VROUWEN en MODE Letterkundige Kroniek ("medische kroniek) De griep is dit jaar tot nu toe niet gevaarlijk Maar toch alles behalve een pretje DE LICHTZIJDE ALLEMAAL kunnen wij meewerken - Stort op giro 9575 van het Nationaal Rampenfonds HAAGSCHE COURANT Zaterdag 7 Februari 1953 Pagina 6 De mens, misbruikt in zijn aangeboren angsten Robert Ardrey's „BROEDERSCHAP VAN DE VREES" EEN WERELD, WAARIN GEJAAGDEN EN JAGERS BEIDEN „VERVOLGDEN" ZIJN Februari 1953. Robert Ardreij, de Amerikaanse auteur heeft ais vele zijner landgenoten, zich door een veelbe wogen en bont leven moeten heenslaan éér hij een erkend en succesrijk schrijver werd. Hij studeerde aan de universiteit te Chicago, doch dit betekende niet dat hij, na het behalen van zijn graad, een rustige, burgerlijke betrekking kreeg! Ardrey was enige tijd werkzaam aan een bureau voor statistiek, doch dit baantje behield hij niet lang, hij deugde allerminst voor cijfer-arbeid. Om in zijn on derhoud te kunnen voorzien en.tevens te kunnen reizen en trekken door de U.S.A. be gon hij iets te doen wat z.i. voor de hand lag. Men roemde de besluit bij pok de voet, bij eb te zijn slot; allerminst een zoetsappig gaan bezoeken. Dolora's broer, Alex, „happy end". De totaal veranderde, beseffende dat zijn zuster daardoor nu een baard dragende, jonge Bryo, verloren zal zijn, springt wanhopig wordt door de bewoners aangenomen toe om Konnr van de rots te stoten, in de plaats van de omgekomen Alex deze wendt zich op dat moment en krijgt diens papieren. Zij bieden toevallig net af en Alex stort zelf hem de kans tot veiligheid in hun Menige vrouw, die vóórover en valt te pletter. De eiland- midden. Maar Bryo weigert Hij vroeger zonder er ver- bewoners verdenken Konnr, de man wil zijn vrienden geen risico laten der bij na te denken met de barse en fanatieke dienst- lopen. De staatsambtenaar komt aan een parapluie of tas toon. van moord op de jongen en nu wal. Doch nu blijkt dat „de Staat" kocht, heeft tegenwoor- volgt een der dramatische hoogte- het zoeken én naar Konnr én naar dig veel overleg en in- Bryo heeft opgegeven. De „Maria zicht nodig om tot deze Voltin" is met man en muis ver- aanschaffingen over te gaan. Zij zijn administratief „dood", gaan. Immers, zowel Het is de Ouderling, die dan „zijn parapluie als tas (wan- zoon Alex" (Bryo) aan de ambtenaar ncer wij tenminste niet Bryo die, met het enige op het eiland meegeeft, om „toelatingsexamen aan over een welgevulde kon hem gebruiken als medewerker aan de aanwezige geweer, Konnr neerschiet, de universiteit" te doen. En zo kiest geldbuidel beschikken) Wereldtentoonstelling van Chicago. Eindelijk niet met vreugde en vol wraakge- de „verrader van de Staat" tenslotte dient in overeenstem- altijd zijn talent voor pianospel en dus werd hij pianist, hopende in de muziek te zullen slagen. Ook kunstgeschiedenis was een van zijn stokpaardjes en zo kwam hij er tos lezingen te houden over de prae-Columbiaanse schapenboeren kammen op hun beurt beschavingen in Amerika. Hij blonk uit en men stelse,?1ati" bet e,land Ult: Het punten van Ardrey's roman: thans wordt Konnr de opgejaagde en de in tirailleurlinie zich voortbewegende door BEN VAN EYSSELSTEIJN werd hij bankemployé en héél voelens, doch evenals die grim- toch zijn eigen weg: hij wil zijn wan- misschien ZOU hij dat nóg zijn, mi?e belaSer zéIf: - somber en hopig verzet blijven doorzetten. - -- O nlirhfccrptrmiw wan» a1< Vlij Af mrtfrA Uit deze korte inhoud Van als de bank niet failliet w"as ge- zijn bescheur, geen BtoetWhap van de Vree," want als hij de moord zijn beschermers geen Broederschap van de Vrees" moge schuldigen zijn tegenover de Staat blijken hoe boeiend en knap Robert en dus hun straf ontgaan. Ardrey zijn verhaal heeft gebouwd. Een boek voor kinderen is dit al- Doch buiten de mogelijkheid van lerminst. Ook het leven der sexen zulk een resumé valt datgene wat wordt in het angst-complex betrok- in Ardrey's roman het meest te waar ken, maar zuiver en puur bloeit de deren valt: de manier waarop hij liefde op tussen Bryo en het natuur- gedachten in zijn boek heeft verdiept kind Dolora, die eindelijk begrijpt en de blinde, noodlottige macht die bewoners zijn op zijn hand; het hoe haar geliefde zich voor haar de „vrees" in de onderlinge verhou- familie wil opofferen. dingen van zijn figuren gaat krijgen. Enkele dagen later komt „De scha- Schouwburg ge- volgde, een 19-jarige ex-student hem een schuilplaats aan de voet penboot" aan, het telkens van het „De Broederschap van de Vrees" - speeld onder de titel „Met de hak- Willy Bryo, aangeklaagd wegens het van een rots. De stelselmatig zoe- vasteland binnenlopende contröle- is een meesterlijk geschreven verhaal, deling dienst kan doen. ken over de sloot", een modern „ex- bestuderen van uitheemse boeken en kende speurhond Konnr ontdekt ech- schip. boeiend in zijn actualiteit en diep *>n mrwtnvpr- gaan. Intussen had Robert Ar drey nog iets gedaan: hij had lessen genomen bij een studie vriend uit zijn universiteits jaren te Chicago; Thornton Wilder. laatste is het Haagse figuren in het verhaal, zij zijn publiek welbekend: Wilders „The kaars tegenspelers op leven en dood. dochtertje van de Ouderling, de ge- Skin of our Teeth" f45) werd hier Enerzijds de opgejaagde en ver- voelige en intelligente Dolora, wijst in de Koninklijke Schouwburg ge- volgde, een 19-jarige ex-student hem ming te zijn met de vele onderdelen van onze garderobe en dat geldt combineerd met zo n lange stok over te doen niet alleen voor de kleur zwart stokje. Maar ook gaan in twee omgebo- en het materiaal dat ge- de Franse couturiers gen uiteinden, die bei- bruikt wordt, maar ook besteden speciale aan- de met een margriet voor het model. Het al- dacht aan de stokken van gekleurde stenen lerlaatste snufje op het van parasols en para- bewerkt zijn. Hoewel gebied van de parapluie Pluies> welke bi! de c,e tassen in het al?e" is de „Fop Stick", die modellen uit hun col- j| door Londen gelanceerd lecties gelanceerd wor- wordt. Het is een lange den. Jean Patou laai elegante stok, die tege- ^j11 mannequin een lijkertijd als parapluie donkerrode parapluie kan dienen, maar die dragen waarvan de ook bij een lange wan- ^nge klassieke hals periment", waarin Fie Carelsen en dus: vérraden van de Staat. Ander- Paul Steenbergen de hoofdrollen ver- zijds de jager en achtervolger, de ge- tolkten. Later ging bij het Haagse heime fechercheur Konnr, een man gezelschap „Onze Stad" („Our Town" in de kracht van zijn leven, van '38) en een amateurgroep van de Dat wat deze tweestrijd zo immens Haagse Kunstkring speelde Wilders boeiend maakt en op niveau stelt is ontroerende „The Long Christmas Ardrey's compositie: hij maakt Bryo Dinner" (dat hij reeds in '31 vol- niet tot een engel en de politieke tooide). Bij deze internationale ver- speurhond niet tot een sadistische maardheid leerde Robert Ardrey ge- duivel. Konnr gelooft bijkans kinder- durende vijf jaren van hard werken lijk en volledig aan De Staat, aan het zijn stijl te perfectionneren. recht van De Partij en aan de nood- Hoewel Ardrey's toneelstuk „Star zakelijkheid der gebruikelijke metbo- Spangled", in '36 opgevoerd in de den. Lichamelijke en geestelijke tol- U.S.A., viel als een baksteen, wist teringen zijn voor hem allerminst hij een beurs te verkrijgen en hij wreedheden waarin hij zich verlus- ploeterde verder. Hij schreef nog tigt. Hij doet zakelijk en „integer" twee toneelstukken, die de aandacht zijn plicht, de Staat eist dit van hem, trokken van de Metro Goldw. M. de Staat neemt alle verant- te Hollywood en men haalde hem woording op zich Konnr naar het 1 ter onraad: boven op de rots staan- Prachtig vindt Robert Ardrey hier ontroerend in zijn menselijkheid. ten stok wordt weer versierd met de knop, die evenals ix Deze stok moet in over eenstemming zijn met de kleur van onze hoed jes en wordt daarom overtrokken met een hoesje van slangenleer in fel rood of groen, al naar gelang tie lint die emeraude-klenrige ste- wij voor onze nieuwe nen vereierd is. voorjaarshoed uitkie- Schiaparelli zen. Een echte „Fop geeft weelderig as. Stick" dus. die alleen Pect ""f zonne- als stok dienst kan scherm van donker- doen, wordt vaak gelakt blauwe zijde, door de in alle denkbare mo meen genomen doel matig van vorm en af- Jean Patou laat meting blijven, kan men ook hier waarne men, dat de voeringen de en versieringen meer indingrijkheid aan de doorwerkt wordt met dag leggen. Een uiterst een smalle gouden sober model van box draad. Een ebbenhou- leder uit de' collectie Hermès heeft op de rug glinsterende ringen waaraan de jaren later ging dit drama in Lon- In geen roman heb ik de figi den. en. met doorslaand sue- van de toegewijde Gestapo- of Ge- ces! Het werd niet alleen een ar- peoe-man zo verbluffend raak ge- tistiek succes, doch tevens een kas- schilderd gezien als in Ardrey's „De stuk. Er is van „Thunder Rock" een Broederschap van de Vrees", film gemaakt, die ook in ons land Terwijl de radeloze Bryo vervolgd algemeen de aandacht trok: de ge- wordt, blijkt Konnr zélf ook een ge schiedenis van een vuurtoren, een jaagde eu gefolterde te zijn. Slaagt eenzaam auteur, een vuurtorenwach- hij niet, dan zal hij zeker geliqui- de-kleuren zoals paars, geel, rood of zwart. Sommige van deze stok jes hebben vlak onder het handvat een grote rose roos, andere wor den versierd met een smal bandje van glinste rende diamanté steen- grote omvang van deze aandoening. Bovendien, en dal is een gunstige factor, natie werkelijk nut heeft. In de toe- )-jes Een cocktail hoed- scliijnt het ziektebeeld, een enkele plaats uitgezonderd, niet zo ernstig, al- komst kunnen we ons dan allen tegen je van Edward Harva- Van onze medische medewerkergegaan of het gevaccineerde deel Zoals vrijwel ieder jaar zitten we ook nu weer temidden van de grief). ™'nder patiënten aani griep.bad dan li. het met behandelde deel. Dit is een Ofschoon de berichten in de pers over andere landen een beeld geven van onderzoek dat ,n verschillende lan- een echte epidemie, is het in ons land nog lang niet zo ver. We kunnen niet den wordt üitgevoerd> 00k in ons film-dorado. Wonderlijk moet alleen°maar zorgen een goed anders zeggen dan dat er griep voorkomt, maar het aantal absentiën in de jand Laten we hopen, dat dit jaar in- genoeg werd zijn nieuwe, grote stuk gedisciplineerd dienaar te zijn. Hij is grote bedrijven is nog niet van dien aard, dat we kunnen spreken van een derdaad zal blijken, dat deze „Thunder Rock" (1938) eveneens als mens zelfs goedmoedig en een hopeloos fiasco in Amerika; twee timenteel. thans niet direct levensgevaarlijk te wezen. Echter is het lijden aan een fikse eventuele griep doen bescher- gr iep. al Is deze dan niet levensgevaarlijk, voo, de pattenI allesbehalve een pretje. Dit komt door het intense ziektegevoel, het gevoel van een algemene tor malaise en de uitgesproken apathie. Dit gevoel is ongeveer te vergelijken met een patiënt, die zwaar aan zeeziekte lijdt en wie het niets meer kan schelen, - al zou het gehele schip zinken. De griep of influenza, die nu in len de epidemiologen ook dit weer ne, dat versierd is met sterretjes en halve- maantjes van glinsteren de steentjes, wordt ge- de dagen van onze beugel vastgezet is, die grootmoeders met eventueel verlengd kan worden. Aan de bin nenzijde wordt deze tas gevoerd met een donkerrode soepele ve lours, waardoor de vele attributen, die de mo derne vrouw nu een maal in haar handtas laat verdwijnen, niet aan krassen onderhevig zijn. Jean Dessès maakt een tas van zwart flu weel, met vrij brede, soepele beugel (ook van fluweel) en gar neert deze met een korte klep, die afge werkt is met een smal le passementerie, even als de japon waarbij deze tas gedragen wordt. Colette. ter en een gezelschap schipbreuke- deerd worden Slaagt hij wel, dan zal Nederland ook zijn kop opsteekt, is uitgezocht hebben, lingen, die schimmen uit een ver- hij bevorderd worden on op een post niet dezelfde van vorige winter, of- Heeft men eenmaal griep gehad, vlogen tijd blijken te zijn.komen die hem vele benijders en scI'°°D de verschijnselen bijna het dan is men een bepaalde tijd voor Ik herinner ook aan het in de Kon. dus een waarschijnlijk snélle ze,fde Er *1" name»jk verschil- nieuwe infecties onvatbaar, doordat (Advertentie) VAM DOM HERE DAG EM Schouwburg gegeven stuk van Ro- liquidatie bezorgt. In iedere mecr- bert Ardrey: „Zij wisten wat zij wil- dere schuilt een vijand, den (They knew what they wanted) gelijke een benijder en a.s. vijand, in dat mét „The Greeu years een we- iedere ondergeschikte een a.s. be- reldsucces werd, mede dank zij de nijder. Hollywood-verfilmingen. Konnr Tot het beste wat deze intematio- volmachten, tot op zee, als deze als naai vermaarde en ook in ons land verstekeling op een buitenlands en onze stad gewaardeerde auteur vrachtschip tracht te ontsnappen. lende soorten griep, dat wil zeggen, men tegen de griep immuun gewor- iedere dat deze ziekten veroorzaakt worden den is. Men heeft dan in het lichaam door verschillende soorten virus. Vi- stoffen, die voor een nieuw indrin- Enkele weken geleden hoorden wij digheden? Waarom kan het buitenge- rus is de naam van de smetstof, die gend virusdeeltje een vergif zijn, zo- de ooraak van een ziekte is. waar- dat dal direct afgemaakt wordt. Om ec" Proiessordc wijsbogeerte spre. wono met gewoon wezen? B O met speciale vnn de desIties »°S Ueine' ziiD lichaam vormt deze gilstof zelf H|- hen over de bezettingstijd en het ver- Er ontspringen tranen aan menig „ie ,i<- bacteriën. Het griep-virus is een gro- dens een griep-aandoening, als reac- zet. Zijn rede kwam ongeveer hierop anders onaandoenlijk oog, tranen om te familie, waarvan ieder lid, wat tie op het in het lichaam aanwezige neer, dat de mensen in die benarde de ellende, die de naarste nachtmer- kweken en laboratoriumonderzoeki». virus en overwint zodoende dc ziek- lerfd da, rk,s boven mmen echter ooki r cl,-. I gen betreft, zich weer anders ge- te. Deze anti-stoffen blijven na een schreef, behoort zeker zijn opmerke- Een bewqs hoezeer De Staat hem We kunnen twee verschillen, ziekte nog enige tijd in het lichaam ™n de rustiger jaren daarna we- als men hoort en leest, hoe heel een D r,?"ianJe Brotherhood of vertrouwt, want velen uit de broe- h00fdgr0epen hierin onderschei- aanwezig, maar verdwijnen na ver- der de dood was ingegaan. Wij mij- volk zich spontaan opmaakt tot mens- mnnintr") ni/lvv»!?0 °r S. Épgfè'f en^i^e^teriKfkmen de"' die we *n^uenza A en B ge- loop van tijd. Voor de anti-stof van merden er toen over, of naar zijn op- bevende daden en daarbij even spon- gmnrng T Dit boek nu.'szo ju.st de kans gnjpen en niet terugkeren noemd hebben. Zo werd de griep van de griep is dit na verloop van een voHino d voor het Nederlands publiek bereik- als zij eenmaal buitengaats waren, baar geworden, dank zij de voor- Het gesprek tussen Konnr en de ge- treffelijke vertaling van onze be- zagvoerder van de „Montmorency" gaafde schrijfster M. H. Szekely- is bijkans actueel in het tragi-comi- Lulofs en in dit werk lijkt hij mij sche. Konnr maakt de indruk onbe- zijn leermeester Wilder als prozaïst schoft te zijn en niets te willen be- overtroffen te hebben. Het verhaal is grijpen. Maar hij van zijn kant vindt onder de titel „De Broederschap van deze houding volkomen normaal: als f de Vrees" uitgegeven door de N.V. subaltern ambtenaar kan bij geen bezwktT De hüenliggemle zelfs ongemerkt. Elsevier-Amsterdam-Brussel. gedachtewisseling beginnen met een pren schijnen gereserveerd te blijven Robert Ardrey heeft met dit werk buitenlander en kapitalist. Konnr ar- VOQr de B-groep. Nu is de B-griep Dit zelfde tracht men nu kunstma- (1952)^ een grote greep gedaan. In resteert Bryo en gaat in een vliegen- zo kwaadaardig, voor wat betreft tig te bereiken door het geven van vatting een derde oorlog misschien vorige winter veroorzaakt door virus half jaar of iets meer. Heeft men nog uit de B-groep, terwijl dit par dit een zeer zwaklie and-stof in ztjn 11- woIk°™ moss' worde" °m" door de A-groep gebeurt. En opval- chaam en wordt men opnieuw be- dat deze ramp ons weer uit de dood dat soldaten en studenten met le- taan geholpen wordt door alle ove- landen. Hoe ontroerend is het. Op deze electrische portable naaimachine, een product van de Zwitserse precisie- industrie, kunt U zowel naai- als stopwerk verrichten. Vraagt Inlichtingen ELNA Parkstraat 73, Don Haag, Tal. 184844 lend is dan te weten, dat in de win- smet, dan zal de ziekte wel „aan- zou kunnen opwekken, ter 1950'51 ook het influenza-A- slaan" maar in minder ernstige mate, virus de oorzaak-was van de toenma- het lichaam vormt dan zeer snel nieu- lige epidemie. Het blijkt nu, dat deze we anti-stoffen en de griep is in een A-griep geregeld om de twee jaar enkele dag weer voorbij of verloopt en de enkeling individueel zich waar- lijk van de beste kant. Hier wordt pen om de gaten te dichten, dat vb- duidf|jik gedemomtree,d. da[ het op. vensgevaar zich in de branding wer- timistisch oordeel over de mens gelijk heeft, bevestigd als het wordt door De derde wereldoorlog is niet ge- sers hun vletten en bootjes uit komen, maar de ramp kwam wél En door de nauwe kanalen stuwen om ii inderdaad hééft deze ramp opnieuw het rampgebied medemensen te gaan 20 n overstelpend getal overtuigende leven gebracht waar wij tevoren de redden; dat arbeiders overwerken ten ^00rbcc!den Deze universele demon- dood veronderstelden. Het schijnt, bate van de slachtoffers; dat de col- „De Broederschap van de Vrees" ziet hij Angst als een der dwingende en beslissende drijfveren in het leven van de mens. Er is vrijwel niemand die aan de doem van de Vrees ont- stratie is de lichtzijde van deze don kere dagen. Maar nogmaals vragen ...w, Jituctcii tot j,. vuut nat ucticit lc ucicikcu uuui uci gctcii »an 1.1111 1 l L I I - J de storm van de vrachtboot op de de massa|e besmettingen, als de A- vaccinaties tegen de griep Hierbij dat eerst het leed de betere instincten lectebussen te klein zijn voor de toe- wij ons af. of het steeds alleen de „Maria Voltin een staatsvaartuig griep, vandaar dat vorige winter de wordt een stof ingespoten, die dezelf- tot openbaring brengt. Bij de onuit- vloed van giften; dat men de ont- rampspoed moet zijn, die het hart tot over.. Dit schip vergaat, op de terug- <rriep njet zo epidemisch verliep en de anti-stoffen in het lichaam moet sprekelijke droefheid, welke de wa- vangst van kleren, dekens en levens- "®voe'ens en de hand tot weg met man en muis. Doch Konnr de daarvoor en ook nu deze vormen als die door het werkelijk tersnood overi—j miAAfUr, «b», nobele daden beweegt. Het de aan zijn pols vastgeklonken winter weer wel in het teken van de doormaken van een griep zouden zijn komt en zij die dit weten en op het Bryo spoelen aan op een eiland van ^iep-epidemie staan. UUtUUltlnCIl vail CC» «!IC[I &UUUC1I Itljll reid I ontstaan. Zo n gevaccineerde persoon ®Prei s ons land heeft ver- middelen stop moet zetten, omdat er een fZ» toch óók in de harten geen ruimte meer is om alles te ber- diagnose gesteld had. Maar laten wij leven van de mens in vloed, kunnen schapenboeren: Sebastiaan. Dit eiland Na afloop van zo'n epidemie gaan zou dan bij een eventuele besmetting iets van blijdschap te merken over de gen- uitoefenen kunnen afgrijselijke resul- behoort aan „De Staat maar de Par- <Je geleerden na waar vandaan deze geen of een uiterst lichte griep krij- buitengewone blijken van algemene En vooral dit stemt het hart tot taten bereiken, zo zij er in slagen de tij heeft er tot dusver nooit iets aan epidemie afkomstig is geweest. Zo gen. Echter is de waarde van deze heldhaftigheid, offervaardigheid. heeft men kunnen reconstrueren, dat vaccinatie nog niet bewezen. Meni i A. 1B4S/1Q40 „I- h.l,,, menwerking en medeleven. Het enige bewogenheid: dat het militaire appa raat, bestemd voor het doden van mensen, thans wordt gebruikt tot het redden uit de dood, e macht, geoefend in de vernietiging, thans zich weert tot behoud en her blijde zijn. dat onder de schijnbare kilte en hardheid van het hart in nor male rijden, althans onder de druk van het leed in bewogen dagen de in nerlijke kern van het menselijke we zen ontspruit en zich dóór de zelf- mens voor eigen doelwit te gebrui- gelegen laten liggen, het was te afge- ken, na hem in „zijn eigen Vrees" legen, zonder enig commercieel of de epidemie van 1948/1949 af- weet nog niet of het inderdaad helpt. gekluisterd te hebben. strategisch belang, een rots van 7 km komstig was uit Italië, die van Daarom worden nu grotere groepen wat dit licht met een treurig waas Ardrey laat zijn roman spelen in lengte en iets minder breedte. De 1950/'51 uit Zuid-Afrika en Austra- mensen gevaccineerd, groepen, die overdekt, is de ervaring, dat deze een fictieve staat, een totalitaire enkele families, die cr wonen onder h'ë, mogelijk ook voor een deel onder een goede controle kunnen mooie dingen buitengewoon zijn. macht, waar ieder bang is voor zijn de patriarchale leiding van Prosz, uit Zweden, waar in de zomer blijven, zoals een gehele fabrieksbe- Waarom, vra"en wij ons af, kan stel. En dat de internationale samen- chef. dank zij een stelsel van poli- „de Ouderling", zijn nog Christenen, van 1950 al een griep-explosïe was. zetting of een onderdeel van een le- werking zich thans openbaart niet in b'eke recherche, zuiveringen en „liqui- zij vrezen den Here, doch niet de Waar de griep van it seizoen be- ger. Niet allen worden dan gevacci- "etSeen onder de druk van de ramp- een oorl0gS-alIiantie. maar in eenvre- daties". Staat en zijn duizenden Konnr-en. gonnen is, is nog niet zeker be- neerd, maar éen bepaald deel en na spoed tot ontwikkeling komt, zich believende actie op grote schaal. Er zijn twee mannelijke hoofd- Bryo weet weer te ontsnappen, de kend, maar over enkele maanden zul- afloop van de grieptijd wordt dan na- niet ontplooien in normale omstan- Hier tonen de mensheid als geheel (Nadruk verboden). j-. «=ii uuiapruu en ztt-u uuur uc ien- a 6 J°S" zuchtige en onverschillige korst van «««M» de opperv,akkitrheld heen 0Qweer_ staanbaar een baan breekt om aan de dag te treden H, G. Cannegieter.

Krantenbank Zeeland

Watersnood documentatie 1953 - kranten | 1953 | | pagina 4