ZWIJGEN EN HELPEN
Zout kan overstroomde
grond steppe maken
Nare dagen
Regen en gips nodig om
Arnemuiden
werkt hard
Honderd gaten
in Belgische
dijken
Hooi-uitvoer
stopgezet
bodem te saneren
IIARTEKREET
persfotograaf in het land Yoeg 343
Wat doet het weer?
Bijzonder programma
HET VRIJE VOLK ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953
PAGINA 11
Waar bijna niet aan gedacht
wordt is het dorp Arnemuiden.
Daar staat het water al sinds
Zondag in de huizen van een deel
van het dorp. Veel schade is er
geleden en de bewoners zijn bij
de andere bewoners onderge
bracht.
Hard wordt er echter gewerkt,
zelfs de schooljeugd laat zich niet
onbetuigd bij het vullen van zand
zakken. Men is nu druk bezig een
duiker te maken, waardoor het
water het dorp kan worden uït-
gepompt.
In de loop van de volgende
week zullen de straten weer droog
komen te staan. Van Walcheren
staat nu precies dat deel onder
water, dat in 1944 is droogge-
bleven.
(Van onze correspondenten te Brussel
en Londen)
In Brusselse regeringskringen
schenkt men veel aandacht aan be
richten uit Nederland, die spreken
over het aanleggen van een grote dijk
welke alle Zeeuwse eilanden zou be
veiligen.
In Brussel acht men dit plan van
het allergrootste belang voor de ha
vens van Antwerpen en Gent; het
zou de oplossing van het probleem
der waterwegen kunnen vergemakke
lijken.
Intussen zijn uit Antwerpen twee
tjalken naar Schouwen vertrokken.
Zij hebben elk een dokter, drie ver
pleegsters. bedden en levensmiddelen
aan boord.
Ook in België zelf is het gevaar
echter nog niet geweken In de pro
vincie Antwerpen en in het polder
land ten noorden van de Antwerpse
havens is de toestand zeer kritiek.
In deze provincie zijn niet minder
dan honderd dijkdoorbraken geteld,
75 in de Scheldedijken en 25 in de
dijken der zijrivieren.
Verschillende polderdorpen zijn nog
geïsoleerd. Veertien polders met een
oppervlakte van 16.000 ha staan
blank. 4000 stuks vee is verdronken.
Socialistische en andere bladen in
België uiten critiek op koning Boude-
wijn. die Dinsdag na een bezoek
aan de overstroomde gebieden
naar de Rivièra vertrokken is met
zijn vader en stiefmoeder.
De bladen vergelijken koning Bou-
dewijns houding met die van koningin
Juliana, prins Bernhard en koningin
Elizabeth.
Ede: zelfs Nederland...
De minister van Binnenlandse Za
ken in de vroegere Britse Arbeiders
regering. Chuter Ede. heeft in
het Lagerhuis gezegd, dat de omvang
van de ramp in Engeland enigszins
wordt verklaard als men bedenkt „dat
het Nederlandse volk, zo goed op de
hoogte met waterstaatszaken, door de
ramp is overweldigd."
„De Nederlanders hebben dijken
gebouwd, die naar men zou denken
toch absoluut tegen elke aanval van
de zee bestand waren."
Het dodencijfer in Oost-Engeland
wordt officieel als 264 vermeld, maar
onofficiële berichten spreken van 290
tot 377 doden. Honderden worden nog
vermist.
De uitvoer van hooi is voorlopig
stopgezet door het Hoofdbedrijf
schap voor Akkerbouwproducten. In
de overstroomde gebieden zijn aan
zienlijke hoeveelheden hooi verloren
gegaan
Het geredde vee is elders op boer
derijen ondergebracht, waar men
veelal wel voldoende hooi heeft voor
eigen vee, maar zeker niet voor het
geëvacueerde vee.
Advertentie LM.
De zee heeft een zware tol geheven van de landbouw ln
Zuidwest-Nederland. De verliezen aan mensenlevens onder de
landbouwende bevolking zijn verschrikkelijk. Voorts zijn
duizenden stuks vee omgekomen. Hofsteden zijn verwoest door
het geweld van het water. Voorraden (aardappelen, veevoeder)
en te velde staande gewassen (wintergranen, koolzaad) zijn
verloren gegaan. Talloze boomgaarden zijn ten dode opge
schreven. Maar nog een ander kwaad bedreigt het landbouw
bedrijf in de rampgebieden.
Door de overstroming met zeewater zal de grond tot minstens 50 cm en
waarschijnlijk dieper sterk zijn verzilt en het zal in de komende zomer
vrijwel alle plantengroei althans de groei van cultuurgewasscn onmo
gelijk maken. Ook al zou een deel van de met zeewater overstroomde polders
nog voor de zaaitijd worden drooggelegd dan nog zullen deze gebieden
gedurende de rest van het jaar een kale zoutsteppe blijven.
Het zeewater bevat een 30 gram llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll||ll|||||||||||||lllil||||||||||||||||||
zout per liter water. Groots opge
zette onderzoekingen m de door de
bezetters geïnundeerde polders heb
ben geleerd, dat als het bodemvocht
in het voorjaar meer dan 10 gram
zout per liter bevat, a: bijna geen
landbouw meer mogelijk is. Vrijwel
alleen zomergerst kan nog iets meer
zout verdragen, maar voor het ge
dijen van andere gewassen (erwten,
bonen, aardappelen) mag het bodem-
vocht slechts enkele grammen zout
per liter bevatten. Ook de meeste
tuinbouwgewassen, alsmede vrucht
bomen zijn zeer zoutgevoelig.
door
Ir B. Verhoeven
U itspoelen
Hoe kan men dit zout dat alle
plantengroei in de grond onmogelijk
maakt nu weer kwijtraken? Hier
moet de regen te hulp komen. Ge
zien vroegere ervaringen moet men
veiligheidshalve aannemen, dat in
ons land tussen Maart en October
het overgrote deel van de neerslag
die op de grond valt verdampt, voor
dat het regenwater in de grond kan
wegzakken.
In de winter als de verdamping
gering is. dringt de regen in de
grond, het zout met zich meevoerend
naar de diepere ondergrond, waar
het buiten liet bereik van de plan
tenwortels komt De ervaring leert,
dat na een overstroming met zee
water de regens van één winter vol
doende zijn om zoveel zout uit te
spoelen, dat. zij het met zekere be
perkingen ten aanzien van de gewas-
senkeuze, weet landbouw mogelijk is.
In minder gunstige omstandigheden
kan het twee winters vergen voor
de ontzilting ver genoeg is gevor
derd.
Als de regen zijn zegenrijk werk
heeft verricht, dan blijkt dat. het
zeewater nog een andere schade aan
de grond heeft toegebracht. Door
chemische omzettingen tussen het
zeewater en de gronddeeltjes is. er
iets veranderd in het gedrag van de
grond: De structuur is gewijzigd.
In natte toestand is de grond pap
perig, de grond vervloeit, „houdt
geen kluit" zoals de boeren zeggen,
in droge toestand is de grond steen
hard en sintelig. Alleen in het sta
dium tussen nat en droog in kan de
grond bewerkt en bezaaid worden en
deze tussenfase duurt dikwijls maar
zeer kort.
Rust nodig
Gelukkig kent de wetenschap niet
alleen de methoden om verergering
van de kwaal te voorkomen, maar
ook de middelen, die de genezing
van de „zieke" grond waarborgen.1
Het is met de grond als met elke
andere ziekte: Vóór alles rust! De
slagzin van de Landbouwvoorlich-
tingsdienst na de vorige inundaties
was: Bewerk de grond zo weinig, zo
ondiep en zo droog mogelijk.
Vooral het bewerken van de grond
in natte toestand is funest. Voor
herstel van de structuur is het meest
in aanmerking komende middel:
gips. Honderdduizenden tonnen gips
zullen nodig zijn om de grond zijn
vroegere structuur te hergeven.
Ondanks alles zijn er toch ook
nog enkele lichtpunten. Het staat
r.iet bij voorbaat vast dat de polders
ciie maar enkele dagen onder water
hebben gestaan, zo zout zijn gewor
den dat in het komende voorjaar
inzaai van cultuurgewassen onver
antwoord zou zijn. Voorts zal in
Zuidholland en in Noordbrabant het
overstromingswater plaatselijk slechts
brak zijn geweest.
Als het water daar maar snel ge
noeg kan worden weggewerkt dan
kan ook in dergelijke gebieden reeds
deze zomer de grond vruchten voort-
brehgen.
Boer zonder werk
Het, is een landsbelang dat de
grond weer in cultuur komt zodra
er kans bestaat op een redelijke
oogst. De oogstderving zal alleen
voor 1953 ons land toch al wel op
meer dan 100 millioen gulden komen
te staan.
Maar cr is nog een andere factor:
De psychologische. Voor die boeren
die binnenkort naar hun land kun
nen terugkeren is het een dagelijks
weerkerende ergernis om een kale
zoutvlakte om zich heen te zien.
I Vooral diegenen die niet te veel her-
stelwerkzaamheden aan huis en hof
hebben te verrichten, zullen het ge
dwongen nietsdoen moeilijk kunnen
verwerken. Juist de hervatting van
bun normale taak zou de herinnering
aan het doorgestane leed enigszins
kunnen verzachten.
Duizenden grondmonsters zullen
moeten worden genomen om het
zoutgehalte van de grond te beoor
delen. Gelukkig beschikt. Nederland
over een korps getrainde monster
nemers, over de outillage voor het
steken van de monsters en over labo
ratoria waar duizenden monsters per
v/eek kunnen worden geanalyseerd.
De wetenschap steunt op een ruime
ervaring.
Grote ervaring
De Nederlandse ..ontziltingsspecia-
listen" genieten terecht een grote
faam tot ver buiten de landsgrenzen.
Het werk dat dr Hissink in 1906 in de
overstroomde Zeeuwse polders begon.
/V~CEW
/V-o-cV* /tyiAlLM.
'f
"7
Ar-OsOSi* /w
Een ploeg mensen die in Tilburg ingezamelde kleren sorteerde,
oud in één der pakjes dit briefie Een hartkreet van een moeder,
die in alle hoeken en gaten van haar huis snuffelde naar wat zij
'ni$-,en kon voor de getroffenen in de nood gebieden.. Zo denken
gelukkig nog honderdduizenden.
ADVERTENTIE I.M.
U heeft een goede kans het
ergste van griep en influenza
te vermijden.
Ontsmet U enkele malen per dag
met het geconcentreerde
antiseptische
Odol Mondwater
werd in 1916 door dr Smeding in de
Anna-Paulownapolder voortgezet.
Prof. Zuur bestudeerde de ontzil
ting van de Wieringermeer en van
de in 1940 geïnundeerde polders. De
onder zijn leiding werkende weten
schappelijke ambtenaren van de
Directie van de Noordoostpolder ver
zamelden na de bevrijding tiendui
zenden gegevens in de gebieden -die
;n 1944 door de Duitsers werden ge
ïnundeerd.
De Landbouwvoorlichtingsdienst
weet precies hoe de cijfers moeten
worden geïnterpreteerd en welke in
structies aan de boeren moeten
worden gegeven. Met een variant op
de woorden van Churchill kunnen
we zeggen: We have the tools and
we'll finish the job.
343) Op een kilometer afstand
van het senaatsgebouw stond de
auto met de andere vrienden. Ze
luisterden gespannen of het signaal
van Bertus Bink doorkwam. Het
kwam. Een kort, maar duidelijk sein,
enige malen herhaald. Dat wordt
dus de fabriek te Candar. zei Penrose.
Klaas Schol stelde de zender in de
auto in werking. Ze kregen contact
met het Atlantische vliegtuig en
gaven het teken van Bertus Bink
door met hun krachtiger apparaat.
En toen begon het eerste deel van
de operatie, waarvan we het verloop
beschrijven aan de hand van hetgeen
de Atlantianen later vertelden.
De Atlantianen ontvingen in hun
machine de boodschap. Ze wisten
wat er gebeuren moest. Alleen de
keus van de fabriek was onzeker,
maar die onzekerheid werd door de
boodschap van Bertus Bink opge
heven. Met duizelingwekkende snel
heid vloog het toestel naar de opge
geven stad. Boven de militaire vlieg
tuigfabrieken van Candar begon men
te dalen. Regenwolken begunstigden
de opzet. Bovendien begon het toe
stel zelf een kunstmatige nevel te
verspreiden, die weldra de fabriek
in dichte wolken hulde.
De machine daalde geruisloos op
eer. aardappelveld naast het landings
terrein. Maar in de fabriek was men
blijkbaar op iets bijzonders voor
bereid. Ongetwijfeld hadden de staf
chefs uit de hoofdstad opgebeld om
te waarschuwen. Door de nevel
flarden klonk sirenegeloei. en het
gedreun van militaire auto's.
GROTE VAART
AagtedLjk, 6 110 mijl z. Recile naar
Rio de Janeiro. "Alibedljk. 6 420 mijl
w. Lands End n. New York. Arkeldijk,
5 180 mijl o. Bermuda n. Antwerpen.
Aagtekerk, uïtr. p. 6 Ouessant. Aliotli,
thuisr. 7 te Antwerpen. Almkerk, 6
te Melbourne. Aludra. 6 v. Bremen te
Hamburg. Albireo, 6 v. Antwerpen n.
Hamburg. Aruor, 7 v. Istanboel te
Alexandrië. Amstelkroon, 6 v. Liver
pool n. Belfast. Amstelpiirk, p. 7 Kaap
Race n. St. John. Aldabi, uitr. 6 van
Santos. Alwalci, 6 150 mijl zo. Recife
n. New York. Arundo, 6 100 mijl nto.
Pinisterre n. Genua. Bnmljermasln, 6
te Bagansiapiapl. Batnela, 6 v. Mena-
do n. Makassar. Baud, 7 v. Belawan te
Singapore. Baarn, 7 v. Antwerpen te
A'dam. Bonaire, 6 900 mijl noto. Bar
bados n. Barbados. Boskoop, 6 450 m.
wzw. Flores n. Antwerpen, Breda-, 6
600 mijl zw. Plores n. Trinidad. Con-
Kostroom, 6 v. Lagos n. Accra. C'allisto,
6 1650 mijl zzo. Cocos ell. naar Suez.
Delfland, 6 v. Bahia. Eemdl.ik, 7 te
Vera Cruz. Gaasterkerk, 6 van Port
Elisabeth n. Kaapstad. Gouwe, 7 te
Kaslack. Hector, 6 v. Reyka n. Paler
mo. linthor, 6 v. A'dam te Hamburg.
Haulerwljk, thuisr. 6 te Tanger. Heems
kerk. 6 ten anker Tanga. Hecuba, 6
530 mijl zw. Plores n. Trinidad. Heel-
sum, 6 160 mijl zo. Mississippi naar
Jacksonville, llos, p. 7 Miami n. Bal-
timore. Jagersfontein, thuisr. pass. 7
Kaap Palmas. .Jupiter. 6 te Oran. Kaï-
mana, 6 v. Benkoelen naar Djakarta.
Karsik. 6 v. Semarang n. Tegal. Kiel-
drecht, 8 te Hongkong verw. Lleve-
vronwekerk, 6 240 :mijl otn. Aden n.
Karachi. Langkoeas. 6 v. Hamburg n.
Antwerpen. Luna, 6 120 mijl nno. To-
Overzicht van de weersgesteldheid van hedenmorgen 7 uur.
Stations
Den Helder
Eclde
Ypcnburg
De Bilt
Twente
Vlissingen
Zd-Limburg
Weerstoest, Wind
Neersl
ln mm
zw. bew.
onbew.
zw. bew.
lichte' sn.
zw. bëw.
zw. bew.
bew., heiig
matige no
windstil
zwakke nno.
zwakke ozo
windstil "'-"'
windstil
zwakke n
—3
ij
—2
—7'
—TO"" -' •'"Ö.T
Weerstoest. c
u
onbew. n -22
geh. bew. nno -13
Oslo
Stockholm
Kopenhagen motsn.
Londen geh. bew. wnw
Amsterdam geh. bew. n
Brussel
Parijs
Bordeaux
Nice
Warschau
Berlijn
Frankfort
Miinchen
Zurich
Wenen
onbew.
onbew. stil
mist stil
zw. bew. nnw
sneeuw zw
sneeuw n
nevel
sneeuw stil
sneeuw wzw
zw. bew. stil
Tussen een krachtig hogedrukge-
bied boven Scandinavië en een de
pressie boven Polen bevindt zich een
zone met noordoostenwinden, die zeer
koude lucht, waarin sneeuwbuien
voorkomen, naar West-Europa waai
en.
In de afgelopen nacht werd op de
vliegvelden Eelde en Twente —10,
en op het vliegveld Deelen zelfs —13
graden gemeten. Ook in Duitsland
kwam op veel plaatsèn matige vorst
voor.
Zondag: Zon op 8.09, zon onder
1015
1015
1014
IOliT
- '1014
1014
1015
17.40
10.58 uur.
Maandag: Zon op 8.07, zon onder
17.42 uur. Maan op 4.58, maan onder
11.44 uur.
Maan op 3.46, maan onder
broek n. Tel Aviv. l.ekkerkerk. 6 v.
Madras n. Calcutta. Lutterkerk, 6 te
Damman. Lnrenlierg, p. 6 Palos naar
Savona. Lekhaven, p. 6 Kaap Na? n.
Antwerpen. Lissekerk 6 60 m. zw. Na
pels n. Genua. Musl. 6 te Belawan. Me-
liskerk, p. 6 Port Sudan naar Suez.
Mentor, 7 v. Lissabon te Tunis verw.
Molenkerk, p. 6 Kaap St. Vincent n.
Antwerpen. Maaskerk, 6 200 mijl van
Kaap Palmas n. Takoradi. Maasland,
7 te Laspalmas. Ophlr, 6 v Djakarta
n. Belawan. Orobanf. 6 te Soerabaja.
Prins Frederlk Hendrik, p. 6 Ouessant
n. R'dam. Pluncius, 6 te Soerabaja.
Prins Frederlk Willem, 6 van Ceuta
n. Burrlana. Prins Jnhnn Willem Fri-
so, 6 550 mijl w. Lands End n. Ham
burg. Prins Willem Twee, 6 350 mijl
wnw. Fayal n. Holland. Prins Phil.
Willem, p. 6 Laspalmas n. Bathurst.
Reynieursz, 7 te Djakarta. Ruys, 6 v.
Port Elisabeth te East London. Sala-
wati, 6 100 mijl zo. Tjilatjap n. Co
lombo. Sibcrnet, 6 v. Djakarta naar
Palembang. Slhigo, 6 v. Tjilatjap naar
Padang. Stad Alkmaar. 6 400 mijl w-
Ouessant n. Halifax. Stad Arnhem, 7
v. R'dam te Savona. Stad Maastricht,
6 v. Livorno n. Gibraltar. Straat Soen-
da. 6 v. Mauritius n. Belawan. Swar-
tenliondt, 6 te Menado. Salland, pass.
6 Pinisterre n. Amsterdam. Samarin-
da, 6 120 mijl w. Cartagena n. Port of
Spain. Saparoca, 6 70 mijl zo. Kaap
Palmas n. Freetown, si-li. 6 van Soe
rabaja n. Makassar. Stad Leiden. 6
180 mijl wzw. Flores n. New Orleans.
Tjipanas. 6 v. Kobe naar Hongkong.
Trompenberg, 6 540 mijl wnw. Finis-
terre n. Havre. Talisse, 7 v. Londen
te A'dam. Tara. uitr. 6 150 mijl naar
Kaap Verdische eil Telresias, 7 te
Tjilatjap. Tjlkampek. 6 v. Hongkong
n. Djakarta. Veendam, uitr. 6 680 m.
ono. Kaap Race. Van Ontshoorn, 6
rede Djakarta. Winsum, 6 64 mijl
wnw. Monrovia n. Dakar. Monosari,
6 v. Honolulu n. San Francisco. Maai,
b. 7 Gibraltar n. Lissabon. M'illem-
stad, 6 480 mijl w. FLnisterre naar
Southampton. M'albalong. 6 te Dja
karta. Waingapoe, 6 v. Soerabaja naar
Djakarta. IJsel, p. 7 Algiers n. Latta-
kia. Zijpenberg, p. 7 Lissabon naar
Holland.
Arnedijk, 6 560 mijl w. Lands End
n, Antwerpen. Alolilba, 7 te'Rio de Ja-
heiro.VAIiidra, 7 v. .'Bremen n. Ham-
ivu-e. Aalsdijk,-7 v.-Bremen n. R'dam.
Amstelveen, 6 v. Taco'ma n. Bombay,
iiuarii, 6 v. Antwerpen te Amsterdam.
Bcnnokom, 7 v. San Antonio te Anto-
fagasta Celebes. 7 v. A'dam n. Ham
burg. Engano. uitr. 7 te Mucat verw.
Hoogkerk, verm. 9 v. R'dam n. Genua.
Hermes. 1 v. A'dam n. West-Indië.
Haarlem. 6 120 mijl jvzw. Turkseil n.
Antwerpen.
Helder. 6 600 mijl w. Fayal n. San
Juan. Hera. 6 v. Chicama n. Callao.
Hydra, 7 v. San Felix te Trinidad.
Luna, p 6 Kreta n. Tel Aviv. Leuve-
kerk. verm. 7 v. R'dam n. Bremen.
Loene.kerk, thuisr. verm. 8 v. Bom
bay n. Karachi. Laurenskerk, thuisr.
7 te Barcelona, Lekkerkerk, 9 te Cal
cutta verw. Lissekerk, 8 te Genua ver
wacht. Meerkerk, 7 v. Hongkong n.
Tslngtao. Maaskerk, 7 v. Lobitc te No-
vorondondo. Nestor, 7 v. Paramaribo
te Port of Spain. Nieuw Amsterdam,
6 v. Havana n. New York. Prins Wil
lem ijf„ 7320 mijl wtz. Ouessant n.
New York. Rlouw, 7 v. Savannah
Rijnland, thuisr. 7 te Rio de Janeiro.
Salatiga, 3 v. Portland n. Punget
Sound. Telamon, 6 v. Maracalbo naar
Kingston.
KUSTVAART
Att-s, 7 te Swansea. Arctic, 6 van
Svensborg te R'dam. Admiralcngraeht,
6 v. Gjedser v.s. n. Amsterdam. Al-
bergen. 6 60 mijl In de Golf v. Requla-
da n. Gent. Alja. 6 150 mijl no. Vilano
n. Londen. Arak, 6 ten anker rede
Alicante. Aruba. p. 6 Thames n. Mar
seille. Aries p. 6 Dover n. Boston .Au-
riga. 6 ln Firth of Forth n. Parijs.
Bali-t. p. 6 Nothgoodwin n. Lowestoft.
Hebox, p. 6 Vilano n. Tripolls. Ber-
nissc. 7 v. Chrlstiansand te Methll.
Bestevaer. 6 ln Klelerkanaal n. Swan
sea. Bornrif. 6 Golf v. Biscaye n. Bor
deaux. Brinlo, 6 v. Drammen te R'dam.
Batavier. 7 v. Swansea te R'dam.
Boreas. 6 v. R'dam n. Barcelona. Din-
kel. 6 van Louden te R'dam. Express.
7 v. R'd3in te Amsterdam. Erkalin. 6
v. Erkalin te R'dam. Grebbestroom. 7
v. A'dam te Portsmouth. Geert Bmle-
wes, p. 6 Oporto n. Casablanca. Hec
tor (KNSM9 te Palermo verw. Hee
rengracht. p. 6 Borkum n Llttle-
hampton. Ilias, 6 20 mijl nw. Majaor-
ca n. Savona. johnny, 6 Golf van Bis
caye n. Plymouth. Jacoba. 6 v. Maas
sluis te R'dam. Julia Mary, 6 20 mijl
o New Castle n. Montrose. .Jutland,
6 blj Casquets n, Rouen. Koningsha
ven, p, 7 Ouessant n, Londen. Leny,
6 10 mijl n. Flamborohead. Liberty. 6
v. Antwerpen te Londen. Lingestroom,
6 bij Dungeness n. Manchester. Lacra.
7 v. R'dam li. Gdynia. Leemans, 7 v.
Grangemouth te Nantes, Midsland, 6
v. Grangemouth te R'dam. Manto, 6
40 mijl nw. Galstea ell. n. Gibraltar.
■Midas, 6 10 mijUz. Oalltpolt. Noorder
buren. p. 6 Schièrmonnikoog naar
Rostock. Nero, 6 pass. St Vincent. Na-
to. 6 v. R'dam n. Boness. Neeltje-B. 6
Drogheda ten anker. Oise, 6 v. Parijs
te R'dam. Phoenix, 6 v. Delfzijl te
Middlesbro, Prinses MTlIielinina, 7 te
R'dam. Peter. 6 v. Hamburg te Gran
gemouth. Plato, p. 7 Dover n. Bilbao.
Pionier, 5 v. Portsmouth n. Roscoff.
(PcmluS
'2097. Miesj'e en ben Josef keken
elkaar eerst een beetje wantrouwig
aan. Toen vroeg ben Josef opeens:
„Vind jij. Paulus ook zo aardig?" „Ik
wel", zei Miesje Daarna wis het ijs
gebroken. Ze sloten vriendschap door
elkaar een poot om de nek te slaan.
Hatsjie ben Ali trok een lelijk ge
zicht. Hij zag liever ruzie en boven
dien had hij gehoopt de struisveren
te kunnen stelen Maar Paulus glun
derde Inmiddels had Gregorius wat
droge cactussen verzameld en een
vuurtje gestookt, waarop hij nu het
struisvogelei legde ,Mmmmm". mum-
mulde hij „dat zal smekker laken.
Ik heb honger!" Toen het. ei gekookt
was, moest de achterpoot van ben
Josef er aan te pas komen om er
een gat in te slaan, zó hard was de
schaal. Maar toen hadden ze dan
ook een maaltijd groot genoeg voor
vier personen 1 Gregorius nodigde zijn
vrienden heel edelmoedig ten eten
en zelfs Hatsjie mocht aanzitten,
hoewel hij het. eigenlijk niet verdien
de. ..Wel wel", zei Paulus. „ik had
niet verwacht dat we midden in de
Sahara nog zó zouden smullen!"
Wanneer grote rampen een
volk treffen, dringen zich
onweerstaanbaar alle moge
lijke vragen aan ons op. Wij
willen begrijpen en verklaren.
Wij willen antwoord op het
waarom en het waartoe. Wij
willen de zin van het gebeuren
verstaan. Dat geldt voor ge
lovigen evengoed als voor niet-
gelovigen.
Ik ben geschrokken van de
vlotte en gemakkelijke wijze,
waarop ook dit keer ge
lovigen hun antwoorden gereed
hebben. Vragen hebben zij
niet, enkel antwoorden. Zij
weten het precies en zij
spreken over de oordelen van
God, alsof zij God zelf ge
ïnterviewd hebben.
Ik zou allen, die met mij geloven ln
God. de Schepper van hemel en aar
de, zeer dringend willen verzoeken,
voorzichtig en bescheiden te zijn.
Ik aanvaard het, wanneer een mens
die zelf getroffen werd, zjch door
God getroffen weet. Ik denk aan de
Roomse boer op Texel, wiens boerde
rij in de onderge'open polder De
Eendracht ligt en die ik tot enkele
Texelsehe boeren hoorde zeggen
„Zie je. wij verbeelden ons vaak zo
veel, ik had het aardig voor elkaar
en ik had de laatste jaren goed ge
boerd, maar nu weet ik, dat je er
niet op vertrouwen moet. je komt met
niks op de wereld en straks ga >e
met niks weg". Hij gebruikte net
woord God niet, maar wij voelden
allen dat hij God bedoelde.
Maar wee de toeschouwer, die op
'i.in studeerkamer op avond van
de een of .mdere theologie pre
nes weel uileen te zetten, hoe hel
aebeuren in elkaar zil. om welke zon
den van ons volk de dijken doorbra
ken en het land onderliep.
Als iemand beweert: „Het is een
oordeel, de dijken zijn Nederlands
trots, daar pochen wij op en nu slaat
God alles, waar wij zo trots op wa
ren, kapot", kan ik onmogelijk van
de partij zijn. Het komt niet uit.
Want de dijken, waarop wij echt trots
waren de Afsluitdijk hebben het
gehouden en op de dijken, die het
niet hielden, waren wij niet trots.
Bovendien ben ik er als de dood zo
bang voor, om, als het natuurgebeu
ren voor ons besef bijzondere afme
tingen aanneemt, van de vinger
Gods te spreken.
Ik geloof, dat God met alles te
maken heeft Maar dan ook even
veel met het zonlicht, dat vanmor-
door
J. J. BUSKES JR
gen het Oosterpark in een milde
glans zet als met de watervloed,
die ons land teistert.
Laten wij deze natuurramp niet
exploiteren voor al te goedkope
boetpredikaties Een mens moet
zichzelf niet tot profeet promoveren
en dat moei hij zeker niet doen, als
hij zelf niet getroffen werd. Zulke
christelijke studeerkamerprofeten
zijn even belachelijk en weerzinwek
kend als de leiders van de C.P.N.
Zoals de laatsten de ellende ten ba
te van hun politiek exploiteien,
doen de eersten het ten bate van
hun theologie en dogmatiek. In bei
de gevallen hebben wij te doen met
een afschuwelijk farizeïsme.
(-, amus heeft er in zijn „De mens
in opstand" op gewezen dal et
x een groot verschil bestaat tus
sen de Grieken en de Christenen in
hun verhouding tol de natuur De
Grieken willen de natuur gehoorza
men, de Christenen evenals de
Marxisten willen de natuur De-
heersen
Ik kan niet beoordelen, in hoever
re deze opmerking van Camus juist
is. In elk geval is het juist, dat
volgens het christelijk geloof de
mens geroepen wordt, de natuur te
beheersen en het leven te ordenen.
Daarmee is het begrip geschiedenis
gegeven, een geschiedenis, die voort
schrijdt, ondanks alle teleurstellin
gen en tegenslagen
Telkens blijkt de natuur sterker
dan de cultuur Wij geven de strijd
echter niet op Ook deze ramp zul
len wij te boven komen Wij zullen
sterker dijken bouwen en een vol
gende keer zal de watervloed op die
sterke dijken breken.
Dit is geen uiting van menselijke
hoogmoed, maar van goddelijke roe
ping, al kan het, wanneer wij God
vergeten, menselijke hoogmoed wor
den. Wij zullen moeten weten, dat
een mens een mens is. Er is geen
reden de mens le overschatten. Er
is evenmin reden, de mens te onder
schatten.
In deze dagen worden wij herinnerd
lan onze grenzen. Het komt- mij
/oor, dat wij goed zullen doen, in
deze dagen niet alleen te spreken,
maar ook te zwijgen. Te zwijgen
tegenover het leven in zijn onbere
kenbaarheid. Te zwijgen tegenover
God, van wie een psalm zegt:
„Uw weg was ln de zee
Uw pad in groote wateren,
zodat Uw voetsporen niet werden
gekend
Laat ons hart rust vinden in God
en laten onze handen zich uitstrek
ken naar allen, die onze hulp nodig
hebben.
Met de Prediker zou ik willen zeg
gen:
Overigens, wees gewaarschuwd, er
is geen einde aan het maken van
veel boeken en veel doorvorsen is
afmatting van het lichaam. Van
al het gehoorde is het slotwoord:
Vrees God en onderhoud Zijn ge
boden, want dit geldt voor alle
mensen".
Wat dat gebod van God inhoudt op
het, ogenblik, weet een ieder
En wie het nog niet weet. die leze
de gelijkenis van de barmhartige
Samaritaan. Men kan die gelijkenis
vinden in het tiende hoofdstuk var
het Evangelie van Lucas. Zwijgen en
helpen! Dat. is in deze dagen God
dienen!
Advertentie l.M.
Verdrijf de periodieke pijnen
t'en dat lome, lusteloze gevoeM
direct en afdoend meteenpaarj
Mabkum, 6 v. Havre te R'dam. Santa
Lucia. 6 12 mijl n. IJmuiden n. Gran
gemouth. Swallow, 7 v. Bordeaux te
Bayonne. Shamrock, 6 20 mijl m fw
Bayonne. Silvaplana, p. 6 Hireshals n.
Gothenburg- Schoklans, 7 v. R'dam te
IJmuiden. Ton-s, 6 v. R'dam n. Du
blin. Tom v. d. Heide. p. 6 Sables
d'Olonnes n. Llbourne. Tyro. p. 7 Do
ver n. Drogheda. Timor. 6 rede Brou
wershaven. Viking, 6 v. Belfast te Rot
terdam. Vesta, p. 6 Katwijk n. Bre
men. Volharding, 6 ten anker Loire n.
Lapalllce. Vrijburgh, 6 v. Casablanca
n. Rouen. M'estropa, 6 v. Bordeaux to
Esbjerg. Willem Barendsz. 6 bulten
Mersey n. Sete. Mestermarkt, pass. 6
Portlandbill n„ Londen. Westlaan, 6 v.
Hamburg te R'dam. AValenhurgh, p. 7
Dover n. Bordeaux. ZIjpe, 6 v. R'dam
n. Norwich.
TANKVAART
Armilla, 7 te Haiphong. Aldegonda,
6 100 mijl n. Kaap Kota Bahru naar
Pladju. ('eronïa, 6 180 mijl a. Bris
bane n. Balik Papan. Cltex Delft, th.r.
p 7 Lissabon- Caltex Leiden, uitr. p.
6 n.m. Ouessant. Caltex utrecht, th.r.
p. 7 Lissabon. Gorilla, 6 te Liverpool,
('liama, 6 230 mijl nw. Barbados n.
Gibraltar. Ena, p. 6 Prt Sudan n. Gi
braltar. Esso Amsterdam, p. 7 Lands
End n. Pernis. Etrema. 8 v. Suez te
Rangoon verw. Gadïla, 6 v. Stanlow n.
Avonmouth. Liseta. 6 v. Pladju n. Prt
Dickson. Macoma, 6 te Pladju. Malea,
6 v. Falmouth n. Curaqao. Mirza, p. 6
Aden n. Bahrein. Matthew. 6 rede
New Castle. Monica, p. 6 Newarp n.
Southampton. Ondina. p. 6 Lizard n.
Stenlow. Ovula, 6 v. Ardrossan n. Las
Spezla. Palma. p. 6 Nashpolnt n. Ber-
gene. Rita. 6 v. Bangkok n. Pladju.
Scherpendrccht. 6 250 mijl n. Recife
n. Santos. Stanvas Benakat. 6 160 m.
no Singapore n. Sungei Gerong. Taria
5 350 mijl no. Fayal n. Curacao.
Tankhaven Twee 6 v. Penang n. Te-
lok Anson. Tlialatta. 6 v. Port de
Bouc n. Fao (Perz. Golf). Stanvas
Talanf Akar, 6 v. Singapore n. Saigon,
Sunetta. p. 7 Kaap St Vincent n. Mar
seille. Tankhaven Drie. 7 te tg. Uban.
M'oënsdrecht, 6 200 mijl zw. Las Pal
mas n. Curagao.
Agatha. 6 v. Saigon te Pladju. Cory-
rta. p. 6 Trinidad n. Curagao. Erluna,
5 v. Rangoon n. Mirl. IMarisa, vertr. 9
v. Heisham n. Punta Cardon. Omala,
7 te Ras tanura. Oerna. 3 te Djakarta.
Sa ld,la, 3 v. Pladju n. Singapore.
Harold, 6 v. Gdynia te Rott.
KUSTVAART
Ar.v Sclieffer, 5 te Port Leauty. At
las. 6 v. A'dam n. Kopenhagen. Ap-
piiiKHdttin, 6 v. Hull n. Aberdeen Ba
tavier Drie, 7 v. R'dam n. Stockholm.
Cornells Houtman, 6 v. Port Leyauty
n. Malta. Deo Favente, 7 van Glynia
te A'dam. Elsenburgh, p. 7 Flnisterre
n. Cassablanca, Goote. 7 v. Antwer
pen te Boulogne. Jongkind, 6 van
Rouaan n. Cassablanca. Keizersgracht,
v. Stockholm te Sodertclje' Roelf, 7
6 v. Swansea n. Charente. Keyser, 0
v. Oporto te Amsterdam.
VAN EN NAAR INDONESIË
Garoet. thuisr. 4 te Belawan. Tabln-
la. 6 bij Comorln n. Aden.
Ainstelvanrt, uitr. 6 70 mijl o. Kaap
Guardaful. Bengkalis. uitr. p. 7 Oues
sant. Celebes. 6 725 m. zo. Kaap Guar
daful n. Djibouti. Drente. 6 v. Dja
karta n. Tjeribon. Indrapoera, 6 te
Aden. Jolian van Oldenbarnevelt. 7 te
Prt Said verw.. Kedoe. 7 v. Djibouti te
Port Sudan. Modjokerto. thuisr. p. 7
Gibraltar. Overijsel. 6 100 mijl zzw.
Fayal n. Curagao. Rempang. 7 v. Dja
karta te Amsterdam. Radja. 6 ter
rede v. Amurang. Rotti. 7 v. Belawan
te Djakarta. Schiedijk, Java-New York
6 300 mijl w. Lissabon. Soestdijk, 7
v. New York te Alexandrië verw. Sla
mat uit p. 7 Lissabon. Tabinta, 6 120
mijl w. Colombo n. Aden. Tosnrl, 6
160 mijl no. Straat Soenda n. Djakar
ta. Tomlnt, 7 te Djakarta. Ternute,
uit p. 7 Lissabon. Zeeland, 6 v. Bela
wan n. Cochin.
EMIGRANTENSCHEPEN
Slbajnk, uitr. 6 780 ml.il zw Tahiti.
Falrseu. thuis p. 7 Kaap de Gata.
Zuiderkruis, thuis 6 80 mijl. zw. Kaap
Blanco.
SLEEPBEDRIJF
Noord Holland,'6 220 mijl w. Port
Said n. Kiel.
Donderdagmiddag is te Voorst
de kapitale boerderij, bewoond door
de landbouwer W. J. Sarink, geheel
uitgebrand. Zo snel grepen de vlam
men om zich heen. dat slechts met
grote moeite de paarden ei) varkens
konden worden gered.
Van de twaalf koeien moesten er
tien worden afgemaakt.
Prins Bernhard heeft Vrijdag
morgen, na de vergadering van het
Rampenfonds, ten huize van de Ame
rikaanse ambassadeur, een onderhoud
gehad met de heren Foster Dulles en
In aansluiting op het reeds giste
ren verstrekte overzicht van het pro
gramma, dat de KRO Zondag zal
uitzenden, geven wij thans een over
zicht van de programma's van de
andere omroepverenigingen.
VARA
8 uur: Berichtendienst en nieuws
berichten: aansluitend ernstige gra
mofoonmuziek; 8.30 uur: Voordracht
van gedichten gekozen door profes
sor dr Garmt Stuiveling: 8.45 uur:
Ernstige gramofoonmuziek; 9 uur:
Berichtendienst. Aansluitend ern
stige gramofoonmuziek. 9.15 tot 930
uur: Het menselijk verbond. Toe
spraak door dr J. C. Brandt Cor-
stius. 9.30 tot 10 uur: Fragmenten
uit het oratorium Elias van Men
delssohn.
17.30 tot 17.50 uur: Bezinning in
stormtij. Toespraak door professor
dr W. Banning. 17.50 tot 18 uur:
Ernstige gramofoonmuziek.
18 uur: Berichtendienst. Aanslui
tend nieuwsdienst. Aansluitend over
zicht door dr Kortenhorst. Circa
18.30 uur: Fragmenten uit „Ein
deutsches Requiem" van Johannes
Brahms 19 uur: Berichtendienst.
Aansluitend fragmenten uit Ein
deutsches Requiem" van Brahms
(vervolg).
VPRO
10.—10,30 Zondagshalfuur. 11.45
12.00 Causerie. 17.00—17.10 Zijne
Excellentie J. v d. Kieft. minister
van Financiën. 17.10—17.30 Wijdings
diens t.
NCRV
8.00 Nieuwsberichten. Pl.m. 8.30
Morgenwijding. Pl.m. 9.15—9.30 Gr.
19.10 Cantate Stort tranen uit, Jan
Felderhof. 19.30—19.45 Gelooft u dat,
door ds H. G. Groenewoud.
IKOR
10.3011.45 Kerkdienst.
AVRO
12.00 Marcia Funebre. uit de 3e
Symphonïe van Ludwig van Beet
hoven. Concertgebouwork. (gr.). 12.18
Orgelkoralen van Johann Sebastian
Bach. 12.30 Werken voor strijkork.
Handel en Bach (gr.). 13.00 Toe
spraak H.M. Koningin Juliana (bei
de zenders». 13.10(Gez. Pr.) Nieuws
berichten. 13.30 Tragische Ouverture
op. 81. Joh. Brahms. 13.45 Psalmen
en gezangen, gezongen door leden
van het Omroepkoor. 14.00 Toespraak
door dr P. H. Ritter Jr. 14.15 Piano
recital door Pierre Palla. 14.35 Re
quiem op. 48, Gabriel Fauré. 15.15
Fragment uit „Thomas Moore" van
Henriëtte Roland Holstv. d Schalk
(hoorspel). 15.55 Het Omroeporkest
olv. Henk Spruit: Symphonie no 2
in c kl. t. (Urfassung), Anton Bruck
ner.
20.00 Herhaling toespraak H.M. de
Koningin. 20.10 mr Kortenhorst.
20.15 Nieuwsberichten. 20,30 Actus
Tragicus. Joh. Seb. Bacil, „Gottes
Zeit 1st die allerbeste Zeit (Cantate
no 106). 20.55 Poëzie, voorgedragen
door Nel Knoop. 21.15 Symphonisch
concert (gr,). 22.30 Wijdingswoord
door prof. dr A. A. van Ruler. 22.40
Dolf Hendrikse bespeelt het orgel
van de Ned. Herv. kerk te Zoute-
lande op Walcheren. (E.o.) 23.00
(Gez Pr.) Nieuwsberichten. 23.15
Strijkkwartet, no 14 in d kl. t (Der
Tod und das Madclien), Franz
Schubert.
