Ouwerkerk: „laat ons nu nog
wat met rust"
Volk van Amerika wenst hulp
te verlenen aan getroffenen
Organisatie in hulpgebieden
ging niet steeds naar wens
Soldaat vermist
IN HET LEED
SOLIDAIR
Ga niet onnodig
naar rampgebied
Dit jaar geen
Schrijversbal
OGOD
4
FRIESE KOERIER
Zaterdag 7 Februari 1953
Van een verlaten dijk bij Oude Tonge worden de mensen met een bootje weggehaald.
(Luchtopname AN P-foto)
Grouwster hulpploegen terug
Vrijdagavond zijn vijf leden van de eerste groep Grouwsters, die
Zondag met tien schouwen met aanhangmotoren naar Zeeland
waren vertrokken, behouden in hun dorp teruggekeerd. De mannen
hebben zeer zware dagen gehad. Weinig slaap en geen warm eten.
Vervolg van pag. 3
Laat ons nog even met rust zeggen ze in Ouwerkerke, wij hebben al
zoveel te dragen gekregen en zullen straks nog zoveel meer
moeten dragen. Zullen nog zoveel lieve goede bekenden moeten af
schrijven, zullen straks her en der verspreid bij vreemde mensen in
een vreemde omgeving moeten wonen. Misschien voor jaren. In de
wereld, waar weer haat en nijd en afgunst is. Hier zijn wij één gezin
en een ieder van ons krijgt evenveel. Hier zorgt de één voor de ander.
De bemanning van de duck krijgt
koffie en brood. Wij moeten vlug even
alles zien; met een zekere trots wijst
men ons op de voorraden, op de bedden,
op de paarden. De klok wordt geluid
om alle mensen bijelkaar te roepen;
er wordt gevraagd, wie er mee wil gaan
naar de vaste waL
Wonder
DE vrouw van Flik weert was
in blijde verwachting. Zij lag op de
zolder en haar man en de beide kinde
ren waren bij haar. Zondagmiddag
kwam het vlot bij de woning, maar
vrouw Flikweert kon niet meer ver
voerd worden. Een dokter was er niet
in Ouwerkerk.
Maar met de ebstroom kwam op
een etuk wrakhout een vrouw aan
drijven uit Nieuwerkerk, de vrouw
van Stoutjesdijk, die voor
haar huwelijk verpleegster was.
Maandagmorgen werd het kind ge
boren, de zee had zelf voor eèn
vroedvrouw gèzorgd.
Het gezin Flikweert gaat mee naar
de wal; want hoewel de toestand van
moeder en kind zeer goed is, is het toch
wel wenselijk, dat vrouw en baby in
een omgeving komen, waar medische
bijstand gegeven kan worden.
En de weduwvrouw Lukkes, die
alleen in haar klein huisje aan de voet
van de terp woonde en die Zondagmor
gen meende, dat de waterleiding lekte,
gaat ook mee. Met in een zakdoek een
paar sokken. Haar gebit is zij kwijt ge
raakt. Voor ik honderd jaar ben, heb
ik wel weer tanden
Wij nemen afscheid van de mensen
uit Ouwerkerk. Morgen zullen zij ge-
evacueerd worden, morgen wordt deze
hechte gemeenschap opgebroken en
over Nederland verspreid. Morgen zul-
lèn zij de kranten lezen en de radio ho-
Burgemeester Romein van
Ouwerkerk (tweede van links)
heeft in de school van zijn dorp
een gemeenschappelijk nood
gebouw ingericht. Daar liggen
de voorraden opgeslagen, die
de bewoners hebben binnenge
bracht. Ieder krijgt zijn recht
matig deel. Ouwerkerk leidt
plotseling een ander leven: het
dorp is een hechte gemeen
schap geworden. Door de nood
versterkt. (Eigen foto).
ren en weten, hoe erg het is. Vandaag
nog blijven zij thuis.
Thuis dat is een verwoest dorp in
een verdronken land. Waar alleen
school en kerk nog heel zijn gebleven.
Onnodig
WIJ gaan terug, het water is nog
meer gezakt, het is afgaand tij. Ik
kruip bij de evacué's onder het dekzeil.
Het is koud en winderig. Na een tijdje
stopt de duck, de rubberboot wordt los
gemaakt en overboord gegooid.
Flikweert, die' met z'n jongste kind
op de arm telkens al op uitkijk stond,
komt mij het kind brengen en vraagt,
of ik het vast wil houden. „Er is een
lekke boot", zegt hij luidop, maar hij
fluistert mij in het oor: „Een lijk, ik
wil zien, of ik die man ken".
Het lijkt een zeeman in oliepak, die
op zijn buik op een stuk muur ligt. Dooi
de golfslag lijken zijn armen te bewe
gen; hij ligt daar zo onnodig en onzin
nig.
Het is een man, een boerenman
in manchester pak. Hij heeft ze
ker klompen gedragen en in de
sokken zitten grote gaten, afge
sleten door de bewegingen op het
muuitje. Zijn vuisten zijn gebald.
Een man van ongeveer vijftig
jaar, een krachtige, robuste ge
stalte. Machteloze woede staat op
zijn gezicht, dat hier en daar
beurs geslagen is op de stenen.
Hij heeft een strijd gevoerd, die
hij wist te moeten verliezen, maar
zelfs nu, nu hij al dood is, schijnt
hij nog door te strijden.
„Er is schwer", zegt de Duitser,
die hem uit de rubberboot op de
auck legt. En zo op de duck lijkt
de man ook maar weer klein en
totaal onnodig.
Ze waren Zondag met trailers van de
firma Halbertsma naar Dordrecht ge
bracht, waar de schouwen op twee
schepen zijn overgeladen.
Via Numansdorp is men overgesto
ken naar Oolgensplaat, waar 2000 van
de 2500 inwoners op de zolders van hun
woningen toevlucht hadden gevonden.
De Grouwsters hebben daar uit
stekend werk verricht door deze
mensen uit hun huizen te halen,
waarna de geredden met grotere
schepen naar de vastewal zijn
vervoerd.
Men was vol lof over de houding van
de burgemeester van Ooltgensplaat.
Deze was steeds ter plaatese en stond
de Friezen met raad en daad bij, bij dag
en bij nacht.
Van Ooltgensplaat zijn vijf schouwen
vervolgens naar Bruinisse gegaan, waar
men grote behoefte aan platbodemvaar
tuigen had. Onderweg heeft men nog
geprobeerd vee te redden, maar dat
lukte niet.
In Bruinisse bleek echter dat daar
weinig kon worden gedaan en vandaar
zijn de Grouwsters naar Erouwersha-
ven gedirigeerd, om te helpen by het
vervoer van gewonden naar de Piet
Hein, die buiten de haven lag. Dit
schip kwam echter bij hoog water bin
nen, waardoor de hulp van de schouwen
overbodig was.
Grouwsters vonden geen
emplooi
Uit een en ander blijkt, dat de orga
nisatie gebrekkig was en dat er te wei
nig overleg was tussen de burgemees
ters. militairen en marine-autoriteiten.
Het is begrijpelijk, dat de Grouwsters
onder deze omstandigheden verlangend
waren om naar huis te gaan.
Ze zijn met een Sneker schip naar
Bruinisse teruggevaren, waar de schou
wen op een zolderschuit zijn gezet met
bestemming Dordrecht, waar ze van
Grouw uit zullen worden weggehaald.
De in Ooltgensplaat achtergebleven
De dienstplichtig soldaat W. M. de
Haas uit Rotterdam is als vermist op
gegeven. Hij nam deel aan de red
dingswerkzaamheden in het rampge-
Maandagmiddag is hij voor 't laatst
bij Abbenbroek gezien.
Het stoffelijk overschot' van de ver
miste soldaat Zwarts uit Delft is in
de omgeving van Klundert aange
spoeld.
President benoemd kabinetscommissie
President Eisenhower heeft gisteren een kabinetscommissie inge
steld, die plannen zal maken voor hulp aan de door de over
stroming getroffen gebieden in Nederland en Engeland. In een ver
klaring van het Witte Huis wordt gezegd, dat het kabinet unaniem
van oordeel is, dat het Amerikaanse volk de geteisterde gbieden
wenst te helpen.
De voorzitter van de commissie is
John Foster Dulles, de minister van
Buitenlandse Zaken. Leden zijn Char
les Wilson, minister van Defensie, Ezr3
Benson, minister van Landbouw, en
Harold Stassen, directeur van het Bu
reau voor Wederzijdse Beveiliging.
De commissie heeft opdracht de fei
ten na te gaan en aanbeveling te doen
omtrent de wijze, waarop de slachtof
fers geholpen zullen worden.
114 millioen op Antillen
Bij het hulpcomité op Aruba is een
bedrag van ruim 200.000 gulden binnen
gekomen. Daarmee is het totaalbedrag,
dat" op de Antillen is bijeengebracht,
gestegen tot meer dan 1,250.000 gulden
Ondanks de grote verwoestingen en
ellende in Engeland veroorzaakt door
de watersnood is het medeleven met
het zwaar getroffen Nederlandse volk
enorm. De Britse regering heeft aan
landen, die hulp willen bieden, mee
gedeeld, dat Nederland voorgaat. De
Nederlandse ambassade te Londen
wordt overstelpt met aanbiedingen in
geld en goederen. Tallozen wensen naar
Nederland te vertrekken om zelf aan
het reddingswerk deel te nemen.
In het Nederlandse consultaat te
Brussel is het onafgebroken stroom
van Nederlanders en Belgen met grote
en kleine pakken. Het gehele personeel
van het consulaat, alsmede een aantal
vrijwilligers, sorteert en verpakt van
de vroege morgen tot de late avond de
vele goederen, die in een onafgebroken
stroom binnenkomen en 's nachts met
zware vrachtwagens van het Rode
Kruis naar Breda worden gebracht.
Behalve deze hulp geven vele Belgen
belangrijke geldsbedragen voor de
slachtoffers van de ramp.
De Zwitserse telefoonabonné's heb
ben bij de sneeuwbalactie tot nu toe
ruim twee millioen Zwitserse francs
opgebracht.
Uit Denemarken zijn veertig wagens
met kleren naar ons land vertrokken.
De gezamenlijke Westfaalse mijnen
hebben 50.000 Duitse marken ter be
schikking gesteld.
Medeleven in Indonesië
De Indonesische minister-president
heeft een telegram van medeleven aan
premier Drees gezonden. De Neder
landse hoge commissaris in Indonesië
heeft een telegram ontvangen van de
ministers van Buitenlandse Zaken,
waarin met ontroering de dank wordt
overgebracht voor het betuigde mede
leven en voor de in Indonesië opgezette
hulpacties.
Twee Amerikaanse firma's hebben
elk 25 buitenboordmotoren beschikbaar
gesteld. Ze zijn reeds onderweg naar
Nederland. De Pan American Airways
vervoert de motoren belangeloos.
Aanbiedingen om gezinnen
op te nemen
Nu bekend is gemaakt, dat er voor
lopig geen kinderen naar het buiten
land zullen worden gezonden, zijn er
uit allerlei landen aanbiedingen inge
komen om gehele gezinnen op te ne
men, zodat er geen sprake is van schei
ding tussen ouders en kinderen. De
meeste getroffenen willen echter in de
buurt blijven. Indien het later wense
lijk wordt geacht van deze aanbiedin
gen gebruik te maken zal dit geschie
den.
De hulpacties in Noorwegen hebben
een enorme omvang aangenomen. In
drie dagen hebben de geldinzamelingen
een bedrag van meer dan een millioen
kronen opgebracht. En nog steeds blij
ven de giften binnenstromen. De be
woners van Oslo staan soms bij de
bureaux van de kranten in de rij om
een bedrag te schenken. De opbrengst
van de demonstraties, die Kees Broek
man, Anton Huiskes en Wim van der
Voort, op de ijsbaan gaven zal worden
overgedragen aan het Rampenfonds.
Hulp van alle kanten
Nieuw-Zeelanders hebben tot dusver
2000 pond sterling en enkele tonnen
kleren ingezameld.
De Portugese regering heeft aange
boden een hulpactie voor kinderen te
steunen, die 1500 Nederlandse kinderen
tijdelijk in Portugal onderdak wil ver
schaffen.
De Australische regering heeft be
sloten tot een uiterste inspanning tot
hulpverlening aan de getroffen gebie
den in Nederland en Engeland. De re
gering onderzoekt de mogelijkheid om
getroffenen als immigranten in Austra
lië toe te laten.
Een parlementslid uit Winnipeg heeft
voorgesteld ruim een millioen dollar,
die in een fonds voor watersnood zijn
overgebleven, af te dragen ten behoeve
van de slachtoffers van de watersnood
in Europa.
De Finse regering heeft besloten tal
rijke goederen naar Nederland te zen
den. Daarbij bevonden zich o.m. twaalf
grote barakken voor 600 personen elk,
en vijfhonderd standaard gezaagd hout
voor barakken.
Gisteren vertrok uit Wenen een trein
naar Nederland met o.m. 20 ambulan
ce-auto's met volledig personeel.
In alle Westduitse bladen wordt op
gewekt hulp aan de Nederlandse ge
troffenen te verlenen.
De regering van Zuid-Afrika heeft
ongeveer 500.000 gulden geschonken.
Gebrek aan lies
laarzen en rubber -
handsehoenen
In de noodgebieden bestaat nog
grote behoefte aan lieslaarzen en rub
ber-handschoenen. De beschikbare
voorraden zijn helaas uitgeput. Dege
nen, die nog over voorraden van de
ze artikelen beschikken worden ver
zocht dit op te geven aan het Bureau
Watersnood van het Rode Kruis te
Den Haag. Het telefoonnummer is
184790.
vijf man worden Vrijdagnacht terugver
wacht.
Van de Donderdag vertrokken groep
van twaalf man met acht schouwen en
twee vletten zijn Vrydag de meesten al
teruggekomen. De rest is in Dintelsas
gebleven, waar tientallen mannen van
de waterpolitie uit het noorden en hon
derden militairen werkeloos rondlopen.
Met veel moeite hebben deze mensen
van de burgemeester toestemming ge
kregen om uit de boerderijen eventueel
nog kostbaarheden van de bewoners in
veiligheid te brengen. De Grouwster
vletters kregen voor dat doel verster
king van vier man waterpolitie elk.
De organisatie van het reddingswerk
klopt niet helemaal. Toen de Grouw
sters Vrijdagmorgen uit Zijpe vertrok
ken, stoomden honderden vissersvaartui
gen, o.a. uit Makkum, Staveren, Lem
mer, Enkhuizen, 't Hollands Diep op, op
weg naar huis. Ze hadden nog geen
enkele order gekregen cn de haven van
Zijpe lag meer dan vol.
Brief uit België
Een zware ramp heeft België en
vooral het Vlaamse land getroffen.
Sirenen hebben geloeid, kerkklokken
alarm geluid. Zoals in Mei 1940.
De aanvaller was het water, door
Barbusse in zijn meesterlijk oorlogs
boek de grootste vijand, de hel, geheten.
Ook in vredestijd het meest te vre
zen, omdat het menselijk vernuft er
nog machteloos tegenover staat.
De kuststreek is zwaar geteisterd; de
dorpen en landouwen langs de Vlaamse
stroom en rivieren, die anders zo be-
bedaard voortstuwen, kregen het erg
te verduren.
Aan de zee zijn huizen vernield, hotels
geteisterd, bad-instalïaties verwoest;
op cén plaats stroomde al het zand van
het strand weg. Wat beduidt dat, ton
nen zand, al zijn het er ook duizenden?
Dat betekent dat er aanstaande zomer
in deze badplaats geen seizoen zal zijn
omdat er geen strand meer is. Dat be
tekent tevens dat tientallen nering
doenden hun zaak bij gebrek aan klan
ten zullen sluiten, dat honderden arbei
ders van het hotelwezen in de zomer
maanden vóór de dopburelen zullen
aanschuiven.
Elders zijn mensen, die jaren lang
zich op hun akker krom wroetten, ge
ruïneerd; hun oogsten zijn vernield eer
ze opschoten.
Millioenen zal het kosten om de nood
te lenigen. Want deze geteisterden mo
gen niet aan hun lot over gelaten wor
den, dat staat vast. Millioenen die
konden aangewend worden om werklo
zen een job te bezorgen, om sociale
nood te lenigen.
Eén geluk is er bij: in dit land gingen
weinig mensenlevens verloren.
Maar is het gepast eigen nood te
klagen aan iemand die oneindig meer
geleden heeft? Zo als hij ook van de
vorige ramp, de mensonterende oorlog,
meer te dragen had.
België buigt diep voor de nationale
ramp die Nederland treft. Dat zal wel
officieel betuigd worden
Wie eens een toertje door het noor
den van Uw land maakte en die wirwar
van ontelbare waterwegen zag, houdt
zijn hart vast als hij denkt wat waters
nood in zulk land tc betekenen heeft.
Zoals het gezamenlijk lijden onder de
bezetting een ware verbroedering heeft
getoverd tussen twee buren die voor
dien onverschillig naast elkaar leefden,
zo zal deze gezamenlijke ramp de
banden nauwer toe halen en een ge-
voels-Benelux scheppen waar de andere
er maar niet komen kan.
België deelt in de nood van het buur
land. Het weet ook dat dit stoere volk
ook deze nieuwe slag zal te boven ko
men, eerder zelfs dan België zijn won
den zal geheeld hebben.
Naast deze zekerheid is er een troost.
Onmiddelijk kwam de volks-solidariteit
tot uiting. Iedereen wil iets van zijn
bezit afstaan voor de getroffen broeder
en voor de gebuur. Al zal dit ook niet
veel baten toch zal er een duit over
schieten. Die zal meer gewaardeerd
worden om het gebaar dan om zyn
waarde. Omdat het uit het hart komt.
Theward.
Verzoek der Regering:
De regering doet een dringend be
roep op de bevolking zich niet onno
dig naar het rampgebied te begeven.
De wegen moeten zoveel mogelijk
vrijgelaten worden voor de hulpco
lonnes. De politie heeft de opdracht
met ingang van vandaag geen onbe
voegden tot het noodgebied toe te la
ten.
De regering heeft voorts verzocht
ook de streken in de nabijheid van de
overstroomde gebieden niet onnodig
te bezoeken. Zij vraagt dit, opdat de
hulpverlening en de herstelwerkzaam
heden voortgang kunnen hebben en
verkeersopstoppingen worden voorko-
Het schrijversbal, dat de officiële
openingsavond van de boekenavond
zou besluiten zal dit jaar in verband
met de ramp niet worden gegeven. De
door deze versobering vrijkomende
gelden zullen worden overgemaakt
aan het Nationaal Rampenfonds. I
Stebk&L clan de menden
God!
Wij vallen met de deur in huis. Wij
praten er niet om heen. De water
snood van 1 Februari 1953; het vee,
dat hongerig en kouioclijk een paar
dagen in het water zich verwondert
(waarom komt er niemand?) en dan
door de knieën zakt om te verdrin
ken; de mensen, die uit hun zolder
raam bij nacht in een rubberboot
overstappen, oud en jong, ook héél
oud en héél jong, en sommigen van
hen belanden nooit in een veilige ha
ven; als we het ons allemaal voor
stellen en we denken dan aan U, dan
is er iets, dat wij niet begrijpen.
Natuurlijk hébben we U ook vroe
ger nooit begrepen. Hoe zou een mens
U begrijpen? Maar in geen jaren heb
ben roe ons zo gebrand als aan dit
water.
Bent U het, die de zee zo hoog hebt
opgezweept tegen de dijken, ons men
selijke knutselwerk? We hadden ons
er juist zo op beroemd, de laatste ja
ren, in film en krant, in binnen- en
buitenland. In één nacht hebt U ons
laten naken, hoe eigen roem stinkt.
Of zijn het boze demonen, is het de
natuur? Hebt U de natuur één nacht
de vrije hand gegeven, om haar aan
bidders te tonen, wat zij werkelijk
waard is, een redeloos wrede af godin.
Wij zijn geschrokken.
Sommige mensen hebben U daarom
afgeschaft. Dat is natuurlijk onzin.
Het is onzin, want U bent geen meu
bel of een stuk vee, dat men weg
doei, als het niet aan de verwachting
beantwoordt. Het is onzin, want wie
zegt, dat U U gedragen moet, zoals
wij verwachten? Als wij ons maar ge
dragen, zoals U van ons venvacht.
Er is nog iets anders, dat wij ook
niet begrijpen: Waarom hebt U Fries
land gespaard? Zijn ivij een haar be
ter dan de Zeeuwen? Wij waren de
laatste jaren, sinds de bevrijding, zo
goed gehumeurd. Waarom? Het ging
ons elk jaar een beetje beter. Hoe
beter het ging, hoe meer we U ver
gaten.
De drommen, die de kerken bevolk
ten in de oorlogsjaren, zijn gedeser
teerd. Dat was maar losse omgang,
ziet UOok in de gezinnen bent U op
de achtergrond geraakt. We kregen
het druk. We hébben ons hoofd en
ons hart in ons werk gestoken, boer
derij, industrie, organisatie. Er v>efd
geld verdiend en voor U was geen
tijd. Waarom hebt U Zeeland, Zuid-
Holland en Noord-Brabant geraakt en
Friesland, Groningen cn Drente zacht
buiten schot gelaten?
Wij hebben tienduizenden oud poli
tieke delinquenten zo lang de rug toe
gekeerd, tot ze 't gevoel kregen: wij
zullen nooit meer mee mogen doen.
Wat hébben wij voor meer dan hon
derdduizend werklozen gedaan? We
hébben onze solidariteit met hen, en
de werkverruiming, vertraagd, we
gens allerlei omstandigheden en for
maliteiten, totdat zijzelf en ook wij
begonnen te denken, dat een leger
werklozen er bij hoort. En wat hebben
wij van onze langzaam toenemende
welvaart bestemd voor de honderd
duizenden ontheemden uit het Oos
ten? Wij hébben geslapen. Waarom
hebt U ons gespaard? Waarom hebt U
drie provincies een duw gegeven, ter
wij} er elf wakker moesten worden?
Nu zijn de kerken bij elkaar ge
stapt voor overleg en hulpverlening
als in de oorlogsjaren. De omroepver
enigingen op één na zijn gaan samen
werken voor nieuivsuitzending en een
nationaal programma. In de Tweede
Kamer waren alle partijen eensge
zind op één na.nadat jaren lang
ieder zijn beste krachten besteed had
voor opbouw in eigen huis. Als er over
de duizend doden nodig waren om
ons bij elkaar te drijven, God, dan be
grijpen wij niet, dat U de doden niet
onder ons gezocht hebt.
Wij krijgen bij 1352 open graven
een kleur van schaamte èn dankbaar
heid over Uw gratiebesluit en wij er
kennen ootmoedig, dat wij ons hard
veranderen moeten; dat er na oorlog
en watersnood geen derde ramp nodig
moet zijn om ons tot U en tot elkan
der te drijven.
Wij vragen U voor de getroffen ge
bieden: Gij doet al wat U behaagt, in
de zeeën en alle waterdiepten; Gij
doet de wind uit Uw schatkamers uit
gaan. Spreek op onze dringende
smeekbede Uw machtig bevel voor
water en wind: Tot hiertoe en terug!
En voor onszelf:
Geef ons een sterk geheugen, anders
zijn we van de zomer alweer verge
ten, wat we ons van de winter hebben
voorgenomen.
F. v. d. Heijden
Ongeluk op luchtbrug
Een Dakota transporttoestel met
goederen voor het noodgebied is Vrij
dagmorgen op Valkenburg bij de
start verongelukt. Het vliegtuig kon
niet snel genoeg hoogte krijgen en de
bestuurder was gedwongen de machi
ne een buiklanding te laten maken op
het vliegveld. Persoonlijke ongeluk
ken deden zich niet voor. Het toestel
liep grote schade op.
