liet water liep OYER de dijken
Grens van de risico 's zeer moeilijk
te bepalen
Afsluiting zeegaten roept
geweldige problemen op
D.D.D.
MOEILIJKHEDEN?
Ex-echtgenote kan beslag
laten leggen op loon
DEZE WERELD - DEZE WEEK
6
Zaterdag 7 Februari 1953
(Van een onzer redacteuren)
De dijken waren niet hoog genoeg. Dat weten we nu allemaal.
Verscheidene deskundigen hebben in de afgelopen week dit
als hun mening gegeven; hoofdingenieur van de Rijkswater
staat Dr Ir J. van Veen heeft het verklaard in zijn uiteenzetting
aan buitenlandse diplomaten; en wie er aan mocht twijfelen
moet er ..De Waarheid" maar eens op nalezen daarin staat
dag aan dag in tal van variaties, dat de regering liever dijken
had moeten bouwen in plaats van een leger. Hoe hoog hadden
die dijken dan moeten zijn? Mag men de kans van eens in de
350 jaar op een stormvloed als deze lopen, of moet ieder risico
worden uitgesloten? Moet men dan ook de kans van eens in de
1000 jaar op een nog hogere waterstand uitsluiten? En de kans
van eens in de 2000 jaar? En de kans dat half Nederland onder
water verdwijnt? Want begrijp goed: eens in de 1000 jaar dat is
elk jaar een duizendste kans. Dat betekent, dat het morgen ge
beuren kan!
We hebben het een bij uitstek
deskundige op waterstaatsgebied
gevraagd waarop baseren de in
genieurs hun berekeningen? Hoe
komen zij tot een bepaalde dijk-
hoogte?
Neem. zei deze. het geval van de
afsluiting der Zuiderzee. Het denk
beeld dat men zich indertijd nauw
keurig rekenschap heeft kunnen
geven van de maximale hoogte der
bij de Afsluitdijk te verwachten
storm-vloeden, berust op een
misverstand. Een commissie ondei
prof. Lorentz heeft nagegaan hoe
veel hoger de stormvloedstanden
dan de berekende bij de Afsluit
dijk konden worden. De bergings-
kom, die de Zuiderzee vormde,
zou wegvallen. Het uit de Noord
zee en de Waddenzee opgestuwde
water zou bij de Afsluitdijk worden
tegengehouden. Hieruit was een
bepaalde verhoging van de water
stand te berekenen, uitgaande van
waarnemingen bij enige vroegere
hoge stormvloeden. Déze verhoging,
opgeteld bij de hoogst bekende
stormvloedstanden gaf de te ver
wachten hoogste standen vóór de
Afsluitdijk en in de omgeving daar
van.
Tijdvak te kort
Maar voldoende nauwkeurige
waarnemingen, waarop een kansbe
rekening over een tijdvak van eni
ge eeuwen kan worden gebaseerd,
zijn eigenlijk alleen over de laatste
anderhalve eeuw voorhanden. De
voornaamste factor, die langs onze
kusten de waterhoogte bij storm
vloed bepaalt is de meteorologische
gesteldheid boven de Noordzee en
het aangrenzende deel van de At
lantische Oceaan, gedurende een pe
riode van meestal enige dagen. Nu
zijn er in die weersgesteldheid al
lerlei mogelijkheden; windrichting,
windkracht en de duur van een
storm zijn van invloed. Al die mo
gelijkheden kunnen gecombineerd
worden met de astronomische fac-
toren die het getij in het bijzon-
der springtij bepalen. Dan is zou trachten onmiddellijk de bui-
voor het gebied van de benedenri- dljk.n achten.
bekleding kan het doorweken van
de grond wat langer tegenhouden,
maar toch nooit geheel voorkomen.
Er kan alleen tijd mee worden ge
wonnen, wat soms inderdaad al veel
gewonnen is.
Hoe nu?
Hoe moet het nu verder, was
onze volgende vraag. Wordt het,
zoals velen vrezen, een kwestie van
jaren? Zullen de dijken, die nu in
het water liggen, volkomen ver
nield zijn als tegen het voorjaar
met het herstel kan worden begon
nen? Of moet men liever denken
aan een radicale oplossing door het
afsluiten van de zeearmen?
Het behoeft zeker geen jaren te
duren, kregen we ten antwoord.
Hoe kleiner de polder, hoe sneller
de drooglegging kan verlopen. Het
in- en uitstromen van het water
bij eb en vloed is een van de
grootste moeilijkheden voor het
dichten van de gaten. Bij kleinere
gebieden, als Zuid- en Noord-Be
veland, Tholen en Sint Philipsland.
zijn deze watermassa's niet zo groot,
dat men deze eilanden niet voor de
winter kan hebben herwonnen.
Minder eenvoudig is het een
voorspelling te doen voor Schouwen-
Duiveland en Goeree-Overflakkee.
Daar zullen de eb- en vloedstromin
gen sterker zijn: men zal er wel
licht een andere werkwijze moeten
volgen. Wanneer verder in het
voorjaar de waterstanden lager
zijn. kan men deze eilanden mis
schien poldersgewijs op de zee her
overen, Vooral op Duiveland zijn
veel polders met binnendijken. Het
is denkbaar, dat die binnendijken
straks boven het water gaan uitste
ken. misschien moeten ze hier en
daar wat worden opgehoogd, en dan
kan men polder na polder droog
leggen. Zo kan de ene polder aan
de andere worden geregen tot een
steeds groter wordend eiland. Deze
methode zou het voordeel bieden,
dat men minder sterke stromen te
overwinnen heeft dan wanneer men
aren ae stand van Rijn. Maas en
Schelde van belang. Enige maan
den geleden bijvoorbeeld was de
stand van de Rijn aanmerkelijk ho
ger dan nu.
Voor de berekening van de kan
sen op zeldzaam hoge standen, die
bijv. eenmaal in een paar eeuwen
zijn te verwachten, is men dus aan
gewezen op waarnemingen uit het
verleden, en dit materiaal van
nauwkeurige waarnemingen is in
feite ontoereikend.
Ongeleende hoogte
De waterhoogten, die by de jong
ste stormramp in het zuidwestelijk
deel van ons land zyn gemeten, ko
men zó ver uit boven de van vroe
ger bekende hoogste standen, dat
hier inderdaad kan worden gespro
ken van een zeer zeldzaam voorko
mende stormvloed. Zo was in Rot
terdam de stand 44 cm hoger dan
de tot nu toe bekende hoogste
stand. In Lage Zwaluwe was het
verschil 57 en in Terneuzen zelfs
73 cm.
En toch heeft waarschijnlijk niet
alleen deze excessief hoge stand tot
de ramp geleid. De zware golfslag
joeg het water over de dijkkruinen.
Wanneer dat langere tijd duurt
doorweekt de dijk aan de achter
zijde, en op een gegeven ogenblik
valt plotseling aan die achterkant
een grote schelp grond uit het dijk-
lichaam. Dit proces moet de door
braken hebben ingeleid. Bij velen
heerst de mening, dat de kracht
van de overslaande golven de dij
ken van de landzijde uit hebben
uitgehold. Dit is dus niet het gevaL
De opvatting, dat men er zou zijn
met een bekleding van de dijken
aan de binnenkant, moet dan ook
van de hand gewezen worden. Zo'n
Voor gebrek aan materieel be
hoeft waarschijnlijk niet gevreesd
te worden. De Zuiderzeewerken be
schikken over veel baggermaterieel.
Een tegenslag is, dat het rijshout,
dat men voor herstel van dijken zo
bitter nodig heeft, in hoofdzaak uit
dé omgeving van de Merwede, on
der andere de Biesbos komt. Daar
lagen ook de grootste voorraden
opgeslagen, en de vrees is gewet
tigd, dat deze voorraden verloren
zijn gegaan. Nu werkt men in hei
IJsselmeer wel met asfaltzinkstuk-
ken, waarvoor een schip van een
speciale inrichting is voorzien, maai
dit is voor gebruik op kleinere
schaal minder geschikt. Gelukkig
zijn er ook daar voorraden van rijs
hout, zodat misschien geen vertra
ging behoeft te ontslaan wanneer
het weer zich eenmaal beter gaat
lenen voor herstelwerk.
De dijken, die nu in het water
liggen, kunnen van binnen natuur
lijk nog door de golfslag aangevre
ten worden, maar zeer grote schade
behoeft men niet te vrezen, nu een
maal het water aan beide zijden
staat en de eenzijdige waterdruk
is vervallen.
Tweede Afsluitdijk
De mogelijkheid van afdamming
van de benedenrivieren wordt al
geruime tijd bestudeerd. Dit middel
lijkt aanlokkelijk, want het zou niet
alleen een beveiliging tegen storm
vloeden kunnen opleveren; het
binnendringen van het zout zou
eveneens worden tegengegaan en
men zou een zoetwaterbekken vor
men, dat de landbouwgronden voor
verzilting kon behoeden. Het af
dammen van de Brielse Maas kan
als eerste stap in die richting wor
den beschouwd.
Verschillende oplossingen, met
hun consequenties op meer dan een
gebied, worden overwogen. Het
verst gaat wel het denkbeeld om
tussen Walcheren en de mond van
de Waterweg een „gladde kust" te
maken, door afdamming van Oos-
Advertentie l. M.)
Zuiver en ontsmet
uw huid met de hel-
der vloeibare D.D.D.
De jeuk bedaart, de
ziektekiemen worden gedood en de huid
geneest.
GENEESMIDDEL TEGEN
HUIDAANDOENINGEN
Nadere mededelingen
over faciliteiten van
fiscus voor giften
DEN HAAG. Het ministerie van
Financiën heeft ngder bekend ge
maakt. dat de giften in geld aan het
Nationaal Rampenfonds, welke inge
volge een besluit van de regering tot
elk bedrag van het inkomen of de
winst mogen worden afgetrokken,
ten laste komen van het inkomen of
de winst over het jaar 1953. Tenzij
een belastingplichtige bij zijn aan
gifte over het jaar 1952 het schrifte
lijk verzoek doet om de gift van het
inkomen of winst over 1952 te mogen
aftrekken.
Het vorenstaande geldt eveneens
voor goedéren, die uit bedrijfsvoor
raden ten behoeve van watersnood-
slachtoffers worden afgestaan.
Verder is bepaald, dat bedragen,
die ten behoeve van het Nationaal
Rampenfonds van het loon worden
afgestaan (waaronder begrepen loon
uit overwerk), niet alleen voor de
heffing van de loonbelasting, maar
ook voor de heffing van de vereve
ningsheffing buiten aanmerking wor
den gelaten.
terschelde. Brouwershavense Gat en
Haringvliet. Maar laat men zich dit
niét te simpel voorstellen.
De afsluiting van de Zuiderzee,
die terecht als een grote prestatie
wordt beschouwd, is een klein werk
vergeleken met de afsluiting van
deze drie zeegaten. By elk gety
passeert de monden van deze drie
een hoeveelheid vloed- en ebwater,
die ongeveer het vcertigvoud is van,
die waarmee men te doen had by
de afsluiting van de Zuiderzee. Dan
zouden deze dammen over grote
lengte in zeer diep water op de
stormstreek komen te liggen, aan
open zee; veel ongunstiger dus dan
bij de door de Waddeneilanden be
schermde Afsluitdijk. Dit technisch
al zeer moeilijk op te lossen pro
bleem wordt dan nog verzwaard
door de onderlinge afhankelijkheid
van de stromingen in de drie zee
gaten.
U begrijpt wel. zo besloot onze
zegsman, dat eerst een grondige
studie antwoord kan geven op de
vraag hoe dit alles tot. stand kan
worden gebracht. Daarbij moet dan
blijken, of de aan dit plan verbon
den blijvende voordelen opwegen
tegen de kosten en risico's, die
meekomen aan de uitvoering en
instandhouding daarvan, ófwel dat
men de voorkeur moet geven aan
een minder vergaand plan. dat de i
mogelijkheden voor de toekomst
niet in de weg staat en zelfs latere
uitvoering van een groter plan zou
vergemakkelijken.
i-wmiüiu.uii JET/ geven raad
„Ik ben gescheiden", schryft ons een abonné. „De rechter veroordeelde
my wekelyks een bepaald bedrag voor levensonderhoud aan mijn vroegere
echtgenote uit te betalen. Door allerlei omstandigheden ben ik daarmee in
gebreke gebleven. Nu heeft mijn vroegere echtgenote beslag laten leggen
op mijn gehele loon, voor het achterstallige bedrag. Ik dacht dat zoiets
verboden was. Men mag toch zo maar niet iemands gehele loon inpikken?
Kunt U mij hierover inlichten?"
Het beslag van de vroegere echt
genote van onze abonné is volko
men rechtsgeldig. Toch slaat deze
vraagsteller de plank niet zo heel ver
mis als hij meent, dat. arbeidsloon
geheel of gedeeltelijk gevrijwaard
is van beslag. Dit geval is n.l. een
uitzondering op de regel. Volgens de
wet op de arbeidsovereenkomst is,
indien het loon f 10 per dag of min
der bedraagt, beslag over het alge
meen slechts tot een v ij f d e ge
deelte van het loon toegelaten. Be
draagt het loon méér dan f 10 per
dag. dan is beslag op het meerdere
geheel vrij, maar over de eerste
f 10 per dag ook slechts toegelaten
tot een vijfde.
Het komt er dus op neer. dat bij
een loon van meer dan f 10 per dag
in ieder geval f 3 per dag buiten
het beslag blijft. Voor de berekening
van het dagloon wordt de week op
zes en de maand op 25 dagën ge
steld.
Een uitzondering op deze regel
is echter gemaakt voor het geval,
dat het beslag dient tot verhaal van
onderhoud, waarop degene, te wiens
behoeve het beslag wordt gelegd,
volgens de wet aanspraak heeft.
In dat geval mag op het gehete
loon beslag worden gelegd. Deze
uitzondering is begrijpelijk. De wet
gever heeft, door de mogelijkheid
toud zou kunnen voorzien.
Maar wanneer het beslag dient
om in het noodzakelijk levenson-
onderhoud van een ander te voor
zien, dan is er geen reden meer
om het levensonderhoud van de
schuldenaar (hier dus de arbeider)
te waarborgen ten koste van het
levensonderhoud van de schuldeiser.
In de praktkijk zal een schuld
eiser er niet gauw toe overgaan het
gehele loon in beslag te nemen,
omdat hij het daardoor de schulde
naar onmogelijk zal maken zich in
het leven te houden en geld te ver
dienen. De maatregel zou dus ten
slotte in het nadeel van de schuld
eiser zelf zijn. Bijna iedere advo
caat zal daarom, als de goede wil
van de schuldenaaar blijkt, wel be
reid zijn een betalingsregeling te
treffen, waarbij het de schuldenaar
mogelijk blijft, in het allernoodza
kelijkste te voorzien. Wij raden dus
onze abonné aan zich in verbinding
te stellen met de advocaat van de
tegenpartij en deze te verzoeken een
betalingsregeling toe te staan.
Mejuffrouw M. S. schrijft het volgen
de: „Ik ben dienstmeisje en heb per
ongeluk een paar kopjes van mevrouw
gebroken. Mevrouw wenst de schade op
Water, een paar kale bomen, water, wat half verdronken huizen,
water, water en nogeens water Het is lang niet het meest
dramatische beeld van de overstromingsramp, dat, Henk de Vos
in deze tekening vastlegde. Het is hier nu heel stil geworden,
het leven is geweken, onder of over het water. Het enige, dat
beweegt, zijn. de golfjes van de nieuwe zee en de wolken in de
lucht.. En dat dit een stukje van Bruinisse is, doet er ook doen
lijk heel weinig toe. Maar vermenigvuldig dit partje noodgebied,
deze ondergelopen huizen, deze onzichtbare, weggespoelde wegen
en vooral dit vele water, met tien- of vijftienduizend. Want. zó
groot is het land, dat bezweek voor de kracht van de natuur.
myn loon te verhalen. Mag zij dat
doen?"
Antwoord: Het is een veel voorko
mende misvatting dat. de arbeider, die
zijn werkgever schade berokkend heeft
met verplicht zou zijn die schade te
vergoeden De arbeider is wel degelijk
verplicht de schade te vergoeden. Ech
ter ook niet meer dan de schade, d.w.z.
dat iemand, die een voorwerp bescha
digt of wegmaakt, dat enige jaren oud
is. de waarde van dat voorwerp op het
moment van de beschadiging of het
wegraken, za] moeten vergoeden, doch
niet de waarde van het nieuwe voor
werp. dat er voor in de plaats komt.
De wet bepaalt verder dat bij ied- re
loonbetalmg telkens ten hoogste twee
vijfde gedeelte van het loon als schade
vergoeding mag worden ingehouden.
W eet-wel-man"
zegt medewerking
met Avro op
DEN HAAG De „Weet-wel-man"
(ook bekend als de „antwoord-man")
en de redacteur van het Avro-pro-
gramma „Ik weet. ik weet wat." niet®
weet", hebben het volgende telegram
aan het bestuur van de AVRO ge
zonden:
„Door betreurenswaardige houding
voorzitter AVRO inzake gedragslijn
in huidige nationale noodtoestand
zijn wij genoodzaakt met ingang van
heden alle werkzaamheden voor de
rubriek „Ik weet, ik weet, wat u niet
weet" te beëindigen" Beide heren
waren als .free-lances" aan de AVRO
verbonden.
Weest voorzichtig met
auto's, die lang in het
water hebben gestaan
DEN HAAG. De KNAC geeft
het volgende advie; aan de eige
naars van personenauto's in het ge
troffen gebied, welke geheel of ge
deeltelijk in het water hebben ge
staan:
Tracht de motor niet in beweging
te brengen en verplaats ook het
voertuig niet, indien zulks niet
strikt noodzakelijk is. Verwijder
het water voor zover mogelijk. Tap
met name motorcarter, versnellings
bak en achterbrug af Maak ge
bruik van de roestwerende midde
len. die de smeerolie maatschap
pijen in het getroöen gebied leve
ren, Doch houd. er niettemin reke
ning mee, dat het mechanisch ge
deelte van een verdronken automo
biel in zeer vérgaande mate gede
monteerd e technisch verzorgd
moet worden, voordat de wagen
weer rijklaar zal zijn.
(Advertentie l.M.)
W erklozenuitkeringen
in de noodgebieden
DEN HAAG. Het Algemeen Werk
loosheidsfonds heeft aan besturen
dei bedrijfsverenigingen verzocht,
zoveel mogelijk met de verstrekking
van uitkeringen ingevolge de werk
loosheidswet aan de bewoners van de
overstroomde gebieden en aan werk
lozen, die daar hulp bieden, door te
gaan. In geval postwissels e.d. onbe
stelbaar terugkomen, dient opgave te
worden gedaan aan de Sociale Ver
zekeringsraad, die inlichtingen om
trent de betrokkenen zal inwinnen.
Bij nieuw ontstane werkloosheidsge-
vallen kan men in het algemeen af
gaan op de opgaven der betrokkenen.
Tegen onjuiste opgaven zal streng
worden opgetreden.
Werklozen die zonder loon in de
noodgebieden hulp verlenen, kan
men als werkloos in de zin der wet
blijven beschouwen met kost of klei
ne verstrekkingen hoeft geen reke
ning te worden gehouden. In geval
loon wordt genoten, dat lager is dan
de uitkering kan dit loon tot het be
drag der uitkering worden aange
vuld. Werklozen die van nu af aan
nog in de noodgebieden zonder loon
gaan werken, kunnen alleen dan hun
uitkering behouden als zij door een
gewestelijk arbeidsbureau in geor
ganiseerd verband bemiddeld zijn.
holle frase
%In koude oorlog
van defensief
naar offensief
DE nationale ramp, die over ons land is gekomen, heeft, begrijpelijker- s
wijs, de aandacht der Nederlanders zozeer op de eigen zorgen gericht, dat
er maar weinig belangstelling kon bestaan voor hetgeen buiten onze gren- forthoirf' &OPn
zen gebeurde. Een uitzondering in dit opzicht vormden Engeland en Belgie. #De/f/ft:(u.
beide getroffen door een catastrofe, slechts in omvang verschillend van die,
welke over Nederland kwam. Van de gevoelens van medeleven,
gelouterd door eigen leed, die ons volk tegenover de Britse en
Belgische vrienden bezielen, getuigde minister-president dr Drees in be
wogen woorden in zijn rede in de Tweede Kamer. Een verdere uitzonde
ring kan worden gemaakt ten aanzien van de ontelbare hulpacties, die de
vrije wereld te onzen behoeve ondernam: zij vervullen ons volk met diepe
dankbaarheid en hebben het ervan overtuigd, dat de eenheid van het Wes
ten meer, veel meer dan een holle frase is. En in dit opzicht zijn de kleine,
naamloze gestes, zoals die van de Franse arbeider, die enkele honderden
francs op de Nederlandse ambassade kwam brengen, misschien nog spre- r
kender en ontroerender dan de grote, van staatswege gegeven bijstand. West-EuVODCt lliet
waarin de Amerikanen opnieuw op even royale als doelmatige wijze voor- r
gingen.
Itvitttccvxt i„-»n rionr en slagen. In het kort kan men zeg-
NTLSSEN, t leven gaat door en gen dat Washington doende is in
de emoties, welke ons nu nog be- de koude 00ri0f, van de verdedi-
vangen houden mogen met te lang tQt de aanval over te gaan.
verhinderen, dat de blik wyder onverwacht komt dit niet. Reeds
wordt gespreid dan in de afgelo- tijdens zijn verkiezingscampagne
pen dagen geschiedde. Met name is hadden Eisenhower en zijn adviseur
het nodig, zich bezig te houden met yoor buitenlandse aangel w.
de nieuwe richting, welke de Ame- de huidlge minister van Buiten-
rikaanse politiek, onder leiding van landse Zaken Dulles, duidelijk ge-
de regering-Eisenhower, heeft inge- maakt dat zij Trumans politiek van
zeer volgzaam
t Worsteling om
EDG duurt voort
>n Eisenhower en zijn adviseur
buitenlandse aangelegenheden,
HET HERSTEL van de dijken is
begonnen. Deze kaart geeft een
samenvatting van de feiten, die
ij- A C. Maris, directeur-generaal
van Rijkswaterstaat, op een pers
conferentie mededeelde.
geen geheim meer zijn, werden in
„containment" het bieden" van het bijzonder van republikeinse zij
weerstand in gevallen van klaar- de reeds jaren gehekeld. Zy gaven
blijkelyke communistische agressie de Russen, in ruil voor hun deel-
en het opbouwen van kracht, die neming aan de oorlog tegen Japan.
Moskou van verdere pogingen tot de vrije hand in Oost-Europa en de
machtsuitbreiding zou moeten af- beschikking over Zuid-Sasjalin en
houden wilden vervangen door de Koerillen. Welk gebruik Moskou
een politiek van terugdringing van van de in Oost-Europa gegeven
het communisme. armslag maakte, weet men: Polen,
Ren verrassing kan de State of Tsjechoslowakije. Hongarije, Roeme-
«.fonEsaüss,ivies' s» 0o.t
h» C 5„ï™riShttè'.n ddeieWoeokvè?! WSd
schillende punten van een krach- ,?%?™r'k„a!ns=
tiger buitenlandse politiek gewaag
de. daarom zeker niet worden ge
noemd.
Drie belangrijke passages hield
deze boodschap in:
Partij deze gang van zaken diep,
maar zij kon moeilijk een overeen
komst desavoueren, die door Roo
sevelt was getekend
Voor de republikeinen bestond
deze gevoelsoverweging niet en dus
uctt dcvvciwtctHcsxiy tllCT dl uun
1. De regenng-Eisenhower erkent kon Eisenhower doer., wat Truman
geen enkele verplichting, welke be- moest nalaten. Aan de feitelijke
sloten ligt in de geheime clausules toestand verandert diardoor echter
van de overeenkomst van Jalta. niets: de Russen nu heuS
2. De neutralisering van Formosa niet de vrijheid aan ce satellietsta-
wordt beëindigd: de Amerikaanse ten hergeven en Zuid-Sasjalin en
zevende vloot welke enerzijds moest de Koerillen aan de .'apanners te-
vérhinderen, dat communistisch rugschenken. Hoogstens heeft de re-
Chir.a een aanval ondernam op gering-Eisenhower zich de juridi-
Tsjarig Kai-tsjek's nationalistische sche mogelijkheid geschapen tot on-
strijdkrachten op Formosa, maar dersteuning van eveituele vrij-
anderzijds het Chinese continent te- heidsbewegingen in de satellietlan-
gen overvallen van Formosa uit den. En misschien ook brengt deze
moest beschermen, is van deze ta- stap een zeker elemem van onbe-
ken ontheven. rekenbaarheid in de Amerikaanse
3. Op West-Europa zal druk wor- politiek, die een voordiel kan be
den uitgeoefend om de Euronese tekenen op Trumans nauwkeurig
geallieerden te bewegen tot het be- uitgestippelde koers, vaarop het
■trachten van meer spoed bij de tot- ook voor Moskou gemakkelijk varen
standbrenging van het Europese le- was
V\7 EEL sterker is 't tegtn Moskou
AN genoemde drie besluiten is v en Peking gerichte verwarring-
't eerste vooral voor binnenlands stichtende element aanwizig in de
gebruik in de Verenigde Staten be- maatregel tot deneutralijering van
doeld. De geheime clausules van de Formosa, Het geven var, de vrije
overeenkomst van Jalta, die al lang hand aan Tsjang Kai-tsjak dwingt
houden met eventuele nationalisti
sche raids tegen het vasteland van
China, dus tot, versterking van de
Chinese kusten. Het is ook moge
lijk, dat de Chinezen daartoe mili
taire krachten in Korea en aan de
grenzen van Indo-China zullen moe
ten vrijmaken.
Minder aannemelijk schijnt daar
entegen de Amerikaanse verwach
ting, dat de heractivering van
Tsjang s strijdkrachten het in Chi
na potentieel aanwezige verzet te
gen het communisme zou kunnen
aanmoedigen slechts weinige
Chinezen zullen in Tsjang Kai-t.sjek
nog een bevrijder willen zien. Maar
dit neemt niet weg. dat het besluit
van Eisenhower zeker enige voor
delen heeft en misschien zal kun
nen bijdragen tot de door de Ame
rikanen zo vurig gewenste oplos
sing in Korea.
De vraag is echter, of deze voor
delen opwegen tegen de minstens
even duidelijke nadelen en risico's.
Om één ding te noemen: Tsjangs
strijdkrachten, hoezeer ook door de
Amerikanen versterkt, zijn veel te
gering om ook maar met enige
kans op succes, een offensief tegen
het China van Mao Tsé-toeng te
kunnen beginnen, iviaar wat, indien
Tsjang zich toch in een dergelijk
avontuur stort? Hij kan er op spe
culeren, dat de Amerikanen hem
te hulp zullen schieten, indien hij
in nood zou komen te verkeren.
Eisenhower zou het zich moeilijk
kunnen veroorloven Tsjang te la
ten afslachten, na hem eerst te
hebben aangemoedigd. Maar dit zou
een uitbreiding van de oorlog be
tekenen in een gebied, waar deze
door het Westen het minst gewenst
kan zijn.
Een zodanige uitbreiding van de
strijd dreigt ook op andere wijze.
De deneutralisering van Formosa is
een tweesnijdend zwaard: schenkt
zij Tsjang de mogelijkheid tot her
ontketening van de Chinese bur
geroorlog, zij opent tevens de weg
tot een communistische aanval op
Formosa. En wanneer dat gebeurt,
moet de Amerikaanse zevende vloot
toch in actie komen, want Formosa
is een vuistpand. dat de Amerika
nen. zolang de koude oorlog voort
duurt. niet kunnen opgeven.
De Amerikanen rekenen er klaar
blijkelijk op. dat hun krachtiger
optreden Moskou en Peking in
schikkelijker zal maken. Maar dat
kan een uiterst gevaarlijke vergis
sing zijn het feit, dat Peking nu
nog eens is komen aanzetten met
een opgewarmd Russisch, reeds door
de V.N.-Assemblée verworpen, voor
stel tot een staken van het vuren
op Korea, wijst in elk geval niet
op enige aarzeling in het commu
nistische kamp Het is waar. dat
Eisenhower in het conflict in hel
Verre Oosten een element van on
zekerheid omtrent de militaire be
doelingen van de V.S. heeft ge
bracht. dat de nauwkeurig omlijn
de politiek van Truman-Acheson
ontbeerde. Maar hoe kan hij weten,
welk antwoord de communisten, in
het bijzonder de Sowjet-TJnie, daar
op zullen geven? In West-Europa
voelt men zich in dit opzicht aller
minst gerust.
Zowel in het Britse Lagerhuis als
in vrijwel de gehele West-Europese
pers is uiting gegeven aan de vrees,
dat Moskou de Amerikanen in het
Verre Oosten wel eens in een posi
tie zou kunnen manoeuvreren, die
het hun onmogelijk zou maken,
West-Europa verder in voldoende
mate bij te staan bij de opbouw der
defensie. En in ons werelddeel voelt
men zich. ongetwijfeld met recht,
beslist nog niet krachtig genoeg om
een agressievere Amerikaanse koers
tegen het Sowjet-imperium lucht
hartig te kunnen volgen.
DAT het, West-Europa nog schort
aan de militaire kracht, nodig
om zijn bijdrage te leveren aan een
poging, de Sow jets te dwingen al
hun kaarten op tafel te leggen, zien de
Amerikanen wel in. Daarom ook
hun besluit, druk op de Europese
geallieerden uit te oefenen, teneinde
tot een snellere totstandkoming van
een Europees Leger met Duitse
troepen! te komen. Als stok acn-
ter de deur gebruiken zij daarbij
het dreigement van een herziening
der hulpverlening: in de toekomst
zouden ze er wellicht toe overgaan,
de hoogte van hun giften in over
eenstemming te brengen met de be
reidwilligheid van de ontvanger,
aan hun wensen te voldoen. Dulles,
vergezeld van Stassen. de nieuwe
directeur van het Amerikaanse bu
reau voor de wederzijdse beveili
ging (M.S.A.), is deze week de
Westeuropese hoofdsteden afgereisd
om de regeringen' daar persoonlijk
in kennis te stellen van de nieuwe
Amerikaanse inzichten en verlan
gens. En tevens heeft hij deze gele
genheid gebruikt, om de hier be
staande ongerustheid omtrent Ame
rika's militaire bedoelingen in het
Verre Oosten wat tot bedaren te
brengen. Voor een deel schijnt dit
hem ook te zijn gelukt, te oordelen
naar de reaïties in Londen en
Parijs.
Overigens zal hem in Rome, Bonn
en de Benclux-hoofdsteden zijn' ver
zekerd, dat men daar vervuld is
van alle mogelijke bereidwilligheid
ten aanzien van een snelle rectifica
tie van de Europese Defensie Ge
meenschap. In Den Haag. waar Dul
les heden vertoeft zal men hem
echter bovendien te kennen heb
ben gegeven, dat Nederlands ver
mogen om zijn verplichtingen in het
kader van de N.A.T.O. na te ko
men, belangrijk is verminderd door
de gevolgen van de overstromings
ramp. Vier dagen voor de catastrofe
hadden wij nog medegedeeld, dat
Nederland geen economische hulp
meer behoefde
Onaangenamer ervaringen, van
politiek standpunt bekeken natuur
lijk, moet Dulles echter in Parijs en
Londen hebben opgedaaan. De. ook
in Engeland zelf uitgeoefende, aan
drang op de Bl itse regering om haar
afwijzende houding tegenover ae
Europese Defensiegemeenschap ten
minste voor een deel te herzien,
heeft tot nog toe geen succes gehad
en dat maakte, op zijn beurt, ook
de Fransen weer halsstarriger. Het
heeft er nu alle schijn van, dat
Washington, zo het werkelijk met
toenemende kracht de communisti
sche wereld in het defensief wil
dwin en krae'-i eerst tegen de
eigen ge-'"' den moet gebruiken.