Maar niemand kan hun verlies van
huis en bloedverwanten vergoeden
Plunderaars zijn grenzeloos brutaal
Eerste phase van de hulpverlening
hopelijk Dinsdag voltooid
FRIESCH DAGBLAD
Eindeloze stroom van evacué's wordt eerst goed
verzorgd en daarna naar gezinnen geleid
In behouden haven
(Van 0112e Utrechtse correspondent)
In de ontzaglijke ruimte van de Rotterdamse Ahoy-hal is het
weldadig warm en er heerst een betrekkelijk rustige sfeer. Voor
de evacués, die hier naar bimien drommen, moet deze plaats wel
een oase van verademing zijn na de bange dagen in het ramp
gebied en na de verschrikkelijke tocht in schepen en auto's naar
dit ontvangstcentrum in de Maasstad. Allen, die binnenkomen,
worden door een arts onderzocht en de zieken en zwakken gaan
onmiddellijk naar een speciale ziekenzaal, waar zij op uitstekende
wijze verpleegd kunnen worden. De ernstig zieken, de kraamvrou-
"wen en de uitgeputten, zijn reeds onmiddellijk naar een der zie
kenhuizen'gebracht toen zij in de Maasstad arriveerden.
Voor de anderen wacht dan warme koffie
en een maaltijd, als zi.j daaraan behoefte
hebben, Natte kleren worden door goede,
droge kleren vervangen uit de bijeen ge
zamelde voorraad, die hier ligt opgetast,
Zeer fijngevoeld en sympathiek is het, dat
er ook tafels met speelgoed zijn, zodat de
verkleumde en 'verschrikte kleuters direct
hun aandacht kunnen wijden aan het auto-
tje, het telefoontje of de pop, die hun ter
hand wordt gesteld. Met het benijdens
waardige aanpassingsvermogen, dat de jeugd
eigen is. zijn ze dan spoedig zowel de
vreemde omgeving als hun verdriet en ont
beringen vergeten.
Verdere uitreiking van kleding of andere
benodigdheden vindt hier niet plaats, want
in de meeste gevallen zijn de mensen hier
maar een uur of wat. Dan gaan zij door
naar particuliere adressen van familie of
kennissen en als zij die niet hebben wor
den zij naar de Haagse Dierentuin overge
bracht, vanwaar zij naar gezinnen worden
gedirigeerd, die zich bereid hebben ver
klaard evacué s op te nemen. De gemeen
ten. waar zij blijven, zorgen dan voor ver
dere uitreiking van kleding, eventuele uit
keringen enz. Het is daarom maar goed,
dat niet alle gemeenten in het eerste
enthousiasme de ingezamelde kleding di
rect per auto naar de rampgebieden heb
ben gebracht, want daar is z.ij het minste
nodig.
In de grote hal staan honderden bran
cards opgesteld, waar de vluchtelingen even
kunnen uitrusten, terwijl ze op verder ver
voer wachten. Iedere brancard is voorzien
van dekens en lakens, zodat zij die 's avonds
laat arriveren, er ook de nacht kunnen
doorbrengen.
Angst en berusting
Hier zitten ze dan te wachten en te sta
ren, zij die de ramp hebben overleefd en
nu een veilige haven hebben bereikt. Op
de meeste gezichten staat de oververmoeid
heid duidelijk te lezen. Sommigen lopen
angstig zoekend rond. overal informerend
naar verdwenen familieleden: anderen kij
ken voor zich uit in doffe berusting en ge
latenheid.
Een enkele keer is er een blij toneeltje
te zien, als een reeds verloren gewaande
hier wordt teruggevonden. Ook spelen zich
droevige taferelen af, wanneer een vriend
of bekende het bange vermoeden dat vader,
broer of vrouw verdronken is, komt beves
tigen.
Daar zit een oude Zeeuwse boer met zijn
zoon op een paar stoelen. Een zwarte poe
del, zijn haren nog aaneengekleefd van
bet water, zit niet hangende kop tussen
hen in. De man kijkt naar een verfomfaaid
vrouwenportret, dat hij uit zijn portefeuille
te voorschijn heeft gehaald. Geen 'woord
wordt gewisseld tussen de beide mannen,
maar de stilte om hen heen is veelzeggen-
der dan duizend woorden.
Wie zou die stilte durven breken om
deze mensen te vragen naar hun erva
ringen? Wie zou bij ccn van deze groep
jes, ieder met eigen leed en eigen her
inneringen aan durven komen met het
verzoek om ten onzen gerieve weer on
der woorden te brengen datgene waar
aan zij nauwelijks meer durven denken?
Wij missen daartoe de moed.
Een helper laat ons de verschillende af
delingen van het centrum zien.Om zijn arm
draagt hij een witte band met een stempel
een bundel pijlen met de spreuk „Virtus
concordia fides" (deugd, eensgezindheid,
trouw). Het is een lid van het Leidse studen
tencorps, die hier met vele medestudenten
uit de Sleutelstad zijn krachten geeft aan de
vluehelïngènzorg en zo de schone woorden
van deze spreuk in daden omzet.
Een verpleegster voegt zich bij ons, die zo
uit haar nachtdienst in het ziekenhuis werd
gehaald om per schip naar Dirksland op
Goeree te vertrekken en daar 70 mensen te
gaan halen waarvan 50 onmiddellijk genees
kundige hulp nodig hadden. In sobere be
woordingen vertellen zij over hun ervarin
gen. „En alstublieft onze namen niet in de
krant. Iedereen helpt immers en wat wij
doen is niets bijzonders"
In Utrecht
Véél geëvacucerden uit Goeree. de Hoek-
sche Waard en Schouwen zijn ook naar
Utrecht gebracht. Hier is een provinciaal
ontvangstcentrum, dat de mensen naar ver
schillende plaatsen in deze provincie zendt.
Dit is gevestigd in de bloemenveiling. Daar
naast. op het Jaarbeursterrein Croeselaan.
is het plaatselijk centrum dat voor vervoer
naar adressen in Utrecht zorgt. Grote ge
zinnen worden hier in het universiteitshuis
ondergebracht omdat men het heel terecht
zeer ongewenst vindt deze over verschil
lende adressen te verdelen. In deze dagen
trekt de gezinsband immers meer dan ooit.
Voor de ontvangslcentra verdringt zich
niet meer als in eerste dagen vol span
ning en chaos een angstige menigte van men
sen, die weten wil of verwanten veilig zijn
gearriveerd. De Rotterdamse politie moest
toen zelfs speciale maatregelen nemen om
de orde. 111 de omgeving van de Ahoy-hal tc
handhaven.
Nu verschijnen regelmatig lijsten met na
men van hen. die de centra zijn gepasseerd
en die door iedereen kunnen worden geraad
pleegd. En van die mogelijkheid wordt een
druk gebruik gemaakt. Hopelijk zullen «l<-zo
lijsten ook spoedig in Zeeland en de anrèi
getroffen gebieden zelf ter inzage liggen
want daardoor zou veel ongerustheid wor
den weggenomen. De evacué s weten meestal
niet. dat de streken bij de getroffen gebie
den. dat zelfs Zuid-Beveland en Walcheren
per post te bereiken zijn en zo verzuimen
ze zelf een levensteken naar hun familie te
zenden.
Dicht bij huis
Men probeert zo veel mogelijk om dr
vluchtelingen in de omgeving van hun woon
plaats onderdak te brengen. Dat is voor ben
prettiger, zij kunnen gemakkelijker terug
keren als daartoe voor sommigen gelegen
heid mOcht rijn en de mannen werken veel
al dagelijks mee in bun woongebied, dat zij
het beste kennen.
Zo zijn cr in Westelijk Noord-Brabant
13.000 Zeeuwen en bewoners van de Zuid-
hollandse eilanden ondergebracht, doch de
gehele provincie Utrecht telt maar 2500
vluchtelingen. Daar velen onderdak vonden
in de droog gebleven gedeelten van hun
eigen woongebied, wordt hel totale aantal
evacué's niet hoger geschat dan 50.000
Zo horen we dan nu in de Rotterdamse en
Haagse trams en in de Utrechtse stadsbus
sen steeds het Zeeuwse en Goereese dialect
of de tongval van de Hoeksewaard. De ge
troffenen gaan naar de centra om te kijken
of er familie is gearriveerd, zij doen inko
pen of halen uitkeringen bij de gemeente
lijke instanties. En zij hebben het veilige ge
voel, dat ergens in de vreemde stad een
warme kachel en een gezellige huiskamer op
hen wachten.
Ieder spant zich in om deze zwaar getrof
fenen zo veel mogelijk te helpen en goed te
doen. Maar het verlies van eigen huis en
haard, van gezinsleden en naaste verwanten
ten soms, kan geen mens hun vergoeden. En
de herinnering aan de bange dagen en nach
ten in dc eerste dagen van Februari 1053,
zullen nog lang bewaard blijven in de fami
lies van deze eilandbewoners voor wie het
water van vertrouwde buur zo plotseling
tot dodelijke vijand werd.
Goeree - Overflakkee
Begrafenissen herdenking opruiming hersfel
In Hellcvoetsluis is gister een evacuatiebureau opgericht, dat toezicht zal
uitoefenen op degenen, die het eiland Goeree Overflakkee willen betreden of daar
reeds verblijven. Het ureau zal een verblijfsvergunning uitreiken, die een geldig
heidsduur hebben tot wederopzegging. Zonder deze verblijfsvergunningen zal men
de toegangspoort tot Goeree Overflakkee Heilevoetsluit niet meer mogen
passeren. Op het eiland zelf zal een strenge controle worden uitgevoerd om dief
stallen uit verlaten woningen en boerderijen tegen te gaan.
de burgemeester Rijnders mee, het accent
worden gelegd op het herstel. Dit herstel
zal zich voorlopig beperken tot de binnen
dijken, hoewel men de buitendijken niet
zal veronachtzamen. Doch een vlot her
stel van .de zwaar gehavende binnendij
ken zal het mogelijk maken, dat over
deze dijken vervoer van materialen voor
de dichting van de ongeveer zestig gaten
in de buitendijken van het eiland moge
lijk wordt. Thans zijn deze punten over
land niet bereikbaar.
De burgemeester van Middelharnis
deelde gisteravond tijdens een conferentie
mee, dat de dieven een grenzeloze bru
taliteit ten toon spreiden. In één geval
werd de deur uit een woning gezaagd en
werd uit deze woning een aantal sierra
den en een gouden horloge en
voorts enige kleren gestolen. Een ander
geval betreft de diefstal van een geslacht
varken, dat door de watersnood om het
leven was gekomen. Burgemeester D.
Rijnders heeft dc Rijkspolitie opdracht
gegeven bij naclit af en toe schijnwerpers
te richten op dc in of nabij het verdron
ken gebied staande verlaten woningen,
om zodoende eventuele dieven op heter
daad te kunnen betrappen.
De toestand in Middelharnis is thans
aanzienlijk rustiger geworden. Het eva
cuatiebureau heeft gisteren aan 700 per
sonen, die in Middelharnis verblijven,
verblijfsvergunningen uitgereikt. Ook is
een arbeidsbureau opgericht, dat perso
nen, die nog niet bij het herstehverk zijn
ingeschakeld, aan het werk zal zetten.
Herstel van dijken
Op geheel Goeree Overflakkee wordt
reeds de eerste hand gelegd aan de uit
voering van door verschillende instanties
in gecoördineerd overleg vastgestelde
plannen voor herstel van het eiland. Al
lereerst wil men het leven in normale
banen terugbrengen. Daarna zal, zo deel-
Met levendige belangstelling bekijken "leze ouden van dagen, geëvacueerd
uit hst Verplegingshuis te ZDnkzcc- ■- 11 krant, met artikelen en foto's over
de ramp, die „hun" landstreek heeft getroffen Thans zijn zij on.: -gébracht
in het Evacuatiecentrum te Amersfoort, doch zij zullen zo gauw mogelijk
verhuizen naar het Rjjksopvoediiigscentrum in deze stad,
Gisteren is op Goeree Overflakkee een
aantal genietroepen gearriveerd, onder
commando van kol. Kok, die in samen
werking met de autoriteiten en werk
krachten van de Rijkswaterstaat de her
stelwerkzaamheden zullen uitvoeren. Pas
nadat de binnendijken zijn hersteld, zal
men zich met volle energie kunnen wer
pen op de. dichting van de gaten in de
buitendijken. Men denkt hierbij in de
eerste plaats aan dichting van het grote,
gevaarlijke gat in de buitendijk bij Oude
Tonge.
Waterleiding
Voorts staat op het programma het
herstel van de breuk in het waterleiding
net bij Stellendam. De watervoorziening
op het eiland wordt geregeld door het
waterleidingbedrijf in de duinen bij Oud
dorp. Door de ernstige buisbreuk bij Stel
lendam, zijn alle gemeenten in de omge
ving van middelharnis afgesloten. Een
waterleidingbedrijf in Holland heeft aan
geboden technici te zenden om de buis
breuk te herstellen. Dit zal gebeuren zo
dra Stellendam is drooggevallen. Thans
wordt Middelharnis dagelijks voorzien
van drinkwater door een tankboot. Deze
tankboot bréngt een deel van het water
naar Tiengemeten. In Middelharnis zijn
twee centrale keukens van 't Rode Kruis
opgesteld, die dê achtérgeblevenbevol
king en de dijkwerkers van eten voor
zien.
Wat allereerst gebeurt
Een aantal ducks heeft gister het dode
vee uit de stallen in het verdronken land
gehaald. Het is met schepén vervoerd
naar destructiebedrijven. Het dode vee
wordt op waarde geschat. Opdat dit be
drag later aan de eigenaars kan worden
uitbetaald.
In Dirksland is gisteren een aantal
'i.ivlltoffers (dt Middelharnis ter aarde
bc-sleld. De plechtigheid droeg een sober
karakter. Ook is gister een groot aantal
slachtoffers uit Oude Tonge in een ge
meenschappelijk graf begraven. (Zie
hiervoor ons verslag).
Op Goeree Overflakkee is een aantal
lichte gevallen van hooibroei geconsta
teerd. Men heeft hooibroeimeters ge
vraagd. nm uitbreiding met eventuele ge
vaarlijke gevolgen te kunnen voorkomen.
In Middelharnis heelt men thans genpeg
Op een verlaten dijk bij Oude Tonge worden dc mensen per bootje wegge
haald -:- Luchtopname ANPFOTO
Commissies ingesteld voor allerlei problemen
(Van onze Haagse redacteur) -
In Regeringskringen in Den Haag verwacht men dat de eerste phase van de
hulpverlening Dinsdag a.s. voltooid zal zijn. De evacuatie is dan geregeld, zodat
de aandacht reeds volgende week aan het herstel gewijd kan zijn. Deze mededeling
deed gistermiddag de secretaris-generaal van het ministerie van Binnenl. Zaken,
dr. M. J. Prinsen, tijdens een persconferentie. Zijn collega van Maatschapelijk
Werk, mr P. H. M. Werner, vertelde, dat er momenteel gewerkt wordt aan een
regeling, waardoor degenen die evacué's hebben opgenomen, een financiële ver
goeding kunnen krijgen. Deze zal eenterugwerkende kracht hebben tot 1 Febr.
De regeling voor de gedupeerden
dezelfde als die voor oorlogsslachtoffers
is zodanig, dat 90% van het laatst ge
noten inkomen kan worden uitgekeerd,
111 sommige gevallen zelfs nog hoger. Het
was, aldus de heer Werner, onmogelijk
om op korte termijn een nieuwe regeling
te ontwerpen. Dan zouden er te veel in
terpretatiemoeilijkheden ontstaan. De
provinciale Stichtingen voor Maatschap
pelijk Werk, de zgn. Opbouw-organen,
doen thans uitstekend werk. Zij zijn vol
ledig ingeschakeld :n zorgen er voor dat
de maatschappelijke nood zoveel mogelijk
wordt gelenigd.
Dc coördinatie-commissie, onder leiding
van Minister Eeel, zal geen lang bestaan
hebben, zo zeide de heer Prinsen. Over
een dag of tien zal haar werk reeds be
duidend minder zijn. Zij heeft slechts de
bedoeling de eerste hulpverlening te co-
ordineren. Na enige tijd komt ieder de
partement voor zijn eigen problemen te
staan. Gistermiddag 13 besloten om twee
sub-commissies in te stellen Eén onder
leiding van Minister v. d. Kieft. die de
voorraden. De schepen, d gister met
nieuwe voorraden arriveerden, zijn. naar
elders doorgezonden. Ook het reddings-
materieel is reeds grotendeels naar an
dere eilanden overgebracht. Er zijn op
het eiland vier helicopters achtergeble
ven die in noodzakelijke gevallen assis
tentie zullen verlenen. Zb moet nog con
tact.. worden onderhou' ren 'net hel ge
hucht Achthuizen, waar een majoor van
de Rijkspolitie thans het bestuur heeft
overgenomen. De burgemeester verblijft
namelijk in Ooltgensplaat. Ook over de
dijk GoedereeStellendamOuddorp is
nog geen verkeer mogelijkDit gebied is
ook geïsoleerd.
Zondag a.s. zal in dc inmiddels droog'
gevallen Hervormde kerk van Middelhar
nis een herdenkingsdienst worden gehou
den. De dienst zal worden geleid door de
legerpredikant ds Mol,
schade-regeling nader zal bestuderen, en
één onder voorzitterschap van Minister
Van Thiel, die de maatsehappleijke zorg
voor de evacué's op zich gaat nemen. Op
dit moment is coördinatie op tal van pun-
ten. nog noodzakelijk. Om te voorkomen
dat gedurende het weekeinde grote drom
men mensen zich naar het rampgebied
zullen begeven, uit nieuwsgierigheid of
om familieleden te bezoeken, zullen ver
schillende wegen worden afgesloten. Al
les zal gedaan worden om deze ongezon
de belangstelling af te dammen.
Hulp uit het buitenland
Om de buitenlandse hulp te coördine
ren is een sub-commissie ingesteld, waar
van de heer Prinsen de leiding heeft. De
heer P. W. Jalink van het Ministerie van
Buitenlandse Zaken deelde mede, dat er
stapels telegrammen binnen komen, waar
in hulp wordt aangeboden. Ze heeft Zwit
serland een helicopter beschikbaar ge
steld on anderhalf millioen francs inge
zameld. In de twee steden in Spanje,
Barcelona en Madrid heeft men 800.000
pesela' opgehaald. Israël levert sinaas
appelen en Finland geeft 50.000 mark. Dit
zijn maar enkele voorbeelden. Gistermid
dag was liet nog onmogelijk om een voor
lopig overzicht te geven. Van hetgeen in
middels al bekend geworden is, geven
wij elders eer een afzonderlijk artikel.
Stoffelijk overschot vermiste
soldaat aangespoeld
Het. s tui fel ijk overschot van de sedert
i Februari bij reddingswerk vermiste dpi.
soldaat A-. Zwarts, afkomstig uit Delft,
is op 5 Februari in de omgeving van
Klundert aangespoeld.
DERDE BLAD
ZATERDAG 7 EEBRUARI 19S3
