Heroïsche strijd in Strijen RIJKDOM DER BOEREN, DIE VERDRONK Noodcredieten voor de middenstanders Dat is aanpakken Bezinning Plank nu geraakt Hulp De angst Assistent gevraagd NOG GROOT GEBREK AAN MATRASSEN Plantsoenen omgespit en trottoirs verdwenen Piet Hein*' Vandaag geen socialistisch commentaar. Vijf huizen Dertig doden rusten in de dijk 9575 Evacué's met inkomen uit Indonesië HET VRIJE VOLK ZATERDAG 7 FEBRUARI 1953 PAGINA 2 Morgen wordt het stil in Nederland. Dan rust niet alleèn het werk Ook sport, ontspanning, vermaak, blijven achterwege. Het volk wijdt die dag aan bezinning op de ramp, die in een nacht van nood over ons is gekomen. De kerken zullen vol zijn, bezinningsbijeenkom sten zullen vele buitenkerkelijken trekken. In de huiskamers zal geluisterd worden naar het woord, dat de Koningin tot het gehele volk zal spreken. Alom zal gerouwd worden om de doden. Maar het zal niet alleen rouw zijn. waaraan de Zondag gewijd wordt Er is ook een reden tot dankbaarheid. In deze dagen van nood is een drang tot helpen, een bereidheid tot offeren in ons volk opgestaan die alles overtreft wat in rustiger tijden mogelijk schijnt. De eensgezindheid, die in de bezettingstijd heerste en daarna weer geheel verloren scheen te zijn gegaan, is andermaal spontaan opge staan onder de verpletterende slagen van de ramp, die drie provincies heeft getroffen. De belangstelling van de gehele wereld, die niet alleen in vriendelijke woorden, maar ook in krachtige hulp van alle kanten tot uiting komt. getuigt van een eenheidsbesef over grenzen en tegen stellingen heen. Dit alles stemt tot dankbaarheid en tot vreugde. Het zal ons aanvuren de strijd met onverflauwde kracht voort te zetten. Als het morgen stil wordt in Nederland, dan is het niet de stilte van een dadenloze rust, die over ons daalt. Er is een gedeelte van het land. waar geen rust zal zijn en geen bezinning. Dat is het gebied waar de strijd tegen het water wordt ge voerd. Daar is geen tijd voor rust of bezinning. Daar is elke minuut kostbaar. Op de slag, die dan wordt geleverd, zijn morgen in geheel Nederland de gedachten geconcentreerd. De betekenis van de bezinnings-Zondag zal tot uiting moeten komen ln de daden, die er op volgen. Het hoofdbestuur van de Stichting voor de Landbouw heeft zich in een adres aan de leden van de Tweede Kamer uitgesproken voor prijsbeheersing van de landbouwgronden. Daarmee is de Stichting teruggekomen op een adres dat in October 1951 aan de Kamerleden werd gericht, naar aanleiding van het in de zomer van dat jaar inge diende wetsontwerp Rechtshandelingen Landbouwgronden. Toen sprak het hoofdbestuur zich met de kleinst mogelijke meerderheid uit voor vrije prijsvorming. In Het Vrije Volk van 23 November 1951 schreef dr ir A. Vondeling naar aanleiding van deze nota een artikel, waarin hij wees op de grote gevaren van dit standpunt voor de boerenbevolking. „Stichting voor de Landbouw slaat plank mis", stond daarboven. Gelukkig heeft het hoofdbestuur dit ook ingezien. Het is alleen j Jammer dat de Stichting niet zo ver is gegaan, dat zij het idee, de verkoop van landbouwgronden via de Grondkamers te leiden, aanhangt 1 Dat alleen zou een deugdelijk middel zijn om knoeierij tegen te gaan. Wij hopen daarom, dat de Stichting in de naaste toekomst ook op dit punt zal tonen, raak te kunnen en te durven slaan. Nu de hulpactie op volle toeren draait en hier en daar een eerste aanloop tot herstel reeds is genomen, komt de indrukwekkende kracht waarmee de hulp is verleend, voor haar eerste beproeving te staan. Bij elk ongeluk van enige omvang zijn er vanzelfsprekende maatregelen, die vergeten worden. Er zijn mensen, die de ernst van de toestand niet snel genoeg begrijpen. Er zijn mensen, die zich niet voldoende uit de dagelijkse sleur kunnen losmaken. Er zijn ten slotte zelfs enkele mensen, die zelfs van zo'n gelegenheid gebruik maken, zich te verrijken. Hoe zouden bij een onverwachte ramp als ons met de huidige over stroming heeft getroffen deze verschijnselen achterwege gebleven zijn? Het gevaar, dat de kracht van de hulpactie bedreigt, is dat de onmiddellijke tekortkomingen bij deze actie worden opgeblazen en een aandacht ontvangen, die in geen enkele verhouding staat tot hun betekenis. Immers, bij de moed en de opofferingsgezindheid van zoveel duizenden vallen de tekortkomingen geheel in het niet. Men late zich het enige geluk, dat deze dagen bij zoveel ellende kennen, het geluk over zoveel spontane hulp, zoveel moed en zoveel meeleven, niet door het falen van weinigen ontnemen. Het enthousiasme en de ernst waarmee hulp is geboden, kan geen schade velen. Het is nog zo bitter nodig om de gevolgen van dezé ramp te boven te komen. Het Engelse weekblad „The Observer" maakt de opmerking, dat tal van communistische topfiguren in de Russische satellietstaten zich langzamerhand wel bijzonder onrustig moeten voelen bij de tweede grote zuiveringsgolf. die over Oost-Europa gaat. Er is niemand, wiens verleden hem enige waarborg voor veiligheid biedt. Neem bijv. Gottwald. Hij was tegen de staatsgreep van 1948 en voor aanvaarding van Marshall-hulp Hij heeft gepoogd, de verbindingen met het Westen te handhaven. Met het vernietigen van de groep-Slansky moest hij een vonnis vellen over zijn eigen politiek beleid. Hoe zal hij zich bij Moskou's volgende eis om zondebokken redden? En de Joodse topfiguren in de communistische partij- en staats apparaten van Polen en Hongarije, hoe zullen zij de naaste toekomst onder ogen zien? „Het is niet onwaarschijnlijk", aldus het Engelse weekblad, „dat deze kei-harde politici inzien. d?.t een verder samen gaan met de Russen voor hen persoonlijk gevaarlijker is dan het leiding geven bij de afval van de Sowjet-Unie." De eigen legers der satellietstaten zouden ongetwijfeld bereid zijn. te helpen bij een Titoïstische staatsgreep, maar de penibele vraag is wat de Russen zouden doen. In elk geval moge de crisis ln de satellietstaten er West-Europa aan herinneren dat de kracht van zijn eenheid zeer belangrijk kan zijn in de naaste toekomst. Want vlak over de oostelijke grenzen zijn verras singen geenszins uitgesloten. Foster Dulles is er in minder dan drie weken in geslaagd, het zwarte schaap van het nieuwe Republikeinse kabinet te worden. Zijn eerste rede in Amerika werd heel slecht ontvangen, vooral zijn passage over „de bevrijding van de tot slavernij gebrachte volken". Het verholen dreigement, dat Washington zijn Europese politiek zou herzien, als Engeland, Frankrijk en Duitsland niet gezamenlijk in de Europese Defensiegemeenschap zouden treden, heeft in de eerst genoemde twee landen kwaad bloed gezet: zij willen daarover niet onderhandelen met Uncle Sams mes op hun keel. En ten slotte verklaarde Dulles in Bonn, „dat Europa de vreedzame hereniging van Duitsland alleen tot stand kan brengen door middel van de E.D.G." Terwijl dit een zuiver defensief verbond is. dat zich derhalve met kwesties als de hereniging van Duitsland niet heeft in te laten. Het is dan ook niet vriendelijk, maar ook niet geheel onbegrijpelijk, dat de „Manchester Guardian" aan Eisenhower vraagt een assistent van Foster Dulles te benoemen, „met de speciale taak, uit te leggen, waar de heer Dulles over spreekt." (Van een onzer verslaggevers) Dekens zijn er voldoende om de eerste nood te bestrijden. De grote vraag blijft: matrassen. In de hoofd- lntcndance van het Rode Kruis aan de Fluwelen Burgwal te Den Haag komt het beddegoed dag en nacht binnen. Hier komen de wegen bij een, waarlangs dekens, matrassen, enz. de noodgebieden en de evacué's bereiken. Voor Vrijdag waren er al tachtig a negentig duizend stuks doorgezonden. Wat nog niet door is, maar waar voor de vrijwillige chauffeurs al in de rij staan, ligt opgeslagen in het Logegebouw aan de Muzenstraat. Een indrukwekkende stapel matrassen maar niets in vergelijking met. wat nodig is. Waarlijk niets. Zoals gezegd over dekens maakt men zich de eerste dagen geen zor gen meer. Een enorm aantal is al binnen, onder meer uit Zweden dui zenden nieuwe, en Vrijdag alleen al verwachtte men nog honderdduizend stuks uit verschillende landen van Europa. Ook honderden pakketten levensmiddelen komen binnen. Deze dag nog uit Engeland, Duitsland en Zwitserland. Een textielfabriek uit Twente stuur de 72.000 luiers. 5000 lakens en even veel kussenslopen. We zouden door kunnen gaan met het noemen van enorme getallen. Ook met het op sommen van de aanvragen uit Ril land, Haamstede, Middelharnis en dozijnen andere rampplaatsen, om dekens, wollen wanten en waterlaar zen Voor het moment moge volstaan worden met te zeggen, dat de orga nisatie prima begint te lopen. Rode- Kruismensen. soldaten, vrijwillige chauffeurs en schoolkinderen doen het werk. Geen bijster spectaculair werk. maar bitter nodig. (Van een speciale verslaggever) De Slrijenaren hebben vanMaandagmorgen vroeg tot Woensdagavond tegen schemering' een heroïsche strijd tqfcen het Uilwalergcstreden. Man nen, vrouwen,, kinderen, al wat Jopen ensjouwen Sfteiu»^v?b»en met vaak bloedende handen zakken niet zajnd gevuld en dichtgenliaid. Het zand werd in tientallen vrachtwagens aangereden ;uif Puttershoek en Oud-Beijerland, maar ook al het zand van de gemeente moest cr aan ge loven. Plantsoenen werden omgespit, trottoirs verdwenen. Zand. steeds méér zand was nodig om de tienduizenden zakken te vullen. Als het water hoog wordt langs de weg naar Tholen komen ze aandrijven. Honderden en hon derden koeien, paarden, varkens, schapen, die in die vreselijke nacht van de eerste Februari door de vloedgolven werden overrompeld en een vreselijke dood in het wa ter stierven, Zij waren eens de rijkdom van de boeren. Het zijn cadavers gevonden, die voor de gezondheid van de mensen in het rampgebied een groot gevaar zou den kunnen worden als ze niet zo spoedig mogelijk werden opge ruimd. Zo is er op Zeelands nog dro ge dijken en wegen een naargees tig en droef werk begonnen, en zo zag onze tekenaar Is Spreek meester het, toen hij dezer dagen rondzwierf tussen de watervlakten van het verwoeste zuiden. Het ministerie van Economische Zaken heeft ln samenwerking met het Nationale Rampenfonds een regeling getroffen om de middenstanders, die door de watersnood zijn getroffen, in staat te stellen hun bedrijf aanstonds voort te zetten. 55' (Vervolg van pag. 1) Schreiend nam een moedertje van dik in de tachtig afscheid van het land. da! haar lief is. Dit is de tweede keer dat ik weg moet. Zal ik er nu nog wel terugkomen?" Vannacht sliepen zij in de hutten in de prinsesjes in het achterschip, op de veldbedden, gespreid in de salons en op lange stoelen in de over dekte hal en in de kooien van de bemanning. Bedden hadden deze kerels niet nodig, zij stonden samen in de stuurhut. Nauwelijks merkten de oudjes, dat de „Piet Hein" op de rede van hun eiland, misschien een kilometer bui- ten de haven van Brouwershaven. zijn anker uitgooien om er de nacht af te wachten Dat kan niet anders. Varen in de Zeeuwse wate ren, waar de vuren niet branden en bakens verdwenen zijn, is 's nachts nu eenmaal niet mogelijk. Het interesseerde Iman Zijta, veilig geborgen in de koninginnehuL, ook niet. Hij en zijn vrouw vertelden mij van het drama van Dreischor. zoals het zich afspeelde m de bange nacht. Urenlang zaten die twee oudjes samen stil bijeen op de vliering het water liep op tot tien centimeter van het, dak Lot de reddingboot van Zonnemaire hen via een dak raam verloste. Die boot kwam te laat voor de buurfamilie van drie mensen, te laat ook voor drie dijkwerkers en hun ge zinnen. Zeven slachtoffers vielen aan de Bogertweg. Zij vertelden mij van een moeder, die met een auto de veilig gewaande binnendijk nam om haar kinderen en een paar arbeiders weg te voeren. Tijdens de terugreis naar haar man verdween de auto in de golven en de vrouw kwam om het leven. Alle verhalen zijn bijkans hetzelfde Alleen de burgemeester van Noord- gouwe. de heer Cornelis. kon pretti ger dingen vertellen over het behoud van zijn poldertje en de polder Nieu we Bommenede die dank zij het on versaagde werk van honderden men sen nog steeds droog zijn. Enkele uren nadat de „Piet Hem" in Dordrecht was aangekomen, voer het schip al weer uit naar onbeken de bestemming. Geen catastrophe voor toerisme De watersnood zal geen catast.ro- phale gevolgen voor het toerisme hebben, meent de directeur van de Algemene Nederlandse Vereniging voor vreemdelingenverkeer, jhr W. Boreel, Met de geteisterde streken zijn wel is waar voor het komende seizoen enige karakteristieke gebieden verlo ren gegaan, maar de rest van het land heeft talrijke aantrekkelijk heden. Gezien de grote bereidwilligheid van particulieren om de slachtoffers In gezinsverband op re nemen, wordt, verwacht, dat de meeste hotels en pensions voor toeristen beschikbaar zullen zijn. En wat is het resultaat van deze moeizame arbeid? Van dit geploeter in koude wind en striemende regen? Strijen heeft over een afstand van een kilometer een klein dijkje van tienduizenden en misschien wel van honderdduizend zakken zand gebouwd. Het klinkt ongelo felijk, maar het water staat zeker vijf en zeventig centimeier boven de kruin van de echte dijk tegen de zandzakken. Strijen, eens een welvarende plat telandsgemeente, thans een grauwe watervlakte, door kale dijken door sneden, is het centrum geweest, waarop de hulpverlening in de Hoeksche Waard zich richtte. Er was slecht nieuws. De oude Bonaventurasche dijk vertoonde uitermate zwakke plaatsen en wan neer het water, dat nog steeds uit de richting van 's-Gravendeel nader- bijtornt. deze plekken zou wegkna- gen, zou dit rampzalige gevolgen hebben voor verschillende dorpen. Immers, bij overstroming van de polders Oudeland en Oud-Bonaven- tura zou het gevaar voor de dorpen Cillaarshoek, Maasdam, Heinenoord en Mijnsherenland onmiddellijk tot het toppunt stijgen En schrikbeeld voor de Strije- naren hun dorp, waar nog steeds meer dan 3500 mensen verblijven, zou de enige uitweg naar de veili ge droge wereld verliezen en volko men geïsoleerd raken. Goede hoop Zullen de Slrijenaren hun dorp redden? In fijne straaltjes siepelt het hilwater er al door, maar bur gemeester Bolman. wie men een in tense vermoeidheid in de ogen leest, ging optimistisch de sombere kliedernatte Februarinacht in. „Ik hoop dat wij het kunnen redden" zuchtte hij en deze hoop werd ge dragen door gans die moedige be volking van Strijen. Verschillende dagen heeft Strijen volkomen in isolement geleefd De burgemeester schatte dat in zijn gemeente (Strijeir-Sas inbegrepen) ongeveer dertig personen zijn ver dronken. Een groot gedeelte van de bevolking is naar Oud-Beijerland geëvacueerd. Pontonniers zijn druk bezig met het verwijderen van ca davers. En de mannen op de kaai turen naar het bordje „verboden in het gras te lopen" en de witte kozijnen van het domineeshuis „Kijk, giste ren stond dat nog onder water, nu kunnen we er tenminste iets van Het socialistisch commentaar ver schijnt vandaag niet in de krant. We hebben de ruimte dringend nodig voor de berichtgeving uit het ramp gebied en het allerbelangrijkste an dere nieuws. En bovendien is er op dit ogenblik torli niet veel anders te zeggen dan: helpt helpt zoveel ge kunt. Het gironummer van het Ram penfonds is 9575. Tot vanavond, na de mede delingen van 9 uur. Nachtwaker met een hamer neergeslagen O De Rotterdamse politie heeft drie schepelingen van een Fins schip aan gehouden, die er van verdacht wor den een nachtwaker zo ernstig met een hamer op het hoofd te hebben geslagen, dat de man in zorgwek kende toestand in het ziekenhuis Coolsingel moest worden opgenomen. De nachtwaker, de G5-jarige J. Mal tha uit de Mathenesserstraat-, werd gisternacht zwaargewond in een wa!- huisje op de Willemskade gevonden met een gat in het hoofd. „Die vijfduizend gulden, die de gemeente gaat afstaan, vind ik prachtig. Maar kunnen joij niet meer doen? Ik stel voor. dat Heerde vijf huizen (twee arbei derswoningen, twee middenstands woningen en een boerenhofstede in het getrofjen gebied gaat bou wen als hulp op lange termijn" opperde de heer Verkerk (arb.) aan de TIeerdese raadsleden. De zorg voor alles wat in of bij die huizen hoort, zou dan ook door Heerde worden opgebracht. De raad is er, behoudens de toe stemming van Gedeputeerde Sta ten, mee accoord gegaan. De bur gemeester zag hierin een origineel idee om het in het adoptiepro- gramma, dat de Vereniging van Nederlandse Gemeenten voorbe reidt, op te nemen. De omroeper van Oude Tonge ging Vrijdag door het dorp met een droe ve boodschap: om vier uur zouden de eerste slachtoffers van de over stroming begraven worden. Dertig van dc, volgens schatting van burgemeester A. van Dijk. twee- si driehonderd, die de hoogste tol aan het watergeweld hebben moeten betalen. Van het achterland waren dood kisten naar het zwaargetroffen olaatsje gekomen en op een eenvou dige schottekar werden daarin de doden naar de Spuidijk gebracht, waar ze hun laatste rustplaats heb ben gevonden. Op de dijk, die voor vele honder den de redding heeft betekend, maar die toch niet heeft kunnen verhinde ren. dat Oude Tonge een der zwaarstgetroffen plaatsjes in deze nationale ramo is geworden. Het kerkhof is in het water niet meer terug te vinden Daarom stonden Vrijdagmiddag de 126 inwoners, die nog achtergebleven zi.in. met gebogen hoofd in de gure wind op deze di.ik, waar niemand eigenlijk de moed had iets te zeggen. Burgemeester Van Dijk bracht het tot enkele sobere woorden. Boven het plaatsje zweefde een hel'contère. toen pafoor Hofstede hef. Onze Vader las. Vlootoredikant, Kwikkelstein stond er in plaats van ds Wolters, die zijn ge"'u was wegbrengen. Woordenloos trok de stoet van mannen terug naar het dorp. Dc Federatie van Dansleraren heeft haar leden verzocht Zondag wereni de Nationale. Gedenkdag al le festiviteiten achterwege te laten. Nóg beseffen tallozen nauwelijks, dat ze leven, of de eerste dijken worden gedicht. Dijkwerkers, die nog niet weten, hoe. waar en wanneer ze slapen zullen zijn aan de slag gegaan. Nederland weet van aanpakken. Aanpakken deden ook de velen, die meteen geld gestort hebben op de giro van het Rampenfonds. Is uw gift er al hij? En als dat zo is. heeft u dan al uitgerekend, of u misschien nog iets missen kunt? Het gironummer is: Nationaal Rampenfonds. Den Haag. Geen girobiljet bij de hand? Kom maar naar het kantoor van De Arbeiderspers. Ieder bedrag is welkom en wij zorgen er wel voor. dat het bij het. Rampenfonds terecht komt. De rekensom die wij vandaag voor u kunnen maken is als volgt.: stand op 5 Februari 32.906.57 tot 12 uur op 6 Febr. gemeld 1.569.49 Totaal f 34.476.06 Het medeleven, vooral ook het medeleven van ver, is In al het leed a lichtpunt. Dr Napolitano, de Italiaanse tegenstander van dr 'we in de correspondentie-schaakwedstrijd, heeft ons verzocht •iderd gulden voor hem in het jtampenfonds te storten. VAT DOEN WIJ GRAAG VOOR IEDEREEN! PIET PAK-AN Noodcredieten zullen worden ver strekt ten behoeve van ambachts-, winkel-, grossiers-, en dienstverle- mngsbedrijven. Slachtoffers kunnen, indien zij als gevolg van de ramp financiële moei lijkheden ondervinden bij de directe voortzetting ofhervatting, van hun bedrijf, renteloze voorschotten ont vangen, onder andere voor aanvulling van voorraden, het herstel' van- ma chines en de bedrijfsinrichtingen. Het aan aanvragers te verstrekken credict zal in hel algemeen ten hoog ste 4000 gulden bedragen. Eventuele latere uitkeringen zullen worden aangewend tot aflossing van de opgenomen credieten. De crediet- aanvragen worden behandeld door de Nederlandse Middenstandsbank te Amsterdam, Er zijn bijkantoren in Vlaardingen. Rotterdam, Dordrecht, Gouda. Breda, Goes, Middelburg en Terneuzen. Het Hoge Commissariaat van In donesië verzoekt hun, die door de watersnood zijn geëvacueerd en pe riodieke betalingen genieten, welke worden verzorgd door de afdeling comptabiliteit van dc republiek In donesië (Carcl van Bylandtlaan 12 te 's-Gravenhagc) zo spoedig moge lijk hun nieuwe adres aan die af deling op te geven. Op pensioenen en andere periodie ke uitkeringen van hen, die uit de getroffen gebieden zijn geëvacueerd, zal voorlopig de inhouding ter aanzui vering van schulden aan de repu bliek Indonesië worden opgeschort. Voor hen, die in het getroffen ge bied wonen en als gevolg van de ramp niet zijn of worden geëva cueerd, is een opschorting van schuldaanzuivering eveneens moge lijk, na het daartoe gedane ver zoek en onder overlegging van een zo mogelijk door of namens de bur gemeester van de plaats van inwo ning geviseerde verklaring, waaruit blijkt, dat en in hoeverre schade is geleden. Indisch pensioen In aansluiting hierop verzoekt het ministerie van Buitenlandse Zaken aan de gccvacuccrden. die Indisch pensioen genieten, onmiddellijk hun evacuatie-adres op te geven aan de stichting voor pcnsiocnsaangclcgen- heden, Neuhu.vskade 32, Den Haag en aan hen die garanticwet-uitke- ringen genieten aan de directie over gangszaken Indonesië, Grote Markt 22, eveneens te Den Haag. Het verdient aanbeveling op de buitenzijde van de enveloppe te ver melden .evacuatie" alsmede de aard (pensioen, wachtgeld enz.) der uit kering. Sch ad ecom missies in werking O Met ingang van vandaag werden er in negentien pla'atsen in de ge troffen gebieden districtsbureau's van de schade-enquête-commissie ge opend. Men kan hier aangifte doen van de schade opgelopen door de overstromingen. De bureau's, blijven zes ma nden geopend. In Londen zijn vier plaatsver vangende ministers van Buitenlandse Zaken (Engeland. Frankrijk. Rusland, Amerika i voor het eerst sinds twee jaar weer bijeengeweest om over het Oostenrijkse vredesverdrag te spreken. Zij bereikten geen overeenstemming.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 2