van Zeeuwse stromen kost
dan schade van deze week
Afsluiting
minder
Stormvloed van de kracht van Zondag
zou dan weerstaan kunnen worden
De toestand is ernstig, maar
niet wanhopig
Koninklijke familie op de
nationale rouwdag
Organisatie in rampgebieden is
goed op gang gekomen
Evacué's gevoelen overal
de naastenliefde
„Overal waar leed is,
is zegen nabij
2
MAANDAG 9 FEBRUARI 1953
Dijken van Waterweg tot Schelde
TV7E MAAKTEN reeds melding (ook in ons Zondagsblad van Zaterdag jl.)
van het grootse plan dat nu al 15 a 20 jaar de deskundigen maar
niet wil loslaten, om een afsluiting te maken van de Waterweg tot Wal
cheren, en eventueel tot Zeeuwsch-Vlaanderen. Hierover willen we nog
iets meer meedelen.
De Nieuwe Waterweg moet dan bij Hoek van Holland worden afgesloten
door sluiswerken. Of de dijken langs de Nieuwe Waterweg en verder land
inwaarts zouden enorm moeten worden verzwaard. Ze zijn nu al onvol
doende gebleken, maar alles waarin de zee kan doordringen, heeft bij dit
project nog veel meer te verduren dan thans. Verder zou men; voor de
zeegaten langs, een dijk moeten leggen op de manier van de afsluiting van
de Brielse Maas, maar nog zwaarder dan deze afsluiting, die het thans wel
heeft uitgehouden, maar voor een toekomstige beveiliging toch niet biedt
wat nodig is.
Het Haringvliet, het Goereesche Gat,|
de Oosterschelde (tot de N.W. punt van
Noord-Beveland) en het Gat van Veere
(van de N.W punt van Noord-Beveland
tot Walcheren) zouden alle door deze
geweldige dijk moeten worden afgesloten.
Die zou stellig tien meter hoog moeten
zijn (de afsluitdijk ligt 7 meter boven
N.A.P.), berekend als volgt: vijf meter tij
(het hoogste tij wordt veel hoger dan
thans, doordat het water niet meer kan
ontwijken in de zeegaten en wordt opge
stuwd naar Het Kanaal), vier meter
golfslag, en één meter extra veiligheid,
met een versterking tot aan de top.
Tussen Vlissingen en Breskens zou ook
éen dijk moeten worden gebouwd. Of de
dijken langs de Westerschelde zouden
aanzienlijk moeten worden verzwaard,
wil de beveiliging door de grote Weste
lijke dijk, niet denkbeeldig zijn.
Duinen versterken
Bovendien, vereist een project als dit,
dat op tal van plaatsen de duinen wor
den versterkt door er een dijk achter te
leggen, eveneens tien meter boven N.A.P.
Daar moet een slaperdijk achter komen,
want aan zulk een hoge dijk achter de
duinen kan men niet zulk een brede voet
geven als aan de zware dijk door de zee
gaten. Deze duinversterking is nodig op
Voorne, Goeree, Walcheren en in
Zeeuwsch-Vlaanderen.
De Westkappelse zeedijk zal eveneens
moeten worden verzwaard.
Al deze voorzieningen zouden in België
moeten worden voortgezet, ook wat be
treft de versterking van de in België
eigenlijk niet toereikende duinen. Men
zal dus de medewerking van de Belgen
niet kunnen missen om de beveiliging
volledig effectief te maken.
Ook voor de werzaamheden betreffende
de Westerschelde heeft men de Belgische
toestemming nodig, vanweg de Schelde-
overeenkomst.
Op deze wijze zou een afsluiting wor
den verkregen, die een watervloed als
thans ons land teisterde, volgens deskun
digen stellig zou hebbén weerstaan.
Vier milliard
Dit alles vraagt een enorm bedrag. Het
is niet nauwkeurig te ramen. Maar dat
;r, inbegrepen de sluiswerken bij Hoek
■an Holland en Vlissingen, een 3% a
d milliard mee gemoeid kunnen zijn mag
toch wel worden aangenomen.
Het uitvoeren er v. n zal, als een grote
hoeveelheid modern materiaal wordt in
gezet, naar schatting wel circa vijftien
jaren vorderen.
Maar het kost uiteindelijk toch nog
minder dan de schade die in een paar
uren werd veroorzaakt doo. de vreselij
ke watervloed die nu over ons land
spoelde
Aan deze schade valt niet te ontkomen.
Want al hebben de oude dijken door
zulk een grote Westelijke dijk hun be
tekenis verloren ze moeten toch worden
hersteld, want anders bestaan de Zeeuw
se en Zuidhollandse eilanden over vijf
jaren helemaal niet meer en zou men
ook te lang de oogst derven en geen be
staansmogelijkheid hebben voor de be
woners van deze gebieden.
Vanwege de verzilting (waarover ons
Zondagsblad Zaterdag meer vertelde) is
het vermoedelijk ook verkieselijker bij
Hoek van Holland een normale sluis te
bouwen (groter dan bij Umuiden) en
niet slechts een stormsluis, zoals men
die in het buitenland wel heeft. Temeer
daar de verzilting nog sterk zou toene
men doordat het tij hier sterk zou stij
gen.
Een aanwinst van vele hectaren vrucht
bare grond zou mede een gunstig ge
volg zijn van de uitvoering van dut grote
plan. Men bedenke ook, dat dit project
als gevolg heeft dat de huidige onder
houdskosten van al de bestaande dijken
in Zuidwest-Nederland komen te ver
vallen.
Herenigd, dank zij
hulp van Koningin
In slechts enkele uren veran
derde het leed van landbouwer
lwaarden uit Oosterlana (op
Schouwen en Duivzland) in de
grootste vreugde. Vrijdag evacu
eerde hij naar Baarn, zonder
vrouw en dochters, clie hij in het
rampgebied was kwijt geraakt.
Zaterdagochtend kreeg hij de ze
kerheid, dat zij nog in leven wa
ren en Zaterdagmiddag kwam een
koninklijke auto voor. -De autc
bracht hem eerst naar Utrecht
voor hereniging ^net zijn doch
ters. Daarna werd de reis voort
gezet naar Assen, waar zijn vrouw
wachtte.
Droppingsterreinen hebben
hinder van sneeuw
De vliegers van de vliegtuigen, die
zijn ingeschakeld bij.'het hulpverlenings-
werk boven 'de rampgebieden, ondervin
den thans veel hinder van de sneeuwval.
De droppinngs'.erreinen zijn nl. niet meer
te onderscheiden. Via de berichtendienst
van de R.V.D. is wederom een beroep op
een aantal gemeentebesturen in Zeeland
om de droppingsterreinen ten spoedigste
duidelijk af te bakenen, opdat de vlieg
operaties normaal voortgang kunnen
vinden.
Te Baarn woopden de Koningin,
de Prins en de Prinsessen Beatrix
en Irene gisteren de godsdienst
oefening bij. Het hoge gezelschap -
op weg naar de "Ned. Herv, Kerk
Goederen voor Tholen
via Bergen op Zoom
Busdienst naar Breskens
uitgebreid
Levensmiddelen en goederen, bestemd
voor het eiland Tholen, moeten worden
afgeleverd ten kantore van de B.B A. te
Bergen op Zoom, vanwaar zij worden
doorgezonden.
Met ingang van heden wordt een tij
delijke autobusdienst onderhouden tus
sen Goes en Katseveer vice-versa met
aansluiting in Katseveer per boot naar
en van Kortgene op Noord-Bevelend.
Vertrektijden uit Goes: 9.15, 11.15, 13.15
en 15.15 uur; uit Kortgene: 9.35, 11.35,
13.35 en 15.35 uur.
De door de Spoorwegen tussen Ber
gen op Zoom en Breskens via Antwer
pen ingestelde autobusdienst, zal in
gaande morgen met één rit in beide
richtingen worden uitgebreid.
Vertrekuren van Bergen op Zoom:
10.30, 13.20 en 15.20 uur. Vertrekuren
Breskens: 8.30, 10.30 en 14,30 uur.
De reisduur is ruim drie en half uur.
Op Belgisch grondgebied mag niet wor
den in- en uitgestapt.
Post voor het noodgebied
Bereikbaar per post, voor zover
geadresseerde aanwezig, zijn; Dirks-
Ignd, Melisant, Middelhamis, Noord-
gouwe, Sommelsdijk, Zierikzee, Zonme-
maire.
Onbereikbaar per post zijn: Anna Ja-
cobap-older, Blaaksedijk, Ellcwoutsdijk,
Hank, Heiningen, Kortgene, Kruiniogen,
Moerdijk, Mookboek, Nieuw-Vossemeer,
Niemansd'onp, Oudehoorn, Rilland Bath.
St Fil'iipsland. Stavenisse, Waarden, Wil
lemsdorp, Woifaartsdijk.
Directeui-geneiaal Rijkswaterstaat
Barre verlatenheid van ijs- en sneeuwvelden
in het verdronken gebied
(Van een onzer verslaggevers)
DE WILDE GOLVEN hebben in het verdronken gebied plaats gemaakt
voor de doodse stilte van ijs- en sneeuwvelden, een barre verlatenheid
van eindeloze vlakten met weggezakte huizen, smalle dijken en massa's
wrakhout. Wanneer we met de „Prins Bernhard" van de K.L.M. in ge
zelschap van de directeur-generaal van Rijkswaterstaat, ir A. G. Maris,
de hoofd-ingenieur-directeur C. In 't Veld en de hoofdingenieur-directeur
G. B. R, de Graaff boven het overstroomde gebied vliegen, lijkt
het ons als is er geen beginnen meer aan om ooit het land op de zee terug
te veroveren. Doch dan horen we de ingenieurs tot elkaar zeggen: „Het is
ernstig, maar niet wanhopig".
Prinsessen boven de rampgebieden en
bij de evacué's
H.M. DE KONINGIN, Prins Bernhard en de Prinsessen Beatrix en
Irene hebben gistermorgen de kerkdienst in de Ned. Herv. Kerk te
Baarn bijgewoond. In deze dienst ging voor ds J. A. J. Vermaat, die tot
tekstwoord had gekozen Lucas 13 4 en 5: „Of meent gij, dat die achttien,
op wie de toren bij Siloam viel en die er door gedood werden, schuldiger
waren dan alle andere mensen, die in Jeruzalem wonen? Neen, zeg ik U,
maar als gij U niet bekeert, zult gij allen evenzo omkomen.'
In de Nieuwe Kerk aan de Dam te
Amsterdam, waar ingezamelde goederen
voor de hulpverlening hoog lagen opge
stapeld, werd een bijzondere oecumeni-
che dienst gehouden, die door Prinses
Wilhelmina werd bijgewoond. De dienst
werd, daar prof. dr S. F. H. J. Belkel-
bach van der Sprenkel door treinvertra-
ging was opgehouden, geleid door ds M.
Groenenberg. Prof. Berkelbach v. d.
Sprenkel arriveerde nog voor het einde
en besloot de dienst met het voorlezen
van een telegram van het secretariaat
van de Wereldraad van Kerken: „In deze
Burgemeesters en ambtenaren deden meer
dan hun plicht
DAT DE ORGANISATIE in het rampengebied goed op gang is gekomen,
wordt bewezen door het feit, dat men thans allerwegen bewijsjes
nodig heeft om het noodgebied te kunnen betreden. Dit hebben wij Zater
dagmiddag wel heel duidelijk gemerkt in de omgeving van Rilland Bath
en Krabbendijke, waar we in korte tijd drie officiële stukken nodig hadden
om ons over een afstand van nog geen twee km te kunnen verplaatsen.
dagen van gevaar en leed groet de We
reldraad de Ned, kerken met Psalm 46:
2 en 3. Wij bidden voor U in vele ker
ken en wensen U te helpen. God geve
U een vast vertrouwen en eenheid in de
gemeenschappelijke leniging van
menselijke nood." Liturg in deze dienst
was prof. dr W. J. Kooiman, Luth, hoog
leraar te A'dam. De collecte voor het
Rampenfonds aan de uitgang bracht ruim
4400 op.
Prinsessen spraken met
evacué's
De Prinsessen Beatrix, Irene en Mar
griet hebben gistermiddag een vlucht
gemaakt boven de geteisterde gebieden,
De Koningin en de Prins zijn van oor
deel, dat het noodzakelijk is dat hun
dochters zich een volledig beeld vormen
van de ontstellende ramp, die ons volk
heeft getroffen. Zaterdagmiddag hebben
Beatrix en Irene een bezoek gebracht
aan de evacué's uit Zierikzee, die in
Doom zijn ondergebracht, en aan de
evacué's uit Schouwen en Duiveland, die
in Soesterberg zijn ondergebracht. Ge
ruime tijd onderhielden de Prinsessen
zich met de slachtoffers en de kinderen
ontvingen speelgoed.
Dit waren dan bewijsjes van de ge
noemde gemeenten en één van de grens
gemeente Ierseke, waar een politieman
ons de weg naar het óesterstadje vér-
sperde.
Men kan overigens niet anders zeggen,
dan dat ook hier enorm hard gewerkt
wordt aan het dichten van de gaten.
Amerikaanse negers werkten broederlijk
naast de Nederlandse militairen, vracht
auto's op hoge wielen schoten over het
ondergelopen weggedeelte bij Kruinin-
gen. Dat zijn, behalve uiteraard de
ducks, de enige rijdende voertuigen, die
bij laag tij over de kreekrakdam kunnen.
In Rilland Bath, dat evenals Kruinin-
gen geheel ontruimd is, neemt na het
verdrinken van de burgemeester, ge
meentesecretaris Kouman de zaken waar.
Hij stond Zaterdagavond met een zware
griep in het huisje, dat tot gemeentehuis
was getransformeerd en waar thans alles
geregistreerd wordt: wie er weg zijn,
waar de mensen woonden, en zo moge
lijk waarheen ze vertrokken zijn. Maar
secretaris Kouman heeft geen tijd om
ziek te zijn. Hij is een van de zeer vele
ambtenaren, die in de zeer moeilijke
uren meer dan hun plicht hebben gedaan
en thans nog niet van hun post wijken,
omdat het tenslotte „hun" gemeente is,
waarvoor zij bewezen hebben de verant
woordelijkheid te bezitten, die een Ne
derlands ambtenaar betaamt.
Overal waar wij geweest zijn hebben
wij de burgemeesters en hun ambtenaren
op hun post getroffen en vrijwel overal
waren zij het, die in de eerste dagen de
leiding hebben gegeven, totdat de mili
taire commandanten de organisatie van
het reddingswerk hebben overgenomen,
De werkers van het eerste uur, de vrij
willigers, burgers, studenten en militai
ren. zijn thans vrijwel afgelost.
Slechts hier en daar zit nog zo'n taai
clubje, dat niet van wijken weet en zich
geïnstalleerd beeft in een droogstaande
schuur of woning. Anderen hebben zich
weer gemeld bij de evacuatiecentra en
treffen daar soms de mensen, die zij in
de eerste vreselijke dagen vaak met ge
vaar vair eigen leven hebben, gered.
Prins landde
weiland
op
Zaterdagmiddag heeft Prins Bernhard
onverwacht een bezoek gebracht aan
Willemstad. Hij landde met zijn sport-
vliegtuig in een van de weilanden en
met een helicoptère zette de Prins zijn
reis voort naar Willemstad. Met ver
schillende autoriteiten zijn besprekingen
gevoerd en voor het Raadhuis te Wil
lemstad heeft de Prins de bevolking toe
gesproken. Vandaar werd een bezoek
gebracht aan Melissant, Stellendam, Goe
dereede, Zijpe, Bruinisse cn Ooltgens-
plaat. In al deze plaatsen sprak de Prins
langdurig met de burgemeesters en de
bevolking. Wat de Prins bijzonder opviel
was de voorbeeldige stemming van de
bevolking en de wilskracht, waarmede
het herstel van de dijken ter hand ls
genomen
Als voorzitter van het Nat, Rampen
fonds sprak Prins Bermhard des avonds
een korte rede uit over beide Hilversum-
se zenders, waarin de Prins verklaarde
diep onder de indruk te zijn van wait er
aan reddingswerk op. dik g'ebiedi is ge
beurd. Speciaal bracht hij dank aan de
heldhaftige strijd van de zwoegende
dorpelingen in het noodgebied zelf, van
de toegesnelde particulieren en studen
ten, van de DU W-arbeiders, van de vis
sers, sdhippens en vrachtrijders. De Prins
zegde toe van Maandag af met zijn be
zoeken te zuiden doorgaan.
Minister Drees boven
rampgebied
Koningin Juliana zal deze week weer
enige bezoeken brengen aan de noodige-
bieden, ook aan Texel. Minister Drees
maakte met de secretaris-generaal van
Alg, Zaken, rnr C. W. L. Fock. Zaterdag
een tooht boven die noodgebleden en liet
zich op Valkenburg inlichten over
organisatie. Gisteren woonde dr Drees
met mr Fock een gemeenschaippelijke
kerkdienst in de Ned. Herv. kerk te Mid-
delharnis bij, Daarna sprak hij o.a. met
de burgemeester en de commissaris der
Koningin, mr L. A. Keeper. Voorts ging
hij naar Den Bommel en Numansdorp.
Minister Suurhoff en staatssecretaris
Muntendam stelden zich Zaterdag
Zondag op de hoogte van de stand van
zaken met betrekking tot de volksge
zondheid in West-Brabant en Zeeland.
De minister- van Verkeer en Water
staat. mr J. Algera, bezocht Zaterdag
enkele punten van Goeree en Overflak-
kee en die minister van Oorlog en Ma
rine, ir C. Staf, bracht een bezoek aan
Numansdorp.
In antwoord op een telegram van de
Ned, Vereniging tot bescherming van
Dieren, om naast de Tedding van men-
ook die van dieren te bevorderen,
zond Prins Bernhard de telegrafische
mededelingU kunt op mijn volledige
steun in d'eze rekenen, en zal zelf steedis
ai het mogelijke hieraan doen".
Trouwens, ook uit de verdere woorden
van ir Maris is voortdurend een zekere
r ,-te van verrtouwen te concluderen.
Zelfs heeft hij reeds drie factoren kun
nen vinden, die de vreselijke ramp, welke
ons land getroffen heeft, tenminste nog
enigszins verzachten.
In de rate plaats noe..-de hij het
blijven bestaan van de Afsluitdijk, waar
door een herhaling i watersnood,
va^ 1916 voorkomen is. De Zuiderzee-
dijken zijn nl. door de oommissie Lorentz
berekend naar de storm van 1894. terwijl
de storm van 1 Februari deze verre
overtrof.
Ten tweede prees ir Maris de moderne
hulpmiddelen, waardoor de berichten
dienst en de reddi ngs werkza amhed - n tot
zulke geweldige prestaties in s:aat zijn.
De helicoptère bijvoorbeeld heeft in deze
dagen onschatbare diensten bewezen.
Ten dorde zag ir Mans de grote natio
nale eenheid en bewogenheid als een
lichtpunt in deze dagen van ellende, 'ter
wijl de hulp uit het buitenland zowel
materiële als morele kracht heeft.
Zwakke plekken
Wat betreft de te verwachten spring
vloed van 16 Februari, welk' hoger zal
zijn dan de rampspoed van. vorige week,
legde ir Maris er de nadruk op, dat de
vloed alleen niet van belang is, maar de
windkracht, die eraan gepaard gaat, de
ernst bepaalt. Een dijk heeft sterkere en
zwakke plekken, het is nu eenmaal geen
homogeen kunstwerk. Zo is de invloed
van de mollengaten van belang. Nu be
paalt de zwakste plek de waarde van
iedere keten en zo is het ook bij de
c.jken. Daarom worden extra voorzie
ningen getroffen Jij de breuken, dri aan
de leizijde van de dijken ontstaan zijn.
Bovendien hebben de overslaande
golven, zelfs bij een voldoende kerend
vermogen van de dijk, een funeste in
vloed, daar de dijk dan aan de binnen
zijde ondermijnd wordt.
Geen ernstige ongerustheid
Toch is er geen reden voor ernstige
ongerustheid voor de 16e Februari. Ten
slotte is -de storm, die de rampspoed
veroorzaakte, heviger geweest dan in
300 jaar geconstateerd was en zou een
herhaling in veertien dagen tijd wel heel
uitzonderlijk zijh". Om echter zo goed
mogelijk voorbereid' te zijn, wordt er met
man en macht gewerkt aan de water
keringen en zelfs het koude weer
lichte vorst kunnen hier geen vertraging
brengen. Zware vorst kan het gevaar
van schotsen brengen; Bij alle voorzienin
gen geldt allereerst: Droog houden wat
droog is. Daarom wordt op het lage ge
deelte langs het Voornse kanaal een be
kisting aangebracht met zandzakken. Een
troost is Let, dat verder geen zorgen
behoeven te worden gemaakt over de
Moerdijk. Reeds is een "vrachtauto van
Dordrecht uit naar de Moerdijk gereden
om de betrouwt arbeid van de weg te
beproeven. Men is tot de conclusie ge
komen, dat de weg weer berijdbaar ls
zodra het water w-eg is
Of de bunkers aan de kust, de
weerstand verzwakt hebben durfde ir
Maris niet te zeggen; slechts bii Wil
lemstad wordt het onderlopen van
een bunker als oorzaak van een door
braak genoemd.
De betere weerstand van de zee-dijken
verklaarde ir Maris door er op te wijzen,
dat de grote zeelijke;. nieuw zijn, terwijl
de overige waterkeringen historisch ge
groeid zijn. De staatscommissie voor zee
wering is in het voorlopig uitgebrachte
verslag uitgegaan van een toestand van
plus 4 bij Hoek van Holland, Bij de ramp
is het water daar nog onder gebleven.
Men was intussen reeds bezig de dijken
van binnen naar bui-ten te verhogen, o.a.
Regeling uitkeringen
aan slachtoffers
Ook vergoeding aan kwartier
gevers
De minister van Maatsobaippelajik
Werk heeft de gemeentebesturen ge
machtigd aan die slachtoffers van de
ramp, die zonder of zonder voldoende
inkomsten zijn, roet ingang van- 1 Fefcr.
uitkeringen te doen op basis van de re
geling hulpverlening oorlogsslachtoffers.
Voorts zijn d'e gemeentebesturen ge
machtigd ten behoeve van de inkwartie
ring van rampslachtoffers uitkeringen
te doen aan kwartiergevers en kwartier-
nemers. Hierbij wordt onderscheid ge
maakt tussen inkwartiering met of zon
der voeding, Aan deze regeling is terug
werkende kracht verleend tot 1 Febr. jl.
Rouwplechtigheid in
Stavenisse
De hel-e bezetting van Stavenisse heeft
Zaterdag plechtig uitgeleide gedaan aan.
vijf geïdentificeerde slachtoffers.
De ontroerende plechtigheid werd ge
leid door burgemeester L, A. Verburg.
De heer Zoeterworp hield ,een korte toe
spraak. Aanwezig waren d-e dokter van
Stavenisse, het Nederlandse Rode Kruis,
een detachement van zee- cn landmacht,
rijkspolitie n een aantal burgers, die
aan het reddingswerk hebben deelge
nomen.
langs het Hollandsch Diep en langs de
Kil. Voor de Biesbosch zal een geheel
-nieuw plan ontworpen moeten worden.
Er is geen verschil in onderhoud van
dijken in beheer bij Rijkswaterstaat of de
waterschappen. Hoewel het gedecentrali
seerde systeem nog steeds volgens Lr
Maris bij die onderhoudswerken liet beste
is, za'l nu bij het herstel meer gecentrali
seerd gewerkt moeten worden. Dit echter
zal geheel een kwestie van regerings
beleid zijn.
Aanvragen bij Rode Kruis
Kleine dissonanten en enkele maagstoornissen
ALLE AANVRAGEN naar adressen van geëvacueerden kunnen gericht
worden tot het Informatiebureau van het Ned. Rode Kruis te 's-Gra-
venhage. Slechts behandeling van schriftelijke aanvragen is mogelijk. Deze
kunnen desgewenst ook bij de plaatselijke of regionale inlichtingenbureaux
worden bezorgd. Dringend wordt verzocht voor elke gezochte een afzon
derlijke aanvrage in te dienen en van gehuwde of gehuwd geweest zijnde
vrouwen tevens haar meisjesnaam te vermelden. Het Informatiebureau is
thans gevestigd Jan Evertstraat 1, 's-Gravenhage. Tel. 111870.
Dertig- tot veertigduizend
stuks vee omgekomen
Destructors werken op volle
toeren
Volgens ramingen ligt het aantal stuks
omgekomen vee tussen de 30 en 40.000.
Het is begrijpelijk dat de destructors in
het Zuiden des lands de laatste week
reeds op volle toeren hebben gedraaid.
De destructor in het Brabantse Son, on
der normale omstandigheden met ruim
twintig wagens opererend, was de eerste
Zondagmiddag al paraat voor het op
halen van vee te Halsteren, Men kreeg
bovendien hulp van andere destructors
uit het land o.a. uit Bergum, Hoorn en
Purmerend. In Son worden op het ogen
blik dagelijks duizend cadavers aange
voerd. Het Sonse gebied werkt dus op
volle capaciteit maar ook de destructors
in Hansweert, Overschic en Antwerpen
werken mee. Voor wat het overstroomde
deel van Brabant betreft, daar zijn de
onddrijvende cadavers vrijwel opge-
•uimd. Nu komt de beurt nog aan de
stallen en het puin, waaronder men ook
dood vee denkt aan te treffen.
Hoewel nog niet nauwkeurig bekend
is hoeveel vee geëvacueerd kon worden,
kan worden geconstateerd dat een groot
percentage van het van Flakkee en de
Zeeuwse eilanden aangevoerde vee
slachtvee is, dat naar de slachtmarkten
wordt afgevoerd. Hierdoor kan op een
ruime aanvoer in de komende weken
worden gerekend.
Grote verrassing
Gezien de omstandigheden, aldus ir
Maris, mag het een grote verrassing ge
noemd worden, dat de Scbielaindse Hoge
Zeedijk het gehouden heeft en dat het
gat bi) Rammekens gedicht kon worden,
doordat een drempel bleef liggen, die bij
eb droog viel. Vend r is bewezen, dat
het aanbeveling verdient om bij het be
gin var de Hollandse IJss-el. dus in de
mond. sluizen aan te brengen.
In Delft zijn gisteren wederom evacué's
aangekomen, zodat er zich thans onge
veer 1000 vluchtelingen in de stad bevin
den. Zij zijn ondergebracht in school
gebouwen, doch ook in het studenten
dorp ,,'t Duyvelsgat" en- het buitencen
trum „De Hertenhorst", De maaltijden
worden voor een groot deel bereid i
studentenkeuken De Mensa.
Dordrecht is éen centrum op onderwijs
gebied en uit de wijde omtrek bezoeken
leerlingen er de middelbare, ulo en. nij
verheidsscholen. Vele van deze „buiten-
leerlingen" zijn thans geëvacueerd. Op
uitnodiging van het onderwijzend perso
neel hebben zeer veel ouders in Dor
drecht zich bereid verklaard om één of
meer van dergelijke gedupeerde jongens
of meisjes in huis op te nemen. Voor
zulke gevallen wende men zich tot de
rector van. het lyceum, dr I. Vijlbrief,
tel. 3564.
Rhoy-hal in rust
De Ahoyhal in Rotterdam biedt weer
een beeld van rust, nadat ze dagen lang
een eerste toevluchtsoord is geweest voor
duizenden slachtoffers en evacué's, die
hier provisorisch in de kleren werden ge
stoken en op verhaal konden komen.
Zaterdagavond om 6 uur heeft de laatste
evacué de hal verlaten om elders een
tijdelijk onderdak te krijgen. Het enige
dat nu nog aan de spannende etmalen van
de afgelopen week herinnert zijn de grote
stapels geschonken goederen en een ver
pleegster, die is achtergebleven, gereed
om op het eerste sein te helpen als dit
•hoopt nog nodig mocht zijn. De
goederen worden binnen enkele dagen
naar de Rivièra-hal gedirigeerd.
Een belangrijk evacuatie-centrum is
ook de Kon. Militaire Academie te Breda.
Radio-rede Koningin Juliana
T/~ ONINGIN JULIANA heeft gistermiddag voor de Nederlandse radio
zenders de volgende rede uitgesproken:
„Landgenoten, die door de ramp
getroffen zijt en gij redders en hel
pers in de ruimste zin, wij staan allen
vol ontzag tegenover hel grote leed,
dat ons gehele volk trof toen een deel
daarvan een week geleden werd over
vallen door storm en vloed: tegen
over de moed, door zovelen betoond
in de nood, en tegenover de ver
schrikkingen doorstaan door hen, die
van ons heengingen, en door hen, die
bij ons bleven met het zware lot, dat
zij thans dragen.
Nederland is niet alleen het kind
van de rekening geworden op het
punt van de doorbraak van zijn
dijken, maar het heeft ook als een
kind het hoogste gebod gevolgd van
de naastenliefde ons door Christus
gegeven, die alle leed doorleden heeft
en kent. Zelfs onze superieur ontwik
kelde techniek was machteloos de
ramp op het kritieke moment af te
wenden. Zij moest het opgeven tegen
over wat ons lot moest zijn en dus
toch nooit met mensenmacht te
keren is.
fyfAAR, op het kritieke moment,
waar materiële hulp niet kon wor
den aangewend, werd de geestkracht
van de mens opgeroepen. De door
braak van de dijken riep, daartegen
in, een springvloed op van mede
leven met elkander. De eendracht uit
de oorlogstijd was plotseling weer
paraat, Dit hief ons volk ineens op
boven alle afscheidingen en ieder
compromis der samenleving uit. Wij
voelen er allen de weldadigheid van
weer samen te werken in het streven
voor één grote zaak, en in ons enthou
siasme werken we door zonder er op
te letten of wij moe worden of schen
ken weg zonder te letten op wat wij
ons ontzeggen. Als straks dé zwaar
ste stoot is opgevangen, en ook het
normale leven weer een groot deel
van onze aandacht zal vergen, dan
wens ik ons allen toe, dat we met
taaie volharding toch het herstel en
de wederopbouw in dezelfde geest
mogen volbrengen, met onze saamho
righeid in het oog en voor ieder zicht
baar. Hoe dieper de nood, die zijn
offers nam, des te dieper is tevens in
de harten het beginpunt gelegd voor
een verbroedering der mensheid, wat
tot ver over de grenzen van het va
derland zijn weerklank vond.
jylT was zo bij hen die zelf getroffen
en zelfs zeer zwaar getroffen
werden door deze zelfde ramp. Dit
was zo, nabij en ver. Uit de gehele
wereld ondervonden wij dit, in grote
dankbaarheid Zo kort na de ergste
aller oorlogen treft ons deze ramp,
die ons echter niet door menselijke
verdorvenheid werd aangedaan. Het
raadsel van het waarom is alleen be
kend aan Hein, Die weet wanneer H\j
elk van Zijn kinderen tot Zich roept,
en Die. weet welke beproevingwelke
krachtmetingwij kunnen verdragen,
elk afzonderlijlc en allen tezamen.
God doet thans een beroep op onze
geestelijke veerkracht en op ons ver
trouwen in Hem.
Dit lijden voert maar naar één uit
komst, zowel voor de doden als voor
de levenden, en dat is: naar de bami1-
hartigheid van God. en waar deze
werkt in de mens. Overal waar leed
is. is zegen nabij.
De vluchtelingen voelen zich hier na een
paar dagen wonderwel thuis en willen,
vaak niet meer weg. dank zij de goede
zorgen van majoor-vlieger-waarnemer H.
Zeylemaker. Zo goed schijnt de keuken
hier te zijn, dal zich al een. respectabel
aantal maagstoornLssen heeft voorgedaan
door te veel eten. In hét gebouw is een
speciale dieet-keuken ingericht. En ladin
gen speelgoed zijn binnengekomen, voor
de 500 kinderen. Op de binnenplaats ar
riveren vrachtauto's uit Aarhuus en
Esbjerg in Denemarken met voedsel. Er
worden geregeld kerkdiensten gehouden,
's-Morgens om half acht is het militair
appèl voor de gezinshoofden,
In 't belang van
Zeeland
In het militaire kamp van Ossendrecht
werd Zaterdagmorgen in alle vroegte
de tijding gebracht aan de daar verblij
vende evacué's. dat zij op zeer korte ter
mijn naar het ontvangstcentrum „Katho
liek Léven" tc Eindhoven moesten ver
trekken. Honderden slachtoffers uit Zee
land en West-Brabant vonden in Ossen
drecht een hartelijk onthaal van het
daar gelegerde Ned. onderdeel van de
infanterie. De legering, voeding en gehele
verzorging waren dermate, dat de geëva
cueerden Zaterdag diep ontroerd afscheid
namen. Nu komen er Amerikaanse een
heden in het kampement. Vooral de
Zeeuwen, viel de tijding van het vertrek
erg zwaar. Voor hun gevoelen zij>n. ze nu
ver weg van hun eilanden en van hun
overspoelde dorpen. „Wij weten dat het
in het belang is van Zeeland en dat de
Koningin deze maatregel heeft goedge
keurd en daarom zullen wij gaan", zeide
ons een Zeeuw met tranen in de ogen.
Te elfder ure werd in Ossendrecht het
bericht van de burgemeester van Steen
bergen ontvangen, dat de 300 geëvacu
eerden uit Kruisland naar huis konden
terugkeren. Ongeveer 300 andere ge-
evacueerden moesten in Ossendrecht
achterblijven, omdat in dit blok zich en
kele gevallen van mazelen hebben ge
openbaard. Ongeveer 50 ouden van
dagen en 80 echtparen hebben gastvrij
heid gekregen in St Oedenrode.
Kind met blauwe ogen
Circa 2000 evacué's uit Ossendrecht
zijn Zaterdag in Eindhoven gearriveerd.
Zodra de administratieve formaliteiten
waren vervuld en de evacué's voldoende
waren bekomen van hun lange busréis,
werden zij per autobus naar de evacuatie
adressen ondergebracht. Uiteraard deden
zich hierbij nogal eens pijnlijke momen
ten voor. Er waren onder de evacué's
vele grote gezinnen. Zoveel mogelijk
werd ernaar gestreefd deze intact te
laten en ln hun geheel bij particulieren
onder te brengen. Doch de omstandig
heden bleken meer dan eens een onover
komelijk beletsel. Dan kwamen er tranen
bij moeders en kinderen, doch steeds
kwam er de gelukkige oplossing, dat ze
in dezelfde straat werden ondergebracht.
Ook kwamen er kleine dissonanten
voor. Zo b.v. het bezwaar van een juf
frouw die zich had opgegeven voor het
opnemen van een evacué en alleen maar
een kind wilde hebben en dan nog met
blauwe ogen. Dit evacuatie-adres is toen
maar zonder verder praten afgeschreven.
De evacué's tonen zich overigens zeer
dankbaar voor hetgeen voor hen gedaan
wordt. Veel praten zij niet, 'het meen
gemaakte leod en de doorstane ontberin
gen, gevoegd bij de nogal gesloten aard
dezer mensen, maken hen zwijgzaam.
Sommigen vertellen met enkele woor
den, wat in hun geest nog als het meest
verschrikkelijke rondspookt.
We zagen onder de geëvacueerden ook
een meisje, dat haar poes had meege
bracht. Het kind wilde het dier niet af
staan. De kleine meid was nu alleen
nog bang dat in het huis, waarheen zij
gebracht zou worden, een hond zou zijn
die haar poes zou verjagen. Enkele grote
gezinnen, die uit elkaar gerukt zouden
moeten worden, zijn naar de cantine van
de Zinkwitfabrlek in Budel overgebracht.
Zo heeft Eindhoven getoond, om met de
woorden van de Koningin te spreken,
het hoogste gebod van de naastenliefde
te willen volgen.
