NA STORMVLOED KWAM EEN
STORTVLOED VAN HULP
Oude Tonge begroef zijn
eerste doden
Hoe er al weer getelefoneerd wordt
Breda hielp
veel babies
Waarom keert Ceylon zich van
het Westen af
Zaterdag 7 Februari 1953
Pagina 4
Aanpakken of afwachten
Het kon niet uitblijven, dat vele instanties
door en langs elkaar werkten
(Van een speciale verslaggever).
Aanpakken of afwachten. Onder de vele duizenden vrijwilligers, die naar
Zuid-Holland, Noord-Brabant en Zeeland stroomden om hulp te bieden aan
de verlorenen in de waterwoestijn, zijn er, die teleurgesteld zijn, omdat zij
niet genoeg konden en kunnen doen.
Honderden jonge kerels en tientallen auto's met vletten en roeibootjes, par
ticuliere auto's voor het vervoer van geëvacueerden en vrachtauto's met
voedsel, kleding en bedden stonden urenlang te wachten op hun bestemming.
Langs het hele waterfront werden velen her- en derwaarts gestuurd om te
vernemen, dat men genoeg mensen en schepen en materialen had en dat de
vrijwilligers wellicht ergens anders wel terecht zouden kunnen.
En dit terwijl op bedreigde punten de nood groot, het gebrek aan hulp
ernstig kon ziin. Geen wonder, dat de jonge mannen en vrouwen die wilden
aanpakken en toch moesten afwachten gingen morren en teleurgesteld waren.
Menselijkerwijs gesproken
hel uiterste gedaan
Voor deze teleurstelling is echter een
aannemelijk verklaring. Eerst thans
begint men, nu de dreiging en verwar
ring minder worden, een overzicht van
de situatie te krijgen.
Eerst thans worden de verbindings
middelen beter, groeit de samenwer
king tussen diverse organisaties, begint
men de moeilijkheden van voeding en
legering der vrijwilligers in de hand
te krijgen.
Het is waar, dat men in de ene
plaats wanhopig om hulp riep, terwijl
elders werkkrachten te over waren.
Het is waar dat schepen werden ge
dirigeerd naar waar voldoende schepen
waren. Het is waar dat de Amerikaanse
kolonel John Lins in Steenbergen vra
gen om amphibievoertuigen kreeg om
mensen in doodsnood te redden, die
al lang in veiligheid waren.
Maar het is even waar, dat de
verbindingen in en om de water
woestijn wanhopig slecht waren
en nog zijn en dat te veel instan
ties, noodgedwongen door en langs
elkaar moesten werken. Het was:
redt, wie kan redden. Helpt, waar
geholpen kan worden....
Even plotseling als de stormvloed van
Zaterdag op Zondag het land overrom
pelde, even plotseling kwam er een
stortvloed van hulp uit binnen- en
buitenland.
Tijdens de onoverzichtelijke situatie
der eerste dagen zijn dat geven alle
autoriteiten in en om de noodgebieden
gaarne toe fouten gemaakt. Hulp
werd ongebruikt gelaten, terwijl el
ders hulp werd ontbeerd. Langzamer
hand echter begon orde op zaken te
komen.
Vliegtuigen „jakkerden"
af en aan
Donderdag moest Krabbendijke piot-
reling worden geëvacueerd. Er waren
th de korst mogelijke tijd voldoende
mensen, vaar- en voertuigen. In Steen
bergen dreigde 's middags de Stoofdijk
door te breken. Vliegtuigen van Gilze-
Rijen „jakkerden" af en aan om zand
zakken af te werpen. Hout en man
schappen waren snel en voldoende
aanwezig. Damwanden werden gesla
gen, zakken gevuld, vervoerd én in de
bressen geworpen.
Zo werd het gevaar gekeerd.
Kalmaan werden de enthousiaste en
onvermoeide, doch ongeordende men
sen in vaste banen geleid. En deskun
dig gedirigeerd. Zo 'rwam er minder
teleurstelling en minder gemor. Men
realiseert zich, dat Zondag geen enkel
organisatiepatroon bestond, anders dan
dat van militairen, van het Rode Kruis
en van enkele verenigingen. Overziet
men de prestaties der laatste dagen,
in de lucht en in en op het water ge
daan, dan erkent ieder eerlijk mens,
dat deze zeer, zeer groot waren.
Velen hebben meer willen doen, doch
menselijkerwijs gesproken is het uiter
ste gedaan.
Aanpakken met hulplawines
Het was Aanpakken met hulplawines,
die voor sommige onderdelen afwach
ten noodzakelijk maakten. Wie men
ook spreekt, militairen of burgerlijke
leiders, erkennen dit. Er is aan het
waterfront gevochten en er wordt nog
gevochten in deze „Operatie Zandzak"
die zeker reserves behoefde. Deze re
serves werden, dank zij de spontaneïteit
van vele duizenden vrijwilligers auto
matisch gekweekt.
Het menselijk uithoudingsvermogen
is beperkt Wij spraken velen, die da
gen en nachten lang aan de dijken
gewerkt hebben, of gevaren met red
dingboten, of gezorgd hebben voor
gewonden en zieken, of hebben ge
werkt aan vervoer en registratie der
geëvacueerden. Tal van dezen zijn aan
het uiterste van hun krachten en kun
nen en zij moeten door andere ver
vangen worden, die nn zij het nn
pas moeten aanpakken. Zij komen
van pas, die reserves die moesten af
wachten, voordat zij konden aanpak
ken.
Een onderdeel van het Nederlandse
leger, dat tenslotte aan vervanging toe
was, is het Corps Commandotroepen
onder overste Beets. Men hoort in de
streken van de Zevenbergse hoek en
Tholen wonderen vertellen over deze
moedige groep van vierhonderd man,
deze kerels, deze vechters, die doorlo
pend in levensgevaar hun hardheid,
hun bekwaamheid en hun menslie
vendheid hebben bewezen.
Groot is de dankbaarheid
Dankbaar zijn vele vluchtelingen, ook
voor de grandioze plichtsbetrachting
en grenzeloze zelfopoffering van de
Franse genietroepen. Deze verbeten
vechtjassen met hun prachtige amphi-
biemateriaal, die stuk voor stuk heb
ben bewezen dat zij uitstekende solda
ten. speciaal ook in deze natte oorlog
zijn.
Vele duizenden hebben hun levens
aan de genoemde groepen en aan vele
andere liet genoemden, te danken.
Groot is dp dankbaarheid Ondanks de
felle wonden, die de stormvloed bij
haast ontelbaar velen sloeg.
En achter het waterfront vocht vrij-
0£ OMVANG VAN OE OVERSTROMING
570.000 ha.
wel heel Nederland mee om de troe
pen te steunen en de haveloze gered
den te vervoeren, te kleden, te ver
zorgen. En onderdak te geven.
Gebrek aan organisatie was er. En
nog loopt lang niet alles op rolletjes.
Maar dat het uiterste is gedaan zal
niemand kunnen ontkennen en even
min dat er nog ontzaglijk veel aan het
waterfront zal moeten gedaan worden
om de situatie in de hand te krijgen.
Nog is alle leed helaas lang niet
geleden.
Van afwachten komt nog steeds aan
pakken.
Rampgebied geen kijkgebied
De regering doet een dringend be
roep op de bevolking zich niet onnodig
naar het rampengebied te begeven.
Met name kijklustigen en personen, die
familieleden of bekenden in het ramp
gebied willen opzoeken, of willen
trachten aldaar inlichtingen over hen
te verkrijgen, kunnen de hulpverlening
en de herstelwerkzaamheden belem
meren. Daarom wordt hun dringend
verzocht aan hun voornemen, hoe be
grijpelijk op zichzelf ook, geen gevolg
te geven. De politie heeft opdracht met
ingang van heden (Zaterdag) deze per
sonen niet tot het rampgebied toe te
laten.
Bovendien verzoekt de regering ook
de streken in de nabijheid van het
rampgebied niet onnodig te bezoeken.
Zij vraagt dit, opdat de hulpverlening
en de herstelwerkzaamheden voort
gang kunnen hebben en verkeersop
stoppingen worden voorkomen. De re
gering vertrouwt, dat de bevolking ook
in dit opzicht alle medewerking zal
willen verlenen, zodat eventuele na
dere maatregelen ter beperking van
het verkeer achterwege kunnen blij
ven.
oiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiihiiiiiiiii!!ii!iiid
De nationale gedenkdag
Jordaan geeft goed
voorbeeld
Naar het ANP bij informatie van de
Regeringvoorlichtingsdienst verneemt
zal de regering geen instructie geven
om morgen, op de nationale gedenk
dag, de vlag op de regeringsgebouwen
halfstok te doen waaien.
De bedrijfsgroep Horeca brengt ter
kennis van de ondernemers in de Ho
recabranche, dat het gewenst.is in ver
band met het ingetogen karakter van
a.s. Zondag, die dag het bedrijf zo kalm
mogelijk te laten verlopen, in de
avonduren de buitenverlichting te
doven en zich te onthouden van andere
muziek dan die van de officiële radio
uitzendingen.
De voorzitter van een inderhaast ge
vormd comité, bestaande uit caféhou
ders in de Amsterdamse Jordaan, heeft
medegedeeld:
„Van hogerhand hebben wij niets
vernomen over sluiting van café's op
Zondag a.s. Wij, caféhouders uit de
Jordaan, 52 in totaal, hebben besloten
onze café's op deze nationale rouwdag
niet te openen".
„Weet wel man" breekt
met AVRO
De ,.Weet-wel-man" (ook bekend als
de „antwoord-man") en de redacteur
van het AVRO-programma „Ik weet,
ik weet wat u niet weet", hebben het
volgende telegram aan het bestuur van
de AVRO gezonden:
„Door betreurenswaardige houding
voorzitter AVRO inzake gedragslijn in
huidige nationale noodtoestand zijn wij
genoodzaakt met ingang van heden alle
werkzaamheden voor de rubriek „Ik
weet ik weet wat u niet weet" te be
ëindigen".
Herstel treinverkeer
Ingaande heden rijden de treinen
op het baanvak DordrechtRotterdam
weer volgens de normale dienstrege
ling. Evenwel moet een achttal treinen
tot nader order uitvallen. De stations
kunnen hierover inlichtingen verstrek
ken.
Het treinverkeer tussen Roosendaal
en Zevenbergen is vandaag om 1 uur
over dubbel spoor normaal hervat.
Snel recht
De politierechter te Middelburg heeft
een onvoorwaardelijke gevangenis
straf van vijf maanden opgelegd aan
P. F. de W. uit Hontenisse, die zich
had schuldig gemaakt aan het zich toe
eigenen van aan de dijken aange
spoelde goederen, afkomstig uit de ge
teisterde gebieden.
De substituut-officier van justitie te
Middelburg, mr André heeft er met
nadruk de aandacht op gevestigd, dat
afgezien van plundering, ook het zich
toeëigenen van aangespoelde goede
ren, zeer streng zal worden gestraft.
In de gemeente Reusel (NB) is door
de Rijkspolitie een echtpaar aange
houden, dat voorgaf gelden in te za
melen voor de noodgebieden. Dit geld
werd echter te eigen bate aangewend.
Zij zullen voor de officier van
justitie in Den Bosch worden geleid.
Wat helicopter-piloten
vertelden
De vreselijkste dingen maakten de
helicopterpiloten mee, die boven de
Zeeuwse- en Zuid-Hollandse eilan
den hun reddingswerk verrichtten.
Een Amerikaan vertelde, diep ge
schokt door de ellende, die hij had
meegemaakt, dat hij op een gegeven
ogenblik een vrouw ergens had ge
vonden. Zij had de lus van de kabel
uit het toestel om het middel ge
daan, maar doordat ze geen kracht
meer in haar armen had, was de
lus van haar afgegleden en was ze
tien meter naar beneden gevallen
zó in het water. Verdronken
Een Britse piloot vertelde, dat hij
ergens boven een boerderij hing en
de kabel liet zakken. De mensen,
die op de zolder zaten, trokken de
lus door het dakraam naar binnen.
Het duurde een hele tijd voordat
een vrouw te voorschijn kwam met
de lus om haar middel. Waarschijn
lijk durfden de bewoners van het
geïsoleerde huis eerst niet. De hele
tijd was de helicopter dus aan het
huis verankerd. Enkele ogenblikken
nadat de vrouw aan de kabel hing
stortte het huis in elkaar. Van de
mensen die nog op de zolder zaten
geen spoor meer!
DORP DES DOODS
Begin van lange reeks
Waarschijnlijk zwaarst
getroffen plaatsje
(Van een speciale verslaggever)
A De omroeper van Oude Tonge
ging Vrijdag door het dorp met
een droeve boodschap: om vier uur
zouden de eerste slachtoffers van
de overstroming begraven worden.
Dertig van de, volgens schatting
van burgemeester A'. D. van Dijk,
twee a driehonderd, die een hoge
tol aan het watergeweld hier heb
ben moeten betalen. Van het ach
terland waren doodkisten naar het
zwaar getroffen plaatsje gebracht
en op een eenvoudige schottekar
werden daarin de doden naar de
Spuidijk gebracht, waar ze hun
laatste rustplaats hebben gevon
den.
DANK ZIJ VEEL HOOFDBREKENS
Straalzenders,
hulpkabels
en mobilofoons
Het telefoondistrict Bre
da. dat Midden- en West-
Brabant. benevens geheel
Zeeland omvat, heeft het
ook ernstig te verduren
gehad. Men heeft echter
direct maatregelen getrof
fen om de verbroken ver
bindingen zoveel mogeliik
en zo efficient mogelijk te
herstellen. Op de interna
tionale lijn Breda-Roosen-
daal. Bergen op Zoom,
Goes. Middelburg. Vlissin-
gen ziin enkele verster
ker-stations uitgevallen,
waardoor de verbinding
werd verbroken.
In Zeeuwsch Vlaande
ren viel een groot aantal
zij-aders uit. Met man en
macht wordt er aan ge
werkt. de moeilijkheden
op te lossen.
Nabij het Korte ven, in
de omgeving van Bergen
op Zoom. staat een vier-
kanalen-siraalzender uit
Fontainebleau opgesteld;
deze zender heeft verbin
ding met Goes, waar er
ook een staat, evenals in
Terneuzen. De capaciteit
zal vermoedelijk nog wor
den opgevoerd met straal
zenders van 24 kanalen.
De grote verbinding via
Moerdijk is verbroken. Het
verkeer met het Noorden
loopt via Den Bosch en
Arnhem. De gesprekken-
frequentie werd eerst tot
3 minuten beperkt, thans
kon deze al weer oplopen
tot 6 minuten. Een deel
van de automaat-aders
werd echter in handlijnen
veranderd om de gesprek
ken te kunnen selecteren.
Zodoende was het moge
lijk om klanten, die over
koetjes en kalfjes aan het
spreken waren, meteen te
verbreken.
Met Tholen en Willem
stad zijn de verbindingen
in orde gemaakt met rub
berkabels. Bij Stavenisse
is een mobilifoonpost in
geschakeld en de diensten
uit Goes hebben Noord-
Beveland voor hun reke
ning genomen. Op Schou
wen en Duiveland heeft
men contact kunnen leg
gen met Zierikzee. Hier is
een mobilofoon opgesteld,
evenals in Brouwershaven
en Haamstede. Heiningen
en Moerdijk zijn geheel
geïsoleerd. Bij Ritthem,
Krabbendijke. Hank en
Keizersveer rijden mobi
lofoonwagens. die tevens
zorgen voor aanwijzingen
aan de centrale dienst.
Dat alles wordt geleid
van het districts-telefoon-
bureau te Breda uit. waai
ir R. Diks. de directeur
van het telefoondistrict, ir
E. Terheggen, de adjunct
directeur en de heer W.
de Rapper leiding geven
met opoffering van veel
nachtrust en ten koste van
veel hoofdbrekens voor
zich en hun toegewijd per
soneel.
Generaal v. d. Kroon over
de evacuatie
(Van een speciale verslaggever).
Generaal A. G. J. van der Kroon,
districtscommissaris van het Rode
Kruis in Noord-Brabant, is van oor
deel, dat de watersnood minder ramp
zalige gevolgen zou hebben gehad, in
dien in West-Brabant en Zeeland van
het begin af aan meer motorvletten
en grote voorraden zakken voor het
maken van zandzakken aanwezig zou
den zijn geweest. Thans zijn deze land
streken door de stormvloed overval
len, zonder dat men in technisch op
zicht voldoende weerbaar was.
West-Brabant heeft zowel bij het
p. ojEïïoSflïl vloond<r<"(S^Sy f
Rubber en rijst bepalen
zijn politiek
Het is nog maar kort geleden, dat de
Amerikaan Harriman scherpe woorden
bezigde over de overeenkomst, die
Ceylon met China gesloten heeft en
waarbij Ceylon in de komende vijf jaar
250.000 ton rubber naar China zal ver
schepen. Het gevolg van een en ander
is, dat Ceylon thans van de Ameri
kaanse hulp uitgeschakeld is, aldus
Harriman. De „Manchester Guardian"
schrijft hierover echter:
Ceylon heeft totnutoe bitter weinig
economische hulp van de Ver. Staten
gehad en de prijzen der grondstoffen
zijn aan het dalen, terwijl de regering
van Ceylon hoge subsidies moet beta
len voor de dure rijst. Aanvankelijk
schijnt Ceylon de Verenigde Staten om
hulp ter waarde van 50 millioen dollar
gevraagd te hebben, waarbij Ceylon
dan de verzekering gaf de onderhan
delingen die toen reeds met China
gaande waren af te zullen breken.
De scheidende Amerikaanse regering
kon moeilijk deze greep uit de schat
kist doen.
De Chinese regering heeft tijdig
het economische dilemma van Cey
lon ingezien en bood Ceylon aan,
méér voor zijn rubber te betalen
dan er op de wereldmarkt voor
gegeven wordt, terwijl bovendien
voor een groot deel in de rust
behoefte van Ceylon zou worden
voorzien. Ceylon heeft gekozen..
De situatie als gevolg waarvan
Ceylon tot een overeenkomst met
China kwam, geeft een duidelijk
beeld van de economische malaise,
die dit deel van Azië teistert. Cey
lon, dat de helft van zijn voedsel
moet invoeren en dat afhankelijk
is van een paar oogsten, die de
export-producten leveren, is aan
de genade overgeleverd van de op-
en-neer-gaande prijs van de rub
ber.
Het land is maar voor een derde deel
in cultuur gebracht en het heeft de
snelste bevolkingstoeneming van Azië;
het ligt dus voor de hand, dat Ceylon
kapitaal nodig heeft voor de ontwik
keling van het land. Uit 't bovenstaan
de blijkt weer eens, zo besluit het
Britse blad, hoe dringend nodig het is
om de prijzen der grondstoffen te sta
biliseren, want de economie van heel
Z.O.-Azië hangt hiervan af. Het ligt
voor de hand. dat Amerika bij een der
gelijke stabilisering de leiding moet
nemen.
evacueren als bij het verzorgen van
ongeveer 50.000 vluchtelingen een be
langrijke rol gespeeld. Men organi
seerde in de loop van de Zondag, uit
het niet, vijf opvang- en verzorgings
centra te Ossendrecht, Bergen oj
Zoom, Steenbergen, Oudenbosch en
Breda, vlak achter de rampgebieden
tussen het land van Heusden en Al-
tena, Moerdijk, Klundert. Zevenber
gen, Fijnaart, Steenbergen, Halsteren
en Woensdrecht.
Men had het geluk overal snel over
deskundige en bereidwillige medewer
king te beschikken. In Breda werden
tot Vrijdagochtend bijna 10.000 vluch
telingen geholpen en onderdak ge
bracht.
Wij spraken met de Bredase evacu
atiecommissaris, de heer P. van Dies-
sen, en diens plaatsvervanger, de heer
J. Blom, in het ruime feestgebouw
Concordia. Zondag was er niets, 24 uur
later was er veel en Dinsdag liep
alles op rolletjes. Toen beschikte men
doorlopend over meer dan duizend
evacuatieadressen te Breda en in de
randgemeenten, alsmede over een
vloot van particuliere auto's en auto
bussen om de vluchtelingen onderdak
te brengen.
Zorg voor de babies
Zeer veel zorg is besteed aan de
baby- en kleuterverzorging. Veel kin
deren werden in kletsnat nachtgoed
binnengebracht. Zij werden gewassen
en gekleed. Een speciale afdeling was
voor de babyzorg, onder leiding van
een gediplomeerde verpleegster en
huismoeder, ingericht. Tal van babies
hadden dagenlang in hun natte luiers
en kleertjes gelegen. De sluitspelden
waren soms in het vlees gedrongen.
Vlugge, bekwame moederhanden was
ten, verschoonden en verzorgden de
babies, maakten er weer lekkere,
frisse peutertjes van. De dokter gaf
tevens zijn zorgen. Dank zij de vrij
gevigheid van velen kon aan vrijwel
alle kinderen een nieuwe baby-uitzet
en een hoeveelheid kindervoedsel wor
den meegegeven.
Een ontroerend verhaal vertelde
ons de leidster van dit tijdelijke kin
derverzorgingscentrum. Een oud groot
vadertje uit Zeeland had slechts één
kleinkind en de Zondagse pudding
kunnen redden. Enige dagen lang heeft
hij op een dak de zuigeling gevoed en
in leven gehouden met de pudding,
totdat redding opdaagde en men hen
naar Breda bracht. De baby is kern
gezond en grootpapa is gelukkig. Hij
heefj nog steeds iets om voor te leven.
Opmerkelijk is, zo zeide de heer
Blom, hoe verstard velen van de ge
redden zijn. Zij beseffen amper, welke
verliezen zij vaak leden, zij realiseren
zich nauwelijks, dat zij nog leven.
Medici vrezen dan ook nog ernstige
repercussies bij een vrij groot percen
tage van de geredden.
Men heeft de restanten van gezinnen
uit verwoeste dorpen om deze reden
zoveel mogelijk bij elkaar gelaten.
Vaak is gedeelde smart halve smart
In een vertrouwde omgeving hoopt
men, dat de weerslagen minder ernstig
zullen zijn.
HELICOPTER BRACHT UITKOMST
Op de rede van Oude Tonge arrï-
I veerde een boot. met aan boord een
I dokter, voorzien van serum. De boot
kon niet binnenlopen, zodat de dok
ter niet aan wal kon komen. Daarom
I werd een hefschroefvliegtuig inge-
schakeld en naar Oude Tonge ge»
I stuurd. om de dokter van boord te
1 halen en aan land te zetten, zodat hij
I zijn missie kon volbrengen.
Op de dijk, die voor vele honderden
de redding heeft betekend, maar die
toch niet heeft kunnen verhinderen,
dat Oude Tonge waarschijnlijk het
zwaarstgetroffen plaatsje in deze natio
nale ramp is geworden. Het kerkhof is
in het water niet meer terug te vinden,
daarom stonden Vrijdagmiddag de 126
inwoners, die nog achtergebleven zijn,
met gebogen hoofd in de gure wind op
deze dijk, waar niemand eigenlijk de
moed had iets te zeggen. Burgemeester
Van Dijk bracht het tot enkele sobere
woorden. Hij zal deze nog vele malen
moeten herhalen, als straks de andere
doden geborgen zijn. Boven 't plaatsje
zweefde een helicopter, toen pastoor
Hofstede het Onze Vader las. Het wa
ter klotste tegen de dijk en wiegde op
zijn golven honderden cadavers. Een
grijsgrauwe meeuw kwam uit het niets
aanvliegen en wierp een schorre kreet,
in het gebed.
Vlootpredikant Kwakkelstein stond
er in plaats van ds Wolters, die zijn
gezin was wegbrengen. De predikant
las een gedeelte uit Openbaringen en
de apostolische geloofsbelijdenis. De
woorden dreven weg in de wind over
het wijde water, dat dreigend het graf
omringde.
Woordenloos trok de stoet van
mannen terug naar het dorp, waar
een schot weerklonk. Een hond
stortte neer, een van de vele, die
in Oude Tonge worden doodge
schoten, omdat de dieren aan de
cadavers knagen, en daar door een
gevaar vormen, dat misschien nog
sluipender en kwaadaardiger is
dan het water.
Cadavers worden verbrand
Over de zeven km lange dijk, die be
gint bij Sluishaven, hebben wij Oude
Tonge bereikt. Een kilometer voor het
dorp is hij bezaaid met cadavers, bed-
degoed, meubels en stro,- dat daar neer
gesmeten is door golven en storm. Een
barricade, die de weg afsluit als een
waarschuwing om dit dorp des doods
niet te betreden.
Oude Tonge is het ergste, dat wij tot
dusverre in het watersnoodgebied ge
zien hebben. Onder het stro op het
water moeten nog tientallen lijken lig
gen. Men heeft ze ook gevonden in
hun bedden, in de boerderijen en bij de
koeien in de stal.
Boerderijen en huizen staan op in
storten en slechts een aantal gebou
wen in de dorpskern is gespaard geble
ven, al heeft daar het water ook meters
hoog gestaan.
De marine is bezig de cadavers te
verbranden, die op hopen bij elkaar
gelegd zijn. Een verstikkende walm
hangt nog over de dijk. De geest van de
dood waart nog over dit land, waar
thans helicopters landen en waar sche
pen voedsel en materiaal binnenbren
gen. Het eerste contact, dat het dorp na
de rampzalige nacht met de wereld
kreeg, was Zondagavond via een Bel
gische helicopter. De piloot vertrok
snel weer om de droeve mare door ta
geven en zo snel mogelijk hulp te zen
den.
Helpers te veel
Leidse studenten waren onder de
eersten, die hier aan land kwamen en
die thans afgelost worden om hun
plaats voor militairen in te ruimen.
Thans zijn er zoveel helpers, dat er
eigenlijk te veel zijn. Zij kwamen voor
Oude Tonge te laat. doch zij doen
wat zij kunnen om de gesel te ver
jagen en de bewoners weer een gevoel
van veiligheid te geven, 's Nachts sla
pen zij met tientallen ergens op een
houten vloer of aan boord van de sche
pen, die met hoog water het haventje
kunnen bereiken. Een schip zat Vrij
dagmiddag vast in de havenmond en
belette een afdeling militairen te ver
trekken. Dergelijke tegenslagen wor
den echter in Oude Tonge niet meer
geteld. Gedwee gingen de soldaten de
loopplank weer af in het vooruitzicht
van nog een nacht in het dorp. Nog
126 van de 3000 inwoners van Oude
Tonge wonen thans nog op dit stukje
Nederland, waar ieder met een bang
hart de weerberichten beluistert, en
vurig hoopt op een lange periode met
weinig wind. Als straks de vloed op
komt, stijgt het water in Oude Tonge
weer. Vóór die tijd moesten wij de
lange dijk naar Sluishaven over, waar
de veerboot naar Dintelsas een vijftien
tal geredde paarden laadde. Een enkele
auto rijdt soms over de dijk van Ach
terhuis naar Sluishaven, een van de
weinige vervoermiddelen, dat gespaard
is gebleven. Hij rijdt zolang er zes
mensen weg moeten, zolang de benzine
strekt en gratis. Want geld telt hier
niet meer. Daarvoor in de plaats is
menslievendheid en onderlinge steun
gekomen. Dat is het enige positieve,
wat wij uit Oude Tonge kunnen mel
den.
Wat er nodig is
Met het voortschrijden van de hulp
maatregelen ontstaan andere en nieuwe
behoeften aan materieel Uit de Neder
landse voorraden kunnen deze behoeften,
die van grote omvang zijn, niet geheel
worden voldaan. De aanvragen worden
thans toegespitst op materieel, dat op het
ogenblik in ons land naar verhouding
schaars is en dat langere tijd ter beschik
king kan blijven. Dit geld in de eerste
plaats 8-duims en grotere pompen met
aandrijving die niet van het electrici-
teitsnet afhankelijk is. Voorts is er drin
gend behoefte aan smalspoormaterieel
van 9 en 12 kg per meter met bijbe
horende onderdelen en wissels. Tevens
wordt gevraagd om de hierbij passende
kipkarren met een inhoud van 3/4 kub.
meter. Verder nemen de aanvragen toe
van 3 tot 5-tons kipvrachtauto's en ander
rijdend materieel. Voor het personeel
dat in de noodgebieden aan herstel van
dijken en andere waterstaatsinstallaties
werkt, zijn woonwagens nodig. Andere
behoeften zijn: draglines met een bak-
inhoud van 400 tot 800 liter, bulldozers,
damwandhout, ijzeren rijplaten om het
wegzakken van vrachtauto's te verhin
deren en kruiwagens met smalle wielen.
In het buitenland zijn aangevraagd tien
sleuvengravers en honderd dumper».