Het ware gezicht van
de
ramp
Gedempte vreugde onder
een floers van rouw
Wegen die nergens naar
toe leiden
Wederopbouw in noodgebied zal
soepel werken
MEE
WASHINGTON LEEFT
De Afsluitdijk voorkwam over
stroming Zuiderzeeprovincies
HET VADERLAND
S
MAANDAG 9 FEBRUARI 1958
Soldaten uit verscheidene landen
De tehulpgesnelden zijn actief in de weer ofliggen na hard werken
even te slapen. Het lijkt vreemd, Britse soldaten rond een houtvuurtje te
zien rusten terwijl even verderop Nederlandse genietroepen in koortsachtig
tempo de dijken langs het Voornse kanaal versterken. Onze helpers uit het.
buitenland hebben echter de gehele nacht, terwijl onze jongens op een oor
lagen, aan diezelfde dijken gewerkt. In de truck, die ze hierheen bracht,
liggen schijnwerpers. Wie een ogenblik de vele vlijtige banden beschouwt
en dan weer de onmetelijke watervlakte, waartegen de strijd wordt ge
voerd, die begrijpt, dat al ons twintigste eeuws kunnen nodig is om deze
strijd tot een goed einde te brengen.
Tegenover onze ducks, radioposten,
helicopters en zandzakken stellen de vijan
delijke bondgenoten water en wind niet
alleen het brute geweld, maar ook het
verraderlijke wegspoelen, het doorsijpe
len en ondermijnen van dijken, gebouwen
en spoorlijnen.
Terwijl het eiland Putten helemaal is
overstroomd, is er op Voorne weinig of
niets veranderd. Beide eilanden zijn ge
scheiden door een kanaal tussen twee
dijken. Achter de ene dijk ligt het lage,
groene land nog ongerept, achter de an
dere blinkt nu een watervlakte, waarin
men de verdronken plaatsjes ziet liggen.
Die watervlakte stijgt langzaam en de
kanaaldijk, die aldus in de rug wordt
aangevallen, begint het op verscheidene
plaatsen te begeven. Honderden soldaten
en andere jonge kerels zijn in de weer
om te voorkomen, dat de dijk ergens
doorscheurt en de brede watermassa zich
in het kanaal stort. Want dan zal de over
liggende dijk het ook niet lang kunnen
houden en zal Voorne in het vreselijke
lot van Putten delen.
Het rijden over de dijken van Noord
west-Brabant is eigenlijk 'n soort puzzle-
nt. Telkens komt men na een paar kilo
meter op een driesprong, waar een mare
chaussee met zijn witt. helm staat. Als
hij vraagt, waarheen de rit gaat, raakt
Uw verslaggever een beetje in verlegen
heid. Wamt er zijn getroffenen èn helpers
èn verslaggevers. Alleen aan krantenmen
sen is het vergund om zonder meer de
ravage en ellende in ogenschouw te gaan
nemen. Zij moeten de plaatsen opzoeken,
waar de gevolgen van de overstroming
het ergs', zijn. Natuurlijk zou men aan
de witgehelmde man op de driesprong
kunnen vragen, waar het meeste van de
ramp te zien is. Beter is het evenwel,
te vragen, waar de wegen naar toe leiden.
Daarvoor staat er een keurige bondswy-
zer, maar die geeft alleen aan, wat vroe
ger te bereiken was. Wanneer men nu
nog welgemoed op weg gaat, loopt men
kans, dat men de straatweg plotseling
schuin naar omlaag in het vuilgrijze wa
ter ziet verdwijnen. Dan geeft een einde
loze, dubbele rij boomtopjes boven de
watervlakte wel aan, hoe de weg vroeger
verder ging naar een stadje of dorpje,
dat in de verte nog hall boven het water
uitsteekt. Daarom heeft men over dat
deel van een wegwijzer, dat toch nergens
meer naar toe leidt, een juten zak ger
hangen.
Het vuile grijze water
Men gaat naar het ondergelopen gebied
cn verwacht een ramp te zien. De huizen
staan een of twee of drie meter in het
water. Aan niets is te zien, dat ze ver
laten zijn. Nergens blykt uit, dat binnen
de meubels tegen elkaar op drijven. Een
stukgeschoten of uitgebrand huis is veel
eer een toonbeeld van verwoesting. De
vernieling in het verdronken land is een
stille, onzichtbare, binnen in de huizen
cn onder de fundamenten. Wat daar ge
beurt, doemt vele bouwwerken, dit
schijnbaar nog onaangetast staan, tol
ruïnes te vervallen. Het zijn geen nader
gierende en krakend inslaande projec
tielen, het zijn geen dansende felknette-
rende vlammen, die hier het werk van
mensen verwoesten. Het is het vuile,
grijze water, dat stilletjes de huizen en
de dijken omsluit, waarop de mens staat
te vechten voor zijn behoud.
Men moet binnen de huizen zien, wat
daar soms in enkele uren is geschied.
Een kleine hoeve ligt weer droog en is
over een smal dammetje te bereiken. Bin
nen scharrelt de bewoner wat rond. Hij
heeft zijn vrouw en kinderen al in veilig
heid gebracht en probeert nu zijn boeltje
te redden. Wat er van over is, brengt
hij naar boven. Als ik mijn hoofd door
zijn open venster naar binnen steek, staat
hij net met een stapeltje keurig gevouwen
kinderondergoed, waaruit het zeewater
druipt. Zijn kamers zijn bedekt met een
sliklaag. Zijn buffet ligt neergesmeten in
een hoek als een verslagen bokser in de
touwen. De kinderwagen staat boven op
de tafeL De rest van de meubels ligt er
omheen als de houten paarden van een
draaimolen. Hier is het woedende water
gekomen en gelukkig meteen weer ge
gaan. De bewoner vertelt mij blij, dat
hij zijn polissen en andere papieren be
houden in de bovenste lade van zijn lin
nenkast aantrof. Dan stapt hij met zijn
rubberlaarzen verder door het slik naar
zijn slaapkamer en stelt pogingen in het
werk een peluw uit te wringen.
Vlakbij fort De Hel voorbij Fijnaart
is een bres van twintig meter in de dyk
geslagen. Tien meter achter een der dijk-
einden staat een boerderij in het water,
kennelijk verlaten. Er is van staldeuren,
stukken van een boerenwagen en zo een
bruggetje naar het huis gemaakt. Op de
dijk staat een baal geperst stro. Daarop
liggen een haardkleedje, een opgevouwen
Nederlandse vlag, een gebreid wollen
borstrok en een broek. Heeft de boer dat
op zijn vlucht vergeten?
De boer, zo vertelt men ons en
zijn zuster weigerden hun boerderij te
verlaten toen de dijk vlakbij hen be
zweek. Ze klommen op de vliering. Een
uur later stortte alles met donderend ge
raas In. Sindsdien is het stil in de boer
derij.
Duitsers in actie
Wat is het ware gezicht van de ramp?
Het verbergt zich achter de horizont,
waar men over land niet kan komen. Wie
redden wil, moet met boten over het
water gaan. Er zijn ook Duitsers gekomen
met vrachtauto's van hun Bundesbahnen,
waaruit keurige motorboten te voorschijn
komen. Drie Duitsers, van top tot teen
in rubber kleding, zijn zichtbaar energiek
in de weer.
Amerikanen breken records
Natuurlijk braken de Amerikanen weer
alle records. Wie hen Dinsdagavond door
Brabant onderweg naar de noodgebieden
zag, was verbaasd over de kolonne on
telbare, voorbijzoevende zware trucks,
die ze meebrachten. De bevolking had al
gauw gezien, dat de Yanks niet meer
terug behoefden om hun spullen te halen,
Wat men van de verten niet kan zien,
dat kan men horen. In een tweede-klasse
coupé van de stoomtram te Hellevoetsluis
hebben zich vier radio-amateurs met een
20-watt-zender en ontvanger geïnstal
leerd. Zij spreken met radioposten in
Goeree-Overflakkee en zo nodig in Zee
land en vormen de tussenschakel met de
centrale in Den Haag. Ook helpen zij
vliegtuigen bij het vinden van de plaat
sen, waar goederen moeten worden neer
geworpen. Behalve hun radio-apparatuur
hebben ze in de tramwagen- ook nog een
soort slaapgelegenheid geïnstalleerd. Maar
van slapen komt niet veel.
Als een oude vrouw
Het ware gezicht van de ramp, die de
zee over Nederland heeft gebracht, is
een mensengezicht. Het is het gezicht van
een oude vrouw van Overflakkee, die
door twee matrozen gesteund aan land
gaat le Hellevoetsluis. Zij heeft alles,
wat haar lief en dierbaar was, in één
nacht verloren: haar kinderen, haar
kleinkinderen, haar huis, de grond waar
zij geboren is en waar zij had gehoopt
te mogen sterven. Zij is gered, deze
grootmoeder, die Zaterdagavond nog met
haar presenteertrommel in haar opge
wreven salonnetje stond en gezichten om
zich heen zag, die zij nooit meer zien zal.
Niemand vermoedde, wat de nacht zou
brengen. De nacht kwam en een. angst
kreet klonk van Schoonhoven tot Cad-
zand, van Maassluis tot Hontenisse. Die
kreet om hulp echode in Hilversum en
weerklonk over heel Nederland en tot
ver over de grenzen. Als één rAan greep
het Nederlandse volk naar de spade en
snelde te hulp. Auto's, schepen, voedsel
en kleren uit het gehele land bewegen
zich sinds het krieken van de Zondag
morgen in een stage stroom naar Zuid
west-Nederland.
Zij is gered, deze grootmoeder, die nog
nooit het eiland. Overflakkee had ver
laten en nu zonder bagage op de kade
van Hellevoetsluis staat, waar geen be
kenden haar opwachten. De mensen van
het Rode Kruis begeleiden haar naar het
stationsgebouwtje, dat als ontvangstcen
trum is ingericht.
Er komen ook mensen over de loop
plank, waarop wel wordt gewacht. Twee
oudere mannen begroeten elkaar op de
kade met een handdruk. De man, die op
de kade heeft gewacht, vraagt: En
waar is je vrouw, Jobse? Jobse, met zijn
diepliggende ogen, kijkt de vrager even
aan en draait dan zijn hoofd met een
ruk opzij. Hij heeft nooit geschreid. Hij
schreit ook nu niet. De wind glijdt aan
over het verdronken land. De mannen
huiveren en gaan naar binnen.
Prins Bernhard bracht hulde
aan
vrijwilligere
Gesprek in Halsteren
Deze week de eerste schadegevallen
Koninklijke familie woonde
kerkdiensten bij
H.M. de Komfagfo, Prins Bemlheirid en
d'e Prinsessen Beatrix en Irene hebben
Zondagmorgen de kerkdienst in de Ne
derlands Hervormde kerk te Baarn bij
gewoond. In deze dienst ging voor ds J.
A. J. Vermaat, die tot tekstwoord had
gekozen Lucas 13, vers 4 en 5: ,,Of meent
Frans bezoek aan getroffen
gebieden
In opdracht van de Franse minister
van Openbare Werken brengt de in
specteur-generaal „des ponts et des
chaussées", de heer Renaud, een bezoek
aan hei getroffen gebied. Dit bezoek
heeft ten doel zioh op de hoogte te stel
len van de behoefte, die er bestaat aan
materiaal voor drooglegging van de
ondergelopen gebieden. De heer Renaud
is vergezeld van de voorzitter van de
Franse vereniging van aannemers van
openbare werken, de heer A. Dehé.
Veel vee naar slachtbanken
In de komende weken zal veel vee
naar de slachtbanken gevoerd worden.
Een groot deel van het van Goeree en
Overflakkee geëvacueerde vee blijkt
namelijk slachtvee te zijn. Het heeft geen
zin de dieren langer in leven te houden.
De Commissaris der Koningin in
Utrecht, de heer M. A. Reinalda, heeft
in Groningen als voorzitter van de Alge
mene Emigratiecentrale, de aanmeldings
commissie van deze centrale voor de drie
Noordelijke provincies geopend.
H.K.H. Wilhelmina ging in Amster
dam ter kerke.
gij, dat die achttien, op wie de toren bij
Siloam viel en die er door gedood wer
den, schuldiger waren dan aile andere
mensen, die in Jeruzalem wonen? Neen,
ik u, maar als gij u niet bekeert,
znM gij allen evenzo omkomen".
In de Nieuwe Kerk aan-de Dam, waar
ingezamelde goederen voor de hulpver
lening hoog lagen opgestapeld, ls een
bijzondere oecumenische dienst gehou
den. die door Prinses Wilhelmina werd
bijgewoond. Zij werd ontvangen door
ex-minister mr H. Mulderije als verte
genwoordiger van de Oecumenische
Raad van Kerken In Nederland en door
president-kerkmeester der Hervorm
de Gemeente te Amsterdam, mr dr W.
Dijckrneester, Onder de aanwezigen was
ook burgemeester d'Ailly met zijn echt
genote.
Enige consternatie ontstond, toen bij
het aanvangstiidstip de voorganger, prof.
dr S. F. H. J. Berkelbach van der Spren
kel uit Utrecht, niet aanwezig bleek te
zijn. Naar later bekend werd, was d-e
trein, waarmede hij naar Amsterdam
reisde, door een dwars over de rails
staemd'e auto opgehouden. In allerijl
spoedde ds M, Groenenberg, Ned, Her-
vrrnd predikant en voorzitter van de
Oecumenische Raad van Kerken te Am
sterdam. zich naar huis om de preek,
die hij daar voor een avonddienst ge
reed had liggen, te halen. Halverwege
de dienst arriveerde dr Berkelbach van
der Sprenkel, die de dienst besloot met
het voorlezen van een telegram, ontvan-
van het secretariaat van de Wereld
raad wan Kerken.
Minister ir Witte van Wederopbouw en
Volkshuisvesting heeft na verscheidene
trips door het noodgebied verklaard, dat
ten aanzien van deze gebieden door het
departement soepel zal worden gewerkt.
Met de afwikkeling van de lichte schade
gevallen van f 1000 tot f 3000 zal deze
week een aanvang worden gemaakt,
waarby als regel zal gelden: eerst maken,
dan betalen. Het zal dus zo gaan, dat na
goedkeuring van de aannemingssom door
Wederopbouw meteen met bouwen kan
worden begonnen, waarna betaling zal
volgen.
Voor de afwikkeling van die schadege
vallen wordt een aantal rampbureaux
van Wederopbouw in het getroffen ge
bied gehuisvest, o:a: vier in Brabant. Het
apparaat van deze bureaux zal als het
ware achter de dijkhersiellers aanschui
ven en van uur tot uur op de hoogte
blijven van de gebieden, waar met af
wikkeling kan worden 'begonnen.
Volgens zeer globale rekening zijn in
Zeeland 1000 boerderijen zwaar bescha
digd of verwoest. Hoewel de buitenwij
ken van Zierikzee er troosteloos uit zien,
zou in oorlogsschadetermen gere
kend deze stad tot de lichte schade
gevallen worden gerekend. In de dorpen,
waar geen vloedgolf kwam valt de scha
de erg mee. De schaderamingen voor
Oude Tonge varieren van 100 tot 200 wo
ningen. Fijnaart is totaal verwoest: 15
boerderijen en 60 woningen. Zwaar be
schadigd werden 120 gebouwen.
Of de regeling gelijk of iets lager wordt
als de oorlogsschaderegeling, is nog in
studie.
CNEEUW LIGT IN HALSTEREN. Maar: er is óók zon. Dat dorp heeft
een ander karakter gekregen, nu het grenst aan de wijde, onafzien
bare vlakte van het overstroomde gebied. Het leefde op de kleine dingen
van de dag, de gezinsvermeerdering van de hakker, de emigratie van de
zoon van de Blager. Nu heeft dit geen betekenis meer, het leed van de
ramp heeft de mensen gegrepen. Het grote leed maar ook de helle
vreugde der dankbaarheid voor die gezinnen, die werden gespaard.
De Prinsessen Beatrix en Irene delen
geschenken uit aan evacué's te
De Bilt.
De zon schijnt over Halsberen, doch
het sombere gebimbam van de toren
klok werpt een schaduw over deze kleine
samenleving. De ijzige wind van de
watervlakte trekt door de dorpsstraat,
waar de dorpelingen in hun donkere
kleren scherp afsteken tegen de sneeuw.
De eenvoudige mensen lopen naast
elkaar, in één richting: het kerkhof.
Vandaag Zaterdag worden weer
twee drenkelingen begraven. Gisteren
drie, Donderdag zeventien. In een kamer
van het klooster Ligt een nieuw sLacht-
offer onder een laken, staat een aantal
zwarte kisten gereed. De burgemeesters
vrouw wast de lichamen zorgvuldig er
doet hen een doodskleed aan. Iedereen
spreekt met eerbied over de vrouw van
de burgemeester
Niet verzekerd tegen water
Tussen optelsommen en taalschriften
liggen enkele vrouwen dn het noodzieken
huis, in de school. De banken zijn langs
de wanden opgestapeld om ruimte
maken voor de veldbedden. Het Rode
Kruis heeft 53 van deze depóts, elk met
90 bedden als dde nodig zijn. De echte
zieken worden naar een ziekenhuis over
gebracht, de depots zijn voor ouden van
el-gen, lichte zieken, kinderen.
In één der bedden ligt een oude
virouw, een wit kapje over het hoofd.
Naast haar zit de dochter. Er wordt geen
woord gewisseld tussen die twee, d-e
dochter staart voor zich uit, een verbit
terde mond. Toch zijn ze niet onvriende
lijk. Zodra ze wordt aangesproken, gaan
twee lichtjes branden in de ogen van de
oude vrouw. De dochter vertelt: moeder
is 82, we zijn uit Stavenisse. We hadden
vijf koeien, een paard, een varken en
120 kippen. Er is niets van over.
De oude vrouw popelt om het zelf te
vertellen: We hoorden de sirene loeien
mijn zoons riepen „De polder loopt
onder". We liepen de trap op naar de
zolder. Het water steeg zó hoog, dat zelfs
op zolder een halve meter water stond
We wonen een eindje uit het dorp. Toen
het licht werd zagen we dat de Kerk
straat in het dwp een nieuwe straat
helemaal was weggespoeld. Onze schuur
was ook verdwenen. Die beesten gingen
zo verschrikkelijk be keer! Ons huis bleef
staan, het is een oud huis, maar als er
windstoten kwamen, was het of je op
een schip zat, dat slingerde, Overda;
hadden we een wit gordijn aan een stok
's nachts brandden we kaarsen voor
de ramen die had ik nog op zolder.
We zagen een buurman redden door een
rubberboot dat is erg, al6 je zelf niet
weg kunt! Bij ons konden ze zo'n rubber
boot niet afgooien, er waren te veel
staketsels om het huis. Eindelijk kwamen
Dinsdagmiddag schippers van Thole® ons
halen met een roeiboot.
We hebben vreselijke dorst geleden.
Aan eten had ik geen behoefte, ik zou
toch niet hebben kunnen eten van de
zenuwen. Eén van mijn twee zoons pro
beerde wat regenwater op te vangen in
zijn hand. Dat ging natuurlijk niet. Toen
ik hier kwam dacht ik heerlijk te kunnen
drinken. Dat mooht niet van de dokter,
ik kreeg telkens maar één lepeltje.
Neen, van de verzekering krijgen we
niets. We waren tegen brand verzekerd
en tegen ongevallen. Maar tegen het
water nee. Wie denkt daar nu aan?
Moederleed
Het verpleegstertje, dat stil heeft staan
luisteren, zegt: U hebt er tenminste het
leven afgebracht. Mijn broer heeft al
zijn kinderen verloren. Ze vluchtten ook
naar de zolder. Hij brak een stuk uit het
dak. legde daar een paar Dlanken op en
van 11 maanden had hH op de arm. Toen
ze een uur gelopen hadden gaven de
kinderen geen geluid meer. Ze waren
gestorven. Het kleintje was reeds lang
stijf. Hy zette het kistje op de dijk. Ziin
vrouw wilde bü de dode kinderen blij
ven. Ze vochten samen op die dijk. Ein
delijk gaf ze snikkend toe, maar smeek,
te: „Steek een lucifer aan, ik wil de ge.
zichtjes nog eens zien". Ze was haar zin
nen kwyt, dacht dat ze in de boerderij
was. Samen zün ze volmaakt uitgeput in
Steenbergen aangekomen; de volgende
dag hebben mannen de kinderlijkjes ge
haald.
Het verpleegstertje vertelt dit, terwijl
de tranen haar over de wangen stromen.
De oude vrouw zegt: „Ja. Wij zijn
dankbaar dat we gered zijn, al hebben
we dan ook alles verloren".
Dat is de vreugde die in Halsteren
leeft, vlak naast de rouw om de dood
van velen.
In dat ziekenhuis loopt een meisje van
14 of zij iets zoekt. Zij is de enig over
geblevene van een gezin van vader,
moeder en zeven kinderen.
De Denen hebben twee wagenvrachten
kleren in Halsteren gebracht. Mooi goed.
Van het leger kregen de geredden twee
stel ondergoed en een broek, De burgerij
zorgde voor verdere bovenkleren, Bata
zond 500 paar schoenen.
In Ossendrecht komen 2000
Amerikanen
In de legerplaats Ossendrecht zijn
die nieuwe en moderne kazernes ge
bouwd. Geweldige blokken achter el
kaar, centraal verwarmd. 2400 evacué's
uit de omgeving werden daar onderge
bracht. Zaterdag waren 2250 daarvan
reeds afgevoerd naar Eindhoven en om
geving. 150 moesten blijven, omdat in dat
blok mazelen geconstateerd was.
Hier zijn 24 wagens met goederen uit
Arnhem aangekomen. Alles werd voor
lopig in kelders opgeslagen. Belgen uit
Antwerpen brachten vruchten en choco-
Z. K H. Prins Bernhard, voorzitter
van het Nat. Rampenfonds, heeft Zater
dagavond via beide Hilversum.se zenders
een rede uitgesproken. „Vandaag heb ik
voor de derde keer de getroffen gebie
den met een vliegtuig of een hehcoptere
bezocht", zo zeide de Prins. Ik geloof
dat ik nu zo ongeveer alle zwaarst ge
troffen steden en dorpen op Schouwen
en Duivelend, Goeree en Overflakkee,
Tholen en een enkele plaats in West-
Brabant heb gezien en mij van alles op
de hoogte heb laten stellen. Van Maan
dag af zal ik met m«n bezoeken dood
gaan in West-Brabant en de overige
Zuidhollandse en Zeeuwse rampgebie
den. Daarna zal Ik nog de getroffen
Waddeneilanden gaar. zien. Tot nu toe
ben ik vooral getroffen door tie vastbe
raden moed en de taaie vasthoudenaaeid
van iedereen eigenlijk, maar ook ben ik
diép onder de indruk van wat er aan
reddingswerk op elk gebied redden
van mensen, behoud van dijken, ren
den van vee is gebeurd. En dan wu
ik er hier gaarne de nadruk op leggen,
hoeveel wij te danken hebben aan alle
gewone burger-vrijwilligers, die te hulp
zijn gesneld. Het optrekken van mili
taire hulpformaties spreekt natuurlijk
meer tot de verbeelding, maar juist
daarom wil ik hier de heldhaftige strijd
gedenken van de zwoegende dorpelingen
in het noodgebied zelf, van de toe
gesnelde particulieren en studenten,
van de D.TJ.W.-arbeiders, van de vissers
uit alle vissersdorpen, van de schippers
en vrachtrijders en vooral niet te ver
geten de vele stille werkers achter de
schermen, die dag en nacht op hun pos
ten het hebben uitgehouden. Kortom de
strijd van de naamloze vrijwilliger, die
zo krachtig heeft geholpen slach'offers
te redden en groter leed te voorkomen
zo besloot de Prins.
mot' dat vlot dreven ze naar de dijk die Iladc' ,™aar-.d« me,°s™ aij" srotendeels
was dichtbij. Op hun blote voeten en weg. Die uit Kruisland waren met
alleen met een pyama aan liepen ze dooi
de ijzige kou en de regen over de natte
dijk.
De kinderen van 4 en 3 huilden en
riepen telkens, dat ze het zo koud had
den, niet verder konden. Hg zag een lege
appelkist, die was aangespoeld, en legde
te houden toen ze hoorden, dat daar het
water verdwenen was. Ze gingen onmid
dellijk terug.
Waarom heeft U al die evacué's hier
niet gehouden, het is hier een ideaal
evacuatiecentrum.
Er komen hier 2000 Amerikaanse sol
de kinderen daar in. Samen met zjjn I daten om aan de dijken te werken, ant-
vrouw droeg hjj dat kistje. Het kleintje I woordt de kapitein.
Voor radio en televisie
Hulpactie georganiseerd
"PiE RAMP, DIE ONS LAND heeft getroffen, is een catastrophe, die wij
ons eenvoudig niet kunnen voorstellen. Wie tot voor korte tijd deze
mogelijkheid zou hebben geopperd, zou te horen krijgen, dat ze uitge
sloten was. Nu het dan toch is gebeurd, krijgen wij, Nederlanders in
Washington, allen een hevig heimwee naar bet. vaderland in nood. En wij
vinden elkander om te zien, wat kan worden gedaan. Van alle zijden bel
len bevriende en ook wel ons onbekende Amerikanen op om hun sym
pathie te betuigen. En ieder uur geeft W.G.M.S., een der voornaamste
radio-omroepen van Washington D.C., nieuws van de ramp;
In overleg met en met instemming van
de Ned. Ambassade zijn we aan het werk
getogen om te zien, wat wij zouden kun
nen bijdragen. W.O.L., een andere radio-
omroep hier ter stede, biedt mijn vrouw
tien dagen achtereen een korte uitzen
ding aan om het woord te voeren. Ik zelf
mag heden hetzelfde doen voor een der
televisie-stations.
Gisteravond kwamen drie Nederlandse
doctoren, te Washington en het nabije
Arlington werkzaam, met de Nederlan
der Van Zwaren en mij samen ten huize
van mevr. Hamilton-Koning. die ook in
oorlogstijd hier de organisatie heeft ge
leid van hulp aan Nederlmd en de Ne
derlanders. Aldus ont tond de Washing-
tonse afdeling van „xhe Holland Flood
Relief Incop.", terwijl The Netherlands-
American Foundation te Washington
D.C. gelden en goederen in ontvangst zal
nemen.
Bij het inzetten van deze hulpactie is
de grote moeilijkheid, dat we nog over
geen andere gegevens beschiken dan die,
welke we hebben gelezen in Amerikaan-
bladen en gehoord van de Ameri
kaanse radio. Beide wijden er grote aan
dacht aan en uiten zich bijzonder sym
pathiek. Zodra we echter meer details
kunnen geven, die men hier nog niet
kent, is er vruchtbaarder werk te doen.
De belangstelling voor al wat Hollands
is paart zich met de deernis der
Washingtonians voor de ramp. Men
vraagt ons naar Nederlandse volks
muziek en andere uitingen van ons land.
De ambassade bezit een copie van de
film „De Dijk is dicht", waarmee wij
lezingen zullen houden voor verschillen
de verenigingen, die onmiddellijk bereid
waren, hiervoor hun leden te convoceren.
Uiteraard realiseren wij ons, dat dit alles
slechts een druppel is op een gloeiende
plaat, maar wij kunnen eenvoudig niet
nalaten, die druppel bij te dragen. Daar-
r waren allen het direct eens.
Luc Willink.
Te Zaandam is Zaterdagmiddag de
benedenverdieping van een huis geheel
uitgebrand. De bewoners, onder wie een
bejaard echtpaar, die allen ziek te bed
lagen, konden worden gered.
Weinig dijkbreuk door oorlogsschade
De Afsluitdijk heeft de randprovincies l hebben ondervonden in tegenstelling tot
van het IJsselmeer voor een hoogst ern- andere, merkte ir Maris op, dat men er
stige ramp bespaard. De waterstanden bij rekening mee moet houden, dat de zee-
de stormvloed waren hoger dan de com- dijken nieuw gemaakte dijken zijn. De
missie-Lorentz bij het opstellen van de I andere zijn historisch gegroeid. Het zou
Ambtenaren over de
watersnood
Opbouwende vooretellen
,.Het spreekt vanzelf, dat het Over
heidspersoneel in ruime mate zijn bij
drage zal leveren. De vraag is hoe" Voor
enkele categorieën, w.o. de leraren is
een ovenverkregeling of het afstaan
van een snipperdag niet mogelijk", al
dus het maandblad van de Centrale van
Hogere Rijks-ambtenaren. „Daarom
menen wij bet voorstel, dat de Hoofden
van Dienst te Almelo, ressorterende on
der Financiën, telegrafisch aan de Mi
nisterraad zonden, aanbeveling verdient.
Dit houdt in, dat de Regering bevor
dert, dat op de meest efficiënte wijze
door alle ambtenaren gedurende enige
maanden 1 van hun salaris wordt af
gedragen aan liet Rampenfonds".
„Voorts zouden •wij als algemene
maatregel nog willen voorstellen, diat
de P.T.T, op alle porti gedurende het
jaar 1953 een toeslag heft van bv, 50%.
Deze bijdrage lijkt ons het eenvoudigst
te innen door verhoging van de porti
van alle binnenslands ter verzending
aangeboden brieven enz. met 50%.
„Tenslotte indachtig de vergissingen
op organisatorisch gebied in het Jongste
verleden t.a.v. dergelijke rampen be
gaan, rekening houdende met het ge
wone menselijk verschijnsel, dat velen
hun standje zo erg belangrijk vinden,
menen wjj er op te moeten wijzen, dat
nauwe samenwerking van Gemeente
lijke en Ryksinstanties (bv. Landbouw,
Hyp. en Kad„ Waterstaat. Belasting
dienst, Registratie en Successie, enz)
voor het bepalen van de schade en do
vergoedingen een nationaal belang ls".
PADVINDERS DOEN MEE
„Mouwen omhoog, ons land moet
droog"
Kabouters, welpen, padvindsters, gid
sen. verkenners, voortrekkers, pioniers,
leidsters en leiders trekken er Zaterdag
op uit om onder het motto „mouwen
omhoog, ons land moet droog", in uni
form allerlei werkjes te verrichten en zo
tenminste één gulden te verdienen voor
het Nationaal Rampenfonds.
Op geen enkele wijze en onder geen
beding zullen werkjes, die in verband
staan met de ramp. tegen betaling mo
gen worden uitgevoerd. Ook de padvin
ders. die reeds rechtstreeks hij de hulp
verlening zijn betrokken, mogen hun
werk voor deze actie niet onderbreken.
plannen op grond van de gebeurtenissen
bij de storm van 1894 had berekend. Zon
der Afsluitdijk zou een overstroming
hebben plaats gehad van tenminste de
zelfde afmetingen als in 1916. Dit zei de
directeur-generaal van de Rijkswater
staat, ir Maris, op Schiphol na een rond
vlucht boven het overstroomde gebied.
Met betrekking tot de springvloed van
16 Februari, die hoger zal zijn dan de
springvloed in de nacht van de ramp.
zei ir Maris, dat het gevaar afhankelijk
is van de windkracht. Bij een stormach
tige wind op die dag zal de schade zeker
toenemen. Vooral als men bedenkt, dat
de dijken zwak zijn. Wij zijn nog in het
winterseizoen en dan kan men altijd win
terstormen verwachten. Zo spoedig mo
gelijk gaat men de buiten- en binnen-
keringen besehermen. Zo heeft men de
dijken van het Voornsche kanaal reeds
versterkt, welke thans een waterkering
vormen voor het niet overstroomde deel
van Voorne. ten Westen van het kanaal.
Dijken vragen aandacht
De ramp heeft de Rijkswaterstaat ook
nog verrassingen in gunstige zin bereid,
Volgens ir Maris betreffen die de hoge
Schielandse zeedijk en de dijk van de
Krimpenerwaard. Men heeft daar een
ramp kunnen voorkomen. Het herstel aan
de zo belangrijke Schielandse zeedijk
wordt voortgezet.
Ir Maris verwacht geen moeilijkheden
bij hoog water van de bovenrivieren.
Deze hebben op het geheel een geringe
invloed.
Op een hem gestelde vraag of er dijk
breuken zijn geweest op plaatsen, die
indertijd door het oorlogsgeweld werden
beschadigd of vernield antwoordde ir
Maris, dat hem slechts één geval bekend
was, Ten Oosten van de dijk bij Willem
stad was een breuk, waar een bunker
zou zijn geweest. Andere gevallen waren
hem niet' bekend.
Hij verklaarde, dat er geen onderscheid
bestaat tussen de kwaliteit van de dijken
der lagere organen en die van het Rijk.
In een dijk, welke bij Rijkswaterstaat in
beheer is, die bij Ouddorp op Goeree, zijn
gaten geslagen.
Naar aanleiding van een opmerking,
it de grote zeedijken weinig schade
naar West, te verhogen. Zo is die ver
hoging geprojecteerd langs het Hollands
Diep in de richting van Willemstad en
langs de Kil. Het is de bedoeling be-
een zware taak voor de gemeenschap paalde dijkgeöeelten aan te passen aan
BjF a- het advies van de commissie. Ter. aan
zien van de Biesbosch merkte ir Maris
op, dat men na deze storm daarvoor
nieuwe berekeningen zal moeten maken.
Met betrekking tot de Britse pontons,
welke werden aangeboden, werd nog
meegedeeld, dat men zal vragen om klei
ne pontons, zoals deze bij Normandië in
de oorlog werden gebruikt.
Over de dijken zei ir Maris nog, dat
zij niet een volkomen homogeen kunst
werk vormen. Er zijn sterkere en zwak
kere gedeelten. Zij hebben niet overal
dezelfde hoogte, men heeft te maken met
mollengaten en dergelijke. Evenals bij
een ketting is er in een dijk ook wel
ergens een zwakke schakel. Wel zyn er
bepaalde punten in de dijken, die om
extra voorzieningen vragen.
zijn geweest, deze de profielen te geven
van de dijken van nu. Het zou een econo
misch niet te verwerken probleem be
tekenen.
Nieuwe berekeningen nodig
Sprekende over de staatscommissie
voor zeewering en het door haar uitge
brachte voorlopig verslag, zei ir Maris,
dat deze commissie is uitgegaan van een
toestand van 4 plus te Hoek van Holland.
Bij deze ramp werd 3,50 plus bereikt.
Hij merkte op, dat men bezig was de
dijken van binnen naar buiten, van Oost
Gejneente-arbeiders herstellen de
schade aan de boulevard.
