FINANCIËN EN ECONOMIE ■w v: Gemeente-classificatie DANK AAN NIJHOFF EEN JONGEMAN MEDEWERKER Billijk en nodig? OP HET DAMRAK 4 VRIJ NEDERLAND 7 FEBRUARI 1953 Bij Radio-Holland N.V. bestaat een vacature TECHNICUS met gedegen kennis van radiotechniek; bekend met montage, reparatie en volledigen onderhoud van de radarinstallaties aan boord van schepen. Leeftijd 2232 jaar. Na inwerken in het bedrijf in Nederland, moet gegadigde bereid zijn t.z.t. voor enige jaren naar Djakarta te worden uitge zonden. Uitvoerige sollicitaties met vermelding van op leiding. diploma's, vroegere en huidige werk kring. aan Radio-Holland N.V., Keizersgracht 562. Amsterdam. In verband met verdere reorganisatie van onze afdeling Personeelszaken, vragen wij een maatschappelijk werkster die geplaatst zal worden in één onzer fabrieken. Het is gewenst, dat sollicitanten enige jaren in de practijk werkzaam zijn geweest, terwijl opleiding aan een der scholen voor Maatschappelijk Werk noodzakelijk is. Leeftijd 26-30 jaar. Eigenhandig geschreven brieven, vermeldende leeftijd, opleiding en ervaring worden gaarne ingewacht onder L 299 bij onze afdeling Personeelszaken, Westzijde 103. KONINKLIJKE VERKADE FABRIEKEN N.V. ZAANDAM Het UNESCO CENTRUM NEDERLAND, Vondelstr. 20 te Amsterdam vraagt voor spoedige indiensttreding bij voorkeur academisch gevormd, voor de leiding van het Centrum. Leeftijd plm. 28 jaar.,Uitsl. schrift, soil, aan bovengenoemd adres. De Alg. Bond van Scholen v. Voorb. Hoger Middelb. Onderw. en de Bond van Scholen v. Neutr. Bijz. Onderw. in Ned. (L.O.) (belde Kon. Goedgek.) roepen sollicitanten op voor de functie van leider van het In Den Haag te stichten bureau van eerstgenoemde Bond, tevens (juridisch) adviseur van laatstgenoemde Bond. Het bureau zal tot taak krijgen behartiging van de - zakelijke belangen der aangesloten scholen en de verbinding te vormen met het Ministerie van Onderwijs. Uitvoerige en eigenhandig geschreven brieven met o.a. vermelding van salariseisen, leeftijd en nevenfuncties onder no. 29879, Reel. Advies- Advert.bur. „Die Haghe" N.V., Plein 11, Den Haag. COOP NEDERLANDSE VERBRUIKSCOÖPERATIES ROTTERDAM «oekt voor haar Meelfabrieken te Rotterdam «ran voldoend Intellectueel peil, om in eerste Instantie (na een Inwerkperlode) te worden belast met de leiding van de verkoop. Hij zal voorts over die eigenschappen dienen te beschikken, die het mogelijk maken hem t.z t. op te leiden voor één van de hoogste functies in het bedrijf. Belangrijk is: bekendheid met of grote interesse voor-de technische en commerciële problemen van een modern hoogmolenbedrijf. Zij, die een positieve instelling hebben t.o.v. de verbruikscoöperatieve beweging genieten de voorkeur. Sollicitanten, van wie wordt verwacht, dat zij zich aan een psycho-technlsch onderzoek zullen onderwerpen, worden verzocht zich schriftelijk te wenden tot de „Algemene Afdeling Perso neelszaken" van het Hoofdkantoor der Neder landse Verbruikscoöperaties te Rotterdam Vlerhavensstraat 40. PTT- DE CENTRALE AFDELING GEBOUWEN VAN HET STAATSBEDRIJF DER PTT bouwkundige opzichters Vereisten: Diploma opzichter BNA, alsmede ruime erva ring In het uitvoeren van verbouw-, nieuwbouw- en on derhoudswerkzaamheden. Sollicitaties met afschrift van cijferlijst en eventuele ge tuigschriften. vóór 16 Februari a.s. te richten aan Bureel AZRS van het Hoofdbestuur der PTT. Kortenaerkade 12 te 's-Gravenhage. UW RODE KRUIS! T"\E INDELING in gemeente-klassen gaat in grove trekken lilt van de ge dachte. dat „het leven" op het platte land en in de provinciesteden zoveel goedkoper is dan in de stad. Naar onze mening is dat een verkeerd uitgangs punt. Ten eerste moest nog bewezen worden of de kosten van het levensonderhoud in de stad zoveel hoger zijn Ten tweede is „de provincie" voor in kopen van grotere betekenis (kleding, huisraad) op de stad aangewezen, zodat de prijzen, i:i plaats van lager te zijn, dikwijls nog met de kosten van trein, tram of bus worden verhoogd. Ten derde gaan de kinderen vaak in de stad op school (zodra het om meer onderwijs gaat dan de lagere school biedt), hetgeen vervoers- en andere kos ten met zich brengt. Van „stedelijke zijde" wordt dan ech ter aangevoerd: toch moeten wij hier hogere lonen hebben, want die man in de provincie heeft zijn stukje land. zijn kippen, zijn geil. Ons antwoord is: als hij dat heeft, (wat lang niet altijd het geval is), dan eist dat zorg en werk na de arbeid in de fabriek en waarvoor hij in de fabriek niet wordt betaald. Dat heeft dus met het C.A.O.-loon niets te maken. En waarom zou hij voor de moeite en zorg aan land en klein-vee be steed, niet iets extra's mogen hebben? Maar die huren zijn zoveel lager dan in de stad! Ja. tot de bouw van nieuwe woningen na de tweede oorlog hierin verandering begon te brengen. De na oorlogse hoge bouwkosten brengen de huren in de stad en in de provincie meer en meer naar elkaar toe. Tenslotte werd de consumptiestimule ring uitgevonden. Daaronder verstaat men het feit. dat de mooie etalages en de lichtreclames in de stad meer tot ko pen trachten te „verleiden" en dat de bioscoop ook geld kost. Accoord, maar mag de man in de provincie, die dan minder koopt en geen films ziet, daar voor geen vergoeding vinden in andere dingen, die ook geld kosten? Hoe men het ook bekijkt: als we uit gaan van de gedachte, „gelijk loon voor gelijke arbeid", is er geen aanleiding om voor het vaststellen van het loon de ge meenten in klassen in te delen. Als dit nu maar algemeen beseft werd, hadden we geen dikke rapporten nodig, die je alle maal maar wepr moet lezen! Maar helaas.... TpEN DIK rapport was er over de ge meente-classificatie al verschenen, bekend als „het rapport-Kruyt", zo ge noemd naar de voorzitter van de destijds door de toenmalige minister van Sociale Zaken benoemde commissie. Dit rapport kwam tot de conclusie, dat een verschil in de kosten van het levensonderhoud bestaat, welk ver schil kan worden uitgedrukt in een verschil Ï7i loonhoogte van 6 cent per uur tussen de hoogste en laagste gemeenteklasse. Daarbij komt dan nog een bedrag van 6 cent per uur voor wat de co?nmissie noemt con sumptie-stimulatie, zodat volgens haar het leven in de stad in totaal zoveel hoger is, dat daar 12 cent per uur meer loon zou moeten worden uitbetaald. De Minister legde later aan de Sociaal- Economische Raad de vraag voor, of deze de conclusies van het rapport-Kruyt aan vaardbaar achtte. Weer toog een com missie, ditmaal door de S.E.R. benoemd, aan het, werk. Ook deze bracht een (veel beknopter) rapport uit. dat thans voor ons ligt. De beide rapporten verschillen van elkaar, zoals de theoreticus verschilt met de man van de practijk. Ditzelfde geldt voor de conclusies De conclusies van de S.E.R. zijn naar onze mening meer aanvaardbaar. Wat ds huren betreft meent de S.E.R.- commissie, dat nog geen eindoordeel kan worden gevormd zolang de invloed van de huurverhoging en van de nieuwbouw op het platteland niet bekend is. Bereke ning van verwarming en verlichting levert een verschil op van 40.— per jaar ten nadele van de plattelandsbewoner; de personele belasting 10,— per jaar in zijn nadeel, ontspanning en vervoer 25.— a 50.—. Ten aanzien van de consumptie-stimu lering merkt de S.E.R.-commissie op, dat de stedeling voor de lichtreclames, de étalages en de praatjes van de colpor- teur-aan-de-deur betrekkelijk vlug af stompt. Wanneer de man (en de vrouw!) van het platteland naar de stad komt. zal juist deze meer tot uitgaven geprik keld worden, omdat de reclames op hen nog indruk maken. Vast staat wel, dat de invloed van de consumptie-stimulering met meetbaar is, zoals bijv. de huren, het vervoer, enz Toch schatte de commissie-Kruyt deze invloed op pen waarde gelijk aan 6 ct. uurloon. Vermoedelijk heeft de commis sie-Kruyt dat gedaan om naar de be staande toestand heen te praten en te suggereren, dat onmiddellijke verande ring niet dringend noodzakelijk was Als men dit laatsre wil betogen, zijn er be tere argumenten te vinden. Anders stelt de S.E.R-commissie het. als zij zich afvraagt: „Is het wenselijk en mogelijk om binnen een bepaalde tijd het toonverschil tussen stad en platte land te doen verdwijnen?" Wij voor ons zouden hier liefst kort en krachtig antwoorden: als gemeente-clas sificatie onrechtvaardig is. moet zij wor den afgeschaft. Ineens afschaffen zou moeten betekenen: alle arbeiders in de hoogste gemeenteklasse. Dit heeft weer tot gevolg: een zeer ernstige verhoging van de totaal in Nederland uitbetaalde loonsom. En dit zou weer zeer bedenke lijke gevolgen kilpnen hebben ;ybor dé 'werkgelegenheid van allen (werkioos- hë,i?p'. Ka,n hét, niét in,.eens, .dan móet deze onrechtvaardige of onrechtvaardig geworden gemeente-classificatie maar geleidelijk worden afgeschaft! Maar dit behoort dan openhartig te worden ge zegd. Zoals gezegd: dit antwoord zouden wij het liefst gegeven zien op de door de S.E.R.-commissie gestelde vraag. In feite geeft haar rapport ook wel dit antwoord, zij het dan ook wat minder rechtstreeks, zoals dat in rapporten gebruikelijk is. De conclusie komt hierop neer: als de meetbare, verschillen (bijv. de huren) verdwijnen (dus als bijv deze huren in dorp en stad gelijk worden) zullen ook de toonverschillen moeten verdwijnen. Het verkleinen van de loonverschillen mag niet gaan ten koste van de arbei ders in de stad. In welk tempo moet nu deze geleide lijke afschaffing van het toonverschil verlopen? Wat de werkelijke kosten van het levensonderhoud betreft, moet dit gaan in het zelfde tempo, waarin (bijv. Grote weerstand J~)E GERINGE ANIMO, die vooral in het begin van deze week op de effectenbeurs aan de dag is ge treden, was geheel in overeenstem ming met de sombere stemming, al gemeen in ons land door de waters nood teweeggebracht. Van technisch standpunt bezien heeft de markt zich echter goed gehouden. Wel is waai' moesten verkopers zich aanvankelijk met lagere koersen tevreden stellen, doch de verliezen hebben geen ogen blik verontrustende afmetingen aan genomen. terwijl van noemenswaar dige verkoopdruk geen sprake is ge weest. Dit is der te opmerkelijker daar er tlians. naar men zou zeggen, toch weinig ruimte blijft voor het optimis me. dat te voren terzake van belasting verlichting voer het bedrijfsleven werd gekoesterd. Daarenboven wordt nu ernstig rekening gehouden met de uitgifte, op korte termijn, van een nieuwe Staatslening, welke de markt alsdan toch ook niet onbe roerd kan laten. Vragen wij ons evenwel af. of de beleggers zich over het geheel ge nomen bewust van beurs-affaires hebben onthouden tot het zicht eni germate zal zijn opgeklaard, dan wel eenvoudig de beurs de beurs hebben gelaten, dan zijn wij geneigd, het bij dit laatste te houden. Het herstel, dat in het midden van de week is ingetreden, waarbij de voorafgaande verliezen weer nage noeg werden goedgemaakt, werd als een bewijs beschouwd voor de weerstands kracht van de markt, al waren hier bij ook inflationistische verwachtin gen in het spel. Alle internationale fondsen en vooral A.K.U. liepen ver der in koers op. Koninklijke Petro leum hebben daarbij ongetwijfeld steun ondervonden van de betaal baarstelling van het interim-dividend ter grooffie van 4 op Donderdag. Aandelen Nationale Handelsbank welke instelling in toenemende mate en met succes buiten Indonesië de vleugels schijnt uit te slaan hebben het grootste deel van de jong ste koerswinst kunnen behouden, Ook de Sumatra-tabaksgroep heeft zich. nog steeds op de gunstige na werking van het voorlopige verslag van de Senembah. gemakkelijk op het bereikte hogere koerspeil kunnen handhaven, terwijl, in de rubber afdeling. de Bandar-aandelen zich wederom door een verdere koersver- beterlng hebben onderscheiden. De scheepvaart-afdeling bleek de teleurstelling, hier en daar gewekt door de handhaving van het divi dend der K.N.S.M. op 9%, gauw te boven te kunnen komen. Het koers verloop van de mindër actieve indu striële aandelen was kleurloos, afge zien van enige verkoopdruk bij fond sen zoals Victoria Biscuit en Hooi- meijer, ondernemingen, die in het getroffen gebied liggen en stagnatie zullen ondervinden. De handel in claims van de Zuid- Hollandse Bier is. in aanmerking ge nomen de optimistische commenta ren in de vakpers, op een teleurstel ling uitgelopen, daar beneden de theoretische waarde werd gehandeld. Ook voor de claims van de Electro- Zuur viel de vraag tegen, hoewel deze onderneming op een veel hechtere financiële grondslag staat en tot de geregelde (hoge) dividendbetalers be hoort. Daarentegen zijn de emis sies van de Groninger Industriële Credietbank en van de Hollandsche Sociëteit v. Levensverzekering er met vlag en wimpel ingegaan, in het eer ste geval in niet geringe mate dank zij het voorkeursrecht, dat inschrij vers op de' aandelen ook voorkeurs recht op de 4£%-lening mochten uit oefenen. De 4J%-leningen der Prov. Zeeuw- sclie El. Mij waren begrijpelijker wijze wat lager. Overigens bleef de obligatiemarkt gunstig gedisponeerd, ondanks de grotere kans op een Staatslening. SERyiCE-ORGANISATIE OVER GEHEEL NEDERLAND IMPORTRICE: R. S. STOKVIS ZONEN N.V. let eens op hoeveel U er op de weg ziet! weer) de huren in stad en dorp elkaar naderen. Wat de toonverschillen betreft, die aan de consumptie-stimulering wor den toegeschreven,— hier heeft de S.E.R zich niet over het tempo willen uitspre ken. Wel acht zij het gewenst nog een maal tot een algemene herziening van de bestaande klasse-indeling over te gaan. Daarna zal alleen de geleidelijke afschaffing aan de orde zijn en dat kan naar het oordeel van de S.E.R. bereikt worden door langzamerhand van vijf naar vier klassen te gaan. van vier naar drie. enz. Zeiden wij te veel toen wij beweerden, dat in het S.ER.-rapport de mannen van de practijk aan het woord zijn? En dat hun conclusies ons nader staan dan die van het rapport-Kruyt? J. ENGELS Ds J. M. de Jong: "pEN GROOT verdriet heerst in de harten van velen, nu Nijhoffs hand heeft opgehouden te schrijven en zijn stem voortaan klinken zal uit een ander land. Dit verdriet is waarlijk niet alleen het deel van wie hem kenden, als mens. als Nederlander, als centrum van ziels kracht, doch evenzeer van allen die zijn gedichten lazen en herlazen en de tp- voeringen van zijn spelen bijwoonden. Wij weten, dat de leegheid van de stilte, die viel, toen zijn hart ophield te kloppen, niet van lange duur kan zijn. De beproefde menselijkheid van zijn werk, dat in zo sterke mate doortocht verleende aan het Evangelisch woord en beeld, zal er zorg voor dragen, dat wij ons niet alleen wezen behoeven te voelen en dat de stilte levend en rijk aan be loften zal blijken te zija Voordat deze wending van een doodse tot een levende stilte, van pijn-doend gemis tot dankbaar besefte overvloed zich voltrokken zal hebben, is het beter geen poging tc wagen die overvloed in woorden uit te drukken. Doch een woord van dank past ieder, die reden heeft dankbaar te zijn. In de rij diergenen bevindt zich ook de kerk. Wij bedoelen dan hier met het woord kerk niet een bepaalde kerk en niet een ideële kerk. doch de gemeenschap van allen, binnen en buiten de muren van Nederlands kerken, die in de naam van Jezus bijeen behoren, dwars door alle verschil in taal. in belijdenis, in vor men. Zo maar. eenvoudig weg! Reden tot dank voor déze Kerk vormt de kleine, rijke schat van zijn poëzie. Niet alleen de Christus-verzen uit „Vor men" en de kleine liederen, die zingen van dat Surplus, dat leven en dood te boven gaat en dat. naar een woord van A. Roland Holst, door het geloof wordt waargenomen. Ook die, zeker! Wie, als de Goede Vrijdag nadert, deze Christus verzen opslaat, wordt nooit teleurgesteld, en wie zo graag weer door zijn tranen heen zou willen lachen en gelukkig zijn. leest deze kleine liederen niet vergeefs. Maar ook de verzen, waarin het klassiek- christelijke woord ontbreekt, omdat het reiniging nodig had of omdat het over stelpende leven hier op aarde voorrang kreeg, zijn stuk voor stuk voor velen een aansporing tot reiniging van eigen geloof en een aanmoediging tot leven geweest. Het is weinig zinvol, ln de beeldende kunst alleen datgene op God te betrek ken, wat bijbelse voorstellingen weer geeft. Het Is eveneens weinig vrucht baar, de hevige én oorspronkelijke con touren van het bijbelse motief als niet meer dan een variant te beschouwen op een vage religiositeit, waarin niets en niemand meer te onderscheiden en te herkennen valt. Zo is het in zake Nijhoffs poëzie scheef om, uit de wereld van het geloof, alleen of bij voorkeur acht te slaan op het notoir christelijke element daarin, zoals het ook niets zeggend is, dit element als de, belang rijke of onbelangrijke, inkleding te zien van wat ook anders te horen of te zeg gen is. Er is evenveel reden tot dank baarheid voor het sonnet over Johannes aan dp voet van het Kruis, als voor het rijmloos vers over de heilige Sebastiaan, waarin de dichter zingt van melk en vruchten, van stromend water, „waar men baadt en waar men na het bad naakt inslaapt in het gras"; evenveel reden tot blijdschap over het Kerstspel, als over net lied der dwaze bijen. Oorzaak van dank uit het midden der kerk is ook gelegen in de trits bijbelse spelen, te spelen met. Kerstmis. Pasen en Pinksteren. Een rijk geschenk aan Kerk en jeugd. Wie ons lieve vaderland kent. verstaat dat deze spelen met hun sterk getuigend karakter en hun aan de ge loofsgemeenschap gebonden functie de hun toekomende plaats in Nijhoffs oeuvre niet altijd verkregen. De tijd, die komt. zal vonnis wijzen. Intussen doet men goed acht te slaan op de plaats, welke de dichter zelf, in het voorwoord op „Het heilige Hout", voor deze spelen heeft aangewezen in zijn leven en in zijn dichterlijke werkzaamheid. Doch met een hart vol blijdschap ge wagen we van wat er is omgegaan in de harten en hoofden van de velen, ontwik kelden en zeer eenvoudigen. die de wel haast talloze pvoeringen van deze spelen, in de grote clad en in het kleinste dom, hebben bijgewoond en zullen bijwonen. Als Nxjhoff neerschrijft, dat hij in deze spelen het levenswerk voortzet van zijn moeder, die heilsoldate was. dan zijn dit woorden, die op hun voeten staan. Het heeft hem diep geboeid en zeer klein gemaakt, gade te slaan, hoe dit levens werk zich, door zijn werk, voortzette, als de hoofdonderwijzer Herodes speelde, de bakkersjongen een herder, hot winkel meisje een der vrouwen bij Jezus' graf en een jonge huismoeder Maria. Hetgeen niet wegneemt, dat het hem een mach tig en kinderlijk plezier deed „de meest gespeelde toneelschrijver" te zijn ge worden en voorlopig wel te zullen blijven ook. Hetgeen ook niet wegneemt, dat hij, met zijn fenomenaal stel hersens, zich volkomen van de hachelijkheid be wust was een „mysteriespel" te schrijven in deze kentering der lijden, waarin de christelijke collectiviteit wegzakt of in de smeltkroes gaat en de spontane opwel ling van de enkeling nog amper bij machte is een nieuwe gelovige beleving der werkelijkheid te vertolken. Hij wist. dat uit zulk een beleving eens zijn spelen herschreven zouden moeten worden, in de taal van de tijd. die komt. De vraag of hij dit zelf doen kon. heeft hij- overwogen, doch niet be antwoord. Doch het geschenk is zo reeds rijk genoeg en het blijvend bezit van de trilogie verzoent met de gedachte, dat een vierde spel. waarin de gang van het Evangelie door de wereld cn in de dingen van het dagelijkse leven getekend zou worden, niet meer is geschreven. De tol der dankbaarheid dient ook betaald te worden voor Nijhoffs aan deel in de arbeid aan de Psalm-„berij- ming". Ergens achter de muren van de Ned. Hervormde Kerk zijn dichters, theologen en taalkundigen aan deze arbeid bezig. Zij beoefenen dit ambacht zó, dal de dichter tracht tos te komen van zijn individualisme en ijdelheid, de theoloog van zijn gestolde begrippen-, de taalkundige van vlakke beperktheid. De grote vraag is wat hieruit tevoorschijn zal komen. Protestants-christelijke rhe- toriek? Een zeer tijdelijke neerslag van literaire mode en contemporain cultuur besef? Precieze en brave overzetting der woorden volgens het laatste wetenschap pelijke inzicht? Wij weten het niet. Wij weten wel, dat Nijhoff, wiens woord ge zag had bij dichters, theologen en taal kundigen, die leiding placht te geven zonder zich op te dringen, krachtig heeft bijgedragen aan Scylla en Charybdis te ontkomen Heeft hij nog net lang ge noeg medegewerkt, om zijn stempel op het verdere werk te zetten en de koers blijvend t.e bepalen? Of betekent zijn dood, dat ieder zijns weegs gaat en het resultaat een edele lappendeken zal zijn van velerlei inzicht en stijl, dat de kerk niet dient, de taal niet vormt en de wereld niet raakt? Het lijkt gering en dor. een Psalmvertaling in verzen. Doch wie bedenkt, hoe het geloofsleven van ons volk sinds de Reformatie is gestuwd door de Psalmen en is afgeremd, ja mis leid door een soms verdienstelijke, soms lamme, soms belachelijke Psalmverta ling, mag dankbaar zijn, dat ook in dit opzichi Martinus Nijhoff de Kerk heeft willen dienen. O eenzaam schrijvertje bij Gods gena, nu je lichaam rust in het graf in de duinen, waar een kleine bronzen engel glimlachend neerziet op wat was. nu je zelf bent in dat wijdere land. waarvan je stem ons voorgezongen heeft, wij danken je voor alles wat j*. aan ons doorgaf van Godswege door je wakkere geest, door je grote vriendenhart, door je onvoor waardelijke eerbied voor de Zoon des mensen.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 3