Een onverwacht stukje leven
brengt verwarring
3e verlieslijst van
het Rode Kruis
Maatregelen emigranten
uit nood ge bi eden
Scheveningers verstonden
hun taak
Bezinning
op leed
ZATERDAG 7 FEBRUARI 1S)ÓÏ
PAGINA G
Indrukken uit de ramp-gebieden
Emoties voor één mens niet
meer te verwerken
(Van onze speciale R.D.P.-verslaggever)
DEN HAAG, 7 Febr. „St Philipsland, het achter Steenbergen aan West-
Brabant klevende schiereiland, kan weer binnen 14 dagen droog zijn,
als we hier maar binnen een paar dagen materiaal hebben". Dat zei
ons de dijkgraaf van dit vruchtbare stukje kleiland, de 58-jarige heer
P. lioudelïng, die met 200 vrijwilligers tot zelfs uit Friesland, orde
probeert te scheppen in de chaos, die de vloedgolf van Zaterdagnacht
ook hier teweegbracht. De torenklok van het aardige grijze kerkje in
het centrum van het gelijknamige dorpje op dit schiereiland wijst
kwart over zes aan. Op dat tijd,.lp moet ook het leven in dit aan I
beide zijden van de dijk gevlijde gemeenschapje stil zijn blijven staan.
Zes grote gaten waren er in de dijken langs Eendracht en Krammer U'1 Öen Bosch had hij deze
onmiddellitK ter hand genomen. Het
geslagen door het beukende geweld van het opgestuwde water. De
school in het dorpje werd er door uit z'n voegen gelicht en vele huizen
gekraakt. Wie de chaos ziet, verbaast zich, dat er maar 9 vermisten
zijn. Het wordt alleen verklaard door het feit, dat velen het geweld
verwacht moeten hebben.
gebieden trokken, zijn over hun toe
ren heen. Niet alleen van vermoeid
heid, omdat men dag en nacht in de
w-eer bleef, om te vertellen over
wat men gezien en gehoord had.
Ook omdat de emoties, die men te
verwerken kreeg voor mensen met
noimaal gevoels- en verstandsleven
niet meer te verwerken waren, ten
zij men van ijzer was.
Zoals we veronderstellen, dat de
lieden zijn, die zich bij al deze el
lende nog kunnen vergrijpen aan
eigendommen, van wie reeds zo ont
zaggelijk veel verloren.
HYENA'S
In het ganse watersnooagebied
aoen hierover grote verhalen de
ronde. Hardnekkig is het gerucht,
dat in de N.W.-hoek van Brabant
reeds twee man standrechtelijk ge
dood zouden zijn. dio op diefstal be
trapt vvercei: We hebben er geen
officiële bevestiging van kunnen
krijgen. Slechts dit: de burgemees-
er van Steenbergen was een aan
wijsbaar geval van diefstal ter ore
;ekomen Samen met de Proc.-Gen
Mannenmoed nodig
om vol te honden
In de ondergelopen straten kan
men lopen over het aangespoelde
wrakhout en uit de woningen ge
dreven meubilair. Studenten uit Nij
megen eu Deventer sjorren balk na
balk. en schot na schot uit het met
drabbig hooi overdekte water, waar
boven ook nog de cabine van een
nieuwe vrachtauto uitsteekt en ca
davers van koeien ronddrijven.
Vastgehaakt aan uitsteeksel onder
water moeten er ook nog vijf men
sen liggen. De lichamen van nog
slechts vier konden worden gebor
gen.
BEDRIJVIGE HANDEN
Op de djjk. die dwars door het
dorp loopt, staan vrachtauto's. Be
drijvige handen sjorren het opge
viste wrakhout op de wagens. An
deren sorteren de trieste resten van
huisraad: een kinderwagen, een
kleerkast, ja wat eigenlijk niet
Wat van waarde is, wordt opge
borgen in een van de huizen, welke
het minst beschadigd werden. Ge
groefde en betrouwbare dorpsgeno
ten houden er de wacht bij. De po
litieposten op de toegangswegen
naar hot doip zijn verdubbeld. Het
is niet alleen om het abnormaal
drukke verkeer te regelen, dat zich
langs het dorpje een "weg baant tot
zelfs door het. water op de Rijksweg
naar de Zijpc-dijk, waar een veer
dienst de verbinding met Schou-
wen-Duivelancl hersteld hee^t.
Het heroïsche pogen van de mens,
om de orde weer te vestigen, waar
natuurkrachten in luttele uren het
werk van jaien verwoestten, vindt
hier op het kleine St Philipsland 'n
machtige concentratie. Enerzijds is
er dit opt'uimingswerk in het dorpje
zelf. Mannenmoed vraagt het om
vol t.: kunnen houden.
Anderzijds ziet men het werk aan
de polderweg, die verstevigd moet
worden. Er werden grote happen
uitgeslagen. Zandzak na zandzak
wordt in dc gaten gelegd.
Maar langs diezelfde dijk tellen
we do cadavers van zeven prachtige
koebeesten. Ze zijn hier zolang ge
deponeerd door de mannen, die be
zig zijn om de pracnlige sta! van cie
..Hollandse Hoeve" eens de trots
van St Philipsland leeg te haien.
Tenminste 14 stuks hoornvee en 2
fraaie paarden vonden in die stai de
verdrinkingsdood. Met bootjes zijn
de mannen de stal binnen gedron
gen: ze halen nu de cadavers cr uit.
De cadavers van wat volgens een
der opruimers het prachtigste Paas-
vee beloofde te worden van de hele
polder.Dc wagen van het Bra-
ban:sc Destructiebedrijf draait
reedo achteruit do dijk op. om de
gezwellen Hchamen. der dieren zo
snel mogelijk te kunnen af voet en,
„Veer tien van de zeker 500 dieren,
welke hier om het leven kwamen,
en nog mei*ndcels geruimd moeten
worden
POES IN DE NOK
Bij zoveel dood en verschrikking
is het begrijpelijk dat een onver
wacht stukje leven verwarring
brengt, Het onverwachte stukje le-
watei snood in oe nok van de vei -
ven van een poes. die vijf dagen
dronken ..Hollandse Hoeve" over
leefde. Twintig mannen met ver
weerde groei-gczichten en eeltige
handen stonden er naar te kijken,
als naar een wonder, stil en met
tranen in de ogen.
Tot er zich eindelijk een ambu
lance var. het Rode Kruis over ont
fermde. die zich al eerder het lot
van een uit de ondergelopen puin
hopen geredde hond met gebroken
poot had aangetrokken.
hoeveel indruk na j
cn liefde, en waar men in zoveel be
scheidenheid gelukkig was.
SINISTER GELET
Een ander beeld?
Wel, daar in Steenbergen deze
middag. Het sinistere gelui der
doodsklokken, de stille bedrijvig
heid van een begrafenis. Achttien
slachtoffers van de ramp werden
naar een gewijde rustplaats ge
bracht. Katholieken op het katholie
ke kerkhof, protestanten naar het
protestantse kerkhof.
Zij. die de slachtoffers goed ge
kend hadden, droegen de eenvoudi
ge vurenhouten kisten. Drie kinde
ren uit één gezin en vijf uit een
ander gezin, kregen een plaats in de
vers gedolven graven, die groot ge
noeg gehouden waren, om aanstonds
ook nog plaats te kunnen bieden
aan vader, moeder, broertjes en zus
jes. wier namen nog staan op ue
lijsten der vermisten en van wie
wordt aangenomen, dat hun licha
men bij het weer droogvallen van
de polder wel gevonden zullen wor
den
Dc ellende, welke men te aan
schouwen krijgt, is onvoorstelbaar
groot. Veel, zeer veel is er de afge
lopen dagen in de Nederlandse
kranten over geschreven. Uit eigen
ervaring kunnen we zeggen, dat al
die feiten cn schilderingen nog niet
de helft vertellen van wat er wer
kelijk te zien is. De krantenmensen,
die de Zondag na de rampnacht van
31 Januari op I Februari naai- deze
Midden in he* zo zwaar geha
vende Staven se. Op de voor
grond enige rubberboten, welke
helaas geen dienst meer kon
den doen.
onmiddellijk ter hand genomen. Het
onderzoek liep op niets ui'
Laten we hepen, dat alle geruch
ten omtrent diefs'a: een zelfde be
tekenis hebben als dit ene zelfs aan
wijsbaar gedachte geval. Dat zou
ons hele volk tot eer strekken. En
wij dachten, dat we die eer waard
waren!
Voor „de Hoop"
f 20.000
B. en W. van Den Haag hebben de
gemeenteraad voorgesteld aan de
Nederlandse Verenïgmg ten behoeve
ran zeelieden van elke nationaliteit
toe te kennen een gift van 20.000
als bijdrage in haar fonds ..Nieuw
schio" ter vervanging van het. tegen
woordige hosnitaal-kefkschip „De
Hoop". De vereniging had het col
lege van B. en W. een bedrag ge
vraagd van ƒ10.000. B. en W. me
nen dat het alleszins verantwoord is
een bijdrage van ƒ20.000 te verio
nen. mede gelet od het aanzienlijke
bedrag,, dat de vervanging van „De
Hoop" zal vergen.
De luchtbrug
De marine voorlichtingsdienst
deelt mede, dat tot gister
avond 6 uur van Valkenburg
42 vluchten werden gemaakt:
door de L.S.K. 8, marine
luchtvaartdienst 9, Ameri
kaanse luchtmacht 7, Britse
luchtmacht 3, Deense lucht
macht 3, K.L.M. 10 en dc Fok
ker s!3 2. Afgeworpen werden
93.700 zandzakken, 10.820 bra
den en grote hoeveelheden
materialen. Vier verkennings
vluchten werden uitgevoerd.
Zij worden met spoed
geholpen
In Aalten heeft de collecte voor
de slachtoffers 35.678.84 opge
bracht, d.i. gemiddeld 10 per ge-
Nadat men aar dc hand van het
kaartsysteem bij de Stichting Land
verhuizing te Den Haag had vast
gesteld hoeveel en welke personen
I uit de noodgebieden een aanvraag
om te emigreren hadden ingediend,
welker behandeling by velen reeds
in een bepaald stadium was. hebben
de emigratie-autoriteiten alle nood
zakelijke maatregelen genomen.
Daarbij heeft men ook van de emi
gratie-autoriteiten der ontvangende
landen grote medewerking onder
vonden, zodat de emigranten uit die
gebieden een soepele behandeling
kunnen verwachten.
Van de 700 gezinnen (2300 perso
nen) uit die gebieden, waren er 70
gezinnen 200 personen), die op het
punt stonden binnen 4 a 6 weken te
vertrekken.
De emigratie-autoriteiten hebben
eerst contact opgenomen met het
Centraal Bevolkingsregister. Via de
hei-ïegistratie zullen zij op dezelf-
.de tijd kennis krijgen van de adres-
Voor de emigranten zijn op de
papieren, waaronder vooral de
Röntgenfoto, zeer belangrijk. Met 't
Centraal Bureau Keuring op Me
disch en Hygiënisch Gebied werd
ovcileg gepleegd.' Dit zal kosteloos
Voor een nieuwe .Röntgen-foto zor
gen. welke niet alleen hier, maar
ook it; het ontvangende land moet
worde,i getoond.
Bij het verloren gegaan zijn van
paspoorten zal er onmiddellijk voor
een nieuw worden gezorgd. De emi
grant uit de noodgebieden, die deze
maand nog moet vertrekken, is dus
verzekerd op tijd in het bezit te zijn
van eventueel verloren gegane pa
pieren. Ook al is dit op de valreep,
bij wijze van spreken.
KLEDING
Ten aanzien van emigranten, wier
kleding ook de kleding, welke
zij normaal bij vertrek zouden
meenemen is verloren gegaan,
werd met het Rode Kruis contact
opgenomen.
Het hoofdbestuur heeft toegezegd
voor die kleding en verdere nood
zakelijke uitrustingstukken te zul
len zorgen.
In de gevallen, waarin dit nodig
blijkt, zal ook een voorschot op de
toekomstige schade-uitkering kun
nen worden verstrekt. Zulks kan
b.\. belangrijk zijn voor de vakman,
wiens gereedschappen door de ramp
zijn verloren gegaan.
VERVOER
Inmiddels is de getroffene dan
nog niet altijd in de mogelijkheid
in de plaats te komen vanwaar het
schip vertrekt. Zo hoorden wij van
een geval uit Terneuzen. De emi
grant zit droog en zijn bagage is in
gepakt en behouden gebleven. Hoe
komen nu emigrant en bagage bij 't
schip? Daarvoor werd met hel mi
nisterie van Verkeer en Waterstaat
overleg gepleegd. Bij 'n oproep van
de emigratie zal dan voor het ver
voer naer de kade worden gezorgd.
Er is dus hier een prachtige sa
menwerking tussen de overheid en
de maatschappelijke organisaties,
evenals met de arbeidsbureaux. Zo
wordt de emigrant, die alles kwijt
zou zijn, weer in staat gesteld over
alles te oesehikken, om op verant
woorde wijze in>het nieuwe land te
komen.
Het is niet bekend, om zich onder
de emigranten, die op het punt van
vertrek stonden, omgekomenen be
vinden
Het zwaar geteisterde Stavenis-
se. van de Havendijk gezien. De
molen is nog geheel in tact.
Para-troopers
help
en..
CAMP DRUM, 7 Febr. - De
13.000 militairen van de
Amerik. 82e luchtlandings
divisie, waarmede op 17
Sept .1944 de landingsope
raties bij Grave en Nijme
gen werden ondernomen,
hebben gisteren, tijdens
oefeningen in het Noorde
lijk deel van de staat New-
York 12.240,19 dollar bijeen
gebracht voor de hulp aan
Nederland. Vijf mannen die
aan de luchtlandingsopera
ties in Nederland hebben
deelgenomen, zouden van
daag de cheque overhandi
gen aan de organisatie voor
hulp aan Nederland in New
York.
Postverbindingen met
noodgebieden
Op 5 Febr. is post uitgereikt op
Overflakkee, terwijl uit dit gebied
ook post verzonden is.
In de Hoeksewaard zijn alle post
kantoren thans bereikbaar. Dc post
verbinding DordrechtNederhar-
dinxvèld is tot tweemaal per dag
uitgebreid, waarvan er één doorgaat
naar Gorinchem. Het veer Dintelsas-
Ooltgensplaat wordt thans voor
postvervoer gebruikt.
De post voor Schouwen-Duive-
land is per helicopter en per vlieg
tuig naar Zierikzee overgebracht en
per boot over Bergen op Zoom uit.
Met ingang van heden is echter
een eenmaaldaagse postverbinding
met Schouwen-Duiveland via Bel
gië, Goes, Katse Veer en Zierikzee
ingesteld. De verbinding met de
Zeeuwse eilanden blijft voorlopig 2
maal per dag via België lopen.
In de legerplaats te Ossendrecht
is ton behoeve van evacués een tij
delijk bijkantoor ingericht.
aag<
Hier volgt de 3e lijst van slacht- - De Jongste; H. J. Rustenhoven; Ida
offers „watersnood" (niet gecontro- A. Rustenhoven—van der Ree; J.
leerde opgave;. uitgegeven op Rustenhoven: Teuntje N. Rustenho-
0 Febr. j v ni Neeltje T. Rustenhoven; W. A.
Het Ned. Roode Kruis kan niet de Rustenhoven: Adr. Aaltje Rustenho.
ven door dit overstroom- volledige garantie geven voor
de" gebied met zijn vele leed,
kleine dingen op een mens kunnen
Wat men te aanschouwen krijgt in
hm beeld van alle dag is te over
weldigend om nu al tot bezinning le
komen. Men weet het niet meer. Te
o\ er.veldigend «s het probleem, dat
achter deze rampspoed schuil gaat.
En dan zoekt men naar een hou
vast. En men vindt dat in die ake
lige. onbetekenende voorvallen. On
ophoudelijk dringt zich in mijn
gees', maar het beeld Op van een
paar klompen. Een paar grote, gele
manneiiklompcn. Zo maar in een
deftige eetsalon van een duur Bra
bants" hol'-! Een paar helgele klom
pen op een kostbaar dik Smyrna-
tapijt. waarin zelfs het hosklos-ge^
de be-
k lomp voeten gesmoord
trouwbaarheid van deze opgave.
DORDRECHT
Elia J. van BalkomPeren.
KERKWERVE
L. Kloet; zijn moeder Ha. Koo-
man; C. van der Bijl.
KLL'NDERT
L. van Wensen; mevr. Van Wen-
pen—Tolenaars en 7 kinderen; E
Kasan; N. F. Berg (vermist); A.
Zwarts (vermist).
NUMANSDORP
Geïdentificeerde slachtoffers:
J. Hoek; J. D. Hoek; Dirkje Ei.
Hoek: Euft Hoek; Joh. Hoek: Jan
netje M. Bezemer: El. Ca. N. van
der Ree: A. Herweyer: El. Aa. Her-
eyer: C. P. Herweyer: Chr. Ga.
en: Aaltje J. Rustenhoven: Ha.
Rustenhoven; P. A. Rustenhoven; P.
de Jongste; Ca. Neeltje de Jongste
Kramp: Dirkje N. de Jongste. Neel
tje D. de Jongste; Ha. Lena de Jong-
js'te: H. de Jongste; J. Kramp; Ma.
Aa. KrampFortuin. H. Kramp;
Neeltje Kramp; A. van Geemert;
I Joha. Ca. v. GeemertVan 't Noord-
I einde: Ca. Ma. van Geemert; A-
i Putters; Ma. PuttersVan Eekelen;
i J. Putters; J. Notenboom; Ph. No
tenboom; Lena Biesheuvel.
ODDELANDE
Te Goes geïdentificeerde persoon:
Ca. Janssens, echtgenote van Joh.
Mol.
OUDE TONGE
Geïdentificeerde slachtoffers:
Pleuntje van Noord—Van der
j, klimmen rijst het tafercel wever; C. P. Herweyer; Chr. Ga. Baan; Fa. Joha. van Noord.
- -..vin. Vader moeder en I Hcrweyer-Knops; Teuntje Ma. Her- j Overleden: L. N. v. Pola-.en, Kor*
k :crteis met piekharen, weyer: L. Beider; Beider't Hoofd; j poraal.
ig in dl*, hotel-milieu, waar- Wille-lijntje Beider, geb. Schuit-! pnnn>srAvn
f onderdak kregen voor man; J ,ot Wa. Cot—Beider; A. PHILIPSLAND
r. !u Gered, ja zeker, rietveld: RietveldHerweyer; Ca. Verdronken.: A. A van der Est;
in-gerukt door het wilde. T. Rietveld: P. Herweyer; Aa. Ma. W. M. Faasse; J. Ligtendag; J. P.
water uit di- vertrouwde 1 Herweyervan der Ree: Anthonie I Geense.
ng, waar men werkte, leefde Grueneweg, Jobstje B. GroenewegOmgekomen, nog niet gevonden.
Maatje den Haan. wed. van Jan
Ligtendag; C. J. Suurlant; J J.
Suurlant: J. M. Suurlant; L. Vroeg-
op.
Zij voeren in vreemde
wateren
Hel convooi, bestaande uit zeven
Scheveningse kustvissers vaartuigen
met bestemming de geteisterde ge
bieden in Zeeland, had het Maan
dagavond bij het uitvaren uit de
Scheveningse. haven verre van ge
makkelijk. Kr woei een harde Noord
Westen-wind, genaard niet hagel-cn
sneeuwbuien. Een der schepen, de
Sch. 67, had liet bijzonder -zwaar.
Het kreeg tussen de koppen der hu-
venhoofden twee zware zeeën over.
Toen de schenen eenmaal in liet
ruime sop waren, ging het gelukkig
beter. Besloten werd niet de Nieuw -
i Waterweg aan te doen, doch direct
door te stomen naar boei hk 5, het
oostgat b'i Walcheren, waar een
loods aan boord kwam. De Rooinnot
I werd ingevaren en om 1.00 uur
POORTEGAAL ,g
J. erhey; Neeltje Verhey Van j Daarna werd verder ougestoonnl
Kamper: A. Verhey; K. Venneman; naar zierikr.ee. om vandaar uit ver-
Maru erhey; P. Venneman. jere ilui„ te bieder.. Van daar uit
voeren de schepen naar verschillen-
STAVENISSE de richtingen.
Geïdentificeerd te Bergen op
Zoom: J Hage; W. J. Hage—Sauke; 1 De „Fortuin", Sch. 71 (schipper
i J. den Duik) waar wn ons aan boord
bevonden, voer naar Tholen. en los
te daar de meegenomen Rode Kruif-
i goederen, drinkwater en verse bro-
j den. Dankbaar werd dit daar In ont-
Pa. Ja. Hage—Koeman
TEXEL
Dijker;
Omgekomen:
W. Bernardus:
IJkse; D. Kuip.
YERSEKE
"Woonplaats van deze slachtoffers
onbekend; te Yerseke geïdentificeer
de overleden personen:
Tannetje Brieve; Aa. Sinke; Thea
G. Hofmeijer: J. L. Hcndrikse; Joha.
Danker; Ma. Joha. van Iwaarden.
IJSSELMONDE
Overleden: Evert de Goede
vangst genomen. In Tholen waren
toen reeds, enkele honderden ge-
evacueerden ondergebracht in'scho
len van hel zo zwaar getroffen Sta
vende. In de middag vertrok de
Sch. 71 naar Wemeldinge, waar de
dag
daglicht vertrokken wij naar
de zwaargetroffen plaatsen Nieu-
werkerk en Ooslerland. Daar von-
ig werd afgewacht.
By
Laaghartig
In Heusel (N B.) is door de rijks
politie een echtpaar aangehouden,
dat voorgaf gelden in te zamelen
voor de noodgebieden. Dit geld
werd echter te eigen bate uange-
wend. Mail en vrouw zullen voor de I
officier ran Justitie te Den Bosch
worden geleid.
De geldinzameling in Hilversum
is de 150.000 overschreden. Het
personeel van een fabriek aldaar
heeft met haar giften de 75.000
achter zich gelaten.
Postwissels voor
Rampenfonds
naar
Stalenlaan P>
Den Haag
den wy de andere Scheveningse
kustvissers, die gereed lagen om de
geredden van die plaatsen over te
nemen. Het was voor de visserssche
pen niet mogelyk. de polders van
Ooslerland in te varen. Dit werd ge
daan door ondiepgaande motorboten
en vletten. Wij hebben toen 25 per
sonen van Nieuwerkerk overgeno
men van een boot en overgegeven
aan de coaster „Arizona".
Van Ooslerland vertrok de Sch.
71 naar Bruinïsse, waar wy ordet
kregen op te stomen naar Oude
Tonge aat volgens berichten drin
gend hulp nodig had. De Sch. 71 ver.
trpk daarheen met negen Urker vis
sersvaartuigen. Tegen donker arri
veerden v. e er. De haven van Oude
Tonge was moeilijk tè bereiken.
Wij zijn letterlijk de banken ov
gevaren en menige stoot werd ge
voeld. De vissers hebben hun vaar
tuigen on het spel gezet om hulp te
kunnen bieden. Ee:i bravo voor deze
zeelui, die onder zec*r moeilijke om
standigheden en in totaal onbekend
vaarwater hun doel bereikten.
Een grote teleurstelling was. dat
in Oude Tonge van de diensten der
vissersvaartuigen geen gebruik kon
worden gemaakt. De geëvacueerden
waren reeds voor het merendeel
door rivierschepen aan boord geno
men. Oude Tonge bood een trooste
loze aanblik. Op enkele hoge gedeel
ten na stond het hele dorp onder wa
ter. De woningen, die half onder wa
ter stonden, waren in allerijl verla
ten. Oude Tonge betreurt 250 doden.
Langs de dijken, waarin grote ga
ten geslagen zijn. dreven duizenden
stuks vee en allerhande voorwerpen
Het aantal mensen dat in Oude
Tonge was achtergebleven, bedroe:;
150. Zü zijn ingeënt tegen typhus.
De Sch. 71 is daar tijdelijk nood-
radiostation geweest.
Vrijdagmiddag keerde de Sch. 71
op haar basis te Schevenïngen terug.
Dampende hooibergen
Op sommige plaatsen in het over
stroomde gebied zijn dampende
hooibergen waargenomen. Hierdoor
is ongerustheid gewekt, daar men
brand tengevolge van hooibroei
vreesde. Van deskundige zijde ver
nemen wij echter, dat dit uitgeslo
ten moet worden geacht. Het betreft
hier een normale verdamping.
Korte Meditatie
De dichter van de 66ste Psalm
nioet in zijn leven zware da
gen doorworsteld hebben, donkere
tijden hebben medegemaakt. Hij zegt
tot God: „Hoe vreselijk zijt Gij in
uw werken!" En wat verdei..Komt
en ziel Gods daden: Hu is v'uk
werking aan de mensenkinde
ren". En dan: „Gij nam ons m mt
net gebracht. Gij hadt een enge
band om onze lendenen gelegd. G,j
hadt de mens op ons hoofd doen
rijden, wij waren in het vuur cn in
het water gekomen Is het ni l,
alsof de Psalmist tot ons volk
spreekt, neen, alsof hij uiting geeft,
aan wat daar in onze boordevolle
harten zich in deze week van ont
zetting en rouw, van verbijstering
en smart heeft opeen gehoopt.' In
de natuur, zo zegt men. spreekt God
lot ons. Dat kan zijn in een lieflijk,
door de zon overgoten landschap
•an rijke oogst belovende akkers eit
geurende bloemenpracht. Het kan
zijn in een stille, heldere nacht,
wanneer de maan haar zilveren
schijnsel over hel aardrijk doet
glanzen en ontelbare sterren aar. de
hemelboog flonkeren cn Gods ont
zaglijke grootheid verkondigen Het
was ook in die ontzettende nacht
van Zaterdag op Zondag, toen een
wilde orkaan met huilend geweld
over onze lage landen raasde en da
kokende zee in dolle drift het iand
binnen drong, dijken verbrijzelend
en dood en verderf brengend in to
meloze vaa-t. „Hoe vresel'ik z"' Gii
in uw werken..." Hoe vreselijk ia
ons volk bezocht geworaen. W:.i
worstelen met honderden vragen,
waarop wij geen antwoo-d weten,
die ons benauwen, verstikken wel
haast. „Gij hebt ons in het nel ge
bracht", wij komen er niet uit; ..Gij
hebt een enge band om onze len
denen gelegd", wij voelen ons on
machtig om al dal verschrikkelijke
te omvatten.
Wij waren in het water ja,
over niets anders hebben wij
deze week kunnen denken, over
niets anders konden wij praten: wij
waren er van vervuld tot in onze
rusteloze slaap. Wij hebben gelezen
van al die ontzettende rampspoeden
in de verdronken polders, van man
nen. vrouwen en kinderen, die zich
op de daken der huizen bevonden,
terwijl de vloed al hoger steeg.
Huizen, die wankelden onder het
geweld van het aanstormende water.
In doodsangst staarden zij over de
wild-bewogen watervlakte, hopende
op hulp, die uitbleef. Tot niet kra
kend gedreun het huis instortte en
het water hen verzwolg Wij heb
ben gelezen van die groep mannen,
die op een klein stukje droog geble
ven weg opeengehoopt stonden en
de dood tegemoet zagen, terwijl het
water centimeter na centimeter dc
grond, waarop zij stonden, wegvrat.
In dat uur van hoogste beproeving
vouwden z\j de handen ineen en
stamelden een gebed. Met schorre
stem zongen zjj een Psalm......
„Psalmzingt de eer Zijns Naams",
zegt de Psalmist. Geen pen is bij
machte te beschrijven, wat daar
geleden is, geen brein kan zich een
denkbeeld vormen van wat daar Mi
de zielen van duizenden is omge
gaan. De dodenlijst stijgt van u ir
tot uur en men kan, bij zoveel peil
loos leed, alleen maar stil worden.
„Hoe vreselijk zjjt gil in uw wer
ken!" God heeft in de natuur t.ot
ons gesproken en wij kunnen er al
leen maar st.il onder zijn, want be
grijpen kunnen wij het niet. Wij
blijven worstelen met die beklem
mende en beangstigende vraag
waarom dit vreselijke? Er komt
geen antwoord. „Want", zo zegt do
Psalmist, wanneer hij over de on
verklaarbare daden Gods nadenkt:
„Gij hebt ons op do proef gesteld,
o God; Gij hebt ons gelouterd ge
lijk men het zilver loutert."
Morgen, zo is ons medegedeeld,
is het een Zondag met een
bijzonder karakter. De gezamenlij
ke kerken zullen oproepen tot ver
ootmoediging, tot gebed en tot of
fer. En onze Koningin zal zich tot
haar volk richten, om uiting tc ge
ven aan wat daar in ons leeft. Het
wordt een dag van herdenking en
bezinning op het geléden leed. Be
zinning? Neen, het kan niet zijn
een antwoord op dc vragen, die ons
door de zie] snijden. De nietigheid
van alle menselijk werk, werk. dat-
de eeuwen getrotseerd heeft, is ons
deze week op verbijsterende wijze
duidelijk geworden. Verstandelijk
schieten wij te kort om dit te kun
nen verklaren. Maar toch, het moet
zijn: bezinning. Dan denken wy
aan dat woord van dc Psalmist:
„Gij hebt ons op dc proef gesteld,
o God; Gij hebt ons gelouterd gelijk
men het zilver loutert." Dan den
ken wij aan dat glanzende licht
punt dat ontvlamd is temidden van
de ondoorzichtige duisternis van
alle rampspoed. Het is alsof met
dezelfde urkaankraeht, die dood en
verwoesting bracht, een andere
geest zich onstuimig baan gebro
ken. De geest van naastenliefde en
ontferming. De geest van barmhar
tigheid en medeleven. De geest van
zich met elkaar verbonden weten
en van offerbereidheid. Als het
„gewoon" gaat in ons leven, dan is
van dat alles niet zo heel veel te
bemerken. Dan diepen wij de ver
schillen in levensopvatting uit. dan
is onze volle aandacht "geconcen
treerd op wat mensen en volken
scheidt, dan kunnen wij als mensen
tcger. elkander woeden, als wilde
dieren in de jungle. Het schijnt wel,
dal wij alleen maar in tijden van
nooddruft er van bewust worden,
wat God in ons hart heeft gelegd
aan diepe menselijkheid cn aan ver
antwoordelijkheid tegenover elkan
der Bezinning op leed, het moet in
de eerste plaats zijn een bezinning
op onze tekortkomingen. En dan
kunnen wij alleen maar in stilte
verootmoedigd worden, onze op
standigheid tot zwijgen brengen,
opdat wij. door deze zware beproe
ving. „uitgevoerd worden in een
overvloeiende verversing".
L. v. B.
Rcnesse wordt voorlopig
niet geëvacueerd
De burgemeester en de evaeuaiie-
commissaris van Renesse achten
evacuatie van Renesse voorlopig on
nodig. Eerst zal het huisraad in vei
ligheid worden gebracht.
Koningin Juliana heeft aan
Rode Kruis het gedeelte van
naleis Nöordeiude hfgesto-.n, d;v
tc harer beschikking stond
bouw doei thans dienst als kle
depót voor geëvacueerden.
het
