Sneek, tel. 2821; Dokkum, tel.
354; Drachten, tel. 2195; H'veen, tel. 2010.
Abonn. prijs £1,82 per maand. Giro 18418.
Dit nummer bestaat uit zes pagina's
ffriesrlj jDaflblaö
48ste Jaargang
No, 33
H.M. Koningin Juliana:
Overal waar leed is, is zegen nabij
Hare Majesteit Koningin Juliana
•heeft Zondagmiddag voor de Neder
landse radiozenders de volgende rede
uitgesproken:
Landgenoten, die door-de ramp ge
troffen zijt en gij redders en helpers in
Engelse Zondag ge
handhaafd
KT u de Tweede Kamer heel binnen
kort zal beginnen met de behande
ling van het wetsontwerp Zondagswet,
waaraan wij reeds enkele artikelen heb
ben gewijd, is het van belang, nog eens
te overwegen, hoe het in het laatst van
Januari in Engeland is gegaan. Men
heeft in ons buitenlands nieuws daar
over reeds iets kunnen lezen.
Mr. Parker, het Labourlid van het
district Dagenham, had een wetsvoor
stel ingediend, dat zou neerkomen op
afschaffing van den Engelsen Zondag.
Het voorstel is verworpen met
281 legen 57 stemmen.
Vooraf is er zes uren over gedebat
teerd. Het woord werd gevoerd door
10 Conservatieven, en behalve door den
voorsteller door 8 mannen van Labour.
De meeste van deze sprekers waren
tegen. Krachtige contrabetogen, dus te
gen het wetsvoorstel, werden gehouden
door Mr. Wilkins (Lab.) en vooral door
Mr. George Thomas (Lab.). De laatste
hield volgens de verslaggevers de beste
rede. Zijn rede droeg een nationaal
karakter. Het beste in het Engelse volks
karakter. zo was liet fundament van zijn
rede, is gefundeerd in het Christendom.
De Zondag is een typische Britse in
stelling. (Aldus letterlijk het verslag in
The Times). Het wetsvoorstel bedoelt,
een eind ie maken aan den Engelsen
Zondag, en dat betekent een complete
verandering, m den levensstijl van het
volk.
Het is merkwaardig en typerend, dat
Üeze rede het meest insloeg. Een ander
Labourlid was de tolk van de Methodis
ten. Zij vroegen vooral handhaving van
•de Zondagsrust, omdat het werk der
Evangelisatie door Zondagsscholen,
jeugdclubs, meetings etc. alleen dan kan
worden voortgezet en uitgebreid, als de
Zondag behouden blijft. De Zondag mag
•niet, zo zei deze afgevaardigde, onder
gaan door winstbejag.
Een andere afgevaardigde wenste
niet, dat er geen verschil meer zou zijn
te merken tussen den Zondag en een
vacahtiedag op de beurs.
Zo kreeg Mr. Parker geen schijn van
kans. Hij deed zijn uiterste best, de
voorstanders van het behoud van den
Engelsen Zondag voor te stellen als
fanatici. Ze hadden hem; zo vertelde
hij, felle brieven gesehreveu. Eén brief
schrijver meende, dat op dit parlements
lid van toepassing was, dat liet beter
ware. wanneer hem een molensteen 0111
zijn hals werd gebonden om hem zo
te verzinken'in de diepte der zee. En
een ander, nog wreder van aanleg, zou
wel willen, dat Mr. Parker nog eens de
Ogen werden uitgestoken, en dan hoop
te de briefschrijver er bij te zijn
Maar deze tactiek had weinig succes.
Wie verslagen van deze debatten be
studeert, komt al spoedig tot de ont
dekking, dat het gebod des Heren bui
ten de bespreking scheen te blijven. Er
was niemaud, die zei: deze dag is de
dag des Heren. Wij hebben te maken
met Zijn gebod, het behouden van die
geboden is een vreugde en een zegen.
Slechts een van de sprekers roerde
de Tien Geboden aan. Dat kwam. door
dat iemand had gezegd, dat deze Engel-
Se Zondagswetten stamden uit een tijd,
die te ver af lag van den modernen lijd.
Ze stammen üit de eerste helft van de.
zeventiende eeuw. Maar, zo zei deze
spreker, de wet der Tien Geboden is
nog véél ouder, eii het zou een zegen
ziju, als het Engelse volk zich meer aan
die héél oude wetten hield.
Maar "oor de rest was het een prac-
ticaal debat, zou men kunnen zeggen.
Het ging over het voor en tegen van de
handhaving, met het oog de levensstijl.
Zon dansscholen, rustdag voor arbeiders
en bedienden, enz. En het was aan al
les te voelen, dat het woord van Mr.
Thomas het beslissende woord was. Wii
gaan deze. Engelse instelling niet af
schaffen. om ons in dit opzicht gelijk te
schakelen met het. vasteland van Europa.
Het Vrije. Volk heeft geschreven, dat
in een parlement',zonder confessionele
partijen dus hliikbaar best over een zn
principieel vraagstuk kan worden ge
sproken. All®*4" is hel een l'eit. dat ei-
in werkelijkheid niet over een-princi
pieel, maar over een Engels nationaal
fenaagstuk is gehandeld.
Militairen in rampgebieden
worden afgelost
De troepen, die op 1 Februari werden
ingezet voor militaire bijstand in de wa-
tersnoodgebieden, zullen geleidelijk door
andere worden vervangen.
Zij keren naar hun onderdelen terug,
maar blijven daar nog geconsigneerd. Ver
lof of bewegingsvrijheid kan nog niet
worden verleend. Het betrokken pers"-
neel wordt verzocht zo spoedig mogelijk
bericht te zenden naar huis, voor zoveel
dit niet rèeds is gedaan.
Schepen kunnen terugkeren
Medegedeeld is, dat thans alle schepeh,
die niet direct aan de evacuatie deelna
men, naar huis kunnen gaan, uitgezon
derd de verbindingssohepon. Aan de sche
pen is de hartelijke dank overgebracht
van Prins'Bernhard, de Koninklijke Ma
rine en l de i Koninklijke" Landmacht.
Een volk luistert naar zijn Koningin
Andere kerken; andere landen
In de Rooms-Katholieke kerken werd
gisteren een kort herderlijk schrijven van
het Episcopaat voorgelezen, werden gebe
den in de dienst ingelast en collecten voor
de slachtoffers gehouden. De schaalcol-
lecten in de Rooms-Kath. kerken van Am
sterdam brachten ruim f 190.000 op. Ook
in de Joodse kerken zijn in verband met
de watersnood bijzondere gebeden gezegd
en predikaties gehouden. Nederlandse
emigranten in geheel Australië hebben
gisteren kerkdiensten ter herdenking van
de slachtoffers van de watersnood gehou
den voor de getroffen gebieden.
80 doden in Fijnsari?
Volgens mededeling van het secretarie
te Willemstad, zouden, .volgens onbeves
tigde berichten, in Fijnaart rond 80 doden
zijn te betreuren. Bekend is, dat de wa
tersnood aan 46 inwoners van Fijnaart
het leves heeft gekost.
de ruimste zin, wij staan allen vol ont
zag tegenover het grote leed, dat ons
gehele volk trof toen een deel daarvan
een week geleden werd overvallen door
storm en vloedtegenover de moed, door
zoveleu betoond in de nood, en tegen
over de verschrikkingen doorstaan door
hen, die van ons heengingen, en door
hen, die bij ons bleven met het zware
lot, dat zij thans dragen.
Nederland is niet alleen het kind van
de rekening geworden op het punt van
de doorbraak van zijn dijken, maar het
heeft ook als een kind het hoogste gebod
gévolgd \an de naastenliefde ons
door Christus gegeven, die alle leed
doorleden heeft en keut. Zelfs onze
superieur ontwikkelde techniek wa&
machteloos de ramp op het kritieke mo
ment af te wenden. Zij moest het op
geven tegenover wat ons lot moest zijn.
en dus nooit mei mensenmacht te keren
Maar op het kritieke moment, waar
materiële hulp uiet kou worden aan
gewend, werd de geestkracht van de
mens opgeroepen. De doorbraak van de
dijken riep, daartegen in, een spring
vloed op van medeleven met elkander,
De eendracht uit de oorlogstijd, was
plotseling weer paraat. Dit hief ons
volk in eens op boven alle afscheidin
gen en ieder compromis der samen
leving uit. Wij voelen er allen de wel
dadigheid van, weer samen te werken in
het streven voor één grote zaak. en in
ons enthousiasme werken we door zon
der er op te letten of wij moe worden*
of schenken weg zonder te letten op
wat wij ons ontzeggen. Als straks de
zwaarste stoot is opgevangen, en ook
het normale leven weer een groot deel
van.onze aandacht zal vergen, dan wens
ik ons allen toe, dat w e niet taaie vol
harding toch het herstel en de weder
opbouw in dezelfde geest mogen vol
brengen, met onze saamhorigheid in het
oog en voor ieder zichtbaar. Hoe c(ieper
de nood, die zijn offers nam, des te
dieper .is tevens in de harten het begin
punt gelegd voor een verbroedering der
mensheid, wat tot ver over de gren
zen van het. vaderland zijn weerklank
vond.
Dit was zo bij hen die zelf getroffen
en zelfs zeer zwaar getroffen werden
door deze zelfde ramp, dit was zo, nabij
en ver. Uit de gehele vrije wereld on
dervonden wij dit, in grote dankbaar
heid.
Zo kort na de ergste aller oorlogen
treft ons deze ramp, die ons echter niet
door menselijke verdorvenheid werd
De Koningin sprak lot haar
aangedaan. Het' raadsel van het waar
om is alleen bekend aan Hem, Die weel
wanneer Hij eik van Zijn kinderen tot
Zich roept, en Die weet, weike beproe
ving, welke krachtmeting, wij kunnen
verdragen, elk afzonderlijk en allen te
samen.
God doet thans een beroep op onze
geestelijke veerkracht, en op ons ver
trouwen in Hem.
Dit lijden voert maar naar één uit
komst, zowel voor de doden als voor
de levenden, en dat is: naar de barm
hartigheid van God en waar deze werkt
in de mens. Overal waar leed is, is
zegen nabij.
Alle getroffen door geest tot hulp en herstel
Minister-President Dr. Drees heeft het
week-end gebruikt om zich persoonlijk
op de hoogte te stellen van de toestand
in de door de watersnood getroffen ge
bieden. Zaterdagmiddag kreeg Dr. Drees
een algemeen overzicht van de omvang
van de ramp. Gisteren heeft hij zich plaat
selijk laten voorlichten over de hulpver
lening. De secretaris-generaal van het
Departement van Algemene Zaken, Mr.
C'.'L. W. Fock, en zijn perschef Dr. G. J.
Lammers, vergezelden hem.
De tocht ging van Hcllevoetsluis uit
naar Middelharnis, waar Dr Drees de
kerkdienst bezocht in de Ned. Herv. kerk,
waar alle Protestantse kerken een ge
meenschappelijke dienst hielden. Na voor
lichting ter plaatse werd de tocht'voort
gezet naar Den Bommel, gn naar Numans-
dorp. De' Minister-President was diep on
der de indruk van de voortreffelijke
geest in de getroffen gebieden en van de
energieke wijze, waarop gewerkt wordt.
Verdere Ministeriële belangstelling
De Minister van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, Minister Suurhoff, en
de staatssecretaris van Volksgezondheid,
Dr. P. Muntendam, hebben een bezoek
gebracht aan West-Brabant (Moerdijk, Ze
venbergen en Halsteren) en aan Zeeland
(Middelburg en Zierikzee) om zich op
de hoogte te stellen van de stand van
zaken op het gebied van de Volksgezond
heid. Ook zij waren diep getroffen dooi
de uiterste krachtsinspanning, die het
met de zorg voor de volksgezondheid be
laste personeel van meet af aan had ont
plooid.
Minister Algera van Verkeer en Water
staat bezocht Zaterdag Hellevoetsluis en
enkele andere punten van Goeree en
Overflakkee. Minister Staf was toen in
Numansdorp.
Het water vloeit er op het ogenblik
af. Een der binnendijken is zo ver ver
sterkt, dat niet gevreesd hoeft te worden
dat opnieuw water naar binnen komt,
wanneer de omstandigheden niet zeer
veranderen.
Stille Zondag in den lande
Honderdduizenden Nederlanders- zijn gistermorgen ter kerke gegaan, opgeroepen
..tot bijzondere verootmoediging, tot gebed en tot offer". Bijna huis aan huis hin
gen de' vlaggen halfstok. Een dikke sneeuwlaag dempte elk geluid af. Tijdens de
kerkdiensten waren de straten nagenoeg geheel verlaten. Nederland rouwde en
offerde
H.M. de Koningin, Prins Bernhard
en de Prinsessen Beatrix en Irene
woonden de kerkdienst in de Ned.
Herv. Kerk te Baarn bij. In deze
dienst ging voor ds J. A. J. Ver maat,
die tot tekstwoord had gekozen Lucas
13 vers 4 en 5: „Of meent Gij, dat die
achttien, op wie de toren bij Siloam
viel en die gedood werden, schuldiger
waren dan alle andere mensen, die in
Jeruzalem woonden? Neen, zeg ik U,
maar als gij U niet bekeert, zult gij
allen evenzo omkomen".
Te Amsterdam werd in de Nieuwe Kerk
aan de Dam, waar ingezamelde goederen
hoog lagen opgestapeld, een bijzondere
oecumenische dienst gehouden, die door
Prinses Wilhelmina werd bijgewoond. Te
gen half elf arriveerde de Prinses. Ze werd
ontvangen door oud-minister Mulderije
als vertegenwoordiger van de Oecumeni
sche Raad van Kerken in Nederland en
door de President-Kerkmeester der Her
vormde gemeente te Amsterdam, rar dr
W. Dijckmeester. Onder de aanwezigen,
die het kerkgebouw tot de laatste plaats
vulden, was ook de burgemeester van
Amsterdam.
Liturg in deze door het IKOR uitgezon
den dienst was prof. dr W. Kooiman. Lu
thers hoogleraar te Amsterdam. De voor
ganger prol. dr S. F. H. J. Berkelbach
van der Sprenkel uit Utrecht, voorzitter
van de Oecumenische Raad van Kerken
in Nederland, was opgehouden. Ds. M.
Groenenberg, Ned. Herv. predikant te
Amsterdam nam de spreekbeurt over.
De Utrechtse hoogleraar arriveerde ech
ter nog geruime tijd voor het einde. Hij
las aan het eind van de dienst een tele
gram voor van het Secretariaat van de
"Wereldraad van Kerken;
„In deze dagen van gevaar en leed
groet de Wereldraad de Nederlandse
Kerken met psalm 46, verzen 2 en 3.
Wij bidden voor U in vele kerken en
wensen U te helpen. God geve U een
vast vertrouwen en eenheid in de ge
meenschappelijke leniging van de
menselijke nood". Het telegram was
getekend door de secretaris dr Visser
't Hooft.
De dienst werd besloten met het zingen,
van drie coupletten van het Wilhelmus.
De collecte, voor het Rampenfonds aan de
uitgang bracht ruim f 4.400 op.
Dienst te Middelharnis
Bij afwezigheid van de plaatselijke pre
dikant leidde legerpredikant ds Moll de
dienst in de Ned- Herv. Kerk te Middel
harnis met een prediking over Job 121.
De dienst werd bijgewoond door minister
president dr. W. Drees, die vergezeld was
van zijn secretaris-generaal mr C. L. W.
Fock en de directeur van de R.V.D., dr
G. J. Lammers. Ook de Commissaris der
Koningin in Zuidholland, mr L- A. Kes-
per, was onder het gehoor. De dienst werd
besloten met het zingen van enkele cou
pletten van het Wilhelmus.
