NIEUWE APELDOORNSE
COURANT
Aantal gaten bij St Annaland en
Poortvliet gedicht
Zondag van bezinning
en herdenking
Overal waar leed is,
is zegen nabij
Tachtig doden
in Fijnaart?
Gelders
Dagblad
Maandag 9 Februari 1953
50e Jaargang
No. 16290
Abonn. 47 ct. p.w., 6.10 p.kw. Losse numm. 15 ct. Advert.: p. mm.
regel 18 ct. „Kleine" adv. van huishoudelijke aard van 15 regels
2.25 cont., elke reg. meer 45 ct. Ingez. med. 3 maal het tarief.
Uitgave Wegener's Couranten Concern N.V. - Dir. J. G. C. Wegener 1
Redactie-raad: J. C. Rugaart en G. Spanhaak, Bur.: Kanaalstr. 8,
Apeldoorn. Telefoon: Dir., Red. en Adm. 6944 (4 Ijjnen). Giro 1418
er
Amerikaanse negers tverken broederlijk naast
Nederlandse militairen
(Van één onzer redacteuren)
BREDA. Dat de organisatie in 't rampengebied goed op gang is gekomen,
blijkt uit het feit, dat men thans allerwegen bewïjsjes nodig heeft om
hei noodgebied te kunnen betreden. Dat hebben wij gistermiddag wel heel
duidelijk gemerkt in de omgeving van Rilland Bath en Krabbendijke,
waar wij in korte tijd drie officiële stukken nodig hadden om ons over
een afstand van nog geen twee km te kunnen verplaatsen. Dit waren
dan bewijsjes van de genoemde gemeenten en een van de grensgemeente
Yerseke, waar een politieman ons de weg naar het oesterstadje versperde.
Men kan overigens niet anders zeggen, dan dat ook hier enorm hard
gewerkt wordt aan het dichten van de gaten. Amerikaanse negers werkten
broederlijk naast de Nederlandse militairen. Vrachtauto's op hoge wielen
schoten over het ondergelopen weggedeelte bij Kruiningen. Dit zijn,
behalve uiteraard de ducks, de enige rijdende voertuigen, die bij laag tij
over de Kreekrakdam kunnen, afgezien dan van onze trouwe luxe diesel,
zij het dan, dat dit gaat ten koste van de bekleding in de wagen, waarin
het water een decimeter hoog stond. Maar de dieselmotor klopte door en
het enige wat na de tocht niet meer functionneerde, was de claxon.
Nationale Rouwdag
ZONDAG, 8 Febr. Nederland is op deze nationale rouwdag in het
wit gekleed. Na een nacht van flinke vorst ontwaakte men onder een
vacht witte, op vele plaatsen geheel onbereden, sneeuw, die in de
morgenuren het geluid van het toch al zeer geringe verkeer dempte en
lange tijd glinsterend in de stralen van de winterzon lag te blinken.
Het was alsof de natuur, die thans weer eens een wit sprookjeskleed
over ons land had gelegd, niet mee wilde werken aan de triestheid en de
rouw onder de mensen, die vandaag hun doden gedenken.
Uit de huizen wapperden de vlaggen halfstok traag heen en weer in
het flauwe windje. Langs de straten spoedden zich duizenden naar de
kerken. Tijdens de diensten waren de straten verlaten en eenzaam.
Een stille Zondag Zondag der doden Nederland in rouw
De rede van de Koningin en de kerkdiensten waren de hoogtepunten
van deze onwezenlijk stille, sombere gedenkdag.
Radiorede van H. M. de Koningin
Hare Majesteit Koningin Juliana heeft voor de Nederlandse
Radiozenders de volgende rede uitgesproken:
T ANDGENOTEN, die door de ramp getroffen zijt en gij redders en
helpers in de ruimste zin, wij staan allen vol ontzag tegenover
het grote leed, dat ons gehele volk trof toen een deel daarvan een
week geleden werd overvallen door storm en vloed: tegenpver de
moed, door zovelen betoond in de nood en tegenover de verschrikkin
gen doorstaan door hen, die van ons heengingen en door hen, die bij
ons bleven met het zware lot, dat zij thans dragen.
Nederland is niet alleen het kind van de rekening geworden op
het punt van de doorbraak van zjjn dijken, maar het heeft ook als
een kind het hoogste gebod gevolgd van de naastenliefde, ons door
Christus gegeven, die alle leed doorleden heeft en kent. Zelfs onze
superieur ontwikkelde techniek was machteloos, de ramp op het
kritieke moment af te wenden. Zij moest het opgeven tegenover wat
ons lot moest zijn, en dus toch nooit met mensenmacht te keren is.
TVAAR, op het kritieke moment, waar materiële hulp niet kon
■*-' worden aangewend, werd de geestkracht van de mens opgeroe
pen. De doorbraak van de dijken riep daartegen in, een springvloed
op van medeleven met elkander. De eendracht uit de oorlogstijd was
plotseling weer paraat- Dit hief ons volk in eens op boven alle
afscheidingen en ieder compromis der samenleving uit. Wij voelen er
allen de weldadigheid van, weer samen te werken in het streven voor
één grote zaak en in ons enthousiasme werken we door zonder er
op te letten of wij moe worden of schenken weg zonder te letten op
wat wij ons ontzeggen. Als straks de zwaarste stoot is opgevangen
en oolc het normale leven weer een groot deel van onze aandacht zal
vergen, dan wens ik ons allen toe, dat we met taaie volharding toch
het herstel en de wederopbouw in dezelfde geest mogen volbrengen,
met onze saamhorigheid in het oog en voor ieder zichtbaar. Hoe
dieper de nood, die zijn offers nam, des te dieper is tevens in de
harten het beginpunt gelegd voor een verbroedering der mensheid,
wat tot ver over de grenzen van het vaderland zijn weerklank vond.
TNIT was zo bij hen, die zelf getroffen en zelfs zeer zwaar gc-
-L' troffen werden door deze zelfde ramp, dit was zo, nabij en ver.
Uit de gehele wereld ondervonden wij dit, in grote dankbaarheid. Zo
kort na de ergste aller oorlogen treft ons deze ramp, die ons echter
niet door menselijke verdorvenheid werd aangedaan. Het raadsel van
het waarom is alleen bekend aan Hem, die weet wanneer Hij elk van
Zijn kinderen tot Zich roept en Die weet, welke beproeving, welke
krachtmeting wij kunnen verdragen, elk afzonderlijk en allen te
zamen.
God doet thans een beroep op onze geestelijke veerkracht en op
ons vertrouwen in Hem.
Dit lijden voert maar naar één uitkomst, zowel voor de doden als
voor de levenden, en dat is: naar de barmhartigheid van God en
waar deze werkt in de mens. Overal waar leed is, is zegen nabij.
Het water zakt
Overal waar wij geweest zijn, heb
ben wij de burgemeesters en hun amb
tenaren op hun post getroffen en vrij
wel overal waren zij het, die in de eer
ste dagen de leiding hebben gegeven,
totdat de militaire commandanten de
organisatie van het reddingswerk heb
ben overgenomen. De werkers van het
eerste uur, de vrijwilligers, burgers,
studenten en militairen zijn thans vrij
wel afgelost.
Slechts hier en daar zit nog een taai
clubje, dat niet van wijken weet en
zich geïnstalleerd heeft in een droog
staande schuur of woning.
De burgemeester van Poortvliet heeft
ons medegedeeld, dat de gaten in de
buitendijk thans zijn gedicht. Men is
met man en macht bezig de dijk te
verstevigen. Alle vier gaten twee in
de binnendijk en twee in de buitendijk
zijn thans gedicht. Er zijn weer ver
scheidene „droppings" uitgevoerd, aan
gezien Poortvliet nog steeds rondom
in het water is gelegen.
,Meer dan de helft van Poortvliet
staat nog onder water. Ongeveer 1500
van de 1700 zielen tellende bevolking
heeft zich verzameld rondom de hoge
gedeelten van het dorp bij 't raadhuis.
DOOR HET GAT IN DE DIJK dat
Den Bommel op Noord-Flalckee in
tweeën splitst, buldert nu iedere dag
bij eb en vloed het water heen en
weer
Vier gaten in de binnendijk ten noord
westen van St. Annaland zijn gisteren
gedicht. Tientallen dijkwerkers, water
bouwkundige ambtenaren, chauffeurs,
paardeknechten en andere hulpkrach
ten leverden urenlang een schier on
draaglijke strijd tegen de natuurele
menten. Ijzige sneeuwbuien daalden
op de reeds verkleumde gezichten van
de dijkwerkers neer en slechts zij, die
alle beschikbare krachten inschakelden
volhardden. De plaatselijke Rode-
kruisafdeling en enkele particulieren
zorgden inmiddels dat het de mannen
aan niets ontbrak.
De schadeverzekering
in het rampgebied
AMSTERDAM. Omtrent de ver
zekering van schade aan opstallen en
inboedels door overstroming tenge
volge van dijkdoorbraak, vernemen
wij, dat verschillende grote maat
schappijen in haar „uitgebreide ge
varen-polissen (zowel voor inboe
dels als voor opstallen) alle gevolgen
van storm, waaronder ook schade
door dijkdoorbraak en overstroming,
ten volle voor haar rekening ne
men.
Deze „uitgebreide gevaren"-polissen
zijn ook in de streken, die thans door
de ramp zijn getroffen, in groten ge
tale zonder enige beperking af
gegeven.
Rondom Willemstad is men thans
met man en macht bezig om de dijken
te dichten. Er moeten vier gaten wor
den hersteld. De gevaarlijkste door
braak hoopt men Woensdag a.s. provi
sorisch te kunnen dichten, tenminste
als de weersomstandigheden gunstig
blijven.
De structuur van verreweg het groot
ste deel der djjkgaten waterstaat
kundigen durven zelfs een cjjfer van
90 pet te geven is van dien aard, dat
deze gaten nog vóór de zomer kunnen
worden gedicht.
Op vele plaatsen in de overstroomde
gebieden zakte het water alleen Zater
dag reeds 25 tot 50 cm.
Prinses Wilhelmina
in Nieuwe Kerk
OUDE EN JONGE MENSEN zijn in
Zeeland de kerken binnengestroomd.
Geen jonge krachtige mannen. Die
konden niet worden gemist aan het
werk op de dijken. Daar herdachten
zij wat zij verloren: op Tholen, in
Zierikzee, in Goes, in Stellendam en
overal waar het water toesloeg. Er is
gebeden en gewerkt door duizenden
en duizenden.
IN GOES was de grote kerk al om
tien minuten voor tien bezet. Maar
de mensen bleven komen. De mensen
moesten staan. Men haalde tafels en
stoelen, waarop de mensen gingen zit
ten. In Tholen, het stadje dat gespaard
bleef op het gelijknamige eiland en
dat treurt om Stavenisse, was de
Hervormde Kerk ook overvol. Er zijn
mensen uit Stavenisse (evacué's) onder
het gehoor van de dominee van Tho
len. „Wij dachten dat ons niets kon
gebeuren, maar de dijken houden het
niet, als het God niet belieft! God
wilde laten zien, dat Hij er óók nog
was; wij hadden het nodig!", aldus
de dominee. En hij bidt voor allen, die
door de ramp zo diep zijn getroffen.
Vermoeid, gelaten en stil schuifel
den de mensen de kerk weer uit. Het
leed is moeilijk te dragen; moeilijk
ook om er iets van te begrijpen.
IN AMSTERDAM
In de Nieuwe Kerk aan de Dam- in
Amsterdam, waar ingezamelde goede
ren voor de hulpverlening hoog lagen
opgestapeld, werd een bijzondere
oecumenische dienst gehouden, die
door prinses Wilhelmina werd bijge
woond. Zij arriveerde tegen half elf
in gezelschap van een hofdame.
Onder de talloze aanwezigen, die
de kerk tot de laatste plaats bezetten,
was ook de burgemeester van Am
sterdam, mr Arn. J. d'Ailly, met zijn
echtgenote.
Enige consternatie ontstond, toen
bij het aanvangstijdstip de voorgan
ger, prof. dr S. F. H. J. Berkelbach van
der Sprenkel uit Utrecht, voorzitter
van de Oecumenische Raad van Ker
ken in Nederland, niet aanwezig bleek
te zijn. Naar later bekend werd, was
de trein, waarmede hij naar Amster
dam reisde, door een dwars over de
rails staande auto opgehouden.
In allerijl spoedde ds M. Groenen-
berg, Ned. Herv. predikant en voor
zitter van de Oecumenische Raad van
Kerken te Amsterdam, zich naar huis
om de preek, die hij daar voor een
avonddienst gereed had, liggen, te ha
len.
In de dienst nam daarop ds Groe-
nenberg de taak van prof. Berkel
bach van der Sprenkel over. De
laatste arriveerde echter toch nog ge
ruime tijd voor het einde. Hij was het,
die de dienst besloot met het voorlezen
van een telegram, ontvangen van het
secretariaat van de Wereldraad van
Kerken:
„In deze dagen van gevaar en leed
groet de Wereldraad de Nederlandse
Geallieerd offensief in
Korea op komst
SEOEL. De nieuwe bevelhebber van
het Amerikaanse achtste leger, gene
raal Maxwell Taylor, heeft volgens
welingelichte militaire kringen te
Seoel, laten doorschemeren, dat zjjn
troepen spoedig ten Noorden van de
huidige frontlinie in Korea zouden
kunnen opereren.
Dezer dagen deelde generaal Taylor
de Zuidkoreaanse troepen mede, dat
zij zich zouden moeten voorbereiden
op grotere gevechten in het Noorden.
Sindsdien heeft hij, aldus genoemde
kringen, openlijk op e>n op handen
zijnd offensief gezinspeeld. Generaal
Taylor neemt in Maart het commando
van het Achtste leger op zich.
Kerken," zo luidde deze boodschap,
„met psalm 46, verzen 2 en 3, wij
bidden voor u in vele kerken en wen
sen u te helpen. God geve u een vast
vertrouwen en eenheid in de gemeen
schappelijke leniging van de mense
lijke nood."
Liturg in deze door het IKOR uit
gezonden dienst was prof. dr W. J.
Kooiman, Luthers hoogleraar te Am
sterdam. Hij las voor uit de tweede
brief van Paulus aan de Corinthiërs,
hoofdstuk 11, vers 25, hoofdstuk 12 t'm
vers 9, en uit het Evangelie van Lu
cas hoofdstuk 8 vers 4 t/m 15: „De ge
lijkenis van den zaaier".
Ds M. Groenenberg had tot tekst
woord van zijn preek gekozen: „En de
zee was niet meer" uit de Openbaring
van Johannes.
De dienst werd besloten met het zin
gen van het 6e, 12e en 14e couplet
van het Wilhelmus.
KONINKLIJKE FAMILIE
IN BAARN
H.M. de Koningin, Prins Bernhard
en de prinsessen Beatrix en Irene heb-
den de kerkdienst in de Nederlands
Hervormde Kerk te Baarn bijge
woond. In deze dienst ging voor ds J.
A. J. Vermaat, die tot tekstwoord had
gekozen Lucas 13, vers 4 en 5: „Of
meent gij, dat die achttien, op wie de
toren bij Siloam viel en die er door
gedood werden, schuldiger waren dan
alle andere mensen, die in Jeruzalem
wonen? Neen, zeg ik u, maar als gij
u niet bekeert, zult gij allen evenzo
c-mkomen."
Evenals overal elders in het land
werd in de Rooms-Katholieke kerken
een kort herderlijk schrijven van het
Episcopaat voorgelezen, werden ge
beden in de dienst ingelast en collec
ten voor de slachtoffers gehouden.
WILLEMSTAD. Volgens mededeling
van de secretarie te Willemstad, zou
den, volgens onbevestigde berichten,
in Fijnaart rond 80 doden zijn te be
treuren. Bekend was dat de waters
nood aan 46 inwoners van Fijnaart
het leven heeft gekost.
Begrafenis dr A. Loudon
DEN HAAG. Op de Algemene Be
graafplaats is Zaterdag ter aarde be
steld dr A. Loudon, in leven secrela-
tis-generaal van het Permanente Hof
van Arbitrage, voorzitter van het Re
sidentie-orkest en oud-ambassadeur in
Washington.
Er waren honderden belangstellen
den, onder wie minister Beyen en bur
gemeester Schokking van 's-Graven-
hage, als persoonlijke vrienden. Ook
van de zijde van het Residentie-orkest
was er zeer veel belangstelling.
-
Antisemitisme in Hongarije
Minister en politie
chef weggezuiverd
WENEN. Uit te Wenen ontvangen
Hongaarse dagbladen blijkt, dat Gjoe-
la Decsi is ontheven van zijn functies
als minister van justitie. Ilij is ver
vangen door Bela Kovacs.
Decsi bekleedde een Iiogc functie in
de Hongaarse communistische partij.
De bladen zeggen niets over de rede
nen van de arrestatie. Men wijst er
evenwel op, dat de gearresteerde van
Joodse afkomst is. Hij was kolonel bij
de Hongaarse geheime politie.
Decsi martelde onder meer kardinaal
Mindszenty, de Amerikaanse zaken
man Vogeler en diens Britse collega
Edgar Saunders. De laatste is nog in
een gevangenis te Boedapest, Vogeler
werd later vrijgelaten.
Verder zou volgens in Wenen ont
vangen berichten generaal-majoor
Peter Gabor, hoofd van de beruchte
communistische geheime politie, gear
resteerd zijn. Gabor is ook van joodse
Prinsesjes vlogen boven
het rampgebied
De prinsessen Beatrix, Irene en
Margriet hebben gisteren een vlucht
gemaakt boven de geteisterde gebie
den. De Koningin en de. Prins zijn
van oordeel, dat het noodzakelijk is
dat hun dochters zich een volledig
beeld vormen van de ontstellende
ramp, die ons volk heeft getroffen.
Gistermiddag om ongeveer half zes
hebben de prinsessen Beatrix en Irene
ook nog een bezoek gebracht aan de
evacué's uit Sehouwen-Duiveland, die
in het bondshuis van de Nederlandse
Protestanten Bond te Soesterberg zijn
ondergebracht.
Geruime tijd hebben de prinsessen
zich met de vluchtelingen onderhou
den. Zij deelden speelgoed uit aan de
kinderen.
afkomst. Zijn opvolger zou thans zijn
generaal-majoor Laszlo Piros, tot dus
ver hoofd van de Hongaarse grens
wacht. Verder zou Zoltan Vas niet
langer meer hoofd van het Hongaarse
planbureau zijn. Vas is eveneens van
joodse afkomst.
