S.O.S.-seinen uit Kruiningen
Amerika (volgens Taft) reeds
in oorlog met China
Geruïneerd en verlaten dorp
Langs Twente-Rijnkanaal
wordt rijshout gehakt
Springvloed op
16 Februari
Maandag 9 Februari 1953.
NIEUWE APELDOORNSE COURANT
Tweede blad
Koninklijk gebaar.
BAARN. In slechts enkele uren
veranderde het leed van een land
bouwer uit Oosterland in de
grootste vreugde. Vrijdag evacu
eerde hij naar Baarn, zonder vrouw
en dochters, die hij in het rampge
bied kwijt was geraakt. Zaterdag
ochtend kreeg hij de zekerheid, dat
zij nog in leven waren en Zater
dagmiddag kwam een koninklijke
auto voor. Deze bracht hem eerst
nac.r Utrecht voor hereniging met
zijn dochters. Daarna werd de reis
naar Assen voortgezet, waar zijn
vrouw wachtte.
Een hereniging dank zij een
waarlijk koninklijk gebaar.
Deventer en reeds van verre roken wij
iets bijzonders. Oliebollenbaklucht
over de koekstadHet was er een
vreemde bedoening. Politiemannen
hielden iedereen aan: ..oliebollen me
neer, oliebollen dame, zo lekker hebt
u ze nog nooit gegeten!"
„Hebt u een ventvergunning?"
vroegen wij de inspecteur, die ons de
weg versperde. Hij keek even be
duusd. „Verroest, nou u het zegt, nee,
dat heb ik niet. maar heel de Deven
ter politie is vandaag in overtreding"..
Huidhoudschoolleerlingen. verpleeg
sters en een inspecteur van politie had
den samen 1000 kilo bloem. 400 kilo
krenten en rozijnen en honderden li
ters melk verwerkt tot 80.000 oliebol
len, die nu, acht voor een gulden, aan
de man en vrouw werden gebracht.
De actie leverde f 12.217.16 op.
Zuivering op komst
in Bulgarije
LONDEN. Premier Sjervenkof heeft
de Bulgaarse raad van het „vader
landse front" d.i. het parlement, mee
gedeeld, dat de personen in verant
woordelijke posities, die twijfelen aan
dé toekomst van het land, moeten
worden vervangen door militante per
sonen, die strijden voor de overwin
ning van onze zaak. De premier sprak
over onvolmaaktheden van hei vader
landse front, o.a. over bureaucratische
neigingen. De regering eiste van de
parlementsleden, dat zij hun fouten
zouden herzien, harder zouden wer
ken, hun oren open zouden houden en
de vrand zouden ontmaskeren.
DE PRINSESSEN Beatrix en Irene be
zochten Zaterdagmiddag het door-
gangs-evacuatiecentrum te De Bilt,
waarbij zij speelgoed uitdeelden
LONDEN. Het aantal slachtoffers
van de overstromingen in Engeland is
gestegen tot tweehonderd een en tach
tig. Het door de burgemeester van
Londen ingestelde rampenfonds had
tot nu toe ruim een millioen gulden
bijeengebracht.
HOE wordt geholpen
De burgemeester van Herkingen deelt
mee, dat zijn gemeente»reeds door elf
plaatsen is geadopteerd. De N.O.
polder zal een nog nader aan te wijzen
gemeente of streek adopteren. Een be
drag van f 72000 is al ingezameld, ter
wijl f 13.000 werd toegezegd. In de
polder zijn ruim honderd evacué's on
dergebracht en er is ruimte voor meer.
Middelharnis, dat geadopteerd is
door Doetinchem, krijgt ook steun van
Delft. Zuidbroek op Voorne-Putten
is door de gemeente Alphen aan den
Rijn geadopteerd. Het Bureau Wa
tersnood van het Nederlandsche Roode
Kruis is van nu af aan gevestigd op
Prinsessegracht 33 in Den Haag. Alle
aanbiedingen en aan\ ragen van goede
ren in verband met de watersnood die
nen daarheen te worden gericht. Een
technische groothandel te Winschoten
heeft duizend zaklantaarnhulzen en
vierduizend batterijen (ter waarde \an
ruim f 2500) gratis ter beschikking van
het Rode Kruis gesteld. Meisjes van
de huishoudschool te Deventer bakten
90.000 oliebollen, waarmee de leden
van het politiekorps huis aan huis
^collecteerden". Men kwam nog te
kort. De opbrengst voor het rampen
fonds bedroeg f 12.217. De colleges
en practica aan de r. k. universiteit te
Nijmegen zullen Woensdag 11 Februari
worden hervat. De Paardendag, die
op 14 Februari te Utrecht zou worden
gehouden is uitgesteld. Overal is
Zondag in de kerken gecollecteerd. In
de zwaar getroffen gemeente Zierik-
zee (geadopteerd door Almelo) bracht
dit op f 2.518.87. Een collecte in de
gem. Waterlandkerkje (W.-Zeeuwsch-
Vlaanderen) bracht ruim elf duizend
gulen op. Dat is f73 per gezin. Lim
burg heeft bijna vier ton bijeen.
Delft gaat naar de twee ton. De
overurenactie in de mijnen Zater
dag begonnen hebben al bijna een
millioen bereikt, Enschede schonk
al een ton. De R'damse beursmen
sen hebben f 130.000 bijeengebracht.
De Koreavrijwilligers gaven tien
mille. De collectes in de R. K. pa
rochiekerken van Amsterdam bedroe
gen 190.000 gulden. Millioenen komen
uit alle werelddelen: De Antillen ver
zamelden f.151.000 gulden: het Zweed
se Rode Kruis bracht 220.000 gul
den bijeen; bij de Franse bank Jordan
is al een millioen gestort: Italië heeft
al een half millioen. :-: De speciale
afgezant van de Paus. Monseigneur
Righi Lambertini. heeft voor de Neder
landse radio een toespraak gehouden.
Zal Apeldoorn dit begrijpen?
Omgekomen vee:
30 a 40.000 stuks
Destructors werken op
volle toeren
SON (N.B.) 8 Febr. Volgens ra
mingen ligt het aantal stuks omgeko
men vee tussen de 30 en 40.000. Het is
begrijpelijk dat de destructors in het
zuiden des lands sedert Zondag reeds
op volle toeren hebben gedraaid. De
destructor in het Brabantse Son, onder
normale omstandigheden met ruim
twintig wagens opererend, was Zon
dagmiddag al paraat voor het ophalen
van vee te Halsteren. In Son wofden
op het ogenblik dagelijks duizend ca
davers aangevoerd. Het Sonse gebied
werkt dus op volle capaciteit, maar ook
de destructors in Hansweert, Overschle
en Antwerpen werken mee. Voor wat
het overstroomde deel van Brabant be
treft. daar zijn de ronddrijvende cada
vers vrijwel opgeruimd. Nu komt de
beurt nog aan de stallen en het puin,
waaronder men ook dood vee zal aan
treffen.
Geen ventvergunning
Een telefoontje van zijn ambtgenoot
had hem doen begrijpen, dat het in
Tubbergen al idem dito gesteld was.
Er had zich van alles gemeld en de
mannen van de Heide Maatschappij,
met wie overleg gepleegd moest wor
den omtrent soort en maat van hout,
hadden de gehele dag de handen vol
met het oefenen van toezicht en het
geven van aanwijzingen. „Hoewel",
vertelden zij lachend, „het is een bui
tengewoon prettig werk. want nergens
vind je arbeiders die aansporing be
hoeven".
De tot houthakkers gepromoveerde
Gorsselaren hadden een niet gemak
kelijke job. Op en lang; de wallen van
bet. Twente-Rijnkanaal bij Almen,
waar een ijskoude wind het zwarte
water zwiepte, zwoegden en slaafden
VLAK AAN DE WATERKANT groeit
het zwaarste hout. Om dit te kappen
zijn stevige mannen nodig.
zij van de vroege morgen tot de late
avond.
Wij troffen, ondanks de koude puf
fend van de warmte, het hoofd der
school te Eefde, de heer G. Kronen
berg. „Foei", verzuchtte hij. „ik zal
vanavond mijn polsen voelen. Maar
wij schieten lekker op!" Zijn taak
was onder meer stevige stokken op
1.25 m te „brengen". Deze worden,
legde hij uit, rechtop in het dijktalud
gezet en daaromheen vlecht men dan
het wilgenhout Burgemeester Thate
was overal tegelijk. Ook al met een
snoeimes in zijn waterlaarzen
Op weg naar huis passeerden wij
Vreemde uitspraak van Amerikaans senator
Verwachting
(Van één onzer redacteuren)
KRUININGEN. 7 Febr. Kruiningen telt, zegt men officieel op het
moment dat wij dit schrijven, twaalf doden. Een rond dozijn. Jawel,
was het maar waar! Na een lange bange tocht zijn wij nabij Kruiningen
geweest. Niet er in. Want om werkelijk „voet aan wal" te zetten in de
trieste dorpskom, voorzover die nog zo'n beetje droog staat, heeft op dit
ogenblik niet de minste zin. En practisch gesproken is het ook onbe
gonnen werk.
Kruiningen ligt stil en uitgestorven in het wijde water; wij zouden
zeggen stiller dan elk ander Zeeuws dorp, waar de kwade vloed niet
minder was. Want vóór Kruiningen, aan de Zuidzij van Zuid-Beveland,
bij Hansweert, trekt de Westarschekle met zulk een geweld door de
gaten in de zeedijk, dat daar voorlopig geen stoppen aan is. Kruiningen
ligt daar dus maar stil in de verte voor ons. En de mannen bij ons in de
sloep doen er het zwijgen toe. De mannen bergen kadavers. Wij hebben dit
werk de laatste dagen nu al zo vaak zien doen, door steeds maar nieuwe
mannen en in steeds maar nieuwe sloepen, overal in Zeeland, dat de
monotonie van dit tafereel ons gehele bevattingsvermogen dreigt af te
stompen. Anderzijds maakt het aanschouwen van de voort-en-voort-
durende ellende 'n mens zó koud-nuchter, dat hij allengs kadavers gaat
wegslepen, alscf het zijn dagelijks werk is. Alsof dit een nieuw levens-
bestaan is geworden. Een nieuwe menselijke exitentic.
Meeste Kruiningers
geëvacueerd naar
Goes
Daar wij weten, ook dat dit ber
gingswerk onder de huidige omstan
digheden toch op de allereerste plaats
te maken heeft met het behoud van
de volksgezondheid! Anders zullen ons
daar de flessen lysol, die we bij de
hand hebben, wel aan herinneren. In
deze desolate atmosfeer is de pene
trante geur en de bijtende gewaar
wording der verdunde ontsmettings
vloeistof over onze handen een
vreemd-clinische weldaad.
Maar toch kunnen wij u over dit
verdronken Kruiningen wel een en
ander vertellen. Over de vier duizend
zielen die er hebben gewoond. Over
de levenden en over de doden....
Nog velen vermist
Een dozijn dodenDaar moeten
zeker nog vier, misschien zelfs nog
vijf dozijnen bij worden opgeteld. Ten
dele zijn die al geborgen, maar voor
het merendeel zijn die doden nog maar
eenvoudig „kwijt", of ..kwiel". zoals
de Zeeuwen het uitdrukken. Berging£-
ploegen kunnen, dat blijkt in deze da
gen wel, onmenselijk veel huivering
wekkend werk verzetten, maar zij
zijn niet in staat door te dringen on
der het puin der huizen, boven welke
de matte spiegel der zee zich heeft uit
gestrekt; een wiegelende immense
grafzerk.
Moeten wij, verslaggevers, dan maar
In woorden die haast niet meer te
schrijven zijn (omdat die woorden te
gewóón zijn), blijven herhalen, dat
deze wereld woest en ledig is. Dit
hier gelijkt de wereld uit de aanhef
van Genesis en wie er niet geweest is,
kan zich niet voorstellen, met alle
goede wil niet voorstellen hoe erg het
er is.
Maar laat het voor Apeldoorn een
eenvoudig woord zijn: Kruiningen
staat onder water. Er woont geen ster
veling meer. Maar Apeldoorn zal zor
gen. dat de levenden er weer zullen
wonen. Neem het ons niet kwalijk, dat
wij dit hebben gezegd tegen de leven
den, die gelukkig het getal der doden
verre overtreffen, maar die her en
der geëvacueerd, een troosteloze toe
komst tegemoet zien.
Zij treuren over vele tientallen do
den uit hun naaste omgeving, over hun
man, hun vrouw, hun kinderen, een
dierbare vriend, of een meisje dat
èlles voor hen betekende. Wij waren
niet tot daadwerkelijke troost bij
machte. Al het hartsverdriet over al
deze verloren liefdes moet in stilte,
binnenskamers, binnenhuids, privé, ten
einde worden geleden. En nog minder
konden wij iets van steun meegeven
aan de tallozen, die over het lot van
bloed- en zielsverwanten nog in on
zekerheid verkeren. Zij weten met
hun verstènd wel wie er dood zijn,
want, weten zij: „Toen de muren wer
den weggeslagen, waren onze liefsten
ineens voor onze ogen verdwenen en
op een onbegrijpelijke wijze bleven wij
eenzaam levend achter." Maar die ver-
dwenenen werden nog niet gevonden,
nog niet ..geborgen", en daarom en
daarom. tegen alle beter weten in,
blijft de hoop, nee. geen hoop, een
verlammende onzekerheid, knagen,
knagen. Overdag nog niet zo zeer,
want dan is het druk met alles waar
vluchtelingen het druk mee hebben.
Maar 's nachts, in de nacht van zoek
lichten, die de hemel van dit verdron
ken land aftasten, dan knaagt de on
zekerheid aan alle dijken van de wils
kracht.
Wilskracht
Maar zoals de dijken van dit land
weer zullen worden gedicht en hech
ter zullen getuigen van 't Zeeuwse de
vies „Luctor et emergo", zo laat ook
geen overlevende uit Kruiningen de
bres in de dijk van zijn wilskracht
ongedicht. Dit hebben wij gezien en
in ons opgenomen, om er tegenover u,
mensen van de droge Veluwe, van te
getuigen. Wij hebben het gezien in
Ierseke en in Goes, waarheen de
meeste Kruiningers zijn geëvacueerd.
En wij hebben, om toch iets goeds te
gen hen te zeggen: de mensen in
Apeldoorn rekenen het zich tot een
ereplicht u te helpen.
Terwijl ik dit neerschrijf, terug met
een boot uit Yerseke in Bergen op
Zoom, in een wachtlokaal met niets
dan evacué's uit Krabbendijke, om
me heen, vragen mijn hersenen zich
af: Zou Apeldoorn dit begrijpen? Ik
ben nu al zo veel dagen uit Apel
doorn weg en Apeldoorn is zo onein
dig ver van mij vandaan, dat ik- niet
weet hoe zwaar of licht een woord
als „ereplicht" daar weegt, Apeldoorn
is een ander land, een andere wereld.
Ik zie nu ineens ook weer scherp voor
me, hoe vreemd die Kruiningse moe
der met twee kinderen in Yerseke op
keek, toen ik de naam „Apeldoorn"
noemde. „Mien man werkt aan de
diek". natuurlijk, hij leefde, en hij
zcu geen Zeeuw zijn als hij nu niet
aan de dijk werkte. Hij werkte, op
dat hij eens weer op de plek van zijn
verwoeste huis zal mogen beginnen
met het leggen van een nieuw funda
ment voor een nieuw leven.
Sprookje?
„Apeldoorn zal u helpen dat nieuwe
fundament te leggen!" Apeldoorn was
in de oren van deze ziel uit Kruinin
gen de naam van een gouden stad uit
een sprookje. Laat het geen sprookje
zijn! Laten wy die mensen uit Krui
ningen, die niet weten wat Veluws
stuifzand is, maar die hun wereld op
de zee terug willen veroveren heel
nuchter, rond en droomloos, laten wy
die mensen bewijzen, dat Apeldoorn
werkelgk bestaat! Geen gouden of
gulden stad, maar wel een gulle stad.
De wachtkamer met evacué's stroomt
nu rondom mij leeg. Ik stuur u deze
S.O.S.-seinen toe van een post met
niets dan kille eenzaamheid om mij
heen. De evacué's. met hun kinder
tjes in dekens gewikkeld op de arm,
klimmen in autobussen die naar een
veilige haven en een warme haard
rijden. Het sneeuwt. De avond valt.
Ik blijf op deze voorpost in niemands
land om u zo gauw mogelijk méér
over dit leven op leven-en-dood hier
te vertellen; méér ook over Kruinin
gen en de sterke Kruiningers. tegen
wie ik hopelijk geen sprookje heb ver
teld!
Hulpverlening op velerlei wijze
Deventer politie verkocht 80.000 oliebollen
voor ruim f 12.000.-
De burgemeesters van Gorssel en Tubbergen hebben Vrijdagavond via
de radio een beroep gedaan op de inwoners van hun gemeenten, om te
helpen bij het hakken van rijshout, bestemd voor het dichten van dijken
in de getroffen gebieden. In beide gemeenten waren honderd en vijftig
man nodig, die verzocht werden zich de volgende morgen te melden met
hakmes, zaag en nijptang. Toen de burgervaders zich de volgende
ochtend naar de afgesproken plaatsen begaven, vonden zij daar geen
honderd en vijftig man. Er waren er honderden.
„Toen schoot mij", vertelde burgemeester mr J Thate van Gorssel, „het
gemoed vol. Er waren onder mijn mensen jonkskes die nog geen mes
konden hanteren en - oude lieden, die thuis bij opoe hoorden te zitten.
Maar allen waren zij blakend van werklust"
Wy bevinden ons in oorlog met de
Chinese communisten, voegde hy er
aan toe. Oorlog is oorlog en deze kan
niet erger worden dan hy reeds is.
Indien Amerika Tsjang Kai Sjek in
de burgeroorlog werkelijk gesteund
had, zou meer dan de helft van
China zich thans op de anti-commu
nistische zijde bevinden. De hulp werd
echter midden in het gevecht, gestaakt
door de vorige regering, aldus de se
nator.
Het uitvoeren van de voorstellen van
generaal MacArthur zou nooit een
derde wereldoorlog veroorzaakt heb
ben, Naar Tafts oordeel hadden de
Mandsjoerijse bases reeds lang ge
bombardeerd moeten worden. Taft
verwees nog naar het brengen van
goederen naar communistisch China
door Britse schepen, zulks naar aan
leiding van de gedachte aan een blok
kade van de Chinese kust.
Prins Bernhard dankt
de burger-vrijwilligers
DEN HAAG. Z. K. H, Prins
Bernhard, voorzitter van het Nationaal
Rampenfonds, heeft Zaterdagavond via
beide Hilversumse zenders een rede
uitgesproken. Hij legde er de nadruk
op, hoeveel wij te danken hebben aan
alle gewone burger-vrijwilligers, die
te hulp zijn gesneld. Het optreden van
militaire hulpformaties spreekt meer
tot de verbeelding, maar juist daarom
wilde hij de heldhaftige strijd geden
ken van de zwoegende dorpelingen in
het noodgebied zelf, van de toege
snelde particulieren en studenten, van
de DUW-arbeiders, van de vissers uit
alle vissersdorpen, van de schippers en
vrachtrijders en vooral niet te ver
geten de vele stille werkers achter de
schermen, die 't dag en nacht op hun
posten hebben uitgehouden.
Eerder op de dag had de Prins een
bezoek gebracht aan Schouwen-Duive-
land per helicopter. Daarna stapte de
Prins over op zijn vliegtuig en vloog
naar Willemstad. Vervolgens vertrok
hij naar Den Haag, waar hij een zit
ting van het Nationale Rampenfonds
presideerde. I
ENKELE BUIEN
Veranderlijke bewolking met en
kele buien. Aanvankelijk matige
tot krachtige en aan de kust mo
gelijke harde wind tussen West en
Zuid. Later tijdelijk veranderlijke
wind. Temperatuur om het vries
punt tot lichte dooi.
10 FEBRUARI:
Zon op 8.05, onder 17.44.
Maan op 5.59. onder 12.48.
WASHINGTON. In een vraaggesprek
met jongeren voor de televisie, heeft
de republikeinse leider senator Taft
verklaard, dat de vraag over het al
of niet oorlogvoeren met communis
tisch China in het geheel niet rijst
naar aanleiding van de nieuwe poli
tiek ten aanzien van dc zevende vloot
in dc wateren van Formosa.
Dit is één der door de P.T.T. uit te
geven watersnoodzegels, waarvan de
opbrengst geheel ten goede komt aan
het rampenfonds. De zegel wordt ver
kocht met een toeslag van 10 cent.
Gevaar afhankelijk
van windkracht
Met betrekking tot de springvloed
van 16 Februari a.s., die hoger zal zijn
dan de springvloed in de nacht van de
ramp, zei ir Maris, hoofding.-directeur
van de Rijkswaterstaat tijdens een
rondvlucht met 50 journalisten boven
het noodgebied, dat het gevaar afhan
kelijk is van de windkracht. Komt er
ook een gevaarlijke wind of niet? Bij
een stormachtige wind op die dag zal
de schade zeker toenemen, vooral als
men bedenkt, dat de dijken zwak zijn.
Wij zijn nog in het winterseizoen en
dan kan men altijd winterstormen ver
wachten.
Worden er speciale maatregelen ge
troffen?
Zo spoedig mogelijk gaat men de
buiten- en binnenkeringen bescher
men .Zo heeft men de dijken van het
Voornse kanaal reeds versterkt, welke
thans een waterkering vormen voor 't
niet overstroomde deel van Voorne.
ten westen van het kanaal.
Tot Dinsdag
avond:
